DONDERDAG 19 AUGUSTUS 1926 17e Jaargang. No. 5332 3)e £eicbclve 6au/ta/nt pe ABON NEMENTSPRIJS bedrasgt bij vooruitbetaling Vooi Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal. Bij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal franco per post I 2.05 per kwartaal. Het Gefllnatreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 et per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct Dit blad verschijnt eikon dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen l Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 93S REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 n POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentlSn 30 oen) per repei Voor Ingezonden Mededeellngen wordt hst 2 dnbbele van het tarief berekend. z Kleine ndyertontiön. van ten hoogste 80 voorden, waarin betrekkingen warden aangeboden of gevraagd, huur on ver huur, koop en verkoop 10.50. DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN. BUITENLAND Mexico. DE KERKVERVOLGING. De oorzaak van de onrust. Het antwoord van de „Osservatore Roman o". We hebben reeds eer een uittreksel ge geven uit bet gedocumenteerde artikel van de „Osservatore Romano" waarin dit blad een afdoend antwoord geeft op de beschul diging van den Mexicaanschen Minister Van Buitenlandsche Zaken, die de sohuld yan de huidige gebeurtenissen in Mexico Vilde leggen op de Kerk, „die gedurende de eeuwen van baar volstrekte overheer- scbing van de Mexicaansche natie niets had gedaan om baar te moderniseeren, poch om bet lot der bevolking te verbete ren." „De Maasbode" ontleent aan betzelfde artikel thans nog eenige markante passa ges, welke voor heel de wereld, ook voor 'den meest bevooroordeelde duidelijk zullen maken, aan wie bet te wijten is, dat Mexico in een staat van beroering wordt ge bracht, welke de ernstigste gevolgen na zich zal kunnen sleepen. De „Osservatoro Romano" dan schrijft: Men veroorlove ons thans den minister van Buitenlandsche Zaken der Federale Republiek do ware oorzaak der huidige^ troebelen aan te toonen. Ze is geheel te" Vinden in de anti-religieuse actie der re- 'geering, welke baar hoogtepunt bereikte toen de vervolgingswet welke op 14 Juni 'door President Galles werd gepubliceerd en den 31sten Juli in werking is getreden. Het godsdienstonderricht is verboden in alle scholen. Erger, terwijl bet geoor loofd is, de geloofsleer aan te vallen, is het den onderwijzers verboden ze te verde digen. Wanneer drie huisvaders overeenkomen 'gezamenlijk een onderwijzer te betalen, ook al is deze geen priester, om catechismus onderricht aan hun kinderen te geven, be gaan zij sinds 31 Juli, volgens de wet Gal les een zwaar misdrijf, waardoor zij een boete kunnen beloopen van 500 pesos ieder plus veertien dagon gevangenisstraf. Om dit misdrijf te voorkomen zijn alle bijzon dere scholen en ook de kindertehuizen on derworpen aan bet scherpste officieele toezicht. Het zou interessant zijn te vernemen, na dit alles, wat als ze geen spotternij zijn, de yolgende woorden van de Mexicaansche Grondwet beteekenen: „Het onderricht is vrij. De uiting van gedachten mag niet het pnderwerp vormen een eenig justitioneel onderzoek (art. 3 en 6)." Er is meer. Het is onder de 'strengste ?lraffen aan elke niet-Mexicaanschen priester verboden godsdienstoefeningen in Mexico te houden. Om zulks wel te mo gen is het niet voldoende Mexicaansch burger te zijn door naturalisatio, maar volgens artikel 30 der Grondwet moet men Mexicaan zijn door geboorte. Deze beschik king houdt, haar belachelijke willekeur ^daargelaten, een klaarblijkelijke tegen spraak in: immers do uitoefening van den godsdienst is geoorloofd en dan kan ze in een vrij land aan niemand verboden wor den, ofwel ze is ongeoorloofd en in dat geval zóu ze aan een ieder verboden moe ten zijn. Daarbij komt dat ten aanzien van de strafrechterlijke gevolgen een persoon 'wordt geacht in den zin der wet bedienaar te zijn van den godsdienst als hij religieu ze handelingen verricht. Diensvolgens kan geen priester, op doorreis in Mexico, de H. Mis lezen, en wel op straffe van gevangen neming; eveneens mag bij geen kerk bin nentreden om met de andere geloovigen te .bidden, want daarmee zou hij het misdrijf begaan godsdienstige handelingen te ver richten, waarvoor bot minste dat hem kan overkomen is onmiddellijke uitzetting uit het land. Erger nog: de wet verbiedt niet alleen elke religieuze Orde, maar zij kan niet toe staan, dat iemand aan God bet offer brengt van zijn bezit en van zijn vrijheid, ^door zich te wijden aan den dienst van ar men en zieken, omdat de godsdienstlooze Staat aan de gewetens verbiedt, religieuse geloften af te leggen; let wel, de gods dienstlooze Staat, die zichzelf onbevoegd itV er klaart in deze aangelegenheid te spro ken en te oordeelen, en die in de Grond wet des lands verkondigt: iedereen is vrij .zich tot de religieuse vertuiging te beken den welke hem bet beste lijkt en er de .oefeningen, devoties en godsdienstige han delingen van te verrichten in de kerken zoowel als in zijn woing. Het is den bedienaren van den gods dienst en den religieusen personen van ^beiderlei geslacht verboden op straat niet Rechts geestelijke kleeding te dragen, maar ijót zelfs elk onderscbeidingsteeken van Reiken aard ook. j Wanneer een Amerikaanscb geestelijke, fdie geen toog draagt, Mexico binnengaat «Piet een boord zooals geestelijken die ge bruiken, vervalt hij in een boete van 500 pesos of ziet hij zich veroordeeld tot uit zetting. En daar de religieusen in plaats van bun bleeding eenig ander onderscheidings- teeken zouden kunnen gebruiken, bijvoor beeld een kruis, een armband, een ring, oen insigné, zal de wereldlijke ambtenaar dat wil zeggen de persoon die door zijn naam zelf het meest onbevoegd is In deze aangelegenheid er over beslissen, welke de sieraden zijn, die onder de door de wet veroordeelde onderscheidingsteekenen val len. Zoo heeft men dan ook aan tal van dames haar halssnoer ontroofd, omdat er een medaille of een kruisje aan hing. Deze befaamde Mexicaansche Grondwet garan deerde niettemin aan ieder de vrijheid den godsdienst te belijden welke bun bet meest geschikt voorkomt, er de oefeningen, devo ties enz. van te volgen. Dit is nog niet alles. De in Mexico ge boren priesters zijn niet vrij ip het uit oefenen van hun functies. Het staat aan de autoriteiten van elke Staat der federale Mexicaansche Republiek te bepalen, vol gens plaatselijke behoeften, hoe groot het aantal bedienaren van den godsdienst zijn zal. Derhalve moet in alle Staten de gees telijkheid zich bij do burgerlijke autoritei ten aanmelden, zich aan een nauwkeurig onderzoek onderwerpen, en verder af wachten dat die autoriteiten onder de priesters diegenen uitkiezen die het regee- ringscertificaat zullen ontvangen, dat hun toestaat hun priesterlijk ambt te vervul len. Door middel van tien daartoe aangewe zen burgers moeten de gemeentelijke auto riteiten er Voor waken dat geen priester zonder certificaat in eenige kerk de mis gaat lezen. Bij overtreding komen zeer zware straffen neer op de hofrokken pries ters, het tiental burgers, de stedelijke auto riteiten en zoo verder. In alle geval moe ten de kerken gesloten blijven, totdat de geestelijkheid de certificaten gevraagd en verkregen heeft. Waar sinds 31 Juli geen priester zich aan dergelijke eiscben onder worpen beeft, sinds den dag derhalve waarop de wet in werking trad, beeft de regeering de kerken door militairen, laten bezetten en beeft zij verklaard dat zij ze gesloten zal houden, tot de priesters met een behoorlijk certificaat verschijnen. Wanneer derhalve sinds 31 Juli de gods dienstoefeningen zijn geschorst, aan wie de schuld? Treft die schuld niet een re geering, welke voorwaarden beeft opge legd, die in strijd zijn met het priesterlijk geweten? Treft ze niet een regeering, die troepen afzond tegen de geloovigen, welke de kerken vulden? Wij moeten er dit aan toevoegen. Zelfs wanneer de geestelijken zich hadden on derworpen aan don eiscli een cerficaat aan te vragen en diensvolgens in de wille keurige beperking van bun aantal hadden berust, dan zou og een andere onherstel bare slag de uitoefening van den eere- dienst hebben getroffen tengevolge van een verdere bepaling der wet Galles. De federale regeering besluit welke kerken open mogen blijven en welke, naar liaar oor- Meel, waarop geen beroep openstaat, aan een andere bestemming zullen worden overgegeven. Zoo gaan de bisschoppelijke paleizen, de pastorieën, de seminaries, de tehuizen voor gehrekkigen, weezen, zieken, oilden van dagen, de gehouwen van religieuse ver- eenigingen, de kloosters en ieder gebouw bestemd voor de administratie, de ver spreiding of het onderricht van den gods dienst zonder eenig onderscheid in volle dig eigendom over aan don staat, om uit sluitend voor openbare doeleinden te die nen. Zoo heeft de regeering van 31 Juli af met óén pennestreek, voor zoover haar mogelijk is de gewelddadige en onmiddel lijke opheffing gedecreteerd van geheel 't kerkelijke leven en van de geheel- korko- lijke organisatie in Mexico. België Geen onderhandelingen over en Malmedy. De Belgische regccring ontkent uitdruk kelijk, dat er onderhandelingen gevoerd worden tusschen België en Duitschlanrl over een teruggave van Eupen en Mal- médy. Invoer beperking. M in der benzine en olie. De Antwerpsche redacteur van de „Msb." meldt: Gelijk men weet, hceffc de Belgische re geering het grijs brood ingevoerd om het importcijfer van graan te verminderen en daardoor de handelsbalans en den frank te verbeteren. Het schijnt, dat de rogeering een alge meen systeem in dien geest wil gaan toe passen en den invoer van buitenlandsche artikelen zooveel mogelijk wil beperken. Zoo zou zij, naar wij vernemen, van plan zijn, den import van benzine en oliën in te krimpen en wel tot 70 procent van den invoer in bet jaar 1923. Voor do betrokken ondernemingen zal dat wel geen groote verandering geven, want feitelijk is do invoer van benzine en petroleum tengevolge van de nieuwe en zware belastingen op deze artikelen, reeds met' 30 procent Frankrijk. De stabiliteit van den franc. Beslui ten.van den Franschen ministerraad. Poincaré is Dinsdagavond naar Parijs teruggekeerd, om opnieuw den strijd met de financieels moeilijkheden aan te binden. Gedurende de eerste veertien dagen van zijn regeering heeft hij groote dingen tot stand gebracht en zijn grootste triomf is geweest liet herstel van het vertrouwen van het publiek. Thans staat Poincaró voor de taak den franc te stabiliseeron en het behoud van het vertrouwen van het land zal afhangen van zijn succes in dezen. De koers van den franc is gedurende do laatste dagen zwak ker geweest, tien dagen geleden was deze 160 in het pond, om in de afgeloopen week te dalen tot bijna 180 francs in het pond. Gisteren heeft de koers zich echter plotse ling hersteld tot 170, hetgeen doet veron derstellen, dat de Banque de France hoeft ingegrepen. De controle, welke de Banque de Fran ce, door een speciale voor dab doel ver leend privilége, over den koors kan uitoefe nen, zal echter vruchteloos zijn, als de re geering haar uitgaven niet strict in over eenstemming met de inkomsten weet te brengen en een stijging van de kosten van levensonderhoud weet te voorkomen. Zooals aangekondigd, heeft het kabinet gisteren een zitting aan deze kwestie ge wijd en een aantal maatregelen genomen, die ten doel hebben het verbruik van voe dingsmiddelen te beperken en do prijzen te drukken. Het gebruik van vervangmid- delen voor tarwe zal voortduren, zoodat de totale hoeveelheid, die dit seizoen zal moeten worden ingevoerd, beperkt blijft tot 1 Yt millioen quintals. Hierdoor zal de broodprijs met 5 centimes verlaagd kunnen worden. Andere maatregelen voor de ver laging v ri Ie prijzen zijn echter minder overtuigend, daar de kunstmatige controle over de prijzen nimmer voor langen tijd met succes gehandhaafd kan worden. Men kan dan ook niet verwachten, dat de benoeming van een commissie van ver bruikers om te waken tégen speculatie, veel er toe zal kunnen bijdragen, om de kosten van het levensonderhoud te drukken. Romier zet in de „Figaro" uiteen, dat er slechts twee afdoende middelen zijnr om de prijzen te drukken, ten eerste de koop kracht van den franc te verhoogen en ten tweede beperking van de crodietverleoning door verhooging van het disconto van de Banque de France. Do eerste dezer beide maatregelen zal waarschijnlijk grootere machtsbronnen vereischen dan waarover do Banque de France op het oogenblik beschikt. Het is intusschen moeilijk te gelooven, dat Poincaré geen krachtiger maatregelen overweegt, dan die welke giste- -or hot zijn genomen. F.ngeland. Het mijnconflict. Nieuwe s t a p n a a r d o n v r cd c. De executieve der mijnwerkersfederatie heeft niet gedTaald van haar verkregen be voegdheid, om onderhandelingen to ope nen, gebruik te maken. Zij heeft onmiddel lijk, niet zooals verwacht werd do rogee ring, maar don eigenaars om een bespre king verzocht en hedenmiddag zullen, zoo als gemeld, voor het eerst weer de twee partijen elkander ontmoeten. Bij heb kabinet, dat zich tot bemidde ling gereed houdt, heeft het voldoening ge wekt, dat de mijnwerkers zich direct tot de eigenaars hebben gewend. De onderhan- j dolingen kunnen daardoor slechts bespoe digd worden. Aangenomen wordt, dat de mijnwerkersleiders zelf geen voorstellen zullen doen, maar zullen afwachten, welke voorwaarden de eigenaars zullen aanbie den. Daar in alle districWh de nieuwe loonsvoorwaarden ap nchturenbasis door de eigenaars reeds zijn bekend gemaakt, zul le-i J- mijiiwcrkcs waarschijnlijk om al ternatieve voorstellen bij een zevenuren dag vragen, welke de eigenaars in Not tinghamshire en Dorbysliire reeds gereed hebben. De publicatie van deze laatste voorstellen was slechts in verband met de Maandag j.l. gehouden gedelegeerden-con ferentie uitgesteld. Do eerste stap is dus gedaan. Dat de on derhandelingen een vlot verloop zullen heb ben, kan evenwel nauwelijks verwacht wor den. De uitslag van de stemming in de ge delegeerden-conferentie toont duidelijk aan, dat de leiders groote moeite zullen hebben ortf de eerstvolgonde gedelcgeer- den-conferentiof die over aauviardi-tr '-an de nieuwe voorwaarden, welke de leiders van dc oifoTwa.s villen weten to verkrij gen. in "Pt beslissen, tot inwilliging van aanzienlijke concessies te bewegen. Of eenige concessie ten aanzien van de werk uren mogelijk zal zijn, lijkt op het oogen blik weinig waarschijnlijk. Dat do eige naars een dergelijke concessie zullen blij ven vragen .mag wel worden aangenomen. Rusland Een wit-Russische aanval op 8lberlë? Draadloos wordt gemeld, dat volgens een bericht uit Tokio aan de „New York Ti mes", de in Oost-Azië verblijf houdende wit-Russische generaal Semenof een oxpe- ditie uitrust tot verovering van Siberië. Marokko Onrust In Tanger. Uit Tanger wordt gemeld: Een duizend tal leden van den Fahs-stam, die het ge bied van de Tangor-zono bewoont, heeft besloten aar Tanger te komen, indien de eischen in hun jongste protest vervat, niet ten spoedigste door de administratie wor den ingewilligd. Tegen heden Is een nieuwe algemeeno staking aangekondigd door bet Europee- sche arbeiders-syndicaat Pogingen worden gedaan, om de medewerking van een groot aantal Europeanen te verkrijgen. Heb doel der staking is propaganda te maken voor den achturen-dag. Er bevinden zioh zeer zeker communistische elementen onder de arbeiders, doch tot nu toe is de orde ge handhaafd. Deze stakingen brengen een gevoel van ongerustheid in de stad. De situatie is moeilijk en geeft reden tob bezorgdheid, al is er geen onmiddellijke crisis. Er zal echter slechts een kleine aan leiding noodig zijn, om een crisis te veroor zaken. China. Banditisme In China. 200 treinpassagiors gevangen genomen. Naar de „Chicago Tribune" uit Hong kong verneemt, hebben bandieten Zondag een passagiers trein tusschen Oanton en Samsoeli aangevallen en niet minder dan tweehonderd passagiers gevangen geno men. Do bendo wil de gevangonon slechts vrijlaten tegen betaling van losgelden. Voor zoover bekend bevonden zich geen Europeanen oF Amerikanen in den trein. Do regeering van Oanton heeft troepen uit gezonden om de bende op te sporon en de gevangenon te bevrijden. Een missionaris In China vermoord. De Franciscaner missie heeft bericht ontvangen, dat de Spaansche missionaris Maiquez don 4en Augustus bij Sianfoo in de provincie Sjensi, door Chineeschc solda ten is vermoord. Van het Vaticaan. Generaal Nobile bij den Paus. Een particulier telegram uit Rome meldt d.d. gisteren aan de „Msb.":' Z. H. de Paus heeft heden in particu liere audiëntie ontvangen generaal Nobile. De H. Vader gaf hem oen groote gou den medaille en hoorde met belangstelling de bijzonderheden aan over Nobilo's Pool expeditie. De audiëntie duurde drie kwartier. BflfiüSEMLffiBSD DE MAASBRUG TE MAASTRICHT. Naar de „Tel." verneemt bobben de Mi nisters van Waterstaat en van Onderwijs bij hun bezoek aan do Maasbrug te Maas tricht le kennen gegeven, dat zij alleen dan hun medewerking zullen verleenen voor het sloopen van de Maasbrug, wanneer er geen andere mogelijkheid om uit de impasse le geraken, blijkt le bestaan. Do verschil lende ingezonden rapporten zullen nog maals worden bestudeerd. Minister Kan te Doorn. De minister van Binnenlandscho Zaken, mr. Kan, heeft een bezoek aan Huizo Doorn gebracht en daar een bespreking go voerd met den ex-keizer, Vermoed wordt, dat zijn bezoek ook in verband stond met den gezondheidstoestand van ex-keizer Wilhelm. Deze is n.l. sedert eenige dagen lijdend aan griep. Bezuiniging to Heerlen. Door B. en W. van Heerlen is een brief gericht tot de verschillende organi saties van ambtenaren on werklieden, waar bij mededeeling wordt gedaan, dat* zij voornemens zijn wijziging te brengen in' de ambtenaars- en werkliedonverordening en wel in de bepaling, volgens welke de te genwoordige in dienst zijnde ambtenaren en werklieden, ook bij salarisherziening, do tegenwoordige bezoldiging behouden. De bedoeling van B. en W. is do moge lijkheid le openen ook op do salarissen der ambtenaren en werklieden te kunnen be zuinigen. De vervalschte notulen te Sint Philipsland Inzake de vcrvalsching van de notulen van B. en W. le St. Philipsland zou er ge bleken zijn, dat niet slechts de notulen van de vergadering van 3 Februari 1295 yor- HET VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. De „Osservatore Romano" over het gods- dlenstconflict In Mexico. Naar stabilisatie van den Franschen franc. Een missionaris In Ohlna vermoord. Spoorwegramp In Dultschland. (Tele grammen). Fransch passagiers-vliegtuig in Enge land neorgestort. 1 doode, vele gewon den. (Luohtvaart). BINNENLAND. $taklng bij Heemaf geproclameerd (Soo. Ber. én Laatsto Berichten). Een bespreking van Minister Kan met den ex-kelzer (ie blad). De jaarvergadering van den Nedcrlamd- schen Bond van Gemeente ambtenaren (to blad). LEIDEN. De viering van het zilveren prlestorfeest van Pastoor Beukers door de Sint Josephs- Gezellen. OMGEVING. Bisschoppelijk bezoek aan de Nijver heidstentoonstelling te Voorhout. valscht zijn door invoeging van con zooge naamd genomen besluit, maar ook dat in deze vergadering van de wethouders slechLs aanwezig was do heer A. van IJ ijk o. (lolt zou reeds gebleken zijn, dat de vcrvalsching beeft plaats gehad, nadat hot tekort op do haven-, kade_ en liggelden, groot 200, was geconstateerd bij het nazien van do go- meenterekening. Aan do activiteit van do commissie, bestaande uit de heoren L. J van Nieuwenbuyzen, J. A. Stols en J. van Slrlon, is het te danken, dat doze verval- sching aan het licht is gekomen on dat oen nauwgezet onderzoek is ingesteld, waarvan nog verrassingen moeten to wachten zijn. De Invoer van wittebrood In België verboden. Gevolg gevend aan hot voorstel van do commissie voor do consenten heeft do Bel gische rogeering besloten den invoer van wittebrood te verbieden. Een desbetreffend koninklijk besluit zal heden of morgen in de Mo ni teut verschijnen. Hei geschil op de Utrechtschc groentenvclllng. Omtrent het geschil tusschen het bestuur van de groenten- en vruchtonvoiling on liet bestuur van do voilingkooplledenver. „Ons Belang" te Utrecht, doelt do „Tel." mede, dat gisteren de handel op do vruchtenvei ling én daarna op de groontenveili'ng zeer gering was. Er werd tot abnormaal lago prijzon ge veild. Het bestuur van „Ons Belang" eiscl-t dat de koopmam, over wion hot geschil loopt, in het gelijk zal worden gesteld nu bovendien dat de twee bestuursleden van „Ons Belang" aan wie de toegang lot het gebouw ontzegd is, weer zullen worden too gelaten. Tot zoo lang zullen de loden van „Ons Belang" niet meer op do veiling koopen doch zich van groonto op de merkt voor zien. Een studiereis om do wereld. De Rijndam van do Holland -Amerika- T.ijn is gecharterd voor oen reis om de wereld. Op 1 September vertrekt het schip naar New-York. Daar zal eon gezelschap, be slaande uit Amerikaanscho professoren on studenten, in totaal ongoveer 500 man, ziel: inschepen voor oen studiereis rond de we reld. Van New-York gaat de reis via het Panama-kanaal naar Japan, Daarna ia Tndiö aan do beurt. Tal van Europoesoho landen staan op het reisprogramma. Do Rijndam is 20 Juli 1.1. uit New-York ie Rotterdam aangekomen. Het schip is uit den vasten lijndienst op New-York '.re- romen en naar do Waalhaven Noordzijde verhaald, waar het voor de verre reis iu orde wordt gebracht. Ned. Bond van Gemeenteambtenaren. Gisteren vergaderde te Arnhem do No de rlandscho Bond van Gcmeente-ambie ren. Do deelnemers aan do jaarvergadering zijn Dinsdagavond ten gemccntehuize door burgemeester S. J. R. de Moncby ontvan gen. Do voorzitter van don bond, de heer Kamman, beantwoordde de wclkomstrodo van den burgemeester. Woensdagmorgen begon in „Muais So- crum" de jaarlijksche algemeeno vergade- ring. Do bondsvoorzitter, de lieer .T. Kamman, gemeen: o seeretaris van Den Helder, open de om 9 uur de huishoudelijke vergadering en droeg i den duur dezer -mi lering liet presidium over aan mr. Th.- Ri;nen-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1926 | | pagina 1