17e Jaargang.
VRIJDAG 6 AUGUSTUS 1926
No. 5320
9e SteAdóofaz (Bou^a/nt
p0 ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Yoo* Lelden 19 cent per week 12.50 per kwartaaL
gij onze AgenteD 20 cent per week f 2.60 per kwartaaL
fraüco per post I 2.95 per kwartaaL
jjet Geïllustreerd Zondagsblad ie voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 et per kwartaal, by voor-
[jtbetaling. Afzonderlijke nmnmers 5 ct., met Geïllnstreerd
^ndagsblad 9 et
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen I.
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewona advertentlën 30 cent per regol
Voor Ingezonden Medcdeelingen wordl bet
2 dubbele van het tarief berekend- 2
Kleine adverlenlfën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver
huur, koop en verkoop I U.50.
BESTAAT UIT TWEE BLADEN-
Tegen den oorlog.
Dat zijn wij allen.
Een enkele militairist welk woord
teel iets anders wil zeggen dan: militair
- uitgezonderd, zijn alle menscben tegen
jen oorlog.
Maar: alléén met er tegen te zijn zullen
(ij in de toekomst niet de oorlogen tegen
houden.
Ook moeten de middelen Worden aan
wend, om dien tegenzin eerstens to doen
grusten op een diep verstandelijk inzicht
vervolgens om dat inzicht van gelijk-
ioe!ende menschcn, nationaal en interna
tionaal, praclisch effect te doen hebben.
Over die middelen, hier bedoeld, kam
ten verschillend oordeelen.
Er zijn er, die opheffing van den per
slijken dienstplicht liefst internatio
nal, maar anders te beginnen hij afzon-
isrlijke naties, al dan niet gelijktijdig
;schonwen als h e t middel.
Wij zullen deze meening hier noch ver
ledigen noch bestrijden.
Er zijn er ook, die in ontwapening
sfst internationaal, maar, als dat niet
puw gaat, kan volgens hen b.v. Neder-
bnd best met een eenzijdige ontwapening
ifginnen aanprijzen als het middel;
direct-practisch cn ten slotte eenig-af-
bend middel volgens dezen.
Deze meening wordt door ons bestre-
Q-
jt Is de meening van de sociaal-demo
raten.
Een meening echter, die zij in de prac-
ijk telkens en telkens verloochenen. De
practïsclio onhoudbaarheid van hun
euze eenzijdige ontwapening' moeten zij
herhaaldelijk erkennen!
schrijft nu weer de heer Sténhuis
in „Het Volk", dat, hebben in het verleden
oorlogen herhaaldelijk den vooruitgang ge
diend, zij thans in het algemeen, beliou-
enkele uitzonderingen, de reactie die
nen.
Er zijn nog uitzonderingen; wan
neer b.v. Mussolini de fascistische
troepen zou bevelen Frankrijk binnen
te rukken, dan zou ieder socialist in
Frankrijk den kreet „Te wapen" doen
hooren.
Do heer Stenbuis denkt hier natuurlijk
aan een ontwapend Frankrijk, zegt
Set Huisgezin", welk blad dan naar aan-
idiug van deze uitlating van Stenhuis de
ïlgendo opmerkingen maakt.
„Zoolang er een fascistisch Italië be
aat moet derhalve Frankrijk gewapend
Bjveii en zullen de socialisten zelf aan
1 ontwapening denken.
Staat het in Oost-Europa anders?
Kunnen zoo lang sovjet-Rusland met
1 geweldige krijgstoerustingen en zijn
iematioaal coramunismo een bedreiging
"r den vrede is, do randstaten aan ont-
ipening of vermindering van bewapening
i maar denken?
Wat zou er met Polen, Estland, Lijf-
si, Lilhauen, Finland, Roemenië gebeu-
1 den dag nadat zij hun legers afge-
'haft en, naar het klassieke woord, hun
'aarden tot ploegscharen omgesmeed
(tóen?
J bij ons eigen land.
Gesteld, dat in België bet annexionisme
1 opnieuw deed gelden en een kwaad-
JPgen vorm aannam, zoo kwaadaardig
lie Belgen ten slotte Limburg en Noord
kant binnenvielen.
Natuurlijk zouden de Nederlandsche so
fisten zoo goed als alle overige Neder-
'"3 den kreet „te wapen" doen hooren,
ir wat zou dit ons baten, indien het so-
jal-democratisclie on t wapeningsvoor-
«was aangenomen en wij tegenover het
'ierno uitgeruste Belgische leger niets
te konden stellen dan een handvol
Mietroepen?"
^ij zijn voor ontwapening, maar inter-
r?a^!» gelijktijdig.
\ij zijn voor zooveel m 0 g e 1 ij k be
rging op de bewapening, nationaal.
bezuiniging moge ook in ons land gaan
eet uiterste wat hij een deugdelijk©
peiling maar mogelijk is!
"ij zijn ten slotte krachtige voorstan
van het aankweeken der vredesge-
en van een vredesgeest, nationaal
internationaal.
«aar wij zijn tegenstanders van eenzij-
011 (wapening wij zijn legen deze
}z,e> omdat wij een afkeer hebben van
Miedrog!
Jt Katholieken zouden in deze hun
misschien wel scherper kunnen
«leggen duidelijker kunnen doen
tot het volk.
Nitief en negatief, verdedigend en be
kend, moeten wij ons standpunt inzake
en oorlog populariseeren.
iauks meeningsverschillen in de bij-
«"glieden, is er onder ons in deze
55® m m i g h e i d Dat moet allen
'«ijle zijn.
BUITENLAND
Mexico.
DE KERKVERVOLGING.
Pater Maina S.J. over do Mexicaansche
toestanden.
Pater Maina, eon Jesuiet die uit Mexico
verdreven werd, heeft aan de redactie van
de „Italia" een uiteenzetting verstrekt over
de Mexicaansche toestanden, die menig
een een helderder inzicht zal geven over
hetgeen zich in cTe grooto republiek aan
Amerika's Westkust afspeelt
Pater Maina begon met er op te wijzen,
dat er ongeveer 300 Jesuieten in Mexico
werkzaam waren, dio daar uitgestrekte
missies onderhielden, welke zij nu, nadat
zij ze met de grootste opoffering tot bloei
hadden gebracht, hebben moeten verlaten,
zonder dat er iemand is, om hun arbeid
over te nemen.
Een der droevigste gevolgen van het ver
drijven van zoovele priesters en missiona
rissen is het ingetreden gebrek aan zielzor
gers. Het meest lijden daaronder de uitge
strekte missiegebieden. Ook de priester
seminaries zijn er sterk door getroffen,
daar het. grootste deel der leeraren ordes
geestelijken waren. Deze opleidingsgesticti-
ten zijn in het hart geraakt, feitelijk tot on-
dcrgfyig veroordeeld. Zulks heteekent een
onberekenbare schade voor do Katholieke
"Kerk in Mexico. Wel zeker was de bedoe
ling der regeering door het in werking stel
len van de-vrijlteidmoordonde wet van 1917,
de bronnen der priesterroepingen te ver
stoppen en de mogelijkheid barer ontwik
keling te verhinderen.
Een smartelijke kant is ook het gebrek
aan katholiek organisatie-leven. Indien de
katholieke Mexicanen hun vereenigingen
hadden, dan zouden zij thans een kostbaar
verdedigingswapen bezitten. Thans zijn ze
ijverig in de weer om de fout goed te ma
ken, m'aar een katholieke actie schudt men
niet uit den mouw, en men kan ze niet in
enkele dagen sterk en actief maken. Overi
gens wil de regeering van zulk een katho
lieke actie niets weten ón een oproep om zo
to propageeren mocht niet worden ver
spreid.
De katholieke pers lieeft weinig invloed
De regeering heeft ze onder censuur ge
steld, en als ze zich veroorlooft criliek op
do regeeringspolitiek te leveren, grijpt de
regeering in.
De geestelijkheid is in Mexico weinig tal
rijk. De regeering dwong de buitenlandscho
priester en missionarissen tot do afreis en
zotte ze niet zelden over de grens, zonder
dat ze in de gelegenheid waren gesteld hun
kamer biftnen te gaan om een hoek of een
zakdoek te halen. Ook de Mexicaansche
priesters, die hun studies in het buiten
land, te Rome, gemaakt hebben, kunnen
hun functie niet uitoefenen, mogen geen
biecht hooren, kunnen geen onderricht
geven of precken.
Do regeering wil de geestelijkheid volsla
gen hulpeloos maken, haar werkzaamheid
verminderen, ze tot werkeloosheid dwin
gen. Zoo mogen de buitenlandsche pries
ters en missionarissen en degenen die iu
het buitenland studeerden, wel in Mexico
blijven, maar op voorwaarde, dat ze abso
luut niets doen.
10C0 officieren ontslagen.
Volgens berichten uit Mexico heeft het
ministerie van oorlog ongeveer 1000 offi
cieren ontslagen, die verdacht worden in
den cultuurstrijd legen de regeering partij
te hebben gekozen.
O. L. Vr. van Guadaloupc.
Volgens een bericht uit Mexico heeft de
regeering een onderzoek ingesteld naar de
gouden kroon van het Mariabeeld van
Guadaloupe, die verdwenen is. De waarde
van de kroon moet 800.000 pesos bedragen.
Slachtoffers van de kerkvervolging.
Volgens berichten uit Mexico-Cily zijn
Dinsdag te Guadalajara bij een botsing lus-
schen soldaten en katholieken O personen
gedood en 14 zwaar gewond. Ook te Tor-
reon kwam het hij een demonstratie-optocht
tot een botsing, waarbij 1 persoon gedood
werd terwijl O anderen verwond wérden.
Bandieten nemen de gelegenheid waar.
In de hoofdstad worden dames door ban
dieten gemolesteerd, die hun do gouden of
zilveren crucifix ontrukken, onder vooiv
wendsel, dat het dragen daarvan bij de wet
ierboden is.
In handelskringen wordt ongerustheid
aan den dag gelegd over de gevolgen van
dc*n economischen boycot der katholieken.
Het „ccïiiploi" tegen Calles.
Omtrent het zoogenaamde complot tegen
president Calles verneemt re „Daily Ex
press" dat er inderdaad goed ingelichte
personen zijn dio er aan gelooven, maar
anderen verkeeren onder den ondruk dat
het om niets anders gaat dan om een uit
vindsel van een .geheimzinnigom Spanjaard,
zekeren Enriquez Orellano dio do samen
zwering „ontdekte" en do autoriieilen in
lichtte.
Volkenbond
De Volkenbcndsraad.
Een verzoek van Spanje.
Spanje heeft aan Motta, den voorzitter
dér volkenbonds-commissie (ot reorgani
satie van den volkenbondsraad, verzocht,
den datum vast te stellen van do tweede
zitting dier commissie. Blijkbaar wil
Spanje de kwestie der permanente zetels
vóór de a.s. Seplemher-zittingon definitief
geregeld zien, om dienovérccnko;:' i zijn
houding le bepalen.
DuitscSiland.
De friaagdenburgszhe moorikm.
Schroder zou bekend hebben
Naar hot „B.T." uit Maagdenburg ver
neemt, heeft Schroder "Woensdagavond
volledig bekend.
Aanvankelijk trachtte hij nog alles to
loochenen, doch ondor den druk van het
bewijsmateriaal, dat do Berlijnsche re
chercheurs hijeen hadden gebracht, en
ook door de verklaringen van zijn bruid,
was hij tenslotte gedwongen toe te geven
dat Rudolf Haas op geen enkele wijze bij
den moord betrokken is geweest.
Schroder verklaarde, dat hij de valscho
berichtingen slechts "had uitgesproken,
omdat hij vreesde dat zijn hals gevaar liep
Het bericht van Schröders bekentenis
wordt evenwel niet bevestigd.
Frankrijk.
Dc financieele politiek.
De amortisatie-kas a&nvaaard.
Dc Fransche Kamer heeft met 420 te
gen 140 stemmen het regeeringsontwerp
in zake de Amortisatiekas aangenomen.
Het stabilisatie-ontwerp.
De Kamer heeft 't regeeringsontwerp
betreffende de operaties tot stabilisatie
van den franc in zijn geheel mot 365 tegen
181 stemmen aangenomen. Met name
wordt in dit ontwerp de Banque de Fran
co gemachtigd, het" Franscho goudgeld mot
agio aan te koopon, voorts deviezen op de
vrije markt te koopen en het maximum
der bankbiljcttenemissie dienovereenkom
stig te verhoogen.
Voorloopig handelsverdrag met
Duiischland.
Gis toravond goteokond.
De voorlo'opige DuitScli-Fransch econo
mische overeenkomst is gisteravond getce
kend.
De overeenkomst beslaat uit twee ver
dragen, t. w. een voorloopig handelsver
drag voor den duur van zes maanden en
een verdrag tusschcn Duitschland en het
Saargebied betreffende do wederkeerige
uitwisseling der producten van beide
landen.
In hoofdzaak bevAt het verdrag tarief
overeenkomsten. De voornaamste moeilijk
heden, die overwonnen moesten worden,
waren de Fransche eisch, dat de invoer
rechten in Frankrijk op goudbasia en
niet in papierfrancs zouden moeten wor
den berekend en do hoogte der invoerrech
ten in Duitschland voor Fransche groen
ten en wijnen.
De Duilsche regeering wenschle, dat do
rechten voor den invoer in Frankrijk in
papier-francs zouden worden vastgesteld
en zij heeft dezen eisch ook kuiinen door
zetten. De kwestie der invoerrechten op
Fransche groente en wijnen is door we-
derzijdsche concessies geregeld.
Tijdens den duur van het voorloopig
verdrag zullen de onderhandelingen over
het sluiten van con definitief handels- en
consulair verdrag worden voorlgezel.
Engeland.
Het siecnkolenconflici.
Financieele steun voor min
stens vier weken gevraagd.
Draadloos wordt uit Berlijn gemeld, dal
de Britsclie mijnwerkersfederatie telegra
fisch een beroep heeft gedaan op de In
ternationale mijuwerkorsvereoniging, om
financieclcn steun voor do stakers, ten
einde de staking nog minstens vier weken
te kunnen voortzetten. Dit moc-t een eere
zaak zijn voor de arbeiders over de ge
helde wereld, zegt het telegram.
Rusland
Ruslands begrooting uitgewerkt
Ee n 10 k 0 r t van 130 m i 11 i 0 e n.
Het Russische commissariaat van fi
nanciën heeft het budget voor het komen
de financieele jaar uitgewerkt en aan don
Raad van Volkscommissarissen ter be
krachtiging voorgelegd. Het budget wijst
een deficit aan van 130 milUoen roebel.
Naar verluidt, zou de Sovjetregeering van
plan zijn, ter dekking van het deficit een
binnenlandsche leening van 150 ntillmon
roebel uit geven.
Ds oppositie.
Mass a-a r r e s t a t i e s i 11
Leningrad.
In verband met de toenemende opposi
tie in dc communistische partij in Rus
land zijn te Leningrad ongeveer 306 per
sonen gearresteerd.
Een aanslag op Stalin.
Te Moskou zijn drie personen gearres
teerd, dip een aanslag op Stalin wilden
plegen.
Beslag op Russische Fondsen.
Een belangrijk precedent
geacht.
In Mei j.l. had (e Moskou een tentoon
stelling moeten plaats hebben van Fran
sche voortbrengselen, waaromtrent over
eenstemming was verkregen lusscken een
Franscho organisatie en do Russische
Gostorg, de staatsorganisatie voor den
buitenlandschen handel. De Russische re-
roering maakte echter zwarigheden in vel
band met den binnenlandse hen toestand
in Rusland, waardoor do tentoonstelling
tot een later tijdstip werd uitgesteld.
In verband me deze vertragingen en op
verzoek van do Fransche organisatie, dio
aanmerkelijke kosten had gemaakt voor
de voorbereiding der tentoonstelling, heeft
de president der Scine-rechtbank bevel
gegeven tot inbeslagneming van allo fond
sen, die door do Gosoi'g en de Russische
handelsdelegatie in Frankrijk bij Parij-
sche banken zijn gedeponeerd.
Deze maatregel vormt oen belangrijk
precedent in do betrekkingen tussohen de
Sovjet-regering en den bullen!.-'nd-chen
handel.
Marokko
Vliegers gedood door hun eigen bommen.
Fatale gevolgen van een nood
landing.
Een bericht uit Rabat meldt, dat. een
Fransch bommonvliegtuig, waarin eon of--
ficier en een mecanicien gézelen waren,
nabij Taza een noodlanding heeft moeten
doen. De officier, die het eerst uit zijn
vliegtuig sprong, trachtte daarop zijn mol
gezel to redden, doc.h de hommen in de
machine ontploften en beiden werden go-
dood.
BSBS^EMLARSD
KONINGIN EN PRINSES.
Men meldt omtrent het vertrek uit
Socstdijk aan het „Hbld.":
Gistermiddag 3.05 is do Koningin met
Prinses Juliana naar Den Haag vertrok
keil. De Koningin-Móeder deed haar glis
ten por auto uitgeleide tot de halte Socst
dijk.
Zoowel bij het paleis als bij do holte
Socstdijk stond con talrijke menigte, die
do vorstelijke familie hartelijk toejuichte.
Bij heb palcis' Socstdijk was do burge
meester van Baarn cn bij de hallo Soe-d-
dijk de burgemeester van Soest niét-offi
cieel aanwezig.
Met den gewonen trein, waarin liet ko
ninklijk salonrijtuig was ingeschakeld,
passeerde do Koningin cn prinses Juliana
gistermiddag om 3 uur 40 Utrecht, met
bestemming naai; den Jtuygenhock. Eon
grööte meiisckenmenigtc was op het dorde,
perron .aanwezig, die dc Koningin en Prin
ses hartelijk toejuichte. Dc Koningin
droeg een lichtblauw toilet met cenvoucli-
gen sl roohced, dc Prinses was in het wit
gekleed.
Nadat de trein gerangeerd was, werd
even voor uur Don Haag doorgereden.
Ook bij het vertrek loonde het publick
zich zeer enthousiast, er werd met hoeden
en petten gewuifd.
Met den gewonen Staatsspoor!rein uil
"Utrecht, waarin een koninklijk salonrij-
tuig gehaakt was, zijn dc Koningin en de
Prinses gistermiddag omstreeks kwart
voor vijf in de Residentie teruggekeerd. Tn
een hofaulo niet half geopende leap, reden
dc vorstelijke personen naar den Huigen-
hoek, waar zij, zooals bekend, ccnigen tijd
zullen verblijven.
Do Koningin cn de Prinses werden op
bet Stationsplein door een talrijke, menig
te hartelijk toegejuicht.
DE WEELDEVERTER INGS-
BELASTING.
Kaar het „Vnd." verneemt, zal de Wecl-
de-v értcringsbcla-.ling worden ingetrok
ken.
HET VOORNAAMSTE NBEÜ. S
BUITENLAND.
Dc Kerkvervolging in Mexico. Een .1-
sing iusschen soldaten en 'katholieken. Be
schouwingen van esn uitgedreven Jezuïet.
De Fransche Kamer heeft het wetsont
werp tot stabilisatie van den franc aan
genomen.
Groote overstrocmingen in China. Dui
zenden slachtoffers. (Buitenl. Berichten).
BINNENLAND.
Eruptie op het eiland Bali (Mod. Oor-U
Indiö, 2do blad).
De Koningin, en de Prinses naar dan
Ruigenhoek.
De beide roovers, die in Juni in
Haarlemmermeer een melkboer hebben
overvallen, voer den rechter (Rechtzaken,
2de blad).
Hei onderzoek naar den dader van de
roofoverval te Bussum duurt nog voort
(Gemr-jigdo Berichten, 2de blad).
Onze Geïllustreerde Pagina
De pholo-pagina geeft 0.111.: Do huldi
ging van prof. dr. Keesom op Texel
Bloemencorso in Bergen (N.-H.) - - Eon
aardbeving op Sumatra.
Tn verband met boven staand bericht,
moldfc do Hangacho redacteur nan d.»
„Msbd.":
Zooals men wool, is de minister van fi
nanciën reeds gcruimqn lijd met vaenn-
tic. Dat bij in dezen ti.i l oen wetsontw-u p
zal intrekken, is op zichzelf reeds -er
onwaarschijnlijk Ie achten.
Vermoedelijk vindt het bericht vm -I,
„Vnd." zijn ooraprong in do bekende uil-
Jaling van den minister, destijds aan do
aardewerkfabrikanten te Maastricht, ge
daan, dat hij overwoogliet wetsontwerp'
aan te houden.
Wij Vernomen echter, dat sedorl dien Ie
gevoegder plaatse niets van een besluit
van den minister om hot wetsontwerp i'-i
to trekken, bekend is geworden.
Koninklijke Besluiten.
B u r g 0 m e e s t 0 r s.
Bij Kon. besluit is benoemd lot buien-
meester der gemeenten Dirksland, Melis-
sant en ITerkingen D. T. Visschcr, mot t-e-
kenning van gelijktijdig eervol ontslag als
burgemeester dór gemeente fc'cherpcuisse.
Bij Kon. besluit is benoemd tot burgc-
meestér te. Kantons IT. Smedcma.
Geen vernielde briefkaarten meer.
Een n i on w c s t 0m p 0 1 m n 0 1i i n e.
Het hoofdbestuur dor Posh-rijen zal
een proef nemen mot oen nieuwe slump'-l-
nmchmo voor dn vernietiging van fran
keerzegels. De mnc'nio, die vervaardi - I
is dooi- do machinefabriek „De Industrie"
to Rijswijk, en ontworpen door de hoeren
ir. Mollinger en Van Rijswijk, onderschei
denlijk bndrijfs'uiip i.icur cn directeur dezer
fabriek, hoteokout een lerugkeer naar lu-t
half-ruiloninlis.jlie prilicipe. Dc vol-aulu-
maliselio sfempolmaohino, die dus ook de
brieven en poststukken zelf inlegt, hoeft bij
vele voortreffelijke eigensehaiipen, eiikrlo
bezwaren. Men is daarbij gebonden aan
een bepaald formant voor de'posfstukken,
h l-wijl hij briefkaarten bovendien - - omdat
de machine den geheelen bovenkant be
stempelt een gedeelte van den tekst ver
loren gaat.
De nieuwe machine hooft instedc van
een wals, een verticaal bewogen slalon
stempel dat den gebruikelijken cirkel af
drukt voorzien van een horizontaal gear
ceerd zijstuk.
Ifet inleggen van de poststukken guat nti
snel ui gemakkelijk cn veroorzaakt nu lm
mutisch den neerslag van den stempel, (lia
mechanisch weer zon is uitgebalanceerd,
dal hij een zeer duidelijk sh-iiipel toch geen
indrukken in het papier worden gemaakt.
dal men er po#Lslukki n van rijv/el h r
formaat cn dikte mee kan stempelen.
De cr-tn prpefnmcliine. die door Int
Hoofdbestuur voorJöopig *is goedgekeurd,
zul geplaatsL worden in het pu-dkaiitixc- Ui
Rijswijk, oin haar voor inogelijko kh iim
wijzigingen die door de pruelijk worden
aangegeven, dicht bij do fabriek to hou
den. De kosten zullen ongeveer f 600 per
completmachine bedragen.
Mariabond in het Bisdom Haarlem.
J a a r v er ga d e r i n g t e A in s t e r d m
I11 het Corn. Broerelmis le Amsterdam
is gisteren de 17e jaarvergadering gehou
den van den M n inbond in het Jm-doni
Haarlem
10 i
l-de
Calh .1 iii.i: d. ?i H. Mi opgedr.i: u l"t
intedtie \an den bond 011 zijn leden. Om-
slrivks 11. uur ving dc vergadering rum -.u-