WOENSDAG 4 AUGUSTUS 1926 17e Jaargang. No. 5318 S)e 0oii^omt r0 ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaaL r onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal fitoco per p03l 1 2,95 P61 kwartwd- ii.t GeïUnstreerd Zondagsblad ia voor de Abonné's ver- Vrji"baar tegen betaling van 50 cl per kwartaal, by voor- betaling. Afzonderlijke nummers 5 ct, met Geïllustreerd L-J^sblad 9 cL Cit blad verschijnt elkon dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen L Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 n POSTBUS No. II law nm>1 'M II—mm—mi H H I WEM"'«■bmi' DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gowono odverlonllën 30 conl per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het z dubbele van hot tarief berekend. a Kleine advertenlldn, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden oangoboden of gevraagd, huur en ver huur, koop en verkoop 10.50. m nummer bestaat bit twee mm De Kerkvervolging in Mexico I. het karakter van het volk. Kerkvervolging bet woord doet her inneren aan de dagen van keizer Nero en aan don tijd, toen do eerste Christenen in lid amphitheater van Rome voor do wil de dieren werden geworpen. Eerste Chris tenheid, catacomben, kerkvervolging, dat been (rils van begrippen, die voor ons ooafscheidelijk zijn. En zoolang wij zelf ja vrede en vrijheid leven, zijn wij maar al ie zeer geneigd, om te meenen, dat kerk- vervolging iets is wat thuis hoort in do historie van eeuwen terug. En toch is de Kmliolieke Kerk vervolgd door allo ecuwgn i 'ii. Wij zelf hebben onze vrijheid nog i; i zoo heel lang geleden heroverd ea tók het woordje „Kulturkampf", waar- aalc Bismarck zich onmogelijk gemaakt (•cell, is nog een tamelijk moderne uit drukking. De allerjongste kerkvervolging heeft op h l pogenblik plaats in Mexico. Het zal oiucn lezers ongetwijfeld 'interesseeren, out naast de berichteu over het verloop um deze jongste „Kulturkampf", ook iet» l.'zen over het karakter van de Mexica ns. de historie van dit land en de oor- r.u'-n van deze vervolging. Meer dan 400 jaren is het reeds gele don. omstreeks het jaar 1520 dat tl- Spanjaarden in Mexico voet aan wal zeilen on onder aanvoering van Cortcz hel land op do Azteken, de inhecmsche ladiaansche bevolking, veroverden. On danks liet feit,, dat Katholieke priesters de veroveraars op den voet volgden, werd jatuurlijk de Indiaanschc bevolking in een miuimum van tijd tot slaaf gemaakt van dc Spaansche overheerschers. Bestond er aanvankelijk een inlandscho bevolking o blanke, weldra werden de kleu- pn dooreen. gemengd. Behalve blank on od, werd ook het zwart uit Afrika ge porteerd, (slavenhandel), zoodat. do lo in woordige bevolking een eigenaardige gclmocs is van blank, rood en zwart, |paamd al naar hun afstamming Creo len (in Mexico geboren blanken), Mestie- (blank en rood) of Mulatten (blank on tl). Be kleurlingen vormen thans bij- a do helft der geheelo bevolking. Over bel karakter van dit volkje schrijft de jlcrlijnscho redacteur van dc Maasbode m hot volgende: ..Gelijk bekend, beslaat het Yankee-ka der uit een samenstel van elkaar legen- iprokende uitersten. Men vindt er de hinderlijkste naïviteit en het edelste idca- ismo in, vermengd met geslepenheid en plompheid, met het platste materialisme tn do terecht berucht en werkelijk ook «oor niets terugdeinzende zucht naar den (Har. Met de Spanjaarden staat dat evenzoo foschapen. Ook deze lieden herbergen in bun gemoed meer uitersten, welke tegen Kaar optornen, dan harmonicuse even wichtigheid. Onze landsgeschiedenis weet man te getuigen. Filips de Laatste en zijn handlanger Alva hadden op den bo- van hun hart netjes naast elkaar do dolste bedoelingen liggen en een flink Imk gewetenloosheid. Op eon dergelijke disharmonie sluit men «ok telkens., wanneer men de Spaansche uioveraars over de wijde zeeën volgt of wanneer men zich neerzet om te lezen, wat hun nazaten in die verre landen tot ud gebracht hebben. Schier elk van die fWereldveroveraars had iets over zich van «o heilige en van een bandiet; hij was tegelijk apostel en schatgraver, een wijs tlaalsman en een avonturier, een generaal Ml een diplomaa, een koning en oen be delaar. In de houding, welke liet gros der Span jaarden tegenover de bevolking van de veroverde landen aannamen, vindt men «ven scherpe tegenstellingen. Deze mannen *deu niet aan rassenwaan. Een kleurling wae hun even goed een mensck als een blanke. Maar en passant moordden "ie evenknieën lustig uit, gelijk dat b.v. I? Cuba plaats had of maakten zij zo tot heloten, en slaven, gelijk zulks overal el- geschiedde, be priesters, welke ia do gronding van Spaansche macht in het overzecsche X1]lk een groote rol gespeeld hebben, wa- Iberiërs zoo goed als de rest en deel- ■Q dezen dus alle groote kwaliteiten alle groote gebreken. Zij hebben enorm j tvl voor de inlandscbe bevolking gedaan deze tegelijkertijd enorm verwaarloosd, jilt'rw.ego ziet men do scherpste con- -'('a in de houding, welke de Span- j?1 en tegenover do massa aannamen. Wat de kerkelijke aangelegenheden in meer engeren zin aangaat, staat men te genover dezelfde uitersten. De inlander werd eenerzijds als een volwaardig menscfi aangezien, maar anderzijds huldigde men zoo'u beetje het standpunt, dat alles goed genoeg voor hem was, en dat hij te bete* af zou zijn naarmate zijn geestelijko ba gage lichter was. Yan deze bagage werd hem dan ook maar een minimum mee ge geven. Gevoelselementen werden hem bij gebracht, maar voor verstandelijke bewer king achtte men hem blijkbaar to laag staand. Anderzijds was men dadelijk be reid uit de rangen dezer laagslaanden priesters to recruteeren. De Spaujaarfton hebben altijd aan de vorming van een inlandscbe clergé gewerkt, klaar hoe, dik wijls? Deze onevenwichtigheid op schier elk gebied des openbaren en privé levens'lell- de tot veel verwarring en gisting, welke krachtig aangewakkerd werd, toen de vrijmetselarij met haar hechte organisa tie haar intrede in het land deed. Simon Bolivar do Bevrijder was een der promo tors van deze geheime vereeniglng en on der de banier daarvan werd Zuid-Ameri- ka van de Spanjaarden verlost. Natuurlijk kwam het land daarmeo van den regen in den drop. Revoluties waren honderd jaar lang aan de orde van den dag en do Kerk, welke oudauks haar vele tekortko mingen toch altijd nog het gaafste element in de samenleving was, werd zóó succes vol tegengewerkt en ondermijnd, dat zo m vele streken toi een jammerlijk verval kwam." Dn* .«ouden en voor 100 pet. mensch vor- lft scHepsel was de Indio de ge- a van den koning, maar gezelschappe- oioten de geiniporteerde Spanjaarden opgetrokken neus zelfs van de In geboren zuivere Spanjaards* ar. BUiTEHLAMD Mexico. Li2 KERKVERVOLGING. Dc arbeiders-demonstratie. Itegeeringsambfconaren .moesten meedoen. Do „'.Mines" meldfc nog omtrent, do do- monstralio der arbcidcrsfedcratio van Zondag, dat president C'alles omringd door al zijn ministers do betoogors aan zich liet voorbijtrekken. Afwezig was alleen do mi nister van financiën, Seiioz Pani, dio met do kerkelijke wetten niet instemt. Door do bcloogcrs werden plakkaten gedragen met opschriften als:.„Do priesters zijn para sieten", „Do geestelijken zijn rijk en het volk is arm", „Volgens dc priesters is het zonde do bioscopen te bezoeken of gom to kawwen", „Het Eucharistisch Congres te Chicago heeft, het zaad gezaaid voor den toestand in Mexico". Bij het voorbijgaan van den president juichten velen, maar overigens was er van enthousiasme weinig te merken. De straten waren bijna leeg, een toeken dat do bevolking naar de o ver vulde kerken gegaan was. De tienduizend ambtenaren in den stoet waren, volgens het blad, gewaarschuwd, dat zij op straf fe van hun betrekking (o verliezen, aan de demonstralie hadden deel to nemen. Honderden, dio waren thuis gebleven, ver wachten hun ontslag. Onderhand el ingen? Ofschoon president C'alles het voorstel der katholieke bisschoppen heeft verwor pen om een wapenstilstand" aan lo gaan, hangende de uitspraak van een onder het volk te houden referendum, verneemt Reu ter uit bevoegdo bron, dat er inleidende onderhandelingen zijn geopend om een per soonlijke, niet-offieicele conferentie tot stand te brengen tusschen den procureur- generaal cn lioog-geplaatste kerkelijke persoonlijkheden ten einde een_ oplossing voor de moeilijkheden te vinden. f, Duitschland. De Maagdenburgsche moordzaak. Naar het commissariaat van politic te Maagdenburg mededeelt, is de verloofde van Schroder, Hilde Götze door do Ber- lijnscho politie te Keulen gearresteerd. Zij zal naar Maagdonburg worden overge bracht. In verband met de gebeurtenissen te Maagdenburg heeft Roschkc, plaatsver vangend voorzitter van het ressort Maag denburg van Pruisische rcchtervereonigin» gen een schrijven gericht aan den Rijksdag en de Iiijksregeering, waarin hij den Rijks dag verzoekt te willen intervenieeren in de Maagdenburgsche moordaffaire, verwij zende naar de art. 15 en 102 van dc grond wet waarbij de rechtspleging en do on afhankelijkheid der rechters wordt ge waarborgd. Frankrijk. De financieels -hervormingen. De Senaat aanvaardt het Financieel Ontwerp. De Senaat heeft met 250 tegen 13 stem men het financieel ontwerp zonder een en kele wijziging aangenomen. Heden zal de Regeering bij de Kamer een ontwerp van wet indienen, hetwelk den Staat op de Banque dc France machtiging verleent een overeenkomst aan te gaan, krachtens wclko laatstgenoemde zal kun nen overgaan tot: don aankoop van bui- tenlandsche deviezen en do uitgifte van biljetten tot het bedrag van de waarde dei aankoop. Hot ontwerp beoogt in hoofdzaak op de ze wijze de zich onder het publiek bovin- derde specie terug to krijgen en den mo- taalvoorraad der Bank to vermeerderen. Do uit te geven biljetten zonden op goudwaarde gebaseerd zijn. Herriot. Volgens een bericht uit Lyon i cft Ifcr- riot zijn ontslag als burgemccstor van Lyon ingediend. Dit is een gevolg van do houding, die de socialisten naar aanleiding van Her- riot.'s toetreden tot liet kabinot Poiucaró hebben genomen. Volgens de „Libert6" gelooft men, dat ook do gemeenteraadsleden, die tot d<* ra dicaal-socialistische partij bek -hun ontslag zullen nemen. De sultan van Marokko. Weer op de terugreis. Het bezoek van den sultan van Marok ko aan Frankrijk, het eersto bezoek van een regeorend M.iTokkaansch vorst aan Europa, waaraan door het protectoraat een hoogo politieke waaide wordt toegekend, is met even groote officieele praal geëin digd als het begonnen was. De sultan, zijn zoon cn gevolg, vertrokken gistermorgen om tien uur per trein uit Parijs. Aan het station had zich een eerowacht van het koloniaal regiment opgesteld; ook bevon den zich daar vertegenwoordigers van don president, der republiek en van de minis ters van Binnenlandsche Zaken en Oorlog. De sultan reist via Bordeaux cn Toulou se naar Marseille, waar hij zich zal in- schopen aan boord van den Frnnschen kruiser „Paris". Zijn verblijf in Frankrijk verliep niet zonder merkwaardige politie ke incidenten, cn o*fk inet zijn vortrek zal dit riet hot geval z.j De gemeenteraad van Bordeaux foch, dio voor het nieèren- doel tot liet linksche cartol behoort, heeft geweigerd, den sultan te ontvangen, daar mede het door Lyon gegeven voorbeeld volgend, waar de gemeenteraad oveneens voor het meerondeol uit «leden van hot linksche cartel bestaat. Do voorzitter van de Kamer van "Koophandel te Bordeaux hoeft, krachtig geprotesteerd tcffcn deze weigering, om gastvrijheid to verleenen, in verband met he! feit, dat Bordeaux zeer belangrijke handelsbetrekkingen met Marokko onderhoudt, doch hij is niet in staat geweest, het besluit te voor'- men. Pe Balkan Bulgaarsch-Joego-Slavisch ec.rfüct. Maatregelen van Joeg o-S 1 a v i Naar aan de „Daily Chronicle" uit Bel grado gemeld wordt, heeft dc Joego-Slavi- scho minister van oorlog een nota aan de regeering to Sofia gezonden, naar aanlei ding van do herhaalde grensovervallen der comitadji's. Daarin werd gevraagd, dat de Bulgaar- scho regcering afdoende maatregelen zou treffen tegen de revolutionnaire organisa ties. Op die nota heeft do Bnlcraarscl n roeree- ring niet geantwoorden do Joego-Slavischc minister van oorlog heeft thans aan de lo- gercomm&ndanten order gegeven, do comi tadji's, die de grens overschrijden, over dc grens te vervolgon. Tegelijkertijd heeft Nintsjitsj, do Jocgo Slavische minister van buitenlandfiche za ken, een nota aan de groote mogendheden cn aan den volkenbond gezonden, om hen van do voorgenomen actio van Joego-Sla- vië op de hoogte te stellen en hun vergun ning te vragen, om, onder internationalo waarborgen, tot een uitroeiing <lcr comi tadji's te mogen overgaan. Volgens andere berichten zou to Belgra do do overtuiging hecrschen, dat do Bul- gaarflcho troepen-acties nabij de grens oen gevolg zijn van ophitsende soviet-propa ganda. Do „Politica" meldt, dat er een gehei me overeenkomst bestaat tusschen gene raal Protagoras, chef van do Macedonische revolutionnairgn en een vertegenwoordiger van do sovjct-legatio to Weenon, ingevol welke overeenkomst de sovjets do rovolu- lionnaircn van wapenen en geld zullen voorzien. Rusland De val van Zlnovieff. Duitsche invloeden. Do diplomatieke medewerker van do „Daily Tel." wijst er op, dat het er allen schijn van heeft, dat de val van Zinovieff, door Stalin en do sovjet-gcinodereerdc-n bewerkt, gedeeltelijk aan Duitscho invloe den toe te schrijven is. Moskou heeft het als een diepe teleur stelling gevoeld, dat do toegezegde Duit scho industrieel credieten slechts voer do helft toegewezen werden, als gevolg van het weinige vertrouwen van vela bankiers en industriecle magnaten in sovjet-Rus land. Officieele cn niet-officieele kringen hebben in dat verband den sovjet-leiders duidelijk gezegd, dat de hoofdoorzaak van alle moeilijkheden in de onbekookte on be- leedigende uitlatingen van Zinovieff en zijn actie als hoofd der derde internatinale gelegen is. Stalin en zijn vrienden grepen deze go- legenheid om legen Zinovieff te ageeren met graagte aan. Er werd met verwijzing naar Duitschland, op gewezen, dat een der voornaamste doeleinden van Streso- mann's Europeescho politiek van verzoe ning do idee was, dat Duitschland con brug zou worden tusschen Engeland en sov jet-Rusland. Deze politiek echter, welke in Moskou zeer werd begroet, werd voor namelijk gedwarsboomd door Zinovioff'a anti-Engelsche uitbarstingen en zijn be dreigingen jegens het Britscho rijk. t In dozen geest zou Duitschland nu zijn bijzondere krachten gaan inspannon om do toenadering tusschen Engeland en F. ;s:; (1 te b-j wrken. Turkije. Het complot tegen Moestafa Kemai. Het r e q u i s i t o r. Reutor moldt dat in hot requisitor van hot O.M. tegen do zestien umanistischo leiders, betrokken bij het complot tegen Moestafa Kemal tien jaar gevangenisstraf wordt geëischt Het requisitoir behandelt de polUieko handelingen der beklaagden in het verleden en verklaart dat de politici achter de samenzwering stonden, waaruit zij voordeel wilden halen. Egypte Do wetten van Ziwar's regcering. Ongeldig v rklaard. De commissie van onderzoek naar de grondwettoüjke geldigheid van do decre ten en wetten, door do regcering van Zi- war pasja afgekondigd,'heeft een rapport ingediend, waarin wordt geadviseerd allo dezo decreten en wetten van nul on gouer- lei vvuardc te beschouwen. Syrië. Dc opstandige beweging. Dorpen stukgeschoten. Blijkens berichten in do Engolsclio bla den is er wederom een opleving waar te nemen in de opstandige boweging in Sy rië. Zelfs zou de organisatio zijn verbeterd en zou er een samenwerking beslaan tus schen de leiders in do vijf opstandigo dis tricten: do Djebel-Droese, Ilaurau, Gho- ta, Kaïnaloon en Baalbek. Soltan cl Atrasj heeft zijn strijdkrach ten in bet district van Gotha, rondom Da mascus, opnieuw gegroepeerd en het go- bied in stu t van verdediging gesteld. De vorige week is er vrij hevig gevoch ten in de buurt van Damascus. Drie dor pen stonden aan een intens Fransch bom- badement bloot, en nadat do opstandclin- go de dorpen hadden ontruimd, schoten do Frnnschen zo geheel in puin. Latere berichten via Cairo echter mel den dat ÏB.O(K) man Fransche troepen in een tiendaagschen slag in de buitonwijken van Damascus gewikkeld zijn geweest. Do Koerdische wijk brandde geheel af. Het verluidde dat Damascus gedurende drio dagen volkomen ingesloten is geweest, doch het Parijsche departement van oorlog spreekt dit nadrukkelijk legen. De ver bindingen met do stad funclionneeren nor maal. Marokko Nieuwe operaties. Tot onderwerping der D j e b a 1 1 a s. Het „Journal" vernoemt uit Madrid, dat nieuwe belangrijke gecombineerde opera ties Maandagmorgen in do Spaansche zono zijn begonnen. Deze operaties hadden ten doel de nog niet onderworpen Djebnl- las tot onderwerping to brengen en bet gebied van de Beni Issen te bezetten. China. Feng uit Moskou terug. Hij vormt oon regcering van do drio Oostelljko provincies. Naai' gemeld wordt is generaal Feng weer uit Moskou naar China te.ruggokeeni. Ilij is in do omgeving van Kalgan gearri veerd, waar liij een regcering heeft vormd. Ilij zou éls vertegenwoordiger van do drio Oostelijke provincies met K als hoofdstad tot de Derde Internationalo zijn toegetreden. Troebelen in Korea. Uit Korea wordt gemeld, dat in Seoul troebelen zijn uitgebroken. Do volksmas sa's bestormen het gebouw van do politie centra! en trachtten do politieke gevange nen in vrijheid te stellen. De aanval werd door poli tietroepen teruggeslagen. Voor Korea is dc noodtoestand geproclameerd. Er zullen talrijke arrestaties plaats heb ben. Joego-Slavië Katholieke opbloei in Belgrado. Op verheugende wijzo ontwikkelt zich HET VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. De Kerkvervolging in Mexico. Een Bulganrsch-Joegoslavlsch conflict over de aanvallen der comitadji's. Nieuwo aardschok in Japan. (BuitenL Berichten, 2e blad). BINNENLAND. Bezuinigingen aan Oorlog (lsto blad) De opening van het Franciscaanscha jubeljaar (Kerknieuws, 2de blad, Stad/v nieuws, lsto blad). OMGEVING. Voiling H. B. G. te Liss« (L. en T 2de blad). Draverii te Stompwijk (lsto blad). liet Katholieke leven in de Joego-Slavlscho hoofdstad. Belgrado telt op het oogenblik ongoveor 15.000 Katholieken, over de go- heele stad verspreid. Om aun de groeien de behoeften der ziebtorg tegemoet te ko men, zul do cenigo vroegere parochiekerk, eigenlijk kapel van het voormalig Oosteu- rykseh gezantschap, met do helft worden rgroot, terwijl er ook een klokkotoren aangebouwd zau worden. Tegelijkertijd verzamelt do katholieke kerkenbouwver- eenigiug dl noodige middelen lot doft bouw van een inonumenlule kathedraal. Do Fran sch o Assnmptionisten hebben reeds in do voorstad Cubura een Mariu- kork gesticht, terwijl do zusters Assuntp- tionisen een Fransch pensionaat gevestigd hebben. In do Pinksterconferentie der Francia- caanscho provinciaals hebben dezen op vorzook van den aartsbisschop van Bel grado, Mgr. Rodie, O.F.M., besloten een nieuw Franciscanenklooster op te riek ton op den Topcidor. Daardoor zul in het ge weldige gebrek h ui priesters worden voor y.ion. Op do volk - on nuddelbaro scholen van Belgrado ga in moer dan 7(100 Katho lieke kinderen, die wegens gebrek aan priesters van regelmatig godsdienston derricht .verstoken blijven. Ton slolto zal door de opofferende me dewerking van pastoor Mgr. dr. Wagner cn do hulp van den uurlshi.sfchop een Ka tholiek blad gaan verschijnen, de „(He ilik Kalholioko'Lrkve u Beogradn", dut in Joego-NJavisrlio taal, iu den l»e iniiB maandelijks, iu den Ju rfsl om de veertien dagen hot krachtige middel der Katholieke per., in dien aal altUan ran do K&tkolfo ke actie en con gelukkige schakel tusschen do Katholieken cndcrling belooft to wor den. BlNNENLfiHD IS EEN C API TUL ANTEN-STELSEL IN AANTOCHT? Vergevorderde plannen van Oorlog. Er bestaat het voornemen bij hot Mi nisterie van Oorlog, om voor beroepsoffi cieren on onderofficieren der Landmacht een C'apitulnnlenstclsol in to voeren, meldt „De Avondpost". Een ontwerp van' wet zou rood» zijn ont worpen cn ter beoordooling gezonden zijn naar don Ministerraad en «uur do verschil lende Departementen van Algemeen Be stuur. Bedoeld ontwerp stolt zich op hot stand punt, dut bij «lo toekomstige aanneming van officieren en onderofficieren moet worden uitgegaan van den regel, dat offi cieren slechts een klein aantal jaron in hot lcgor zullen dienen, om daarna over to gaan in burger rijksbetrekkingen. Hier door zou vermindering van pensioenlasten worden verkregen, terwijl bovendien wordt voorkomen, «lat het departement van Oor log personeel in betrekking heeft mot voel dienstjaren, en als gevolg daarvan hoogo- ro Hularicering. Aan hot wetsontwerp is toegevoegd ecu lijst van betrekkingen, waarvoor naar bet oordeel van hot depar tement van Oorlog, «1e officieren cn onder officieren in aanmerking zouden kunnen komen. Het blad verneemt voorts, «lat tegen be doeld ontwerp bijzonder veel verzot is go- rezen bij <lc andere departementen, waar men in liet Capilulanten-Rtelsel een soorb militariseering ziet van den burgerlijken Overheidsdienst. Bovendien wordt «lo pen- fiioenlaet en de lalArxiiMt, die enden het Departement van Oorlog zou drukken, slechts overgebracht nitff andere depart <v- menten, zoodat feitelijk voor «Ie schatkist geen bezuiniging wordt verkregen. Ook <lo burgerambtenaren meenen, zi-lfc sterk tegen invoering van bedoeld Capita* Jnntcn-stclscl te moeten verzetten, aange zien toch «loor overgang van militairen in burgeroverheidsbetrekkingen. «Ie kans r.ieb is uitgesloten, dat «le pr«»motie-kansen «lier ambtenaren, alsmede liet verkrijgen varf e«-ii vaste aanstelling door hen, die in tij- «lclijken «lienst zijn, door het C'apitulan- tcn-stelsel ernstig in gevaar worden ge bracht.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1926 | | pagina 1