Vierde Blad.
uit m. omgeving
IE TUSSCHENPERSOON
:i
Zaterdag 26 Juni 1926
Buitenl. Weekoverzicht
Waaneer men ecu paar weken den tred-
n0|e„ van bet tlagelijkscho leven ontvlo-
jen en men keert na afloop van die
kostelijke instelling, welke vacantic beet,
noodgedwongen terug in bet gareel
ordelijk geregelde maatschappij, dan
hoofd lichtelijk rond van de veran
deringen. welke er in dien tusschentijd
lebben plaats gehad.
Je kijkt of de Fransclie franc nog dezelt-
|e franc is en je ziet hem zenuwachtig op
i neer dribbelen Wat is er aan de bandV
Het Fransche kabinet gekelderd!
En hoe is het in Portugal?
Militaire dictatuur, liet parlement ont
binden.
Goed zoo, nergens een revolutie ge
neest?
Dat nog wel niet, althans geen geweld-!
jdige. Brazilië is uit baloorigheid uit den
Volkenbond getreden. Spanje wil hetzelfde
doen. als het geen permanenten zetel in
den Raad krijgt. Polen blijft eveneens vol
harden in zijn eisch om een permanenten
zetel, zoodat het hommeles dreigt te wor
den'in den Volkenbond.
In Engeland blijkt het mijnconflict nog
tteeds niet te zijn bijgelegd eu trekt de re
geering leelijke gezichten tegen de Sovjets,
lie zoo „onbaatzuchtig" de arme stakkers
van stakers hebben gesteund met Russisch
geld. In Duitschland heeft de volksstem
ming over onteigening zonder schadever
goeding van de ex-vorstelijke eigendom
men plaats gehad niet het resultaat, dat
deze eisch van communisten en socialisten
afgewezen en de Duitsche ex-vorsten
een lief duitje uit de „Kladdcra-
dalsch" zullen redden.
En waar zit Abd-el-Krim?
Bevindt zich nog steeds in Marokko, en
wacht gelaten waar de Fransche edelmoe
digheid hem zal heen sturen. Alle moge
lijke eilanden Urk en Wieringen uitge
zonderd zijn al genoemd. Het laatst
genoemde ballingsoord is Madagascar.
Nog geen aanslag op Mussolini of Pi 1-
soedski?
Slechts een complot tegen Kemal Pasja,
waarvan dit heerschap een frisch gebruik
gemaakt heeft om zijn tegenstanders uil
den weg te ruimen.
j Aldus bevindt men, uit de zalige rust
der vacantie terugvallende in do harde
werkelijkheid, dat do wereld nog steeds
draait als een mallemolen.
i»let r ede rend urn. Het comuau-
-sc alistisch wetsontwerp tot ont
lening zonder schadeloosstelling van de
Jezitlingen der door de revolutie verdre-
vorsten is dus verworpen. Ongeveer
millioen Duitschers hebben gemeend,
dat wèl door deze radicale methode na
«kt jaar het onvoltooide werk van de
Novembcr-revolutie moest worden afge
maakt, nadat onlangs 12$ millioen hij do
vóórstemming als hun wensch hadden
kenbaar gemaakt, dat het Duitsche volk
rechtstreeks over het links-radicale onl-
..jiujj^Scningsontwerp zou stemmen, nu de
Rijksdag het verworpen had.
De voor dit ontwerp vereischtc meerder
heid van de helft der stemgerechtigden
(bij de verkiezing van Hindenburg waren
er 39.2 millioen stemgerechtigden) is dus
inderdaad niet bereikt, zooals trouwens*
trzien werd.
Reeds bij do vóórslemming wekte het
allerwege groole verbazing, dat bij de on-
'eer 10 millioen soe. en communistische
zors, die natuurlijk voorstemden, zich
D°g 2$ millioen kiezers uit do andere kam
pen hadden gevoegd.
Behalve de democratische partij, die
baar kiezers vrij heeft igelalen, hebben
alle overige burgerlijke partijen een anli-
referondum-standpunt ingenomen, zoodot
- '"uit
voorz
1111V
tlOui
gOVO(,
de kans gering bleek, dat die 2$ milliner,
thans tol een zeven millioen zou m:dijeu,
al werd wel verwacht, dut velen het pari ij-
parool niet zouden gehoorzamen.
Al hadden velen verwacht, dat Hl aan
tal vóór-stemmers groot er geweest zou
zijn. toch is op ziebzei! h«?t getal van t.7
millioen een geducht cijfer in een land dat
vroeger oor-monarchistisch wa\ Natuur
lijk was de deelname aan de volksstem
ming het grootst in de industrie-centra,
waar do meeste arbeiders wonen. Slechts
enkele plaatsen is het lot 'botsingen ge
komen. Overigens is het er vrij kalm
naar toe gegaan, daar, zooals bekend, de
meeste kiezers rustig thuis Zondag bleven
vieren. En zoodoende hebben de 4 gewezen
koningen (waaronder de ex-keizer), de (3
groothertogen, 5 hertogen, en 7 vorsten hun
aanspraken op luin vroegere eigendommen
gered van een algehcele ondergang.
Het woord is thans aan den Rijksdag.
Ei- moet een schikking gezocht worden,
die liet mogelijk maakt de meer
derheid van tweederden (vcreisclit voor
maatregelen die grondwetswijziging mee
brengen) voor het..regccring*onhvcri> be
treffende do schadeloosstelling bij elkaar
te krijgen. De Duitsch-nationalen. willen
voor de vorslen meer dan de regeering wii
toestaan en de sociaal-democraten minder
en in die tweeërlei stroomingen, waaidus-
schen bet regeeriugsontwerp heen- en
weer slingert, schuilen de elementen voor
een nieuwe crisis. Aftreden van de regee
ring en vervanging^ na liet gewone einde-
looze geredekavel tussclien en in tie par
tijen, door een andere, biedt weinig voor
uitzicht op verbetering en zoo is er ook
groote kans op ontbinding van den Rijks
dag en alweer een nieuwe verkiezing.
Over de moraal van hét geval hebben
wij reeds geschreven, dat liet inderdaad
geen pas geeft de particuliere eigendom
men der ex-vorslen zonder ecnige schade
vergoeding zonder meer te 'onteigenen. Dat
mag in een geordende maatschappij, welke
nog steeds gebaseerd is op het beginsel
van den particulieren eigendom, niet ge
beuren. Al inoet worden toegegeven, dat de
ex-vorslen in deze een zeer onsympathie
ke houding hebben aangenomen, door bui
tensporige eischen te stellen, zonder ook
maar eenigszins rekening te houden met
den verarmden toestand van liet land en
met den verklaarbaren wrcveL van velen,
die onder hun leiding den wereldoorlog
«•hebben doorgeleden en dien hebben ver
loren.
In hel regeerings-ontwerp wordt thans
een scheidslijn getrokken tussclien parti
culier en staatseigendom en al die bezit
tingen, die van belang zijn voor de cul
tuur en do volkswelvaart kasteeion,
musea, bibliotheken, verzamelingen, thea
ters, parken etc. zuHen aan den staal,
d.w.z. aan de Duitsche landen worden
overgedragen. In dit wetsonwerp wordt
bepaald dat dezelfde valorisatievoorschrif
ten die voor de Duitsche staatsburgers
gelden, o'ok ten aanzien van de voormali
ge vorstenhuizen zullen worden toegepast.
Briand X. Nu is liet maar de
vraag of de Duitsche rijksdag aan boven
genoemd wetsontwerp der regeeriug me
dewerking wil verleenen. Met de parlemen
ten van tegenwoordig is liet voor do re-
geeringen dikwijls uiterst lastig om te rc-
geeren. Dat heeft de Fransche regeering
ook ondervonden. Al maanden lang riep
liet land in angst: redt den franc. Maar
het parlement wilde dit niet, het parle
ment wilde dal niet, ieder middel tot her
stel stuitte op tegenstand. En de ceue mi
nister van financiën na den ander strui
kelde en viel van zijn zeteltje. De laatste,
Péret, viel de vorige week, en met hem
viel het lieele ministerie.
Thang" heeft Briand voor de tiende maal
een nieuw kabinet gevormd met Caillaux
voor de tweede maal als minister van fi
nanciën. Caillaux zal nu eens gaan pro-
beeren of hij het parlement kan bedwingen
Eerst had Briand getracht Poincaré als
minister van financiën in zijn kabinet te
krijgen en toen dit niet gelukte nam lij
opeens 'een sprong en pakte Caillaux.
Briand is lenig,maar een dergelijke sprong
van Poincaré naar Caillaux is een circus-
toer.
Caillaux is thans de man in wiens han
den lie lot vaii Frankrijk ilgt. Wat zijn de
plannen van dezen polilieken leeuwentem
mer? Nog O» iet bekend, maar velen ni" •-
uen, dat hij onmiddellijk tot slabilisoc-
ring van den franc zal overgaan en tot
consolideering van de vlottvnde schuld.
Caillaux staat ongetwijfeld voor belang
rijke eu lastige problemen. Wij zijn be
nieuwd hoe bij orde deukt te scheppen in
de financieelo chaos. Volgende week zal
hij zijn plannen medodeclen.
Het mijnconflict. Het conflict
in de Britsche mijnen duurt nu al bijna
2 maanden en nog is hel einde niet te
zien. De Engelsche regeering heeft eeu
wetsontwerp bij het parlement ingediend,
waarbij het mogelijk wordt gemaakt (niet
verplicht) in de mijnen gedurende een be
paalden lijd een uur langer te werken.
Die mogelijkheid wordt geschapen voor
een vrij langen duur, n.l. vijf jaar. Tevens
is een wetsonwerp verschenen, waarbij
maatregelen worden voorgesteld tot uil
voering van de veelbesproken reorganisa
tie van het mijnwezen; zoo krachtig door
de mijnwerkers geëischt, zoo scluiorvoe-
tend door de eigenaar^ toegestemd. Een
van de voornaamste voorstellen is wel dat
belreffende de mogelijkheid, ook al weer,
van samenvoeging van ondernemingen
met het doel tol economischer beheer te
komen van de nieuwe combinatie, en
waardoor levens de invloed meer zou wor
den uitgeschakeld van de vele kleine mijn
ondernemingen, die thans een naar even
redigheid wel eens te grooto stem iu het
kapittel hebben.
De mijnwerkerslcider- blijven echter'
nog steeds op hun stuk staan en eischen
geen penny loonsverlaging en geen minuut
langer werk.
Oiiderlusschen profileren de Duitsche
en Belgische mijnen van tie gelegenheid.
K e mal P a s j a. Kemal Pasja, de
president vau de Turkse he republiek, volgt
het voorbeeld van (Mussolini en Primo de
Rivera na en buit een nuchter sainenzwo-
riitkje tot eigen profijt en voordeel uit.
Er zal wel een soort samenzwering onr*
dekt zijn. Een grond van waarheid moet
er zijn, maar het is wel eigenaardig, flat
nagenoeg alle leiders van de oppositie
daaraan zouden hebben deelgenomen. Men
spreekt ervan; dat Sovjet Rusland niet
vreemd is aan de arrestaties der opposi
tie-leiders. Wat er daar in Turkije pre
cies gebeurt, is moeilijk na te gaan, maar
dat deze zaak belangrijke politieke gevol
gen kan hebben, is wel zeker. Dat blijkt
alleen reeds uit het feit. dat er zich onder
de (wee honderd personen, welke gearres
teerd zijn, zeer vele Kamerleden en oud-
Kamerleden, alsmede leden van het be
stuur der Jong-TurkSche partij bevinden.
BiMBSESBLAND
VOORONTWERP VERBINDEND
VERKLARING COLLECTIEVE
ARBEIDSOVEREENKOMSTEN.
Wij hebben reeds de conclusie vermeld
\an den Hoogen Raad van Arbeid over
liet bij den Raad aanhangig gemaakte voor
ontwerp van een wet, regelende de verbin
dendverklaring van collectieve arbeidsover
eenkomsten.
Voorlichting werd daarbij gevonden in
een prae-advies van Commissie Xll uil
den Raad.
De Raad heeft de volgende vraagpuulen
besproken:
J Is hel wensclielijk de mogelijkheid te
openen tot een verbindendverklaring van
collectieve arbeidsovereenkomsten?
2. Zijn de in liet voorontwerp aangege
ven voorwaarden, waaraan voldoen moot
zijn. alvorens verbindendverklaring moge
lijk is, aannemelijk en voldoende?
3. Wie moei de verbindendverklaring
uitspreken en wie moet dienaangaande van
advies dienen?
Bezwaren.
De besludeeriiig van bet voorontwerp.de
.memorie van toelichting en liet prae-advies
van Commissie Xll over dal voorontwerp
beeft verscheidene leden van den Raad
geenszins tot do overtuiging "gebracht, dat
bel wensclielijk zou zijn. de mogelijkheid to
openen tot het vcrbiudendverklaren van
in palingen van collectieve arbeidsovereen
komsten. i -
Zij betoogden, «lat iedere' recht.i»rcnd
ontbreek!, om liet bestaan omhogelijk te
maken aan een onderneming, die slechts
door lage loonen in staat is te blijven
voortbestaan.
Zoolang de civielrechlerlijke regeling van
collectieve arbeidsovereenkomsten nog niet
tot stand is gebracht, verkeert men in veel
opzichten in onzekerheid omtrent de waar-
do en de rechtsgevolgen van een collectief
contract voor de partijen, die dat.contract
gesloten hebben. En aanstonds zou men
er reeds toe overgaan die bepalingen ook
van toepassing te verklaren op derden, die
bi; liet lot stand komen van die contraeten
geen partij zijn geweest!
Tal van werkgevers lubben geenszins
bezwaar tegen collectieve arbeidsovereen
komsten, doch zij achten een verbindend
verklaring daarvan verderfelijk, omdat
daarmede de rein tegen verhooging van-
loonen en dientengevolge van productie
kosten wordt we-genomen. De verbindend
verklaring zal leiden tot een vastsebroeving
de arbeidsvoorwaarden, waarvan bet
economisch leven op don duur schade
moot ondervindon.
De overheid wordt door «leze regeling
net eeu laak belast, die verre boven baar
krachten gaal.
Moge de vorbindoiuh i klaring van een
collectief courlaet al toejuiching vinden bij
degenen, die werkzaam zijn in bet bedrijf,
waarvoor bet collectief contract geldt, een
dergelijke verbindendverklaring zal groole
schade toebrengen aan de consumenten
van do in dat bedrijf geproduceerde goede
ren. waartoe vrijwel allo ondernemers en
arbeiders iu andere bedrijven gerekend
moeien worden.
Verbindendvorklariir.' zal slechts kun
nen plaats vinden in de bedrijven, die voor
namelijk werken voor de -plaatselijke of de
nationale markt, zooals liet bouwbedrijf en
bet drukkers-bedrijf, omdat alleen in die
bedrijven collectieve a rbeid so vereen kom
sten beslaan en bestaanbaar zijn. die do
overgroolc meerderheid van de bod rijf go-
nooten binden. De exportbedrijven in het
bijzonder de land- en tuinbouw, zullen er
de dupe van worden.
Ook uit eeu sociaal oogpunt is het stel
sel afkeurenswaardig, omdat het geens
zins toepassing zal kunnen vinden in die
bedrijven, waarin de arbeidsvoorwaarden
het moest ongunstig zijn. doch integendeel
den toestand in die bedrijven nog zal ver
ergeren. Ier wille van een verhooging van
de arbeidsvoorwaarden in enkele bedrijven,
die uil oen sociaal oogpunt geenszins in de
rorsle plaats voor deze bescherming in
aanmerking dienen te komen.
Ten slotte zijn enkele arbeidersleden van
den Rn ad tegen een wettelijke regeling der
verbindendverklaring van collectieve ar
beidsovereonkomslon gekant, omdat daar
door de strijd der arbeidende klasse meer
dan lot nog loc aan bandon zal worden ge
logd. slechts de klassevrede zal worden h
rordenl of bestendigd, terwijl de actieve
minderheid onder do georganiseerde ar
beiders in baar bewegingsvrijheid belem
merd wordt.
Verdediging van het beginsel.
I)o bezwaren legen het beginsel dat aan
de in het voorontwerp"ontwikkelde rege
ling Ion grondslag Mgt, ontmoetten bij an
dere leden tegenspraak.
Door dat stolsel in toepassing te brengen
bevordert men de organische ontwikkeling
der maatschappij. Hel is reeds oen uiting
daarvan, dat een bedrijf of vak zbn eigen
arbeidsvoorwaarden in onderling overleg
tracht te regelen. Do overheid mag die re
geling niet aan zichzelf overlaten.
Do verbindendverklaring gaat in tegen
ljet 55 >leom; waarbij bel bedrijfsleven vil
bovenaf wordt geregeld en werkt geheel in
de richting, waarbij bot regelen en de uit
voering der sociale maatregelen zooveel
mogelijk wordt overgenomen door de bc
drijfsgonoolen zelf.
Een verbindendverklaring beoogt niet i
de eerste plaats liooge loonen. Men vindt
deze veelal juist buiten collectieve arbeids
overeenkomsten. Door en verbindend ver
kiaring wordt echter stabiliteit van de loo
nen bevorderd, en dat is niet alleen voor de
arbeiders, maar ook uit een economisch
oogpunt, een goed van groole waarde.
Het gaat feilelijk slechts om de vr
of er gevallen kunnen zijn. waarin bepa
lingen uit collectieve arboidsöverconkom-
•ten voor degenen, die er bui lep vallen, om
welke redenen dan ook. verbindend
j kin.ard zouden dienen te worden. Men
at door deze rogeling niet verder dan
mogelijkheid te openen, dat iets van dien
aard zal kunnen gebeuren.
Het voorontwerp bevat zooveel waarbor-
ten tegen misbruiken, dat er eerder kans
beslaat, dat de regeling in liet geheel geen
toepassing zal vinden, dan dat er excessen
door veroorzaakt zullen worden
Conclusie.
Na deze argumenten vóór en tegen het iu
het voorontwerp uitgewerkte boginsel te
gen elkander Ie hebben afgewogen, is. naar
.ij meldden, een meerderheid in den fToo-
gt-n Raad van Arbeid (21 10) van oor
deel. dat liet wensclielijk is de mogelijk
heid te openen tot een verbindend verkla
ring van collectieve aibeidsovereeukom-
len door middel van een wettelijke rego-
:ng als de onderhavige.
Vervolgens werd de vraag aan de m-cln
■steld. of de in hel voorontwerp aange
geven voorwaarden, waaraan voldaan moet
ijlt, alvorens oen verbindend verklaring
mogelijk zal zijn, aannemelijk zijn en vol-
io^iule.
De Raad heeft zich bij de bespreking
ran deze vraag bepaald tol liet maken van
enkele kantteekeningen l»ii de op deze voor
waarden betrekking lubbend be.-ehouwin
n van Commissie XII.
Tn do eerste plaats werd daarbij «Ie op-
•rking gemaakt, dat bet voorontwerp
el in voldoende male rekening houdt niet
bet algemeen belang en de belangen der
Igeorgnniseerden Er wordt niet voldoen-
gewaakt legen bel gevaar, dat genoem
de belangen aan die der gpor,aui<eerdeu
worden opgeofferd.
Tegenover deze bezwaren wordt aange
voerd, dat men kan vertrouwen, dat do
commissie van advies en de minister re
kening zullen houden met liet algemeen
belang en de belangen der consumenten.
Het mag uitgesloten worden geacht, dat
de minister een verzoek tot xorbindend-
urklarjng zal inwilligen, walmeer blijkt
dat de wederpartij in meerderheid logen
inwilliging van liet verzoek gekant is.
Tn de twee plaats bepleitte nteu opne
ming in hel voorontwerp van een bepaling
waardoor do vakverenigingen, die van do
ondernemers, zoowel als die van de- ar
beiders, civielreehlerlijk aansprakelijk wor
den gesteld voor de nakoming van de ver
bindend verklaarde 'bepalingen door hun
icden.
De vree: word uitgesuroken, dal de om
standigheid. dat ieder «lie lot hel ..bedrijf
behoort, onder de verbindend verklaarde
benaliugcn zal moeien vallen, iu de prac-
iijk niet zal zijn vol te bonden.
Van andere zijde werd daarentegen be
toogd. dat liet van den inhoud van een
collectief contract afhangt, of de bepalin
gen daarvan toepasselijk zullen zijn op ar
beiders niet werkzaam in lud bedrijf,
waarop het collectief contract betrekking
beeft, doch die werkzaamheden verrichten
\an denzelfden aard, als die bedoeld in.
dal eolloetiefoontraol.
Eindelijk werd liezwaar gemaakt legen
bet liopaalde in bet i.ifdo lid vanartikel
2 onder n. waarin de divan" lol verplicht
iidtnnnl.scltnp wordt uil- !"M«l
ALKEMADE.
Gemeenteraad. Dc Clemc aP i i 1 ver
gadert op Dinsdag 20 Juni namiddag:, nu
ure (Zomertijd). Onderwerpen Ier be
handeling: Jo. Benoeming van een lid van
dc SchatlingseommifiKio. wegens het be
danken door den lieer J. J. van der Meer.
2o. Wijziging begroot ing, dien «l jaar 19'2r>
en 1920. Ito. Vaststelling raadsbesluit tol
verlenging van don ont ruiming-slot mini
voor de woning gemerkt D lol. I". Recla
mes schoolgeld. 5o. Ingrkemen stukken en
meiledeolingcn.
Geboren: Cornelia Cla/.ina. d. van
C. van der Werf en M. Rietveld. Theo-
doms Petrus Aloysius. van A. van Vel-
zen en J. C'. Pouw. Anna Cornelia, d.
van C. P. de Haas eu A. lf-c uitkerk.
Overleden: Theodores van «lor
Meer. 7Z i. Klare. Verklcij, weduwe van
J. Vink.
DE KWAKEL.
Alle forten in de 2de klasse gerangschikt.
Naar men ons van bevoegde zij.Ie motie
FEUILLETON.
Roman van E. F. BENSON.
(Nadruk verboden/.
19)
Hij
zweeg plotseling en staarde naar
P® Boeder, terwijl zij zijn instructies op-
folgde. Heel langzaam stak hij zijn hand
j| naar het penseel dat hij neergelegd
*1. heel langzaam en stilletjes, alsof hij
a|K' was het visioen te verjagen dat lrij
mengde hij zijn verf, en legde die met'
'r°otp. fljü];e streken np de juiste plaats.
,a iedere streek wachtte hij een tijdje,
ar (!P strce]c zelf was maar het werlc
oen oogenhlik. Maar juist onder dat
achten, als hij daar stond met halfopen
u°nd en voorn itgstoken hoofd en oogen
10 tc branden op het gezicht van
moeder, werd het eigenlijke werk go-
P". ycer te geven wat hij z.ag was heel
- minder moeilijk, dan het zien zelf. Het
i* juist het diepere inzicht dat*il het vuur
J kracht ra de verbeelding, «lie hij bc-
ei-rhie. Hij bad zich zelf tot taak
|7 'p z'cn en te loonen wat bot moe-
r'nliiii) Wflf.
ton Iu*.i uur lang werkte hij zoo door;
if \rrdiept in zijn werk om tc praten,
8°nrcg om hem niet te onderbre-
jclde liïj do kracht van zijn
r:i door do vermoeidheid van
en z.iin oouen," en hij legde
kijken." zei hij tegen zijn
Het gezicht was nog maar ruw aangege
ven, maar de geest sprak er al uit.
„O, Charles," zei ze. „"Zoo houdt ik nu
precies van jou en Reggie! Hoc heb je dat
kunnen raden?"
Hij nam haar gezicht in z.iin handen en
kuste haar.
„Raden? Ik raadde heelcmaal niet," zei
bij. „F hebt'het mij verteld. Uw gezicht
heeft het mij verteld."
Charles was cr niet toe over te halen
era zijn schilderij in den stock tc laten,
zoolang er licht was, maar hij zette liet te
gen den muur voor hij 's avonds zijn ate
lier sloot. Hij was lu t er met zich zelf niet
over eens of hij wel graag had dat Crad
dock het zag, zooals liet nu was: hij had
een gevoel, alsof hij het geheim moest hou
den totdat liet om zoo te zeggen, goed in
de verf zat. Hij voelde zich ook wat ver
legen om iets zoo intiems ten toon te stel
len, voor het af was, hoewel bij wist dat
dat toch eigenlijk maar dwaasheid was...
En terwijl hij daar den volgenden morgen
nog over stond te delibereeren, hoorde hij
de slappen van Craddock op de kale, kra
kende trappen. De laatste trap was, zooals
hij uit ondervinding wist, een soort val
voor degene die hem niet kende, zoo don-
kerwas hij en met zooveel hoeken, en
daarom zette hij de deur open om zijn be
zoeker wat Heb lo geven. En op dat
oogenblik, vlak voor Craddock binnen
kwam. vond hij toch belachelijk zich te
verbeelden dat er iets geheims was in een
portret «»n hij verzette den ezel, zoodat
hij juist tegenover de deur stond.
Craddock, groot en blank en lichtelijk
transpireernd, maakte zijn entree met uit
gestoken hand.
„Goéden morgen, mijfi beste kerel." zei
bij. .Het is' heel aardig voor de kunst om
zichzelf op te sluiten en alleen te leven,
maar vier van zulko halsbrekende trap
pen zijn werkelijk een wel wat over
dreven verdediging tegen overvallen. Maar
enfin, bier ben ik."
Plotseling z.ag bij bet portret en hij liet
de hand van Charles los zonder nog iets
te zeggen en bij bleef staan staren. De
stille seconden groeiden tot oen minuut,
cn meer dan 'n minuut ging voorbij zon
der geluid. Al was Craddock nog zoo hard
en verlekkerd op geld en zelfzuchtig, hij
had toch dc deugd van oprechten eerbied
voor liet genie en hij aarzelde geen oogen
blik om het. werk dat voor hem stond, een
meesterstuk te noemen. Het. was niet non-
dig tc vragen, wie deze vermoeide mooie
vrouw was, want niemand dan een zoon
kon een vrouw zoo schilderen en zoo dc
cenige onvergelijkelijke liefde aanvoelen,
die een vrouw alleen maar kan hebben
voor hern die uit baar geboren zijn, een
liefde «lie ze zelfs niet kan voelen voor
oen echtgenoot of een minnaar. En die
tecderheid en liefde, cn geen a%lore, had
Charles gezien, en voor niemand dan voor
een zoon kon zij gestraald hebben in "dat
vermoeide lieve gezicht.
Craddock was buitengewoon aangc
daan. Hij lia<l heel wat verwacht v in zijn
bezoek aan Charles' atelier, maar bij liad
nooit gedroomd van zoo'n edelen en een-
vondigen triomf als die straalde uit dat
rudimentaire portret. En toen hij zich ein
delijk tot Charles wendde, waren zijn
oogen vochtig en sprak hij met eeu een
voud die voor hein heel ongewoon was.
..Het is heel waar en mooi,"' zei hij. „V
bent gelukkig dat. TT een moeder hebt die
zoo van U houdt."
Charles liet een jubelende lach hooren.
„Dus,, dat zit er toch in?" vroeg hij; en
zijii verlegenheid verdween totaal voor
dezen man, die zooveel inzicht had. Waar
was 'Hel. goed voor verlegen le zijn, als
iemand je zoo begreep?
„Dat «loet liet zeker," zei Craddock. „K i
U hebt liet zeker teer en v.a.u" I.
Alleen een zoon kan hot zoo lalen zien."
Hij. keek weer naar bet gelukkige ver-
'welkouiénde gezicht op bel doek en dan
\fccr naar het gezicht van den jongen
lieven heul cn hij vroeg zichzelf ongedul
dig -af, waar toch dat geheimzinnige In
zicht schuilde dat alle techniek te boven
ging. Hier was een portret, waar mis
schien twee dagen aan gewerkt was (toe
vallig was het minder dan «lal) en zelfs nu
liad liet al een peil bereikt, waartoe tech
niek het nooit kon verheffen. H«*t was
liefde en de inspiratie die uit liefde ge
boren wordt, die «lit bereikt had.... Maar
hoe, waarin? Er waren houdend en hon
derden kunstenaars, die. wat. de techniek
betreft, konden schilderen met dezelfde
zuiverheid en teerheid; waarom kon geen
van hen de verf precies zo'o aangebracht
hebben? En toch was er zelfs in het Irc-
roemsto van allo portretten van moeder»
van kunstenaars zoo'n gloed van moeder
schap.
Toen keerde hij zich plotseling af. Hij
was hier niet gekomen om te. bewonderen,
hoewel hij gehoopt had dat hij dat zou
kunnen doen. Hij was gekomen met een
zakelijk voorstel, dat zoowel hem tevreden
zou stellen als den jongen man aan wicn'
hel gedaan werd, en hij begon dc kleinere
doeken te bekijken, die Charles en zijn
moeder aan «Ie muren hadden opgehangen.
Hier waren een paar studies van de water-
keering van Tborlcy, daar een half dozijn
schetsen van Reggie op liet punt Iduiken
met details een opgeheven arm. eön ge-
bogen knie, de. teencn van een voet din
stevig drukten op hel oogenblik van' den
sprong. Er waren copiën naar gipsen, er
waren portretten en talrijke schetsen van
van beenderen, ribben mei spieren en zon
der spieren en alle legden getuigenis af
\nn lietzblf'le onbedwingbaar besluit om
te teekenon. Daar waren copiën of ge
dccltelijkc copiën van meesterstukken uit.
«Ie National Gallery: een half dozijn hoof
den van Lady Hamilton als Bacchante, en
vooral Philips IV van Spanje; massa's
studies van Philips IV, soms zijn hoofd,
soms tien koer zijn linker wo'nkbrouw mei
het oog eronder; zijn rechterhand, een vin
ger van zijn rechterhand, do «luim vin.
zijn rechterhand: als al «lie aludies samen
gevoegd konden worden als «le drogo
beenderen in het visioen van Kz.echiël, dan
zou cr een heel leger van Rhilipsén dn
Vierden zijn. En nergens was een spoor
van ongeduld: en ul die oogen waren g«"-
teckend mot. een «loei; on het was duide
lijk dat de kunstenaar bereid was «loor
to gaan met het copiëcren van oogen tot
zijn eigen oogen niet meer konden zien,
zoolang «lat «loei niet bereikt was. Be
wonderenswaardig was hel ook he', vaste
besluit om het resultaat van den meester
to bereiken op dezelfde manier, als «Ie
meester dat gedaan had: de kunstenaar
was klaarblijkelijk niet tevreden geweest
met liet bereiken van hetzelfde effect al
leen, anders zou hij niet zoo dikwijls het-
zelfde gercspccteer«J hebben.
(Wordt vervolgd.)
