ZATERDAG 5 JUNI 1926
buitenland
binnenland
17e J;argang.
No. 5267
e Êeicbelve 0ow/tomt
aiONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
v «Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal,
n .nzo Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal.
Pracc Per post I 2.95 per kwartaaL
ii. Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver-
{„"laar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor-
:ktaling. Afzonderlijke nummers 5 et, met Geïllustreerd
1 9 ct
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen II.
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 n POSTBUS No. II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGTt
Go wo n e adverlontiën 30 conl per rogol
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het
3 dubbele van het tarief berekend. s
Kloino adverlentiën, van ten hoogste 80 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver
huur, koop en verkoop 10.50.
DÜ nummer bestaat uit vijf bladen, waaronder
lei Geiilustreerd Zondagsblad.
De Index.
Wijze niet-Katholicko menschen hebben
(It'ii Index (lijst van verboden boeken) van
do Katholieke Kerk geprezen.
Maar toch blijft in de niet-Kalholieke
jmrs het verkeerd beoordcelen en bruut ver-
oordcelen van den Index behoorlijk en
plichtmatig!
Pater Derks S. J. heeft voor oen Con
ors van bibliothecarissen te Enschedé
hel goed recht van den Katholieken Index
weer 'ns verdedigd.
En dit is voor do liberale „"Nieuwe Cou
lant" een aanleiding om den Index ander-
i)i,iel te lijf te gaan.
Hel blad schrijft:
„Een index van verboden boeken kan
nuttig zijn voor kinderen. "Wij kunnen het
ons ook voorstellen, dat een onzer Neder-
landsclie schrijvers onder den titel van
zijn bock liet drukken: La mère en inter-
dira Ia lecture a sa fille. Maar aan vol
wassenen, die lezen kunnen, wier* geest
hunkert naar kennis omtrent voor hen
nog duistere zaken en die ingelicht willen
worden omtrent de diepste levensraadsels,
mag niet het recht worden ontzegd om
hun geest to verrijken met hetgeen de
lb.-tcn en edelsten van bet menschelijk
geslacht hebben voortgebracht.
Het applaus, dat pater Derks na zijn
iv.le ontving, gold dan ook wellicht meer
den vorm dan den inhoud der lezing en
was wellicht meer een uiting van beleefd
heid dan van instemming.
Een index van verboden boeken is
meer een bekentenis van zwakte dan een
blijk van kracht. Wio een vaste overtui
ging bezit, Iaat zich toch niet gemakkelijk
dooL' drogredenen van de wijs brengen.
Hij zal juist door tegenspraak worden ge-
Merkt in zijn geloof. Pater Derks moge in
zijn rede voor de heeren bibliothecarissen
tien Index hebben trachten te verdedigen,
elk woord van verdediging was echter vol
gens onze meening een argument tegen
zijn stelling".
Tut zoover de liberale courant.
'I Zijn werkelijk alle drogredenen,
welke tegen den Katholieken Index moe
ien pleiten!
Om te beginnen: 't Zijn heusch niet
juist „de besten en edelsten van bet men-
vliehjk geslacht", wier werken op den
Index staan!! Dat kan iedereen weten.
Eu verder: „De volwassenen, die lezen
kunnen, wier geest bunkert naar kennis"
och zij zijn vaak maar al te weinig we-
Knschappelijk-onlwikkeld, dan dat zij
iel „door drogredenen van do wijs (zou-
«eu zijn te) brengen"; en tegen het .gevaar
van die „drogredenen", tegen het indrin
gen van do dwaling, daartegen wil de In-
x van onze Moederkerk beschermen en
beveiligen. Voor wie waarlijk weten
beft de Kerk, als het om een of andere
reden gewenscht blijkt, baar boekenver
bod op. Voor een kind is een Index goed,
z°h't de „Nieuwe Crt.". Maar de moesten
onzer zijn in bepaalde gevallen: kind,
«l.trz. zoo onkundig en weinig-onderlegd
een kind! En de menscbelijko geest
L maar al te vaak geneigd naar het ver
keerde en verbodene; de menschelijke
hartstocht moet maar al te veel tegen
2,1 uzelf worden beschermd!
Daarom is de Iudex der Katholieke
Iveik, menschkundig bezien, een ook door
wie uiel-Katbolieken als van groote wijs-
beid getuigende instelling.
Een leemte te Genève.
Op do achtste internationale Arbeids-
conferentio, die nu te Geneve bijeen
ls' heeft de Katholieke Nederland-
8 1° afgevaardigde, de heer Serrarens, een
wik gehouden, die met grooto belang-
"'g werd aanhoord en welke hij aldus
besloot:
(i -'b z°u gaarne willen, dat het hooge
f.u van. Kerk, die steeds een zoo ge-
ukk'gon invloed op de openbare meening
'wil uitgeoefend, ten gunste van de so-
wetgeving en de arbcidcrsbescher-
hier op een meer directe en doel-
wuder wijze zou kunnen spreken, in
Vm v.erfiadering, waar te midden van de
'"'intijds egoïstische overwegingen van
M®nale politiek bet doel van onze orga-
namelijk bet lichamelijke, zede-
dc geestelijke welzijn der arbeiders
»r de toepassing van gerechtigheid,
r al te vaak wordt vergeten",
v p e W-oorden volgde luid applaus....
r. of men ze ook ter harte heeft ge-
Kn en zal overwegen?
Volkenbond
Naar de ontwapening. P
•at tot vredes3torkte behoort,
beraadslagingen in de militaire sub
commissie te Genève over de vraag, of do
xeservemanschappen tot do vredesslerkte
van een leger moeten worden gerekend,
hebben tot een ontkennend antwoord ge
leid.
Politictroepen, gendarmen, boscliwach-
tors en douane-beamten zullen echter wèl
tot do vredesslerkte worden gerekend.
Met allo stemmen tegen die van Duitsch-
land besloot do commissie voorts, dat ook
allo leden van bonden, dio zich in den
wapenhandel oefenen, tot de vredesslerkte
van een leger behooren.
Het laatste besluit was blijkbaar een
rrotest tegen het bestaan van zulke bon
den in Duilscbland.
De ontvoogding van Oostenrijk.
Mr. Zimmerm"an is tevreden.
Gisteren kwam de vroegere controleur-
generaal van den Volkenbond mr. Zim
merman to Geneve aan.
Hij verklaarde zeer tevreden to zijn over
den toestand in Oostenrijk. Hü vreest gec-
nerlei moeilijkbeden bij de laatslo behan
deling van Oostenrijks aangelegenheden
voor den Raad ter opheffing van de con
trole op 1 Juli.
De kwestie-Oostenrijk wordt heden door
do financieele commissie behandeld, cn
vermoedelijk Dinsdag door den Raad.
Daarna gaat Zimmerman naar "Wceuen
terug,„tot na den afloop van zijn mandaat
op .1 Juli. Zimmerman's secretaris mr.
Rost van Toningen blijft te Wcenen achter.
De opheffing van de controle zal ver
moedelijk in een plechtige openbare Raads
zitting plaats hebben.
De financieele controle over Hongarije.
Het financieel comité van den Volken
bond hoeft zich gisteren met de kwestie
der financieele controle over Hongarije
bezig gehouden.
Gisteravond werd do Hongaarsehe mi
nister-president, graaf Bethlen, gehoord,
die officieel den eisch der Hongaarsehe
regecring lot onmiddellijko opheffing der
financieele controle beeft .toegelicht.
Do Volkonbondsraad zal later over dezo
aangelegenheid een beslissing nemen; het
financieele comité heeft hierover uitslui
tend een rapport uit to brengen.
Het mcerendeel *lor leden van bet fi
nancieele comité beeft tegen de opheffing
der controle geen bezwaar. Verscheidene
leden hebben zich in dezen geest geuit.
Maar om redenen, die klaarblijkelijk met
de Hongaarsehe valscbe muntersaffaire
samenhangen, maakten de Franscbe en
Tsjechische leden van bot comité de te
genwerping dat, hoewel bet evenwicht in
de Hongaarsehe staatsbegrooting is be
reikt, de financieele voorwaarden voor de
opheffing der'controle nog niet aanwezig
zijn.
Openlijk beeft bet financieele comité
do kwestie der francsvervalsching echter
met geen woord besproken.
Hoewel de besprekingen lieden en mor
gen zullen worden voortgezet, is niet aan
te nemen, dat in het financieele comité een
beslissing tot stand zal komen, alvorens
de Volkenbondsraad zijn meening beeft ge
uit betreffende de politieke gezichtspunten
dio met de financieele controle verband
houden.
Do commissaris-generaal van den Vol
kenbond in Hongarije, Smith, bracht rap
port uit over den financieelen toestand
van Hongarije, waarvan hij een in het al
gemeen gunstig beeld ophing.
België aanvaardt de 8-uren-conventie.
Bijna algemoeno stemmen in de
K a m e r.
De Belgische Kamer beeft gisteren mot
111 tegen 3 stemmen en 4 onthoudingen
het wetsontwerp aangenomen, waarbij do
arbcidsconventie van Washington wordt
aanvaard. Bij deze conventie wordt in fa
brieken do werkdag beperkt tot 8 uur en
de werkweek tot 48 uur. Do .socialisten
deden een luid gejuich hooren bij bet eind
van de stemming.
Frankrijk.
De Locarno-verdragen.
Aanvaarding door den Senaat
Bij do debatten in den Senaat over do
ratificatie der Locarno-verdragen toondo
Millerand zich zeer critisch, hoewel hij
zijn redo eindigde met te verklaren, dat
het parlement de ratificatie niet kan wei
geren, omdat het de handelingen der ver
tegenwoordigers van Frankrijk moet er
kennen.
Het gevaar der verdragen was, vol
gens spreker, dat zij valsche verwachtin
gen opwekken. Frankrijk moet zijn bond
genootschappen in Centraal- en Oost-
Europa versterken en spreker hoopt, dat
de alliantie met Jocgo-slavië, die thans
wordt voorbereid, tot stand komt cn die
met Tsjecho-Slowakije gehandhaafd
blijft.
Millerand's voornaamste bezwaar geldt
het Rijnpact, daar de - garantie, aan
Frankrijk gegeven, niet absoluut is. Inge
val van een ernstig incident zou do Brit-
sche regeering moeten beoordcelen, of er
onmiddellijk gevaar bestaat en haar me
de-garanten moeten raadplegen.
Zou men onder zulke omstandigheden
niet moeten vreezen, dat do door de ga
ranten te volgen gedragslijn voor Frank
rijk zelf Ti iet de hoste is?
Een ander gezichtspunt der Locarno-
verdragen is, dat Frankrijk en Duitsch-
land, met verschillende wenschen zijn
toegetreden. Frankrijk weiischt het ver
drag van Versailles intact to laten, terwijl
Duitschland juist het tegenovergestelde
plan heeft. Duitschland wijst op artikel 19
van het Volkenbondsstatuut, waarbij her
ziening van verdragen wordt mogelijk
gemaakt, indien deze niet meer- toepas
selijk zijn. Duitschland wil den Volken
bond binnentreden met de bedoeling, de
organisatie van Europa in zijn voordeel te
wijzigen.
Do Franscbe Senaat heeft (en slotte
met 272 tegen 6 stommen (.bij 278 uilge-
hrachlo stommen) de Locarno-verdragen
aangenomen.
Nieuwe moeilijkheden in Elzas-Lotharingen
net briefgeheim.
„Der Elsaosser", Katholiek orgaan van
den Elzas. heeft do Franscho postadmi
nistratie beschuldigd er een „cabinet
lioir" op na te houden, waarin liet brief
geheim geschonden wordt door do con
trole van de correspondentie van verschil
lende personen.
De postadministratie "Ontkent, doch liet
bestuur der radicale partij i.i het depar
tement van den Beneden Rijn, heeft aan
do regeering verzocht „strenge orders te
geven om het briefgeheim te doen waar
borgen in den Elzas, zoo goeds als in 't
overige Frankrijk".
„Der Elsaesser", de tegenspraak van de
postadministratie publicecrcnd, voegt or
het aanbod aan toe do namen to noemen
dor personaliteit en die bij de-u prefect ge
protesteerd hebben leg.,, liet schenden
hunngr comvspondmUi',H' t blad besluit
„Wat op dit gebied gebeurt in Ïülzas-I.o-
tbaringen is een Europeosch schandaal, en
wij zullen niet aarzelen er de consequen
ties uit te trekken.
Engeland.
De dreigende scheuring der liberalen.
Verzoeningspogingen.
De toestand in do liberale partij, ont
slaan ten gevolge van de publicatie der
correspondentie tnsscben lord Oxford en
Asquith, den leider der partij, en l.loyd
George, den leider der Lagerhuisfractie,
is gedurende bijna 3 uren besproken door
do liberale parlementaire partij. De le
den waren verplicht tot geheimhouding,
maar er word eene officieele mededeeling
uitgegeven. Hierin werd kort verklaard,
dat Lloyd George het presidium had
waargenomen, en dat na oen zeer volledi
ge bespreking aan Cir John Simon, Wal
ter Rnnciman on Sir Godfrey Collins ver
zocht was, de opvatting der vergadering
aan Lord Oxford mede to deelen, waaruit
het verlangen blijkt, den vrede te her
stellen, en op den brief van Lloyd George,
waarin deze verklaart, niet voornemens te
zijn, zich bij de arbeiderspartij aan to
sluiten, wordt in do liberale bladen do
hoop te kennen gegeven, dal de breuk tus
schen de leiders alsnog kan worden hij-
gelegd.
Hongarije.
Kwade trouw van Hongarije?
Eon b e s c li u 1 d i g i n g i n de „M a t i n"
Naar Sauerwein in de „Matin" schrijft,
zou de Hogaarsche regeering getracht
hebben oen groot aantal spoorwagons to
verdonkeremanen', ten einde do verdeeling
daarvan tusschen de successiestalen to
beletten. Toen de fraude ontdekt werd,
zou de Hongaarsehe regeering, na éérst ge
tracht te hebben met kleinere hoeveelhe
den te kunnen volstaan, or eindelijk in
toegestemd hebben de 5650 wagons, die op
25 Februari 1926 door den Gezantenraad
geëi.scht waren, te leveren.
Sauerwein meent, dat door dergelijke
praktijken, naast de vervalsching van
bankbiljetten, do regeering-Bethlen alle
crediet verspeeld heeft.
Polen.
De nieuwe President.
De plechtigheid der
beëediging.
Gistermiddag om 12 uur, heeft, in legen
woordigheid van de leden der nationale
vergadering, van de ministers en de leden
van het corps diplomatique, in de groote
zaal van den burcht van Warschau, do
beëediging plaats gehad van den nieuwen
staatspresident Mosciecki.
Toen de staatspresident de laatste woor
den van een eedsformulier gesproken had,
werd van communistische zijde geroepen:
„wij eischen de vrijlating der politieke
gevangenen en werk voor de werkloozen".
Dit incident verwekte in de vergadering
welke met uitroepen als „Leve Polen, leve
Mosciecki'1 do communistische uitdaging
beantwoordde, grooto onwinding.
Algemeen werd opgemerkt, dat do so
cialisten cn bloc van do plechtigheid wa
ren weggebleven.
Rusland
Trotski tegen Sialin.
Ni e u w o meoningsstrijd in de
S o v j e t-ÏJ n i e.
Uit Moskou verneemt de „Daily Tele
graph", dat de oude veete tusschen Stalin
en Trotski cenerzijds en Zinowjef, Kame-
nef en Sokolnikof anderzijds weldra weer
tut uitbarsting zal komen in den centra-
len raad der communistische partij, dio
60 leden telt. Het driemanschap, dat eeni-
ge maanden geleden door Stalin cn de
z.g. gematigden werd omvergeworpen,
heeft woer moed en hoop verzameld, daar
hot zich ten langen leste den steun van
Trotski togen Stalin heeft verzekerd.
Do periodieke personeuwisselingen on
der do machthebbers in do Sovjet-Unie
houden nauw verband met de fluctueeren-
de mecningen in den ccntralen partijraad
Ieder, die dictator of „drieman" wil spe
len, is te zijner tijd afhankelijk van gen
meerderheid in dat college. Zinovjef c.s.
verwijten thans Stalin, dat hun jongste
val door lago intriges was veroorzaakt.
Een paar dagen te voren, toen con van
Zinovjef's trouwste volgelingen Stalin's
nieuwe economische politiek had wagen
to critisccren, had Stalin van deze cri-
tiek een welberaden complot tegen zijn
persoon gemaakt, cn met deze voorstelling
veel sympathie in den raad verworven.
Maai' toen Zinovjef en de zijnen daarop
uit de hoogste macht waren verwijderd,
ging Stalin zóó onverbiddelijk te werk,
togen zijn tegenstanders, dat oen reactie
volgde, on toon mi onlangs do raad een
bijeenk rijpst hield, verklaardo een dor le
den onder krachtige toejuichingen rond
weg, dat het niet langer mogelijk zijn, dat
modo-coinmunisten uit vrees voor vervol
ging hun meening onder stoelen nf banken
behoefden te steken.
Mexico.
De strijd tegen de Kerk.
Een o n h o b b e 1 ij k o brief.
Galles, de Méxicaansche president, heeft
volgens bericht uit New-York aan de „Ti-
mes", aan den aartsbisschop van Mexico,
mgr. Mora y del Rio, een krachtig gestel-
do nota geschreven in antwoord op een
open brief van laatstgenoemde als pro
test tegen do verbanning van den pause
lijken legaat mgr. Ca man a. Mgr. Mora
y del Rio had gezegd, dat de verbanning
een beleediging was door de Mexicaanscho
regecring aan den Heiligen Stoel aange
daan.
Galles beschuldigt de katholieke prela
ten er thans van, dat zij op onvaderlands
lievende wijze een agitatie in en huiten
Mexico aanstichten, doch zegt dat hun po
gingen niet tot gevolg zullen hebben, dut
do Méxicaansche regeering afziet van
vastbesloten doel, do wetten krachtig toe
te passen.
Ilij voegt hieraan de waarschuwing
toe: „Ik waarschuw u, eens en voor al,
dat daden van rebellie tegen de wet of oil
eerbiedigheid tegenover de autoriteiten
zonder «-enige consideratie zullen worden
gestraft".
Vragen van Kamerleden.
De stopzetting van de
Hongaarsehe kindcractio.
Op de vragen van den lieer Bomans:
„Is hel waar, dat de eerlang lo ver
wachten stopzettiug der Hongaarsehe kiu-
deractie te wijten zou zijn aan do Ncder-
landschc Regeering, omdat deze den te
duren eisch stelde van een Nederlandsch
visum op de Hongaarsehe paspoorten?"
luidt bet antwoord van don lieer Kan,
Minister van Binnenlandsclio Zaken en
Landbouw, als volgt:
De Hongaarsehe evenals de Oosten-
rijksche - kindcractio, waaronder te ver
staan de georganiseerde liulpverleening
van het noodlijdende kind in de betrokken
landen, meent «Ie ondergeteekende als
sinds ccnigen tijd vrijwel beëindigd te mó
gen beschouwen.
Wei worden nog Oostenrijksclie en Hon
gaarsehe kinderen, wellicht in niet onbe
duidend aantal, naar Nederland gezonden,
doch die uitzending draagt meer liet ka
rakter van bezoek aan vroegere pleeg
ouders, kin althans niet worden be
schouwd als voortgezette kinderactie in
den bovenbedoelden zin.
Daarom meende de regeering. dat de
re«lenen, dio er eertijds toe leidden om
ten aanzien van de Oostenrijksclie en Hon
gaarsehe kindertransporten verschillende
faciliteiten toe te staan, niet meer beston
den of slechts in zeer geringe mate, zuo-
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De ontvoogding van Oostenrijk en Hon
garije.
De conventie van den 8-uren-dag in do
Belgische Kamer aangenomen.
Ralificatie van Locarno door den Fran-
schen Senaat.
BINNENLAND.
Het Intern. Euch. Congres te Chicago.
(Kerknieuws, 2o blad).
Engeland's invoerverbod van vleesch.
Is er besmet vleesch uit Rotterdam geko-
men? (L. en T., 2de blad).
Een inbraak door gemaskeerde bandie
ten bij Oss. (Laatste Berichten).
Een roofmoord bij Spckholzerheide;
landbouwersvrouw door een knecht ge
dood. (Gemengde Berichten, 4e blad).
De stopzetting van ric Hongaarsehe kin
deractie. Mededeeling van de Rcgee-
ring. (Iste blad).
Waarmerking van voor import in de
V. S. bestemde baksteen geëischt. (Islo
blad).
Een korting van tien procent op het
port van gedrukte stukken onder bepaal
de voorwaarden, (isto blad).
dat ook voor kinderen uit Oostenrijk en
Hongarijo voortaan weder behoorden to
gelden do regelen, wan ran andere onder
danen uit dio landen hij overeenkomst
naar Nederland zijn onderworpen.
Do ondergeteekende vermag dan ook do
beëindiging van de actio ten behoeve van
buitenland,scho, o.a. Hongaarsehe kinde
ren niet lo zien als een gevolg van de op
heffing der gunstige bepalingen op het
stuk der pasvoorschriften, doch beschouwt
eerder het lantsto als een gei »ig van bot
eerste.
De
plaat
Door
den de
steld:
I. Is
dat voor amble
de
v c r li
s k 1 a a
het Twe
volgende
o g 1 II j.
«lat
o voor a m b l e n a r cn
huring wn
vragen ge
ook de Min isle
a rtikol
untieliijshu
ud).
liet van oordeel,
AP hun jaarwed-
geoieten. noch
i aan artikel 27
(nieuwj van hul Bezoldigingsbesluit,
nul kan wnrden
ootid
welden, ingevolge
klasse
stand-
bevorderen,
ver 1925 en
uitgekeerd,
de lla&M>
Do Gocr,
01 zit ter van
rop luidt uU
wordt bevestigend bc-
go gromt
verinniging hunner
verbooging van de
plaats, to onthoude
11. Is «lo Minister bereid Ie
dat aan «leze ambtenaren èn
over J926 de bedragen worde
die liun door de verhooging va
hunner standplaats toekomen?
Het antwoord van don heer
Minister van Finai
den raad van Mini.'
volgt:
Ad. 1. Deze
antwoord.
Ad. IL Aangezien aan don minister
geen gevallen bekend zijn, waarbij aan
ambtenaren, niet in het genot van een ga-
runficbijdag, de verhooging hunner jaar
wedden als gevolg der verhooging van do
klasse hunner standplaats zou zijif ont
houden of niet ten volle zou zijn toege
kend, moge hij zich voor mededeeling om
trent dergelijke gevallen aanbevolen hou
den.
Port van. gedrukte stukken.
V e r 1 o e n i ri g v a n 10 pet. Ic o r t i u g
Ia ij m a c h i n ale f r anke e r i n g.
Do directeur-generaal der posterijen en
telegrafie maakt hekend, dal met ingang
vuil J .luli a.s. in liet binnenlandse!) ver
keer op het port van door middel van een»
frankeermachine gefrankeerde gedrukte
stukken een korting wordt verleend van
10 pet. op de navolgende voorwaarden:
1. a. do gedrukte stukken in den* vorm
van porodieke uitgaven, welke ten minste
eenmaal per maand worden verzonden,
moeten bij een minde 100 exemplaren g"-
Jijktijdig aan het heirokken kantoor der
posterijen worden aangeboden
I). de overige gedrukte stukken moeten
op vooruit vastgestelde tijdstippen hij Jeu
minste 2000 inet elkander otoroenstem
mende exemplaren gelijktijdig aan liet ba-
Trokken kantoor der posterijen worden
aangeboden.
2. De stukken moeten vergezeld gaan
van een door den gebruiker der machina
le endertookendo schriftelijke opgaaf, ver
meldende diens naam en adres, het num
mer der frankeermachines, den datum van
lerpostbezorging, alsmede het aantal stuk
ken cn het gewicht per zending.
Indien het aantal stukken, door een
zelfde kantoor te bestellen of voor een
zelfde richting heMcind. tien «if meer !»••-
draagt, moeten die stukken afzonderlijk
bijeengehouden worden ter po t bezorgd.
