DONDERDAG 20 MEI 1926 17 i Jaargang. No. 5254 9è- Séicbclve 0ou^omt Oe ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal. Bij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaaL Franco per post I 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct„ met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct gSi.Li- H HM—li I' Dit blad verschijnt elkon dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen I. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentlSn 30 eenl per regel Voor Ingexonden Mededcclingeo wordt bet dubbele rail hel tarief berekend. 5 Kleine advertentie», ran ton hoogste 80 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver. huur, koop en verkoop to.50. Dit nummer bestaat uit twee bladen. Verkeerde toestand. lil don geldhandel is veel wal ver keerd is. Dat verkeerde zil niet aan dien handel vast, zóó dat hij niet gedreven kan worden zonder dal, maar hel gaat or toch heel dikwijls met samen. Gewoonlijk blijft dat verkeerde achter do schermen verborgen. Daarom is *1 goed, dal op de aandeelhou dersvergadering van do Rotterdamscho Baukvereen. 'ns wal meer is gebeurd, dan herkiezen van aftredende commissarissen voorzien m een vacature, dan goed keuren van winst- en verliesrekening en vaststellen van een voorgesteld dividend. Daar is gesproken wij nomen elders een gedeelte van het verslag op over posten op de balans, over loonen en ar beidstijd van het personeel, over een ge rezen directeur en den tegenwoordigon directeur. Op die vergadering zijn 'ns in het licht vesteld en besproken geworden "n uitkee- ring en 'n salaris, die 't daglicht niet zoo heel goed kunnen verdragen, niet omdat ze zoo Jaag, maar omdat ze zoo boog- zijn. Salarisverlaging van het gewone per soneel en een dirccteur-lractement, dat 150.000 gld. bedraagt, naar ter vergade ring gezegd weid naar „gezegd" werd; Commissarissen deelden daaromtrent niets mede, omdat zij over zoo'n pculeschji- letje der vergadering van aandeelhouders ?con verantwoording schuldig zijn! verhouding is 'n „kapitalisme", dat wij van ganseher harte.verfoeien, dat ook in zich veroordcelenswaar- ilig is. Om zulk 'n toestand af te keuren, be hoeft men volstrekt géén socialist to ziju 'L lijkt er niet op. Het cerst-noodige middel, om in ean wkeerdou toestand verbetering te brengen is dien bekend te doen zijn. En daarom is goed, als er over zulke dingen in een financieele of andere instelling, die con N. V. is, gepraat wordt op een aandeelhoudersvergadering. Helaas, den ken aandeelhouders vaak uitsluitend aan ilc grootte van het dividend en zijn zij per sc tevreden, als het to genieten dividend goed is Wat echter niet van 'n lioogp moraliteit getuigt en wijst op 'n cultuur, die ook barbaren bezitten. BUITENLANO Volkenbond NAAR ONTWAPENING. De debatten in de voorbereidende comm. Het Noderlandsche s t a n d p u nt Gisteren heeft de Nederlandsche gede legeerde in de commissie ter voorbereiding van do ontwapeningsconferentie, luitenant generaal v. Tuinen, een rede gehouden, toen vraag 7 aan de ordo was. Vraag 7 heeft betrekking op de moge lijkheid van regionale ontwapening als gevolg van regionale veiligheidsverdra gen, zulks als voorlooper 'van algemeenc ontwapening. Over deze vraag ontspon zich, wat men zou kunnen noemen een verbeterde her- lialing der algemeene debatten, waarbij de Joegoslavische gedelegeerde, Markowitsj, ongeveer het Fransche en de Nederland sche gedelegeerde, generaal Van Tuinen, weer het Engclsche standpunt innam, laatstgenoemde betoogde o.m.: ..Do Nederlandesclic delegatie meent, Hat de verhouding tus.sehen de bewapenin gen. die voor elk land vastgesteld zouden Kunnen worden, afhangt van hot antwoord »'at zal worden gegeven op de vraag, wat under bowaponing moet worden verstaan. Nederland zal elke poging om te komen tot onmiddellijke beperking der bewape ning zooveel mogelijk steunen, op voor aarde. dat die beperking algemeen is en gelijktijdig wordt toegepast. Volgens de h'uditioneele politiek der Nederlandsche ïegeering is de Nederlandsche bowapc- "iug steeds geleid door het beginsel van de verdediging van het grondgebied tegen 'hen aanval. Hoewel Nederland een ko loniale mogendheid is, hoeft het bij afwe zigheid. van elke agressieve gedachte Weds stappen gedaan in de richting van pou beperking der bewapening. Het is niet 't' ontkennon, dat het vraagstuk der ont wapening bijzonder wordt beïnvloed door dc geografische, strategische en cconomi- ■■(•üq elementen, die voor aan een aanval blootgestelde landen van primordiaal bc- »ng eijn. t fon aanzien van de vraag, wal onder opening moet worden verstaan, stelt do Nederlandse-lie delegatie er prijs op te ^'tshren, dat het wenscholijk zou zijn al leen rokeuing te houden met de direct*mo- bihseerbare militaire en economische ele- H.ritoQ. De Nederlandsche delegatie zou gaarne zien, dat een oplossing gevonden knhnen worden, waarbij in de eerste Wiata de tijd, noodig voor de mobilisatie, werd gepreciseerd, waaronder dan een zeer beperkte tijd zou ziju te verstaan. Op die wijze zou de vraag van het oor logspotentieel niet onbeperkt zijn, hetgeen de besprekingen vruchtbaarder en doel treffender zou maken. Bovendien is voor Nederland een essentieel beginsel, dat de bewapening van het moederland en die van de koloniën afzonderlijke elementen vormen, die een oplossing vereischen on afhankelijk van elkander". 'De rede van luit.-generaal Van Tuinen maakte een zeer goeden indruk. Duitschland. Marx' regneringsverkiaring. Do buitenlandse lie politiek o n g o w ij z i'g d. Voor een dicht bezet huis heeft gister de rijkskanselier dr. Marx in den Rijks dag de verklaring der nieuwe Duitscho regeering afgelegd. Spreker geloofde de meening van het grootste deel van den Rijksdag te vertol ken, als hij aanneemt, dat een uitvoerige regeciingsverklariug niet noodig is, zoodat hij zich tol weinig woorden zal beperken. De regeering dan wil de buitenlandsche politiek van de vorige regeering voortzet ten, welke begin met liet regelen van de verschillende kwesties te Londen en waar van het resultaat in de verdragen van Lo carno werd vastgelegd. De regcering hoopt, dat spoedig het verdrag van Locarno definitief in werking kan treden en dal aan Duitschland de ge legenheid zal worden gegeven, als perma nent lid van den Volkenbondsraad aan diens hooge taak mede te werken. Het verdrag met den grooten Oostelij ken nabuur sluit zich volkomen aan bij de politiek van verzoening der volkeren Do vriendschap tusschen Duitschland en zijn grooten nabuur in het Oosten is een nieuwe schakel in de reeks verdragen, wrlkc den vrede dienen. Het lenigen van don nood, vorbetering m^don economischfa—hriftttiaiifl. m> ding ran de werkloosheid, die in vele krin gen van hot volk heerscht, zijn alle pun ten, vrelko de nieuwe regeering Tot haar eerste plichten rekent. Het zal steeds het streven der regeeriug zijn zooveel mogelijk tegemoet te komen aan de behoeften on nooden van de ver schillende takken van het economisch leven en het bedrijfsleven. De v 1 a g-k w c s t i e Twee kwesties moeten evenwel in bet bijzonder naar voren gebracht worden, omdat daarin voor het grootste deel ook de oorzaak van de gebeurtenissen der laat ste weken is te zien. In de eerste plaats is daar bet besluit van de meerderheid van tien Rijksdag, dat het schrijven van den President, betreffende de vlag-kwestie, toejuicht en in overeenstemming met dit schrijven den wcnsch te kennen geeft lot het invoeren van een eenheids-vlag. De Rijks regeering zal alle krachten in spannen, de wegen, welke in het schrijven van den president zijn aangeduid, in te slaan en te trachten het door.dat schrijven gestelde doel te bereiken. Natuurlijk wordt hierdoor aan het be staan en de doorvoering van do verorde ning van den rijkspresident van 5 Mei, aan welker rechtsgeldigheid niet getwij feld kan worden, in het geheel niet ge tornd. De regeling met do vorsten. De kwestie van de schadeloosstelling aan de voormalige vorstenhuizen, zoo vervolg de dr. Marx zijn rode, mag niet onbespro ken blijven. Het tijdstip voor do volksstem ming is op 20 Juni vastgesteld. Het prin cipieel© standpunt van de rijksregeeriug betreffende bet aan het volksrefereiidum onderworpen ontwerp in zake de onteige ning zonder schadeloosstelling, heeft door de wijziging van het kabinet geen ver andering ondergaan. De regeering zal daarom het wetsontwerp, dat do vorige regeeriug overeenkomstig een compromis voorstel van de regeerin es partijen aan den rijksraad heeft voorgelegd en dat deze de Vorige week met een grondwettige meerderheid heeft aangenomen, ter ver dere bespreking bij don Rijksdag indienen De regeeriug verzocht den Rijksdag om zijn steun bij haar streven, op den grond slag van de constitutie van Weimar het welzijn van het Duitscho volk in al zijn geledingen te bevorderen en de eenheid van liet Rijk, met inachtneming van de rechten der landen, te beschermen. Slechts in nauwe en harmonische sa menwerking tusschen regeering en volks vertegenwoordiging, kan het nagestreefde doel worden bereikt. De regecringsverklaring werd, wat het eerste deel betreft, door do. afgevaardigden fkalm aangeboord. De communisten deden slechts weinig interrupties. Doch met luid ..hoort, hoort'-geroep van de commu nisten werd de modedceling ontvangen, dat de vlag-verordening onveranderd blijft beslaan. Aan bet slot van de verklaring werden bijvalsbetuigingen van de banken der Te- gceringspartijen verzonden. Motie n w a n t ro u w e n. Bij de debatten over de regeeringsver klaring werd door de communisten een motie van wantrouwen fe^on do regeering ingediend. De Voeikische afgevaardigde Vou Graefo motiveerde een motie van wantrouwen van do Voel kitchen, die om redenen van bin nen- en buitenlandsche politiek huu wan- Trouwen in de regeering uitspreken. Na dc discussie werd liet communisti sche voorstel tot hoofdelijke stemming over de ingediende voorstellen niet vol doende ondersteund, daar slechts do com munisten en Vookischcn er voor waren. Bij gewone stemming werd daarop het voorstel der regeeringspartijen, dat do Rijksdag slechts nota neemt van de regeo ringsverklaring en in zake Alle voorstellen lol de orde van den dag overgaat, met dc stemmen van de communisten en Yoelki- schen tegen aangenomen, terwijl dc Duilscli-lSationaleii zich van stemmon onthielden. Do Rijksdag werd daarop ver daagd lot 7 Juni. Engeland. NA DE ALGEMEENE STAKING. Het mijn conflict. De ka&sdn: raken leeg. Volgens berichten uit Londen, wordt dc positie in het kolenconflict nog niet veel helderder. Hefc.is bekend, dat de'^leunkaesen der mijnwerkers nog steeds leeg zijn door de staking van 1021, zelfs zijn de schulden, die toen gemaakt, zijn bij de coöperatieve vereenigingen, nog niet bciaald. In som mige districten begint do toestand dan ook reeds" bedenkelijk to worden. De mijn werkers zijn echter een; zoor ahrdnekkig ras en wanneer do voorwaarden hen niet bevallen, dan moeten zij wel half uitge hongerd zijn. voor zij 1 et. opgeven. Volgens den Labour •correspondent van do Daily News meent c)d regceijjng, dat de tminmA*31< M-'. aanvaarden voor over v-vdere reconstruc tie onderhandeld wordt. Wat den omvang van de loonsverlaging betreft wordt ge meld, dat dc mannen zouden moeten be ginnen niet de daling van 10 pet. tc accep- tccren, waarna do Loonraad voor dc rest beslissen zou. Voor die rest zou de ver laging dan van district tot district ver schillen. Ook heeft do regeeriug de ge dachte van verlenging van den arbeids duur nog niet. opgegeven. 10 pOt. loonsverlaging? Na-ar verluidt, zou Baldwin bij do con ferentie, die gisteren tusschen de regee riug en het. bestuur van den mijnwerkers- bond ia gehouden, voorgesteld hebben, bij alle mijnen het minimum-loon onmiddellijk met 10 pCt. te verlagen. Ontevredenheid bij de spoorwegarbeiders. Uit Londen wordt gemeld: De afwikke ling der staking is nog geenszins bevredi gend. De spoorwegmaunen ontmoeten zoo veel moeilijkheden, dat de leiders der drie grooto "vereenigingen bij elkaar gekomen zijn om een houding vast te slellen. Vol gens een lclaeht houden de maatschappijen zich niet- voldoende aan do overeenkomst vau Vrijdag. Vooral in het Noorden zou dit zeer ernstig zijn. Ook over dc houding van rpgeeriugsdeparteraeni en, o.a. de ad miraliteit, wordt bitter geklaagd, omdat zij zich niet in overeenstemming met Bald win's woorden gedragen zouden. De havenstaking bijgelegd. De Britsehe havenstaking is bijgelegd. De. arbeiders hervatten Vrijdag den ar beid. Oostenrijk De inkoop der Oodenrijksche kroon- juweelcn. Z i t a's aanklacht t o g e n do juweliers niet ontvankelijk vorklaar d. Dc aanklacht van ex-keizerin Zita te gen dc gebroeders Bienonfeld, juweliers in do rue Lafayefcto tc Parijs betreffende den koop van de Ooslenrijksche. kroonjuwee- lcn, is niet ontvankelijk verklaard. De ad vocaat van de ex-keizerin heeft tegen dezo uitspraak appèl aangeteekend. Polen. DE STAATSGREEP VAN PILSOEDSKI. Warschau contra Posen. Nog geen accoord bereikt? De Poolsche regeering heeft stappen la ten doen bij de vertegenwoordigers der burgerlijke partijen te Posen om tc berei ken, dat die een delegatie vormen wclko zou komen confcreerep met president „Woj- ciecliow ki, den voorzitter van den Land dag en de vroegere ministers uit hot Ka- binet-Witos, ten einde zoo mogelijk tc ko men tot een oplossing der nationale een heid. De vredesmissie van den voorzitter van den Senaat naar Posen schijnt echter mislukt te ziju, daar de troepen aldaar 1 intransigant blijven. Rataj's candidatuur voor liet president schap der republiek zou een aaneensluiting der Poolsche openbare meening kunnen be werkstelligen. Pilsoedslci zou ziek on geestelijk ge schokt zijn door don strijd van do vorige week. Hel Poolsche persbureau spreekt ,tcgcn, dat in Posen een tegenrogeering zou zijn ingesteld en dat een aanval van het leger m tegen Warschau zou zijn georganiseerd. - Gezantschapsgebouwen beschadigd. Volgens tc Prang ontvangen berichten zijn bij den staatsgreep te Warschau het Belgische en liet Doonsche gezantschaps- gebouw ernstig beschadigd. Hoewel do vlaggen uithingen, drongen do troepen toch door op het binnenplein, waar gevechten met de bajonet plaats von den. Ook werd er herhaaldelijk geschoten. De vrouw van den portier van liet Decn- sehe gezantschap werd door ecu geweer kogel gedood. Het Br&eiliaansche gezantschap werd door een granaat- getroffen. Syrië Naar vrede in Syrië? Dc Jcuvonel naar So ew oi da. Uil Beirouth wordt gemold, dat de Fransche Hooge Commissaris voor Syrië, Henry rle .Touvenel, van Damascus naar Soeweida is vertrokken, om een beslissing ie nemen in zake den toestand, dio hel gevolg is van de publicatie van Imt roi»ee- '■ingsprogram. dat de uiterste concessies doet aan do nationale aspiraties, en waar van om die reden verwacht wordt, dit het C(?n eind zal maken aan den opstand. Bij zijn terugkeer naar Boiroeth zal Do .Touvenel 10 leden van den Senaat benoe men en daarna z.n'len de heide Kamers van ('en Libanon een inboorling als hoofd van den staat kienen. De tegenwoordige Fran- Arivo- bestuurder heeft ziin ontslagaanvrage verw iitgeuHuim^-imi ■- Icori. Volgens Haves hebben de ullgowekon lvwoimrs van Rneveida gevraagd naar hun stad te mogen terugkeren. De pacifi catie van het Noord-Westelijk trebiod van Richel zou thans volledig zijn. de pacifica tie van het Zuidelijk gebied zeer aan staande. In den Zuidelijken Libanon ia het loven weer normaal do bewoners keoron naar hun haardsteden terug en herstellen er I nn wonineen. ITe» post- on telegraafkan toor is weer hersteld. Dc Fransche hoóge commissaris hoeft aan de autoriteiten verzocht alle maarre gelen te treffen, om het reizen der muzel mannen naar Mekka te vergemakkelijken. Marokko Een «root offensief. En de resultaten. Uit Fez wordt dd. 10 Mei gemeld, een belangrijk offensief is dat gen in den sector van den Fransehen generaal Marty. Naar heden uit Madrid werd ge meld. schijnen de operaties, welko 18 Mei begonnen, reeds thans geëindigd te zijn. De resultaten van het eerste gedeelte van de aelie tege» de Riffs zijn de volg-nde: De geallieerde Hoepen honden thans pen uitgebreid gebied bezet, terwijl meer vijan delijke bewapening veroverd is. dan go* cisebt werd ter vredesconferentie van Oed- ida. R" Frar •'•h-Seaansehe troepen raken elkaar in de Oóstelëke zone. D" operatics zullen waarschijnlijk spoedig aanvangen in de Westelijke zone legen de stammen die Tofoean bedreigen. De flnnnnseho vor deringen ten Zuiden van Alhue.emas he- Teikteii een diepte van 40 K.M. van do kust en Temsamin. het vroegere /hoofd kwartier van Krim, is veroverd. De he vigste tegenstand werd geboden door de stam Boni Tuzin, waar de vijand de heu velen verdedigde, die don basis der ope raties vormen legen Targoeist. Foil colonne onder generaal Pozas ver kreeg de onderwerping van de Roni Ooli- rlietim samen-stammen De Spa ni aard en ontdekten de graven van een aantal auto riteiten en soldaten, die in gevangenschap gestorven ziin. De lijken zijn gebracht naar Melilla. waar zij opnieuw te- zullen worden besteld. Amerika. Natten contra drogen in den ih ".aut. De strijd hervat. Naar uit Washington wordt gemeld r- de strijd tusschen dc Natten en Drogen in Senaat horvat met do indiening van hef formeel" rapport dqr juridische commis sie over de nieuwe wet tot krachtiger hand having van de drooglegping. De „Katten" voorspellen dat do wei zal kqnnen woi d n a tag n h pn en ïtin van plan do amend* men ten in tc dienen, die zij voor do verandering v.n. d Vol- stead-wet hebben ingediend HET VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Luitenant-generaal v. Tuinen zet het commissie tot voorbereiding der ontwape- lerlandsche standpunt uiteen in de nings-conferentie. Regecringsverklaring van Marx. Zullen de Britsehe mijnwerkers een loonsverlaging van 10 pet. moeten aan vaarden? De operaties in Marokko. BINNENLAND. Tweede Kamer. Begrooting van Ar« beid. Verschillende wenschen wordon ge uit Begrooting van Waterstaat.' Ver schillende leden voeren het wcord over den watersnood in Januari. (Verslag, 2© blad) Antwoord van den Minister van Finan ciën op vragen van het Kamerlid Meller Inzake het Bezoldigingsbesluit, wat betreft de verdeeling der gemeenten In klassen (late blad). Een rumoerige vergadering van de Rot- terdamsche Bankvereeniging (late blad). Mislukte poging tot smokkelarij van spi ritus (Geniengdo Berichten, 2do blad). LEIDEN. Congres van de A. R.-K. A. (lato blad). Vergadering R.-K. Kamer-Centrale Lei-* den (2de blad). BINNENLAND Koninklijke Besluiten. Universiteit te Utrecht. Bij Kon. besluit is aan dr. B. J. Kouwcr, mol ingang van 20 Septcuibor, op zijn vor- JtfSfr'-ïSSiVSL ontB,'ag^xtrloend nis hooglcc- met fftmkbeouigiug voor de vole oa ge wichtige don lnndo bewezen diensten» Vragen van Kamerleden. Het Bezoldigingsbesluit. Op do vragen van hot Tweode-Kamorlid den lieor Moller, in verband mot de ver- dcoling der gemeenten in klassen ingevol ge liot Bezoldigingsbesluit antwoordde de Minister van Financiën, voorzatter van den Raad van Ministers: Als voornaamste factoren, die bij do herclassificatie der gemeenten in aanmer king zijn genomen, hebben gegolden: a. do kosten van BI artikelen van dagc- lijksch levensonderhoud voor een gezin, bestaande uit vier eenheden on beschik kende over een jaarlijksch inkomen van f3000; b. do woninghuron, besteed bij een jaar lijksch inkomen van f30004000; c. dc druk, bij een jaarlijksch inkomen van f 3000, der Rijks- en gcmoentelijke in komstenbelastingen plus opconton, alsme de een dorde gedoelte der opconton op do personcolo belasting. Op de volgens dc factoren a en I» ver kregen resultaten zijn, teneinde 1- bare gemiddelden le verkrijgen, f s toegepast, verband houdende mei i- wonertal on de geografische ligging dor gemeenten. Aan do hand van dezo factoren ia een lijst opgemaakt, waarop allo Nederland sche gemeenten naar volgorde van duurt o zijn gerangschikt. Het hoogste duurtccij- fer is 1S72, het laagste 1382. De overgang van duur naar goedkoop blijkt oen zeer geleidelijke. Op dezo lijst nemen Eindho ven met het cijfer 172», Tilburg met hot cijfer 1707 en Boxtel mot het cijfer 1M0 niet een zoodanige plaats in, dat hcrctas- sificatio noodzakelijk bleek. Evenmin kon den voor deze gemeenten andoro dan dtmr- factoren in aanmerking wordon gobracht, waarop een verhooging in klasse zou kun nen worden gegrond. Ware aan de wijzigingen, met ingang van 1 Jan. 1920 in het, Bezoldigingsbesluit aangebracht, formeel terugwerkende kracht verleend tob 1 Jan. 1925, dan zou de garantiebijslag, op grond van art. 27, lste lid (oud), toegekend aan een ambtenaar, werkzaam in een in klasse verhoogde ge meente, juist zooveel minder hebben be dragen als bij ten gevolge der gewijzigde classificatie aan wedde meer ontving. Aan gezien art. HI van hot K. B. van 9 Doe. 19:5 praeliseh grooten deels neerkomt op het verlocnen van terugwerkend© kracht aan het '.ewijzigde Bezoldigingsbesluit tot 1 Januari 1925, heeft voor de liierbedoclde ambtenaren, voor do zoogenanmdo uilkoe- ring in eens, te recht verrekoning van v.ldevcrhooging en garantiebijslag plaats goliftJ. Het bepaalde in art. 27, 2de lid» onder a (oud), is voor lid onderhavige ge val irrelevant, omdat dit lid slechts betrek king heeft op wijzigingen, die dc we ido van een ambtenaar na 1 Januari 1925 on dergaat. Ook het bepaalde in art. 27. 2.1e lid, ou der a (nieuw), kan, van 1 Jon. 1980 af, voor

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1926 | | pagina 1