MAANDAG 3 MEI 1926 No. 5240 DE BRITSCHE MIJNWERKERSSTAKING. 17e Jaargang. O© ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Vooi Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal. Bij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal. Franco per post I 2.95 per kwartaal. Het Geïllustreerd Zondagsblad ïb voor de Abonné'e ver krijgbaar tegen betaling van 50 et per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct Dit blad verschijnt elkon dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen I. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone adveilenllin 30 cent per regel Voor Ingezonden Mcdcdcelingen wordt hot dubbele van het tarief berekond. z Kleine adverlenliën. eua ten hoogste 30 ivoordon, nraarln betrekkingen worden aangeboden of govrangd, huur cn ver huur, koop cn verkoop I U.50. Dit nummer bestaat uit twee bladen. V De Meimaand. Be S D. A. P. in ons laud heeft zon der opvallende gebeurtenissen haar jaar- lijksche 1 Mei gevierd. Dit jaar was er overal bijzonder werk vau gemaakt, om de kinderen mobiel te maken, te verza melen en (e brengen onder den indruk vn de socialistische Mei-leuzen voor dit jaar, die meer speciaal betroffen den 8-ürigen arbeidsdag in ons land en cleü internationalen vrede. Do roode 1 Mei viering van dit jaar over heel bet land geeft in de berichten, die wij daarover ontvingen, den indruk van 'n meer kal mer optreden dan voorbeen; ook wat wij or van zagen maakte dien indruk. Zoo waren er b.v. bij den optocht, die door Leiden's straten trok, inplaat.s van schreeuwende opschriften op fel-roode doeken, zooals anders, cenige ..praalwa gens", svmboliseerend de anti-oorlog- actie en de strijd voor een goede woning, -gelijk men er ook in een 3-October op tocht zou kunnen verwachten.... Maar bij dit al beeft ons weer getroffen de scherpe tegenstelling tusschen Roomsch en Rood in een streven, dat inderdaad de menschheid een zonnig geluk kan ver schaffen, in het streven naar. vrede Ja, wij zijn er ons heel goed van be wust, dat onder de Katholieken niet door allen op '11 volmaakte wijzo wordt ge streefd naar een vrede, gebaseerd op waarachtige onderlinge JiefcL1; it is verre daarvan. Maar het is toch onder de Katholieken met do beoefening zier naas-» tenliefde zoo geheel anders dan onder de socialisten! Onwaar is het, dat door do socialisti sche beginselen de onderlinge liefde, de onderlinge verdraagzaamheid wordt ge kweekt en bevorderd cnwaar voor wat betreft da verhouding tusschen de ver schillende maatschappelijke klassen, maar óók onwaar voor wat aangaat de verhouding tusschen de klasgenooten, de „arbeiders", onderling. De den menschen overgeërfde zelfzucht wordt door geen Godsdienst-plichten ingeperkt en terugge drongen; het zichzelf zoekend „Ik" is aan zichzelf ove^elaten zonder steun of leiding door Godsdienstige beginselen.... Ook de Katholieken vieren hun Mei. En ook wij vieren een vredesfeest; het feest van do herdenking der uitvaardi ging van Paus Leo XIlI's encycliek „Re- rum Novarum", die een sociale-vredes- encycliek zou kunnen worden genoemd; welke encycliek een vrede predikt, geba seerd ep onderlinge rechten èn plichten, met bindende kracht door de strenge zede lijke wetten van den Godsdienst Ook -de Katholieken vieren hun Mei. En ook wij vieren een vredesfeest; het feest van onze Moeder Maria. O. men be hoeft heusch geen kwezel te zijn, om bij zonder b 1 ij te wezen in deze maand, die ons den vrede des harten verdiepen kan doordat wij op bijzondere wijze eeren Maria, de Koningin des Vredes.. De Mei-maand, onze vr e des-maand! ÜUHTEMLAMD België. f Geen havenstaking te Antwerpen. I, Do dokwerkers krijgen cén franc loons verhooging. De pariteitscommissie van de haven van Antwerpen is bijeen geweest ter be spreking van den eisch tot loousverhoo- ging, gesteld door de havenarbeiders. De commissie heeft besloten met ingang van heden (Maandag) een loonsverhooging van één franc per dag toe te staan, zoo lang de broodprijs tiveo franc of meer bedraagt. Do havenarbeiders hadden een verhooging van twee francs verlangd. Het gevaar van een staking is uit <}?n weg geruimd. Steun aan de Britsche mijnwerkers. De Belgische mijn werkers op G Mei b ij e e n. De federatie van mijnwerkers in België zal 6 Mei bijeenkomen om te onderzoeken, welka maatregelen van solidariteit geno men kunnen worden ten aanzien van de staking der Britsche mijuwerkers. Duiischland. Het verdrag van Berlijn. R a d i o-r ede van S t r e st m a n n. Dr. Strescmaim hield 'Zaterdag voor de radio een rede over het Duitsch-Russische verdrag. De rijksminister van Buiten- landsche Zaken zeide o.a.. dat het afslui ten van hel verdrag van Berlijn, tusschen het Duitsche Rijk en Rusland, de interna tionale openbare meening sterk heeft ge troffen. Op zichzelf bestond daartoe geen «tanleiding. Het is een verdrag tusschen twee nabuurstaten, opgesteld met het doel Het vakvereenigingscongres kondigt de algemeene staking aan De noodtoestand geproclameerd Dinsdagmorgen algemeene staking. Het Britsche vakvereenigingscongres heeft Zondagnacht besloten de algemeene staking tegen Dinsdagmorgen af te kon digen. De secretaris van den trausport- werkersbond, Bevin, heeft deze ernstige verklaring afgelegd. Na Dinsdagmorgen zal aan niemand meer worden toegestaan aan liet werk te gaan. Het besluit lot afkondiging eener sta king bij alle vitale diensten, wanneer er geen overeenstemming met de mijnwer kers is bereikt, is voorafgegaan door het nemen van een besluit met de stemmen van bijna alle vakvercenigingen, om aan het bestuur van het vakvereenigingscon gres algeheelc volmacht 1e verleenen. De staking zal zicli uitstrekken tot de spoor wegarbeiders, de transportarbeiders te land en te water, de dokwerkers, de typo grafen met inbegrip van die in het dag bladbedrijf, de metaalarbeiders, de arbei ders in de chemische industrie en de bouwvakarbeiders, behalve die. welke be trokken zijn bij den bouw van ziekenhui zen. Daar ook de arbeiders in de electri- sclic centrales en gasfabrieken bij de be weging zijn aangesloten, zul de industrie verstoken zijn van stroom. De gezond heidsdiensten zullen blijven fuuctionnee- ren; evenmin zal er eenigc stoornis zijn in do hygiënische en voedingsdiensten. „Bereidt n voor op de s t a k i n g." De Britsche minister van Binnenland- sche Zaken heeft zich gisteren ongeveer te middernacht per draadloozen omroep lot het Britsche volk gericht cn het gewaar schuwd, zich voor te bereiden op de alge meene staking. Hij heeft verklaard, dat de regeeriug alle maatregelen zal treffen, om de handhaving der vitale diensten te verzekeren. Hij riep vrijwilligers op voor de te vormen corpsen. De „noodtoestand" geproclameerd. Do koning heeft wegens de staking in de mijnen den noodtoestand („state of emergency") geproclameerd. Dc proclamatie door den koning van den „noodtoestand", machtigt de regee ring tot het treffen van alle maatregelen, die zij noodig oordeelt voor het handha ven van de openbare orde en het verzeke ren van de essentieelo levensbehoeften, het transport, enz. Staking bij de ..Daily Mail." Bij de „Daily Mail" is gisteravond een staking uitgebroken, uit verzet van de drukkers en zetters tegen een zinsnede in een hoofdartikel over de algtraeene sta king. Deze zinsnede luidde: „Wij roepen allen, die dc wet eerbiedi gen, op, om hun diensten ter beschikking van koning en land te stellen", wat dus een oproep is om zich bij het vrijwilligers corps van den minister van Binnenland- sche Zaken aan te sluiten. De redactie weigerde deze passage te schrappen, waarop de staking uitbrak. Een onvoorzien gevolg. De staking bij do „Daily Mail" heeft een onvoorzien en verreikond gevolg ge had. Het blijkt, dat hel kabinet in deze staking een reden heeft gezien of aanlei ding heeft gevonden om de onderhande lingen af te breken. Het officieel© communiqué van de re geering luidt: „De regcering gelooft niet, dat een op lossing van de moeilijkheden in de mijn industrie gevonden kan worden, welke uitvoerbaar en voor alle partijen eervol is, zonder dat het steenkoolrapport oprecht wordt aanvaard. Deze aanvaarding sluit in: reorganisatie van de industrie, waar mede onmiddellijk een aanvang gemaakt moet worden. In den tijd. die verloopen moet om do resultaten van deze reorgani satie te verkrijgen, dient men tijdelijk de loonen of den werktijd aan de omstandig heden aan te passen, waardoor het eco nomisch mogelijk zal zijn het bedrijf ge durende dien tijd voort te zetten. Als dc mijnwerkers Qf, namens hen, de vakverbondscommissic bereid geweest zouden zijn duidelijk te verklaren, dat zij dit voorstel aanvaarden, dan zou de re geering bereid zijn geweest, de onderhan delingen te hervatten en het subsidie ge durende veertien dagen te verlengen. Sedert de onderhandelingen tusschen den premier en de leden >au de vakver- bondscoinmissie plaats hebben gehad, is niet alleen algemeene staking tegen Dins dag a.s. geproclameerd in de belangrijk ste bedrijven, doch heeft reeds een grove inbreuk plaats gehad op do vrijheid van de pers. Deze laatste daad is een tarten van de constitutionecle rechten en do vrijheid der natie. Zijner Majesteits rogeering eisclit, voordat de onderhandelingen hervat kun nen worden, dat dc vakvereenigingscom- missie de inbreuk, door de staking ge pleegd oj) de persvrijheid, desavoueert en onmiddellijk en onvoorwaardelijk de in structies voor een algemeene slaking in trekt." De postverzending per vliegtuig. In geval do algemeene staking uit breekt zal de postverzending plaats heb ben per vliegtuig vanaf Hyde Park te Londen naar de provincie. om den vrede en de vriendschap te be waren en zich te onthouden van het on dersteunen van andere mogendheden, die tegen een der heide partijen agressief zou optreden. Het verdrag is eerder een van zelfsprekendheid dan een sensatie. Duitschland kan niet leven zonder de Russische agrarische producten en Rus land niet zonder-de Duitsche industrie. Hij zette vervolgens uiteen, dat do bin- nenlaudsche politiek van een land niets te maken heeft met de verhouding tus schen beide landen. Evenmin als het re- publikeinsche Frankrijk er aansloot aan nam, een hondgenootschap te sluiten met het tsaristische, absolutistische Rusland, evenmin kan het tegenwoordige Duitsch land veroordeeld worden wegens het feit, dat het met Sovjet-Rusland goede econo mische en politieke betrekkingen wil heb ben. In plaats do vroegere politiek van bondgenootschappen treedt thans de poli tiek van neutraliteit en van arbitragever dragen. Gebleven is echter het elementaire verlangen naar vriendschappelijke be trekkingen met het groote Russische volk. Dr. Strescmann wierp toen de vraag op, waarom het verdrag van Berlijn door ver schillende vreemde mogendheden met argwaan ontvangen is, een argwaan, die zich in do laatste dagen nog versterkt heeft. Zoo ongemotiveerd als vroeger het wan trouwen van Rusland was tegenover de Duitsche politiek, welke het doel nastreef de om uit den druk van het verdrag van Versailles tot een dragelijke verhouding met de mogendheden van het verdrag van Versailles te geraken, even ongemo tiveerd is thans dp opwinding der open bare meening der verschillende mogend heden. Het gemompel ovgr een geheim verdrag was vroeger onzin en is ook thans onzin gebleven. Dat het verdrag met dc bepalingen van het Volkenbonds pact en van het verdrag van Locarno volkomen overeenstemt, dat kunnen het ministerie van Buitenlandsche Zaken en zijn juridische adviseurs zelf uitmaken. Die er aanstoot aan neemt, dat Duitsch land volgens het verdrag van Berlijn zelf beslissen zal, of een staat als aanvaller beschouwd moet worden of niet. vergeet volkomen, dat dit beslissingsrecht voor alle mogendheden, die hij den Volkenbond zijn aangesloten, eveneens bestaat. Nie mand zal van Dui'schland verwachten, dat het andere dan naar zijn geweten deze beslissing zal nemen. Wachten met het sluiten van het ver drag van Berlijn had Duitschland alleen kunnen doen, als er zekerheid had be- staan, dat de moeilijkheden in zake toe treding tot den Volkenhond in September a.s. uit den weg zouden zijn geruimd. Een waarborg ,daarvoor kan bij den huidigen staat van zaken niemand geven. Rusland De Sovjet-oorlog tegen den Godsdienst. Bespreking der strijdtechnick Tc Moskou is volgens een telegram uit Riga aan de „Times" een congres ge opend van alle „werkers" tegen den gods dienst met de bedoeling om de'methode van den religieuzen strijd te reorganisee- ren. Een van de leiders der communisti sche partij Yaroslavsky, aldus het tele gram, gaf een overzicht van de huidige situatie. Hij deelde mede dat dc commu nistische aanvallen tot nog toe hadden gefaald de gewenschte resultaten op te leveren en dat vele propagandisten in de provincie tot een ontbinding van de „atheïstische kringen" hadden aange spoord. wijl hun agitatie steeds 't volk prikkelde. Zij hadden ook met nadruk ver klaard, dat t de politieke opportuniteit eisch te, dat aan dergelijke negatief werk een einde kwam. Yaroslavsky was van oordeel, dat deze atheistischo kringen ongelijk hadden en dat het dwaas zou zijn om wijziging in de tactiek te brengen, omdat enkele anti godsdienstige excessen ongewenschte ge volgen hadden gehad. Hij gaf toe, dat ernstige meemngsverschillen over dit vraagstuk bestonden. In vele plaatsen waren zij er in geslaagd hot gezag der orthodoxe kerk tc ondermijnen, doch het volk had eenvoudig goddienstige seelen gevormd, waartegen nu de strijd moest worden aangebonden. Volgens berichten uil Moskou heeft hot commissariaat van justitie, waaronder dc godsdienslvraagslukkeii ressorteeren, de plannen om de orthodoxe kerk te sovjeti- zeeren gewijzigd en met don metropoliet Sergei van Nihsiji Novgorod onderhande lingen geopend. De autoriteiten hopen met den metropo liet tot een compromis te kunnen komen en hem een minder agressieve houding tegenover de sovjet-regeering te doen aan nemen. Marokko Het ultimatum aan de Riffi. K r i ni moot v r G Mei antwoorden. Uit Oodjda wordt geseind, dat de con ferentie niet de Riffi verdaagd is ten ein de de Fransche en Spaansche delegaties in de gelegenheid te stllen oen nota op te stellen, welke aan Azorkauo in liet Ara bisch overhandigd zal wur Ion voor diens vertrek naar hot Rif. In deze nota wor den de nileenloopcnde standpunten in zake de gestelde vredesvoorwaarden nog eens kort samengevat en nader toege licht. opdat Abd-ol-Krim zich met volle dige kennis van zaken kan uitspreken. Aan deze nota is een tweede toege voegd, waarin nogmaals de voorwaarden, welke de Riffi zullen moeten nakomen, nauwkeurig worden opgesomd. De Riffi kunnen dan beoordeelen of zij deze voor waarden zullen nakomen voor den afloop van den toegeslanen termijn, die tot den avond van G Mei duurt. Na dien datum zullen de Fransehen On Spanjaarden hun vrijheid van handelen terugkrijgen. China. De chaos in China. T s a 0 Koen w i Ia f t r e d e n. Officieus wordt uit Pekiug gemeld, dat Tsao Koen zijn aftreden als president afgekondigd heeft. Do tariofconf.erentio. Naar het agentschap ludo-Pacifique uit Tokio verneemt, hoeft do Japansclie ro geering op voorstel van de betrokken "mo gendheden er in toegestemd 0111 de tarief- conferentie te Pekiug op te heffen. F eng weer naar M o s k 0 11 De „Times'-correspondent te Riga ver neemt uit Moskou, dat generaal Feng Joe- Siang dc hoofdstad van Mongolië heeft verlaten en thans op weg is naar zijn ge zin, dat reeds een paar weken geleden te Moskou zijn aangekomen. Dezer dagen werd hij te Vcrkuou linsk verwacht, waar de autoriteiten hem oen hartelijke ont vangst bereidden Ook in andere steden worden maatregelen voor een bijzondere ontvangst getroffen. K a r a c h a 11 genoodzaakt te Peking te h 1 ij v 0 n. D.' Sovjet-gezant Karaclian te Peking verklaarde tot den correspondent der „Vossische Zeitung", dat liii. in weerwil van zijn plan om spoedig naar Moskou te rug te koeren, door de omstandigheden ge dwongen is te blijven. BONENLAND De arbeid in broodbakkerijen. Organisaties en Regcering Op het d.d. 12 April door do gezamen lijke werkgevers- en arbeidersorganisaties uit het bakekrsbedrijf den Minister ge daan verzoek, inzake onderzoek naar eventueele wijziging van de arbeidswet 1919 betrekking hebbende op het hakkers- bedrijf, heeft do Minister als volgt geant woord: Het was mij aangenaam in nevenstaand schrijven te lezen, dat het plan bestaat om uit de zamenlijke organisaties, die dat .schrijven onderteekonden, een commissie te benoemen, welke wil trachten een zeer bevredigende regeling te ontwerpen be treffende den arbeid in broodbakkerijen. Ik hoop, dat de commissie in dit pogen mag slagen. Aun Uw verzoek, dat dezerzijds aan die commissie een voorzitter on secretaris zul len worden toegevoegd, meen ik niet te moeten voldoen. Ambtelijke voorlichting zal U desverlangd met de meeste bereid willigheid verstrekt worden. Ook kan ik niet toezeggen, dat geen ontwerp tot wijziging van in do arbeids wet neergelegde bepalingen betreffende deze materie aan eenig college om advies of rapport zal worden gezonden Alvorens het rapport dier commissie mij zal heb ben bereikt. Veel zal hier afhangen van do spoedige totstandkoming van do voorstel len dier commissie. HET VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. De mijnwerkersstaking in Engeland zal morgen tot een algemeene staking worden uitgebreid. De „nationale noodtoestand" it afgekondigd. Do Riffs hebben weer uitstel, nu tot fl Mei, gekregen om te antwoorden. De 1 Mei-viering in het buitenland. Al leen in Polen hebben ernstige botsingen plaats gehad. (Buitoul. Berichten, 2d« blad). BINNENLAND. De verleden week gehouden vergadering van het R.-K. Huisvestingscomité. Ver schillende mededeeliugen. (2do blad). Het streven der bakkersorganisaties om tct een bevredigende wijziging in do Bak kerswet te kernen en de houding der Re geeriug daar tegenover (lste blad). Intusschon kunt u er zich van verzekorf houden, dat de voorstellen, die de orguni" salies mij in onderling overleg zullen voor leggen, Ion zeerste mijn belangstelling zul len hebben en dat ik die gaarno grondig zul overwegen. Ik wil hierbij opmerken, dut de voor stellen der commissio in waarde zullen winnen indien daarbij rekening wordt ge- honden met de verlangens van organisa ties, wier belangen welieht niet samen loo- pen met die van de omlerteokenaars van neven vernielden brief; ik donk hierbij h v. aan de joodscbe bakkers en aan plaatse lijke afdeel in gen De Scciale Wetgeving voor dc Bedienden. Op audiëntie bij den Minister. Dc vorige week waren de Hoofdbesturen van den Ned. R.-K. Bond van Handels-, Ka 11 mor- en Wiukelhediondon „St Fran- ciscus van Assisiö", den Nationalen Bond van Handels- en Kantoorbedienden „Mer- cunus" en de Nederl. Vereoniging van Christelijke Kantoor- en Handelsbedien den ter audiëntie hij Zijno Excellentie, don Minister van Arbeid. Aangedrongen werd op spoedige invoe ring van de werktijdenbesluiten voor d' Winlcwls, zij het dan ook zonder do invoe ring van de Rijkswettelijke regeling der Winkelsluiting, wijl het in den loon der jaren gebleken is, dat blijkbaar ernstige bezwaren zijn gerezen om hiertoe spoedig te kunnen komen, hoewel zij die bezwaren niet doelen. Ook werden verschillende motieven uan- gevoord ten gunste van eon spoedige in voering vun do arbeidstijdenbesluiten en de overige bepalingen der Arbeidawe» ia zake de toestanden op de kantoren. De besturen wezen er onder andoren op, dat door een wettelijke regeling dor arhidstijden ook do groote werkloosheid der bedienden kon worden bestreden De Minister nam nota van deze verlan gens en zegde overweging too. Belastingverhooying in de Residentie. W eder invooring dor z a k e 1 ij k 0 Bedrijfsbelasting. Met de minder prettige boodschap voor de Hagenaars, dat verhooging dor inkom stenbelasting noodig zal zijn voor 1926— 1927, zijn B. en W. thans bij den Raad ge komen. De inkomstenbelasting over 1925 1926 is f 1.060.000 heneden dc raming gebleven, wat voor hel grootste deel zijn oorzaak vindt in hot grooto bedrag aan kwade posten, circa 21 terwijl op 16% gerekend was. I11 hun voorstellen aan den Raad komen B. en W. tot de conclusie, dat het verhou- dingscijfer 'voor de plaatselijke in konb- slenhelasting voor 19261927 van 1.2 op 1.3 moet worden gebracht. Voorts kondi gen zij aan, dat woder-inwerkingtreding van de zakelijke bedrijfsbelasting noodza kelijk is en dat tot een verlaging van da belasting op de bioscopen niet kan worden besloten Oud-minister Aalbcrsc Rijkshemiddclaar. Ir. L. A. Fruylier eervol 0 111I a g e n. Bij K, B. is oj) verzoek eervol ontsla gen ir. L. A. Fruytior, als Rijksbomiddc- laar in liet vierde district onder dunkbe tuiging voor de door hein in die functie bewezen diensten. Als zoodanig is benoemd prof. mr. P. J. M. Aalbersc, oud-minister van Arbeid te Den Haag. De Katholieke Garde te Den Haag. Zilveren jubileum. Gisteren vierde dc Haagschc R. K. Pro paganda vcreeniging ..Dc Katholieke Gar de" haar zilveren jubileum. Door Z. D. H. Mgr. A. .f. Gallier, bis schop van Haarlem werd in de Rt. Jaco- buskerk een pontificale H. Mis opgedra gen. Na afloop der H. Mis werd het be stuur der jubilee rende vcreeniging doof den bisschop op de pastorie ontvangen cn, gecomplimenteerd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1926 | | pagina 1