tal in 2 termijnen n.L in de maand Octo
ber en in Januari worden uitgekeerd.
„St. Michael" en het rapport der
R. K. Staatspartij.
Tn de dezer dagen gehouden huishoude
lijke vergadering van de politieke studie
club „St. Michael" te 's-Gravenhage, is heb
rapport tot reorganisatie der 11. K. Slaats-
■j»artij in behandeling geweest.
De vergadering sprak zich vrijwel alge
meen uit tegen dit rapport, lerwijl beslo
ten ^verd zoo spoedig mogelijk een lande
lijke vergadering te doen bijeenroepen.
SPORT
l PAARDEN.
Fraude bij draverijen te Berlijn.
liet hoofdcomité voor de harddraverijen
in Duitschland is erin geslaagd een groot
schandaal te ontdekken meldt „de Tel."
Zondag 11 April had de uit Straubiog bij
(München naar Berlijn gezonden harddra
ver tSrauss liet Brantitzer Rennen buiten
verwachting gewonnen. Op dezen outsider
[waren in geheel Duitschland zeer hoogo
[weddenschappen afgesloten en de uitkce-
ring bij den totalisalor was slechts 29/10.
De autoriteiten werden hierdoor op het
feit opmerkzaam en een onderzoek leidde
tot de ontdekking van liet schandaal.
De draver was aangegeven als G jaar
oud en had in Berlijn nog nooit gewonnen,
en de gemakkelijke wijze, waarop hij Zon
dag won, gaf daarom to denken. Een
paardenarts kreeg opdracht het paard te
onderzoeken en stelde vast, dat het min
stens negen jaar en in geen geval G jaar
oud was.
Toen men het dier nog in Bclijn wilde
Vasthouden, bleek liet reeds naar Münehen
op transport was gesteld; aan een paar
denarts aldaar werd telegrafisch opgedra
gen den draver bij aankomst nogmaals to
onderzoeken. Deze arts ontving evenwel
liet bericht, dat Strauss onderweg aan een
beroerte was gestorven. De arts liet zich
hierdoor niet afschepen en drong op een
onderzoek aan, waarbij liij con sla leerde,
'dat het dier dood in een hoek van den wa
gon lag en met messteken was afgemaakt.
De paardenarts heeft van zijn bevindin
gen een rapport opgesteld, waarin hij o.a.
verklaart, dat het dier minstens 12 jaar
oud is.
De hoofdschuldige schijnt in de eersto
plaats do trainer Sigrin te zijn. Het hoofd
comité zal cem diepgaand onderzoek in-
el ellen.
Do zaak is reeds in handen der justitie.
LUCHTVAART
Thans een Deensche vlieger vermist.
(Niet in Sjanghai aangekomen.
1 Do Deensehe vlieger Botved, die een
[vlucht van Kopenhagen naar Tokio heeft
'ondernomen, is Zaterdag van Canton ver
trokken, doch wordt sindsdien vormlat.
Uïcli te Sjanghai 'ontvangen telegram
meldt, dat Botved om tien minuten voor
lialféén Tocstjau is gepasseerd. Hij had
reeds om vijf uur in Sjanghai moeten zijn.
Expeditie naar Turkestan.
De schatten van Alexander den
Grooto en Tamcrlan.
Do Sovjet-autoriteiten hebben besloten
'een expeditie te organiseeren voor een
systematisch onderzoek naar de schatten
van Alexander den Grootc en van Tamcr
lan.
Tn Turkestan zal worden gezocht naar
'do schatten, die Alexander den Grootc tij
dens zijn grootc veldtochten heeft vcrwor-
_vcn en naar do fabelachtige rijkdommen
5n goud en edelgesteenten, waarvan Ta
mcrlan de overwonnen vorsten ontlastte.
U5T DE OMGEVING
HILLEGOM.
r „Hier ligt zusje." Zaterdagmiddag
geraakte het 2-jarig dochtertje van den
lieer Adr. Goemans al spelende te water.
Hel kind was reeds geheel onder de mod
der verdwenen, toen do heer Bcerings
voorhij kwam en door een klein broertje
opmerkzaam werd gemaakt „hier ligt
zusje". Bcerings staple te water en mocht
het geluk smaken, het kind dat reeds
bewusteloos was weder op het droge te
brengen.
KATWIJK.
De Koningin op de fiets. Zalcrdag-
n.iddag bracht de Koningin met de Prinses
oen bezoek aan Katwijk aan Zee. Van het
mooie harde strand, liet 'lentozonnclje en
den wind in don 4jig trokken do liooge be
zoeksters partij door vanaf het „Wasse-
naarsche Slag" por fiets naar hier (e ped
delen. De Koningin informeerde bij de toe-
'goslroomdo Katwijksche vropwen belang
stellend naar den algemeenen toestand van
Üe visscherij. Hot publiek was enthousiast
over dit ongedwongen bezoek en deed moc-
'dor en dochter, die verder per auto de
blocmbollenvelden rondom Sassenheim
gingen bezichtigen, met een daverend
hoera!" uitgeleide. Op den terugweg naar
Den Haag hield de koninklijke aulo stil op
Idcn straatweg ter hoogte van „Bijdorp'" te
Gogslgeest. Den bloemenkoopman Ravens-
bergen, met zijn wagon met bloemen langs
'den weg staande, viel de eer te beurt, dat
'ce prinses zijn mooiste bloemen uitzocht
en van hem kocht.
j LEIDSCHENDAM.
I Emmabloem. Op "Woensdag, 21 April,
in 1 duor de afd. van het Groene Kruis al-
ïier wederom, zooals dit ieder jaar ge-
feeliiedt, de Emmabloem-collecto gehouden
Avorden. Een ieder weet zoo langzamer
hand wel, wat met den verkoop der Erama-
Aioem beoogd wordt en dat de opbrengst
jthn den verkoop bestemd is voor hulp
'HAn tuberculoselijders, die dikwijls een
.langdurige verpleging zelf niet bekostigen
Hunnen. De netto-opbrengst wordt geheel
en al besteed ter bestrijding der T.B.C. hier
ter plaatse en is bestemd ter verpleging
van alle T.B.C.-lijders uit Leidschendam
zelf.
Te voet van Amsterdam naar Rcme.
Zondagavond te 8 uur wordt in het Palro-
i.at voor do Jozefgczellen een feestavond
gegeven.
liet zal dezen koer iels bijzonders zijn,
daar men een avond heeft georganiseerd
van hel Gilde „De Klare Waarheid" te
Amsterdam. Gesproken zal worden over het
onderwerp: „Tndrukkep en avonturen van
een Pelgrimstocht te voet van Amsterdam
naar Rome", afgewisseld met lichtbeelden
Een zeer interessante avond.
Om ook nog vele anderen in staal te
stollen dezen Pelgrimstocht op liet doek
mee te maken, is dozen avond tevens toe
gankelijk gestold voor hel publiek.
LISSE.
RijksbloemboStenschool.
Op grom! van het daarvoor afgelegde
examen zijn op Vrijdag IC April j.l. dc
navolgende leerlingen bevorderd:
•Van do 1ste klasse tot de 2de klasse:
W. Bader, P. H. Blom. J. Durieux, P.
G. v. d. Geest, G. L. A. M. Gouverneur,
allen te Sassenheim; P. van Reisen te
Voorhout; C. R. D. van Rijn to Lisse; W.
P. Hulsebosch to Hillegom; J. W. N. Vcr-
fetecgc te Noordwijk; S. Bijvoet te Over-
vcen; L. C Boogerd te Zierikzee.
Na een horexamen in een of meer vak
ken, hetzij in verplichte, hetzij in faculta
tieve, hetzij in beide, kunnen nog worden
bevorderd: G.Splinter te Leiderdorp; II.
A. v. d. Berg te Leidon; A. A. Matze, M.
Vcrcouteren, 1). E. "Wijntjes te Sassen
heim; H. van Teijlingcn te Hillegom; S.
Roozen te Bcnnebroek; A. W. Alkemade
te Noordwijk; J. H. Mooy te Haarlem; A.
van Zadel te Acrdenhout; G. J. W. Scboo-
ne te Sclioorl.
De leerlingen. H. W. Bader en C. C. A.
M. Gouverneur dienon nog een herexamen
af le leggen in een of meer facultatieve
vakken.
Niet bevorderd zijn drie leerlingen.
Van do 2de klasse tot de 3de klasse zijn
bevorderd: Th. Admiraal le Noordwijk, N.
G. van Noort te Noordwijkcrbout, H. A.
Bergman on J. Koning te Sassenheim,
Francine E. v. d. Mcij, Th. G. A. Damen
en W. L. Onderwater, allen te Lisse; A.
Vooren le Ilillegom; H. J. M. Eldering te
Ovcrvccn; J. L. van Waveren te Haar
lem; P. van Leeuwen te Utrecht.
Na een herexamen, als boven bedoeld,
kunnen nog worden bevorderd: W. Ko
ning lo Leiderdorp; L. W. Miedema te
Delft; D. Q. Mulock Houwer le Zierikzee.
Niet bevorderd werd één leerling, ter
wijl één leerling als gevolg van ongesteld
heid alsnog in de gelegenheid zal wor
den gesteld een overgangsexamen af te
leggen.
Na gehouden eindexamen kon het di
ploma der school worden uitgereikt aan:
K. A. Boot te Lisse, met aanteckening
voor Engelsch, Duilsch, machineschrij#n;
G. A. E. Duyster to Noordwijk, mot aan-
lookékhig voor Engelsch, Fransch. machi-
nesehrijven; J. Pelder te Leiden, met aan-
tcekening voor Fransch; P. W. RitlcveeJ
te Sassenheim met aanleekening voor
Engelsch, Fransch, macbinescbrijven; H.
F. Ruysenaars te Heemstede, met aan
teckening voor Fransch, Stenographic,
machinesclirijven; N. F. Telkamp te Hil
legom met aanteckening voor Engelsch,
Fransch, Duitsch, macbinescbrijven; G.
0. Tromp lo Lisse, met aanteekening voor
Engelsch, Fransch, Stenographic, mach.
schrijven; T. Vcrkleij te Sassenheim, met
aanteekening voor Engelsch, Duilsch, Ste
nographic, mach. schrijven; J. M. van
Vliet te Sassenheim, met aanteekening
voor Engelsch.
Ten slotte verwierf P. J. Timp (c Ocgst-
gcest eene verklaring, betreffende het met
gunstig resultaat volgen van liet onder
wijs in plantenziekten^ bemestingsleer,
bloembollenteelt, groenteteelt, kennis van
gereedschappen, kassenbouw en verwar-
mingsstelsels en macbinescbrijven.
NOORDWIJK AAN ZEE.
Concours. Dezen zomer zal te Noord
wijk aan Zee een bijzonder concours wor
den gehouden nl. van koetswerk van auto
mobielen. Op 4 Juli zal dit concours wor
den gehouden op het terras van het Kur-
haus „Het Huis ter Duim", welks terras
zich wel uitstekend zal leenen. voor een
dergelijke tentoonstelling. Vele prijzen wor
den in de verschillende klassen uitgeloofd;
er zal een afzonderlijke afd. zijn voor wa
gens met serie koetswerken, zooals deze
compleet door de automobielfabriek afgele
verd worden, en luxe koetswerken, welke
niet in serie gebouwd worden. Afd. I Luxe
koetswerken in 4 klassen, ul. open wagens,
gesloten wagens, type transformable, typen
Weijmann. Afd. II serie koetswerken in 3
klassen, nl., wagens tot f 5000.wagens
tot 10.000, en wagens boven 10.000,
alles catalogusprijs. Wij vertrouwen dat op
dit door do K. N. A. G. georganiseerd
automobielen-show veel belangstelling zal
zijn, temeer daar dan liet badseizoen reeds
een aanvang beeft genomen.
OEGSTGEEST.
R.-K. Volksbond. In „St. Wilibrord''
hield de R.-K. Volksbond een algem. leden
vergadering, die slechts matig was be
zocht. De vergadering werd geleid "door den
pas benoemden voorzitter, den lieer A
Dofferhof.
In een kernachtig speech je, waarin hij
de leden aanspoorde tot trouwe opkomst
op de vergaderingen en hen verzocht
steeds propagandist te zijn, ter verster
king van bet leden-aantal, aanvaardde de
beer Dofferhof het voorzitterschap
Eenïgo ingekomen stukken werden op
voorstel van het bestuur voor kennisge
ving aangenomen. De voorz. deelde ver
volgens mede, dat do Encycliek-meeting
dit jaar zal worden gehouden (e Voorhout
in het boscli van „Ilagevcld" op lfi Mei.
Deze meeting zal door een zanguitvoering
worden opgeluisterd. De voorz. vertrouwt
dat alle leden aan deze meeling zullen
deelnemen. Nameüs bet bestuur stelde de
voorz. voor oen fonds te slichten voor deel-
name aan den Stillen Omgang. Gedurende
8 maanden van bet jaar zal dan per week
door ieder 10 cent moeten worden betaald.
Het bestuur is lol bovenvermeld idee ge
komen omreden bekend was dat vele leden
do contributie voor deelname bezwaarlijk
ir.oens konden betalen. Ëy is over een .en
ander nog overleg gepleegd met den voorz.
van den Stillen Omgang.
Bij een eventueele nict-deelname aan den
Omgang blijft het geld toch eigendom van
den spaarder. Met alg. stemmen werd het
voorstel aangenomen en gaven zich reeds
dadelijk oen tiental leden als fondslid op
Do correspondent van „Herwonnen Le
venskracht'" deelde bij de rondvraag mede,
dat op den 2den Pinksterdag een speldjes
dag zal worden gehouden, waarvoor hij
aller belangstelling inriep.
Onder dankzegging voor dc prettige af
werking der agenda, sloot de voorz. daar-
ua de vergadering
ROELOFARENDSVEEN.
St. Joseph-Gezellen. Zondagavond had
in dc Pancratiuszaal alhier de installatie
plaats van do leden der sedert V/-» jaar
opgerichte gezellen-vereeniging. De pastoor
nor parochie, de Zcercerw. heer Th. Ber-
gansius, opende de bijeenkomst met een
hartelijk en welgemeend woord van wel
kom tot de aanwezigen. In het bijzonder
richtte Zijneerw. liet woord tot Rector
Adrichem uit Amsterdam, die zich bereid
bad verklaard dezen avond nog eens een
opwekkingswoord te spreken. De Pastoor
bracht den Eerw. spreker hiervoor zijn
oprechten dank en noodigde hem uit, een
leerrijk en onderhoudend woord tot de jon
gelingen te spreken. Ook wees de Pastoor
r.og even op dc omstandigheden, zooals het
sterven van pastoor Herscheidt, installa
tie van den nieuwen pastoor en het weg
gaan van kap. Mathot, die dc dag der in-
stallalio zoolang vertraagd hebben.
Rector Adrichem begon zijn rede met
de volgende vraag te stellen: „Hoe moet
do jonge man zijn laak opvatten, om een
goed lid te zijn van do Gezellen-vereeni
ging?" Als antwoord hierop zegt spr. dat
het leven van een lid der Gezellenverceni-
ging geheel moet doortrokken zijn van den
Roomschen geest. Zijn «Katholiek-zijn moe'
niet beginnen des Zondagsmorgens en
eindigen bij het uittrekken van bet Zon*
cagsche pak, maar Heel zijn handel en
wandel moet er op wijzen, dat liij Roomscb
is in merg en been. Daarom is bet eerste
doel der Gezellenvereeniging een godsdien
stig doel. Er worden in do Gezellenvereeni
ging van de jonge mannen gemaakt nut
tige leden voor kerk en maatschappij.
Daarom staat aan bet Hoofd een priester,
die de leden met raad en daad bijstaat,
en die, evenals Adolf Kolping, de slich.or
der Gezellenvereenigirtgen, een vader tracht
te zijn voor zijne gezellen. De priester mo- t
dan ook in de Gezellenvereeniging niet
beschouwd worden als iemand, die men
schuwt, en die als een dwarskijker bekend
staat, maar men moet hem eeren en hoog
achten, omdat hij dc waarachtige belan
gen der jongelingen op het"«Pg heeft. Het
leven der jonge mannen moet hehéerscht
worden door ééne gedachte, de christelijke
gedachte: spr. wijst zijn toehoorders daar
om op de gevaren der bedorven wereld.
Naast het godsdienstig nut der Gezellen-
j vereeniging wijdt spr. ook enkele woorden
aan nul en vermaak, zooalsi algemeene
ontwikkeling, looneel, spel, zang, gymnas
tiek, enz., en spoort allen aan nuttige lo
den der vereeniging te zijn.
Een dankbaar applaus beloonde den
spreker voor zijn boeiende redo. Tot slot
deelde Rector Adrichem nog mede, dat
Z. D. H. de Bisschop van Haarlem den
pastoor dezer parochie had benoemd tot
praeses dor Gezellenvereeniging. Spr
wenschtc pastoor en leden geluk met deze
benoeming, en zeide, er van overtuigd te
zijn, dat dc nieuw-benoemdc praeses de
vereeniging zal steunen naar best vermo
gen.
Spr. sprak tenslotte den wenseh uit, dat
de opgerichte vereeniging zal groeien on
bloeien tot nut van kerk en maatschapij.
Do Pastoor dankte Rector v. Adrichem
voor zijn gloedvolle woorden, en vooral
voor de tot hem gerichte gelukwenschen.
Zijneerw. doelde mede, lot vice-praeses te
hebben benoemd do eerw. kapelaan Ullo-
man, die de leiding der vereeniging vanaf
lieden op zich zal nemen. Zijneerw. reken
de op de medewerking der gezellen in de
moeitevollo taak, welke den vice-praeses
waeb t.
Kapelaan Ulleman dankte don Pastoor
voor het in hem gestolde vertrouwen, en
hoopte onder Gods zegen zijn werk vrucht
baar te maken. Hierna werd dc bijeen
komst gesloten.
Wit Gele Kruis. Dinsdag des avonds
8 uur zal in de Pancratiuszaal de jaarver
gadering worden gebonden van de ver
eeniging het'Wit Gele Kruis. De leden
worden verzocht deze vergadering hii to
wonen.
SASSENHEIM.
Schilderijen-tentoonstelling. In een
der lokalen van liolcl „Het Bruine Paard
lo Sassenheim wordt oen tentoonstelling
gehouden van schilderijen en aquarellen
van den schilder Louis Bron uit Den
Haag. Deze expositie omvat niet alleen
werken uit Spanje en Italië doch ook van
de Kager- en Braasscmermeer. Daar dit
voor 't eerst is dat een dergelijke tentoon
stelling in Sassenheim wordt gehouden
zal deze ongetwijfeld veel bezoekers trek
ken. Zaterdag wordt (leze expositie ge
sloten.
STADSNIEUWS
A Pater P. C. Frigge.
Na zijn benoeming tot President der
Zilnvcreeniging ontvingen wij heden offi
cieel het ontslag van Pater Frigge als Pre
sident-Directeur van het St. Franciscus-
Liedewerk.
Gedurende bijna vier jaar heeft Pator
Frigge als President-Directeur aan lie:
hoofd gestaan van het St. Franciscus-Lief-
dewerk, en veel, zeer veel heeft hij in de
zen betrekkelijk korten tijd tol stand ge
bracht. Ieder herinnert zich nog onze
huisvesting in het oude weeshuis aan de v.
d. Werfslraat, hetwelk voor het doel, dat
ons Liefdewerk zich gesteld zag, ten eene-
raalc ongeschikt was. En ziet, door pater
Frigge's ijver en toewijding bezit bet thans
een ruim gebouw met schoone kapel, welke
onze stoutste verwachtingen verre over
troffen beeft. Alles op te sommen, wat
door licm is tot stand gebracht, is niet mo
gelijk, terwijl nog zeer vele plannen bij
zijn onverwacht verscheiden op verwezen
lijking wachtten. Volstaan wij met erop te
wijzen, dat hij het St. Franciscus-Liefdc-
werkfonds stichtte, een zoo grooten steun
bij bet finantieel beheer, en door oprich
ting van gymnastiek en sloydafdcelingcn,
zangkoor, tooneel- en mandolineclubs, dc
jongens steeds meer aan ons Patronaat
trachtte te binden.
Zijn grootste zorg gold echter de zielen
onzer jongens! Op de eerste vergadering,
welke pater Frigge op ons Liefdewerk leid
de, stelde hii dc maandelijkscbe algemeene
n. Communie voor onze jongens in en
dc laatste maal, dat Pater Frigge op onze
kapel als President-Directeur liet Lof deed,
spoorde hij in een predikatie over Christus
Koningschap dc jongens aan Christus
voor alles als Koning te huldigen door
Hem dikwijls in dc II. Communie te ont
vangen.
Ziedaar, de schoonste uiting zijner lief
de voor onze jongens: door de veelvuldige
H. Communie hun zielen te winnen voor
Christus den Koning!
Om dat doel te bereiken, was hem geen
opoffering te groot, deed hij alles met lief
de, voor zijn jongens. Wie zal dan ook het
geestelijk goed kunnen pijlen, wat hij door
godsdienstonderricht, ouderavonden en
huisbezoek gebracht heeft in dc harten en
huisgezinnen onzer jongens.
Aan ons dan, om onzen beminden Presi
dent-Directeur le huldigen, als de stich
ter van ons huis en de reorganisator van
het St. Franciscus-Liefdcwerk cn hem on
zen dank te betuigen voor de oprechte
vriendschap, welke wij gedurende al dien
tijd van hem mochten ontvangen.
Aan God hem te loonen voor het vele
goede, gedurende deze jaren aan bet Lief
dewerk bewezen.
Noodc zien bet Bestuur en zijn bescher
melingen zijn President-Directeur van het
Liefdewerk scheiden, doch, het inzicht zij
ner Oversten eerbiedigend, bidden wij
Gods rijken zegen over zijn nieuwe werk
kring af.
Pater Frigge, deze scheiding is slechts
een verandering van werkkring, U zult
nog dikwijls op ons Liefdewerk tegenwoor
dig zijn.
Weet dan, dat hel voor ons allen steeds
een groot e vreugde zal zijn IJ in ons mid
den te zien.
Namens het St. Franciscus-Liefdcwerk,
J. C. A. ABELMANN, sccr.
Volksbondsnieuws.
Het Voorjaarsfeest in l'U n i o n.
Zooals terecht werd opgemerkt zou bij
een wat grooter drukte er een grooter ge
zelligheid heersclien; zoo was liet vooral
Zondagavond.
De zaal was gevuld met een groote me
nigte, die zich vermaakte bij de verschil
lende tentjes, enz.
Doch ook werd aandacht geschonken
aan de gymnastiek- en muziekuitvoering
cn liet mag hier zeker vermeld worden,
dat „Jeanne d'Arc" met haar nieuwen lei
der goed voor den dag kan komen en dat
de aspiranten, die nog slechts 214 maand
turnen, blijk geven dc kundige leiding
waardig te zijn.
„Crescendo" Hooft getoond, dat ook met
de zoo dikwijls geminachte Harmonica
werkelijk goede muziek is voort to bren
gen cn liet publiek gaf blijk ten zeerste de
prestaties van dit muziek-gezclschap op
prijs le stellen.
Van verschillende zijden wordt gevraagd
wanneer de trekking zal plaats hebben
van de loterij; binnen eenige dagen zal
den juisten datum per advertentie in
„De ï.eidsche Courant" worden medege
deeld.
R.-K. Huisvestings-comité.
Het 'R.-K. Huisvestingscomité heeft nog
als bijdrage Watersnood van den R.-K.
Volksbond afd. Warmond 10 ontvangen.
Wie volgt nog?
Tentoonstelling Tuberculose-Museum.
Gisterenmiddag is in de Kleine Statls-
zaal de tentoonstelling geopend van het
Tuberculose-Museum, waarover we reeds
een cn ander hebben aangekondigd.
Voor de opening hadden verschillende
genoodigden zich in den Foyer verzameld,
waar dr. J. Bruining do openingsrede zou
uitspreken. Onder hen zagen wo o.m.
mevr. de Gijselaar-Viruly, echlgenoolc van
den burgemeester, die zelf wegens ambts
bezigheden verhinderd was tegenwoordig
te zijn, verder di\ Horst, directeur van
den Geneeskundigen Dienst, verschillende
doctoren, leden der Gezondheidscommissie
en hoofden van scholen.
Dr. J. Bruining deelde in zijn openings
woord een en ander mede voor deze voor
de volksgezondheid gevaarlijke ziekte en
van Mc geschiedenis barer bestrijding. Dc
bestrijding der tuberculose als volksziekte
is pas mogelijk geworden en bewust ter
hand genomen nadat sedert do ontdekking
van do specifieke smetstof, de z.g. tuber
kelbacil door Koch in 1881. men een be
ter inzicht in het wezen dezer alonï ver
spreide ziekte had gekregen. Eerst toen
zag men in, lioe zij voortkwam: in zeer
ernstige vormen de van ouds bekende en
terecht gevreesde tering; in den vorm van
minder ernstige, voor genezing vatbare
longaandoeningen, en in aandoeningen
van allerlei organen van zeer verschillende
intensiteit, ook met zeer.'geringe verande
ringen, waarvan de ware aard. de tuber
culose, .slechts door microscopisch onder
zoek we.- aan to tonnen. Langzamerhand
werd duidelijk, hoe deze ziekte in het
lichaam post vat en wel uitsluitend door
besmetting van buiten, af en hoe zij zi' h
ontwikkelt, tot staan komt, als een ge-
GEMEENTELIJKE AANKONDIGINGEN
Hinderwet.
B. en W. van Leiden brengen ter alge
meene kennis, dal de beslissing op het
verzoek van A. J. Vosselman, om ver
gunning lot het oprichten van een wasch-
en slrijkinrichling in het perceel Oude
Vest No. 103, is verdaagd.
Katholieke Agenda
LEIDEN.
Dinsdag, Woensdag, Donderdag. Tentoon
stelling Bakkerscursus, Bondsge-
bouw, 710 uur.
Woensdag. Ontwikkelingsavond van „Do
Hanze", in „In den Vergulden
Turk", 8.30 uur.
Woensdag. Propagandafeest Ned. Boom-
sche Reisvereeniging, Zomerzorg,
8.15 uur.
Donderdag. R. K. Vereeniging van Jonge
Middenstanders „St. Peter Canis"
Zomerzorg, 8.30 uur.
Donderdag. R. K. Grafische Bond, Bonds-
gebouw, 8.30 uur.
ALPHEN AAN DEN RIJN.
Zondag. R. K. Transportarbeiders, R. R.
School, 4.30 uur.
Algemeene Agenda
LEIDEN.
Dinsdag, Woensdag, Vrijdag, biljartwed
strijd, kampioenschap L. B. B.,
Zomerzorg, te 7.30 uur.
Woensdag. Leidscho Kunstkring voor allen,
Kcrkconccrt, Pieterskerk, 8 uur.
Woensdag. Yerlooning Tuberculose-fihn der
Ned. Centr. Vereeniging, Foyer
Stadsgehoorzaal, 8 uur.
Dinsdag tot en met Zaterdag. Tuberculose-
Museum, Kleine Stadszaal.
Vrijdag. Uitvoering „Toonkunst", Stadsge
hoorzaal, 8 uur.
De avond-, nacht- en Zondagdienst dei-
apotheken wordt van Maandag 19 tot
en met Zondag 25 April a.s. waarge
nomen door de apotheek van den hoer W.
Pelle, Kort Rapenburg 12, telefoon 594.
ringc onschadelijke plaatselijke aandoe
ning of voortwoekert van dc ceno plaats
naar de andere; het eene orgaan na het
andere orgaan aantast en in een zeker
aantal gevallen tot een noodlottig einde
voert, helaas, dikwijls na een ziek zijn
van jaren.
Een merkwaardig feit waarmede wij
nu allen vertrouwd zijn komt daarbij
voor den dag, n.l. dat deze ziekte, of laat
ik mij juister uitdrjikken, deze besmetting
met tuberkelbacillen in den letterlijken zin
des woords algemeen is. Dit bleek uit een
anatomisch onderzoek, waarbij in 9G tot
97 pet. der gevallen tuberculeuse baarden
of haardjes in het menscliclijlc lichaam
konden worden aangetoond; laat ilc lot ge
ruststelling er terstond bijvoegen: in dc
groote meerderheid der gevallen, zonder
dat de dragers hiervan ooit iets .hadden
gemerkt. Dit bleek bovendien langs een
anderen weg, toen Perquet aantoonde dat
overgevoeligheid van de huid voor tuber-
culine een stof bereid uit een cultuur
van tuberkelbacillen een zeker tecken
is, dat een infectie met tuberkelbacillen
heeft plaats gehad, hetgeen evenzeer vol
strekt geen ziek-zijn behoeft te be teekenen.
Door systematisch onderzoek naar het
voorkomen van deze huidovergevoeligheid
kreeg men inzicht in de wijze, hoe en
wanneer de besmetting met tuberkelbacil
len optreedt. Het bleek dat deze reeds in
de jeugd plaats vindt en dat practisch ge
sproken. onder onze maatschappelijke ver
houdingen op hun 15de jaar allo men-
schen met tuberkelbacillen in contact zijn
geweest.
Bij de ovorgroote meerderheid der men-
schen heeft deze besmetting geen ziek-zijn
ten gevolge, bij een minderheid. Hij een
kleine minderheid in ernstigen, vaak doo-
dclijken vorm, meestal het gevolg van her
haalde, massale besmetting.
De bestrijding der tuberculose beeft zich
nu ten doel gesteld in de e e r s_t o
plaats het voorkomen der be
smetting vooral van dc aanhoudende
massale besmetting, zooals dio voorkomt
door geregeld intiem contact mei lijders
aan open longlubcrculose, waarvan de
kinderen van tuberculeuse ouders telkens
opnieuw hel slachtoffer worden.
I n d e t w c e d e p 1 a a t s bet be
handelen der ziekte, waar z ij
optreedt, maar vooral ook van dc be
ginstadia van hare ontwikkeling, zooals
die in 't algemeen bij kinderen worden ge
zien. Dit vooral belooft goede vruchten af
te werpen. Een zeker inzicht voor hetgeen
hier gebeurt, en wordt gedaan is voor
iedereen, die daartoe den leeftijd bezit,
gewensciit en het tubcrculose-museuni
tracht dit op aanschouwelijke wijzoobij te
brengen. Spr. hoopt, dat velen dan ook
een kijkje zullen gaan nemen, om zich
een aanschouwelijk beeld te vormen van
het wezen en den aard dezer ziekte en de
middelen, die worden aangewend om haar
te bestrijden. Spr. meent, dat liet mogelijk
is van deze zaken begrip le hebben zon
der dat dit tot ongerustheid behoeft le
voeren en dat door .oen goed inzicht veel
leed is te voorkomen of to verhelpen.
Want, hoewel do cijfers der tuberculose-,
sterfte sedert dc laatste dertig jaar een
merkwaardige daling vertoonen. wordt
nog altijd heel wat ellende geleden en gaat
er heel wat arbeidskracht teloor door
deze ziekte.
Hierna bezochten (lo genoodigden de
tentoonstelling, die een duidelijk beeld
geeft van-hetgeen de gevreesde tubercu
lose al beft verwoest cn wat cr g>-.iaan
wordt om haar te bestrijden.
Zoo ziet men Hier annschouwi-hjk voor
gesteld welke invloed het drankgebruik in
liet huisgezin heeft en wat de vereeniging
