17e Jaargang. DONDERDAG 11 MAART 1926 No. 5196 Se £eicbeJve Soti^omt De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Vooi Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaaL Bij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaaL Franco per post I 2.95 per kwartaaL Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen I. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertontlên 30 cenl per regol Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het z dubbele van het tarief berekend. s Kleine adverlentiën. van ton hoogste 80 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver huur, koop en verkoop 10.50. Mi sa Dit nummer bestaai uit twee bladen. De Katholieke Minister in het Kabinet-De Geer. Over minister Waszink is al wat gepraat! I)e een schreef: Jhr. Ruijs de Beerenbrouck, voorzitter der R.-K. Staatspartij, is naar Heerlen gegaan en heeft daar burgemees ter mr. Waszink bewogen, om minister te worden. Een ander werd daarop kwaad en liep: da's een gemeene leugen. Jhr. Ruijs is niet in z'n qualiteit van voorzitter der R.-K. Staatspartij naar Heerlen gegaan, maar als particulier, dus zonder qualiteit. En nu komt de „N. Venl. Crt." vertel len, dat niet jhr. Ruijs naar Heerlen maar mr. Waszink naar Den Haag is gegaan en daar door jhr. Ruijs is overgehaald om een portefeuille te aanvaarden. Het blad verhaalt hoe de heer Waszink, terwijl hij de zitting van het kantongerecht te Heerlen presideerde, door den griffier aan de telefoon geroepen werd voor een ge sprek met Ruys, hoe hij toen aanstonds met den sneltrein naar Den Haag vertrok en daar bij jhr. Ruijs dineerde, waarvan „het eiiidc was dat mr. Waszink een porte feuille aannam in het kabinct-De Geer." „Het Volk" neemt dit bericht over en voegt er aan toe: Derhalve: de heer Waszink is lid van het kabinet op aandrang van den voorzitter der Katholieke partij. Het is goed dat dit precies vastge steld is tegen den tijd, dat de Katho lieken zich aan de verantwoordelijk heid voor het kabinet mochten willen onttrekken. Dat „d e r h a 1 v e" rijmt op het vooraf gaande als inktkoker op waterpomp. En er blijkt hieruit, dat het toch wel goed is ge weest, om aanstonds tegen te spreken, dat de samensnreking, waar en hoe'dan ook, tusschen jhr. Ruijs en mr. Waszink door eerstgenoemde zeker niet is gevoerd ln zijn qualiteit van partij-voorzitter. ..Het Volk" nu heeft heelemaal niets „precies vastgesteld"! Is er klaarblijke lijk precies naast. De lieer Runs heeft zoo schijnt 't ge gaan te zijn den heer De Geer of reeds den lieer Limburg (want reeds v&n het „kabinet-Limburg" maakte mr. Waszink deel uit op verzoek een handje te willen hel pen bij de moeilijke taak ook in 's lands helancr, dat er ongetwijfeld sterk mode ge baat was, dat er toch 'ns eindelijk een einde zon komen aan do crisis.. Dat de Kathloiekeri daardoor eenige mede-verantwoordelijkheid zouden dragen voor het kabinet-De Geer 't is toch te gek om er over te praten, maar blijkbaar voor „Het Volk" niet te gek om het neer te Schrijven. Nadat wij het bovenstaande hadden ge schreven is ons de elders medegedeelde Regeeringsverklaring bekend geworden, waarin o m. uitdrukkelijk wordt verklaard, dat de ministers volkomen los van de par tijen staan. BU.TEiaUWD Volkenbond. DE BUITENGEWONE BIJEENKOMST. De kwestie der raadsuitbreiding. Spanje's kansen verminderen. In de situatie is in zooverre een wijzi ging ingetreden, dat een overwegend ster ke tegenstand van Engeland tegen 't toe staan iun een permanenten zetel in den volkenbondsraad aan Spanje aan den dag is getreden. De Engelschen verklaarden gistermorgen, dat zij de kwestie van uit breiding van den Raad door de voltallige Assembléo irlgcmaakt wenschen te zien. Naar de correspondent van de „Msb." mededeelt, schijnt de Fransche pers to Ge neve van de delegatie een wenfleh gekre gen te hebben, om do openbare meening voor te bereiden op een m slukking van do lot nu toe gedane pogingen. Dit bevestigt nog eens te meer de in de laatste dagen heorschende opvatting te Genève dat de kwestie der raadsuitbrei- jling, met meer dan een zetel voor Duitsch land, feitelijk als van de baan kan worden beschouwd. Men neemt „algemeen aan, dat* do bui- iongewone volkenbondsvergadering nu *njdag Duitscliland in den volkenbond 2al opnemen en dan Zaterdag Duitschland en permanenten raadszetel zal toekennen on vervolgens gesloten zal worden. Do raad zal dan. met Stresemanfi ver kerkt, nog eenige dagen bijeen blijven ter enandeling van de gewone agenda, behalve Unden's onverzettelijke hou- l°g, waarbij hem de moreele steun van orschillende andere kleinere staten van groote beteekenis was, en Duitschlands nlinc maar vastbesloten houding, moet .o groote tegenstand der dominions ',^a plannen van de Latijnsche staten hebben bijgedragen tot een spoedig Pgoven der uitbreidingsplannen. Ofschoon Quinones de Leon gister nog in een brief in de „Journal de Genève" kwam verzekeren, dat de toenmalige vol kenbondsraad in 1921 Spanje oen perma nenten zetel heeft toegezegd,- zoodra om do een of andere reden het aantal perma nente zetels zou worden uitgebreid, schijnt men thans toch te mogen hopen, dat Spanje aan het besluit, de gehecle kwes tie tot September uit te stellen geen ver dere gevolgen zal verbinden. Mussolini niet naar Genève. Uit Rome wordt aan het „Berl. Tage- blatt" gemeld: Thans wordt officieel te gengesproken dat Mussolini voornemens zou zijn aan de besprekingen te Genève deel te nemen. Hij zal tot einde Maart te Rome blijven en dan met vacantie gaan. België. De Katholieken in verzet. Gistermorgen heeft te Brussel bet Ver bond van katholieke kringen en verecni- gingen vergaderd, onder voorzitterschap van staatsminister Seghers, teneinde in hijzijn van de conservatieve katholieke parlementsleden en leiders den politieken toestand te bespreken. De oud-ministers Renkin en Jaspar en de katholieke afge vaardigde uit Charleroi, Michaux, hebben de balans opgemaakt der huidige regee ring. Zij constateerden, dat de ontevre denheid van het geheelc land wordt ge concentreerd op een katholieken leider, terwijl de socialisten al do voordeelen uit de combinatie halen. De wensch werd uit gesproken, dat men tot de katholieke po litiek van voor den oorlog zou terugkee- ren, die dan meer naar rechts georiën teerd zou moeten zijn. Frankrijk. Het Ministerie van Genève. Een tamelijk koele ontvangst. „Briand no. 9" wordt te Parijs over het algemeen vrij koel en zonder groote ver wachtingen beoordeeld, maar het merk waardige- is, dat niemand er Briand per soonlijk hard om valt. Ieder erkent de noodzakelijkheid, dat het er vooral op aan kwam, vlug te handelen, opdat Briand weer ten spoedigste naar Genève zou kun nen vertrekken en daar als hoofd der re geering de gewenschte volle autoriteit zou bezitten om in naam van Frankrijk, welks belangen men hier bedreigd acht, het werk te kunnen voortzetten. Sommigen meenen, dat dit negende ka binet van Briand in de geschiedenis zal voortleven als bet ministerie van Genève, waaruit voldoende blijkt, dat men er voor de rest niet al te veel verwachtingen van heeft. Voor de linksche bladen is het donkere punt van de nieuwe combinatie het feit van bet uittreden van alle zuiver cartel- listische ministers, terwijl voor de recht- sehe bladen het zwaartepunt wordt ge vormd door de komst van Malvy aan Bin- nenlandsche Zaken. Wat den persoon van den nieuwen mi nister van Financiën aangaat, zoo geeft deze geen aanwijzing voor een bepaald fi nancieel program. Aan een aantal journalisten verklaarde Péret na den eersten kabinetsraad, dat hij van plan was de zaken eenvoudig en snel te behandelen. In zake de kwestie van de schulden aan Engeland, merkte hij op, dat hij te dezen aanzien dezelfde politiek denkt te volgen als zijn voorganger, ter wijl hij zich voorstelt zoo spoedig mogelijk naar Londen te gaan. Het voornaamste is voorloopie. dat Briand gisteravond naar Genève is kun nen vertrekken. Hij denkt Maandag terug te keeren, zoodat hij Dinsdag zijn regee ringsverklaring in de Kamer zaJ kunnen voorlezen. Engeland. Rapport der Steenkoolcomniissle Do regeeringscommissie tot het instel len van een onderzoek in de steenkolen- industrie in Engeland, verklaart in haar rapport, dat naar haar meening de be staande moeilijke positie der steenkool industrie het gevolg is van machtige econo mische factoren en niet kan worden gewe ten noch aan politieke onrust, noch aan beperking van de productie bij de mijn werkers of aan ondoeltreffendheid van het bestuur der mijnen. Evenmin kan zij in stemmen met de meening, door de mijn eigenaars geuit, dat weinig kan worden ge daan om de organisatie der industrie te verbeteren en dat de eenige praclische op lossing is, den arbeidsduur te verlengen en de loonen te verlagen. Naar haar meening zijn ingrijpende veranderingen fn andere richtingen noodig om tot belangrijke resul taten te komen. Het probleem is tweeledig, daar het een permanent en een tijdelijk aspect heeft. Wat het permanente aspect betreft, wijst het rapport op de gebreken der in dustrie ten deele voortvloeiende uit den ouderdom der steenkoolvelden, ten deele uit het particuliere en gemengde eigen dom van mineralen, met den invloed daar van op de outillage van mijnen. Zeer vele mijnen zijn te klein om goede productie- eenheden te kunnen zijn. De commissie beveelt als remedie voor deze gebreken riet do door de mijnwerkers voorgestelde nationalisatie aan, daar zij er niet van overtuigd is, dat dil practisch is of be paalde maatschappelijke winst oplevert. Zij ziet er inderdaad ernstige economische gevaren in. Dienovereenkomstig is zij vóór de voortzetting van de industrie als parti culier bedrijf en doet zij een aantal voor stellen tot reorganisatie daarvan. De commissie stelt voor: lo. dat de mineralen overgaan aan den staat; 2o. samenvoeging van vele der tegen woordige kleine productie-eenheden, welke zoowel wenschelijk is als uitvoerbaar; 3o. een nauw verband te bevorderen tusschen de mijn- en de aanverwante in dustrieën; 4o. de steenkoolindustrie breidt met fi- nancieelen steun van den staat de explo ratie aanzienlijk uit; 5o. de commissie is .van meening, dat groote financiecle voordeelen zouden wor den verkregen door betere verkoopsorga nisaties en transportmethoden. 60. De standaardduur van den arbeids dag, die thans gemiddeld 7J4 uur onder den grond is, dient onveranderd te blijven, doch een facultatieve verdeeling van ar beidsuren binnen het bestaande wekelijkech totaal over een week van vijf dagen in plaats van zes dient te worden overwogen. Het invoeren van oen van deze Teorga- nisatiemaatregelen zal een tijdvak van ne gen maanden mogen vorderen; bet volledig invoeren van al deze maatregelen zal ja ren vorderen. Inlusschen moeten de moeilijke econo mische omstandigheden van hot oogenblik onder het oog worden gezien. De com missie is van meening, dat de regeer in gs- subsidie aan het eind van de toegestane periode dient te eindigen en nooit mag worden herhaald. Ofschoon zij het niet eens is met de voorstellen dor mijneige naars, meent het toch, dat een herziening naar heneden van het „minimum percen tage, dat wordt betaald boven den stan daard der loonen". onvormijdoliik is. De loonen der laagstbetaalde arbeiders zou den worden gewaarborgd door bet doen voortduren van een bestaanstoelage (sub sistence allowance). Zij beveelt aan, dat de werkgevers en werknemers eerst nationaal en vervolgens clisirictsgewijs bijeenkomen, teneinde tot een Tegeling te komen volgens de aange geven richtsnoeren. Hongarije. De valsche munterszaak Weder een „onthulling" van „Der Abend" Het blad „Der Abend"' publiceert een telegram uit Boedapest, inhoudende, dat de politie inlichtingen zou hebben ontvan gen volgens welke Nadossy paspoorten zou hebben verschaft aan vijf personen, die van de geheime organisatie, welke do bankbiljctten-vervalsching op touw heeft gezet, opdracht hadden gekregen om Bencsj en president Masaryk te vermoorden. China. De chaos in China Staking in het ziekenhuis te Canton Uit Canton wordt gehieldt. dat stakers den staf van het Cantonziekenhuis ge dwongen hebben, het werk neer te leggen. De politie weigerde de ingeroepen bescher ming te verieenen. Zeventig patiënlon dreigen den hongerdood te sterven. Naar uit Hongkong wordt gemeld, vreest men ongeregeldheden. Duizenden Chince- zen uit de streek van Canton stroomon raar Hongkong. Herhaling der onlusten te Shanghai gevreesd Do correspondent van de „Chicago-Tri- Lune" seint uit Sjanghai, dat men daar in verhand met den heerschenden vreem delingenhaat bevreesd is voor den verjaar dag der onlusten, die verleden jaar op 30 Mei in Sjanghai hebben plaats gevonden. Op' een conferentie tusschen Chinceseho iciders en Engelschen en Amerikanen werd de opvatting uitgesproken, dat nog 7oor genoemden datum definitieve stap pen moeten worden genomen. Studenten en radicalen organiseeren te gen 12 dezer, den verjaardag van Soen- Jat-sen, groote massa-meetings. B3?83SEKIL£KD De Nederlandsche Jaarbeurs. Ministerieel bezoek. De Minister van Arbeid, Handel en Nij verheid en de Minister van Koloniën zul len aanstaanden Zaterdagmiddag de Ne derlandsche Jaarbeurs te Utrecht bezoe ken. De Hanze ln het Bisdom Haarlem. Hoofdbest uurB vergadering. In de laatstgehouden Hoofdbestuursver- gadering van de Haarlemsche Hanze, waarin ook tegenwoordig was do rechtskun dig adviseur Mr. P. J. M. Aalberse, kwam o.a. de vraag in bespreking in hoeverre de inrichting van de katholieke bouwpa- troons-organisatie past op het groote aan tal kleinere patroons, dat bij dien bond is aangesloten of nog voor toetreding in aanmerking komt. Met betrekking tot het informatiebureau van den bond wordt besloten, onderhan delingen te openen met andere katholieke organisaties, teneinde dit instituut meer volledig tot zijn recht, te doen komen. Door een der afdeelingen, welke de rechtsgeldigheid van het besluit tot vast stelling van den contributiemaatstaf voor 1925 in twijfel had getrokken, was deze kwestie aan de uitspraak van den rechts kundig adviseur onderwerpen. Naar diens oordeel is de wettigheid van het besluit van den Centr. Raad aan geen twijfel on derhevig. Verder wordt besproken welke taak do standsorganisatie heeft bij de stichting van een „Vcrweerfonds", waaruit de kos ten kunnen worden bestreden van bijzon dere acties, die niet uitsluitend een be paalde groep van middenstanders raken. Naar de grenzen door bet algemeen wa tersnoodcomité gesteld voor stcunverlcc- ning aan middenstandsbedrijven, zal ccn onderzoek worden ingesteld. Het hoofdbestuur achtte verder hoogst urgent de vorming van een commissio tot bestrijding van liet. cadeauxstelsel, waar in allo belanghebbende groepen, vooral ook de consumenten, vertegenwoordigd zijn. Terzake van een ingekomen verzoek om te ageeren voor wijziging van do speel- kaartenbelanting wordt het. van meer ba- teokenis geacht, op algebraic intrekking dezer belasting aan te dringen. Mr. C. Lucasse. t In don ouderdom van 74 jaar- is te Goes overleden de lieer Mr. C. Lucasse, oud- lcanlonrecliter to Goes en oud-lid der Eerste en Tweede Kamer der Stalen-Go- r.eraaL Hij behoorde tol de A. R Parlij. De overledene was ridder in de orde van den Ned. Leeuw. Aanslag vergunningsrecht. Naar de „Rsb." verneemt, wordt thans over het geheel land een onderzoek inge steld naar de aanslagen voor het vergun ningsrecht. Het doel van dit onderzoek ia om een betere regeling te treffen voor de diverse groote café's. Uit het boekdrukkersbedi iif. Met liet doel te komen tot een collectieve arbeidsovereenkomst voor chefs en derge lijke in de grafische bedrijven, vond Maandag een bespreking plaats tusschen afgevaardigden van do Federatie der Werkgeversorganisaties in het bockdruk- kersbedrijf on de drie vereenigingen van chefs in deze bedrijven, t De audiënties van den Min. van Financiën. Do minister van financiën geeft kennis, dat hij eiken Maandag, te 2.30 uur, aan het departement van financiën zal ontvangen diegenen, die hem over zaken, het gezegde departement betreffende, wenschen te spre ken. Inschrijving voor die audiëntie kan niet later dan tol 12 uur van denzelfden dag worden aangenomen. Do eerstvolgende gewone audiëntie zal worden gehouden op Maandag 22 Maart. Voorts wordt medegedeeld, dat aan sol licitanten naar do betrekking van collec tant of collectrice der Staatsloterij geen nudiëntio kan worden verleend. Deze be langhebbenden kunnen hun belangen schriftelijk, mits voor zooveel noodig op behoorlijk gezegeld papier, kenbaar ma ken. De gewone audiëntie van den minister vaji marine a.i. zal Maandag 15 Maart niet plaat8 hebben. STATERi-GEttiERAAIL TWEEDE KAMER. REGEERINGSVERKLARING. Politieke vraagstukken, die verband hou den inet partijgroepeering blijven rusten. Het program van het Kabinet wordt aangegeven. Het zal zoo spoedig als een parlementair Kabinet mogelijk blijkt af treden. Het zal voorstellen het Gezant schap te handhaven, doch geen der leden zal er een portefeuille-kwestie van maken. De Voorzitter van den Ministerraad, Jhr. Mr. D. J. de Geer. Mini ter \an Fi nanciën, heeft hedenmiddag in de u rga- HET VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND De kansen van Spanje op een perm»< nenten zetel In den Volkenbondsraad ver« minderen. Een rapport van de regeeringscommissie ter onderzoeking van den toestand in de Britsche steenkolcnindustrie. BINNENLAND Minister De Geer heeft heden in do Tweede Kamer een verklaring afgelegd betreffende het program van het ministe rie (1ste blad). Benoemingen van paters Franciscanen (Kerknieuws, 2de blad). Pater Bouters uit Leiden naar Rotterdam verplaatst (Stadsnieuws, 1ste blad). Verscheidene berichten over het storm*' weer (Gemengde Berichten, 2do blad), OMGEVING Teekening en beschrijving van het nieuw te bouwen Raadhuis van Hazcrswoude (2de blad). dering dor Tweede Kamer de vol udo Regeeringsverklaring afgelegd: Mijnheer de Voorzitter. Hot is vaudaag 4 maanden geleden, dat in dezo Kamer een amendement werd aangenomen op artikel 10 van de beu roo ting van Buitenlandsche Zaken vu«n- liet j.nr I Do begeleidende verschijnselen van dit votum, die het nieuwe kabinet niet wenseht te beoordeelen of te ontleden, hebben er toe geleid, dat het toonmnals zittendo Kabinet domissionnair is gewor den en dat bovendien do parlement-yro meerderheid, waarop liet steunde, ophield als zoodanig te bestaan. Zoowel do pogingen om in anduro jUchting een nieuwe parlementaire meer derheid in liet loven to roepen als dm om do oude parlementaire meerderheid, zij hot in losser verband, to horstellen, zijn mislukt. Do vorming of instandhouding van een parlementair kabinet, ook in den meest stricten zin, ig dientengevolge on mogelijk gebleken. Ónder deze voor ons parlementaire .stel sel zorgvolle omstandigheden m hijut do eenigo dragelijke oplossing een kort inter mezzo, waarin do politieke strijd, althans van de Regeeringstafel, rust en de par tijen do gelegenheid verkrijgen volkomen zich zelf te zijn en vanuit haar vereen zaamde positie zich opnieuw, hetzij in do oude, hetzij in cenc of andere vornieuwdo rielitiug, tot samenwerking te oriënteeren. Het nieuw opgetreden kabinet heeft zich bereid verklaard in dezen ook z i. uiterst onbevredigenden toestand dc lei ding van 's Lands zaken tc voeren on doet een beroep op het geheels parlement om het daarbij don noodigen steun to veriee nen. De lijn, dio het Kabinet zich hierbij uitstippelt, is de volgende. Do politieke vraagstukken, dio verband houden met do partijgroepeering zooals dio tot dusver hier te lande heeft beslaan, zullen blijven rusion en gehandhaafd blij ven in lmt stadium, waarin zij op dit oogenblik verkeeren. Geen der leden van het Kabinet zal be schouwd mogen worden als daarin verte genwoordigende de parlij, waartoe hij be hoort. Ongebruikt behoeft de tijd van dit po litieke intermezzo daarom niet voorbij to gaan. Het Kabinet is voornemens zijn aandacht to wijden aan oen reeks van vraagstukken, waarvan het, vertrouwt, dat ook onder dezo omstandigheden eeim voor zioning niet buiten het bereik zal liggen. Omtrent sommige daarvan zal zich wel licht verschil van zienswijze openbaren, doch dit verschil zal dan niet samenvallen met de tegenstelling, dio tot heden de po litiek hier te lande heeft beheerscht. Meer in hot hijzonder zal op de volgen de maatregelen, ton deele ook reeds vroe ger aangekondigd, dc werkzaamheid der Rogeering zijn gericht. Voortgezette bezuiniging zoowel door vereenvoudiging en reorganisatie van don staatsdienst als door een zoo efficient mo gelijk gebruik van gebouwen on andere hulpmiddelen. Belastingverlaging voor zoover deze mogelijk blijkt zoowel in do richting van bevordering der kapitaalvorming als in dio van ontlasting van groote gezinnen. In verband hiermede, als eerste maatregel naast hal veering van de Verdediging be lading II, schrapping van do leeningsop- centen op de per.soneele belasting en op den suikeraccijns. Herziening van de financieele verbom ding tusschen het Rijk en de gemeenten. Krachtige medewerking aan alles wat op internationaal terrein dc heerschappij van het Recht bevorderen kan en wat kan voeren tot gelijktijdige en wederzijdsehe vermindering van bewapening. Samenvoeging van de departementen

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1926 | | pagina 1