17e jaargang. WOENSDAG 3 MAART 1926 No. 5189 pe ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaaL Bij onzo Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaaL franco per post I 2.95 per kwartaaL 0et Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, by voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit biad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen 1 Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE *935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentlën 30 oenl per regel Voor Ingeionden Mrdedcelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. z Kleine advertentlën, van ten hoogate SO woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver huur, koop en verkoop I U.50. Dit nummer bestaat urt twee bladen. De Kamerzitting van gisteren. Do Kamerzitting van gisteren is goed geslaagd. Goed geslaagd noemen wij haar, omdat ia de rede van den heer Albania over voorstel der S.D.A.P., om H.M. de Ko- igin te verzoeken tot kamerontbinding over te gaan, door geen der leden gespro- ka is! Het zou toch zeer inopportuun zijn ge veest, nu een debat te voeren over oen crisis, die nog niet ten einde is; de beëin- digiug ervan zou door zulk een debat zeker niet bespoedigd, doch misschien wol nog meer vertraagd zijn geworden. Als bet was geweest een opzet, oen af- spraak tusscben alle partijen om niet te reageeren op bet door den beer Albarda gesprokene dan zouden wij zulks heb ben afgekeurd als beleedigend en grievend voor den leider der S.D.A.P. Maqr nu bet geweest een toeval (men leze daarover rubriek: Uit de Pers), nu verblijden is over bet gelukkige van dat toeval. De beer Albarda, die geen woord hvaads sprak van de Vrijziimig-Democra- i, ontzag ook de andere partijen, voor zoover hij ze ieder op zich noemde, nogal, behalve de R.-K. Sbaatspartij, waarin hij o.m. de „democraten" lafheid verweet tegenover den moed van den „reactionair"" Van Wijnbergen! De drie rechtscba par tijen werden gezamenlijk bekampt in zijn als doorloopenden aanval op de coalitie, het groote schrikbeeld voor de „democra- "I Vele passages in dit deel van de rede des heeren Albarda stonden niet op hooger peil, dan dat van een gewone erkiezingsrede. Eu, dat deze dus niet inlwoord zijn geworden, valt niet te be- iren althans, voor wat betreft de ivallen op de Kabolieken gedaan, heb- i wij, toen wij gisterenmiddag den beer «rda hoorden oreeren, geenszins be- locfle gevoeld, dat daarop gèreagooixi irdeu, waarschijnlijk avonmin als mgr. Tolcns! En wat betreft bet direct zakelijke in rede des beeren Albarda, de wenscb tot imerontbinding: Zijn staatsrechtelijke beschouwingen daaromtrent in bet begin in zijn rede, n.l. dat de Kamer dezen •usch stellen kan en mag, stonden wel een hoog peil; maar zijn verdediging practische gronden n.l. dat de Ka- ler in deze omstandigheden de'zen wenscb iten moet was uiterst zwak, zóó zwak, it ook dit deel van zijn rede niet om een reerlegging vroeg. Daarom mogen we, gezien juist 't feit dat i niemand van de Kamerleden na des heeren Albarda's rede, bet woord beeft ivoerd, spreken van: een goed-geslaagde imerzitting. Hulpverleening Watersnood R. K. Huisvestingscomité. Vorig bedrag 11635.171 K. Gew. Bond Bouwvak- itroons Leiden en Omstre- Parochie-zangkoor St. Joan- i Onthoofding te Zoeler- toudo 'i Z.'J"" 30.—* 15.— 1.— Totaal 11681.171 BUITENLAND Volkenbond. De uitbreiding van den Raad. Nederlands houding I !q ^°^enbondskringen verwacht men, I 1 herland zich zal houden aan •l *jdeu8 de derde Assemblée door prof. fnyeken ingenomen standpunt, die zich uitbreiding van het aantal niet-per- wnte leden van den Volkenbondsraad *n 1922 is niettemin de uitbreiding ii»D| aan,a' aiet-parmanente leden van '!ot zes aangenomen. vf N e d e r 1 a n d s c h e regeering 'Wt de meening te kennen te hebben ge- - c.' "at aan de delegaties te weinig tijd f -Maten om over bet hoogst belangrijke galuk eener eventueele uitbreiding van u aauAaI, raadsleden overleg te plegen, land n*et uiteeBloten, dat Neder- bp;r Pastel van de behandeling dezer fuon? j September zal voorstellen, uit- hjiiscyan^ai1 Wat ^e're^ toelating van 's bet duidelijk dat, wanneer ^ePlomber de permanente zetels h! liep z,d'pP ondergaan, ook het aan- rc^" met*Permanente leden zal moeten a ;'injV?rgroot' ton einde, bet evenwicht HrJ i houden I 111611 bet Secretariaat geen l*p |p p standpunt inneemt, onderschat benève niat de enorme bezwaren, welke deze ontwikkelingsgang met zich zou brengen. Men vreest, dat de Raad oen veel te log lichaam zal worden, de werkzaamheden veel minder snel zullen gaan en eenstem migheid heel lastig te bereiken zal zijn. Hoe dit ook zij, Nederland, zoo wordt to Genève verklaard, beeft bij een uit breiding niets te verliezen, aangezien zijn kansen om bij de eerstvolgende verkiezing een uiet-permanente zetel te krijgen, alleen maar kunnen stijgen. öeen raadsuitbreiding voor Septembor? Vernomen wordt, dat do algemeene in druk in goed ingelichte Britsche kringen is, dat men te Genève tot een compromis zal komen. Het zou niet te verwonderen zijn dat de Raad, nadat Duitschland daarin is toegelaten, er in zou toestemmen een com missie te benoemen, belast met een nauw keurige bestudeeren der aanspraken van andere naties op toekenning van oen per manenten zetel in deïi Raad, welke com missie dan een rapport zou indienen bij de Assemblée van September. Groote belangstelling voor de Volkonbondsvergadering. De aanstaande Volkenbondsvergadering zal acht a tien dagen duren. De aandrang van persvertegenwoordi gers is buitengewoon groot. Alleen uit Duitschland is reeds de komst van niet min der dan 70 correspondenten aangemeld. De belangrijkste redevoeringen, die in de beslissende zittingen zullen worden gehou den, zullen op de grootste radio-stations worden overgebracht. Hiermede worden momenteel op de Zwitsersche radio-stations reeds proeven genomen. Frankrijk. He! Locarno-verdrag. Door Frankrijk aanvaard. De discussies in do Franscbe Kamer gisteren ïiogVt c n° ge lie el cn71 a g ngèduurc!?en Aangaande de uitbreiding van den Vol- keiibondsraad beeft de minister van Bui- tenlandsche Zaken, Briand, op een desbe treffende vraag van den voorzitter van de commissie van Buitcnlandscbe Aangele genbeden, Franklin-Bouillon, geantwoord, dat deze zaak in een valscb licht gesteld is door do polemieken, die er over plaats gehad hebben. Men beeft, aldus Briand, in bet initiatief van Frankrijk een voor zorg tegen Duitschland willen zien op bet oogenblik, dat dit land den Volkenbond binnentreedt. In werkelijkheid, vervolgde Briand, is bet vraagstuk reeds oud. Te Locarno is geen enkele verbintenis ten op zichte daarvan aangegaan. De naties, die een permanenten zetel in den Volken bondsraad verlangen, hebben van de aan staande bijeenkomst van den Raad gepro fiteerd om bun wenscben kenbaar te ma ken. De Fransche regeering is voor uit breiding van den Raad in verband met de uitbreiding der kwesties, die de Raad te behandelen krijgt. Met groot genoegen zal Briand Polen in den Raad zien binnen treden, en bij hoopt, dat Duitschland zal inzien, dat dit zijn eigen belang is, omdat de Raad een verzoeningsorgaan is. dat zijn besluiten met algemeeno stemmen neemt. Franklin-Bouillon wees vervolgens op twee gevaren, die men bij de toepassing van do accoorden moet vermijden. Het eer ste gevaar is de te vreezen langzaamheid van een eventueele beslissing van Enge land, waaraan tegemoet gekomen kan worden door aanvullende accoorden ten einde de universaliteit der garanties te verkrijgen. Het tweede gevaar is, dat Lo carno alleen kan voortleven als Duitsch- 1 land te goeder trouw is, waaraan men zou kunnen twijfelen, daar bet door dezelf de mannon als in 1914 bestuurd wordt, waarop Briand interrumpeerde, dat meu voorzorgen getroffen beeft, daar Engeland zijn zwaard bij voorbaat in de weegschaal werpt. Indien bet Duitsche volk. vervolg de Briand, nog weinig geneigdheid toont de consequenties van den oorlog te aan vaarden, dan is dat, omdat er een over winnaar en een overwonnene geweest zijn, en do geestesgesteldheid van den een niet dezelfde is als van den ander. De verzoe ningspogingen moeten van den overwin naar uitgaan. Na Franklin-Bouillon was bet woord aan- Maginot, oud-minister van Oorlog in het kabinet-Poincaré. Deze verklaarde, dat bij en zijn vrienden niet het opgeven van de veiligheid kunnen aanvaarden, welke voor Frankrijk verzekerd was door de Wacht aan den Rijn. Zij zullen zich daarom bij de stemming over de ratifica tie van de accoorden van Locarno van stemming onthouden. De beteekenis hier van is, dat zij niet de goede bedoelingen willen ontmoedigen, maar dat zij geen vertrouwen hebben. Daarop betoogde do rapporteur Paul- Boncour nog eens, dat de accoorden van Locarno Frankrijk geen enkel element zij ner veiligheid ontnemen, integendeel deze aan den Rijn en ook in bet Oosten belang rijk versterken. Daarna hadden do uiteenzettingen van de verschillende groepen plaats in verband met bet uitbrengen van hun stem. De communisten on een klein deel dor rech terzijde verklaarden te zullen tegen,stom men, terwijl een ander deel der rechter zijde, waaronder do recblsche Elzassische afgevaardigden, zeiden zich te zullen ont houden. Er bad een incident plaats, toen de El- zassische communist Huber vroeg, in bet Elzassisch dialect te mogen spreken, het geen liem aanvankelijk werd toegestaan. Toen bij echter wilde beginnen, was het rumoer dusdanig, dat hem hot spreken onmogelijk werd gemaakt. Horriot schorste daarop de zitting. Na de hervatting bad do stemming plaats. De ratificatie van de accoorden van Locarno word aangenomen met 413 71 stemmen. De Fransche belastingen. Besluiten der financieele Kamer-Commissie. De financieele commissie uit de Fran sche Kamer, beeft baar onderzook van het financieel ontwerp, zooals dat door den Senaat is aangenomen, beëindigd. Het plan is in zijn geheel aangenomen, zoodat het onderzoek door de Kamer nu kan bqginnen. Wat de belasting op de betalingen be treft, werd gisteren gemeld, dat deze ver worpen was. Dit is juist, omdat de voorge stelde belasting van 1.2 pet. ia afgestemd. De commissie beeft evenwel de belasting, gereduceerd tot een V* pet., aangenomen. Hongarije. Hei vervalschingsschandaal. De zoon van Bethlen or bij betrokken? Uit Boedapest wordt aan de „Abend'' ge meld, dat de zoon van den Hongaarscben premier Bethlen, Andreas Bethjen, is ge boord, jiie in bet buitenland Iscbe bank- Groot opzien, zoo vertelt hot blad, werd gewekt door bet feit, dat in den zomer van 1923 de jonge Bethlen „op wenscb van zijn vader" plotseling naar Amerika vertrok, ten einde daar zoogenaamd een geheel onder geschikte betrekking bij een bank te gaan bokleeden. Vóór en tijdens zijn reis hield Adreas Bethlen zich ook in Weonen en Parijs op, waar hij grooto bedragen, die in de honderden millioen liepen, inwissel de, waarvoor door hem dollars werden ge kocht: De Franscbe «gedelegeerden in Boedapest kregen kennis van deze aangelegenheid en oen onderzoek werd door hen ingesteld, nierbij bleek, dat de jonge Bethlen, die nog in den zomer van 1925 zeer sterk in de schulden zat, in den loop van Augustus en September al zijn schulden heeft betaald Vast staat ook, dat hij op zijn reis koerïers- Lagage heeft meegenomen, die door de Hon- gaarsche autoriteiten was verzegeld. Daar in bevonden zich de valsche francs-biljet ten. In Parijs moet bij, volgens genoemd bladt op één enkelen namiddag meer dan driehonderd millioen kronen in omloop heb ben gebracht. In Weenon werkte bij even eens „zeer goed", terwijl hii ook naar Amerika valsche biljetten heeft medegeno men. Hieromtrent bezitten de Fransche autoriteiten zeer nauwkeurige gegevens. Te Genève zal deze aangelegenheid thans waarschijnlijk ter sprake worden gebracht. Er moet een rapport van de hand van den jongen Bethlen aanwezig zijn, dat hij aan zijn opdrachtgevers heeft doen toeko men en waarin hij van zijn ..succes" ver haalt. Deze documenten moeten zich in het bezit van graaf Toleki bevinden. Een tweede „Schlager"' van Teleki moet het bewijs zijn over de rol van den legitimistischen bis schop van Slelnamanger, graaf Mikosch, een der leiders van de partij van Otto. Een groot deel der valsche francs-biljetten moet Mikosch in zijn woning hebben bewaard en eerst eenige weken geleden hebben doen wegbrengen. Dit moeten de belangrijke mededeelin- gen zijn, die graaf Teleki aan Apponyi zijn houding om Bethlen te verdedigen hc-eft gedaan, onder welker druk Apponyi beeft opgegeven. Van andere zijde is nog g<*en bevesti ging dezer sensationeele ber:' Von van de „Abend" ontvangen. Syrië. De gevechten in Syrië duren voori. Uit Beyroelh wordt gemeld, dat Damas cus geheel met prikkeldraadversperringen is omgeven. Franscbe artillerie heeft den 28sten Februari een groep rebellen te Yalda-Jayla onder vuur genomen. Ook wordt medegedeeld, dat de rebellen den Hedsjaz-spoorweg tusscben Keswa en Damascus hebben opgebroken en een trein onder vuur namen. China. De toestand te Kanton blijft verward. Hoewel bet leven te Kanton knbn schijnt kan over het algemeen de toestand als verward worden beschouwd. Afdeelingen der stakers hebben zich wederom moester gemaakt van goederen, aan verschillende naties, mot name Duitschland, tocbehoo- rénd, welke aan do douane-autoriteiten waren teruggegeven. Verschillende arbei ders-organisaties hebben zich met do sta kers verbonden en trachten pressie uit te oefenen op de werklieden, verbonden aan krankzinnigengestichten en audere instel lingen van weldadigheid, door buitenlan ders geleid, om tot slaking over to gaan. BIÜMEMLAMD OE KABINETSCRISIS. De mislukking van Mr. Limburg. „Do Nieuwe Rotterdamscbe Courant" meent te weten, waarop de poging van mr. Limburg zou zijn afgestuit. In een bijeenkomst van de door mr. Limburg aangezochte heeren, een soort van voorloopigen eersten ministerraad, zouden de Katholieken al3 bun indruk hebben gegeven, dat van bet herstel van bet Gezantschap bij den H. Stoel een ka- binetskwestio zou worden gemaakt. Zoover wilden do Christelijk-Histori- scben, althans de heer Slotemaker do Bruine, echter niet gaan. Hun gedachte was, dat de Minister van Builenlandscho Zaken wel een voorstel tot herstel van het Gezantschap zoude doen, doch dat het Kabinet zich van deze poging verder niets zoude aantrekken. De zaak zou ter beslissing aan do Ka mer worden overgelaten, zonder dat bet Kabinet als zoodanjg zich door mislukking van de poging tot herstel zou gedeerd ach ten. Toen de katholieke heeren zich bij deze opvatting niet konden aansluiten, en do Christ.-Hist, heeren daaraan bleven bochten, viel de gebeele combinatie ineens in duigen. Aldus bet bericht in do „N. R. Grt." Dit bericht is, naaf „De Tijd" verneemt, Wel is juist, dal' er VrijaagVaórnjiouag een bijeenkomst van de aangezochte hoe ren met mr. Limburg heeft plaats gehad, welke ruim twee uur heeft geduurd, Juist is ook, dat de integrale handha ving van den Gezantschapspost een punt op bet program was van den Kabinets formateur. Juist is bovendien dat Minister van Karnebeek bereid blijft den post op grond van het landsbelang opnieuw te verdedi gen. Do katholieken konden en zijn derhalve met het program van den formateur mede gegaan. De eisch om er'een kabinetskwestie van te maken,, is blijkbaar niet gesteld. Wel ligt het voor de hand, dat de Kabinetsfor mateur zelf slechts in zee wilde gaan, wanneer alle leden van zijn kabinet met zijn program instemming betuigden. Uit bet communiqué, dat mr. Limburg aan het Ned. Corr. Rureau beeft ver strekt, krijgt men don indruk, dat bij deze noodzakelijke eenstemmigheid in zake het Gezantschap niet beeft kunnen bereiken. De katholieken, die bet program van don formateur hebben aanvaard, gaan, zooals wij reeds mededeelden, absoluut vrij uit. De laatste phase. In een driestar in „Dc Standaard" komt deze zinsnede voor: „Ons is bekend, dat van invloedrijke anti-revolutionaire zijde den heer Limburg den raad gegeven is om zoo het met do beide christelijk-histo- rischen niet vlotte in hunne plaats twee linkschen uit te nood igen." Zijn wij wel ingelicht, aldus „Het Handelsblad" dan beeft mr. Limburg dezen raad inderdaad nog opgevolgd. In den loop Aer vorige week moet bij, toen hij een mislukking zijner pogingen tot op lossing der crisis in de eerstgekozon rich ting zag aankomen, met twee heeren van links over de bezetting van de twee plaat sen der christelijk-historischen hebben overlegd, aanvankelijk met, doch ten slot te zonder gunstig resultaat. ("Gisteren is een artikeltje uit „Het Hu gezin", waarin wordt bepleit, dat op mr. Limlnirg's grondslag zal worden voort gebouwd om tot een nieuwe Kabinet te komen, abusievelijk door ons geciteerd als zijnde uit „Het Centrum.") OPEN BRIEF AAN DE HOOFD REDACTIE VAN „HET VOLK." Uw blad heeft een dezer dagen beweerd, zij 't in andere woorden, dat een gezant schap en met name een gezantschap der Nederlanden bij den II. Stoel to Rome van alle belang ontbloot was. Het gezantschap der Nederlanden bij den H. Stoel te Rome nu is in 1915 tij delijk en in 1921 blijvend ingesteld als een Nederlaudsch of lands-, niet «als een Ka tholiek belang en wel door een vrijzinnig ministerie in 1915, door een partijloos mi nister van Buitenlandsche Zaken in 1921. In verband met dc bovenaangehaalde uitlating van uw geëerd blad wenschto ik u de volgende vragen voor te leggen: HET VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. Men gelooft, dat er geen uitbreiding van den Volkenbondsraad zal plaats hebben vóór September. Frankrijk heeft het Locarno-verdrag ge ratificeerd. De zoon van graaf Bethlen. den Hon- gaarschcn premier, betrokken bij het val sche muntersschandaal? BINNENLAND. De vergadering der Tweede Kamer van gisteren. (Persoverzicht en verslag, 2do blad). In het St. Franciscusgasthuis te Rotter dam is gisteravond overleden de Weleerw. Heer P. H. A. Starmans, kapelaan te Rot terdam (Kerknieuws, 2de blad). Voorstel van B. en W. van Haarlem om het Brongebouw met tuin aan de Alge meene Vereeniging voor Bloembollencul tuur aan te bieden. (L. en T„ 2do blad). I. Hoe rijmt het met die uitlating, dat bij den H. Stoel zelfs acht ambassades ge accrediteerd zijn en o.a. in Den Haag, Kopenhagen, Stockholm geon enkele: ambassades o.a. van België, Frankrijk en liet Duitsche rijk, waar de aanhangers van uwe redactie óf minister zijn, óf een over wegende positie innemèn? II. Hoe is bet met die uitlating te rij men, dat: 1. De Fransche ambn s.videur h'i d Stool te voren gezant te Boedapest was? 2. De Britsche gezant bij den H. Stoel in denzelfden rang van Bern naar Rome overgeplaatst werd? 3. I)e Colombiaanse!,g gezant bij den H. Si oei een gewezen president van dc republiek is? 4. Twee Belgische oud ministers, tevens beerden? 5 De Nederlanden er ccn oud-mini :c! en een oud-voorzitter van do Tweede Kil mer der Statcn-'Jon- raai voor uitkozc III. Hoe is het met die uitlating te rij men, dat overwegend niet-Katholieko lan den als liet Duitsche Rijk, Roemenië. Jóego-Slavië bL don H. Stoel gezanten ac- crediteeren, en geaccrediteerd houden? Ten allen tijde ben ik bereid voor Uwe Redactie deze vragen nog nader toe te ilichten en te illustreercn. Hopendu en vertrouwende op deze vra gen een bevredigend antwoord te krijgen, waarvoor to voren reeds dank betuigt.' wordt, tcekbn ik met gevoelens van wa re hoogachting. Uw dw. dienaar, GOULMY. Den Dungen, 23 Februari 1920. Dezei open brief is geplaatst in „D* Maasbode" van gisteravond. Hoe zal „Ile* Volk" zich van de beantwoording df -r vragen afmaken? Wij en zeker meerder n van ons zijn er benieuwd naar, en wij zul len er onze lezers van op de boogie stol- ion. PROV. STATEN VAN ZUID-HOLLAND Mr. J. Limburg zal bij aftreden als lid van do Provinciale Staten van Zuid-Hol land worden opgevolgd door mevr. II. W. B. van It al lievan Einbdcn te L o i d c n. Mr. J. Limburg. In den Raad van S t a t c 7 In Don Haag loopt bet gerucht, dat mr. ■T. Limburg zou zijn voorbestemd een tier beide vacatures in den Raad van State le vervullen. Volkonbondsvergadering. De N e d e r 1 a ii d s c li o delegatie. Hoewel de Nederlandsche delegatie naar de Volkenbondsvergadering. welke S Maart geopend wordt, nog niet officieel bekend gemaakt is, wordt hier toch ver wacht, dat zij zal bestaan uit Jlir dr .f. Loudon, Nederlaudsch gezant te Parijs on prof. mr. dr. J. P. A. Francois, chef van de afdeeling Volkenbondszaken «aan bet ministerie van Buitenlandsche Zaken le 's-Gravenbage. Internationale Middenstands-Unie. Bijeenkomst van don Raad. De Internationale Raad van de Inter nationale Middenstands-Unie komt Zater dag 6 Maart, in Luxemburg, bijeen, t«*r bepaling van de wijze, waarop uitvoering zal gegeven worden aan do aangenomen resoluties van het internationaal congres, te Interlaken gehouden. De Nederlaudsch» delegatie bestaat uit vertegenwoordigers van den Nederlandschcn Middenstands bond. Aanwezig zullen zijn de heeren li. G. Schiirmanii, uit Rotterdam; J. C. BI.in kort, te Utrecht, en A. Ingenool Jr., te Ben Haag. Men vertrekt Vrijdag a.s.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1926 | | pagina 1