17e Jaargang.
DINSDAG 2 MAART 1926
No. 5188
9a fceidóehz 0ou^omt
peABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Vooi Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaaL
Pij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaaL
Franco per post I 2.95 per kwartaaL
0et Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, by voor-
uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ctM met Geïllustreerd
Jundagsblad 9 ct
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen I.
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone adverlentlön 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het
s dubbele van het tarief berekend. s
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver
huur, koop en verkoop 10.50.
Dit nummer bestaat uit twee
bladen.
Geld en geluk.
Geltf brengt geen geluk.
't Is een waarheid, waaraan herhaalde
lijk wordt herinnerd. Meestal te pas en
met nut. Soms ook te onpas. Menschen
bvdie zelf bij het aanvaarden van
terkzaamheden, bij het bekleeden van
kaatjes, bij de opvatting van hun levens-
liak, maar al te veel blijk geven, dat zij
penszins en in geenen deele onverschillig
rijn voor het „slijk der aarde", ook al heb-
kq zij er genoeg van voor een behoorlijk
levensonderhoud dezulken doen maar
beier eerst zichzelf te doordringen van de
naarheid, dat geld geen geluk brengt, al
vorens zij anderen prceken over een gemis
geld, dat verdiensten voor den hemel
brengt!
Doch waar is het, onomstootelijk waar,
flat geld geen geluk brengt.
kan rijk zijn en zich diep ongeluk-
lig gevoelen. Men kan niets bezitten en
toch om in Schriftuur-taal te spreken
- alles hebben: blij en tevreden en ge
lukkig zijn.
Ongetwijfeld moet dat „niets bezitten"
niet geheel en al letterlijk worden ver
slaan. Wie in letterlijken zin niets heeft,
of althans te weinig, om zich en den zijnen
dc dagelijksche levensbehoefen te ver
schaffen welke behoeften niet voor al
len dezelfde zijn voor hen wordt het
moeilijker om gelukkig te leven. St. Tho-
mis v. Aquine leeraart, dat een zekere
velstand gewenscht is, om deugdzaam te
kunnen zijn.
't h dc tactiek der revolutionairen om
niet-bezitters in afgunst op te jagen te
gen de bezitters: om bij de eersten de be
geerte op te wekken naar geld; als naar
n absoluut zekeren waarborg voor geluk.
Zulk een tactiek is afstootelijk.
Treffend, zoo schrijft de „N. Tilb. Crt.",
is daartegenover een gedachte door Pier
re L'Ermite in de „Groix" neergeschre
ven in een artikel, waarin hij uiteenzet,
dal voor don Christen het geloof de groot
ste schat is.
,Er zijn gezonde, rijke, hooggeplaatste
personen, maar die oneindig ongelukkig
in.
Gedurende tien jaar hen ik onderpas
toor te Chaillol geweest, de meest aristo
cratische parochie van Parijs en het is
misschien daar, d^t ik de meest wanhopi
ge smarten heb gezien".
Dat is een woord om te overwegen. En
men onthoude erbij, dat meer dan wie ook
de Katholieke priester in den biecht
stoel vooral harten krijgt te peilen en
bovendien is Pierre l'Ermite (pastoor
'lou(il) ook nog iemand die, merkwaardig
talentvol journalist, weet op te merken en
te vergelijken zooals nauwelijks -«en an
der.
Hollandsch spreekwoord is zoo mis
®og niet: groote huizen, groote kruisen.
BUITFJLAHD
Duitschland.
F Een misdadiger als rechter.
Revisie van alle vonnissen
gevraagd.
Het gisteren door ons gemelde geval-
BÜrgeng ontwikkelt zich tot een rechterlijk
«iiacdaal, dat in de geschiedenis der Duit
se justitie zonder precedent is.
Jarenlang heeft Jürgens over beklaag-
don vonnissen geveld, terwijl hij zelf een
dor gevaarlijkste misdadigers was. Het op-
faisrendste bij deze beele geschiedenis
Jat deze rechter, in weerwil van alle
Vruchten, die sedert lang in omloop waren,
i°(,!i voortdurend promotie heeft gemaakt
(r' nog onlangs tot oen der hoogste rech-
k-rlijke ambten bij liet Staatsgerechtshof
M bescherming der republiek werd be
noemd.
Tijdens den oorlog bad bij tot taak de
*."ioanagc te bestrijden en diegenen te ver
bolgen, die inbreuk maakten op de wetteu
treffende de voedselvoorziening. Zelf
GTerlrad hij laatstgenoemde verordeningen
f.cnwel zonder ophouden! Indien de een
0i ander van zulk een overtreding door
«tol'geus kennis kreeg, liet hij den betref-
tonden persoon in zijn kwaliteit van bestrij-
Jj'der spionnage naar het front zenden en
poseerde den Generalen Staf den onge-
fKlgc °p een post -te plaatsen, die zóó
was, dat hij het naar alle waar-
"ujnlijkheid niet zou overleven.
a den oorlog was hij dan ook een der
ey, .gehate personen. Oorspronkelijk
Ly gearresteerd, doch op grond van
bepalingen der amnestiewet weder in
«Uneid gesteld en overgeplaatst. Jaren
'hm D TTOrc^en 'oen He communisten door
Haakt® rV°'8^' waaT^ij h'J sne^e promotie
Inh' t1*5 ^Ukt echter, dat hij niet alleen
jj8Jr n ^erft gefingeerd en zich op grond
na.n He verzekeringssommen -heeft la-
Jietalen, doch bovendien dat hij zich
in meer dan zestig gevallen van oplichting
heeft schuldig gemaakt. Naar verluidt,
moet tiet echtpaar Jürgens vèr boven zijn
stand hebben geleefd en daardoor tot het
plegen der misdaden zijn gekomen.
Het is te begrijpen, dat do communisten
zich van dit geval hebben meesier ge
maakt om heftige protesten tegeu deDuit-
ache justitie te ontketenen.
In dc gister gehouden zitting van den
Pruisisclien Landdag werd door den com-
Miinistischen spreker verlangd, dat alle
düor Jürgens in den loop der jaren gevel-
vonnissen aan revisie zouden worden
onderworpen.
In den laatslen lijd behandelde hij spe
ciaal vermogensdelicten. Hierbij werden
vooral zware straffen uitgesproken in op-
liehtingsprocessen, die veel overeenkomst
met zijn eigen misdrijven vertoonden.
Frankrijk.
De Locarno-debatten.
Rede van Briand.
De Fransche Minister van Buitcnland-
sche Zaken. Briand, heeft genieend, in de
ochtendzitting van de Kamer gisteren on
middellijk op de lange redevoering vol
critiek, welke Louis Marin Zaterdag aan
gaand^ de verdragen van Locarno gehouden
beeft, te moeten antwoorden, nadat dezo
des morgens nog eerst zijn rede beëindigd
had.
Resumeerende had Marin nog eens bo-
Jtoogd, dat Frankrijk uit de accoorden van
Locarno niet het minste voordeel trekt, dat
bet verdrag van Versailles de garantie van
Engeland aan Frankrijk alleen verzekerd
had, terwijl de overeenkomsten van Locar
no deze over Frankrijk en Duitschland ge
lijkelijk vordeeleb; voorts dat dt) ontruiming
van Keulen, voordat Duitschland aan de
aan dat land opgelegde verplichtingen vol
daan had, oen ernstige fout geweest is, en
dat de eenigc goede politiek, welke de ga
rantie van den Europeeschen vrede in
houdt, het eenheidsfront is van de geallieer
den, die de geallieerden van den oorlog
geweest zijn.
Na dit scherpe requisitoir logen Locarno
betrad Briand de tribune, ten einde in een
dergelijk belangrijk vraagstuk geen twijfel
te laten bestaan.
Om do accoorden van Locarno naar hun
waarde te kunnen schatten, moet men te
ruggaan lot den toestand, zooals die was,
toen het ministerie-Herriot aan het bewind
kwam. Frankrijk was toen vrijwel geiso-
leerd. terwijl Duitschland niet lang meer
geïsoleerd zou blijven. Er waren onderhan
delingen gaande, waardoor Frankrijk in
een gevaarlijken toestand zou kunnen ko
men. Vandaar dat Briand, toen de bespre
kingen ingeleid heeft, die tot Locarno
gevoerd hebben. Op het oogenblik bevindt
Frankrijk zich in een positie, die het den
eerbied van alle naties doet genieten. Het
is onjuist, om zooals Marin doet, te bewe
ren, dat Engeland de arbiter van den toe
stand is.
Voortaan zijn de oudeverbonden niet
meer mogelijk. Er bestaan nog slechts over
eenkomsten van wederzijdsclie hulpverle
ning. Er schuilt geen vernedering voor
Frankrijk in, dat het bereid is de hulp van
Engeland en Italië te aanvaarden voor de
verdediging van de Rijngrens.
Locarno heeft Frankrijk niets doen ver
liezen, doch integendeel veel doen winnen.
Men moet niet zeggen, zooals' Marin doet,
dat men de keuze had tusschen oen systeem
van verbonden en het onderhavige trac-
taat. De mogelijkheid van deze verbonden
stond alles behalve vast, Locarno beteekent
het maximum, dat Frankrijk heeft kunnen
bereiken.
Om vrede te hebben, moet men er diep
in gelooven. Anders wordt men ondanks
zichzelf genoodzaakt, den oorlog onder het
oog te zien. Er is maar één mogelijkheid,
het oorlogsgevaar te vermijden, dat is: den
vrede fe organiseeren. Doch om geen dupe
te morden moet men, zooals van zelf
spreekt, zijn kracht behouden
De Hongaarsche zwendel.
Een Interpellatie van Blum
Blum, de Fransche socialistische leideT,
zal heden in de Kamer interpelleeren over
dé Hongaarsche valsclie muutersaffaire.
Briand zal onmiddellijk antwoorden.
Om ex-keizer Karel's juweelen.
Zit a persoonlijk naar Par ij s
Parijs heeft bezoek gehad van de ex-kei
zerin van Oostenrijk, Zita. Dezo had name
lijk een klacht ingediend tegen twee Parij-
sche juweliers in zake den verkoop van
kroonjuweelen, door ex-keizer Karei. De
ex-keizerin kwam nu naar Parijs om den
rechter van instructie de zaak mondeling
toe te lichten. In 1921 verkeerde Karei van
Habsburg. die toen op lief slot Hcrtenstein
aan liet Viorwaldstaetlermeor vertoefde, in
groote geldverlegenheid, zoodat hij besloot
zijn juweelen gedeeltelijk fe verkoopen.
Deze verkoop is volgens Zita tegen vee!
te lagen prijs geschied. Zij diende derhalve
1V* jaar geleden een klacht in tegen twee
juweliers te Parijs.
Hot onderzoek dezer klacht heeft evenwel
ten gevolge van zekere formaliteiten, lang
geduurd.
De verdediger der juweliers verklaarde,
dat Zita reeds eerder bij den Zwitserschen
rechter een klacht heeft ingediend tegen
den major domus van keizer Karl, baron
Sleiner, die den verkoop der juweelen be
werkstelligd had. De juweliers verklaren
den koop volkomen te goeder trouw te heb
ben gesloten.
De Fransche rechter zal in deze zaak
met groote omzichtigheid te werk moeten
gaan, daar Zita in-Spanje een soortgelijk
proces reeds verloren heeft. Baron Steiner
heeft op zijn beurt een aanklacht ingediend
tegen gravin Bathiany, die hij beschuldigt
van verduistering van gelden, voortvloeien
de uit den juweelenverkoop. Hij grondt
deze aanklacht op de buitensporige uitga
ven van dc gravin te Monte Carlo.
Zwitserland.
Zwitserland en Rusland.
Thans directe besprokingen
Naar uit Genève wordt gemeld, zullende
besprekingen tusschen do Zwitserscbe en
de Russische regeering binnenkort worden
hervat. In politieke kringen te Bern ver
zekert men, dat thans geen gebruik van
do bemiddeling eener derde mogendheid
zal worden gemaakt, doch dat men zal
pogen tot een direct vergelijk tusschen
Zwitserland en Sovjet-Rusland te komen.
De besprekingen zullen waarschijnlijk
te Berlijn worden gevoerd.
Tsjecho Slowakije
Tegen de Prager taalveroi deningen.
In Duitsch-Bohemen liehben Zondag in
meer dan 60 plaatsen massa-vergaderin
gen van de Duitsche Nationale Partijen
plaats gehad tegen de door de regeering te
Praag uitgevaardigde taalwetten. Het ia
meermalen tot hotsingen gekomen, o.a. te
Teplitz, Karslbad, Traulenau en andere
steden, waar de politie trachtte het hou
den van vergaderingen te «letten.
Italië.
Mussolini's anti-Duitsche politiek.
Hij zoekt vriendschap met
Frankrijk en Polen.
Mussolini heeft een interview toegestaan
met een medewerker van de „Petit Pari-
sien". Hij deelde mede, dat Italië steeds
een waakzaam oog zou houden op Duitsch
land. Er is daar niets veranderd. Men
breidt er de luchtvloot enorm uit onder
voorwendsel van handelsverkeer en heeft
er een geweldigen legerstaf ingericht. Het
Italiaansche volk begreep dat vroeger niet
zoo goed, maar nu wel. Do rede over Zuid
Tyrol was volstrekt noodig. Er zullen nu
1000 Italiaansche families naar die streek
gezonden worden;
Mussolini hoopt, dat andere volkeren
ook het Duitsche gevaar zullen gaan be
seffen. Tusschen Frankrijks en Italië's he
langen is er geen tegenstelling. Mussolini
wenscht, dat Polen, tegelijk met Duitsch
land een plaats zal krijgen in den Volken
bondsraad.
Overeenkomst tusschen Rome en
Belgrado?
Iu politieke kringen te Belgrado ver
luidt, dat te Rome een verbond tusschen
Joego-Slavië en Italië op basis van den
status quo voor het behoud van de tegen
woordige midden-Europeesche grenzen is
gesloten. Dit verbond zou door een mili
taire conventie aangevuld worden. Joego-
Slavië en ook Italië garandeeren weder-
kecring hun territoriale integriteit.
Hongarije.
De vaische muntersaffaire.
De val van Bethlon a.s.?
De Weensclie „Arbeiterszeitung" meldt
uit Boedapest dat men in Hongaarsche
regeeringskringen in de laatste uren van
meening veranderd is en het ontslag van
liet kabinet-Belhlen ieder oogenblik een
feit kan zijn. De vroeger minister van fi
nanciën Kallay zou als opvolger van Beth
Ion in aanmerking komen.
Rusland.
Rusland en de radio-conferentie.
Zwitserland weer het
struikelblok
De radio-afdeeling der Sovjet-regeering,
die een uitnoodiging van den Volkenbond
heeft ontvangen om deel te nemen aan
de Tadio-conferentie te Genève, heeft ge
antwoord, onmogelijk gedelegeerden te
kunnen zenden, met het oog op den boy
cot van Zwitserland, als gevolg van den
moord op Worofski»
Concessies in Rusland.
Het aantal aanvragen neemt
steeds af.
Nu het de Sovjet-regeering niet gelukt
is de verlangde financiën door buitenland-
sche leeningen te verkrijgen, tracht zij
kapitaal te krijgen door op de concessie
mogelijkheden de aandacht te vestigen.
Het bericht wordt dan ook gelanceerd, dat
de Sovjet-regeering overstelpt is mol bui-
tonlandsehe aanvragen voor concessies,
zelfs van landen, die Rusland niet minder
goed gezind zijn, zooals Engeland en Ame
rika.
Een officieel bericht zegt, dat 1509 van
dergelijke aanvragen zijn ontvangen, doch
daarbij dient men in aanmerking to nemen
dat het decreet, waarbij deze concessies
officieel ingesteld werden, reeds meer dan
vijf jaar oud is.
Bovendien zegt het officieel rapport, dat
slechts 117 aanvragen zijn toegewezen,
waarvan er 31 z.g. gemengde concessies
zijn met Sovjet-deelneming.
Teekenend i3 het evenwel, dat de aan
vragen gestadig in aantal zijn afgenomen,
sedert de eerste rush in 1923 met 607 aan
vragen. Daarop volgde 1924 met 311 en
1925 met 283. Duitschland gaat met 29
aan het hoofd van de concessiehouders,
terwijl Engeland, Amerika, Japan, Polen
en Italië er resp. 21, 13, 4, 4 en 4 bezit
ten. In totaal zijn 93 aanvragen ingediend
door ex-eigenaars, doch slechts enkelen
verkregen de gevraagde concessies? Van
de 171 toegestane concessies hebben er 35
betrekking op den export- en importlian-
del, 23 op fabrieken, 21 op mijnen, 12 op
transportbedrijven. 16 op landbouwbe
drijven, en 6 op den houthandel.
China.
Godsdienstbescherming in China.
Een proclamatie der
regeering.
Er is een proclamatie uitgevaardigd,
waarin deu militairen en burgerlijken gou
verneurs aangezegd wordt, anti-christelij
ke propagandwnee tings, bonden enz. te
verbieden.
In de proclamatie wordt er op gewezen,
dat. de christelijke godsdienst krachtens
internationale „verdragen in China is toe
gestaan en dat die godsdienst behoorlijk
moet worden beschermd.
Amerika.
De kerkvervolging in Mexico.
Nieuwe verordeningen.
De Mexicaansche minister van onder
wijs heeft een officieele verordening uitge
vaardigd, volgens welko alle particuliere
scholen binnen 60 dagen geregistreerd of
gesloten moeten worden.
Particuliere lagere scholen mogen
voortaan geen godsdienstonderwijs meer
geven, niet met kerken of religieuze cor
poraties in verbinding staan en geen beel
den of platen met godsdienstige voorstel
lingen bevatten.
Geen man of vrouw, die bedienaar is
van een of andoren godsdienst of lid is
van religieuze orde, zal als onderwijzer in
de scholen worden toegelaten.
Het onderwijsdepartement wijst er nog
op, dat alle scholen regelmatig geïnspec
teerd zullen worden, teneinde na te gaan,
of bovengenoemde verordeningen worden
opgevolgd.
In een onderhoud met een correspon
dent van de „New York Times" heeft do
minister van binnenlandsche zaken ver
klaard, dat de huidige beweging togen de
Katholieke Kerk was gericht, daar een
groep priesters volgens hen erop uit was,
om Moxico ondergeschikt te maken aan
Pauselijke eerzuchtige plannen!
EINNENLAftiD
MR. LIMBURG EN DE VRIJZ.-DEM.
BOND.
De ex-kabinetsformateur bedankt als lid
en neemt ontslag als Gedeputeerde van
Zuid-Holland.
Mr. Limburg heeft den volgenden brief
gericht aan den voorzitter van den Vrijz.
Demoeratischen Bond:
Hooggeleerde hoor prof. mr. R. Kra
nenburg, voorzitter van den Vrijzinnig
Demoeratischen Bond, Amsterdam.
Hooggeleerde heer,
Naar aanleiding van do door den
leider der partij, mr. Marcliant, togen
mij gerichte persoonlijke aanvallen,
waarop ik mij niet zal verwaardigen
te antwoorden, heb ik de eer u mede te
doelen, dat ik bedank als lid van den
Vrijzinnig Demoeratischen Bond.
Ik zal dus dezer dagen mijn ontslag
nemen als lid der Provinciale Staten
van Zuid-Holland, waardoor ik tevens
ophoud lidvan Gedeputeerde Staten te
zijn.
Hoogachtend, gaarne,
Uw dw. dn.,
LIMBURG
Koninklijke Besluiten.
Burgemeester
Bij Kon. bealuit is benoemd tot bu^g»
meester der gemeente OosIerland A. C. van
der Have.
HET VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Het rechterlijk schandaal in Duitsch-*
land.
Het Locarno-debat in de Fransche
Kamer.
Tusschen Zwitserland en Rusland zul
len de onderhandelingen weer hervat wor«
den.
Draadloos spreken tusschen Berlijn en
New York. (Radio).
BINNENLAND.
De Kabinetscrisis. De Tweede Kamer,
bijeen. (2de en 1ste blad).
Mr. Limburg bedankt als lid van den
Vrijz. Dem. Bond naar aanleiding van de
door mr. Merchant tegen hem gerichte
aanvallen. Hij neemt dus ontslag als lid
van de Prov. Staten van Zuid-Holland,
waardoor hij tevens ophoudt lid van Ged.
Staten te zijn. (lsto blad).
Onze Geïllustreerde Pagina
De photopagina geeft o.m. photo's van:
Do Munsterkerk te Roermond. De slut-
zenbouw te IJmuiden. Sportwedstrij
den.
Vragen van Kamerleden.
Bezuinigings commissie op
verzekeringsgebied.
Het Eerste Kamerlid dc heer Amelink,
heeft tot den Minister van Arbeid, Ilandol
en Nijverheid de volgende vragen gericht:
Is do Minister bereid mede to doelen, wat
de reden is, dat in de door den Minister ia
overleg met do Bezuinigingsconimissic in
gestelde commissie van deskundigen, aart
welke commissie opdracht verstrekt is ge
gevens to verzamelen, die zullen kunnen
strekken om na te gaan, of, hetzij binnen
Let kader der tegenwoordige sociale verze
keringswetten, hetzij door een wijziging
daarvan, blijvende binnen de grenzen van
een novelle, vereenvoudiging en daardoor
bezuiniging in (le thans geldende wijze van
uitvoering van de beginselen van die wellen
verkregen kan worden, niemand is be
roemd die geacht kan worden recht*! rceko
de verzekerden te vertegenwoordigen?
Is de Minister bereid mede le doelen wat-
de reden is dat, waar wel iemand benoemd
is, die geacht kan worden de werkgevers
organisaties te vertegenwoordigen, in d<zn
commissie niemand is benoemd «lie geacht
kan worden de arbeidersorganisaties le ver
tegenwoordigen?
Is do Minister niet van oordeel, dat aan
vulling der commissie, met een deskundige
uit den kring der arbeidsorganisaties, als
nog gewenscht is?
Indien door den minister deze vraag be
vestigend mocht worden beantwoord, wil
do minister dan alsnog tot de benoeming
van een dergelijken deskundige overgaan?
CENTR. BUREAU KATH. SOCIALE
ACTIE.
„De Morgen" deelt mede, dat liet On
fraai Bureau van do Katli. Sociale Actie,
to Leiden binnen afzionbaron tijd zal wor
den geliquideerd. Er is reeds, aldus hot
blad, oen commissie tot dit doel samenge
steld.
Wij kunnen uit de beste bron mededee*
Ion, dat dit bericht voorbarig en on
juist is.
Voorbarig, omdat er nog geen besluit,
lioe dan ook, is genomen; er worden be
sprekingen gehouden in het Bestuur?
Onjuist, omdat de besprekingen niet be
treffen een liquidatie van het Centraal
Bureau, maar een reorganisatie, welke
een inkrimping van werkzaamheden ca
een bezuinigng zou tengevolge hebben.
Ambtsaanvaarding door prof. Plooy.
Dr. D. Plooy, benoemd hoogleeraar ia
do oud-cbr. letterkunde en de exegese van
het N. T. aan de Universiteit van Amster
dam, heeft gistermiddag dit ambt aan
vaard met het uitspreken van <«<'n rede
over „Tendenlionse varianten in den tekst
der evangeliën".
Zaterdag is in zijn woning aan de
Gedempte Bierliaven te Rotterdam op 70-
jarigen leeftijd plotseling overleden nota
ris A. G. Mulié.
To Teneriffe is overleden do hoor F.
N. Montauban van Swijndregt, consul dor
Nederlanden te Kinshasa (West-Afrika)
RCHTZAKEU
HAAGSCHE RECHTBANK
De zitting van don politierechtor, jhr.
mr. Feith, was gisteren geheel gewijd aan
de behandeling van administratie zaken.
Enkele (lezer zaken betroffen ontduiking
win de belasting op speelkaarten Dover-