17e Jaargang. VRIJDAG 19 FEBRUARI 1926 No. 5179 e CckLeHe (Bou/fcont Qe ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaaL Bil onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaaL Franco per post I 2.95 per kwartaaL yet Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, by voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen t Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Ge wo no advertentlên 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het s dubbele van het tarief berekend s Kleine advertentiöny van ten hoogste 80 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver huur, koop en verkoop 10.50. Dit nummer* bestaat uit twee bladen. Oe Parlementaire arbeid. Er wordt iu deze dagen wel 'ns gezegd: Be Tweede Kamer vergadert niet meer en de zaken loopen tóch best; laat het zoo maar blijven. Dat is, natuurlijk, 'n beetje spotternij. Maar toch ligt er ook bij sommigen wel 'n grond van ernst in. Bij sommigen is de achting voor den arbeid van de Tweede Kamer zoo gedaald, dat men vindt, dat zij even goed, of zelfs beter, niet dan wel kan vergaderen. Dat getuigt natuurlijk van een verkeerd inzicht. Men houdt hierbij eenvoudig geen reke ning met het feit, dat het land geregeerd móet worden, wil er geen chaos komen, of iets wat daarop gelijkt, en dat zelfs de besten misschien niet goed kunnen regee- ren, omdat voor vele regeeringsdaden nu eenmaal feitelijk de Tweede Kamer niet kan worden gemist. Do Tweede Kamer is dus allergerst noo- 'dig opdat vele goede regeeringsplannen van ministers ook tot werkelijkheid kun nen worden gebracht, ook kunnen worden verwezenlijkt. Op de tweede plaats ligt het nut van de vergaderingen der Tweede Kamer hierin, dat zij zoo vele ministerieele plannen, die niet goed zijn, op directe of indirecte wij ze, van de verwezenlijking kan terughou den. De begrootingsarheid van de Tweede Ka mer kan daarom hoogst nuttig zijn- Wij willen in dit verhand nog even hei> halen een gedeelte van wat wij gisteren citeerden uit een artikel in „Het Handels blad" over den voorgenomen aanleg van nieuwe spoorlijntjes. Wie weet, zullen wij nog wel eens den tijd heieven/ dat in Nederland het parlement zijn werk hervat. Dan zullen do begrootingen, waar in de Tweede Kamer in November is blijven steken moeten worden behan- deeld en aangenomen. Anders zit de regeering na 1 Mei vast en kan zij geen gelden meer besteden. Er be staat gevaar, dat die begrootingen dus in een vloek en een zucht zullen wor den afgedaan, vooral ook, omdat de zeer begrijpelijke behoefte, om over de oorzaken van de lange crisis klaar heid te krijgen, heel wat parlementai ren tijd zal eischen. De kans is dus zeer groot, dat de bedragen op de begrooting van water staat gevraagd voor den aanleg van nieuwe spoorwegen, zonder veel na denken zullen worden gevoteerd. Bij dit citaat hebben wij alleen de op merking te maken, dat wij niet inzien, dat de bespreking over de oorzaken van de lange crisis in de Tweede Kamer „heel wat parlementairen tijd" zal eischen; en dat wij het ook, zooals wij al 'ns opmerk ten, zeer zouden betreuren voor het pres tige van de Tweede Kamer, als dit het geval zou zijn, als er werkelijk nu nog- woer 'ns dagen en weken in de Tweede Kamer werden besteed, om over die cri sis, die toch al veel te lang den parlemen tairen arbeid heeft stopgezet, na te pra ten. Maar verder blijkt uit wat „HetHan delsblad" opmerkte heel duidelijk het nut, dat er gelegen kan zijn in het vergaderen van de Tweede Kamer. Daarom is die lange duur van de crisis 200 te bejammeren, en inderdaad nadeelig Voor 'a lands belang. BUITENLAND Volkenbond. Om de permanente raadszetels. Briand verdedigt het recht van Polen. Volgons de „Matin" heeft de Duitsche eOzant Vou Hoesch in zijn Woensdag ge houden bespreking met Briand en Berthe- jot over de kwestie der permanente Vol- senbondsraadszetels niet zoozeer gepro testeerd tegen de uitbreiding van het aan- M zetels, daar Stresemann zich tot nog °e bepaalt tot het polsen van de geïnte resseerde landen. boogde, dat de uitbreiding niet riidig is met de belofte te Locarno ge- aan, en hij verdedigde de stelling, dat olen in den Raad recht heeft op eon- «uaen zetel als Duitschland. Bet kwam den premier noodzakelijk 'i?r' een goed en loyale uitvoering van verdrag van Locarno, dat Polen op i oe van gelijkheid met de groote mogend- beden wordt behandeld, p olen is direct betrokken bij de groote 'ropeesche kwesties, en het is heter, dat Cnn 2f -e'£en belangen zelf kan verdedi- zor' ver(*ödiging daarvan aan de van ®en andere mogendheid moet •oever trouwen. Biiand zou volgens liet blad. eveneens •ordeel zijn, dat Zuid-Amerika door 1 permanenten zetel vertegenwoordigd *®et worden. Via Berlijn wordt draadloos uit Londen gemeld, dat Japan heeft doen weten, dat het in geen geval met uitbreiding van den Volkenbondsraad met meer permanente zetels accoord zou kunnen gaan. Duitschland. Duitschlands economische nood. Het regeeringsprogram. In de begrootingscommissie van den Duitschen Rijksdag hebben gisteren de minister van Financiën, Reinhold, Rijks kanselier Luther, de minister van Econo mische Zaken, Curtius, en de minister van Arbeid, Braun, het woord gevocard, ten einde toe te lichten dat de financieele po sitie van het Duitsche rijk den doorslag behoort te geven voor het eventueel nemen van maatregelen van economischen aard, die in de andere Rijksdagcommissies door de partijen zijn voorgesteld. Do minister van Financiën verklaarde: Wij hebben besloten de in den Rijksdag aangekondigde belastingverlaging door te voeren, niet omdat in Duitschland zulk een bijzonder gunstige situatie is out- staan, maar omdat wij er van overtuigd zijn, dat wij in economisch opzicht in nood verkeeren en omdat bij het program der regeering, dat leniging van den eco nomischen nood ten doel heeft, belasting verlaging behoort. De minister van Economische Zaken, Curtius, gaf een uiteenzetting van de maatregelen, waarmede de regeering, af gezien van de belastingverlaging, tot leni ging der economische crisis wenscht bij te dragen. Zoo zal aan de Rijksspoorwegen een crediet van 100 millioen mark voor vernieuwingswerken worden verleend. Bo vendien zal 300 millioen mark aan de in dustrie, in den vorm van bedrijfscredieten, worden verstrekt, ten behoeve van den aanmaak van export-artikelen voor Rus land. Voorts zal het afsluiten van handels verdragen worden bespoedigd. Ten slotte zullen maatregelen tegen de Kartels wor den getroffen, o.m. zullen een kartelbu.- reau en een kartelregister worden aange legd. Frankrijk. De oppositie tegen het Parlemenl. De antiparlementaire actie iu Frankrijk neemt in hevigheid toe. Vooral de poo- vere uitkomst van het zuiveringsdebat en de eigenaard>e uitslag der laatste stem ming, waarbij het gouvernement een meerderheid kreeg, die ver beneden de helft van liet aantal stemmen in de ka mer is gebleven, heeft den afkeer van het parlementair gedoe zeer doen toenemen. Kamerleden, die in de omgeving van de Madeleine in een restaurant kwamen, werden uitgejouwd. Andere kamerleden, die in den trein hun gratis-reiskaart toonden, werden eveneens door hun mede reizigers gedurende het geheele verloop van de reis, onvriendelijk bejegend. Andere kamerleden, die zich te Parijs In een autobus begaven, werden eveneens gehoond. De „Crois" deelt mede, dat het kamerlid Jaqui tevergeefs heeft gepoogd, zijn vrien den te bewegen zich candidaat te stellen hij de aanstaande tusschentijdsche verkie zing in Seine en Marne, omdat niemand den blaam wil oploopen, tot de kamer te behooren. Men kan geen krant inhanden nemen zonder onvriendelijke uitingen te lezen te gen het parlement en zijn leden. Roemenië Steeds meer valsche biljetten. Uit Lissabon wordt gemeld: Twee per sonen, die 1900 valscho bankbiljetten van duizend escudos vervoerden, ziju gearres teerd te Transoso. Portugal. Moet Prins Carol de dynastie redden? Een dringende missie naar Milaan. Naar de „Stampa" uit Milaan meldt, staat de aankomst aldaar van een verte genwoordiger van het Roemeensche hof in nauw verband met ernstige gebeurtenissen in Roemenië. De toestand in Boekarest moet Woens dag zóó ernstig zijn geweest, dat in aller ijl sterke troepenafdeelingen uit de pro vincie naar de hoofdstad moesten worden gedetacheerd. In verband hiermede staat het feit, dat do onderhandelingen met prins Carol met grooten nadruk ziju hervat. De prins zou gisteren naar Torbole vertrekken, doch hij heeft dit vertrek uitgesteld in verband met do aankomst van den adjudant van den Roemeenschen koning. Codanescu, wiens aankomst hem telegrafisch was me degedeeld. Naar het schijnt, zal Coda nescu definitieve voorstellen medebrengen. De bezorgdheid der kroon moet zeer groot zijn. Men vreest er voor. dat. indien tijdens het verblijf van prins Carol in liet buitenland ernstige verwikkelingen in Roemenië zouden plaats vinden, het niet uitgesloten zou zijn, dat de revolutionairen de Roemeensche dynastie zouden bedrei gen. Ru3land. Mgr. Cieplak. t Zijn martelaarschap in Rusland. Zooals wij gisteren hebben kunnen mel den is do Poolsche aartsbisschop van Wilna, die in Maart 1923 door de Russen ter dood veroordeeld werd, wegens het verbergen van kerkschatten te Moskou, aan longontsteking overleden te Passaio in New Yersey. Mgr. Johannes Baptist Cieplak werd den 17den Augustus 1857 te Dombrova (diocees Kielce) geboren. Den 12den Juni 1908 werd hij tot titu- 'air-bisschop van Evaria benoemd. Den 28sten Maart 1919 werd hij hulpbisschop van Mphilev met den titel van aartsbis schop van Acrida en nog niet zoo lang ge leden volgde zijn benoeming tot aarts bisschop van Wilna. Doch laat ons een droge opsomming van data staken aldus de „Msb." Waar we vooral aan denken, als we over mgr. Cie plak schrijven, is zijn martelaarschap om wille van het Katholiek geloof, en de Ka tholieke Kerk, om de verdediging van wier rechten hij 14 maanden lang als „staatsgevaarlijk gevangene" in de Boe- tyrki-gevangenis te Moskou heeft opgeslo ten gezeten. Mgr. Cieplak's metgezel werd in zijn on middellijke nabijheid door roode soldaten lafhartig vermoord. Hij zelf blee£ ge spaard en, dank zij den pauselijken en internationalen bemoeiingen, mocht mgr. Cieplak aan de hand van den beul ontko men.» Het moreele lijden, door mgr. Cieplak tijdens zijn gevangenschap verduurd, moge hier nog oven in het kort in herinnering gebracht worden. Droevige en angstige dagen waren het, die zijn veroordeeling voorafgingen; onze kerheid over het lot. dat hem wachtte, moet hem wel zwaar gekweld hebben. Daarbij kwam het gevoel van eenzaam heid en verlatenheid. Van zijn gezellen wa ren er acht in het tuchthuis opgesloten. Zij waren vrij in hun bewegingen, moch ten lezen en schrijven en bezoek ontvan gen. De overigen van zijn gezellen waren weliswaar in een cel opgesloten, maar za ten twee aan twee en hadden tenminste aanspraak aan elkaar. Mgr. Cieplak echter zat geheel alleen. Op zijn aanvrage aan de autoriteiten om de H. Mis te mogen lezen, kreeg hij nim mer antwoord. Dertien maanden lane kon hij niet bichten en hem kwelde de gedach te, te moeten sterven zonder dal een priester hem religieusen bijstand verleende Grooter kwelling wachtte hem, toen hij naar een andere gevangenis werd overge bracht, de G. U. P. genaamd en die be kend stond als een plaats, waar niemand meer levend vandaan kwam. Toen mgr. Cieplak eindelijk onder gelei de van vier soldaten, met de bajonet op liet geweer, uit zijn gevangenis naar het station werd gevoerd en onder bewaking van twee soldaten in den trein moest plaats nemen, dacht hij niet anders, dan dat dit geschiedde om hem niet te Mos kou, maar elders te doen ter dood brengon. Na veel zielelijden mocht hij eindelijk Polen bereiken, waar hij geestdriftig door het volk werd toegejuicht. Griekenlanp. Pangalos in actie. Papanastasioe en Kondilis uit Athene verwijderd. De „Daily Telegraph" verneemt uit Athene, dat de leider der Republikeinsche Unie, Papanastasioe en de leider van de Nationaal Republikeinsche Partij Kondilis Woensdagmorgen gearresteerd zijn. Met betrekking tot deze arrestaties pu- bliceeren de bladen verklaringen van den president van den ministerraad, gen. Pan galos, waarin deze zegt, dat aangezien verschillende alarmeerende berichten dc ronde deden gedurende de laatste dagen, en daar de namen van Papanastasioe. Kondilis en anderen betrokken waren bij deze geruchten him voorloopige verwijde ling noodzakelijk was. Indien het blijkt, aldus Pangalos, dat zij de bedoeling heb ben gehad werkelijk de orde en het werk der regeering te verstoren, zullen zij op voorbeeldige wijze gestraft worden. De gearresteerden zullen voorloopig worden overgebracht naar San tor in in do Egeische Zee. Syrië, Ernstige gevechten te Damascus. Dinsdagavond hebben bij het zuiveren van de wijk Meidtme te Damaskus ernsti ge gevechten in de straten der stad plaats gehad. Tien bandieten werden gedood, en een even groot aantal zwaar gewond. Na dat de nacht m de wijk rustig was verloo- pen, werd de zuivering in den morgen her vat. In den Hormon zijn de zuiveringsopera ties begonnen. Te El Biri, ten Zuiden van den weg Beiroeth-Damascus stootte men op den vijand, die op de vlucht ging met achterlating van 60 doodon. De verliezen der Franschen waren 1 doode en 6 gewon den. China. Tsjang-Tso-Lin Heer van Mansjoerije. Moskou ongerust Te Moskou heerscht ongerustheid over het laatste nieuws uit Mandsjoerije, vol gens hetwelk op initiatief van Tsjang-Tso- lin een conferentie is belegd van gedele geerden van drie Mandsjoerijsche provin cies. Hot doel van deze conferentie is, om een nieuwe grondwet voor Mandsjoerije uit te werken. De conferentie vindt liet niet noodig, om Mandsjoerije van de Chi- nocsche republiek af te scheiden. Man zal zelfstandig blijven, totdat te Peking we derom een eigen regeering en een presi dent is gekozen. De drie provincies in Mandsjoerije moe ten vereenigd worden onder een regeering op federatieven grondslag. Tsjang Tso-lin word met uitgebreide macht tot hel hoofd van de Mandsjoerijsche regeering ver klaard. Op de conferentie sprak men zicli uit voor de reconstructie van de regeering, ten einde den toenemenden rooden invloed tegen te gaan. Deze conferentie heeft do bolsjewieken te meer opgeschrikt, omdat tegelijk in Moskou berichten uit Japanscbe bron wer den ontvangen, dat na de officieele vesti ging van deze nieuwe Mandsjoerijsche re geering Tsjang Tso-lin aan de Sovjetve- geering een aantal eischen zal voorleggen in verband met den Chineesehen Ooster- snoorweg. Hij stelt als voorwaarde, dat Moskou terstond met Moekden moet on derhandelen. Mochten cTe bolsjewieken binnen redelijken tijd niet tot een derge lijke conferentie over den Chineeschen Oosterspoorweg besluiten, dan zal de Mandsjoerijsche regeering onafhankelijke stappen nemen om de belangen van het land te beschermen." Bi^giE^Lawp DE KABINETSCRISIS. Mr. Marchant over de door de Soc.-Dcm. gewenschte Kamerontbinding. Men schrijft uit den Briel: In de politie ke redevoering, welke mr. Marchant voor de Vrijz.-dem. Kiesyereeniging alhier uit sprak, en welke in hoofdzaak neerkwam op hetgeen hij elders zeide, deelde hij omtrent het voorstel der soe.-dem. betreffende Ka merontbinding mede, dat hij zich daar mede niet vereenigen kon. Aanbieding geschenken Zilveren Koninklijk Echtpaar. Gisterenmiddag tusschen half vijf en zes uur hebben do koningin en prins Hendrik een tweede reeks audiënties verleend aan personen of comité's, ter aanbieding van geschenken ter gelegenheid van do herden king van zijn 25-jarig huwelijk. Ten half vijf werd allereerst ontvangen eene deputatie, bestaande uit 20 heeren, uit allo provinciën, van het Oranje- Gomité 1 9 2 6, ter aanbieding van het dezer dagen reeds uitvoerig in de pers beschreven schilderij door P. van der Hem geschilderd en voorstellende Koningin Prins en Prinses. De heer G. Fred. Klokke, voorzitter van liet Comité van aanbieding, hield bij de overhandiging van het geschenk een korte toespraak tot Koningin en Prins. Namens het Noderlandsche volk bood spreker H. M. en Z. K. II. thans bet hul deblijk aan beslaande uit een door Piot van der Hem geschilderd portret van liet Koninklijk gezin, vergezeld van een album, bevattende de namen van de verschillende comité-leden die met het Oranje-Comité hebben" samengewerkt. Maar tevens achtte spreker zich geluk kig. H. M. een bedrag van 85.000 te kun nen overhandigen, waaraan spreker TT. M. verzocht haar welgevallige bestemming wel te willen geven. Het moge U. M. en IJ. K. H. zoo be sloot spr. behagen dit eenvoudige ge schenk te aanvaarden als een bowij van hartelijke belangstelling van het Noderland sche volk in TTw zilveren huwelijksfei-l. Tevens toonde de heer Klokke aap de Koningin, die zichtbaar' ontroerd was en blijk gaf deze volksuiting op lioogon prijs te stellen, de reproductie van het schilderij bestemd om aan de schoolkinderen te wor den uitgereikt. Het Provinciaal Oranje-Comité 4920 .voor Zuid-Holland deelt ons mede. dat van een 155 gemeenten in de provincie bijdragen zijn ingekomen. Van enkele ge meenten moeten de afrekeningen nog bin nenkomen, doch het bleek reeds mogelijk een bedrag van f 20.000.cF/er te maken aan het Oranje-Comité 1920 te Utrecht. Wanneer men in aanmerking neemt, dat de bemoeiingen van het Provinciaal Co- I NET VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND Belastingverlaging in Duitschiand om wille van den economischen nood. Een herinnering aan den gisteren ge storven aartsbisschop mgr. Cieplak. Maatreglen van den Griekschen dictator Pangalos. Onze Geïllustreerde Panina De photQ-pagina geeft o.m.: Een photo van liet ongeval in het hoogovenhedrijf to Velzen. Het nieuwe viaduct over den Apeldoornsehen weg te Arnhem. Dc be kende architect dr. H. P. Berlage. Kunstwerk uit vervlogen eeuwen. milé zich niet uitstrekten over de gemeenlo Rotterdam en in lal van gemeenten do plaatselijke comité's de ingezamelde gel den ter beschikking stelden van de slacht offers van den watersnood, zulks in ver band met oen in dien zin kenbaar gemnu li- ton wensch van Hare Majesteit de Konin gin, dan mag hot Comité alleszins tevre den zijn over het verkroeon resultaat. Te 5 uur werd ontvangen cone deputatie uit de K o n. Ne d. M a r i n i.o m- bieding van liet geschenk der officieren der Marine, een schilderij, ge-rhilderd door Van Eed en te Amsterdam. Vico-admiraal Fork, nis wont l<w der deputatie optredende, verklaarde dat het voor de officieren der Koninklijke een blijde tijding was loon zij vernamen dat Koningin en Prins bereid waren een ge schenk der Marine-officieren hij gclcg. li poid van Tim, BÜV&r&O buWOÜjl gfeo i lo aanvaarden. De officieren vail IU\ Ms Kon Marino hebben niel lictor welen lo doen dan oen schilderij a-in te bieden waarop de nieuw ste typen van schepen en vaartuigen n Hnror Mhjeitelf.-- Marino voorkomt, waar-' omtrent zij zeide spreker liarl"•■ru dig do hoop uitspreken, dat eerlang in Tndiö tol werkelijkheid zal komen, wal H. M nu in beeld voor zich zou zien. Hierna werd een commissie onlv.ui u, bestaande uit het Modor.nnon van liet hoofdbestuur vnn de C h r. onderwij zers en onder w ii z e r e s s n j u Nederland en de overzeese he bezittingen ter aanbieding van een bedrag van I 7000 uit naam van de christelijke scholen in Ne derland, ten bate van de slachtoffers van den watersnood Hot geschenk bo-d.vtt uil mi "Ivoren blad, voorzien van het vignet der vore •ui ring van christelijke onderwiizers. voor stellende d" l eeuw met dc v'vnnwr -te woorden: Principinm sapienliae limor Po- mini („De Vdes Heeren is liet n- sel der wijsheid'*) en draagt de vo!la inscriptie: ..Op hel blad werd r en .-iff voor de slachtoffers van den watersnood aan geboden aan IT. M. de Koningin en FC. ÏT den Prins der Nederlanden, luj gele genheid van hun zilveren huwelijk)-fcM op 7 Februari 1926. door de kinderen van .lo christelijke scholen in Nederland", De gift werd in zeven bankbiljetten over handigd Hel geheel werd aangeboden op een kussen van Oranjezijde, bedekt door oen kanten kleedje, De voorzitter, de lieer Ooslerlee, sprak het Koninklijk echtpaar toe. Vervolgens werd door Koningin en Prins ontvangen een deputatie vnn het Kt. H u- b e r t li s - O i 1 d e beslaande uit Graaf van Roohloren Limburg Almelo en R van Weideren baron Renews, die aanboden een zilveren blad met gildewnpen en wapen schilden van 'Ie Broeders. Ten slotte ontving liet koninklijk echt paar den heer H o o e n li u i n. oud- militair van hel Nederlandseh Fndi ch le ger. uit het Koninklijk Militair ïvvaliden- huis Bronbeek Ie Arnhem. Deze bood «U geschenk voor lie! zilveren paar een duur hem zoir ontworpen geborduurd huldeblijk aan. in lijst gevit, Secretaris-Generaal Heoartrment van Waterstaat. Bij Koninklijk Besluit is met ingnng van T Ai «ril 1!HU nan den. Sr. !;,hh G. r.'.l van bet Departement van Waterstaat, Mr. Dr. .T. L. A. Ral vei da de Grave, wegen» invaliditeit op vim verzoek, eervol ontslag verleend uit 's Rijke dienst, met dankbe tuiging voor de door hem gedurende eeno lange recks van jaren aan don lande be wezen gewichtige diensten, en is ,.!s Se cretaris-Generaal van gonoemd Departe ment benoemd Mr. O. vnn der Meiilen, thans Administrateur bij dat Departe ment. Voorts is bij Koninklijk Besluit l.cuocmd tot Commandeur in de Orde van Oranje- Nassatt, Mr. Dr. J. L. A. Salverda do Gra ve, Secretaris-Generaal van hel Departe ment van Waterstaat. Opbrengst P. T. en T. in Januari. De opbrengst van liet Staatsbedrijf van de posterijen, de telegrafie en telefonie be-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1926 | | pagina 1