No. 5165
7e Jaargang.
WOENSDAG 3 FEBRUARI 1926
30NNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaaL
Dze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaaL
o per post I 2.95 per kwartaaL
Geïllustreerd Zondagsblad ia voor de Abonné's ver-
aar tcgen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor-
aÜDg. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
igsblad 9 ct.
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen I.
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT
Gewone advorlentlën 30 cent per regd
Voor Ingezonden Mededeel Ingen wordt het
z dubbele van het tarief berekend 2
Kleins advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, buur en ver
buur, koop en verkoop fü.SO.
...s.Aidi* Sa-s slaat aait iwee
den.
pverleening Watersnood
R.-K. Huisvestings-Comité.
Vorig bedrag 11077.56
Leiden 2.
N2.50
lecte Maria Congrega
te Oegslgeest 4.35
Totaal 11086.41
natura ontvangen: S. Leiden 6 paar
re pantoffels: M. Leiden, 2 matrassen,
jen, 1 turfbak, 1 kolenbak, 1 spiegel;
Voorschoten 1 doos kleeren; N.N.
n 1 doos kleeren.
Ie Anti-rev. partij.
een dezer dagen gehouden redevoe-
ran den antirev. oud-minister Hcems-
ontlcenen we het volgende:
'at er zal gebeuren, is nog in nevelen
uld, maar liet leven der anti-revolu-
inaire partij is gezond. Teekenen van
leeldheid zijn er niet bij haar. Aan
uitbreken van de crisis heeft zij geen
ïld. Zij volhardt op den weg, haar
dr. Kuyper aangewezen, houdt vast
haar beginsel, helpt de christelijke
heid bewaren!
i3 geen grootspraak!
irdaad, er is onder de anti-revolutio-
als politieke p a r t ij een na-
iswaardige gehechtheid aan het be-
een krachtdadig streven om, al
het offers kosten, te bewaren de een-
ander de rechtsche partijen. Ook bij
temmen over het befaamde amende-
Kersten heeft de Antirev. Partij we
blij k gegeven van een principieele,
iwuste politiek, die los staat van kie-
en wars is van het behalen van
voordeeltjes t.eu koste van de alge-
Christelijke belangen,
jrdaad, de Antirev. Partij mag op
jolitiek bogen!
BU3TEBLAND
Volkenbond.
voorbereiding der ontwapening.
uitstel der conferentie,
regeoringen van de Vereenigde .Sta-
"ingeland en Zweden hebben aan het
een secretariaat van den Volken-
medegedeeld, dat zij geen bezwaar
D tegen uitstel van de voorbereiden-
Iffapcningsconferentie.
Duitschland.
politiek der Duitsch-nationalen.
•Ier rijksdagleden legt zijn
mandaat neer.
Dui'.sch-nalionale rijksdagafgevaar-
Freiherr von Richthofen, de leider
Ion Silezischen Landbond, heeft zijn
apinndaat neergelegd, daar hij zich
ion vereenigen met de oppositioneele
van de Duitsch-nationalen legen-
iet nieuwe kabinet-Luther.
luifsche Gezantschap bij het Vaticaan
leen de communisten voor
afschaffing.
sociaal-democratische afgevaardigde
cheid heeft zich bij de beraadslagin-
tor do begrooting van het ministerie
'uitenlandsche Zaken uitgesproken
insto der handhaving van den Duit-
I gezantschapspost bij het Vaticaan.
do communisten was een voorstel
'end, om de vertegenwoordiging bij
alicaan af te schaffen; dit voorstel
evenwel door geen der andere par-
lesteund.
De veemmoorden.
'uitspraak in het proces-
Pa n n i e r.
het Berlijnsche veemmoordproces
.do rechtbank gisteren vonnis geveld.
hoofdbeklaagden, de onderofficie-
e,a> Schirrmann en von Aschen-
'i alsmede de luitenant Berin, zijn we-
inoord ter dood veroordeeld. Kapitein
'enden en Gutknecht, die in vrijheid
II gesteld, zijn wegens gebrek aan be-
^hjgesproken. De overige beklaagden
en wegens medeplichtigheid tot tucbt-
raffen van 3 maanden tot 6 jaar
irdeeld.
•J® dood veroordeelden lieten door
erdedigers hooger beroep aanteeke-
jegenstelliug met de oorspronkelijke
3 ^ordt van goed Ingelichte zijde
(p noc'1 de rijksregeering,
l i Van Pruisen, er zich tegen heeft
tl, zaak in het openhaar zou
l Q behandeld.
Frankrijk.
De finantiesle debatten.
Brian d aan hel woord.
Gisteren zijn de discussies over de finan-
cieele ontwerpen in de Fransche Kamer
voortgezet.
Hot hoofdmoment van de zitting was de
rede van Briand. Mot spanning was die
tegemoet gezien, daar men hoopte, dat
daarin het standpunt van de regeering
uiteengezet, en aldus leiding aan de de-
ballen gegeven zou worden. Deze ver
wachtingen zijn evenwel teleurgesteld. De
rede. van Briand was zeer verzoeningsge
zind, maar dientengevolge ook zeer leeg.
Zij werd vrij koel ontvangen. Aan het
slot klonk slechts zwak applaus van liet
Centrum en van enkele radicale banken.
Briand begon met een getuigenis van
optimisme. Het land is solider dan men
denkt. Dit is ook de meening van het bui
tenland, dat overtuigd is, dat een daad
van goeden wil voldoende is om den fi-
nancieelen toestand te herstellen. De toe
stand is de laatste weken reeds veel be
ter geworden.
Over de gchcele wereld hoopt men, dat
het Fransche parlement de belastingen
zal aannemen, die noodzakelijk zijn voor
het herstel van Frankrijk. De regeering
wil met de Kamer samenwerken tut het
verkrijgen van een bevredigenden tekst.
In het ontwerp van de financieele com
missie, vervolgde Briand, is veel dat waar
deering verdient. Het eenige is, dat het
waarschijnlijk niet spoedig genoeg geld in
de schatkist zal brengen.
Wat de omzetbelasting betreft, tracht
de minister van Financiën tot een transac-
lioneele formule te komen. Ook ik, aldus
Briand, heb den kiezers beloofd de omzet
belasting af te schaffen, maar ik heb ver
trouwen in de kiezers, dat zij de noodza
kelijkheid van het oogenblik zullen be
grijpen. Verschillende sprekers dringen
op een onmiddellijke stabiliseering van den,
franc aan, maar men moet, aldus Briaud,
eerst alle voorwaarden daartoe sdieppen,
en, vroeg Briand, waarom zou men den
franc op het lage niveau, waarop hij op
hot oogenblik staat, stabiliseeren, terwijl
zijn werkelijke waarde hooger is? Men
tracht eerst die waarde te bereiken.
De algemeene rapporteur van de finan
cieele commissie Lamoureux vroeg
met de behandeling der artikelen
een aanvang te maken en wol te be
ginnen bij art. 58, d.w.z. hèt eerste arti
kel van hoofdstuk IH. Met 310 tegen 200
stemmen werd daa^fcoe" besloten.
Engeland.
De Engelsche troonrede.
Bij de opening van het parlement sprak
de Engelsche koning een troonrede uit,
waarin hij o.m. zeide:
Mijne betrekkingen met de vreemde mo
gendheden blijven vriendschappelijk. Se
dert de sluiting van de vorige zitting is
mijn gezant te Konstantinopel naar An
gora gegaan ten einde tot een definitieve
regeling van de kwesties verband houden
de met de grens tusschen Turkije en Irak
te komen. Mijn regeering beantwoordt van
harte den wensch van de Turksche regee
ring tot bevordering van de vriendschap-
pelijkste betrekkingen tusschen Turkije en
Engeland.
De regeering zoo vervolgt het stuk
heeft ernstige aandacht geschonken aan
de toenemende behoefte aan nationale be
zuiniging. Er worden voorstellen uitge
werkt voor besnoeiing van de openbare
uitgaven en in vérband daarmee zullen on
verwijld. wetsontwerpen worden inge
diend.
Garantie zal gevraagd worden voor lee
ningen tot ontwikkeling van de Britsche
onderhoorigheden in Oost-Afrika en van
de onder mandaat gestelde gebieden.
Aangekondigd wordt de electricileits-
wet ten einde „grootere oeconomie en doel
treffendheid te bereiken bij het opwekken
en overbrengen van electrische energie."
De toestand van den landbouw is ern
stig overwogen. Bijzondere aandacht
wordt geschonken aan het verleenen van
betere crediet-faciliteiten voor dit bedrijf
en in verband daarmee bereidt men voor
stellen voor betreffende uitbreiding van
het beschikbaar stellen van kleine boereö-
gedoenten door de graafschapsraden en
huizen ten platten lande voor eigenaars
bewoners en huurders. Tot verbetering
van de huisvesting in plattelandsdistricten
en in overbevolkte stadswijken worden
maatregelen bestudeerd.
De Lagerhui s-d ebatten over het
Adres van Antwoord.
Het Lagerhuis is gistermiddag met de
debatten over het adres van antwoord op
de troonrede aangevangen.
Hurst (conservatief) diendehet adres
van antwoord in en verklaarde, dat het
meerendeel der maatregelen, waarvan in
de troonrede melding was gemaakt, geheel
en al buiten het normale terrein der partij
politiek ligt.
Hij verwelkomde de regeeringsvoorstel
len in zake het goedkooper maken en de
ontwikkeling van de electricitcit en be
treffende hel opruimen van de achterbuur-
ten en verklaarde, dat het vitale punt in
de rede was het aandringen op een geest
van verzoening en verdraagzaamheid in de
industrie.
Clynos (arbeidersleider) becyitiseerde de
rede, omdat zij niet gewaagd had van heb
stadium, dat in do hoogere soeiaje en eco
nomische kwesties, waartegenover het land
zich gesteld zag, was bereikt.
Lloyd George (de leidof der liberale
partij) wenschte den minister van Kolo
niën geluk met- het aandeel dat deze te
Genève had gehad in de regeling van de
grens van Irak. Hij zeide, dat Engeland
een eere-plicht op zich had genomen- bij
het verdrag met Irak voor de formatie en
consolidatie van den Arabischen staat.
Ten opzichte van het verdrag van Locar
no verklaarde Lloyd George, dat de werke
lijke toetssteen van waarde daarvan de
ontwapening is. Het verheugde hem te
zien, dat de minister van Buitenlandsche
Zaken met groote energie en vaardigheid
spoed zet achter de ontwapeningskwestie,
als uitvloeisel van Locarno.
Baldwin (de premier) zeide, dat, nadat
de paragraaf in zake de ontwapening in
de troonrede des konings was ingelascht,
de mededeeling was ontvangen, dab niet
minder dan vijf regccringen het verzoek
hadden gedaan tot een kort uitstel van de
voorbereidende ontwapenings-conferentie,
en voorgesteld hadden om deze na de bij-
oenkomst van den Volkenbondsraad in
Maart te houden. Gehoopt werd, dat dit
uitstel Duitschland den tijd zou laten om
er toe te besluiten aan de conferentie deel
te nemen.
Do grootste moeilijkheid om zelfs maar
dit onderwerp te benaderen was daarin ge
legen, dat het bijna onmoge^k zou zijn
voor West-Europa, eenigen vooruitgang
op dit gebied te maken, zonder medewer
king van hot Oosten.
In antwoord op eeu interruptie van
Lloyd George, zeide Baldwin, da: Amerika
aan do conferentie zou deeTnofncn. Hij kon
nog niet inededeelen, wat Rusland zou
doen. De premier zeide voorts, dat, tenzij
de wil tot ontwapeningen er was, do ont
wapening nooit voortgang zou maken.
De landen, voorstanders der ontwape
ning, zijn van plan om na te gaan, welke
voortgang er kan worden gemaakt. Enge
land gaat naar de conferentie met de vol
komen bereidheid datgene na te komen, wat
het, door de onderteekening van het Vol-
kenbondsverdrag, ten tijde van het sluiten
van het Verdrag van Versailles, op zich
heeft genomen.
Het Iloogerhuis keurde zonder stemming
het adres van antwoord op de troonrede
goed.
Hongarije.
Geen valsche lires.
Het Italiaansche gezantschap te Boeda
pest spreekt de berichten over de vcrval-
sching van Italiaansch bankpapier in Hon
garije tegen.
Italië.
Farinacci in ongenade?
Naar de correspondent van de „Prager-
Presse" te Rome seint, is Farinacci bij
Mussolini in ongenade gevallen: men ver
wacht, dat zijn ontslag als partijsecretaris
en de gelijktijdige ontwapening der radi
cale stroomingen in dc partij spoedig zul
len afkomen.
Mussolini naar Tripolis.
Do „Popoio di Romano" meldt, dal Mus
solini, vergezeld van den Italiaanschcn mi
nister van Koloniën, in de eerste helft van
Maart naar Tripolis zal vertrekken. De
reis zal een officieel karakter dragen.
Turkije.
Hoed op of kop af!
Zooals men weet is er in Turkije een wet
uitgevaardigd, die het dragen van de
Europeesche hoed voorschrijft. In Marash
schijnt deze dwang veel tegenstand te heb
ben ondervonden. Een protestmeeting werd
Dclegd in de voornaamste moskee, waarop
eenige arrestaties volgden. Voor den rech
ter te Angora gebracht werden in hot ge
heel 22 personen veroordeeld. Daarvan
werden 7 Ier dóód, 7 tot 15 jaar gevan
genisstraf, 7 tot 10 jaar gevangenisstraf
en 1 tot drie jaar gevangenisstraf veroor
deeld. De ter dood veroordeelden werden
reeds den volgenden morgen terechtgesteld
Een paar weken te voren was er eenige
opwinding onder de inwoners van liet dorp
Rizeh aan de Zwarte Zee Sommigen
dreigden de dragers van hoeden te zullen
dooden. Eerst toen militaire versterking
was verkegen, keerde de rust weer. Bij die
gelegenheid werden acht personen geëxe
cuteerd.
Syrië.
De opstand der Drusen
Breidt z i ch n 0 g s t e e d s uit
Do invallen der opstandelirgen ia het
Bikadistrict, waar zij in het oostelijk deel
dorp na dorp hebben geplunderd, heeft
veel opwinding onder de bewoners van den
Libanon veroorzaakt. Deze vreezen, dat
wanneer <lo opstandelingen tot in liet wes
ten doordringen, een opstand in de aan
grenzende districten, waar hot Drusen-elo-
ment sterk vertegenwoordigd is, het gevolg
zal zijn. Men hoopt evenwel, dat de'neder
lagen, welke de opstandelingen te Mejdel
Anwar hebben geleden, hen afgeschrikt
zullen hebben.
De invloedrijke hoofdman Hanane, die
bij de jongste troebelen 'en gevolge van de
verkiezingen in Aloppa, ontsnapte, heeft
naar gemeld wordt in -Noord-Syrië weer
eenige troepen onstandclingen georgani
seerd.
De aanhoudende uitbreiding van den op
stand. ondanks dc verliezen bij de rebellen
en den dood van eenige hunner leiders,
staat in verhand met de groote vernieling
in verschillende dorpen aangericht. Deze
noodzaakt vaak de dorpsbewoners zich bij
plunderaars aan te sluiten, die zicii op
deze wijze een broodwinning willen- ver
schaffen.
Marokko.
Spaansche successen in Marokko
De Spaansche troepen hebben inel succes
geopereerd togen de Beni Msoear stammen
111 de nabijheid van liet Tanger-grensgebied.
Een legertje van 500 man, bestaande uit
Spanjaarden en soldo ton van verschillende
bevriende stammen, is er in geslaagd het
geheele district, dat tol 1111 toe in de macht
was van Abd-el-Krini's bondgenooten, te
hernemen.
De Spaansche troepen trokken van Boni
Msoear naar de naburige stammen van
Jebel Haitib, waar zij eveneens met succes
streden.
Inlïissehen duurt de pacificatie van het
Anjera- en Hausz-gebied voort. Vole stam
men brengen ten toeken van onderwerping
hun geweren.
Egypte.
Onlusten in Soedan
Naar uit Ghartoem bericht wordt, zijn
in Soedune, in hel gebied der Doeba-stam
nion, onlusten uitgebroken, waar een aan
tie regeering getrouw opperhoofd met zijn
zoon vermoord en zijn andere zoon ver
wond werd.
China.
Feng naar Moskou
Naar een Parijsch persagentschap be
richt. hoeft de Chinees'che generaal Feng
thans definitief zijn reis naar Moskou en
het overige doel van Europa aangevangen.
BINNENLAND
DE KABINETSCRISIS.
De oplossing in zicht?
Naar we vernemen, heeft mr. Limburg
in verband met zijn werkzaamheden be
treffende de Kabinetsformatie aan den
president van liet Permanente. Hof van In
ternationale Justitie, de heer Huber, be
richt, dat hij voorloopig niet zal kunnen
optreden voor hel Hof als vertegenwoordi
ger van de Poolsche regeering in de zaak
tusschen Duitschland en Polen, welke de
zer dagen door het Hof zal worden be-
handeld.
In verband hiermede kunnen we mcc-
deelen, dat mr. Limburg Donderdag a.s.
zou moeten pleiten voor dat Hof. Dezer
dagen vernamen we, dat vermoedelijk de
oplossing der crisis zou wachten tot na dat
pleidooi van die zaak. Bovenstaand be
richt nu verhoogt de waarschijnlijkheid,
dat mr. I imburg reeds eer met zijn Kabi
net gereed zal zijn.
Te meer, waar het afzien van dit plei
dooi voor mr. Limburg met belangrijke
financieele offers gepaard gaat. „Res."
De burgemeester van Borculo minister van
Waterstaat?
Naar „De Morgen" vernoemt, heeft de
oud-minister dr. G. Lely d hem aangebo
den portefeuille van Waterstaat gewei
gerd en wordt thans als candidaat voor dat
departement genoemd jlir. de Muralt, Vrij-
heidsbonder, lid der Eerste Kamer en bur
gemeester van Borculo.
Het wordt waarschijnlijk geacht, aldus
het blad, dat minister Wolter de porte
feuille van Koloniën zal behouden.
Het collectief arbeidscontract in het
bloembollcnbedriif.
Do besprekingen tusschen de werkgevers
en werknemersbonden hebben, zooals he
kend. tot resultaat gehad, dat overeen
stemming is bereikt. Het nieuwe contract
zal de volgende afwijkingen bevatten:
Gedurende 7 maanden van liet jaar zal
do vrije Zaterdagmiddag iic-voerd wor
den: de 5 drukste maanden blijft men tot
4 uur n.m. arbeiden. Eenige verlofdagen
meer, oen voor de arbeiders verbeterde re
geling van de uitkeering hij ziekte en de
HET VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND
In Duitschland waren alleen de commu
nisten voor afschaffing van liet gezant'
schap bij het Vaticaan.
De financieele debatten in de Fransche
Kamer.
De Engelsche troonrede en het adres van
antwoord.
Farinacci bij Mussolini in ongenade?
BINNENLAND.
Overleden is de Zeereerw. heer G. P. Bom
deken van Ouderkerk a. d. Amstel (Kerk»
nieuws, 2e blad).
OMGEVING.
De Bloemententoonstelling te
Rijnsburg (2e blad).
vorming van een fonds voor kindertoeslag
zijn vastgelegd. Voor het laatste is een
commissie van 6 leden van heide zijden be
noemd die een schema zal ontwerpen. Van
een loonsverhooging is afgezien.
De ex-kroonprins op bezoek bij den
ex-keizer.
Een redacteur van liet Persbureau r.
Dias, die gisteren te Doorn licefi vertoefd,
schrijft:
De met natuurschoon zoo rijk gezegende
Utrechtsche gemeente, waarin het land
goed ligt, dat den voorraaligen keizer \.->n
Duitschland reeds lang een rustig verbliif
biedt, is weer eens in do publieke belang
stelling gekomen. Doorn heeft dit te dan
ken aan liet feit, dat de ex-kroonprins on
don lsten Februari j.l., den dag wnnroo
het besluit, tot afschaffing dor Duilsch-
Hollandsclnf pasvisa in werking is getre
den, naar ons land is gekomen 0111 erni-re
dagen op „Huizo Doorn" door le om-omi."
In de gemeente zelf is oigonlijk van -'in
heiangst oiling, wollro men echter wel in heb
buitenland naar aanleiding van dit bezoek
aan don dag legt, niet veel gebleken. Men
zal er echter deiï gewezen banneling van
Wieringen geen verwijt, van kunnen ma
ken als thans niet spoedig in heb dorp
zijn aanwezigheid bekend wordt, want 'n
ex-kroonprins blijkt allerminst schuw Ie
zijn. Gedurende den korten tijd, dat ik 'e
Doorn heb doorgebracht, hel» ik don ex-
kroonprins zeker wel viermaal ontmoet.
Des morgens omstreeks elf uur, nadat
hij zijn vader naar een plekje in het bosnh.
had gebracht, waar de ex-keizer zi'"« da-
gelijksch werk het doorzagen van eeni
ge hoornen hervatte, nam do ex-kroon
prins in een touringcar plaats achter bet
stuur. Naast hem zat zijn zwager dc Hor-
log van Wurtemberg, terwijl ook in d'-n
auto had plaatsgenomen Prins Heinrich,
de broer van den ex-keizer.
Het gezelschap verliet het kasteel orn
een autotocht, in den omtrek to mak'-n,
welke ongeveer een uur duurde. Toen do
hccrcn weer op „Huize Doorn" waren
ruggekeerd, werd op het kasteel do lunch
gebruikt, waarbij ook de secretaris-gene
raal in Algemeenen Dienst, Mr. J. B. Kan,
tegenwoordig was.
In den omtrek van „Huize Doorn" had
den zich vele persfotografen en ecni"o
filmoperateurs opgesteld, die na uren heen
en weer gcloopcn te hebben, maar geen
snapshot konden maken. Toch liet liet ziMi
aanzien dat de vertegenwoordigers van do
geïllustreerde pers in den loop van don
dag nog wel een succesje zouden boeken.
Omstreeks twee uur gaf een der fotogra
fen het sein, dat de ex-keizer met den ex-
kroonprins een wandeling door het boscK
maakte.
Inderdaad werden de beide hccrcn dor
het rasterwerk zichtbaar. Vader en zoon
bicken in c.en geanimeerd gesprek le zi«n
•gewikkeld. Hun gang leidde naar 't Poort
gebouw, waarin dc logeerkamers zijn van
den ex-kroonprins, die tijdens de wan 'e-
ling naast zijn rijwiel liep. Eenige malen,
vertoonde de ex-kroonprins zich voor do
vensters van zijn logeerkamer. Kort daar
op werd do poort geopend en kwam dc ex-
kroonprins, op ziin fiets een raee-ear
gezeten, naar huiten. Een groote opwin
ding maakte zich van 'le buiten wachtende
fotografen meester. „Ach Maiesteit", rif
pen ze nerveus den ex-kroonprins tóe, „wilt
U even poseeren?"
Maar de aangesprokene reed snel door,
den fotografen in duidelijk Hollandsch
toeroepende: „Tk kom dadelijk terug!"
Het was intusschen bekend geworden*
dat hij een boodschap in liej dorp ging
doen. TT ij was een boekwinkel binnen ge
gaan, waar hij verschillende Engelsche en
Holl&ndsche boekwerken kocht.
Toen hij weer builen was gekomen,
stapte ik op den ex-kroonprins toe en ver
zocht hem mij in de gelegenheid te stellen
een kort persgesprek mot hem te moven
voeren. De ex-kroonprins gaf zeer hoffe
lijk te kennen daartegen geen enkel be
zwaar te hebben. „Zegt u maar welke vra
gen u mij wilt stellen", zeide hij.
Van deze gelegenheid maakte ik d.vlelijlc
1 gebruik door hem te vragen of hij hier
