No. 5160 ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling r Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaaL onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaaL nco per post I 2.95 per kwartaaL Geïllustreerd Zondagsblad ia voor de Abonné's ver ghaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, by voor- staling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd dagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen I. Bureaux; RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertenllSn 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeolingon wordt het s dubbele van het tarief berekend. 3 Kleine adverlentiën. van ton hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver huur, koop en verkoop 10.50. isuviames* bas-sa a$ aaü'i '„-«es pverleening Watersnood K. Huisvestings-Comité. Vorig bedrag 10.iM.33i een dienstbode uit dank- heid ter navolging 2.50 Sassenheim 10. Totaal 10.156.83^ natura ontvangen: J. v. d. H. Slomp- 2 paar schoenen; S., Leiden: oen pak en; N. N., Sassenheim: 1 zak bruine en; N. N., Leiden: 1 pak kleeren. nwi ïrisis en critiek. t lange verloop van de crisis wekt bij een gemelijke stemming. ,t is alleszins verklaarbaar, tar men mag zich daarbij toch niet verleiden tol onbillijke oordeelvel- n. onbillijk zijn vaak de meeningen, non óók wel in Katholieke kringen Mgr. Nolens zijn bekende verklaring en avond van 10 November niet had bracht, dan was de stemming gegaan en alleen over het gezantschap en zij geen „politieke" stemming tegen oalitie geworden, zoodat dan de Vrij- g-Democraten hun stem wel niet aan amendement-Kers lens zouden hebben ren zoo hoort men beweren. Maar van is niets waar. Mr. Marchant heeft r dagen in een (e Hilversum gehouden verklaard, dal het, toen dr. Nolens, het scheen, aan H.M. de Koningin idvies had gegeven, Golijn met de Ka- sformatie te belasten in Juli 5 vaststond, dat do Vrijzinnig-Domo- in tegen het gezantschap zouden stem- I Dus niet dr. Nolens' verklaring op November beeft de Vrijzinnig-Demo- >n bewogen voor het amendement- Jten te stemmen. Die verklaring werd ven om openlijk de Christ.-Hist. te :schuwenzij móest om deze reden Jij en gegeven. Terecht zou men anders isalj den Katholieken leider hebben kunnen ijten, dat liij te voren had moeten zeg- wat voorzoover de Katholieken betreft, wolgen zouden zijn van het aannemen het amendement-Kersten, et alléén onder niet-Kalholieken hoort vervolgens de opmerking: Maar is 't rel noodzakelijk geweest, dat de Ka- ?ken aan de aanneming van het am'en- int-Kersten dc gevolgen verbonden, die 42<jj r feitelijk aan gegeven hebben? Dege- die deze vraag stellen en haar ont- end willen beantwoord zien, schijnen Tgeten, dat het gezantschap bij den i ook door niet-Katholiekcn, die in uitnemend lot oordeolen bevoegd f en worden geacht, als een landsbe- is beschouwd geworden, en dat do rde van dit landsbelang is bestreden ntkend geworden uit a n t i-p a p i s t i- e beweegredenen, grievend voor latbolieken als zoodanig. IToe zou het cel hebben geluid van dezelfden, die nu Tppositie der Katholieken becritiseeren, deze zich zulks hadden laten welgeval- en wel van een partij, met wie zij in 'geering samenwerken rat verder den langen duur van de cri- betreft, moet men ook voorzichtig zijn de critiek ilkomon rationeel is 't geweest, dat aan heer Marchant, leider der Vrijz.-Dem. e Tweede nor, opdracht is gegeven Kabinet te formeeren. omdat hij de lei- rcas van dc oppositie legen liet gozant- P, inzoover deze een ..politiek" karak- Iroeg. ilkomcn rationeel is 't ook geweest, na de mislukkig van Mnrchant's po en, toen gebleken was, dat door en linkerzijde met medewerking van der rechlscho partijen een parlemen- Kabinct te vormen zou zijn, Dr. De 's gaan beproeven, de demissionaire itie-rcgeering (e bestendigen. En dal 'ogingon van Dr. De Visser vrij lang [en geduurd, is niet geheel en al on- aarbaar. n nu is, zooals men weel, mr. Limburg den arbeid getoogen, om een extra- ementnir Kabinet te ion. Eri wij laten: t Is lc hopen, dat deze bekwame man daarin zal slagen: in de ge- n o m s t a n d i g !i c d o n wij hierop den nadruk - - is een exlra- 'ffienlair Kabinet o.i. de hoste, zooal ^'S-uwgfdüki* opln'ring. U hebben gi-un-n een citaat gegeven n rede. door dmi Antirev.-leider, den heemskerk, h- Amsterdam gehouden, mruit bleek dal deze niet de bestendi- *an hof Kabinct-Colijn wil, in tegen- (^c' ',(,er Van Wijnbergen .1' ®|ijkens zijn te Woerden gchou- L-'. Z(' v,ndl de beste oplossing van dat. nu geen ander parlementair um mogelijk blijkt, liet Kabinet-Colijn ui- ^e Koningin wordt verzocht F blijven. Do heer Heemskerk zeide in zijn Amster- damsche rede: „Als de pogingen van mr. Limburg niet gelukken en spr. hoopt, dat een resul taat gauw bekend worde dan zou mis schien hetzelfde kunnen gebeuren als bij de Vlootwet, n.l. do de ministers zeggen: wij zijn genoodzaakt te blijven. Dit wensclit do A.-R. partij echter niet. Want zij is zich dan bewust, dat liet Kabinet-Colijn zijn werk onder zeer ongunstige omstandighe den zou moeten hervatten". Wij kunnen ons in deze beter bij dc mce- ning van den heer Heemskerk,aansluiten, dan bij die van den heer Van Wijnbergen. BUSTEL LASSO België. De dood van kard. Mercier. De nationale begrafenis. Do nationale begrafenis van Kardinaal Mercier heeft beden te Brussel op staats kosten plaats. In Mechelen beeft het stadsbestuur in rouwrand doen aanplakken, dat het den aandrang der geestelijkheid heeft onder steund om de nationale begrafenis in Me chelen te doen plaats vinden, maar dat de regeering op grond van de traditie, ge meend heeft, de hoofdstad bijvoor te moeten aanwijzen. De Katholieke vereenigingen van Me chelen zijn bij aanplakbrief uitgenoodigd, zich bij de begrafenis te Mechelen met haar Jjanieren in den stoet te voegen. Onder de telegrammen van rouwbeklag ■welke nog zijn binnengekomen, bevond er zich één van Z. D. H. Mgr. H. v. d. We tering, aartsbisschop van Utrecht, namens het Nederlandsche episcopaat. Ook het Evangelisch consistorie van Brussel heeft telegrafisch rouwbeklag ge daan, terwijl gistermiddag in de Russi sche kerk van Brussel een rouwdienst voor kardinaal Mercier plaats vond. Een standbeeld voor den Kardinaal Een vijftal jaren geleden vormde zich een comité, dat gelden wilde inzamelen om Kardinaal Mercier een standbeeld op te richten. De gelden vloeiden ruim, maar de Kardinaal-Aartsbisschop zelf voor kwam de uitvoering van het voornemen. Inlusschen bleven de binnengekomen gel den op eon bank gedeponeerd. Het comité heeft nu zijn plan weder opgenomen. Duitschland De rijksdagdebatten. Luther wenscht een motie van vertrouwen. De gisteren gehouden Rijksdagdebatten hebben plotseling een verscherping dor positie van het nieuwe kabinet-Luther ten gevolge gehad: Luther had namelijk bij de opstelling zijner uiterst voorzichtige regeeringsver- klaring, die noch naar rechts, noch naar links aanstoot kon geven, er op gerekend, dat uitsluitend door de communisten en door dc Völkischen, maar geenszins ook xloor de Duitsch-nationalen moties van .wantrouwen zouden worden ingediend. De Duitsch-nationale rijksdagfractie heeft echter na langdurige besprekingen besloten een motie van wantrouwen.tegen het kabinet-Luther in te dienen. Als dc leider der Duitsch-nationalen, graaf Westarp, de door zijn fractie inge diende motie van wantrouwen toelicht, toont de Rijkskanselier sterke teekenen van zenuwachtigheid. Westarp verlangt, dat vervulling der Duitsehe wenschen, met name ten aanzien der bezetting van het Rijnland, zal plaats vinden alvorens Duitschland tot den Volkenbond zal toe treden. Voorts erkenning door de geal lieerden, dat het verdrag van Locarno slechts beteekent, dat Duitschland er van afziet Elzas-Lotharingen met de wapenen te heroveren, maar niet, dat Duitschland zonder meer van Elzas-Lotharingen af stand doet; verder verlangt spreker nog een aantal regelingen ten aanzien der Volkenbondsexecutie, betreffende dc kwes tie der schuld aan den oorlog, de koloniale kwestie cn ten slotte ten aanzien der Duit sehe minderheden. Onmiddellijk nadat Westarp zijn rede voering heeft beëindigd, vraagt dc Rijks kanselier het woord en legt zijnerzijds, zichtbaar in groote opwinding en met schorre stem, een verklaring af. Spreker keert zich scherp tegen de Duitsch-natio nalen, maar eveneens tegen de sociaalde mocraten. Tot beide partijen richt hij het verwijt, dat hij uitsluitend genoodzaakt is geweest een minderheidsregeering samen te stellen, doordien zoowel de Duitsch-na tionalen alsook de sociaal-democraten zich aan de verantwoordelijkheid hebben ont trokken, ten einde in de gelegenheid te zijn thans goedkoope critiek uit te oefe nen en goedkoope eischcn te kunnen stel len. Graaf Westarp geraakt zichtbaar in ver legenheid, als Luther liem vraagt, hoe hij dan wel een parlementair kabinet had moeten samenstellen, zonder met de par tijen te onderhandelen en hoe zulk een kabinet er zou moeten hebben uitgezien, indien hot niet uit de partijen van het mid den zou zijn samengesteld. Bij de sociaal-domocraten, die een pro grammatische beslissing van hem hebben verlangd, treft hij de wondeplek, als hij htm vraagt, waarom zij eigenlijk niet heb ben kunnen besluiten tot de groote coali tie toe to treden. Onder sterke beroering van den Rijks dag verklaart Luther dan, dat do regee- ring niet tevreden zal zijn met verwerping der ingediende moties van wantrouwen, maar dat zij integendeel de aanneming oenor positieve motie van vertrouwen ver langt. Tevens geeft dc Rijkskanselier, de thans in het leven geroepen parlementaire situa tie klaarblijkelijk inziende, een scherpere prceiscering der meest actueele buiten- landsche kwestie, namelijk die van Duitschlands toetreding tot den Volken bond. Luther betoogt te dien aanzien o.m.f „Natuurlijk moeten wij de toetreding tot den Volkenbond, als duidelijke voortzetting der sedert Locarno in de buitenlandsche politiek gevolgde richtlijnen, voltrekken. Ik koester den levendigen wensch de Duit sehe stem zoo spoedig mogelijk in den Vol kenbond tot gelding te brengen. Wij wil len mannen naar Genève zenden, die zoo denken, als daar noodig is, maar geen mannen, die niet den wil tot medewerking in den Volkenbond hebben." Kort na Luther's rede werd door de re- geeringspartijen een motie van vertrou wen in het nieuwe kabinet ingediend. In verband met een en ander is de par lementaire situatie thans uiterst précair geworden. Indien namelijk de sociaal-de mocraten zich van stemming onthouden, is de. verhouding lusschen de regeeringspar- tijen en die der oppositie zoodanig, dat hot lot van liet. kabinet van het al dan niet. aanwezig zijn van één 'onkelen afgo- va kan afhangen, Engeland. De intergeallieerde schulden. Het accoord met Italië. Gisterochtend is in het Britsche ministe rie van Financiën de Engelsch-Italiaan- sche schuldovereenkomst geteekend door den Britsclien minister van Financiën Winston Churchill en den Italiaanschen minister van Financiën graaf Volpi. De overeenkomst bepaalt, dat Italië 2.000.000 pond sterling zal betalen in het loopende financieele jaar, 4.000.000 pond in elk der volgende twee jaren en voorts 4.250.000 pond tot 1986-19S7. De betalingen zullen halfjaarlijks geschieden in ponden sterling, en de eerste zal 15 Maart a.s. ge schieden. Italië zal obligaties uitgeven en op 20 Febr. aan de Britsche Schatkist overma ken ten beloope van alle voorziene beta lingen, welke obligaties vrij zullen zijn van alle Italiaansehe belastingen. Italië heeft het recht om dat deel van elke lialfjaarlijksche betaling van 15 Sep tember 1928 af, dat 1.000.000 pond over schrijdt, hoogstens twee jaar uit te stellen, echter op voorwaarde, dat de twee jaar later vervallende betalingen niet kunnen worden uitgesteld zoolang de twee en een jaar tevoren vervallen betalingen volledig zijn gosehiod. Uitgestelde betalingen zul len ïente per jaar dragon. Hongarije. De valsche munters-affaire. Eischen van Frankrijk. De Fransche rogeering had te kennen gegeven, dat zij aan den Hongaarschen premier, graaf Bethlen, een nota wilde overhandigen, waarin de deelneming door Fransche politie-amhtenaren aan het on derzoek in do Hongaarjjrhe valsche mun- tcr.saffairo wordt geëisckt. In sommige bladen wordt er de aan dacht op gevestigd, dat de Fransche re geering sedert korten tijd haar houding ten opzichte van graaf Bethlen geheel heeft gewijzigd. Terwijl zij tot voordien steeds zeer voorzichtig en gereserveerd was, heeft zij inmiddels klaarblijkelijk be sloten algeheelc opheldering te verkrijgen. l)e oorzaak voor deze gewijzigde* houding meent men te moeten toeschrijven aan de omstandigheid, dat de Fransehen door eenigerlei aanknoopingspunt tot de mea ning zijn g'-koraen, dat de vervaardiging der francsbiljetten slechts een episode is geweest uit een groot opgezette onderne ming. waardoor de Eurcseesche vrede in gevaar zou kunnen zijn gebracht. Wegens bovengenoemde dreigende Fran sche nota vreesde men een conflict tus- schen beide regeeringen. Men is er even wel in geslaagd, een oplossing te vinden. Een bepaald onderdeel van de affaire zal n.l. geheel in handen van de Hon- gaarsche politie worden gesteld. Hiermede hebben de Franschen bereikt dat zij bij de verhooron aanwezig mogen zijn. Verder kregen de Franst'n-n op de door hen voorgelegde vragen uitvoerige inlichtingen van den officier van Justitie, waarmede hij hunne volle tevredenheid betuigden. Daarbij werd hun medegedeeld dat zoodra het proces ver genoeg gevor derd is, hun inzage zal worden gegeven van do verschillende acten van beschuldi ging. Zuid-Slavië. Een garantiepact voor den Balkan? Z u i d-S 1 a v i besluit onderhan delingen te openen. Volgens liet Athecnsche blad „Elefthe- ros Typos" heeft de regeering van Zuid- Slavië, op aandringen van bevriende mo gendheden, besloten onderhandelingen te beginnen over een garantie-pact voor den Balkan. De Servische gezant te Berlijn werd ontboden om daarbij als leider der delegatie op te treden. De correspondent van de „Daily Tele graph" te Athene voegt hi urn toe, dat men thans in officieele Servische kringen een garantiepact noodzakelijk acht, omdat de politieke basis der Kleine Entente ten gevolge van het verdrag van T ocarno ver anderd is. Roemenië De premier door een beroerte getroffen. Volgens berichten uit Boekarest heeft dc Rocmeenscke premier, Bratianoe, een err li n aanval van beroerte gehad. China. l)e (cestand in Mansjoc: De oplossing van liet conflict aan den Ooster Spoorweg heeft to Peking groote opluchting te weeg gebracht, en was oven verrassend als het ontstaan er van. De motieven van Tsjang-tso-lin zijn niet ge heel duidelijk. Van, Russicho zijde gelooft men, dat Ja pan invloed heeft weten uit to oefenen op Tsjang hij wijze van belooning voor do Item verleende hulp in zijn strijd togen Kwo-Soeng-lin. Derhalve waren do Russen nerveus. Hun scherp optreden en hun ul timatum waren slechts bluf, want Rus land was zich er van bewust, dat het niet opgewassen is tegen Japan. Indien dozo veronderstelling juist is, dan is liet toege ven van Tsjang-tso-lin alleen verklaarbaar, indien aangenomen wordt, dat het Japan- sche ministerie van Buitenlandsche Za ken aan de uilvoering der plannen der militaire partij, verpersoonlijkt in den gou verneur van Kwantoeng, paal en perk heeft gesteld. Het Russich ultimatum en de bedrei ging met het zenden van troepen heeft een slechten indruk gemaakt op de Chi- neezen, omdat dit optreden volgens hen geheel gelijk is aan do houding der impe rialistische mogendheden, waartegen door de Russen propaganda wordt gemaakt De handelwijze der Russen wordt als een ernstige fout beschouwd, waarlegen do verkregen oplossing van het conflict nau welijks opweegt. Do binnenlandsche toe stand wordt met den dag overzichtelijker. Woe-Poi-foe rukt naar het Noorden op en probeert met steun van Hoe-pelt, en den gouverneur van Sjangtoeng. den tegon- woordigen gouverneur van Honan en zijn z.g. „tweede Kwo-Min-tsjoengpartij" te verdrijven. Tiet doel van Woe-Pei-foe is de verovering den PaorTingfoe en van daar Peking te beheorschen. Dc christen-generaal, Feng, bereidt geen ernstigen tegenstand voor. Het schijnt mogelijk, dat zijn troepen Peking zullen ontruimen. Feng-Yoe-sjiang's opvolger te Kalgan slaat, naar veronderstelt wordt, op góeden voet met Woe-Pei-foe, die zich ook eenigs- zins heeft verzoend met Tsjang-Tso-lin. Men verwacht, dat de laatste niet verder zal voortrukken. Als do plannen voort gang hebben, zal er waarschijnlijk oen algeheelc wijziging tot stand komen in den politician toestand. Japan De premier overleden De minister-president Kato is overleden Het kabinet is afgetreden. Amerika. Toetreding tot het Intern. Hof Do reserves aangenomen De Vereenigde Stalen willen wel toetre den tot het Permanente Hof van Interna tionale Justitie te Den Haag, maar zij ma* ken groot voorbehoud. Gisteren zijn dc desbetreffende reserves door den Senaat rnel groote meerderheid goedgekeurd. Deze reserves omvatten, dat do Vereen. Staten zich elk oogenblik kunnen terug* trekken, dat de statuten van het Hof niet gewijzigd kunnen worden zonder toeslem' ming der Vereen. Staten, dat de ondertee- kening van lie protocol van het TTof niet zal geschieden, voor dat de andere mo gendheden. die er deel van uitmaken, de Amerikaan=cho reserves hebben geaccep teerd en dat hel beroep op liet TTof om ge schillen te regelen tus-clïen do Vereen HET VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND Plannen tot oprichting van een stand beeld voor kardinaal Mercier. De debatten in den rijksdag. Luther ver langt een positieve motie van vertrouwen. Amcrika's reserves voor toetreding tol het Internationale Hof van Justitie. BINNENLAND. De arbeid van hel R.-K. Huisvcstings-< Comité (2de blad). Dc overstroomde polder Brockvclden en Vettenbroek. Een beschrijving met eenige teekeningen. (Rijnstreek, 2de blad). Stalen en andere mogendheden slechts zal geschieden met voorafgaande toestemming der partijen, bij het geschil betrokken. eiNNENLAND DE KABINETSCRISIS. Het gezantschap. „Het Utrechtsch Dagblad" zegt onder alle voorbehoud te kunnen mededeelen. dat liet nieuwe ministerie-Limburg, indien de formatie gelukt, komen zal met een voor stel lot integrale handhaving van liet Pauselijk gezantschap (dus geen accredi- teering, en geen tijdelijk gezantschap). De Kabinetsformateur cn zijn partij. In een onderhoud met „Het Vaderland" heeft mr. P. J. Oud, secretaris van den Vrijzinnig-Democratischen Bond, medege deeld, dat iiij persoonlijk geheel liet stand punt deelt, dat mr. Marchant blijkens zijn jongste uitlatingen inneemt ten opzichte van de opdracht, aan mr. Limburg vor- strdkt. Do vrijzinnig-democratische fractio als zoodanig hoeft haar houding in dozo aangolognhoid nog niet bepaald, doordat oen vergadering niedo door uitslodigheid van mr. A. Joekes nog niet kon plaats hebben. Wat mr. Limburg betreft, merkte do heer Oud nog op, dat deze gedurende de laatste jaren wat interne aangelegenheden aangaat een vrij onafhankelijke houding ten opzichte van den vrijzinnig-democrati- schen bond had aangenomen en zich met name over de nationalo ontwapening nim mer gebonden heeft. Do voornaamste grief welke men thans echter in den Vrijzinnig- democratisch en Bond legen mr. Limburg koestert is, dat li ij geheel zonder een i go ruggespraak met do kopstukken van den Vrijzinnig-democratischen Bond do op dracht, hem door de Koningin verleend, in overwoging, heeft genomen. Nieuwe namen. „net Volk" meldt dat in parlementaire kringen worden genoemd als minister van Onderwijs in het kabinet-Limburg in do eerste plaats prof. Symons, te Groningen en in de tweede plaats prof. Casimir, Koninklijke Besluiten. Notariaat. Bij Kon. besluit is-aan G. van (lor Stuyt, op zijn verzoek, met ingang van 15 April eervol ontslag verleend uit zijn betrekking van notaris te Schevoningen. Rechterlijke macht. Bij Kon. besluit is aan mr. A. W. J. M. Desertine, op zijn verzoek, met ingang van 29 Januari, eervol ontslag verleend uit zijne betrekking van griffier bij het kan tongerecht to Oss. Professor Van Rooy in Leuven. Hulde aan Kardinaal Mercier. Men schrijft uit Leuven aan „De Tijd": Prof. dr. A. H. M. J. van Rooy, uit Am sterdam, hield Maandagavond te Leuven in het groot-auditorium van het Physiulo- gischo Tnslituut een wetenschnppelijko voordracht voor de hoogleeraren en slu- tenten der geneeskundige en natuurweten schappelijke faculteiten. Vóór den aanvang van zijn voordracht heeft hij enkele woorden van eerbiedige herdenking gewijd aan de nagedachtenis van Kardinaal Mercier en getuigd hoe ook in Holland en vooral in de kringen der katholieke beoefenaren van wetenschap de dood van Belgiö's Primaat gevoeld wordt als een groot en smartelijk verlies. In het bijzonder wees de spreker op do betrekkingen, die bestaan hadden tusschen Kardinaal Mercier en wijlen professor dr. I. V. de Groot O. P., die niet alleen was een intieme vriend van den Kardinaal, maar ook één zijner krachtigste medewer kers in den strijd voor dc erkenning en verbeiding van St. Thomas' wetenschap De zeer talrijke aanwezigen hoorden mot zichtbare instemming deze woorden van herdenking en waardeering aan.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1926 | | pagina 1