•C-1
OPRUIMING
ppoorweg naar Tientsin met een prr:
troepenmacht.
Ten slot I'.vordt v> klaard, dat de lei
ders der drie Kwo-Ming-Tsoong-logurs el
kaar tegenwerken, wat de moeilijkheden
van het kabipet verklaart en de aarzolin-
g- n van Toean om zich terug tg trekken.
Voorspellingen over de toekomst zijn in
deze omstandigheden nutteloos, doch er
zijn er velen, die de onmiddellijke vorming
van een extrimisfische regeering ver
wachten, die nauw zal samenwerken mei
«1e bolsjcwieki.
Beweerd wordt verder, dat deze regcc-
ring onmogelijke eischen aan do Douane-
conferentie en aan do ex-lerritorialileits-
commissio zal voorleggen, om die zoo
Fjioedig mogelijk lol een eind te brengen
en dan allo bestaande verdragen te ver
nietigen.
Het is moeilijk te gelooven, dat zulke
gevaarlijke dingen werkelijk zouden ge
beuren, dorh ontkend kan niet worden, dat
de verwarde situatie en de onderlinge
strijd der partijen oen buitengewoon gun
stige gelegenheid bieden voor onverant
woordelijke daden.
Wang wordt premier.
Uit Peking wordt geseind, dat een over
eenkomst lot stand is gekomen, waarbij
Wang, voorloopig minister van buiten-
landscbo zaken, het premierschap en bet
ministerschap van buitenlandsclie zaken
definite! op zich neemt. Hij zal een niou-
wo regeering vormen. De voorloopige chef
van het uitvoerend bewind Toean-Sji Yoei
en de premier Hsoc-Sji oeying treden af.
B9^0gE%LAHD
OE KABINETSCRISIS.
De oplossing der Crisis.
Haar „De Maasbode" verneemt, wordt
de op'ossing van do crisis eerst tegen het
mrdden dei* volgende week tegemoet ge
zien.
Van doorgaans goed ingc'icbte z'jdo
zogt „De Telegraaf" te vernemen, dat bet
thans als zeker beschouwd kan worden,
dat het huidige kabinet als recbtscb za-
kenkab:net aan bet bewind zat blijven De
kwestie van. bet gezantschap bii het Vati-
caan zal in dier voege geregeld worden
dat onze rrezant te Weenen tevens bij den
Heiligen S'oel geaccrediteerd zal worden.
Tot gezant to Weenen zou dan worden be
noemd onze tegenwoordige gezant bij het
Vaficaan, .Tbr. van N'spen tot Sevenaor.
snilks in de vacature, ontstaan door bet
overlijden van .Tbr. Mr W. M. van Woede
Tan Bereneamp.
Mocht ten aanz:on van deze oplossing
een* motie van afkeuring in de Kamer
worden ingediend, dan zou, ind'en deze
motie een zoodanig karakter mocht dra-
igen, dat daarmee bet leven van het kabi
net gemoeid is, althans een deel van de
C..H. fr(gftfe flgge jnotfe stemmen.
!gen, dat deze op'ossing splits één der in
Ibosnrolcing zijnde mogelijkheden is. Bed.
'L. Crt.).
De vergadering der R K. Kamerfractie.
De vergadering van de B. K. Kamerfrac
tie beeft gistermiddag van 2 uur tot half
viif geduurd. Afwez:g waren de hoeren
Hermans, Rutten, Mo1ler en van Voorst tot
Voorst.
Hoogstwaarschijnlijk zal de Katholieke
ifraclïe a s. Dinsdag opnieuw bijeenkomen.
I De A. R. Kamerfractie.
De vergadering der A. B. Kamerfractie
iwTke ook om 2 uur was uitgeschreven
"was eveneens tegen half vijf geëindigd.
Koninklijke besluiten.
Onderscheidingen.
Bij Koninklijk besluit is benoemd tot
ridder in de Orde van den Nederland-
scben Leeuw prof. mr. H. B. Greven, on
dervoorzitter van de Centrale Commissie
voor de Statistiek en oud hoogleeraar aan
de Rijksuniversiteit te Leiden.
Centrale Commissie voor de
Statistiek.
Bij Kon. besluit is benoemd tot voorzit
ter van de Centrale Commissie voor de
Statistiek mr. P. J. M. Aalberse, lid van
die commissie.
Burgemeesters.
Bij Kon. besluit is benoemd tot burge
meester der gemeente Obbiclit en Papen
hoven M. J. A. B. M. Koten, burgemees
ter der gemeente Grevenbicht.
Salarissen P. T. T.-Personeel
Hoe de plooien zullen worden
glad gestreken.'
Do directeur-gen^-saal der Posterijen cn
Telegrafie heeft naar aanleiding van hot
desbetreffend schrijven dor Commissie
van Overleg voor het staatsbedrijf der P.
T. T., d.d. 25 Nov., oen uitvoerig antwoord
gezonden, waaraan het volgende is ont
leend:
Uw voorstel om de eerste periodieke ver-
booging van ambtenaren, wier aanvangs-
weddc f 1100 of minder bedraagt, steeds
na een jaar en ten bedrage van f 200 too
to kennen, is niet voor inwilliging vat
baar, omdat dan verder zou worden go-
gaan, dan bij do kernsalarisseti is geschied
Wèl zullen de eerste periodieke vorhoo-
gingen van de door U bedoelde ambtena
ren telkens na een jaar worden toegekend,
doch do eerste verhooging' zal niet op
f200 kunnen worden gesteld.
In do bezoldiging van de kantoorknechts
zaalwachters zal geen wijziging wor
den gebracht.
Wat hel technisch personeel van lage-
ren rang betreft, Uw voorstel om dit per
soneel to bezoldig n in overeenstemming
mol overeenkomstige rangen bij de Ned.
Spoorwegen kan niet worden gevolgd.
T T r 7a 1 dn loopschaal voor Je m. - f ur=
kh-se en instrumenten Vers -O klasse,
die in 't algemeen ook met eenige b iding
zijn belie-t, en op grond daarvan kunnen
uit «raan boven loon groep 5 der Hijkswerk-
leden, met f 0.1)0 per week worden ver
hoogd.
Voor do monteurs le klasse en instru
mentmakers Ie klasse zal gelden de reeds
eerder aangegeven loonschaal Cf 35f 43
p. w. in 7 jaar). De persoonlijke verhoo
ging van f 2 per week boven het tegen
woordige maximum voor degenen, die een
zelfstandigen werkkring hebben, komt te
vervallen.
Uw voorstel om bet maximum van de
telefonisten 2e klasse bij den lokalendienst
met f J00 te verhoogen, zal worden ge
volgd. De schaal zal worden f1000f1700;
met 2 jaarlijksche verboogingen van f 100;
4 twee jaarli jksche verb, van f 100 en 2
tweej. verb, van f 50.
In overeenstemming met Uwe ziens
wijze is besloten om bij den P. T. T.-dienst
voorsbands niet over le gaan tot invoering
van de rangen van machineschrijver en
schrijver le klasse. Er blijft dus een rang
van schrijver,waarvoor de volgende schaal
zal gelden: 6 jaarlijksche verhoogingen
van f 100: 1 twee-jaarlijksche verb, van
f 100 en 2 tweej. verb, van f 50. In ver
band met de bezoldiging van andere groe
pen van P. T. T.-personeel bestaat be
zwaar legen invoering van de door U voor
gestelde schaal voor de schrijvers f 1100
f 1000).
Do kantoorhouders 3de klasse zullen de
schaal Cf 1100f1800) doorloopend mot
twee jaarli jksche verhoogingen van f 100
en 5 twee jaarlijksche verhoogingen van
f 100 In verband met het kernsalaris van
do klerken bij de departementen van Alge
meen Bestuur, beslaat er bezwaar tegen
het maximum voor de bureelnmbtenaron
2e klasse, teekenaars 2e klasse en boek
houders 2e'klasse op f2100 te stellen. Wat
Uwe opmerking betreffende de hoofdbe
stellers aan'gaat, diene, dat bet verschil
tusschen het .salaris van deze categorie
eenerzijds en dat van do assistenten en
conducteurs anderzijds niet wordt ver
groot.
Zoodra omtrent eene herziening van de
grondslagen der class'/icatie van de hulp
kantoren eene beslissing is genomen, zul
len de salarissen der kantoorhouders aan
een nadere beschouwing worden onder
worpen. Voor het tegenwoordige moeten
de minima en maxima ongewijzigd blij
ven.
Uw voorstel om de schaal voor de kan
toorhouders 2e klasse met f 100 te verhoo
gen, kan in verband met het vorenstaan
de niet worden gevolgd. Overeenkomstig
Uw advies zal voor do assistenten le klas
se en conducteurs le klasse, evenals voor
de kantoorbedienden le klasse, telegrafis
ten le klasse en telefonisten 1e klasse, de
volgende schaal gelden: f 1400f 2600,
met 5 tweejaarlijksc.be verkoelingen van
f200 en 2 tweoi, verb, van f 100. Naar
aanleiding van Uw verzoek, om het moge
lijk te maken, om aan kantoorbedienden
■ftWaah "hébben aan de eischen voor ad
junct-commies, of voor commies titulair,
een verb oog in g boven het maximum van
f 2600 toe te kennen, van resp. f 100 en
f200, deel ik U mede, dat dit een nieuw
element zou brengen in de bezoldiging van
het P. T T.-personeel, en reeds op grond
daarvan thans, nu het er slechts om gaat
plooien glad te strijken, niet aan de orde
kan worden gesteld.
Verhooging van het salaris van een be
paalde groep van ambtenaren behoeft niet
steeds verhooging voor een naast hooger
liggende groep ten gevolge te hebben.
Dn directeur-generaal kan dan ook geen
aanleiding vinden om 't salaris van de ad
junct-commiezen, nu het maximum der
kantoorbedienden, le klasse op f2600
wordt gebracht, telegrafisten eveneens met
f 100 te verhoogen.
Wel zal het voorstel t.a.v. de periodieke
verhoogingen worden gevolgd. De schaal
der adjunct-commiezen blijft dus f 1700
tot f2800, doch de opklimming wordt: 4
tweejaarlijkscho verhoogingen van f 200
en 3 tweejaarlijksche verhoogingen van
f 100.
Hot is niet noodig om oen regeling tc
treffen nopens de vaststelling van het sa
laris bij benoeming tot adjunct-inspecteur.
In voorkomende gevallen kan op grond van
art. 16 van hot Bezoldigingsbesluit een
jaarwedde worden toegekend, welke voor
den to benoemen titularis passend wordt
geacht.
R.K. Bond v. Spoor- en Tramwegpersoneel
Locomotiefpersoneel.
Het hoofdbestuur van St.-Raphaël deelt
mede, dat in verband met den watersnood
de vergadering voor het locomotiefperso-
nel, welke op Dinsdag 12 Januari zou ge
houden worden, tot nader te bepalen da
tum is uitgesteld.
De wethouder van financiën fe Utrecht.
In de raadszitting le Utrecht is in de
plaats van den heer G. A. Serton (V.B.),
die als wethouder van Financiën bedankt
heeft, gekozen mr. M. H. de Boer (V. B.)
met 20 van de 26 uitgebrachte stemmen.
Zes stemme^ waren blanco, terwijl de
socialistische Raadsfractie zich van stem3
ming onthield. Do heer De Boer deelde
mede, dat hij de benoeming aanvaardt.
Het eigenaardige feit doet zich thans
voor, aldus de „Tel." dat de lieer Dar
Boer, die het eenige lid dor V. B.-fractio
is, dat tegen do jongste hegrooting stem
de, omdat hij zich niet kon vcreenigen
met do financieele politick van B. en W.
en den Raad, zich thans heeft laten ver
kiezen tot wethouder voor de financiën en
als zoodanig aan de uitvoering van die po
litiek, als neergelegd in uc hegrooting, zal
hebben mede te werken.
Mgr. Dr. Knebel.
Naar „Do Maasbode" verneemt, is het
vertrek van Mgr. Dr. Knebel naar Boeda
pest wagons eenige dringende zaken in ous
land en in België, voor korten tijd uitge
steld.
.-'.He respect voer de Koningin".
Do In-er Ki> i-..Looper Left per roei
boot een tochtje in lift overetrouuvlo ge
bied van Maas en Waal gemaakt en ver-
lelt er van in „Het Volk".
Zoo schrijft bij o.m.:
„Het is ontzaglijk koud in de boot,
zelfs voor mijn ijsberennatuur. Alle
respect voor de koningin, die dat vier
dagen heeft volgehouden en voor wier
kloekheid hier de bewondering alge
meen is
Deze zuiver-menscheb'jke uiting eert den
heer Kleerekooper en steekt gunstig af bij
het ergelijk geschrijf in de Tribune over
de onversaagdheid der Koningin.
„Hsgz."
KERKNIEUWS.
HAARLEMS KATHEDRAAL KAPITTEL.
Mgr. Siroomer tot kanunnik benoemd.
Het heeft Z. H. den Paus behaagd te
benoemen tot kanunnik van het Kathe
draal kapittel van Haarlem den Hoog-
Eerw. heer Mgr. P. Stroomer, deken van
Amsterdaifi.
SPORT
WIELRENNEN.
Leidsche Ren- en Tcerist-Vereeniging
„Swift".
Zondagmorgen rijden de A-klassers een
wedstrijd over 3 K M op de hometrainers,
de B-klassers een wedstrijd over 1XA K.M.
Hef clublokaal zal geopend zijn om 9 45
uur.
Voor de uitvoering op 30 Januari as.
zijn er onderhandelingen geonend met de
professionals F. Leddy, de snelste Hollend-
sche stayer, die in het afgeloopen seizoen
zu'ke schitterende resu'laten achter de
motor heeft behaa'd.
Als tweede deelnemer is uilgenoodigd
R. A. Ikelaar de wegkampioen 19231924
evenals G. Vreeaw'jk de snelste Rijnlander
die elkander zouden bekamnen op de Ho
metrainers over verschalende afstanden.
Het is te hopen, dat deze uitnood1 gingen
zullen worden aangenomen, daar dit drie
span zeker een mooien strijd zal geven.
Nadere mededelingen zul'en ten spoe
digste worden bekend jfemaakt?
STmsmEisms
OPROEP
Aan de Katholieken van Leiden
en Omstreken.
Morgen Zondag 10 Januari, zal aan den
uitgang van alle katholieke kerken eene
collecte worden gphouden voor de slacht
offers van den watersnood. Wij doen een
beroep op uw aller mildadigheid om toch
de kerk niet te verlaten alvorens een of-
vïnh&'&ll&iZ,
gen onzer kerken zult vinden.
Verdere aanbeveling voor dit goede doel
behoeven wij niet te geven.
Namens het R.-K. Huisv.-Comité:
Kapelaan TH. BLOM,
Voorz. afd. Leiden.
R.-K. Volksbond.
(Sociale cursus.
Gisteravond vergaderden de leden van
de propagandaclub „St.-Pclrus" wederom
in het bondsgebouw aan het Steenschuur,
om te luisteren naar het woord van den
den leider van den Socialen Cursus, den
Weleerw. Pater van den Donk. Alvorens
deze het woord verkreeg, wenschle de
voorzitter, de heer van der Weijden, al
len aanwezigen een Zalig Nieuwjaar. Hij
sprak zijn voldoening uit over de goede
opkomst der leden, spoorde hen aan om
in hun ijver te volharden, en hoopte, dat
de club onder Gods zegen dit jaar veel
vruchtbaar werk zou verrichten.
Daarna nam de eer. adviseur de begin
selverklaring in behandeling, welke
door bet bestuur van het R.-K. Werklie
denverbond in Nederland werd geprocla
meerd in zijn vergadering van 26 Januari
1925. In die beginselverklaring wordt tot
tweemaal toe verwezen naar het bisschop
pelijk communiqué van 1916. De eerw. in
leider bracht do aanwezigen daarom eerst
op de hoogte van den inhoud van dit com
muniqué, en deed hun zien, hoe het de
taak omschrijft van stands- en vakorga
nisatie.
Ook spreekt de beginselverklaring van
„De christelijke beginselen omtrent het
eigendomsrecht". Naar aanleiding hier
van besprak de Pater in den breede de
socialisatieplannen van de socialisten, en
toonde duidelijk aan hoe deze lijnrecht in
strijd waren met de genoemde beginselen,
en hoe daarom de Katholieken niet kun
nen medewerken tot de uitvoering van die
plannen, daar het privaateigendom, ook
van productiemiddelen, een eisch is van
het natuurrecht.
Op deze klare uiteenzet f in g volgde een
geanimeerde gedachtenwisseling en vele
vragen werden gesteld.
Toen de inleider tot aller tevredenheid
de vragen had beantwoord, was het in-
tusschen half elf geworden, waarom de
voorzitter, na een hartelijk dankwoord,
de vergadering op de gebruikelijke wijze
sloot.
De volgende cursusavond wordt gehou
den op Vrijdag 22 Januari.
Jaarvers'ag St. Elisabeth-ve: ceniging 1925
Men zendt van bovengenoemde verooni-
ging volgend jaarverslag, dat weer 'ns dui
delijk demonstreert, hoe goed en nuttig
deze sympathieke vercenig:ng werkt.
Bij hol samenstellen van een kort ver
slag over werkzaamheden in het afgeloo
pen jaar 1925 is het wederom een groot
genoegen te kunnen constateeren, da ons
schoon liefdewerk mot den zelfden ijver
als voorhéen werd voortgeze'
Do traditie rouw werden do verga
deringen icderen Donderdag gehouden in
hef r I n r "T -r c!. Y'neon'hisvr-penig'ng.
alw do veie «n. ule vo ondersteu
ning in -inmerking meenden te komen,
zich lieten in. 'cn, en, zoovol in ons ver
mogen lag. werden ondersteund.
In de Bestuursfunctie ontstond de va
cature van viee-presidente door het bedan
ken van Me stouw L. Wap-Verwen, die
z'ch jaren achtereen op verschalende wij-
zo verdienstelijk voor onzo vereenighig
had gemaakt; Mevrouw v. d. Laan-Stad
houder werd bereid gevonden voortaan
deze functie op zich te nemen.
Door den dood ontviel ons een zeer ver-
diens'elijk lid, wijlen mej. M. v. Cranen-
burg.h, die jaren lang met zeer veel toe
wijding de be'angen der vereen'g:ng en
do armen bad behartigd; hare gedachtenis
bl'ive bij ons lang in eere.
In deze vacature werd voorzien dooT
toetreding als werkend lid van mej. A.
Coebergh.
Door omwerking en pithve^'*"" van het
aantal wijken van 12 tot 13, was het noo-
d:g, dat het aantal werkende leden met
twee weTd vermeerderd n.l. de dames M.
v. d. Laan-Glaessens en M. Gie'ens-Land-
man.
Er werden drie bestuursvergaderingen
gehouden, n.l. in de maanden Januari,
April en October.
Tot vertegenwoordigend lid onzer ver-
eeniging in den Armenraad werd afge
vaardigd mevr. M. Du'jnstee-Brantjes
Ook trad de vereenig'ng toe als lid van
het R.-K. Huisvestingscomité met een
jaarl. contribute van f2 50.
Het aantal huisbezoeken bedroeg 2235.
Er werd uitgereikt 11299 Liter melk en
3038 eieren.
Bij gelegenho:d van het St. Nicolaae-
feest werd aan 44 gezinnen een mud cokes
verstrekt, terw'jl met het Kerstfeest 61
gezinnen 5 ons loverworst en eenige kleo-
din«stukken ontvingen.
Ook wederom d't jaar memoreeren wij
in groolen dank het ontvangen van een
mooie partij katoenen goederen, geschon
ken door de Le'dsche Katoenmaatschappij.
Aan giffen onlv'ngen wij f 450.
De coTecte op de vergaderingen bracht
op f 121 54. a'snog aan absent'ege-Meu
ontvangen f94.40.
De liefdadigheidsp'Tdicalie werd ge
houden op Zondag 15 November in de S'.
Petruskerk door den ZcerEerw. ïïcoggel.
Pater Molkenboer O.P. en bracht de col
lecte op f826.
Op 19 November, feestdag van de H. Eli
sabeth, word in de Petruskerk een H.
Mis opgedragen voor de leden en weldoe
ners der vereenigng, terwiil om de dr e
maanden een H M:s werd ee'ezon tot in
tense van de overleden zieken, tijdens hun
ziekte door de werkende leden bezocM.
Teruggekeerd van een reis naar Rome,
mot een onzer leden, mej. J Noordman,
verraste de presidente, mej. D. Coebergh,
ons met den Pausel'jken Zegen van Z. TT.
Pius XI voor alh1. werken&e ''eden, waar
van de oorkonde in groolen dank een
p'aats werd gegeven in onzo vergaderzaal.
werkende leden bijeengebracht, ten einde
een lamp ;n de catacomben te Rome tf la
ten branden, gedurende het Jubeljaar, ont
vingen wij eene dankbetuiging uit Rome
met bii voeging van eenige prentjes en een
medaille van den regeerenden Paus
Uit het verslag der magaz: in meesteressen
blijkt, dat werd tfteeeeven: 47 pnkbw aan
kraamvrouwen en 143 kleedin«stukken
Aan geschonken werd ontvangen30
luierbroekjes. 12 lu;ers en 6 hors'rokjes.
De ontvang-ten bed re ">on f3788 20, de
uitgaven bedroegen f3428.93, batig dbldo
f 359 27.
Zieh;er een beknopt ver*slag van hetgeen
onze vereeniging in het jaar 1925 tot s'and
bracht, waarop wij, dank.z'j de hulp van
onze Patrones St. Elisabeth, met voldoe
ning kunnen teruerien.
Moge hef al'e werkende leden aansporen
om met vernieuwden ijver onze verheven
taak voort te zetten, en de publicatie "hier
van ook onzo contribueerende leden en
weldoeners aanzetten om hunnen onnrsha-
ren en gcwaardeerde.n steun, gezien het
groot nut onzer vereen'ging, zoo mogelijk
voor het komenden jaar nog te vermeer
deren.
R.-K. Huisvesïings-Comité.
Gisteravond hield bovengenoemd Comi
té een algemeene vergadering. Na de ope
ning deelde de voorzitter, de Weleerw.
heer Kap. Blom, mede, dat er verschillen
de redenen waren voor deze spoedverga
dering.
Vooreerst werd aan de leden mededee-
ling gedaan van alles wat door de Leid
sche afdecling van het R.-K. Huisvestings
Comité verricht was ten bate van de
slachtoffers van den watersnood, o.a. geld
inzameling, inzamelen van giften in nalu-
ra, levensmiddelen, kleederon, dekens enz.
Dan deed de secretaris, de heer Van
Dcene, voorlezing van (te betreffende deze
ramD gevoerde correspondentie.
Het Leidsche Comité heeft aan de on
der den kring Leiden behoorende sub-co-
mitó's het dringend verzoek gericht, krach
tig le willen medewerken tot leniging van
den nood in de beproefde streken.
Een schaalcollecte langs de huizen der
ingezetenen is aangevraagd.
Het dagelijksch Bestuur van de Afd.
Leiden is uilgenoodigd zitting te nemen in
de Leidsche Sub-Commissie van de Alge
meene Nederlandscbe commissie tot leni
ging van rampen door watersnood.
Aan de Zeereerw. Heeren Pastoors de
zer stad is door het Hoofdbestuur van het
Huisv. Comité verzocht a.s. Zondag ua
alle H. Missen een collecte te laten houden
aan de uitgangen der kerken, welk verzoek
welwillend is toegestaan. De ter vergade
ring aanwezige leden verklaarden zich be
reid hun best te doen, een yoldoend aan
tal collectanten, die zich voor dit doel be
schikbaar stellen, bijeen te krijgen.
Na deze med 'dcclingen, waaromtrent
nog eor.ige besprekingen werden gevoerd,
werd de vergadering met gebed gesloten.
Agenda
LEIDEN.
L'ins„ao. R. K. ht v-n Overheidsperso-4
neel. Bondseebqmv. te 8 mn\
Woensdag. R. K. Bouwvakarbeidersbond
„St. Jozef" feestvergadering,
Bondsgebouw te 8 uur.
NOOR DW IJK.
Maandag. Vergadering R. K. Midden-
stands vereen icing, Juvenaatsge-4
bouw, te 8 uur.
De avond-, nacht- en Zondagsdienst der
apotheken wordt van Maandag 4 Jan.'
tot en met Zondag 10 Jan. 1926 as.
waargenomen door de apotheek van den
heer L. B. Duyster, Nieuwe Rijn 18, tele
foon 523.
Van Zaterdagavond 8 uur tot Maandag-*
morgen 8 uur nemen de volgende huisart
sen den dienst waar.
Dr. Boonaclcer, Hoogewoerd 138, Tel 26(1
Dr Horst, Havenkade, Tel. 1577
Dr. Hovens Greve, Rijn en Schiekado
104, Tel 1681
Dr Kist, Rembrandtstraat 21, Tel 1202
Dr Mulder, Waterstecg, Tel 990.
De geneeskundige 's Zondagsdienst to
Oegstgeest wordt waargenomen door
dr. Varekamp, tel. 1916.
Ingezonden Mededeelinr.
ruiM. vjcjjpfe)
Lappen en Restanten
Ksder« Speciale Koopjes
De Hol'anders op Spitsbergen.
Voor de Maatschappij der Nederland-*
se he Letterkunde heeft gsteravond mr.
dr. J. G. Overvoorde, directeur van het'
Stedelijk Museum „De Lakenhal" en Ge
meente-archivaris alhier, een voordracht
O-er bovenstaand onderwe p gehouden.
Spr. ving aan met de beschrijving van
de eilandengroep, die tot Soitsbereen ge
rekend wordt en d:e arle e;'anden om-at
tusschen 19. gr. en 35 gr O. L. van G-een-
wich met inbegrip van het Beereneilard
mot oen oppervlakte zoo groot als België
en Nederland tezamen.
De groote voordee'en. die de handel met
C li in a opleverde drcf in oude tijden c
*=cu «wn-s trachten te v nden in he,t
hooge Noorden. Spr. noemde eer.s e pen
gingen van Venetiarren. Enge'scben nn
F anschen om een noordokjke zeeweg to
vinden dagteekenend reeds van de 15e
eeuw.
Zoolang de Hollanders de vrachtvaart
voor derden uitoefenden bestond er geen
aanleid ng ook pogingen h'ertoe in het
werk le stel1 en, dorh toen dit veranderde,
werden ook van HoTandsche zrido pexrin-
gen aangewend. De mgest bekende tocht is
wel d;e van Juni 1596. waaraan Barents,
de Rijp, Linscholen en Heemskerk deel
namen.
Tusschen de Encelschen en de Hollan
ders ontstond langzamerhand een fe'le
concurrentie en tenemde van onze z'jde
weerstand te kunnen bieden werd b;er de
Noordsche Commgnip opee^'cM. Het ka-s
pi taal van de Noordsche Compagnie be
droeg oorspronkelijk f 80 000 doch werd
flater verhoogd tot f120 000. door de kan
mers der deelnemende steden eest or t. Als
een bewiis van de omvangrijkheid van'"
deze walvischvaart, dee'de sm*. mede, dat
in 1666 van de minstens 192 Teederijen!
van Rotterdam, 48 Groenland va ardors wa*
Ten. Het marmnm werd bereikt in 1684,
toen van HoMand 246 schenen ver'rokt-en.
Spr. gaf daarover oen aantal c:jfers
waaruit bleek, dat jaarlijks circa f40 000
winst werd gemaakt, om vervolgens van
de vischvanest zelf een levendige beschrijf
ving te geven.
Bij de toeneming van het vertier vestig*
den zich op Spitsbergen ook meerdere
mensehen. Er vormde z:ch een dorp met
een fort er bii Bij het bezoek dat spr.
ze'f aan Spitsbergen bracht waren s1 echts
enk-el resten fe vindon van den onderhouw
van tra an ketels, beneyens verscheidene
graven. Een wetensctiapnelïjke beschrij
ving der verschillende p'aatsen. waarbij
zooveel mogelijk is nagegaan wat h:OT vani
Hol'ardschc. en wat van vreemden oor-1*
sprong is, heeft nooit plaats gevonden,
evenmin is nagegaan, wat er van vroeger,
gevonden resten ook thans nog aanwezig
is. Een spec'aal onderzoek hiernaar van
Hollandsche ziide is volgens spr. drin^ i
gend gewenscht.
Spr. beschouwt hpt als een ©ereschuld
van ons vo!k om he* op bescheiden voet:
begonnen goede werk a'daar voort te zeP
ten en door het verzamelen van de ge«c-j
vens ter plaatse de herinnering levendig',
te houden van do moeite, do kennis eni(
volliard;ng, waarmede voor duizenden'
een bestaan bevochten is.
Hierna gaf spr. een Vort overzicht van'i
hetgeen in la'eren tijd op Spitsbergen,
door Hollanders gedaan is. hetwelk voor.)
een groot deel t« danken is aan liet werk.
van den heer Dresselhuys waarbij hij inj
het bijzonder wees on den rijkdom van',
steenkolen van den bodem welke in do;
toekomst ook voor Nederland van belangj
kan zijn en waarvoor de Nederlandscbe,
Bond rich finant'eel wil ïnteresseeren. f
Na afoop der lezing gaf spr. oen reeks,
lichtbeelden die daarop betrekking bad-,
den.
