17e Jaargang. VRIJDAG 8 JANUARI 1926 No. 5143 9e £cidóelve (Bou/ccmt De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal. Bij onze Agenten 20 cent per week (2.60 per kwartaal. Franco per post I 2.95 per kwartaal. Het Geïllustreerd Zondagsblad ia voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct-., met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen I. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentlën 30 cent per regel Voor Ingezonden Medcdcolingcn wordt het z dubbele van het tarief berekend. z Kleine adverlenticn, van ten hoogato 30 woorden, r/aarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, buur en ver- huur, koop en verkoop (0.50. Dit nuBtimei"1 besiaai uit d^ie Maden. Zondagsblad. De administratie herinnert er aan dat het abonnementsgeld ad 50 cent 1c kwar taal op het Zondagsblad heden moei wor den betaald. liulpverleening Watersnood R. K. Huisvestingscomité. Als er liefdadigheidspredicatic met sehaalcollecte is in ónze kerken, dan wordt er, Goddank, nog altijd geofferd met milddadige liaud! Maar zou nu de dringende aanmaning van onze Bisschoppen en de scliaalcol- lecte, die liet R. K. Huisvestingscomité door middel van onze courant houdt, ook niet de milddadigheid oproepen? Hedenavond wordt door middel van de zen oproep in duizenden gezinnen een smeekbede gedaan om geldelijke hulp. Een smeekbede, want de nood in de door den watersnood geteisterde streken is groot, en: spoedige hulp is dubbele hulp! Een smeekbede aan U Katholieken voor uwe landgenootcn, van wie verre weg dc meeste tevens Uw geloofsgenooten ziju, die in zulk een ellendigen toestand verkeeren. Uwo barmhartigheid wordt ingeroepen God heeft U zulk een ramp bespaard. Maar zeker is het, dat Hij van U ver langt, dat gij de door de watersnood ge troffenen helpt. Geeft allen, vooral gij, die meer begeert dan gij voor Uw dagelijksch levensonder houd noodig hebt! Helpt bij deze ramp van ongekenden omvang. Gaarne TiemCTr~(lfr OTrcrer slaande J>e- stuursleden van het R. K. Huisvestings comité, afd. Leiden, giften in ontvangst. Kapelaan Th. Blom, Oude Vest 223 Giro 65680. G. J. van Deene, Breestraat 12, Giro 31553. Mevr. Th. WilmerKoelman, Breestraat 32a. J. v. d. Heijden, Haarlemmerstr. 220 Mej. A. v. d. Horst, 0. Singel 230a. Moj. G. van Decne Breestraat. 12. Desgewenscht kan men ook giften toe zenden aan „De Leidsche Courant". Wij zullen deze dan overdragen aan do afd. Leiden van het R. K. Huisvestingscomité. Ter wille van de uniformiteit der Katho lieke inzamelingen verzoeken wij allen in Leiden en in de gemeenten, die tot de rayon Leiden behooren, hun giften te geven aan het R. K. Huisvestingscomité, afd. Leiden. Nadat het bovenstaande was geschre ven, is bekend geworden het verzoek aan tie Zeereerw. heeren Pastoors, om Zon dag hij den uilgang van hun Kerk te doen collecleeren. (Zie 2de blad.) Ingekomen giften. Vorig bedrag ƒ442. J. D 3.50 H. en B 10.— N. N. te 0 10.— N.N. te K. „Katholieke geeft gehoor aan den oproep van uw Bisschop 25 „Paree, Domino, paree populo tuo 3.— Twee dienstboden uit Hoog- made 5.— G. S. Ter eere van de H. The- resia 1 E. te Alkemade 10.— T. S 20.— „Op Hoop vna Zegen" 20.— N. N 2.25 N. N 2.50 N. N. 1 L. en J 10.— Ter eere van den H. Theresia 5. N. N. Sassenheim 5. M. B 1 Ter eere van dc H. Thckesia 2.50 N. N 5. N. N. te Hoogmade i» 2. N. N. te Hazerswoude 25. f Totaal 600.75 In natura ontvangen: N. N. te H. 1 kaas; i N. N. 5 kazen; N. N. 3 pakken kleederen. I Giften in natura worden onmiddellijk doorgezonden. De gisteren vermeldde giften in natura zijnde 693 bussen zijn door de firma Plan- jer gratis naar Den Bosch vervoerd. GIFT VAN Z.H. DEN PAUS. Naar „De Maasbode" verneemt, beeft Z. H. Paus Pius XI door bemiddeling van den Apostolischen Internuntius in Den Haag 20.300 gezonden voor dc slacht offers van den watersnood. Z.E. Mgr. L. Schionna heeft dié som in handen gesteld van Z.D.H. Mgr. van do Wetering, Aartsbisschop van Utrecht, met het verzoek die gelden uit te deelen onder die armen die door dc ramp het ergste getroffen zijn. Deze vorstelijke gift zal het hart yan alle Katholieke, van alle rechtgeaarde Neder landers ten zeerste verblijden. De vaderlijke l'efde van den Opperher der der Katholieke Kerk gaat over de grenzen aller landen heen; zij omvat al len. de geheele. menschbeid Moge het Pauselijk voorbeeld navolging vinden. BUITEPLAHD Volkenbond. De ontwapeningsconferentie. Toch een nicu we conferentie te Washing t o n. Uit New-York wordt gemeld, dat do Amcrikaanscho ambassadeur lo Bern waarschijnlijk Amerika zal vertegenwoor digen op de voorbereidende ontwapenings conferentie, die do volgende maand te Ge- nève wordt gehouden. Niettemin heeft Goolidge nog niet het denkbeeld opgege ven van het houden eener conferentie to Washington inzake de ontwapening ter zee. Hier zouden alleen do vijf mogendhe den vertegenwoordigd zijn, dio aan de con ferentie van 1922 deelnamen. Dit voorstel zal te Genève worden, meegedeeld en zou door Engeland en Japan worden gesteund. België. Om den diensttijd In België. De regeering in een impase. Sedert ecnige dagen spreekt men te Brussel veel over een mogelijk aftreden van den Belgischen minister van Nationale Verdediging, generaal K es tens, en over do ministerieele crisis, die daarvan het ge volg zou zijn. Het schijnt inderdaad, dat men in een impase is geraakt. Op het ministerie van Oorlog verklaarde men gisteravond, dat de minister met be trekking tot den-diensttijd de verklaringen zal handhaven die hij voor het Nieuwjaars recès in do Kamer heeft afgelegd. Dat wil dus zeggen, geen verkorting van den diensttijd voor do lichting 1925 en een diensttijd van tien, twaalf en dertien maanden, al naar gelang van het wapen, voor de lichting 1926. Do generaal is er van overtuigd, dat, indien zijn collega's zijn uiteenzettingen zullen hebben aange boord, hij hen zal overtuigen v. d. noodza kelijkheid zijn standpunt te aanvaarden en eveneens dat. hij de Kamerhiervan zal overtuigen. Wat betreft de trapsgewijze verkorting van den diensttijd telkens met minstens één maand per jaar, zooals door den socia- listischen afgevaardigde Matkieu voorge steld, deze wordt in militaire kringen om practische redenen als een onmogelijkheid beschouwd, daar men niet elk- jaar een reorganisatie van het leger kan doorvoe ren. In genoemde kringen verklaart men dat men dan nog beter den diensttijd in eens tot zes maanden zou kunnen terug brengen. Anderzijds schijnt bet echter twijfelachtig te zijn, dat do generale staf zonder meer aan een diensttijd van slechts zes maanden zijn goedkeuring zou hech ten. Ook te dien aanzien is er een impase, daar de Christen democraten en de socia listen er op rekenen, dat het herziene voor stel Maandag in behandeling zal komen. Beide partijen hebben zicli ten aanzien van een verkorting van den diensttijd tegenover haar kiezers gebonden en indien zij haar programma handhaven, zullen zij het land achter zich weten. Zij hopen echter nog, dat generaal Kestens zich naar hun wen- schen zal schikken. De a.s. Maandag te houden minister raad zal aantoonen, wien in deze ongelijk heeft. Ouitschland. De regeling met de vroegere vorsten. Een i n i t i a t i ef va n de communisten. Dc communistische partij heeft het ini tiatief genomen tot een campagne voor een volkomen onteigening van de Hoben- zollerus en de andere dynastieën, die in Duitschlad geregeerd hebben. De bedoeling is tot een, referendum te komen over de vraag: Moeten de vroegere ritmerende hui zen onteigend worden met of zonder scha deloosstelling? Om oen referendum te doen houden, moeten de communisten aan toonen, dat minstens een lieiidfe van het geheele electoraat dit wenschen. Do communisten zullen een onteigenings wet moeten indienen, die wet zou worden, indien liet referendum de voorgeschreven meerderheid geeft. De rechtsche partijen beweren, dat zulk een wet de grondwet zou wijzigen, dus oen meerderheid van tweederde in den Rijksdag zou vereischcn. Bij de groote malaise, dio thans in Duitschland heerscht, en de werkloosheid, die twee millioen man omvat, schijnt do kans op een welslagen van een dergelijk referendum niet klein. Al zullen velen hui veren met een dergelijk communistisch initiatief mee te gaan. zij het ook. dat zij in beginsel veel voelen voor dezen tegen zet bij do geweldig hooge eischen van de vroegere vorsten. Geen moordenaar van Erz berger. De te Bad An-see gearresteerde per soon, dien, naar men meende, Heinrich Schulze, een der moordenaars van Erz- borger was, heeft thans medegedeeld, Heinrich Vogt le boeten. Hij zou lid zijn van een geheimen bond in Duitschland, maar bij don moord op Erzberger in geer# enkel opzicht betrokken zijn geweest. Hongarije DE ZWENDEL AFFAIRE. Een officieel communique. Het was een actie va n particulieren. Het Hongaarsche gezantschap te Ber lijn publiceert een communiqué in ver band met de valsche muntètsaffaire. In dit communiqué wordt o.in. ver klaard, dat in de samenstelling der Hon gaarsche regeering geen wijziging zal ko men. Naar liet onderzoek heeft uitgewe zen, beeft men bij deze aangelegenheid to doen met een actie van in 'financieel© moeilijkheden verkeerende personen. On der voorspiegeling van avontuurlijke doel einden hebben zij eenigo ambtenaren we ten over te halen, hun medewerking to verleenen. 'W'bèrlijtt reeds op 20 Dcc. naar Boedapest is vertrokken, ten einde aldaar do Kerstdagen door te brengen. Do gezant wordt a.s. Maandag in Berlijn terug verwacht. In het Cartografisch Instituut. Dc tocbnische leidor hooft alles bekend. Do dag van gisteren heeft in do bank biljet tenaffaire een zekere stabiliseering gebracht. Het tactisch gedeelte van het onderzoek is geheel afgeloopen en do per sonen, openlijk betrokken bij de verval- sching der bankbiljetten, zijn allen door do politie gearresteerd. Ook het geheim der drukpersen is opgelost. Thans begin nen, zoo verzekert men te bevoegder plaatse, de onderzoekingen naar degenen, die men op bet spoor is gekomen, op grond van de verklaringen, der tot dus-, verro gearresteerde personen, van wie er. zich drie, namelijk liet hoofd der politie Nadossy, prins Windischgraetz en de gis teren gearresteerde oud-iegeeringsraad Szortsey, in handen der Hongaarsche autoriteiten bevinden. Voorts wordt verzekerd, dat de regee ring niet halverwege zal blijven staan, maar do aangelegenheid nauwkeurig zal uitpluizen, en aan alle schuldigen hun gerechte straf zal geven. Dc bankbiljetten zijn, zooals dat van den aanvang was vermoed, inderdaad ver vaardigd in het cartografisch instituut te Boedapest, het vroeger militair geogra fisch instituut, dat sinds de ontwapening van Hongarije onder het ministerie van Financiën ressorteert. De' technische leider van het instituut, Gerö, werd in den argeloopcn nacht gear resteerd en beeft volledig bekend. Hij ver klaarde de eliché's voor de valsche biljet ten zelf te hebben geteekend en ook alle technische voorbereidingen te hebben ge troffen. De drukmachines waren afkom stig van dc oudé certificatenhank, welke na do oprichting der Nationale Bank is gesloten. Nadat de valsche biljetten ver vaardigd waren, zijn de machines on bruikbaar gemaakt en als oud roest ver kocht. Daardoor komt het, dat de huiszoekin gen in het cartografisch instituut tot dus ver zonder resultaat bleven. De biljetten werden vervaardigd in een afgelegen kelderruimte van hel instituut, zoodat behalve de daarbij betrokken per sonen, niemand, ook de directeur van het instituut niet, iets af wist van wat er ge schiedde. Het papier k w a m u i t Duitschland. In een nieuwe bekentenis heeft prins Windi.-cbgraelz medegedeeld, dat het voor de vervaardiging der valsche francs-bil jetten gebezigde papier Moor een Duilscho fabriek is geleverd, waar bet speciaal voor dit doel is vervaardigd. "Welke fa briek het hier'betreft, is nog ni<-t bekend. Naar voorts bekend is geworden, heeft do Hougaarscho Nationale. Bank eenigo dagen vóór de arre.da.tio der bankbiljet- ten-vervalschers. in Nederland aan de po litie in Boedapest eon valsch biljet van 1000 francs ter hand gesteld, dat men in do valuta-vooraden der Bank had gevon den. Van de zijde der politie hoeft do Bank evenwel generlei me/ledceling over de verdere ontwikkeling dezer aangelegen beid verkregen. Ongetwijfeld heeft d< thans gearresteerde chef der Boedapest er politie, Nadossy, de aangelegenheid in den doofpot gestopt. Sensationeel i< de reeds gemelde arres tatie van den „Oberrogierungsrat" Szort sey, den vice-president der z.g. „Gesell- sehaftliehe Vereino", wanrb'rj alle 47 in Hongarije^ bestaande rechts-radicale ver-, oenigiugen zijn aangesloten. De oppor-.te leider van dezen bond is aartshertog Al- brecht, die kort geleden tot gouverneur- generaal werd gekozen, bij welke gele genheid door den Hongaarschen minister van Onderwijs, Kiebclsberg, een geestdrif tige redevoering werd gehouden ten be hoeve van de aaneensluiting van alle Hon gaarsche rechlsclie krachten. Szortsey is tevens vice-president van den Hongaar schen Nationalen Bond, die zich tot taak .stelt, bet herstel dor territoriale integri teit van Hongarije. Een Tsjecho-Slowaakschc actie? Gemeld wordt dat de regeering van Tsjecho-Slowakije een actie tegen Honga rije bij den Volkenbond voorbereidt, naar aanleiding van den zwendel met Franscho bankbiljetten. Albrecht von Habsburg, evenals zijn ouders Fried rich en Isabella von Habsburg zouden van de vervalschiu- gen op de hoogte geweest zijn. Prins Wiudischgratz had naar Bombay willen vluchten. Roemenië. De troonafstand van den kroonprins. Wat sch u ilt cT^a ch minster Gaz." van een bijzonderen corres pondent, die van nabij bekend is met al do medespelers in het Roemeensche dra ma en te kennen geeft, dat achter het be sluit van prins Carol nog meer- sqhuilt dan een eenvoudige liefdesgeschiedenis. 's Prinsen huidige en thans wclgcslaag- do poging tot afstand doen, is do derde van dien aard, schrijft hij. De beido eer ste, in '17 en '19, mislukten tengevolge van den invloed van ziju vader. Dit keer bood de koning geen tegenstand. Sinds lang en vooral sinds ziju geheim huwelijk met mejuffrouw Lambrino, was hij zich bewust van het bestaan van een krachtige beweging in hooge bof-* en po litieke kringen om zijn evonlueele troons opvolging te voorkomen en zijn broeder Nicolaas zijn plaats te doen innemen. Prins Nicolaas was in Engeland opge voed, prins Carol bad een Duitsche opvoe ding gehad. Prins Nicolaas was altijd de lieveling geweest van koningin Marie. Hij was zeer populair bij bet volk en is de eenigo der koninklijke kinderen, die vloeiend de Roemeensche taal spreekt. De eerzuchtige en bekwame koningin Marie was immer de werkelijke bchcer- scheres van Roemenië.. Haar woord en haar wensch behaalden altijd de overwin ning. Haar bondgenoot in de polilick is de mi nister-president Bratianoc. Prins Carol had steeds een juist inzicht in dezen toestand. Dc politieke tegenstel ling tusschen hem en den premi^ ont wikkelde zich geleidelijk. Toen kwam liet romantische geheime huwelijk tusschen Carol en Zizi Lambrino. In de daarop volgende gevangenschap van prins Carol, de vernietiging van zijn huwelijk en liet „mariagc de convonance" met de dochter van koning Konslantijn van Griekenland, herkende bij overal de hand van zijn ko ninklijke moeder, gesteund door den altijd aanwezigen Bratianoe. Prins Carol, die begreep, dal zouwol de volkskeus als de plannen van het hof en regeering togen hem waren, besloot, in zijn leed over zijn verbroken huwelijk, er een eind aan te maken. Het bericht van Carol's dramatische daad om zelf den knoop door te hakken en de plannen van do koningin en den premier, die tenslotte tot hetzelfde eind doel leidden, te voorkomen, is als een donderslag in de Roemeensche hof- en politieke kringen ingeslagen. Aldus ziet deze schrijver liet verloop van het drama. Griekenland. De nieuwe dictator De maatregelen van P a n g a 1 o s. Dc eerste maatregelen van generaal Pan- galos tot verbetering van den rronomi- •clien toe-land van Griekenland Niebben be.aan in de afschaffing van liet minis-' terie voor liet verleenen van openbaren steun en liet ont-lig van talrijke over tollige ambtenaren. Waarschijnlijk zullen HET VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND De Belgische regiering in een impasse inzake den diensttijd. De zwendel met de valsche Franschc Franc-biljetten in Hongarije. Een officieel communiqué. Watersnondberichten uit he' buitenland BINNENLAND. Nog altijd drcevc berichten uit dc door den watersnood verschrikkelijk geteisterde streken, (2de on 1ste blad). Onze Geïllustreerde Paqina Dc photo-pagiua geeft in duidelijke photo's de ellende te zien, die do watersnood heeft aangericht. ook in andere ministeries verschillende afdcolingcn worden opgeheven. In een nieuwe proclamatie verklaart Pangalos, dat do rogeering zich stolt op de fundamenteelc grondslagen van de con stitutie, waarbij do republiek is ingevoerd en dat zij alle volmachten en bevoegdheden welke de grondwet verleent, in haar hand wil vereenigen, om te geraken tot conso lidatie van de republiek en den terugkeer van liet land tot een normaal on gezond parlementair leven voor te bereiden. In de buitcnlandsoho polttjek zal geen wijziging worden aangebracht. Do regeering acht het haar plicl beslaande verhouding van Griekenland t den volkenbond le bevestigen. Zij acht den volkenbond noodzakelijk tol het hand haven van don vrede, dio Griekenland meer dan alle andere volken noodig hoeft. Rusland. Stijgende werkloosheid beeft, naar de Times" meldt, een motie aanvaard, waarbij het-betreurt, dat hot werkloosheidsvraagstuk steeds acii'm* wordt, ondanks de pogingen om liet le bestrijden. Tiet aantal werkloozon in de «Sovjet-republiek sloeg van 1.055.000 op 1 December 1925 lol 1.100.000 op 1 Ja- nuarie 1926. China. Tsjang Tso Lin en Woe Pei Foe Volgens daghladherichten uit Moekden is Tsjang Tso Lin, de militaire gouverneur van Mandsjoerije, bereid af (e treden. Geenerlei officieelo medodeeling is nog hieromtrent ontvangen', maar zijn aftreden wordt Waarschijnlijk geacht, gezien het feit, dal Ghineoseho leiders hem dit aan raden. hoewel Tsjang zelf aan het bewind wil blijven. Men meent te'welen /lat Woo Pei Foe onlangs een brief heeft gezonden aan alle militaire en civiele gouverneurs, waarin hij er hij hen op aandringt hot constitutie- nalismc en do democratie le steunen en het militaire regiem te laten \aren BINNENLAND Uit de Textielindustrie. De o n il e r li a n d c 1 i n g e u. De It. K. en (ïhr. Teenlielnrbeidersbon- den hebben aan de Twentschc werkgevers bericht dat zij bereid zijn aan een confe rentie op 14 dezer deel te nemen. Zij lel len daarbij evenwel voorop om mogelijk misverstand le voorkomen dat het niet in de allereerste plaats gaat om do bena ming maar om het wezen van de zaak. Dc electrische haan Rotterdam—Den Haag. Te Leidschcndam is bericht gekom o van de zijde der Nod. Spoorwegen, dat 1 Februari a.s. het onderstalion aan Se.hiebrook gereed moet zijn. Dit wil dus zeggen dat ook de electrische baan Rot terdam Den Haag van do Z.H.E.S.M. omgebouwd moet wezen. Alle krachten worden bijgezet om het daarheen te ba den. Zoo het nieuwe materieel op 1 l'Vhr. nog niet in exploitatie is, zal zeer zeker des nachts proef gereden worden jnet do nieuwe wagens. Wanneer Februari het nieuwe mate riaal in exploitatie komt, Rotterdam Den Haag over Pijiuicker, dan wordt do Centrale te Leidschendam bulten dienst gesteld. Dc staking der Haagschc Bioscoop- piusici. De in taking zijnde musici iu het hm.* cooph'-drijf hebben in een ergadering in-! algeineonê -lommen op één blanco ioin na, een motie aangenomen, waarin, gezien den slaiul der actie, het besluit wordt uitis "proken do stading onverzwakt voort te zetten.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1926 | | pagina 1