17e Jaargang. MAANDAG 21 DECEMBER 1925 No. 5130 9e Êeidóülxe 0ou^a/nt De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal. Bij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal. Franco per post I 2.95 per kwartaal. Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke uummera 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II )E ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: -o wo na advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Medcdcclingen ivordt het c dubbele van het tarief berekend. z Kleine advertentiën, van ton hoogste 30 tvoordon, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd huur en r- huur, koop en verkoop I O.SO. O it nnmmar bestaat alt twee bladea. Zij, die zich met I Januari op ons blad wenschen te abon- neeren, ontvangen tot dien datum de courant gratis. BOSTtE INLAND Frankrijk. Doumers plannen. Eerst evenwicht in do beg rooting. Doumer heeft Zaterdag zijn plannen hi den Franschen ministerraad uiteen gezet. De kern er van schijnt neer te ko men op het herstel van het evenwicht in de begrooting door de heffing van com- plftaire belastingen volgens de wet van 4 December j.l., voorts door de verhooging van den tabaksprijs, door de toepassing •van de huidige omzet 'belasting op den ex port, en door verhooging van de omzet belasting voor den verkoop in het binnen land met uitzondering van dien van nood zakelijke levensbehoeften. Hierdoor zou tevens de jaarlijksche af lossing aan de Banquo de France verze kerd zijn en zou de amortisatie van de openbare schuld ter hand genomen kun-, nen worden door bemiddeling van"1 een oommissie, gevormd door vooraanstaande persoonlijkheden, vertegenwoordigers van de hooge colleges van staat door ccono- en. De minister is overtuigd, dat men door een strenge controle tot een grootero op brengst en tot een rechtvaardiger toepas sing der belastingen kan geraken. Hoewel deze maatregelen wel niet dade lijk do bronnen in dio mate zullen doen vloeien als voor hel herstel van het even wicht gewenscht is, mag van den anderen kant in uitzicht gesteld worden, dat, als zij eenmaal in werking zijn, de opbrengst er van het mogelijk zal maken, tot een verla ging, speciaal van de omzetbelasting over Ie gaan. Doumer is overtuigd, dat de uitvoering van zijn programma zeer snel een gunsti- gen invloed op den wisselkoers zal uit oefenen, waardoor een verdere stijging der prijzen zal worden tegengegaan. In dien de prijsstijging zal aanhouden dein zal elk bereikt evenwicht weder verstoord worden. Een motie van vertrouwen. De Kamer heeft in een nachtzitting met handopsteken een motie aangenomen waarin wordt voorgesteld over te gaan tot de orde van den dag en waarin zonder be perking vertrouwen wordt uitgesproken in de regeering inzake hot volgen van een pacifistische politiek in Syrië. Engeland. De opstandige politiemannen in Ulster. De opstand geëindigd. Naar verluidt is te Londonderry een conferentie gehouden van vertegenwoordi gers der politiemannen van geheel Noord- Ierland. Zij hadden hun vergaderplaats met draadversperringen omgeven. Beslo- lea werd de voorwaarden der regeering te aanvaarden, doch zij benoemden een de putatie, welke zal trachten drie maanden Iraetomont te verkrijgen in plaats van twee Alle barricades zijn thans verwijderd, allo wachtposten bij de magazijnen terugge trokken en alle manschappen volgen de or ders hunner superieuren weder op. Do toestand is dus weer normaal. Hongarije Milliardenverduistering fn Boedapest. De daders naar Amerika uitgeweken. Nadat Zaterdag bekend was geworden, dat do rechtskundige adviseur der „Geld- institutzentrale" aandeelen en wissels tot een bedrag van anderhalf milliard kronen heeft vervalsch en de vlucht naar Amerika heeft genomen, werd gisteren reeds weder een nieuwe grooto verduistering door lei dende persoonlijkheden van een belangrij ke onderneming gemeld. Het betreft bier de directeuren der „Panonia Machinenfa- hrik", Alexander Kovacs en Julius Fa- hiau. Zij hebben uit de kas hunner onder neming vijf milliard kronen verduisterd en nja vervolgens gevlucht. Uit achtergela ten brieven aan hun familieleden blijkt, dal ook zij naar Amerika de wijk hebben lenomen. Rusland. Rusland en de ontwapeningsconferentie Volgens een hoofdartikel in de „Tzves- jja" zou de sovjetregeering bereid zijn, aan de voorgestelde ontwapeningsconferentie deel te nemen, mits deze niet te Gènevo kordt gehouden. Intusschen is de sovjetregeering niet overtuigd van de eerlijkheid der motieven van do mogendheden, die de conferentie bijeenroepen, terwijl zij ook sceptisch is gestemd omtrent de te verwachten resul taten. Rusland kan echter do uitnoodiging niet weigeren, daar het anders in do kaart zou spelen van het Engelsche imperialisme, daar Rusland, als het niet deelnam, aan de groote massa voorgesteld zou worden, als de vijand van den vrede. Het veertiende communistische congres Stalins verzet tegen Locarno Uit Moskou wordt gemeld, dat Stalin op 't groote communistencongres een refe raat van vijf uren heeft gehouden over de Russische buitenlandsche politiek. Ten aanzien van do Dawès-regeling en het verdrag van Locarno betoogde bij o.m.: Amerika, dat voornemens is, de beta lingscapaciteit van Duitschland op lo voe ren, door aan dit land de Sovjet-markten over te laten, rekent buiten den waard, want de Sovjet-republiek wenscht niet ter wille van Duitschland een agrarisch land te worden; zij zal voortgaan op den weg der industrieele ontwikkeling. Do Dawes- regeling bergt revolutionnaire crises voor Duitschland in zich, het verdrag van Lo carno den oorlog in Europa .Locarno be- teekent slechts een bevestiging van het ver drag van Versailles, het in het leven roe pen van een toestand, waarmede een ster ker wordend Duitschland zich nimmer ac- coord zal kunnen verklaren. Het verdrag van Locarno zal, of men wil of niet, hot lot deelen van het Fransch-Duitsche vredes verdrag van 1871, dat de kiem bevatte voor quo te bandhaven en Bismarck's pacifisme geschreeuw herinnert aan den toestand na 1871, toen Bismarck en het overwonnen Frankrijk zijn overeengekomen den status quo te hondhaven en Bismarck's pacifisme algemeen werd geprezen. Terwijl Duitsch land en Oostenrijk in 1879 en Rusland en Frankrijk in 1898 uiterlijk vreedzame ver dragen afsloten, moesten deze, ongeacht allo decoraties, zooals de vredesconferentie in Den Haag, de basis vormen voor den wereldoorlog van 1914. Stalin wees vervolgens op het toenemen der tegenstellingen tusschen do overwin nende staten. Hun ongehoorde bevvapening is niet tegen het ontwapende Duitscliland gericht. Ondanks het samengaan tusschen Engeland en Amerika, vobr zoover beide landen tegen kwijtschelding der in tergealli eerde schiüden zijn, mogen do Engolsch- Amerikaansche wedloop om de petroleum en de botsing der Engelsche en Amerikaan- sche belangen in China niet worden ver geten. De meer buigzame politiek van Amerika in China stuit op de brutale kolo niale politiek van Engeland. Stalin maakte voorts gewag van den Rijn, van de wrijvingspunten tusschen Frankrijk en Engeland ten aanzien van Marokko en Syrië en de Japansch-Ameri- kaansche tegenstelling in den Stillen Oceaan. Uit al deze feiten concludeerde hij, dat er tusschen de zoogenaamde geallieer den geen vriendschappelijke, maar een ge wapende vrede bestaat, die den oorlog in zich bergt. Spreker vervolgde dan: Wij kimnen niet afzien van onze wen schen over de annuleering der tsaristische schulden en de nationaliseering der in dustrie. Zoowel voor het oogenblik als voor de toekomst houden wij daaraan vast. Maar wij zijn bereid door middel van on derhandelingen en op den grondslag van wederzijdsche voordeelen enkele uitzonde ringen voor Engeland en Frankrijk te ma ken en de voormalige eigenaars in die landen door het verleenen van concessies schadeloos te stellen. Syrië. Gunstige wijziging in den toestand? Men verlangt algemeen, naar den vrede Uit Beyroeth wordt geseind: Do politieke toestand heeft oen belang rijke verandering ondergaan, doordat oen groep personen, waaronder zich een aan zienlijk Druse en verder drie ledon van do Volkspartij bevonden, van hier vertrokken zijn naar Deraa. Onderweg zal do Djebel- Druso met Sultan Atrasj en zijn adviseurs' confereeren over den huidigen toestand en de vooruitzichten van den vrede. Ook Bakry en Sjabander, vooraanstaande leden van de Volkspartij, namens aan deze conferen tie deeL Er is dus alle reden om aan te nemen, dat zij van belang zal zijn. Ook de Raad der Drusen zal natuurlijk worden geraadpleegd en van alle zijden bestaat thans de wensch om den vrede te herstel len. In welingelichte kringen heeft men dan ook op deze conferentie allo hoop geves tigd. Nader kan gemeld worden, dat do be doelde vooraanstaande Druse is Emir Emin Arslan, het hoofd van een der voor naamste aristocratische Drusen-families in den Libanon, die een jaar geleden iii( Pa rijs terugkeerde. Hij was indertijd door de Franschen verbannen. Ingezonden Mededeeling, UIMISCK ANTHRACIET-MAATSCH". Heerensingel 34/35 - Tel. No. 1523. PRIMA KWALITEIT - VERZEGELDE ZAKKEN 3178 Arabië. Koning Ali treedt af Koning Ali heeft afstand gedaan van den troon van den Hedjaz. Ali is de broe der van koning Feisal van Mesopotamia en een zoon van koning Hoessein, die in October j.l. eveneens afstand van den troon van Hedjaz deed. China. Successen van Feng bij Tsientsin Do Japansche-intcrventio Na een nachtelijk artillerie-duel hebben de troepen van Feng-Joe-siang gistermor gen vroeg een aanval gedaan op die van den aanhanger van Tsjang, Li-Tsjing-lin. Het gevecht duurde den gebeden dag. De verliezen zijn aan heide zijden zwaar. Feng's troepen zijn vermoedelijk iets voor uitgekomen. De autoriteiten hebben een proclamatie uitgevaardigd, waarbij de voorgenomen anti-Christelijke demonstratie^ te Peking op Kerstdag verboden worden. Officieel wordt medegedeeld, dat 2500 man Japansche troepen ontscheept zijn ter versterking van do garnizoenen in het ge bied van den Mandsjoorijschen spoorweg Deze-troepen dienen slechts ter bescher ming van Japansche en andere buiten landsche belangen. Er is geen sprake ge weest en er zal geen sprake zijn van in menging, van Japansche zijde, in het Ghi- neesche bestuur te Moekden. BIBSNE&LKKB DE KABINETSCRISIS. In afwachting. De parlementaire redacteur van „du Maasbode" schijft: Het is nu al weder acht dagen geleden, dat Dr. de Visser de opdracht tot vorming van „een Kabinet" in beraad nam. Vaü zijn werk en zijn plannen beeft hij niets mede gedeeld. Het .is zelfs bekend, dat de forma teur geslotener is dan ooit, ook tegenover zijn eigen fractie, waarvan hij toch do voorzitter is. Ware het niet, dat onze courant in de gelegenheid ware geweest- in den loop van de verloopen week nu en dan het een en ander te publiceeren, dan zou men heden vermoedelijk nog niets gehoord hebben. De nieuwe opdracht was een volkomen verrassing en in deze crisis een niet ver wachte zei, een uiterste poging om door den leider der Chrislclijk-Historische frac tie uit de moeilijkheid te komen. .Bij zijn fractie Iiad Dr. de Visser voor de voorbereiding tot vorming van een par lementair Kabinet schipbreuk geledon in dien zin, dat hij voor zijn voorstel geen meerderheid kon krijgen; nu moest hel langs een anderen weg geprobeerd, waarbij hij er op rekende, dat de lijd wijziging van. inzicht zou brengen. Tijdwinst is in deze kwestie inderdaad van groote beteëkènis Zooals we na de opdracht schreven, zou Dr. dc Visser in plaats van zich to rich ten tot de drio rechter partijen zich nu wenden tot negen mannen, met het verzoek zitting te nemen in een te vormen Kabinet. Zooals te verwachten was, heeft hij dit verzoek gericht tot dc demissionnairc mi nisters, met wie nu onderhandelingen wor den gevoerd. Het voordeel hiervan is, dat de onder handelingen nu plaats hebben met een kloi- tiGi' aantal personen, maar of de moeilijk heden daardoor geringer worden betwijfe len we. Het is moeilijk le zeggen bij wie do formateur in zake liet herstel van het go- zantschap iu wrelken vorm dan ook op grooter bezwaren zal stuiten- bij de heeren Snoeck Henkemans en Krijger, of mij mi nister Schokking. Is Dr. do Visser nu eenmaal zoover, dat hij een basis gevonden heeft, waarop do aangezochten bereid zijn te blijven of zit ting te nemen, dan dient hij toch te zor gen voor steun in het parlement, want zon der dat is zijn Kabinet er een van één dag, al mag het dan ook den naam dragen van extra-parlementair. Eenmaal met negen mannen tot een ver gelijk gekomen, dient hij te gaan onder handelen met de rechter partijen en in het bijzonder met zijn eigen fractie, al mag het nok als zeker worden aangenomen, dat bij de nu plaats hebbende onderhandeling er steeds voeling is tusschen de aangezochte ministers en de fractie waartoe zij belmo ren. Van dat oogenblik gaat hij dan ook weer in de richting van het parlementaire Kabinet, dat bij eersten opzet mislukt is. Met de bereidverklaring der negen afge treden ministers is dan ook het ploit nog lang niet gewonnen en ook dan bestaat er nog heel veel kans, dat dc formatie, mis lukt. Zooals wij boven roods opmerk ton- kan do tijdwinst van groot belang zijn voor dc bevordering van een meer tegemoetkomen de houding, maar het is ook best mogelijk, dat hot tegendeel het geval is. Door de grootste bestrijders van liet ge zantschap wordt ook in dit opzicht geen poging onbeproefd gelaten. Teekenend is hot. dat Avij vernamen, dat domino Ling* keek. zelfs verzocht had te komen tot een soort aaneensluiting of samenwerking mot de chrislolijk-hislorische fractie. We zullen op dit oogenblik Dr. de Vi-. i-r zijn geheimzinnigheid niet verwijten. Het is een netelige kwestie, vooral nu ver bui ten het parlement om het geweten er bij te pas is gebracht, al kan ook met zeker heid gezegd worden, dat Dr. de Visser, ten spijt van zijn hoofdredacteurschap, daar aan geen schuld heeft. Slaagt Dr. de Visser met dezen opzet iiict, dan is het niet te verwachten, dat- niettegenstaande de opdracht daar volko- men vrijheid toe geeft, door hem nog een poging in andere lichting zal worden ge daan. Voor de vorming van een extra-par lementair Kabinet beslaande uit tot geen partij behoorende personen is hi/ niet de meest aangewezene, bovendien vindt ieder Kabinet bij zijn optreden de niet opgeloste kwestie van het gezantschap; waarover het struikelt, zoo niet van te voren een accoord is getroffen. BERIJM "FREEK ALPHEN AAN DEN RIJN. Go hor en: d. van A. van den Bosch geb. Burggraaf. d. van G. van Egmond gel», van Leeuwen. d. van A. Hendriks gob. van Gils. z. van T. Affourtit geb. Graper. z. van -J. van Leijdcn geb. van Es. z. van G. Vreub'nk geb. Janszen. cl. van C. C. Haasnoot geb. van der Loo. <1. van S. W. van den Bosoh cel). Boer. z. van A. Oskam wb, van Pnm. BOSKOOP. Gemeenteraad. Elcctrificatie. Aansluiting bij Leiden of Gouda. Vrijdag 18 December kwam de raad on zer gemeente in openbare vergadering bij een. Voorzitter: burgemeester Colijn. Afwezig do heer Mesman. Behoudens oen kleine wijziging dooi den heer van Kleef werden de noulen der vorige vergadering onveranderd vastge steld. Eenige ingekomen stukken werden voor kennisgeving aangenomen. De voorz. deelt mede dal het verbroe den van de Achterkade is opgedragen aan de firma Vreeburg alhier voor do som van 11445, en het maken van een houten ophaalbrug voor de openbare school aan de Achterkade aan denzelfden firma voor de som van 780. De heer Nijhof vindt het heter dit laat ste werk niet aan denzelfden aannemer te gunnen, omdat er in Boskoop wel meer dere aannemers zijn die ook wel gaarne een dergelijk werkje willen hebben. Te vens wil spr. er op wijzen dat het noodig zal zijn een goede regeling to treffen voor het ophalen en neerlaten der brug opdat men 'daar geen moeilijkheden mede zal hebben. De voorzitter zegt dat het maken van de schooling voor het vorbreeden van de Ach- terkado verhand houdt met hef maken van de ophaalbrug, en dat B. en W. het daar om juist beter hadden geoordeeld dat werkje aan denzelfden aannemer te gun nen. Thans kwam aan de orde het voorstel van B. on W. om le besluiten tot onder- handsche gunning van de uitvoering der aanbestede oleclriciteilswerken en werd besloten het werk als volgt op lo dragon aan de firma Ouwehand, Bloemondaal; do lévering montage en in-bedrijf.slclling van een electrisch kabelnet voor 00340, en Voor de uitvoering, montage en in-bedrijf stolling der electrische inrichtingen var1, drio schakclstalions voor 8670. Aan de orde was thans het voorstel van B. en W., betreffende liet aangaan van een contract voor de levering van elee- trischcu stroom hetzij van Gouda of Lei den. Allereerst leest de voorzitter het rap port voor van den adviseur der gemeente in deze, waaruit blijkt dat beido plaatsen aannemelijke voorstellen hebben gedaan en spreekt deze zich niet voor de een of ander uit. De beer Loef vraagt of het waar is dat er ter elfder ure van Leiden nog een schrij ven is binnengekomen over deze zaak, zoo ja? dan wilde hij eerst in geheime verga dering. Nadal de voorzitter heeft gezegd dat er van Leiden werkelijk nog een schrijven was binnengekomen, wordt het voorstel Loef ondersteund en werd cenigen tijd ge heime vergadering gehouden. Daarna deelde de voorzitter mede dat door het schrijven van Leiden dc mee ning van B. en YV. niet is veranderd. Deze hebben hun houding in clezc zaak NET VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. De Fransche minister van financiën heeft zijn plannen uiteengezet. Een rede van Stalin over het verdrag van Locarno. Wijziging van den toestand in Syrië? BINNENLAND Dc Kabinetscrisis. Een beschouwing over de taak van Dr. De Visser. Oslo bhul) Drie Hongaren te Amsterdam en Den Haag aangehouden in het bezit van valsr.hc Fransche bankbiljetten, ter waarde van tien millioen francs. (Gemcengde Berich ten, 2de blad). OMGEVING Een autobus met twintig personen is on der Noordwijkerhout in een sloot geraakt. (1ste klad) al bepaald en bevolen aansluiting bij Gouda aan. Do heer Loef zegt van meeuing te zijn, al is Leiden met het laatste schrij ven wat laat, deze laatste aanbieding toch te moeten accepteoren. We hebben daarin vooreerst een direct voordeel van OODO voor den bouw der transformatoren, «>n tevens de voordeelige stroomlevoring aan het Pompstation. De heer Noest kan zich met het praoiut- Ties van B. en YV. vereenigen. Do heer Brand zegt dat hij lot heden was voor aansluiting hij Gouda, en al i- het lualste bod van Leiden zeer aanneme lijk wil hij door het late indienen van schrijven zijn meening niet veranderen, omdat do kansen le ongelijk daardoor ge worden zijn en is hij voor aansluiting hij Gouda. De hoer van Kleef neemt het aldus, dal behalve hetgeen Gouda ons biedt, Leidon nog GOQO moor. voordeel voor do ge meente geeft, en al is nu dat stuk wat laat ingediend dan hebben do raadsleden in deze koopman te zijn. Bovendien is spreker huiverig om met Gouda een groot contract aan lo gaan,' daar we den laats ten tijd niet veel mede werking van Gouda hebben als hel gaat over de Boskoopscho belangen, en noemt hij cnkclo dingen, als bij liet vermaken dei „Bulkscho Brug", de sluiting der brug over de Kattensingel te Gouda op Zombie., waardoor de stoomboot „Vooruitgang" iu ■do Gouwe moet blijven enz. De voorzitter zegt, dal de hoer van Kleef liet zondenrogistor van Gouda op haalt en mogen wij dus wel zorgen dat het onze zuiver blijft. Spr. zegt teven., dat we door aanfluiting bij Gouda de me dewerking van deze plants zullen krijgen aan liet „Goudschc Rijpad" als liet leggen van kabels en leidingen enz, Nadat nog enkele heeren hun ineenin over dit punt hadden gezegd, werd Ik voorstel van B. en YV. om stroom te in trekken van Gouda in stemming gebracht, en waren er van de 12 aanwezigen raads leden voor en O legen. De voorz. zeidc dat er vermoedelijk reeds begin volgende week een vergadering bijeen geroepen zal worden om over dit punt te beslissen. Het voorstel van B. en YV. om te be sluiten lot onteigening van een strook wa ter met eenigeu grond aan de Zuidkade, toehehoorende aan de Gebrs. Koster, werd ingetrokken, daar genoemde hoeren in middels in ecu schrijven hadden medege deeld genoegen te zullen nemén mei het geen door B. en W. ter vaststelling van een concept-wijziging der begrooling van de Gasfabriek voor het jaar 1925, zegt de hoer Boekraad dat hij het kasgeld voor do bedrijven wel wat groot vindt. Spr. zon het beter vinden uit dezo middelen enkele dingen to betalen waarvoor men thans geld wil leenen, en hij kan zich niet ver eenigen rr et (le tactiek oin vun do bed l ij ven de bedrijven dc winst weg to werken Wethouder van Golderen zegt dat het kasgeld eigenlijk niet zoo groot is, daar men voor een groot deel oen -soliilo beleg ging heeft wat een flinke rente opbrengt. Aan do orde was liet voorstel van R. m W. om te besluiten tot aanvulling van liet werklieden-reglement. De bedoeling is dat ."het voor oen gc- meenteifmbtcnaar of -werkman verboden zal zijn er een bijzaakje op na lo houden, zooals (lil oj) heden met eon gemeente werkman het geval is, en dan nog wel van minderwaardige lectuur. Do heer Spruit is voor het voorstel van B. en YV., do ambt naren on werklieden hebben een fatsoenlijk salaris en hele - ven voor hun bestaan geen uevenzoakje. •Spr. brengt namens dc middenstand zijn dank voor deze wijziging. De lieer Noest kan zich met het voor stel ook wel vereenigen. Spr. vindt echter in tegenstelling met den lieer Spruil de loonen voor enkele le laag en wel zoo dat er gemeentewerklieden bij het Burgerlijk Arm beduur moeten aankloppen vertrouwt, als do loonen ter sprake zuil n 1 omen, dat de raadsleden dan ook voor een behoorlijk lx a ui van genoemde meu te Bgn. Bij dc rondvraag had (le heer Not i aarne eenige inlichtingen omtrent d(

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1925 | | pagina 1