17e Jaargang. ZATERDAG 19 DECEMBER 1925 No. 5129 Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN wr zij, die zich met I Januari op ons blad wenschen te abon- neeren, ontvangen tot dien datum de courant gratis. TiwmoZAND 5)e Ccicbdie 0ou/ta/nt De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week I 2.50 per kwartaal. By onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal. Franco per post I 2.95 per kwartaal. Het Geïllustreerd Zondagsblad ia voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen ,JI. TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone adverlenlISn 30 cent per regel Voor Ingezonden Mcdedcelingcn ivordt hel dubbole van hol tarief berekend. Kleine adverlenllën, van ten hoogste 30 woorden, iva irin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, buur en ver huur, koop en verkoop IU.SO. Dit nummer bestaat uit vijf bladen, waaronder het Geïl. lustreerd Zondagblad. V Armerizorq en Kerstmis. 't Is gemakkelijk, te adresseeren aan de overheid om uit de gemeenscha ps-kas, van de belastingpenningen, b.v. met Kerst mis een extra-uitkeering te geven aan dc hulpbehoevenden, die daarvoor in aan merking komen. Dat is gemakkelijk, maar daarom nog niet verkeerd. Verkeerd is het dan, als men het daar bij laat, als men daarin zijn liefdadigheid uil en dan verder z'n eigen gang -gaat, zonder zich om het lot van de evenraen- schen to bekommeren; zonder vrijwillig af te staan van het zijne, dat men zelf niet noodig heeft, aan de armen; zonder per soonlijk uit vrije beweging te offeren. Wij oordeolen niet over liet leven van dc socialisten, strikt persoonlijk genomen; maar wel weten wij, dat in de socialis tische gemeenschap héél weinig sprako is van georganiseerde weldadigheid, van charitatieve ondernemingen, van naasten liefde. En onevenredig aan dit gemis van wat men zou kunnen noemen: directe ac tie op het gebied van weldadigheid, is hun luide propaganda bij het inroepen van overheids-steuu, bij het eischen stellen aan de gemeenschaps-kas. Daarbij zit ongetwijfeld nog iets anders voor dan medelijden met het lot der hulp behoevenden. 'i Is duidelijk, dat poli- tieko propaganda hieraan niet vreemd is! Iïoe moeten wij, Katholieken, daar te genover staan. Wij moeten allereerst het particulier initiatief in dienst stellen van do armen zorg. Het particulier initiatief moet begin nen.... bij ons zelf. Ieder onzer iudivi- tlucel moet weten af te staan van het zijne, moet weten te offeren. Wij kunnen, als ware christenen, niet bewogen staan bij de Kerstkribbe, denkend aan de armoe, die het Christus-kind ter wille van ons heeft geleden, en onbewogen blijven bij de ar moe van zoovflen rondom ons, van wie toch Christus-Zelf gezegd heeft, dal H ij in hen leeft: Wat Gij don minsten der Mij nen hebt gedaan,' dat hebt Gij Mij ge daan Hot particulier initiatief organiseert ïiefdadigheids-beoefening ouder gelijk-ge- Z!nden. En wij, Katholieken, hebben vele zulke organisaties, die uitnemend werk •verrichten. Nu wij hierboven schreven over Kerstmis, willen wij even opmerken, dat het als vanzelf spreekt, dat deze ver- ecnigingen heel bijzonder op hef Kerstfeest in hun beschermelingen Christus willen l eeren. Deze vereenigingen, als Par. Armbe stuur, St-Vincentius, St. Elisabeth geven den armen een extra-Kérstgave Als er geen geld voor aanwezig is, wordt er om gebe deld, gesmeekt in Christus' naam. Naast do particuliere armenzorg heeft vooral in onzen tijd ook de Burger lijke overheid een taak lo vervullen. De armoede is tijdenö en vooral na den oor log, weer massaal geworden, zoodat de overheid in de armenzorg aanvul lend moet optreden, krachtens haar Christelijke roeping. En als ook die over heid op het liooge christen-feest, Kerst mis, voor armen en hulpbehoevende werk loozen, die zij gedeeltelijk of geheel ver zorgt, iets bijzonders zou kunnen doen, zouden wij zulks zeer toejuichen .Geenszins echter zijn wij het eens met een socialistische aanvraag, als b.v. telken jare te Leiden geschiedt, om voor een deel der hulpbehoevenden, de door de steuncommis- 6ie gesteunde werkloozen, een bepaald," voor allen gelijk percentage verhooging van steun te geven; dat is/" eenzijdig èn te generaliseerend. Maar onïtfaf wij het daarmede niet eens zijn, willen wij nog niet zeggen, dat de overheid in deze niets moet doen. V Een gewetensbezwaar. In het. Ghr. Hist, orgaan ..De Nederlan der' is liet voorgesteld, dat do Ghr. Hist, op 11 Nov. in de Tweede Kamer niet an ders hebben kunen stemmen, omdat mon van hen niet kan eischen .jets tegen het .geweien to doen." Dat gewetensbezwaar fras gelegen „in den persoon, tot wien (een gezant) gezonden werd, cn dat om het be- tfnsel, waarvan deze de drager is". Wij hebben al gewezen op het vreem- devan dat gewetens bezwaar, daar het jdijkbaar niet is gevoeld, toen hel bij de •osfelling ging om een t ij d e I ij k gezant- blijkbaar nooH is gevoeld door Ghr Jji.st. ministers, en ook blijkbaar niet Jordt gedeeld door Ghr. Ilist. Ecrste- ttamor-KJa»!. Maar nu wordt het nog al vreemder. Ter verklaring van het feit, dat zu indertijd zicli niet verzet hebben te een liet i ij tl e- 1 ij k gezantschap bij den II Sloei, beroe pen do Ghr. Hist, zich op do tijdsomstan digheden, welke nu wezenliik gewijzigd •zouden zijn. Docli wat is er nu door dr. Do Visser gedaan? j^r. De Visser heeft, zooals be kend, aan de v'ef Katholieke ministers metledeelhig gedaan, dat hij pogingen zou doen," om den Nederlandscben gezant to Bern tijdelijk le belasten met de waarneming van den gezanlschanspost bij den H. Stoel, en hun voorges'eld, om, als zulks inderdaad zou geschieden, zitting le nemen in een nieuw Kabinet men weet, dat dit voorstel van dr. Dc Visser reeds door de Katholieke ministers is afgewe zen. Maar: hoe kan er voor de Ghr. Hist, aan een ge wétens bezwaar worden te gemoet gekomen, indien de gezant bij den II. Stoel als „tijdelijk" wordt benoemd en niet te Rome, maar te Bern resideert? Wij zijn er dan ook van overhead, dat dr. De Visser en de zijnen n i et s van dat gewetensbezwaar aanvaarden! En: wij willen alsnog hopen, dat Snoeck Henkc- iiianst en de zijnen alsnog de zijde van Dr De Visser zul'en kiezen Maar „De T'jd'' zegt terecht:: „Een combinatie Bern-Rome, waartegen deze'fde bezwaren kunnen geopperd wor den als teven een blijvend gezant le Rome. is een onaannemelijk lapmiddel. Wie over den bond kan. moet óók over den staart kunnen." Princinicel „De Nieuwe Rotte-damscho Courant" was tot voor korten tijd een héél deftig blad, dat nooit uit de plooien raakte. In de indeeling der courant zoowel als in do redactie der berichten was zelfs geen zweem van wat maar op sonsatio lijkt te bespeuren. Daarin is echter verandering gekomen; boven verschillende berichten min of meer sensationeelo „konnen", soms haast even groo't als het bericht ze'f. En zoo was or gisteravond op de eersto pag:na van het lsto blad volgend bericht te lezen: Het gezantschap bij den Paus en vernunninnhouders. Gisteravond is besloten, de afdeeling Eindhoven van den noutra'en vergun ninghouder sbond om te zet'en in een r.-k. bond, zulks naar aanleiding van de houding van hel Kamerlid Staalman inzake liet gezantschap bij den Paus. 'l Is ook wel *n zeer voornaam ber'clit, meldend wat daar in Euidhoven eenigo vergunninghouders besluiten waard, om in een groot, landeb'jk b'ad op een zeer in liet oot 'oopende plaats te worden ge zet! 't Wil ons voorkomen, dat het om den „kop" te doen was: het gezantschap hij den Paus en vergunninghouders; de lozers van het libe-ale orgaan zul'en er om moeten kchen! Wot er bij die Roomschen toch al n:et lo doen is om dat gezantschap lri den Paus! Ons schijr.t dat bericht erg onvolledig cn daardoor erg onjuist, 't Sch'jnt ons waar schijnlijker toe, dal de Katholieke vergun ninghouders to Eindhoven reeds eerder het pla-n hadden, om prncipiee'c redenen zich Katholiek te organ'seei'en, terw'jl nu die principiële redenen versterkt zijn ge worden door de overweging, dat „de verte genwoordiger ran de vergunn'nehoudcrs'' in de Tweede Kamer, de lieer Staalman, die zich als „neutraal" aandien!, wederom bbjkt fcMelijk niet „neutraa1" te zijn, wederom bewftrjsti, dat „neutraal" inder daad niet bestaanbaar is. In d ion het stemmen van den hoer Staalman tegen het gezantschan bij den Paus voor de Emdhovenschc Katholieke vergunninghouders de eon i ge reden mocht zijn geweest, om zich principieel to organiseeren dan zouden wij de vraag, of. het optreden dezer mensehen principieel is, wel met een vraagteoken wil'en beant woorden. Bij personen, die. waai theorie en praclijk ten duidel'jkste togen het neu traal organiseeren pleiten, voor dat al'es ongevoelig zouden blijven en zijn, rnaar om één actueel feit al'een oen zwenking zouden maken, durven wij geen sterken pnncipieelen ondergrond veronderstel len... Maar nogmaaV. wij gelooven zulks niet. Wij gelooven. dat oen van (lo vele re denen, die de Katholieke vergunningliou- de**s te Eindhoven hebben Ik»wogen, zicli prncipieel te organiseeren, wordt naar vo:N?n geschoven met een kennelijk k'nd?r- aehtig bedoelen: om ramadonkeel? lezers 'ns te laten Ircben! BUITFHLAIID Duitschland. Het complot tegen Stresemann. De derde persoon. De in verband met het complot tegen Strosepiann vermelde dorde persoon is volgens de „Voss. Ztg." een bankwerker, Krauöslich genaamd, die door dc heide ge arresteerden in hun plannen was ingewijd. Kriiusslich had twee andere personen daarvan op de hoogte gebracht cn wilde er ook de politie mee in kennis stellen, al vorens het tot een uitvoering van den aanslag zou zijn gekomen. Maatregelen tegen moord- agitatie geëischC. De Rijksdagfractie der DujlseLo Volks partij heeft een schrijven gericht tot den rijksminister van Justitie, waarin wordt verzocht maatregelen te troffen togen do huiten de perken gaande agitatie van sommige kringen, welke agitatie ten slotte politieke moorden ton gevolge moet heb ben. De procureur-generaal van het Staats- gerechtshof ter bescherming der republiek, Ebermayer, heeft de zaak van den be raamden aanslag tegen den minister van Buitenlandsche Zaken, Stresemann, in handen van den rechter van instructie ge steld. Geweldige toeneming dor werkloosheid. Van 1G tot 30 November steeg bot aan tal steuntrekkende werkloozen te Berlijn van 473.000 tot 678.000, dus met circa 41 pet., dat der ondersteunde gezinsleden van werkloozen van 572.000 tot 819.500. Frankrijk. Frankrijk's saneering. Hulpverloening der industrieeien. Dc belangrijke kwestie van de finan- cieele crisis zal thans het onderwerp van studie uitmaken van een commissie, sa mengesteld uit voorzitters van de Kamers van Koophandel, leidende industrieeien en andere bij handel en industrie hel rokken personen, uit het Noorden van Frankrijk. Deze comissie werd gevormd op initiatief van He-teSffti't-liufifcuftriekte?! V:ih Röubaix- Töureoing. Men hooft reeds met Doumer geconfereerd. De ideeën van do leidende industrieeien en financiers uit Noord-Frankrijk in zako do stabilisatie van den franc schijnen veel overeenkomst te verloonen met die der Duitsche industrieeien en financiers ten tijd van do invoering van de Rentenmark. De gedachtegang is, zooals reeds in liet kort gemeld, deze: Alle industrieeien van Frankrijk moeten zich bij die van Noord- Frankrijk aansluiten, ton einde een bin nen- of buitenlandsche leening aan te gaan ter groote van tien milliard, op on derpand van hiervoor door de industriee ien speciaal aangewezen bronnen. De op brengst van deze leening zou geheel be stemd kuunen worden voor de financie ring van de amortisatiekas, welke auto noom ouder controle van den staat ge plaatst zal worden. Men zal dan mogen aannemen, dat het buitenlaudsch vertrou wen hierdoor zal lerugkecreu, waardoor hij een bepaalde hoogte van hot disconto de .stabilisatie van den wisselkoers ver kregen zal kunnen worden, alsmede een deugdelijk herstel van den franc. De ontwerpers van het plan, dat door Briaiul en Doumei-gue met belangstelling vernomen is, stellen zich voor van dc re geering dr- zekerheid te krijgen aangaande de aanvulling van het ontbrekende deel van de amortisatiekas, doch uit andere dan belastingbronnen. De amorf isaliomiddeïen van de vlottende schuld zouden veeleer den staat in do gelegenheid stellen de toene ming van de belastingen tegen te gaan. Hoe zullen de socialisten hier tegen over staan? De socialistische afgevaardig de Vincent Auriol verklaarde, dat het plan een gelukkigo vondst is. De groot-industrie van Lyon zou reeds haar adhaesie betuigd hebben. Vandaag zullen de industrieeien verder met Dou mer confereeren en het plan vaster vorm geven. Opgewonden Kamerdebatten over Syrië. Een incident met Sar rail. Gisternamiddag werden in de Kamer do debatten over de gebeurtenissen in Sy rië op zeer heftige wijze voortgezet. Toen generaal Sarrail in alle stilto vooruit schoof op de tweede rij van do officiecle tribune en dit werd opgemerkt, barstte do bom. Van de linkerzijde werd deze manoeuvre van den generaal hartelijk toegejuicht, ter wijl de rechtcrgroepen hevig protesteer den. Een oogenblik dreigde een handge meen te ontstaan, doch de zaalwachters vormden spoedig een hechte barricade tus- schen dc twee Kamergrocpeh. Generaal Sarrail verliet hierop de tri bune en de opgewonden afgevaardigden zetten in de couloirs de discussies op le vendige wijze voort. Naar Havas meldt heeft hij de interpel laties over Syrië, Fehry den lof gezongen van het bewind van generaal YVeygand. Hij wees er op, dat Sarrail een waar dictator was en sprak een heftig requisitoir tegen hem uit. Painlevé protesteerde krachtig hiertegen en herinnerde aan Sa n ail's rol tijdens den oorlog. Zwitserland. Zwitser ands nationale verdediging. B'j hel debat in den Zwitsersolien. Na- ionalen Raad over een ingediende motie tot verlaging der Oorlogsbegrooting, ber'ep de leider va het militaire departement zich op do door Zwitserland tegenover don Volkenbond op zich genomen verplich ting, z'jn neutraliteit (o verdedigen, Hij voegde hiier aan toe, dat de algemeene ont- spann'pg nog niet van dien. aard was, dat het gevraagde kan worden toegestaan. Tsjecho-Slowakije Het Tsjechische parlement. V o c h t p a r t ij e n on z an g- uitvoeringen. Nadat het in het Tsjechische parlement reeds eergisteren bij de beëediging der pa riemen ts'edon tot inc'denten was geko men. hebben zich ook g;storen weer onge kende looneelcn afgespeeld: tumult en ge vechten, waarbij do S'ovaken en do Duitsch-nationalen de hoofdrol speo'den, terwijl de communisten zich vrijwel afzij dig hielden. ITet eerste handgemeen ontstond bij do voorlezing van de regeer:ngs verklaring, toen cle prem'cr Svc.hla den uitslag der jongste verkiezingen besprak. De Slovaak- sche elerica'en riepen: Jul'ie hebt vier mandaten van ons gestolen". Een afge vaardigde slingerde oen bundel papieren naar de ministersbank. Toen Sveh'a ver der trachtte te spreken, nadit de S'ova ken, die ettelijke malen het ïrredenl -ten- lied hadden gebruld afgemat waren, be gonnen de Dultsch-nat'onaloii spektakel te maken en „üeutschland. Doutschland über al'es" te zingen. Svelila onderbrak hierop zijn redo on sprak druk gesticulerend tot de afgevaar digden van de coalitie, die z'ch voor de mi- niistcrbank hadden opgesteld en d:e Ion s'otte ook begonnen to zu'ugon Zij gaven de beido volks'vederen ten hos'e, waarbij do oppositie echter b'eef z'tten. Ré voorzitter van het Hois-verklaarde daarop, dat hot gebeurde het parlement onwaardig was. Van do regeringsverklaring was door hel tumult geen woord verstaanbaar. Griekenland. Een Grieksche trein beschoten. De sncltrc'n DodeagatsjSaloniki is In do buurt van Dovatepo mei geweervuur beschoten. Verschillende ruilen van den trein zijn vernield, doch van do passagiers werd niemand gewond. Naar het oordeel dor Grieksche autoriteiten is do aanval door Buigaarsche komitadii's ondernomen. Troepen zijn uitgezonden, (en einde de konvtadji's te tuchtigen. Rusland. Trctski's positie te Moskeu. Niet afgevaardigd naar hel groote congres. Ondanks de verzoening met Trotski blij ken de Sovjets to Moskou hem nog zeer vijandig gezind Als afgovaa-d'gden naar het groolo congres kozen zij StaVm, Ry- kof, Ka'inin, Karaenef en Dziorszj'nsky, dus lrjna al'e vooraanstaande leiders, bo vendien zelfs don dooden Len;n. maar zij kozen niet den levenden Tro'ski. Er wordt een permanente zetel opengehouden, rooi den geest van Loain en ieder congres kiest hom tot een zijner afgevaardigden. Een Russisch pene-aal en diens vrouw gefusilleerd. De „Ask-n-Osteuropadienst". meldt uit Moskou, dal op hevel van don revolutio nairen krijgsraad van Tasjkent. generaal Rogdanilzki, diens vrouw en zijn adju dant Woensdag j.l. zijn gefusilleerd. Bog- danitzki werd van verraad beschuldigd en van hot onderhouden van betrekkingen met de ge noma's van het contra-revolulionnai- ra „witte leger" en mat dia Rosssiaohe emi granten in bet buitenland. Tot dusverre was do generaal bevelhebber van Turke stan. Arabië. Een nieuw succes der Wahabieten. De val van Djcddah aanstaand o. Volgens de jongsto berichten is de ver dediging van Djcddah, welke havenstad langen t jd door den Wahabieten-sultan Lbn Saoed werd belegerd, ineengestort. Koning Ali van den Hedszja-s maaVt zich gereed do stad le verlaten. China. Dc Chincesche chaos. Een dementi der Chinooseho legatie. De Chineesche Legatie te 's-Graven ha ge bericht gemachtigd te zijn mede te doelen, dat do berichten, welke in de laatste da gen in de dagbladen z jn verspreid ovrr den toestand in Ohina in het a'gemeen en in het bijzonder over een accoord, dat tus- schen den generaal Feng en de regeer ng der So. jel-Ttpubliek to Moskoif afgesloten zou zijn, i»\ Jik» op-Mchten onjuist zijn. HET VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. SU'un van de Fransche industrieeien aan de saneeringsplannen. Opgewonden Kamerdebatten over Syrië. Vechtpartijen en zanguitvoeringen in hei Tsjechische parlement. Dc val van Djcddah aanstaande. BINNENLAND. De Kabinetscrisis. Nieuwe voorstel len van Dr. De Visser aan de Katholieke Ministers (lsto bind). OMGEVING. Dc Grechikade ender Woerden is door gebroken (Rijnstreek, 1ste blad). Een protest-actie togen Japan v o r w a c h t. kftn verwacht te Sjanghai verdere moei lijkheden in de industrie, vooral in de ka toenspinnerijen, als protest dor Gliineezen tegen de Japansche actie in Mnndsjoer'je. E o n J ap an s c h ma n daal o v er Mandajoerij e? Gemeld wordt, dat de „Daily Mai voorstelt aan Japan een mandaat over Mandsjoorije to geven, ten einde gereg 1 bestuurssysteem in Ghina te verkrijgen A n l i-G h r i s t e 1 ij k e agitatie. Hit Hongkong wordt gemeld: Onder de Ghineeschc studenten te Kiwi- ton, waar een bolsjewistische jvgeoring i on te Swalow, wordt een hevige nnli-GIn lelijke agitatie gevoerd. To Kanton is i beweging gaande om gedurende Kers!-nis groote demons tra ties te houden. Te Se., tow trachten do bolsjewieken zich nóu- t r te maken van de missiescholen. 1 b> weging (uiliuineerde iu con poging van le-i 'gepeupel om do Engeïsche school en li--f Engolsch-Ghineesohe collego te ve.-vxn:-... ten. Dn schade wordt geschat op LTiOGti pond sterling. Een der bekendste Gliincn soho arbeidors-agitators zou in het gclicin» to Shanghai zijn terecht gestold. Amerika. Herziening van liet Drankveróad in de V. S. E e n w e n s c h van hot c on g r e Volgens een bericht uit New-York Ie het Amerikaansche Congres te Wa.-.hin» ton zich uitgesproken voor een hciv.irn:!. van do wet op het drankverbot in de V.-: eenigde Staten ÜE KABINETSCRISIS. Nieuwe besprekingen tusschen de vier aftredende R.-K. Ministers Naar „De Maasbode" vernoemt, l»i*l*t.i gisteren de vier Roomscli-Katholiekr niin' ters van het demissionaire kabinet n nadere onderlinge bespreking gehouden, verband houdende mot de oplossin?.nio«;c lijklteid van de crisis. Nieuwe voorstellen van den kabinetsformateur Do Haagschc redacteur van lie Mar bode" meld nog: Naar verluidt het bericht van een i - dero onderlinge bespreking door de vi. r Katholieke ministers wijst eveneens in richting hoeft dc kabinetsformateur thans nieuwe voorstellen aan de aliivdeu- do ministers voorgelegd. In hoeverre deze voorstellen aan -de be zwaren van dé Katholieke ministers eu van de Katholieke Kamerfractie togen: •-• I komen, is ons nog niet bekend. Wanneer evenwel de nieuw ontwon u oplossing zoodanig is dat zij iu overweg l ig kan worrlon genomen, is .het in verba n l mot de volkomen overeen' ti-nuning, w i in de kwestie van het gezantvchap sic tusschen de Katholieke ministers en (h- R.-K. Kamerfractie heeft hestaau, te r- waciilon dat dit voorstel ook aan liet oor deel (lor R.-K. Kamer! rad ie zal warden onderworpen. Prof Veraart voor „St. Michael" in Den Haag Gisteravond hield de .sludic-eiuh Ni.il Michaël" een vergadering in Veritas", waar als spreker optrad het Tweed'- Ka merlid prof. dr J. A. Veraart. Prof. Veraart wilde in zijn re.le \-.< r punten behandelen: liet ont-laan -• n d»* crisis, do stand van de crisis, de hoc I- zagelijkc cenlieid van de 1? -K. Staal ij en ten slotte de vooruitzichten der partij Spr. ging na hoe de crisis ontslou den nacht van 10 op 11 November Ie u Mgr. Nolens zijn verklaring afgeb- d, waardoor hij hoopte, dat het gezonde ver stand, dat hij de Christclijk-Hfetorischen zoek was, terug zou koeren.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1925 | | pagina 1