j 'far wordt vernomen, zal bij de door 17e Jaargang. ZATERDAG 12 DECEMBER 1925 No. 5123 S)c £cldóelva (Bou/tom De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal. Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal. Franco per post f 2.95 per kwartaal. Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Oit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen II. Bureaux: RAPENBURG No; 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentiën 30 cent per *030' Voor Ingezonden Medodcolmjjcn word! hel dubbele van het tariof berekend. e Kleine advertentiën, van ton hoogeto 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver huur, koop en vorkoop 10.50. Dit nummer bestaat uit wier bladen, waaronder het Geïl lustreerd Zondagsblad. De Katholieke partij. ..Het Volk" meent de Katholieke partij ildus <0 kunnen kwalificeeren: Do Katholieke partij wordt heen- en-weer getrokken fusschen conserva tisme en democratie. Zeker is zij geen zuiver conservatieve «partij, maar even zeker is zij ook geen zuiver democrati sche partij. Zij lonkt met één oog naar sociale hervorming, met het andere oog naar Golijn. Dat is niet zoo heel erg vriendelijk be heldHet socialistisch orgaan wil de Ka tholieke partij verwijten, op twee gedach ten tc hinken, de kool en de geit te spa-» reu, of hoe men tweeslachtigheid ook noe- aen wil. Intusschen staat er afgezien van de edoeling wel iets in de bovenafgedrukte assus uit „Het Volk"-artikel wat als juist iau worden beschouwd. Inderdaad, de Katholieke partij' is niet juiver conservatief", want wat in zich in de omstandigheden niet goed blijkt zijn wil zij niet „conserveeren", niet be iouden" En ook is de Katholieke partij niet „zui- ier democratisch", a 1 s men onder demo cratie verstaat, wat „Het Volk" er onder begrijpt: alles voor één stand en „vooruit- Irevend" in alles, met omverwerping van let bestaande, óók al blijkt dat nog niet^ wo kwaad te zijn. De Katholieke partij, als zoodanig, itreeft uaar het ware en goede, waarbij zij m eens conservatief en zelfs achteruit- ilrcvend, dan weer vooruitstrevend zal Do Katholieke partij is democratisch, naar niet in dien „zuiveren" zin van „Het folk" zij rekent zich wel tot plicht, in 't lijzonder te behartigen de belangen van de wakkeren en zwaksten in de maatschappij, naar streeft in haar doel naar rcoht voor lóól het volk, voor alle standen. „Het Volk" bedoelt het zoo wel niet het egt het iets beter dan de bedoeling is. Offer-geld. Volgend bericht heeft in de pers gecir keld: „Naar „Dé Protestant'' op grond van ambtelijke stukken van het Mi nisterie van Justitie medeelt, zijn in 1924 door Roomsch-Katholieken bij legaat en schenking in totaal 1.059.035 aan kerkelijke inrichtin gen, in engen zin, gegeven. Dit bedrag ontstond uit 236 legaten en schenkin gen Verder zijn hier nog bij te tel len 106 dergelijke vermakingen aan R. K pliïlantropischc inrichtingen. Daardoor komt het totaal op 1 248 073. Over hetzelfde tijdsver loop werden aan Protestantsche en Joodsche godsdienstgemeenschappen i legaten en schenkingen gedaan ten be- I drage van .668 645. groolondeels I voor philantropische inrichtingen be stemd Rekent men nu, dat het Room- sclio volksdeel kleiner is (ruim 35 pet van het totaal), dan liet niel-Róom- sclio volksdeel,* dan verstaat men al licht de les dezer cijfers. Rome's fi- nancieele macht is aan de toewijding veler leden te danken." Deze mededeelingen geven slechts een onvolledigeii kijk op de werkelijkheid Katholieke offervaardigheid. Maar deze cijfers illustreeren die werkc- theid toch zóó, dat wij ze met voldoening trots voor ons zien. Wat alleszins rklaarbaar en geoorloofd is, indien het sar niet is zelf-voldoening en persoonlij- trots, want: aan hel individueel? offer ten van de meesten onzer ontbreekt nog mo veel! Wij weten, en wij moeten ons er steeds overtuigd houden, dat de offer-geest practiscbe Katholieke loven geheel t doordringen, wil het kiderdaad Ka- uliek zijn, wil het beantwoorden aan onze itholieke beginselen. h het weten te offeren van zichzelf, van geld en goed, zal de Katholiek toonen, zijn geloof, levend in het hart, in ïn lot uiting dringt! Volkenbond. Naar de ontwapening. Eon accoord bereikt, •a langdurige besprekingen tusschen de Bschc en Engelsche gedelegeerden, ^-Boncour en lord Robert Cecil, en den ortcur, den Tsjechoslowaakscheu mi nt van Buitenlandsche Baken Benesj, n aanzien van bet program der ontwa» togscommissie overeenstemming ver- j de commissie in te stellen onderzoekingen rekening worden gehouden, met do tus schen de verschilende staten bestaando verdragen. Te ver in détails afdalende on derzoekingen naar de economische omstan digheden der verschillende landen zullen achterwege blijven. Alleen zal rekening worden gehouden met de grootte der be volking, do economische hulpbronnen, de spoorweg- en de scheepvaartverbindingen Daarentegen blijft de mogelijkheid cener Volkenbondsactie op grond van artikel 16 van het Volkenbondsstatuut, welke moge lijkheid in het Fransche voorstel een groote rol heeft gespeeld, buiten beschou wing. De Mosoelkwestie. Het ij s g e b r o k e n. In zake de Mosoelkwestie schijnt than3 eindelijk liet ijs te zijn gebroken. De voorzitter der commissie van drie, de Zweedsche minister van Buitenland sche Zaken Unden, heeft n.l. met den Turk schen minister van Buitenlandsche Zaken, Tewfik-bey, verschillende besprekingen ge had, terwijl eveneens onderhandelingen tusschen de Turksche en Engelsche gedele geerden en de commissie van drie hebben plaats gevonden. Tewfik-bey, de Turksche gezant te Bern, Munir-bey en eenige Turk sche secretarissen verschenen gisteren in het Volkenbondsgebduw en namen deel aan de coinmissiebesprekingen, waarbij ook de Britsclie gedelegeerde, de minister van Koloniën Amery, aanwezig was. Hieruit blijkt, dal Tewfik-bey en Unden er in geslaagd zijn de formule te vinden, welke zoowel de Volkenbondsraad als do Turksche delegatie noodzakelijk achten, om ondanks het besluit van den Raad van 8 dezer, waarbij de Volkenbondsraad defi nitief als arbiter in de Mosoelkwestie werd aangewezen, bemiddelingspogingen te doen Naar bekend, werden alleen zoodanige'be middelingspogingen (dus geen bindende •arbitrale uitspraak) door de Turksche de legatie toelaatbaar geacht. Tewfik-bey heeft zich gisteravond naar Parijs begeven, waar hij met den Turk- schén gezant aldaar, Fethi-bêy, een be spreking zal hebben. Rusland -tegenover den Bond. k Aanvullingen van Locarno wenschel ij k. De nieuwe Russische gezant te Parijs, Rakofski, heeft na zijn bezoek aan het Ely- séo verklaard, dat de verdragen van Lo carno door verdragen met Rusland moeten worden gecompleteerd. De sovjet-regee ring is tot onderhandelen hierover bereid Ruslands toetreding tot den Volkenbond is evenwel niet actueel. Eerst moeten alle Volkenbondsleden hun geschillen met Rus land regelen. Quitschiand. Dc partijbesprekingen I*n afwachting van een kabinetsformateur Naar het parlementaire persbureau uit de kringen van Centrum en Democraten verneemt, zijn dc berichten, volgens welke vertegenwoordigers van die partijen gis teren door den Rijkspresident ontvangen werden, in strijd met de feiten. Ook een uitnoodiging tot dergelijke besprekingen heeft deze partijen tot dusver nog niet be reikt. In de kringen van Centrum en De mocraten houdt men het voor de meest juiste methode, dal de Rijkspresident thans een politieke persoonlijkheid opdraagt een kabinet te vormen, die dan de onderhande lingen mot de partijen zou moeten voeren. Uit (ten Pruisischen Landdag De regeling met dc Hohenzollerns Dc Pruisische minister van financiën, dr. Höpker-Aschoff, verklaarde in den Pruisischen Landdag nopens de regeling tusschen Pruisen en de Hohenzollerns, dat het hier ging om de vraag, of men onder handelingen om tot een vergelijk te komen wenschte, dan wel een gerechtelijk vonnis. Do Staat had tot dusver alle processen verloren en hooge proceskosten meten be talen. Men kon dus de geheele behandeling der zaak niet aan de rechtbanken over laten, welken hij echter geen verwijt wilde maken, want zij moesten beslissen volgens privaatrechtelijke gezichtspunten. Het was echter totaal verkeerd dit vraagstuk als een juridische quaestic^te beschouwen. Men had dus den weg van het vergelijk moeten bewandelen. Bij dc besprekingen had hij nimmer verheeld, dat hij dit vergelijk niet lichthartig zou onderteekenen. Met liet oog op het feit, dat een wettelijke regeling van rijkswege nog qioest plaats hebben, ziet do staatsregeering er van af het voorstel ver der hij den staatsraad en den landdag te verdedigen. De Duitsche luchtvaart Een nota van den g e z a n t e n r a a d De gezanlenraad heeft beraadslaagd over de Duitsche luchtvaart, met name over zekere bepalingen betreffende het onderscheid tusschen handelsvliegtuigen en militaire machines. Volgens do „Petit Parisian" heeft de raad van gezanten besloten, tot de Duit sche regeering een nota to richten, waarin de voorwaarden worden meegedeeld voor liet bijeenroepen van een conferentie van deskundigen op luchtvaartgebied. Gelijktijdig met de beraadslagingen van den gezanlenraad worden tusschen de Quai d'örsay en de Duitsche legatie te Parijs de besprekingen voortgezet over hel vliegen door Fransclie burgers boven Duitsch ge bied. Indien men, zooals waarschijnlijk is, wederzijds van goeden wil is. zal deze kwestie voor 1926 kunnen geregeld zijn. Een nieuw veemmoordproces Gisteren is te Berlijn het proces begon nen tegen den völkischen veem-moorde naar Grütte-Lehder, die bekend heeft, dat hij in 1923 zijn völkischen partijgenoot Dammers in het bosch bij Tegel nabij Ber lijn heeft vermoord. Bij het verhoor verklaarde dc beklaagde, dat hij door do vülkischo afgevaardigden Wulle en Kube opdracht had gekregen om Dammers tc vermoorden. Voorts deelde hij mede, dat Dammers hem kort voor zijn vermoording had verteld, dat hij van de dcutsch-völkische Freibeitspartei opdracht had gekregen om den Pruisischen minister van bimienlandsolie zaken Severing te ver moorden. Syrië. Dc opstand der Drusen. De heiligeoorl.oggoproclameerd Volgens een bericht uit Beiroet hebben de Drusen don heiligen oorlog geprocla meerd. Sultan Atrasch hoeft gelast, dat geen wintergraan zal worden uitgezaaid, doch dat ieder man tusschen de 20 en 60 jaar zich bij het leger moet aansluiten. De verschillende sjeiks hebben eveneens or ders uitgevaardigd, dat ieder zichzelf voor den oorlog moet opofferen. Nieuwe aanvallen op Damascus Bandieten hebben weer twee raids on dernomen op Damascus ou wel ten Oos ten'en ten Westen van dc wijk Asash. Bei de aanvallen werden afgeslagen met ver liezen voor den vijand. Egypte. De toestand in Egypte. Hot a f t r e d en v a n N a c h a'at P a c h a. Do correspondent van de „Daily Ex press" te Cairo seint: Nachaat Pacha, chef van het particuliere kabinet van koning Foead en diens vertrouwde raadgever, zal zijn positie onmiddellijk opgeven. Deze stap is het gevolg van een bezoek, dat lord Lloyd, de hooge commissaris, aan koning Foead heeft gebracht. Een koninklijk decreet kondigt Nachaat Pacha's benoeming aan .tot gevolmachtigd minister inhet buitenland, doch er wordt niet gezegd Waar. Het decreet, waarbij hij verplaatst wordt, werd eerst geteekend, na dat lord Lloyd twee dagen achtereen vol gens op bezoek was geweest bij koning Foead. Niels is bekend omtrent het onderhoud, doch dit zou groot endeels betrekking heb ben gehad op de positie van Nachaat Pa cha. Do tegenwoordige chaotische toestand in Egypte heeft zich sinds ccnigen lijd gecon centreerd rondom Nachaat. Pacha en'deze wordt de kwade geest van Egypte genoemd. Hij is aan de massa van het volk volko men onbekend, doch li ij werkt als geheim zinnige macht van uit het binnenste van hel koninklijk paleis. Weinigen zouden zijn gezicht herkennen, doch duizenden beven bij het hooren van zijn naam. Hij was de vertrouwde raadsman en boezemvriend van koning Foead en was de eigenlijke koning van Egypte. Hij is rijk, gevreesd en heeft bijna geen vrienden. Men noemt hem een tweeden Raspoet in en de kwade geest van don ko ning. Hij vooral was liet, die koning Foead en Zagloel Pacha tc zamen bracht, toen Zagloel uit zijn ballingschap terug keerde, maar thans is li ij de meest gehate man in Egypte. China. De Chineesche chaos. F e n g wendt zie h van het bolsjewisme af. De diplomatieke correspondent van de „Daily Telegraph" verneemt, dat in diplo matieke kringen uit Peking bericht is ont wingen, dat dc Christen-generaal Feng Joe fSjang, sedert hij de hoofdstad als dicta tor beheerscht, opmerkelijk verstandig is geworden en in ieder geval niet meer bolsjewistisch gezind is. Hij heeft aan een vertegenwoordiger van één dér iuogend- li. il e medegedeeld, (lat hij een Sovjetre- gecring voor China steeds bestreden heeft en ren poging tot overheorsching van het bolsjewisme evenzeer bestrijden zal als een dergelijke poging van een andere mo gendheid. Volgens een andore rezing zou de bekoe ling van Feugs sympathie voor Moskou samenhangen met 't feit, dat Karachan, de Russische gezant, toen hij te Moskou ver toefde, harde woorden moest hooren, we gens zijn groqtc uitgaven voor de bolsje wistische propaganda in China en zou hij slee list met beperkte volmachten als ge zant gehandhaafd zijn. Hij zou thans al leen in Kanton groote sommen mogen be steden, omdat daar dc comumnisten in werkelijkheid do overhand hebben. Deze ge ringo opofferingsgezindheid der Russen zou Feng .Toe Sjang er toe hebben ge bracht, van houding tegenover de bolsje wisten te veranderen. Een succes voorden go u ve rn eur van S j i 1 i. De troepen van den gouverneur van .Sjili versloegen gisteren de voorhoede van de Kwo Min Tsjoen, of het nationaal le ger. bij Malsjang. De strijd duurde den boelen dag. De spoorwegen rondom Tient sin waren apgebroken. De groote weg tus schen Peking en Tientsin is op verschil lende punten vernield. Japan Jnpnn en China ,.S j i d e li a r a moot harakiri plegen De bladen „Ghuo" en „Nibon" zijn dooi de Japanscho regoering geschorst, djiar hun hoofdartikelen als ophitsend werden beschouwd. Daarin werd namelijk de re goering aangevallen in verband met haar houding in zake Mandsjoorijo en werd aangedrongen op het versterken dor Ja panscho troepen aldaar. De „Nihon" citeerde vooraanstaande Japanners, die verklaarden dat Japans prestige wordt bedreigd en dat hel gevaar beslaat, dat Sovjet-Rusland het overwicht krijgt in Mandsjoevije. De regoering werd 'Uierbij veroordeeld, omdat zij verzuimd zou hebben de Japanscho belangen tc be schermen. Zelfs werd dc meening geuit, dal de minster van Buitenlandsche Zaken, Sjidehara, boete moet doen door harakiri tc plegen. Australië. Een naspel der zeelieücnstaking. Het Australische Hooge Gerechtshof heeft dc vrijlating gelast van de stakings leiders Walsh en Johansen. BINNENLAND OE KABINETSCRISIS. Besprekingen. Gisteren is er weer druk geconfereerd iu (lx- rechtsche Kamerfracties en tusschen de leiders der rechtsche partijen. Dr. De Visser is gisteren driemaal ten paleize geweest om met H.M. dc Ko ningin te confereeren: Eerst gistermorgen, daarna gisteravond om half zes, welk on derhoud een half uur duurde, en waarna dr. De Visser wederom een bespreking heeft gehouden met enkele Christ.* If i s t o r i s c h e voormanen. En in den avond heeft dr. De Visser wederom ten Paleize een onderhoud van een uur ge had mot de Koningin. Dr. De Visser had gisteravond nog nici voor de opdracht bedankt. Uit dit alles mag wel worden vermoed, dat JLM. haar invloed aanwendt, om hot op II November in de Tweede Kamer voor gevallene zooveel mogelijk ongedaan te maken. TWEEOE KAMER Overzicht Dc Zomertijd. Een amendement op het voorstel-Braat aangenomen, waarna deze schorsing der beraadslagingen vraagt. Een motie ingediend, die Dinsdag wordt behandeld. De wel, welke ons den Zomertijd hoeft gebracht, Iaat dezen toe tusschen 18 Maart (4 9 October. De Uegeering is overigens vrij. iu de bepaling van begin- en eind datum. Pogingen om den Zomertijd af te schaf fen, stuitten tot tweemaal op de Eers'.e Kamer. Dus bleet de regeling voort bestaan, tot ergernis van velen. Toen zijn er initiatief-voorstellen geko men. De heer v. d. Waorden wenscht iu den zomer de klok niet één uur, maar slechts 40 minut&n vooruit te zetten, waardoor onze klokken gedurende dien tijd gelijk zullen V.ijn niet die van Frankrijk. België en Engeland. Zijn voorstel luidde, dit te doen van den Zondag, volgende op den eersten Zaterd in April, tot en met den Zondag, volgende op den laai ten Zaterdag in .September. De heer van Rappard en de leden \.ui den Vrijheidsbond wenschten dien tijd a korter en -telden bij amendement voor, de klok 40 minuten vooruit te zeilen van d -u Zondag \olgohdc op den laalslen Zatei n in April tot en met den Zondag, volgende HET VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLANO. Een accoord yetrcffen tusschen dc Briï- schc en Fransche standpunten inzake dc ontwapeningsconferentie. Inzake het Mosoel-geschil schijnt een iets mildere stemming door te breken. De Drusen zouden den heiligen ooriop geproclameerd hebben. BINNENLAND. De Kabinetscrisis Dr. De Visser, dc Kabinetsformateur, heeft gisteren driemaal een onderhoud gehad met H. M. de Ko ningin (1ste blad). Tweede Kamer (Verslag. 2de blad. Over zicht, 1ste blad). Een wijziging in de onderwijzerssalaris sen (lsle blad). De kaasuitvcer naar Duitschland-(L. e» T., 2de blad). op dcu luatstcn Zaterdag in September. EeÜ verkorting dus van den 40 mintifei zomertijd met ongeveer vier weken. De iieer Braaf dacht or weer gelu-e! anders over. De zomertijd is niet af tc schaffen, zoo redeneerde li ij, maar in de jaren, dat we die gehad hebben hier tc lande, heeft deze gemiddeld 163 dagen per jaar geduurd. Welnu, men moet wat weten te geven en tc nemen, en daarom stelde hij voor een zomertijd van gemiddeld 90 dogen per jaar en wel tusschen 31 Mei en I September, waarbij dient opgemerkt, dat hij den vollen zomertijd wenschte van •'■én uur. Hij nam er dus gemiddeld 73 dagen af en gaf or 90. Dat nemen was anderen wat voel, vandaar een amendement liet eerst ouderteekend door ^len oud-minister J. .1. van Dijk en vorder door vertegen woordigers béhoorende tot zoöwut allo partijen. Waal-hij werd voorgesteld een zomertijd tusschen JO Mei en 9 October, dus van gemiddeld 150 dagen. Talrijke sprekers hebben over deze voor stellen het woord gevoerd. Hot'voorstel van den hoor v. Dijk w 1 aangenomen. Een hachelijk moment voor den hei r Braai. Bleef hij zwijgen, dan zou „zijn" voorstel, d.w.z,, liet door hem bestreden ö-man wis voorstel, even daarna aangenomen zijn en dan had reglementair op den heer Braat dc taak gerust in de Korslo Kauiei te gaan verdedigen wat hij in de Tweede Kamer bestreden luid. Logisch ware dus geweest dat hij zij wetsvoorstel had ingetrokken. Daarmee ware do quacstie van de baan geweest «-n anderen hadden dan een ö-maandsvoorst'-1 kunnen indienen. Do heer Draat ran echter de kluts kwijt, medeleden riepen hem .spottend „aftreden"! toe op de In-. r Braat verzocht toen, precies als een raads man der Kroon, die verlof van de Kroon behoeft om tot intrekking te kunnen over gaan, heel deftig „schorsing van de beraad slagingen. in de uitbundige vroolijkheid, welke hierdoor ontstond, nam de Voor zitter aanstonds het verzoek van den hour Braat over. Door aanneming van het amend' .nenl- van Dijk is in alle geval, dunkt ons, komen vast te slaan; dat de Kamer in meerder heid invoering van. don zomertijd wen-' U van JU Mei tot 9 October. De heer D'iv.,- selhuys wenschte dil nog eons in eon motie tot uitdrukking te laten komen, maar do Kamer bleek niet berèid, dezo nu te behandelen. Zoo zullen we dus Dinsdag een voortzetting krijgen van de rumoerige vu - gadering van lieden, daar de voorzitter do vergadering lot dien dag verdaagde. Vermoedelijk komen ook do volgende week de verschillende onderwerpen voor xalarisregoüng in openbare behandeling, daar dezo gisteren in de afdce!in::en 'dj" onderzocht Koninklijke Besluiten. O n (l c r o C h c i d i n g e n. Bij bevordering toegekend het groei- kruix in de Oranje Nassau-orde aan dr. II. A Lorentz, oud-hoogleeraar aan de Rijks Universiteit te Leiden. Bij K B. is aan den luit. ter zee Ie k! W. van den Donker vergunning verleend lot liet aannemen en dragen der versierse (en van ridder van de Dannehrogxorde v.-n Denema rken. Belas tin %e n. Opgeheven is het eerste en het twvdo ontvangkantoor der direr-'belastingen I treclil en ingesteld is een ontvangkantoor der directe belastingen aldaar. Voorts i A vah Mecrdink, in pceteur der dir. te belastingen, invoerrechten cq accijnzen t« (-1 recht 3e afd op verzo.-k eervol ouUlag o uit 's rijks dienst. N t a I. te vestigen te Eu

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1925 | | pagina 1