17e Jaargang. DONDERDAG 10 DECEMBER 1925 No. 5121 De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal. Franco per post I 2.95 per kwartaal. Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor- )etaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd idagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen I. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewono advertentlën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. a Kleine advertentlën, van ton hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden 'of govrangd, huur en ver huur, koop en verkoop U.50. Qit numman bestaat uit t« Mr BUITENLAND Volkenbond. De ontwapeningsconferentie. Do Fransche en Engelse he meeningen verzoend. Dc Volkenbondsraad heeft gistel-voor- middag een buitengewone geheime zitting dal wil zeggen, dat van deze zitting allo iet onmiddellijk betrokken ambtenaren rail het volkenbondssecretariaat waren uit floten) over het programma der onlwa- eningsconferenlie gehouden. 'uosj werd tot rapporteur benoemd. Naar D. T. A. meldt, zou het gelukt zijn, Brilscho en Fransche opvattingen met lkaar te verzoenen. De debatten liepen met aai ia' over die punten, waaromtrent in ver- ad met de Britsche reserves nog geen rereenstemming was verkregen. Vernomen wordt, dat liet accoord twee oofdpunlen betreft. Het eerste is, dat een commissie zal na- aaii, welke methode moet worden loege- ast om de eischen van art. 16 van liet olkenbondshandvest inzake de economi- clie blokkade te preciseeren. Het tweede is, dat bij liet vaststellen au de basis der bijdragen, welke elk lid au den Volkenbond moet leveren voor wederzijdschen bijstand, krachtens art. ook rekening moet worden gehouden iet do onzichtbare bewapeningen" of de idustrieele mobilisatie-mogelijkheden van land in het bijzonder, opdat volkeren iet grooter hulpbronnen de volkeren met vakkere induslrieele organiasties kunnen ijslaan. De saneering van Oostenrijk. pli effing van dc financieels controle. De Oostenrijksclio en Hongaarsche co- itó's van den Volkenbondsraad hebben stervoormiddag na elkaar vergaderd en behandeling der saneeringskwesties ten ndo gebracht. Dc Hongaarsche kwesties zijn geregeld den zin van het besluit der financieele mmissie. Dc laatste nog hangende moeilijkheden aanzien der saneering van Oostenrijk, staande in het toestaan van credieten 1 korten termijn uit het restant der Vol- nbondsleening, zijn in dier voege gere ld, dat de voorzitter der financieele com- issie, de Zwitsersche bankier Dubois, met it beheer van het restant der Volkcn- mdsleening wordt belast, zoodat Oosten- ik zich voor deze credieten niet Dubois verbinding moet stellen. Overigens bleef de opheffing der finan ce controle over Oostenrijk vastge- eld op 1 Juli 1926, van welk tijdstip af loeu de buitenlandsche adviseur voor dc jltenrijksche Nationale Bank als ver- ïdingspersooii tusschen de controle- mmissïe en het Oostenrijksche ministe- f van Financiën blijft gehandhaafd. De Mosoelkwestie. De diplomatieke correspondent van de 'aily Mail" meldt, dat verwacht wordt, l de bijeenkomst van den Volkenbond Genèvc zal beslissen, dat Mosoel een vormt van Mesopotamië. De Volken- ndsraad zal echter aan de beide partijen, oot-Brittannië en Turkije, mededeelen, (I indien één van de beide partijen con- sies wil doen en zich in het belang van algemeenen vrede met minder terre in wil stellen, de Volkenbond in een der- ijke wijziging van zijn beslissing zal stemmen. lemeld wordt dat in een dergelijk geval lOt-Brittannië zich»tot verzoening bereid verklaren en dat ieder oprecht Turksch prstel zorgvuldig in overweging zal wor- geuomen. Duitschland. De socialisten nemen geen besluit. i wachten op de beslissing der Volkspart ij. listeren hebben de sociaal-democrafen r, aangekondigde fractiezitting gehouden, oiade him houding te bepalen ten op- kte van de vorming der groote coalitie, geformuleerd besluit werd niet geno- ■venwel kan worden aangenomen, dat eus de zitting de voorwaarden zijn op leid, rop de sociaal-democraten be- 1 zouden zijn, aan de groote coalitie deel kernen. Deze voorwaarden hebben in Mzaak betrokking op de sociale poli- in de eerste plaats op de kwestie der Gidstijden, de conventie van Washing- bctreffende, den achturendag, dc sala- ïing der ambtenaren en den werkloo- steuiL öntbrekën van fn vast gefornn d be- 1 moet worden verklaard uii f.ische begingen. Men wil namelijk aan do hehe volkspartij niet de gelegi nheid ■cuaffen, zich met een beroep op de voorwaarden der sociaal-democraten in af wijzenden zin uit te spreken. Niettemin moet worden geconstateerd, dat eeü sterke stroonrng onder de sociaal democraten tegen deelneming aan de groo te coalitie is. Het 'door president Hindenburg verzoek to schriftelijke antwoord zal eerst worden gegeven, als ook de Duifschc volkspartij haar fractie-vergadering zal hebben ge houden. Vermoedelijk zal de opdracht tot vor ming van oen nieuw kabinet hedenavond door Hindenburg worden gegeven. Men verwacht nog steeds, dat Luther tot for mateur zal worden aangewezen. Frankrijk. De snionnanc-zaak. Een duistere geschiedenis. De Fransche bladen staan vol over de spionnagezaak, welke zoo juist aan het licht is gekomen. Zij blijkt zeer gecompli ceerd te zijn, daar Lionel Wiet, de jonge man, die zich voor marine-officier uitgaf, en Martke Moreuil elkaar wel degelijk ge kend hebben. De persoonlijkheid van Martke Moreuil blijkt al heel weinig gunstig te zijn. Het is nog niet duidelijk of Lionel Wiet slechts een dwaas is of eveneens een spion. Volgens do eene lezing is hij niets anders dan een maniak, die een mooi uni form wilde dragen, volgens de andere een spion, die reeds herhaaldelijk had getracht introducties voor de vliegtuigwerken van Villacoublay te krijgen. Martke Moreuit echter heeft onomwonden verklaard dat zij vaak „voor een vreemde mogendheid" (haar opdrachtgever was een Engelsck- man, Fisher-Williams, zoodat het vermoe den voor de hand ligt, dat* de Britsche „geallieerde" er achter zit) naar Saint- Nazaire, Cuérs en Hyères was gereisd om de vlieghaveus aldaar te spionneeren. Een indiscretie van dc pers heeft, he laas, veel bedorven. Martlïo Moreuil las n.l. in den trein de arrestatie Yitn Lionel Wiet, in wien men een spion vermoedde. Daar zij vreesde dat ook zij bij de zaak zou worden betrokken, vernietigde ze snel al haar documenten. De heer Chiappe, de directeur van de Süreté Générale, hééft verklaard dat de gewoonte van sommige bladen om met aUe geweld hel juridisch onderzoek vóór te zijn, onduldbaar is. Havas meldt dat de meeste bladen van oordeel zijn dat de spionnagezaak zich niet verder ontwikkelen zal, daar er te vroeg alarm is geblazen en dc spionnen hun compromitteerende documenten kon den vernietigen. Tegen Loucheurs plannen. De Parijscke bladen beginnen een cam pagne tegen de voorstellen van Loucheur. Ook de fidancieele commissie is scep tisch gestemd. De socialisten willen op hun saneeringsvoorstellen terugkomen. Ierland. De oppositie in den Vrijstaat. Het is niet onwaarschijnlijk, seint dc oorrespondent van de Westminster Ga- zette" te Dublin, dat de republikeinsche partij, die tot nu toe geweigerd: heeft, het parlement te erkennen, haar bezwaren legen den eed op zij zal zetten en zitting ■zal nemen in het hir's, teneinde mee te helpen aan de verwerping van de grens- overeenkomst. Indien een beslissing in dien zin geno men wordt, zou de overeenkomst ernstig in gevaar worden gebracht. Het is do vraag, of do regeerong van Cosgrave iu slaat zal zijn haar door te voeren. In dezo omstandigheden zou er ongetwijfe'd ver werping van het verdrag en oen alge- meene verkiezing volgen. Aldus zou de taktiek van obstructie en negatie in dc Ierscke politiek weder van voren af aan beginnen. Joego-Slavië. Plan voor een opstand Een geheime organisatie ontdekt. Het agentschap Avla deelt mede, dat do politie in een dorp een revolntionnaire or- 1 gan isalio heeft ontdekt, die rechtstreeks in verbinding stond met een Macedonische organisatie en welke als basis zou moeten dienen voor een poging tot omverwerping van het wettig gezag in Zuidelijk Servië. De wet tot bescherming van den S'aat zal worden toegepast tegen de beschuldigden, van wie de leider en 18 anderen een be kentenis hebben afgelegd. Griekenland. Incidenten mei' Italianen. Op eilanden in de Aegcïso'lie Zee. Uit Athene wordt gemeld: Op verschil lende eilanden in de Aegeïschc zro kwam het tot ernstige botsingen, omdat do Ita lianen de bewoners wilden dwingen, Ita- lioaiischc staatsburgers te worden, Op do eilanden Karpalos en Kalymnos schoten oarabineri op demonstranten, waarvan er verscheideno gewond werden. Er heerscht groote opwinding. De bevolking wil een protest indienen b'.j den Volkenbond. Syrië. Bcfsing aan de grens van Palestina. Do Britsche grenswacht vuurt op Drusen. Aan do grens van Pa'estina is het voor de eerste maal tot oen bots:ng gekomen tusschen B-itscho grenswachten en een aantal gewapende Drusen. Deze werden door do Franschen vervolgd en waren Maandagnacht bij Metoellih de grens overgetrokken. De Britsche grenswacht eischte van do Drusen do afgifte hunner wapenen. Dezen wi'den h'eraan n:et vol- doen. waarna de wacht op de Drusen vuurde. Hot Joodsche teh-graaUagenlschap meldt nog, dat aan heide zijden doodon en ge wonden zijn gevaTen. Automobielen overvallen. Maandagavond z;jn 15 van Damascus vertrokken automobielen met goederen aangevaTen door 200 roovors in do buurt van Harrasta. De begeleiders hebben drm aanvallers gedood en twoo gewond Hot convooi is naar Damascus te-ug^ekeerd. In het klooster Sarba nabij Djivmioh is monse'gneur Moughabgab. aartsbisschop van Zalile, gekozen ter vervanging van den overleden kathoheken patriarch. Marokko. Een aanval der Riffs. De Riffs deden een aanval op hot dorp Melussa aan de grens van do intornatiio- na'e zone, dat onlangs onderwerpen word Tien personen werden gedood, 30 gewond. China. Tsjangs nederlaag. Een 1a a t 6 t c krachtsinspanning? Het Japansclio ministerie van Oorlog heeft bericht ontvangen, dat een trroot aantal vluchtelingen te Moekden aankomt. Tsjang-Tso-lin bevindt z:ch ook nog in do stad. Zijn troepen houden de lin:c aan do Li au-rivier bezel. F:i w~'l in een week een troepenmacht van 70 000 man concen- trc.eren, om dan een laatste poging tof her stel van ziin positie te ondernemen Tot zoover Reuter. Een draadloos be -icht uit Peking meldt, dat de voorhoed? van Kwo-Soeng-bn's troepen langzaam de Liau-Tivier nadert. Het treinverkeer tusschen Peking en Tientsin Is stopgezet. De gouverneur van Tsji'ii. Li Tsine-lin, beweert twee troepenafdeeüngen van Kwo- M:ng-lsjoen nabij Malsjang te hebben ver slagen. De „Dai'y Mail" verneemt uit Peking, dat Tsjang-Tso-lin bij zijn laats'c poging om zijn troepen weder te concentreeren, begonnen is, allo familieleden van Kwo- Soeng-lin, dio hom in handen waren ge vallen, te laten ombrengen. BI32NE1LAND DE KABINETSCRISIS. Besprekingen tusschen de rechtsche partijen. Naar aanleiding van de gisteravond ge houden vergadering van do fractio van Christelijk Historische leden der Tweede Kamer, welke tot omstreeks middernacht geduurd heeft, was dr. de Visser, die door de Koningin is belast met de vorming van een parlementair kabinet, voornemens he den besprekingen te houden eerst met mgr. dr. Nolens, voorzitter van dc R.-K. Kamer fractie en daarna met nir. Th. Heemskerk, voorzitter van do fractie van Anti-Revolu tionaire Kamerleden. De beslissing bij de Christ.-Historischen. Het Liberale „Utrechtsch Dagblad" schrijft onder meer: „Het resultaat van Dr. dc Vissers l>e- mooiingen zal moeien wezen dat hij ver zoening tot stand brengt aan dc rechter zijde, dat hij do toovorformule uitvindt, waardoor een homogene rechtscho meer derheid wordt gevonden, voor een, zij liet niet onder zijn voorzitterschap optredend, rechfsch Kabinet. Naar bet ons wil voorkomen, zal alles afhangen van de beslissing der Ghriste- lijk-Historischo Kamerfractie. Van alle bijkomstigheden bevrijd, is dc* Regeerings- crisis op het ooge'nblik terug te brengen tot eene crisis in Ch ris tel i j k-Hsto r ischo partij. Van Katholieke zijde is dc bereid heid lot hernieuwde samenwerking duide lijk genoeg te kennen gegeven; „de Stan daard" van gisterenavond deed onom wonden uitkomen, dat men bij de anti- revolutionnairen herstel van een coalitie kabinet op parlementaire basis als eerste mogelijkheid ziet, maar willen do chr'sle- lijk-liLstorischen daartoe medewerken, dan zul'en zij eerst den strijd in eigen boezem hebben te Ixsleohten. Allo gemodder met zoogonaamtlo minderheidsregeeringen kan alleen maar tot gevolg bobben een eindeloos gesukkel met inipotento ministeries, een heillooze opeenvo'ging van crisissen, die het land nam* den afgrond voert. De vraag is alleen, of een gedeelte dor cliiüsle'ijk-liislorischen nog langer de staatsmanskunst van mr. A. F. de Savor- nin Lobman zal verloochenen en het lands belang zal blijven offeren aan inz'ch'cn en ambities, die van een helder oordeel z'cli verwijderen. En of. indien de dissi dente christel:jk-historischen voor toona- deruig gevonden worden, men het nieuw (of opnieuw) optredend Kab:net tevo-eu tegen n'euwo onverhoedsohe aanva'len kan bevei'igen. Dit oogenblk is ongeschikt voor ver dere toekomst-speculaties. Wij kunnen thans sl' chls den bezadigden, taclvol'en en door z:jn beminnelijke qual'le'ten voor „vredemaker" geboren kabinelsvormer alle succes loewensclien op zijn moeilijk pad." Een motfe. In de Maandacravond gehouden verga dering der R. K. kes vereen i ging „Ons Recht'' te A'me'o is de volgende motie met algomoeno stemmen aangenomen: „De R. K. k'es vereen'ging ..Ons Recht" in vevgader'ng bijeen in liet Parochiehuis to Alme'o op 7 Dec. 1925, gehoord do le zing van den lieer mr. E G. M. Roolvink en die besprekingen daarop volgende, betreurt het op 11 Nov. j.-l. in do Twee de Kamer gevallen volum, waardoor een socTobelang en politieke partij belangen ziin gesteld boven een algemeen, nationaal be lang, brengt hulde aan de R. K. Tweede Ka mer tra "Mo vóór rh houding vn de kwestie 1 van bet amendement-Kersten aangeno men, verklaart zich homogeen met het ant woord der R. K. Kamerfractie aan mr. Marchant, houdt er zich van overtuigd, dat de R. K. Kamerfractie geen oplossing der aan hangige kwestie za1 aanvaarden, die hot prestige der R. K. Staa'spartij schaadt of n'"et in overeenstemming is met hare waardigheid, spreekt verder haar volle vertrouwen •uit in de R, K. Kamerfractie. cn gaat ovor tot de orde van den dag." BEZOLDIGINGSBESLUIT 1925. Wijziginqs-ontwerp ingediend. Ingediend zijn 23 ontwerpen van wet, tot wijziging van verschillende hoofdstukkon der Staatsbegrooting 1925, en afzonder lijke begrootingen voor dat jaar. In de memorie van toelichting wordt door minister Colijn het volgende medege deeld met betrekking tot al de 23 ontwer pen: Gelijk reeds bij de behandeling van de in terpellatie-Ter Laan werd medegedeeld, wenseht de regecring, zoodra do herziening van het bezoldigingsbesluit 1925 haar be slag zal hebben gekregen, reeds over 1925 aan de ambtenaren ten gpede t.; doen ko men de voordeden, welke ui. die herzie ning voor hen zullen voortvloeien. Dit kan het best geschieden in den vorm van toelagen, welke huiten liet genuien Iractement omgaan en dus niet meetellen bij de berekening van den pensioensgrond slag, waardoor tijdroovende* berekeningen worden bespaard. 'Ten einde de uitkeering ook overigens zoo spoedig mogelijk lo doen plaats vinden, zijn de tot dit doel op de ontworpen tot verhooging van de onderscheidene hoofd stukken der Staatsbegrooting, fondsen cn staatsbedrijven aangevraagde gelden slechts hij benadering uitgetrokken. Gedu rende dc behandeling van do wetsontwer pen worden de noodige berekeningen ge maakt, ten eindo zoo spoedig mogelijk, na dat de gelden bij de wet zullen zijn toege staan, de uitkeering te doen geschieden. Ten allen overvloede rdt aangotce- kend, dat ten aanzien van de ambtenaren, wier bezoldiging meer dan 6000 'sjaars bedraagt, intrekking van artikel 30 A van het Bezoldigingsbesluit 1925, in do bedoe ling ligt. Mochten do wetsontwerpen worden ver worpen in zake (1e bezoldiging van de le den van de Rechterlijke Macht, van don Raad van State, en van dc Algemceno Rc- kenkamer, wélke een tot gelijksoortig re sultaat leidende gedragslijn beoogen, dan zal do regeering niet nalaten de noodige overeenstemming to bevorderen. Allo medewerking van do Regooring. Naar aanleiding van bet van den voor zitter van den Ministerraad ontvangen te legram inzake het bezoldingsbosluit 1920 en do daarmede samenhangende uitkee ring over 1925 had lipt Comité van Neu traal Overheidspersoneel gisteren oen on derhoud met den minister-president. HET VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. De Fransche en Britsche meeningsver- schillen in de ontwapeningscommissie vao den Volkenbond zouden zijn bijgelegd. Toenemende oppositie in Ierland tegen de grensregeling. Grieksch-ltaliaansche incidenten op eeni- ge eilanden in dc Aegeïsche Zee. Tsjang Tso Lin wil zijn legermacht reor- ganiseeren. Een priesternioord te Castrcs in Frank rijk. (Buitonlamlsche Berichten), BINNENLAND. Een aantal wetsontwerpen, samenhan gende met dc wijzigingen in het Bezold'" gingshesluit. (lste blad). Dc pasvisa voor Duitschland (lslo blad) Het bleek der delegatie dat van dc zijdo dor Regeering op allo medewerking to re kenen is om tot een spoedige afwerking van deze aangelegenheid to geraken. De behandeling der heirokken wetsont werpen, nadat dezo de Kamer bereikt zul len hebben (hetgeen thans het geval is) hangt echter niet van de Regeering alleen af. De Tweede Kamer heeft daarin zolfc het beslissende woord. Eerste Kamer IC e r a t o K a in e r Dc leden van do Eerste Kamer zijn lot vergadering bijeengeroepen tegen Dinsdag 15 December, dos avonds to half 9 uur. R.-K. Universiteit N i c u w o p r i v a a t-d o c o n t Door het bestuur dor St. Radhmnl stichting is mol ingang van 1 Januari 1926 tot wederop/oggnns toe als privaat-docen'. aan do R.-K. Universiteit to Nijmegen Mj do Faculteit der Letteren en "Wijsbegeerte der Wis- en Natuurkunde, dc WelEd. Zeer gel. Heer. Dr. J. H. Tummors, ïééraar aau' do Rijks Hoogcrp Burgerschool to Venlo, Pasvisa voor Duitschland Deondorhan d e 1 i n g en geëindigd Naar aanleiding van do geruchten, dio van verschillende zijden orden vorspn ul, brengt het ministerie van Buitonlandscno Zaken Ier algemceno konnis, dat do onder handelingen met dc Duitsche regecring nopens de afschaffing der pasvisa voor Ncderlandsche cn Duitsche onderdanen nog niet afgeloopen zijn en dat de even tueel op dit punt te treffen regeling niet reeds op 1 Januari 1926 in werking zal kunnen treden. De spoorwegtarieven V e r'i aging i n z i ch t Zijn wij Wjol ingelioht, dan is men op liet oogenblik op (ie bureaux van dc Nednr- landsche Spoorwegen te lltrccht bezig, aldus „Het Volk", calculaties te maken ion dienste eener algemcpnc tarievenverhiging. Hiermede is natuurlijk geenszins gezegd, dat deze bereken in gen inderdaad daart-io zullen leiden, doch we!, dat een algenieeiui tarieven-verlaging binnen nfzionbaren "ijil niet onmogelijk is. Dc Christ.-Historische Unie. In de gisteren te Utrecht gehouden ver gadering van liet hoofdbestuur der Cllir.- Historischo Unie, waarin op grond van do statuten dor Unie mede do Eerste cn Twee- do Kamerleden der partij zitting hebben en welke stond onder leiding van den onder voorzitter, prof. dr. .Sloternaker do Bruine, is ook de kabinetscrisis aan do orde ge weest. Dr. J. Th. de Visser woonde tot on geveer half 3 de vergadering bij. De be sprekingen waren van streng buishoudelij- ken aard. Naar verluidt werd in deze bij eenkomst in geen enkelen zin een besluit ten aanzien der onderhavige kwestie geno men. Verder zijn o.a. besprekingen gebonden over statutenwijziging iu verband met sa menstelling en werkwijze van het hoofdbe stuur. Nieuw wetboek voor strafvorderingen Verschonen zijn de Koninklijko Besluiten ter uitvoering van bepalingen van i»cf nieuwe Wetboek van Strafvorderingen. Het directoraat-generaal van den landbouw De Algem. Nederl. Zuivelbond adviseert, het ambt van directeur-generaal van den landbouw niet weer te doen bekleed en; hij wenseht geregeld vrijwillig overleg tusschen do regeering en do landbouw* organisaties. Beursvacantie op 2 Januari. Hot door de l -den ingediende voorstel om de Amslerd. FJfectenheurs op 2 Jan. A.s. te sluiten is bij de beden gehouden

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1925 | | pagina 1