VRIJDAG 20 NOVEMBER 1925 17e Jaargang. No. 5104 ^ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling M Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal. i onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal, «nco Per P03t I 2.95 per kwartaal. ;<t Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver- ir tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor- Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen I. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone adverlenllln 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededccüngon wordt het dubbele van bet tarief berekend. Kleine adverlentiën, van ton hoogste 30 woordon, waarin betrekkingen worden a.ingoboden of gevraagd, buur en ver buur, koop en verkoop 10.50. it nummer bestaat uit dpie I laden. Voorlichting. get begin van een artikel in „Het Han- Isblnd": De lectuur der Roomsch-Katlioheko pers van de laatste dagen verheldert ongetwijfeld het begrip van de hou ding door do fractie dier partij aan genomen. flit „Het Handelsblad" hier getuigt van l,Zp'Lf zullen ook misschien wel Ka- ,olieken van zichzelf kunnen verkla- s Katholieken, die aanvankelijk, óf gebrek aan politiek inzicht óf door rij door anderen van de wijs waren ge- dit, niet goed begrepen, waarom de vier tholieke ministers na de aanneming het amendement-Kersten zijn treden, zullen, als zij het moge zon- t onbescheiden te zijn worden gezegd fczen hebben, wat „De Leidsche Cou- if herhaaldelijk over de minister-cri- beeft geschreven, nu wel van den door aanneming van het amendement-Ker- n geschapen politieken toestand een ver- Berd begrip hebben gekregen. De over- en overgroote meerderheid van Katholieken staat met héél de Katho de pers eensgezind achter dat besluit iade vier Katholieke ministers. Een kleine minderheid, die meent, dat i Nolens en de ministers „niet boos" had- s moeten wordeu en laatstgenoemden idilen moeten aanblijven die kleine inderheid zou, ongetwijfeld, althans 90 daarvan, evenzeer hebben gemopperd de karakterloosheid dier ministers, als na de aanneming van het amendement- vsten eèns wél waren aangebleven?.... J>n 10 pet. van de weinigen, die deze af- S| lijkende meening aanhangen, is te respec- k %en; 90 pet. van hen zijn beslist critici dik en door dun. Voó'r de 10 pet., die m lr> respecteeren redenen nog niet over- zijn, dat het bewuste Kamer-votum de Katholieken niet kon en mocht orden, geaccepteerd verwijzen'wij naar os hveede blad. waar alles wat dezer da- 1 :a in de pers ter verklaring of verdedi- Dg is aangevoerd nog eens wordt saam- wat in een artikel'van oud-minister Aal dat bij op verzoek heeft willen Butsen in „De Telegraaf", klaarblijkelijk F flat ook de lezers van dat blad te dezen I (richte goed zouden worden voorgelicht. Vellicht laten zij zich alsnog overtui- la Althans zullen zij bet standpunt van R.-K. Kamerfractie en de vier Kalho- d.' ministers, al zijn ze liet er niet mede moeien gaan •ispectecren. BUITENLAND Ouitschiand. It aanvaarding van het Lccarno-verdrag. Goedkeuring dor Duitse lie m i n i s t e r-p residenten verkregen. In de gister gehouden bijeenkomst der ón'öler-presidenten der Dnitsche landen Whet kabinet is bijna algemeene instem- üag verkregen mei de wetsontwerpen in 'ie Locarno en Diiitschlands toetreding it den Volkenhond. Gisteravond zou nog O kabinetszitting worden gehouden, die iwnwel slechts van formeelen aard zou tin ou waarin de definitieve redacliio der flsonüwerpcn moest worden goedgekeurd. Xaar bet „Berliner Tageblatl" verneemt, 'dl één minister-pres'dent zijn instem- tog niet gegeven. Het blad zegt, niet ver "a de waarheid af te zijn, waqueer het Wneemf, dat de opponeerende premier minister-president van Bronswijk is. Hoo het ook zij. op deze eene stem na koben alle minister-presidenten hun Mkeurhig ogeven aan de onderteeke- tf!? van het Verdrag van Locarno. Heden ontvangt de rijkskanselier de lei— fecs van de achter de receering staande tffjon en daarna de leiders der domo- Lii, sociaal-democraten en Duitsch-na- «■nalen om hen op de hoogte te stellen *n de genomen beslissing en de binnen- pol'lieke situatie to bespreken. Hij de behandeling van het Verdrag van in den Rijksdag, die a s. Maan- s zal aanvangen, zal eerst dr. Luther garingen afleggen over de buitenlaud- jj* politiek. Xa hem zal Stresemann de platen van Locarno uileenzellen. De •te debatten, welke hierop zullen vol- p zul en minstens twee" dagen duren. Inwacht, dat vóór Maandag ook nog Witboek zal worden uitgegeven, dal belangrijkste documenten betreffende ^fno zal bevatten. Frankrijk. linancieele voorstellen der regeering. verdediging van Painlevé. Kamer waren gisteren vooral Madors van de ontwerpen der regec- het woord. Malvy. voorzitter der voor de financiën en Louchour ü^n'ze verdedigen legen de aanvallen van den vorigen dag. Daarbij verklaarde laatstgenoemde voor v de arliikelsgewijze behandeling der ontwerpen te zullen stem men. Do beste verdediging echter word gele verd door Painlevé zelf, die in een uitvoe rige rede de redevoeringen der tegenstan ders weerlegde. Handig gebruik makend van nadere uitleggingen van Bokanowski, die hij uit.'okte en zeer toegejuicht door de geheele linkerzijde, betoogde Painlevé, dat de uitgesproken kritiek uitsluitend nega tief is geweest en dat wat de regeering voorstelt beter ;s dan een machteloos „lais sez faire". Het grootste gevaar zou dan ook zijn dat dit debat geen oplossing op leverde. Painlevé verdedigde verder met de be kende argumenten de belasting op de staatsfondsen en besloot met de Kamer te verzoeken, hoe ook haar opinie is, in ieder geval snel een uitspraak te geven. Henri de Jouvenel te Londen. Samenwerking a andoSyrisc he grenzen beoogd. Henri de Jouvenel, de Hooge Commis saris in Syrië, is te Londen aangekomen len einde met Chamberlain te confereeren. Volgens de „Times" is het doel van z:jn bezoek in nauwer contact met do Engel- sclic regeering te treden, ten einde in de mandaten van het "nabije Oosten een ge meenschappelijke politiek te volgen. Er wordt gerekend op do Britsche me dewerking aan de grenzen van Palost'na en Syrië, als voorzorgsmaatregel legen het heen en weer trekken over de grens door opstandige lienden. Wederzijdsche raad pleging tusselien de Fransehe en Britsche autoriteiten in Syrië. Palestina en Irak dient bevorderd te worden. De „Times" juicht het toe als 'n bewijs van beleefdhe'd en goed beleid, dat De Jouvenel hier met de Britsche regeering voeling houdt over do mogelijkheid van plaatselijke sainenwerking. De nieuwe Fransehe Hooge Commissaris, zegt het blad verder, is sedert langen tijd bekend als een overtuigd voorstander van Fransch-Britsche samenwerkmg in dit nog steeds onrustige gedoelle van de wereld. Tiet is de wensch van alle vrienden van Frankrijk in dit land en van allo goede Europeanen, die inz'en. dat de Franseh- Britische mandaten in het naburige Oosten de eenige oplossing z'jn van de emdelooze anarchie in de verdeelde Aziatische we reld, dat de Jouvenel in zijn moeilijke taak zal slagen. Engeland. De onderteekenirg van Locarno. Een feestelijke optocht in voorbereiding. Naar gisteravond verluidde wordt door do Engr.'sclic-regeering en leidende per soonlijkheden uit de City beraadskiagd over het organiseeren op 1 December van een feeslelijken optocht vanuit het Foreign Office naar Guildhall, waaraan ook de buitenlandsche ministers na onderteeke- niug van liet verdrag van Locarno, zouden deelnemen. Op deze wijze zou aan de be vo'king van Londen de gelegenheid woe den gegeven, de staatslieden te aanschou wen. die dit groote werk tot stand hebben gebracht. Italië. Hevig gevecht in de Kanier. Verscheidene communisten ernstig mishandeld. Do Kamerzitting van gisteren begon met de reeds verwachte hotsing tusselien de fascisten en hun tegenstanders. Van deze laatsten waren alleen do communisten ver schenen, uit wier naam Maffi een verkla ring trachtte af te leggen. Toen hij begon: „De Kamer-demonstratie van gisteren is niet in overeenstemming met de gevoelens van de meerderheid van het land", sprong Forinacci onmiddellijk op, storlte zich op Maffi en schreeuwde: „Dat verdient de Duce niet!", waarbij hij zijn vuist op Maffi liet neerdalen. Maffi trachtte zich te verdedigen, maar reeds waren ongeveer 20 fascisten van hnn zetels opgesprongen en Holen een regen van slagen, slompen cü trappen op Maffi neerkomen. De commu nisi Repossi werd van de trappen in de zaal afgesleept. Daarop werden Maffi en Repossi in den nek gegrepen en terwijl men hen voortdurend afranselde, naar bui ten gesleurd. Het tumult hield eerst op, toen Mussolini de zaal betrad. De voorzit ter van de Kamer, die tot dusverre niet had ingegrepen, waarschuwde toen de op positie. voortaan de gevoelens van de meerderheid van het Huis niet te kwet sen. Intussclien wilde de communist Picelli, 'lie zich had verlaat, het parlementsge bouw binnenkomen. Hij werd echter her kend en op straat met knuppe's- afgeran seld. zoodat hij in een ziekenhuis moest worden opgenomen De Popolari hebben ingevolge de bedreigingen der faac:stisehe partij er van afgezien naar h t parlement terug te keoren en het incident van giste ren loont nan, dat rij gelijk hadden. Ook eon journalist, die op de perstribu ne protesteerde tegen de ruwe behandeling, den communisten aangedaan, werd door fascistische collega's de zaal uitgeslagen. De agitatie tegen de „Gorriere d e 11 a S e r a". Do fascistische campagne tegen de „Gor riere della Sera" neemt op schandelijke wijze toe. De „Gremona Nuova", het or gaan van Farinacci zegt. dat het feit, dat de „Corriere della Sera" niet hel zelfde lot ondergaat als de andere oppositiebla den, die thans alle verboden ziin, hot mo- reele gevoel van het Italiaanse he volk be leed igt. Het artikel van de „Cromona Nuo va" besluit met een aitnoodiging aan den prefect van Milaan, thans handelend op te treden. ..ter wille van de publieke mo raal en de openbare orde*'. Dit motief wordt door alle fascistische bladen overgenomen, de te Rome verschij nende „Irapero" schrijft, dat het vcor se nator Albertino,"den eigenaar van de „Cor riere della Sera", een geluk mag heelen. dat do aanslag van Zaniboni on Mussolini mislukt is, wamt, ware hij gelukt. Albertino zou met zijn broeders en alle leden der re dactie op straat zijn terechtgesteld. De „Tmpero" dringt eveneens op het verbod van hot blad aan en verklaart dat Italië niet langer zulk een vertoon van lafheid en laagheid kan bl jven aanschouwen. Zweden. Arbitrage-verdragen in het Noorden. R u s1 a n d s toetreding een voornaam punt. Uit Stockholm wordt gemeld: De afslui ting van het verdrag van Locarno heeft ook in de Noorsche staten een levendigen weerklank gevonden, waardoor de debat ten over het sluiten van arbitrage-verdra gen zeer gunstig bfinvlood worden. In do politiek der Oostelijke en Noordelijke sta ten Europa is vooral in de laatste maan den een belangrijke ontspanning ingetre den. Alle staten stellen tVe-v.il tot verzoe ning en samenwerking op den voorgrond. Bij dien staat van zaken is het van bijzon dere beteekenis, dat de bekende financier, staatsman, volkenrechtsgeleerde en politi cus, professor Erichs, de gedachte van het afsluiten van arbitrage-verdragen tus selien allo Oostzee-staten volgens de be ginselen van het verdrag van Locarno op geworpen heeft. Het voornaamste punt bij zulke verdra gen is de kwestie van do deelneming van Rusland. Professor Erichs acht de deelne ming van Rusland wensehelijk, maar op hel oogenblik niet wel mogelijk. Die plan nen hebben volgens Erichs zelfs weer klank in Zweden gevonden, dat zooals be kend tot dusver steeds vast hield aan het principe van neutraliteit en isoleering, en elke verplichting buiten die van het Vol kenbond sstatuut van de hand heeft gewe zen. Van bij-zondere beteekenis is liet, dat zich ook de hoofdredacteur van het Zwccd- sche regeeringsorgaan en wel zeker na voorafgaand overleg met zijn partijvrien den in de regeering omtrent die plannen uitspreekt Hij wijst er in de eerste plaats op, dat de medewerking van Rusland niet alleen wensehelijk maar onvoorwaardelijk noodig is. Voorts wijst hij op de groote beteekenis der garandeering van den vrede in Noord- Europa, maar betoogt, dat deze kwestie zonder deelneming van Rusland en zonder verbetering der betrekkingen tusschén Rus land en zijn westelijke nabuurstaton geens zins kan worden opgelost. Het zou getui gen van gebrek aan werkelijkheidszin, als men aannam, dat de gedachte van Locar no voor liet noorden practische beteekenis zou kunnen krijgen, indien Rusland zic.li niet bij een arbitrage-verdrag zou aanslui ten. Zweden erkent de critieko positie van Finland, maar beschouwt het als (len ecui- gn uitweg dat Finland zich niet Rusland verzoent. Syrië. De krijgskans in Syrië. Fransehe zuiverings c x p e di t ie op m a r s c li. v Uit Damascus wordt gemeld: Het mee- rendeel der opstandelingen is uit den om trek van Damascus in noordeelijke rich ting weggetrokken naar Homs en in Zuid westelijke richting naar den Zuidelijken Libanon. De val van Merjiayöen die thans door de Fransehen wordt toegegeven, brengt den Zuidelijken Libanon op het eerste plan der Syrische gebeurtenissen, daar de stam der Wetwallies, die, naar verluidt, onrustig is, wel eens zou kunnen besluiten, zich bij de Drusen aan te slui ten. De „Chicago Trijiune" verneemt, volgens een Havas-tclegram-, uit Beiroet, dat de Fransehe strijdkrachten tw'ee groote ora- singelingsbeweginygen zijn begonnen, met liet doei den Libanon te zuiveren. Een der colonnes rukt op naar Djebel-Nabataye. De aanval der Drusen tegen Bourghez is volslaeen mislukt. Zeven vliegmachines hebben Merjiayoen gebombardeerd, al waar de door de Drusen ingenomen stellin gen onhoudbaar zijn. Marokko. De tegenstand der Riffi geheel gebroken? Generaal Naulin zal de Kamer debatten b ij wonen. Naar de Fransehe bladen uit Fez mel den, is de tegenstand dor Riffi in noorde lijk Marokko geheel gebroken door de strijdkrachten van generaal Boichet. Do Fransehe opperbevelhebber in Marokko, generaal Naulin. zal zich naar Parijs be geven. ten einde bij de Kamerdebatten over Marokko aanwezig te zijn. Britsch-lndië. Gespannen tcestand in t!en Pentsjab. Naar aanleiding van don toestand in ArabiS. Uit Lahore wordt gemeld; Met hét oog op de verontrustend toenemende spanning onder do Mohammedanen ?n den Pentsjab waar do eene groep do zaal van Emir All, den koning van den Hedsjns steunt en de andere Ibn Saord, den loider der Walia- bieten, heeft de districtsmagistraat allo openbare bijeenkomsten voor den duur van twee maanden verboden. China. Hevige gevechten. Een stad geplunderd. Belangrijke geveohten hadden plaats op 18 en 19 November ten Zuiden van Pao- ting-foe, dat door troepen van het natio nale Hoivanlegor is geplunderd. Do troepen van Tsang-tso-lin l okken lenig. Volgens berichten uit Moskou is te Mockden do staat van beleg afgekondigd, als gevolg van don terugtocht van Tsjang- Tso-lin. 'Bank'er-s en kooplieden vluchten naar hel gebied van de Japa-nsche conces sie. Amerika Tegen de duikbooten. Eon resolut e in het Congres. Britten, een sepublikeinsche afgevaar digde voor Illinois, os voornemens in de eerst volgende zrtt'ng van het Congres eon resolutie in te dienen, waarin het depar tement van Marine wordt uilgenoodigd aan te toonen, waarom do verdere bouw van onderzee booten niet beperkt of geheel af geschaft moet worden door een internatio nale overeenkomst. BINNENLAND DE KABINETSCRISIS. Manifest van het Partijbestuur der S. D. A. P. In het „Volk'' is Opgenomen het Mani fest, van het Partijbestuur der S. D. A. P. aan het Nederlandscho volk. Daarin wordt o. m. gezegd, dat er in liet parlement nn een nieuwe meerderheid moet worden gevormd en er een nieuwe re geering moot komen. Dat mag niet meer zijn een rechtsche coalitie-regeering en evenmin oen andere combinatie van bur gerlijke partijen, die do politiek van reactie van Colijn willen voortzetten. Nu bestaat de gelegenheid om aan do groote democratische krachion, dio zich bij den laatsten verkiezingsstrijd deden gelden, recht te doen wedervaren Nu moet onderzocht worden of er een meerderheid en een regeering zijn te vor men op den grondslag van democratie en horstel. Dit zal niet in de laatste plaats van do Katholieken afhangen. Als nu de Katholieken voor do democra tic en voor don socialen vooruitgang kloek partij durven kiezen, dan is een democra tische regeering mogelijk. H"l 'ir dus nu de vraag of de Katholieke Staatspartij mei do S. D. A. P. en de Vrij zinnig-Democraten op een sterk democra tisch program samenwerkiiïg willen aan gaan. Durft zij en kan zij (lat aan, dan zijn de jaren der reactie voorbij! Heeft zij den moed en de kracht daartoe niet. zijn de reaclionnaire machten in haar midden daartoe nog te sterk, dan zal het haar schuld zijn, als in de plaats van oen democratiseho regeering een heel of half reactionnair bewind verschijnt, dat, tot schade van do geheele arbeidersklasse en tot nadeel van het geheele land de reactie voortzet, de arbeidswetgeving verwaarloost, de rijken bevoordeelt, (le armen onder ware lasten zuchten laat, bet militairlsmc onver zwakt laat voortwoekeren. Nu het land nog staat voor de groote be slissing. waarvan liet lot der arbeidersklas se voor de eerstvolgende jaren afhangt, roe pen wij de arbeiders op om hun stem te doen booren en hun wil te doen gelden. Het manifest, dat letterlijk en figuurlijk vol dikke woorden slaat, eindigt mol een aansporing aan de arbeiders om zich aan te sluiting hij de f?. D. A. P. HET VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. Do Duitsche minister-presidenten hebben het verdrag van Locarno goedgekeurd. Do nieuwe hooge commissaris voor Sy- rië te Londen. Tumult In de Italiaansche Kamer. Cycloon in Britsch-lndië. 1000 slachtof fers. (Telegrammen). BINNENLAND. Dc Kabinetscrisis. Het Gezantschap is feitelijk nog niet opgeheven. (2de 1 lid). De opening van de R. K. Muziekschool te Utrecht. (1ste blad). De beslissing omtrent den invoer van Narcissen In Amerika is aangehouden. (L. en T„ 1ste blad). OMGEVING. De waterleiding voor Hillegom, Lisse, Sassenheim en Warmond. Opening te Hillegom. (1ste blad). Onze Geïllustreerde Pagina De photopagioa geoft o.ni. to zien. Eonigo kiekjes van do Kabinetscrisis. Een mooie molen te Hoofddorp. Eon aanvaring bij Duivendreoht. R.-K. Kerkelijke Muziekschool. De opening. Gislcrmiddug heeft plechtigo open plaats gehad van do R.-K. Korkelijko ziekschool St.-Gaccilia aan do Plompento rengracht te Utrecht, In de mot planten versierde aula merkten wij o.a. op l)r. \s Jacob, commissaris dor Koningin; Mr. Meyer, wethouder van onderwijs, letten van liet curatorium; liet bestuur van ds St.-Gregorhisveroeniging; vertegenwoordi gers der R.-K. organisten- en directeuren vereeniging, van den Klokken- en Orgel raad, van het .Stedelijk Orkest. Dc voorzitter van de Noderl. flt.-Grogo- riusvereeniging, pastoor "W. P. II. Jansen, sprak een welkomstwoord. Hij woes er op, dat men veertig jaar gewerkt heeft aan do stichting van een muziekschool. Spreker meende, dat ze in deze stad moest verrij zen, do woonplaats van den Aartsbis schop, maar ook omdat in Utrecht een al oude muziektraditie leeft en er thans nog bekende mannen die traditie handhaven. Spr. dankte pater Caec. Huygens O. F M., aan wiens onvermoeid werken in de eer ste plaats de school te danken is. Vervolgens zong onder h iding van Joh Winiiubst een koor een vijf-stemmig mo tet: Cnnitc tnba van Palestrinn Z. D. II. de Aartsbisschop, mgr. H. v. d. Wetering, opende daurna dc school niet een korte rede, waarin hij behalve aan do St-Gregoriusvorceiiiging dank bracht aan mgr. le Blanc, die do. eerste in ons lnnd was die het verschil tusselien kerkmuziek en wereldscbe muziek heeft aangewezen, vooral ook wal de wijze van zingen be treft. Spr. bracht daarna hulde aan pastoor Janssen, het Catliodraalkoor en zijn leider voor alles wat zij voor de school hebben gedaan. Hij hoopte dat de school zal bloeien en een rijke zegen voor ons land zal zijn Daarna verklaarde hij de school voor ge opend. Do voorzitter, pastoor Jansen, dank! den Aartsbisschop dat hij zelf do school hee!< willen openen. Spr. richtte vóórts dankwoorden tot do aanwezigo autoriteiten en tot allen dio aan do totstandkoming van do school heb ben meegewerkt. Pator Caec. Huygens O.F.M., de nieuwe directeur, bracht dank aan den Hoogoorw. Provinciaal der Franciscaner-orde voor den steun en de hulp, hem verleend, aan zijn grijzen vader dio aanwezig was die hem in do muziek hoeft ingeleid en aan wien hij bot alleroerst dankt dat hij hier staan kon. ITet gebouw zal dienen als woning, school en kerk, doch do kapel zal hot middelpunt zijn, aldus spr., daar uit het innerlijk leven de ware kerkmuziek voortkomt. Namens do R.-K. organisten- en direc teuren vereeniging sprak de heer Olivier Koops uit Amsterdam een woord van ge luk wensch. De voorzitter van bet curatorium, mgr. J. A. S. van Scbaik, president van hot klein-seminarie to Culemborg .hoeft daar na oen feestrede uitgesproken. Hierna vertolkte wethouder Meijer ook namens den burgemeester (len dunk van Utrecht voor do oprichting van deze school, die een voorbcold zal kunnen zijn voor anderen. Nadat hot koor het zesstemmig motet! Hacc, dies van Paleatrina gezongen had* .sloot pastoor Janssen deze plechtigo sa menkomst met woorden van dank aan hot koor en zijn leider. Hij deelde Bog mee, dat er een SL-Caocilia-fonda zal gesticht

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1925 | | pagina 1