Winterpantoiiels a f 1.69 met Hah.
Ingezonden Mededeeling.
VAN ESCH, Donkersteeg S,
82H6 naast de „Stad Parijs".
■wedstrijden hoopt de Bondtechnische
commissie over een goede ploeg te be
schikken.
i MOTORRIJDEN
De kampioenschappen 1925
Nu, zooals onlangs bij den 1000 K.M.
wedstrijd te Doorn, gebleken is, dat het
ondoenlijk is wedstrijden of betrouwbaar-
heidsritten op een bepaald traject op den
openbaren weg te houden, heeft het be
stuur van de Koninklijke Nederlandsche
Motor-wielrijdersvereen. uitgezien naar
een voor dit doel geschikt particulier ter
rein. Toen men hiermede doende was,
heeft de heer J. W. Verloop uit Velp zijn
jachtterrein bij Leersiun ter beschikking
gesteld om hierop de kampioensritten dit
jaar te laten verrijden.
De K. N. M. V., die van meening ls, dat
dergelijke betrouwbaarheidsrilten wel op
den openbaren weg mogen gehouden wor
den, komt door het aanbod van den hoer
Verloop niet in conflict met de autoritei
ten, bij wie de opvatting heerscht, dat
soortgelijke ritten niet op den openbaren
weg mogen plaats vinden.
De uitgezochte weg op hot terrein van
den heer Verloop is circa 15 K.M. groot
De route, die geheel met pijlen wordt
aangegeven, bedraagt voor machines (al
leen solo-machines en zijspanwagens mo
gen aan dezen rit deelnemen) tot 350 cM.3
inhoud 256 K.M.; terwijl die voor do
zwaardere klasse 288 K.M. groot is. Do
gemiddelde snelheid mag voor de lichte
klasse niet meer bedragen dan 82 K.M.
en voor do andere 36 K.M. per uur. Boven
dien is bepaald, dat verloren tijd niet mag
ingehaald worden, zoodat deze rit in geen
geval kan ontaarden in een snelheids
wedstrijd.
De rit, die op Zaterdag 21 November a.s.
zal gehouden worden, vangt 's morgens
om circa acht uur aan en duurt tot één
uur, waarna een half uur zal worden ge
pauzeerd. Er wordt daarna nog drie uur
gereden, zoodat in het geheel de rit acht
uur zal duren.
De commissie, dio dezen rit regelt, is
van meening, dat uit dezen rit wel een
kampioen te halen zal zijn. Ondanks de
vele moeilijkheden zijn er reeds tal van
inschrijvingen binnengekomen.
SCHAKEN.
Lcidsch Schaakg. IResidentie schaakcl. I
Do uitslag van den wedstrijd voor do
competitie Z.-Holland, 2o kl A tusscben
de eerste tientallen van bovengenoemde
clubs, was de volgende:
Bes. Schaakcl. ILeidsch Schaakgen. I
1 P. J. B. Kreets (h-1 G. Bol
2 B. Grombergo YY G. Bosscha
3 IT. II. Kamstra 01 Dr. J. Droste
4 N.N. 0—1 C. H. Hins
5 I. F. Leenhouts Y>Y> W, Demmondal
6 A. v. Leeuwen Y?W.TT.v.d. Nat Jr.
7 R. D. G. Telkamp 01 L, M. J. Chambrv
8 G. Th. v. Zoen X—X Tr. J.J.G.v Hoek
9 A. J. de Bruin YY W. de Bruin
10 J. L. v. d. Bos 10 Kapt. G.Kuyper
3—6
en 1 afgebroken partij.
Zoodat het Leidsch Schaakgenootschap
zijn eersten competitiewedstrijd won met
6 punten tegen 3 punten. De afgebroken
partij wordt door den arbiter beslist.
BILJARTEN.
Competitie L. B. B.
De uitslag van den wedstrijd De Pool II
D. O. S. IT, in café de Pool gehouden,
luidt als volgt:
Car Brt. U.S. Moy.
J Choudron 125 24 16 5 20
F Rijnsburger 75 21 17 3.12
C Buis 125 32 15 8.59
A Offenherg 51 32 11 1.59
W. Renée 115 43 17 2.57
H. Aalbersberg 125 44 27 2.71
G Roozo 125 53 13 2.35
M. Kulk 124 53 25 2.33
J v. Leeuwen 125 51 9 2.45
H den Holder 113 51 12 2 19
Totaal-uitslag: De Pool 615 caramboles
en D. O. S. 438 caramb.
Het tournooi te Gcnève.
Het verdere verloop was als volgt:
brt. h.s.
45 66
44 61
pnt.
Faroux
600
Agassiz
490
Dommer in g
600
Agassiz
238
Faroux
600
Marton et
117
34 147
84 22
gem
11.11
1113
18.52
8.82
14.71
3.45
LUCHTVAART.
Noodlanding.
Het persbureau Vaz Dias meldt uit Den
Oever: Gistermorgen deed het watervlieg
tuig W. 53 van het vliegkamp Do Mok,
wegens een defect aan den motor, een
noodlanding nabij Den Oever (Weringen).
Na «n paar uur rondgedreven te hebben
werd het vliegtuig naar de haven ge
sleept.
Twee Italiaansche militaire vliegtuigen
verongelukt.
Omtrent het reeds gemelde ongeval met
twee Italiaansche militaire vliegtuigen op
weg van Ziirich naar Italië, kan nader
worden bericht, dat dezo zijn neergestort
bij eon poging tot landen in een hevigen
storm, bij den Spluga-bcrg in Lombard ije.
Drie personen zijn ernstig en twee licht
gewond.
KERKNIEUWS
Paler J. H. Mulder S.C.J, t
In den ouderdom van 57 jaren is in het
St. Franciscus-gasthuis te Rotterdam na
voorzien te zijn van do laatste H.H. Sa
cramenten overleden de Zeereerw. Pater
J. H. Mulder, van de Congregatie der
Priesters van het H. Hart van Jesus.
Uitvaart Pater Ch. v. d. Valk O.F.M.
Men meldt uit Amsterdam aan de Msb.:
Gisterenochtend Heeft in tegenwoordig
heid van een zeer groot aantal geloovigen,
waaronder talrijke leden der St. Jozefge-
zollenvereeniging ITT. waarvan de overle
dene praeses was, de plechtige Uitvaart
plaats gehad van wijlen Pater Chr. van der
Valk O.F.M., In leven gedurendo tal van
jaren kapelaan dpr kerk van den H. An-
tonius van Pndua (Mozes en Aaron) aan
het Waterlooplein. Te half 10 werden de
Lauden gezongen, waarbij de Zeereerw.
Pater B. Geeve O.F.M., pastoor van de
kerk van don H. Franciscus (de Boom)
als colebrans fungeerde, geassisteerd door
de WelEerw. Paters Hulsbosclr en Wil-
lemse, kap. der kerk.
Om 10 uur werd de plechtige H. Mis van
Becpiiem opgedragen door den Zeereerw.
Pater J. W. B. van Heel O.F.M. pastoor
der kerk met assistentie van de Weleerw.
Paters kapelaans. Onder de H. Mis hield
de Weleerw. Pator V. Hensen O.F.M., ka
pelaan te Haarlem, een treffende lijkrede.
Na beëindiging der H.H. Diensten werd
het stoffelijk overschot per auto vervoerd
naar het klooster te Wychpn, waar heden
de bijzetting zal plaats hebben.
Paler Franciscus Voogel zesiig Jaar
Jezuïet.
Wij lezen in bet Maandblad van No
vember der Vereeniging van eep. en gerag.
Militairen van het Leger in Ned. Oost- en
West-Indie: „Voorwaarts", het volgende
artikel over pater Fr. Voogel, naar aanlei
ding van diens onlangs gevierd diamanten
Ordefeest.
Pater Voogel werd geboren te Amster
dam op den feestdag van den H. Ignatius,
stichter der Orde, waarvan hij een zoo ver
dienstelijk lid ZOU zijn. Na ziin studiën
in het Aartsbissohoppe'ijk Seminarie te
Culombnrg en in verschillende hoogero
studie-colleges der poters Jesuïeten vol
bracht te hebben, werd bij den 8en Sep
tember 1877 priester gewijd en vertrok in
October 1879 naar de Missie van Ned.
Oost-Ind:ë, waar hij op het feest van St.
Franc'scus Xaverius. dien anderen groo-
len Jesuiet, aankwam.
Achtereenvolgens arbeidde hij als Mis
sionaris te Soernbnja op Java, aan de
Kondari-baai op Celebes en wederom op
Java, te Djoejakarla en Magelang: Van die
middelpunten uit, doorkruiste hij in voort
durend reizen en trekken hee' het w:jde
missie veld Aan de K end ar'-baai, waar
geen andere Europeanen verbleven, was
hij herhaaldelijk >n levensgevaar van den
kant der wi'de bevo'king en zag z;ch an
derhalf jaar verstoken zelfs van den
troost een andere priester te kunnen spre
ken.
In 1894 maakte hij als aa'moezonier de
expeditie mede naar Lombok, waar h'j
zich door buitengewone dapperhe;d en
zielenijver ondersehe'dde. Wie de beschrij-
v'ng leest van de vrees el ijke dagen, die
het Nerl.-TrJ. Leger, door allerlaagst ver
raad van den trouwhu'ehetende Inl Vorst
in hinderlaag gelokt en omringd door een
meer dan tiendubbele overmacht van
uiterst modem bewapendo inlandsohe ben
de, daar heeft doorworsteld, terwijl doo-
den en gewonden bij honderden vielen,
kan beseffen, wat toen aan kracht en moed
en zielen'jver van den aa'moezenier ge
vorderd word. Met waren heldenmoed ver-
vu'de hij zijn taak te midden van een
dichten kogelregen, troostte en bomoed'gde
de gewonde en bereidde de stervenden voor
op do reis naar do eeuwigheid. In z;jn ge
schiedenis van „Het verraad van Lom
bok", zet kapitein J. P. Schoemaker van
pator Vooeol: „Zonder ophouden floten
de kogels door de ambulance, zoodat de
gewonden don pastoor Voogel, die steeds
l-n hun midden vertoefde smeekte om eeni-
ge dekking, waarachter zij rustig konden
sterven In die hachelijke oogenhl'kken
was pastoor Voogel door kalmte, hulpvaar
digheid en ze'fopoffering a's een engel, in
dienst der barmhartigheid Hij hielp, laaf
de en troostte, waar hij kon en zeker is
't, dat menigeen, door zijne tegenwoordig
heid, een kalm stervensuur beschoren
werd." En majoor Blommestein verklaart:
„Voogel stond naast m?j, mijn jongen
viel neer, zijn jongen (bediende) viel
neer, ik kreeg een schoit in 't been, rondom
ons lagen de lijken. Voogel deed rustig
z'jn ambtsplicht."
Voor het moorddadig geweervuur vond
men met bovenmensohelijke inspanning
oenige beschutting in den Dewa'empel van
Mataram. „Daar in dien heidensche tem
pel",. zegt Kapitein Schulzo in zijn be
schrijving van do Lombok-Expeditie,
.waar in den verschrikkeliikeu nacht van
26 op 27 Augustus a'les door e'kaar lag
en er haast geen ruimte was. om voor de
gewonden een plaatsje te vinden, dAar
deed Pater Voogel z'ch a.ls een echte die
naar zijner Kerk kennen. Busleloos
kroop hij in het donker tusschen de ker
menden door, om deze troost, een ander
.een mot moeite gevonden half of kwart
stofje beschuit enz. te brengen en bij den
terugtocht naar Ampenan (27 Aug) week
hij n:et va.n do zijde des gewonden: geen
kogelregen, geen wild geschreeuw des op-
dringenden rijands achtende, bleef hij h'j
hen en stelde hen gerust. Hij zou hen be
schermen en helpen, desnoods met hen
sterven."
„Nadat, do Expeditie was gereorgani
seerd en nu aan' al Ion derwijze ging. pjrtre-
don", zoet Kapitein Schulzo verder, „was
hij, trouw aan zijn roep:ng, bij de over-
winnüig Pagasagan ern Parineahnn, even-
a's bij de bestorm1 ng van Mataram, steels
daar. waar hulp en troost verleend moest
worden."
Bij de bestorming van Tjakra-Negara
was de onverschrokken aalmoezenier zoo
ver vooraan, dat een der officieren hem
vroeg, of hij Tjakra alleen wilde innemen.
„freen", was het antwoord, „maar al
leen hier vooraan zi'jn er te bedtenen."
Toen na het roemvol einde der expeditie
het zegevierend leger in Batavia zijn in
tocht hie'd, die een waTe triomphtocht
werd en de beve'hebber voor de pastorie
der paters Jesuïeten, pater Voogel gewaar
werd, die daar met zijn mede-broeders de
soldaten w:lde zien voorbij trekken, l;et
hij de gansche troepenmacht ha't houden
en de aalmoezenier had van die dappere
en dankbare krijgers een buitengewoon
geestdriftige ovatie met een driewerf „lang
leve pastoor VoogelItn ontvangst te ne
men.
Het Nederlandsche gouvernement be
loonde de diensten, door pater Voogel den
lande bewezen, met de ridderorde van den
Nederlandsche Leeuw en het Lombok-
Kruis.
Z'jn gezondheid had echter zooveel ge
leden,* dat vo'ledig herstel terugkeer naar
het vaderland dringend eisohte. Daar aan
gekomen werd hij te Groningen geplaatst,
waar hij nu reeds s:nds 27 jaar den pries
terlijke arbeid verricht.
RECHTZHKEÏ3
HAAGSCHE RECHTBANK.
De 21-jarige A. A. J. v. d. 0„ uit Zwam
merdam, stond terecht wegens bedrei
ging van drie personen met doodslag. In
den nacht van 10 op 11 Mei van dit jaar
zou bekl. bedoelde drie personen met een
revolver gedreigd hebben en drie schoten
in hun richting hebben gelost. Beklaagde
ontkende.
Dg drie bedreigde personen werden als
getuigen gehoord. In den bewusten nacht
moesten zij, naar ze mededeelden, biggen
laden op een schip. Daartoe gingen zij naar
het varkenshok toe. Uit een andere schuur
kwamen toen plotseling twee personen,
waarvan er één wegvluchtte De ander
riep: Sta, of ik schiet. En vervolgens loste
hij drie schoten in de richting van de ge
tuigen. De drie getuigen wisten pertinent,
dat bekl. degene is, die geschoten heeft. De
persoon, die vluchtte, was een broer van
beklaagde.
Beklaagde zeide, dat hij er heelemaal
niet geweest was.
Het 0. M. merkte op, dat bcklaagdes
ontkonlenis hem tegenover de pertinente
verklaringen der getuigen niet kan haten.
Het feit is van zeer ernstigen aard. Eisch
1 jaar en 6 maanden gevangenisstraf.
Bekl.'s verdedigster, mej. mr. de Smidt,
betoogde op juridische gronden, dat op de
dagvaarding, zooals deze nu luidt, geen
veroordeeling zalkunnen volgen. In de
dagvaarding had gesteld moeten worden,
dat de bedreiging vrees bij de getuigen
heeft tengevolge gehad; dit is toch een
eerste vereischte. Noch een revolver, noch
kogels zijn gevonden. Hot O M. zal moeten
aantoonen, dat hier geschoten is met een
met patronen geladen revolver; dat is ech
ter uit niets gebleken. Met de herkenning
van bekl. door de getuigen moet men bo
vendien zeer voorzichtig zijn.
Uitspraak 26 dezer.
Hei dcamn in de ftehiestraat ie
Rotterdam.
De Officier van Justitie, Mr J. A. de
Visser, is teruggekomen op het hooger be
roep, door hem ingesteld in verband met
de vrijspraak van den inspecteur van po
litie E. M. en den majoor A. S.
ÜHT fcE PERS
WIJ ZULLEN HET DOEN!
Een klein berichtje, dat de Maden uit
het Overijselsche Hengelo brengen, is leer
zaam.
Simpelweg luidt het nieuwtje aldus:
„De stormschade te Hengelo is ge
taxeerd op 63.000, waaronder begrepen
een bedrag aan schaden van 24.000 van
firma's en particulieren, die alleen voor
een vergoeding in aanmerking wcnschen
te komen, als de middelen uit de openbare
kas worden verstrekt".
Hot is typeerend voor den geest, die
velen bezielt: van vier en twintig mille
wordt door benadeelden afgezien als het
geld door particuliere weldadigheid bijeen
komt, maar bedeelt do staat, dan» willen
de gegadigden ook meedeelenl
Het is gelukkig dat de staat er buiten
zal blijven, zegt De Rotterdammer
(A. R.), die vervolgt:
„Nu de taxaties van de gelcdpn schade
bekend ziin geworden, bestaat allo reden
voor de verwachting, dat de veerkracht van
het particulier initiatief zoo sterk was,
dat .geen beroep cm de overheidskas be
hoeft te worden gedaan.
In den beginne lieten velen het hoofd
moedeloos Ji.aneen en uitgesloten achten
zij de mogelijkheid, dat uit particulieren
kring de vele tonnen gouds, die henoodigd
waren, zouden worden bijeengebracht.
De staat moet doen! zei de socialist
en de heer Kleerekoper diende het verzoek
tot een interpellatie in.
De staat moet doen! sprak het orgaan
der vrijzinnig-democraten en nvnderwaar-
dig werd het geacht met den bedelnap voor
de 'mlpistp-rdo streken rond te gaan.
De staat moet doen zoo sprak zelfs
Bo'-enlo's burgemeester in een pessimis
tische bui.
Wij zullen het doen spraken de kloeke
mannen en vrouwen van Nederlandscjien
stam.
Fn zij hebben het gedaan!"
Wat geeft dit feit weer veel te leeren
over socialisme en dergelijk gedocl Ver
heeld je. dat de Staat het nu eens gedaan
had. Alléén reeds in Hengelo werd er'
21 000 meer noodig. vocrr degenen die
ook wél mee van de staatsruif willen eten.
Fat Js daar ongeveer 40 net.! Hoovele mil-
lioenen zon de Staat verkwist hebben, als
de Socialisten hier hun zin hadden gehad?
UIT DE LANDBOUWWERELD.
De beteekenis der Coöperatie.
De oud-Minister Dr. Postbuma heeft In
de jongste algem. vergadering van den
Noord-Hollandschen Zuivelbond gesproken
over de beteekenis der Coöperaties. Niet al
leen over den omvang, welke de Coöpera
tie in den loop der jaren heeft gekregen,
over haar groei en bloei, maar vooral ook
over de zedelijke beteekenis er van. Hier
over wordt zeer verschillend geoordeeld.
Eenerzijds wordt gezegd, dat de Coöperatie
een geest van saamhoorigheid aankweekt,
den mensch leert voor zijn naaste te leven,
Ja leert den naaste lief te hebben als zich
zelf. Anderzijds is betoogd, dat de Coöpe
ratie is uitgedacht door hen, die eerst
en vooral om zich zelf denken, dat zij de
zelfzucht aanwakkert, geen rekening houdt
met de belangen van anderen, in dit go-
val de belangen van die klasse van nij
vere burgers (noem ze „Middenstanders"),
wier bplangen door den gestadmen groei
der Coöperatie ernstig in het gedrang ko
men. Het is maar van welke zijde men de
zaak bezipt! Coöperatie beteekent: samen
werking, van welken naam onze Zuid-Ne-
derlandsehe broeders zich ook tot hedpn be
dienen. Deze naam stelt voor ieder buiten
twijfel, dat niet andera bedoeld wordt dan
elkander te helpen, elkander te steunen;
dat wij wenaehen op te bouwen. Dr Ro-
meiin noemde in een artikel, dat hij jn
1919 sehreef in de „Fconnmisch-Statistl-
sehe Berichten", de Coöperatie een kind
van den nood. trehoren uit de behoefte der
economiseh-zwakkpren. Als de nood aan
d«n man komt aha men hpf alleen nipt mepr
af kan. als de kracht van den epnling te
kort schiet, als men dreigt onder te gaan in
dep moei'iiken strijd, wordt de coöperatie
fehnren. Fit was zoo met den oudsten
vorm van de coöperatie: de verbruikscoö
peratie. Fe e-esehipdenis is bekend: arme
wevers in Boehdale. in een ti.id van werke
loosheid. die teppn tüd van proofe ontbe
ring werd. hehhep zich. vereenigd. en de
rprs'heVpprle en geslaagde coöperaties in
hef levep p-oreeopp Tip eerste eoönerator in
Furona, de Fngplsehe econoom Robert
Owen, fabrikant, die. ge'roffep doOT de
ellppdiorp toestanden in do Fngelsehe in-
dusfrip, op middolpn zon om het lot zünpr
nrhoidprs te vprheteren. heeft gevochten
voor- 7?ïp idealpp Hii stirhtfp in Fngeland,
in Teriind en in Amerika talriike gemepp-
srharmpiv ..communities", domen van een
heid en coöperatie, landbouw- zoowel als
fahrieksdorpen". Ze liepen alle on misluk
king uit. zoodat.hij in 1858 doodarm en
verloten stierf. Meer succes hadden ver-
inoldp prrnp wevers, die in 1844 eep ver°e-
ri<r?por .sfipMfpn. pen aanvankeliik slechts
oo Jp/Tpp feilende, mpt een knnifaal van 28
X 1 -pond sterling. 7ü benouden het let
der arbeiders te ver^temn door middel
van dep coöperatieven inkoop van huis-
houdeliiko henoodicdheden Twintig jaar
later had de vereenieing 16 winkels met
pep j->arlnksehen rmwf van 4 mUlioep gpl-
dpp Tip YprT>ruihscoönpratip hpeft zich in
dep term dor jaren V^^htig On twH"k«ld
irmrrlnrhpiil jp Fnn,ol''nd. maar evenzper
r.o tip» vasteland van Fn-nr? en ip Ame-
ril-a. Oolr in "Nfcderiand heefi deze ceöpe-
ratj'p in dep loop der jaren voortdurend
aan heteelrppis gperannop On 1 .Tannari
il war pp piot minder dop 589 verhmiks-
COÖppra tieo hii hpt Fte pdclsrpnd.stPr ïn^P-
cplirpven. Voorts waron irirrpcoVircTrpp 1553
inkoop-, ve-kpon- en r>rodnc»?P-coonerat;es
waarvan c «ie» minder ^an 1182 tjif den
landbouw aün. Van de 990 fn<rpc^lirnVP«
orerfiet-eoKnoratfes treffen we p- 7^3 pit
d"n landbouw aan. Als dop werkelijk de
coöperatie nit neod ïs geboren, dan m«ef
de nood on landbnnwo"pbind wol bijzonder
groet 71 m e-eweest. Fat dit inderdaad het
opval was. hrtoniYdp fir Posthnma in het
fwepdo dep] jtiiner redp. waarin we hem
riet verder zullen volgen.
De Wel der kaasfabrieken en Tuberculose.
't Vorige jaar werd door den Bond van
Coöp. Zuivelfabrieken in Drenthe een Com
missie benoemd om in studie te nemen: de
verwerking der afvalproducten eener zui
velfabriek. Deze commissie heeft onlangs
over dit onderwerp een uitvoerig rapport
uitgebracht, dat waard is gelezen te wor
den. Over dpn inhoud er van spreken we
thans echter niet. Wel is er een enkel on
derdeel, dat onze aandacht trekt. Er wordt
op gewezen, dat de wei, zooals die door de
meeste kaasfabrieken in Friesland nog
wordt teruggegeven, afkomstig is van niet
gepasteuriseerde kaasmelk, en groot ge
vaar oplevert voor de verspreiding der tu
berculose (t.b.c.) onder het jongvee en var
kens. Dat gevaar zegt bet rapport is
niet denkbeeldig, doch bestaat in werke
lijkheid. Bij den „Gezondheidsdienst voor
het vee" in Friesland, welke Dienst daar
repds 5 jaren bestaat, is dit duidelijk ge-
Meken, en het groote getal aan t.b.c. lijden
de graskafveren, die ieder jaar uit die pro
vincies over de Drentsche grenzen komt,
bewijst dat eveneens, 't Is echter mogelijk
gebleken kaas te maken uit melk waarvan
8090 van de 100 L„ dus 90 pet., gepas
teuriseerd is, en waarbij do 20 tot 10 L.
niet gepasteuriseerde melk genomen wordt
van bedrijven, waar t.bc.-vrij vee wordt ge
houden. Waar men deze werkwijze wil
volgen, zal de verepniging de fabriek
to zorgen bebben voor bet t.b.c. vrijmaken
en houden van het vee op de daarvoor aan
te wijzen stallen. Wordt dit aan enkele
veehouders zelf overgelaten, dan zal uit
den aard der zaak een hooger prijs, voor
zulke t b.c.-vrije melk betaald moeten wor
den, of een bijzonder premiestelsel kunnen
worden ingevoerd. Zelfs zijn er verschil
lende bedrijven onder naburige kaasfabrie
ken, welke kaas maken uit volledig gepas
teuriseerde kaasmelk, zonder toevoeging
van rauwe melk. Wei, afkomstig van zoo
danige molk levert geen besmettingsgevaar
met het oog op de t.b.c. op, en is evenmin
gevaarlijk als de nu hoog gepasteuriseerde
ondermelk der boterfabriek. Evenwel, men
wete: dat de wei afkomstig van gepasteu
riseerde kaasmelk minder voedingswaarde
beeft, doordien de waardevolle albumiue
daaruit, vooral bij hooge en niet te korte
verhitting, voor bet grootste deel veH
nen is.
De opbrengst aan kaas uit gepast*.,
seerde melk moge Iets hooger zijn, de i
liteit van bet product,wordt iets minder**
die twee wegen mogelijk tegen elkaar'4
De pasteurisatie der kaasmelk en het
emettingsgevaar van ongepasteurtaj
wei, treden naar de meening der voornoJ
de Commissie zóó zeer op. den voorjmJ
dat zij met den meest mogelijken nadrukt
besturen der fabrieken wijst op de nood»!
kelijkheid, deze vraag goed onder i
oogen te zien, alvorens een of ander W.
te nemen.
Ernstig toch zouden de gevolgen m
den veehouder zijn, indien na verloop
mocht blijken, dat men mogelijk iets
geld van de fabriek zou hebben ontvang
door kaasmakerij, doch de tuberculose
de stallen was toegenomen.
Dan zou den Dréritschen veehouder m»
duurzame schade ziin toegebracht, dnn u
tijdelijke voordepl der kaasmakerij
Aldus de uitspraak der DrentRcho
missie. Evenwel is deze zaak niot a]u
voor de Drentsche zuivelfabrieken en
Drentschen boer van belang, maar
groote algemeene beteekenis, waarom
er hier de aandacht op hebben gevpsi;^
3,
tncp7on',Rn Minnepijn
it
m r
1 Ift
n
■I
Het Bewaarschool-Onderwijs
Door de vereeniging voor Christelijl 2
Fröbelscholen alhier, is een adres aan
gemeenteraad gezonden, waar
verzocht:
A. een zoodanige wijziging
brengen in art. 12, sub c van de VercrA
cing op de subsidieering van bijzoi
bewaarscholen (Gem. blad no. 3 van
1910, laatstelijk gewijzigd 11/2,24)
daarin in plaats van het cijfer 16 writ
gelezen: 30.
B. in art. 1 van de Verordening g
lende de bezoldiging van bet onderwijle
personeel aan de openbare bewaarschol
te lezen in plaats van:
„de eerste maal 3 jaar, de tweede
6 jaar en de derde maal 9 jaar":
„de eerste maal 2 jaar, de tweede
4 jaar en de derde maal 6 jaar".
In de memorie van toelicuting
ojn. gezegd:
In de Raadsvergadering van 11
bruari 1924 werd afgewezen een vei
van onze Vereeniging om in het eentf
worden gesteld eener gemeentelijke i
drage voor den verbouw en inricht
eener bewaarschool aan den Heerensim
In diezelfde vergadering werd pveni
een voorstel van H.H. Burgemeester
"Wethouders tot verruiming van de ji
die aan bijzondere bewaarscholen aai
nomen. Tengevolge daarvan was hol i
bestuur mogelijk om op uiterst bpscb»
voet het oude schoolgebouw aan den r'
rensingel in te richten voor bewaard
en deze school op 1 September 1924
openen met 150 leerlingen, verdeeld
3 localen.
Uitsluitend door de omstandigheid,
ons Bestuur hier de hand had kunnen
gen, tegen een redelijken prijs, op een
schoolgebouw,i dat uit den aard der r
een groote mate van geschiktheid had
tot bewaarschool te worden ingericht
oorzaak dat wij op dit punt met het sis
ten eener bewaarschool geslaagd zijn.
Ous Bestuur wenscht niet terug Ie
men op het toen afgewezen verzoek
voor nieuwe scholen bouwsubsidie let
vangen en evenmin te reageeren teges
op 11 Februari 1924- tot' stand gekfl
wijziging der verordening. Het print
van deze wijziging acht ons bestuurt
zeer goed en practisch, doch de fi»
cieele uitkomst is zóó, dat de ontwikkel
van het bijzondere bewaarschoolondel
toch nog zeer geremd wordt. De oorta
daarvan zijn:
le. is het met het oog op de finac
noodig, dat aan elke onderwijzeres 50k
lingen worden toevertrouwd, hetgeo
veel is;
2e. is het dringend noodzakelijk, dal
halve het betalen van de verschffl
premie voor de Invaliditeitswet.
onder de onderwijzeressen vallen, iels e
gedaan wordt voor hun pensioen^
bij invaliditeit en ouderdom en dit
mogelijk;
3e. is bet bij nieuwbouw absolu
gesloten, de kosten van rente en afl«®
der bouwsom uit de gemeentelijke sw1
ook maar bij benadering,te bestrijd®
Waar er nu in verschillende stad
deelten een zeer groot gebrek is
waarscboolonderwijs en er herhaal
roepstemmen tot ons Bestuur
zijn arbeid uit te breiden, daar zij h4
vergund een beroep te doen op de
medewerking der gemeente, overtwj
ons Bestuur is, dat door ons op
koopere wijze en toch op even v0'
wijze in de behoefte nen bewaar
onderwijs kan worden voorzien, da"
de gemeente zelf;
dat ten bewijze daarvan men
cijfers der gemeentebegroting w"
boslurdecren, waaruit blijkt, dal o®
ling der openbare bewaarschool aa®
meente per jaar kost (zonder-JH
aflossing van stichtingskoslen d1-'
wen) - f 85.-— per jaar. terwijl
mogeedeld, dat onze vereenigWjj
school mei 150 leerlingen (doch
en aflossing der stiel)ting»fkosU«jj
i teert voor f 43.50 pci kind pof
