uzAdóohd (Soufiwnt
17e Jaargang.
ZATERDAG 7 NOVEMBER 1925
No. 5093
(ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal,
onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal,
mco per po3t I 2.95 per kwartaal.
Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver-
aar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor
ging. Afzonderlijke nummers 5 ct.f met Geïllustreerd
«dagsblad 9 ct.
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen II.
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II
K nummer bestaat uit wijf
liden, waaronder het Gefi
ltreerd Zondagblad.
1 De Bondsvoorzitter.
Dj lieer v. Wijnbergen heeft vandaag
i blijden dag. Hij heeft reden en
at, om, nu hij vandaag is afgetreden
voorzitter van den Bond van R.-K.
iskieskringorganisaties, met voldoe-
ig terug te zien op den arbeid, als
danig verricht, tien jaren lang, onder
1 zéér moeilijke omstandigheden. Hij
de overtuiging hebben, door geen cn-
bcweegreden zich te hebben laten af-
l»n van wat hij, in geweten, meende
lijn plicht was, nooit te zijn geweken
I hindernièsen, die hij ontmoette op
weg ter bereiking van het doel, dat hij
als Katholiek leider stelde,
ij hebben het reeds eenigen tijd gele-
geschreven, maar wij mogen het nu
"ns herhalen: Hoe men ook oor
lover de wijze, waarop de heer Van
tergen, in deze of die bepaalde om-
üzbeid. zijn meening voorstond en ver
fje men móet respecteeren
Rrlijkheid en oprechtheid, waarmede
klaarblijkelijk met conscientieuse toe-
ig, diende de Katholieke politieke
gen, zooals hij die, na rijp beraad en
ige studie, voor zich zag.
i blijden dag heeft de heer v. Wijn-
a vandaag, niet alleen, als hij ovor-
':el verleden van de Katholieke kie-
in de laatste tien jaren,
als hij beschouwt den toestand
moment; den toestand, waarin hij
Bond kan overdragen aan zijn opvol
len Bond, waarin krachtig overheer-
Li is het verlangen, om vóór alles het
goed der eenheid te bewaren
»d, dat de heer Van Wijnbergen
met alle kracht heeft bewaakt en
rad!
ffllelijkheid is zoowel in een enkeling
i«n gemeenschap van menschen een
sollieden dan met geestelijke scha-
»r hen, die in dien plicht te kort
i
Katholieke volk, in het bijzonder
itholiek-georganiseerde kiezers, ont-
die erkentelijkheid niet aan den
Mn Wijnbergen zij brengen hem
harte en blijvend!
maken wij ons daarvan do
wwat betreft de Katholieken in een
van den Leidschen Kieskring!
BUSTEHLilüD
België.
der Duiische oorlogs
misdadigers.
«tegenspraak van het
g is c li e ministerie
van Justitie,
ft de minister van Justitie eenige
Kleden de vervolging tegen een
„oorlogsmisdadigers" had
tten, meende men dat dit in ver
end met het verdrag van Locarno,
spreekt evenwel tegen, dat
met het verdrag van Locar-
der Duiische oorlogsmis-
izou hebben stopgezet.
Vbche communisten te Brussel
gearresteerd.
la ii g r ij k propaganda-
in beslag genomen.
Mer justitie zijn in Brussel twee
communisten aangehouden, t.w.
P(t en Mary Moorhouse. Laatst-
hoeft onlangs in Moskou ver-
huiszoeking werden talrijke
in beslag genomen die aan de
translateurs van het parket ter
gestold. Onder deze documenten
vele brieven, dagbladknipscls
^biljetten bevinden, benevens op
a lot opstand, vooral gericht tot
leger, de Britsche vloot en de
bevolking. Naar men vermoedt,
communisten ver
tusschen Engeland en
Zij werden in het bezit gevonden
1,5 bedragen aan vreemd geld.
Duitschland.
tobt tegen Kardinaal Faulhaber
heeft in verband met de
'••van het beleedingsproces Hup-
de kardinalen Faulhaber en
a n eerste zitting reeds plaats
zelf verschenen.
van beklaagde zijn
Mttdediger van kardinaal Faul-
concrete beweringen opgesteld.
Faulhaber heeft hoogver-
nMdoor het bevorderen en steu
rden, welke op een vereeniging
Oostenrijk-Hongerije bui
Pfccho rijk betrekking hadden.
Faulliaber heeft aan plan
nen toegegeven, volgens welke Rijnland
van het rijk zou gescheiden worden en om
welke reden hij met Rijnlandsche separa
tisten in relatie trad.
3e. Kardinaal Faulhaber heijft de Hit-
ler-bewiging eerst ondersteund, om haar
ten gronde te richten en om een burger
oorlog te ontketenen.
Ten aanzien van de bewijsvoering van
Huppertz behoudt de advocaat van den
kardinaal, Simon uit München, zich voor
tegenwerpingen to maken.
Na een korte beraadslaging deelde do
voorzitter der rechtbank mede, dat bewij
zen moesten geleverd worden voor de be
wering van beklaagde inzake het steunen
en niet laten terugtrekken van de Hitier-
beweging en het vooropgezette doel een
burgeroorlog te doen ontbranden om daar
door Beieren van het Duitscho rijk te kun
nen losmaken.
Daartoe zullen gehoord worden: do vi
ce-president van den Beierschen landdag
Auer, Ludendorff, Hitier, rijksdagafge
vaardigde Stratzer, graaf Bothmer, Duilsch
Völkische afgevaardigde Esser, Helmut
von Gerlach en Jacobsohn (uitgever der
Weltbühne te Berlijn).
Een tarievenoorlog tusschen Spanje en
Duitschland.
Absoluut invoerverbod naar
Noor d-A frika en de K an arise he
eilanden.
De „Vossische Zeitung" meldt uit Ma
drid, dat de Spaansche regeering de on
derhandelingen met Duitschland over het
handelsverdrag heeft afgebroken en zich
formeel voor een tarievenoorlog heeft uit
gesproken.
De goederen zullen niet alleen belast wor
den volgens den maatstaf van art. 1 van
het douanetarief, maar bovendien wordt
nog 80 toeslag opgelegd.
Voor het Spaansche gebied in Noord-
Afrika en voor de Kanarische eilanden
zal een absoluut invoerverbod voor Duit-
sohe goederen worden afgekondigd,
r*. HKhi tjn.
De Gezantenraad.
De kwestie van Duitse li lands
ontwapening.
De gezantenraad heeft kennis genomen
van het rapport, dat de intergeallieerde
controlecommissie heeft uitgebracht naar
aanleiding van de Duitsche nota van 23
October j.l.
Daarna heeft de Raad den tekst vast
gesteld van een mededéeling, welke aan den
Duilschen gezant te Parijs zal worden
overhandigd, en waarin aan de Duitsche
rijksregeering eenige ophelderingen wor
den gevraagd.
Men hoopt, dat het antwoord van
Duitschland het mogelijk zal maken, een
datum vast te stellen voor het begin der
ontruiming van de Keulsche zone.
Engeland.
De groote industrieele Alliantie.
De spoorwegarbeiders nomen
geen d e el.
Het plan voor een Alliantie van alle
vakbonden, waardoor men in geval van ar
beidsgeschillen een gecombineerde actie
hoopte te waarborgen, is op een ernstige
moeilijkheid gestuit. De Nationale Bond
van Spoorwegpersoneel heeft bij monde
van oud-minister Thomas, ernstige bezwa
ren geopperd om thans reeds tot een der
gelijke vereeniging over te gaan. Het des
betreffende amendement, hetwelk beoog
de, dat de Alliantie zich niet zal bemoeien
met geschillen tusschen verschillende ver-
eenigingen in één bedrijf, werd evenwel
eergisteren verworpen. Thomas wees er
op, dat bij de Engelsche spoorwegen her
haaldelijk hot inzicht van zijn bond is af
geweken van dat der andere vakvereni
gingen, als die van het locomotief- en
van het administratief personeel.
Het bestuur van den Bond van Spoor
wegpersoneel heeft besloten, om, in ver
band met de verwerping van het amende
ment, niet tot de Alliantie toe fo treden.
Hierdoor is de autoriteit van de beoogde
Alliantie bij voorbaat zeer verzwakt, wan
neer deze toch tot stand mocht komen.
Haar werking zou in geval van een ge
schil beperkt worden door de omstandig-
1 lieid, dat het niets te zeggen heeft over do
politiek van den Bond, waartoe de meer
derheid van het spoorwegpersoneel be
hoort en dit juist is een van de drie groo
te arbeidersgroepen, welks optreden in ge
val van arbeidsgeschillen gewicht in de
schaal logt. De andere twee zijn natuurlijk
de transportarbeiders en de mijnwerkers.
Italië.
Het complot tegen Mussolini.
Eenige bijzondorheden.
Het bekend worden van liet plan van
don aanslag op Mussoïlni heeft nergens
in Italië tot verstoring van de orde geleid.
De bladen bepalen zich lot het weerge
ven van de reeds bekende fcijen. terwijl
alleen de .AL -•agero" nog enkele bijzon
derheden brengt. De in hechtenis genomen
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone adverlentlën 30 cent per regol
Voor Ingezonden Medcdcelingen wordt het
dubbele van het tarief berekend.
Kleine adverlentlën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver.
huur, koop en verkoop fO.50.
afgevaardigde Zauiboni, die zich vooral
onderscheidein heefl door de propaganda,
die hij wegens het vermoorden van Mal
loot ti heeft gemaakt, heefl naar gebleken
ie in den laaf sten tijd in nieuwe samen
werking met den eveneens gearresteerden
generaal Capello anfifascF :iache aanvals-
l roep en. georganiseerd. Ook was hij de
man, die de verbinding met de Ilaliaan-
sclie anti-fascistische elementen in Frank
rijk onderhield.
Gebleken is, volgens de offlicieele berich
ten, dat er in Frankrijk een geheim anti
fascistisch persbureau bestond, dat naar
allo landen berichten zond, we'ke het fas
cisme afbreuk moesten doen. Ook in
Frankrijk werden afdee'ingen gevormd,
die ter gelegener tijd in Italië zouden moe
ien optreden. Ook moet er reeds in het ge
heim in Italië een leemng voor de vrij
heid uitgegeven zijn.
Een medewerker aan de Ponoló di Oua-
glia" die als secretaris van Zamiboni dienst
deed en twee personen te Milaan, zijn nog
gearresteerd.
De Engelsche pers over den
a a n s 1 a g o p Mussolini.
Do Enge'scho ochtendbladen bespreken
de berichten uit Italië over het comp'ot te
gen Mussolini niet critisoh. blijkbaar om
1o voorkomen, dat hun co-respondenten in
Rome het leven zuur gemaakt wordt.
Zij vergenoegen zich, dat teteerrammen van
de correspondenten af te drukken, waarin
korf de officieele IlaFaansohe berichten
worden weergegeven.
Slechts de Doily Mail'' wenscht Musso
lini geluk, dat hij aan een ernstig gevaar
ontsnapt is, Mussoliöli. zegt hef blad, heeft
Italië, en waarschijnlijk Europa, voor
anarchie bewaard. Zijn leven ;s voor de
beschaving van de grootste waarde.
De „Daily Herald" alleen waagt het, er
bescheiden op te zinspelen, dat het hier
wellicht een door Mussolini zelf iin e1 kaar
gezet complot betreft, om do socialisten
en de vrijmetselaars te verpletteren en een
proces legen de moordenaars van Mat-
teotti, dal lot nog toe zonder resul'aat
dreigde te blijven.
De Balkan.
De ontvoering in West-Macedcnië.
Beide slachtoffers
v r ij g e 1 a t e n.
Ongeveer een week geleden werden een
Joegoslavisch ambtenaar en god priester,
die in een auto nabij Slroega reisden, door
bandieten overvallen en weggvoerd naar de
Al ba ansehe borgen.
De „Times" verneemt thans uit Belgra
do. dat de Albaansche autoriteiten er in
geslaagd zijn hun invrijheidstelling te be
werken. Do correspondent van genoemd
blad verneemt, dat mede als gevolg van
dit incident de Joegoslavische en do Al-
Ijaansche autoriteiten de handen ineen zul
len s'aan om een einde te maken aan de
terreur der Katsjaks (Albaansche bandie
ten).
Een FascistischSlcveensch incident.
In den avond van 5 November hebben
ongeregeldheden plaats gehad in het bu
reau van liet Sloveensche dagb'ad „Jedi-
nosl" te Triest. Fascisten drongen de kan
toren binnen en verbrandden de oplaag.
De redactie wtist te ontsnappen.
Toen dit Ie LjoeWjana vernomen werd,
werden anti-Italiaausche beloogingon ge
houden. Twee Joegoslavische afgevaardig
den hébben in de Skoepsjtïha een dringen
de interpellatie te dezer zake inged-end.
Een Roemeensch conflict met de Donau^
commissie.
Sedert eenigen tijd bestaat er een con
flict tusschen Roemenië en de Donau-
oommissie. dat volgens een radiogram uit
Berlijn is verscherpt. Het -is ontstaan,
doordat Roemenië de commissie het recht
•niet wlil toekennen van het hoofdtoezicht
op den benedenloop van de Donau, hetwelk
het beschouwt, als een inbreuk op de. sou-
voreiniteit. Do verkeerscommissie uit den
Volkenbond had ten nadoele van Roeme
nië beslist en dit verlangt thans, dat de
plena;re zitting deT Assemblee een besluit
zal nemen.
Syrië.
De opstand der Drusen.
De Jou venei hooge
commissaris.
De bladen melden dat Senator Henri de
Jouvenel tot civiele hooge commissaris
van Syrië is benoemd.
(Ton gevolge van de splitsing van het
hooge commissariaat in Syrië in een civiel
en militair commissariaat, zal de Jouve
nel de moeilijke taak ten deel vallen hot
gedaalde prestige van Frankrijk in Syrië
te* horstellen. Senator de Jouv:nel, hoofd
redacteur van de „kratin", is korten tijd
minister geweest in het laatste kabinet-
Poincaré. Thans maakt hij geregeld deel
uit van de Franschc delegatie bij den Vol-
kubond. Red.)
Do s t r ij cl rondom Damascus.
Oe „Chicago Tribune" verneemt uit Da
mascus, dat 1500 rebellen, die aicli gereed
maakten de stad door do Mohammedaan-
sche wijk binnen (e dringen, daarvan dooi
de Moliammedaansoho hoofden werden af
gehouden. De Fransche troepen, die ge
waarschuwd werden, deden een hevigen
aanval op de rebellen, welke een zestigtal
doorion hadden.
Achter-lndië.
De koning van Annam overleden.
„Reuter" meldt uil Saigon, dat de ko
ning van Annam overleden is.
De overledene is Khai-Dhin: in 1016
had lrij den troon besteg<M>..
BINNEHLAMD
KAMEROVERZICHT.
Tweede Kamer.
Kleinere ontwerpen en adressen. Na
den heer Marchant is de heer Braat
aan het woord.
Het politieke debat is onderbroken voor
de afdoening van een serie kleine ontwer
pen en adressen. Twee daarvan waren
echo's uit den crisistijd. Aan beide was de
naam van den oud-minister van landbouw,
den heer van IJsselsteijn, verbonden en
in beide gevallen was veel raadselachtigs.
De zaak van de coöperatieve veevoeder
fabriek te Goes is op verzoek van den Mi
nister van Financiën (die er nu zelf niets
meer van begreep) tot hot instellen van
een nader onderzoek aangehouden. De
Alkmaarsche heer Wentink, wiens zeep
in 1917 in beslag werd genomen (a 8
en later tegen 23 verkocht) heeft een
kans gekregen op eenigo schadevergoeding
Althans over een motie Oud-Duys, do Re
geering uitnoodigend om alsnog te over-
wegeu of hier grond is voor een tegemoel-
Diusdag wordt er dus opnieuw gestemd.
Mr: Marchant (V. D.) heeft zijn rede
voortgezet en daarbij duidelijk laten
zien, dat hij niet ver afstaat van het fei
telijke optreden der S.D.A.P.
Na den heer Marchant de heer Braat
(Plattelandspartij.) Deze heer heette, do
Troonrede „lichtzinnig" op het gebied van
den landbouw en er moest niet nog meer
geld geworpen worden in dien „ondank
baren put" van de ambtenaren, enz.
Als derde en laatste spreker de heer
v. d. Tempel (S. D.)
Koninklijke besluiten.
Notariaat.
Bij Kon. besluit zijn benoemd tot nota
ris binnen het arrondissement: Rotterdam
ter standplaats der gemeente Gouda: nir.
H. O. J. M. Franken, thans notaris te
Hilvarenbeek; Zwolle, ter standplaats de
gemeente Genemuiden: H. Bax, candidaat-
notaris te Amsterdam; Haarloan, ter
standplaats Oude Wetering gemeente .'V-
kemade: G. W. A. Grundemann. candi-
daat-nolpris, wonende te Rijswijk (Z.-H.)
Posterijen en Telegrafie.
Bij Kon besluit zijn benoemd tot direc
teur van het post- en telegraafkantoor te
Almelo F. H. Schoemaker. thans in ge
lijke betrekking te Zevenaar; lot directeu
ren van de post- en telegraafkantoren te
Oud-Bcijcrland J. Rijkeboer. thans te
Dongen; to Kerkrade E. Füek. thans te
Uden; te Valkenburg (Lb.) M. Uhl, thans
te Heusden; te Slièdrecht J. W. F. van
Huls, thans to Hardenberg, en te Schoon
hoven J. Vrijer, thans te Boxmeer, en tot
directeur van hel post- en telegraafkan
toor te Hulst L. W. van Hellemond, thans
te Eist (G.)
De Tabakswet.
Voorloop i g Verslag.
Verschenen is liet Voorl. Verslag der
Tweede Kamer botreffendö het wetsont
werp tot verlenging van den termijn, ge
noemd in art. 88a der Tabakswet zooals
dat artikel is gewijzigd bij het eenig arti
kel dor wet van 30 December 1924.
De vaste commissie voor de belastingen,
in welker handen dit wetsontwerp is ge-
i steld, is van meening dat geen bezwaar
bestaat tegen do bedoelde verlenging.
Gaarne zal ze echter vernemen of op 1
Januari 1927 de centrale werkplaatsen ge
heel gereed zullen zijn en of na dien da
tum niet wederom een voorstel tot ver
lenging zal behoeven te worden gedaan.
Een overzicht werd verzocht van do
maatregelen, ter tegemoetkoming aan de
moeilijkheden van kleinhandelaren en fa
brikanten, die bet hier betreft. Gevraagd
werd of tot die maatregelen niet moet be
hooren liet verleenen in bepaalde geval
len van een redelijk voorschot, ten einde
ben die niet over genoegzame contante
middelen beschikken, in staat te stellen de
inrichting van hun bedrijf in overeen
stemming te brengen met de in art. 23
tweede lid en art. 40 der wet gestehl
eischen.
HET VOORKJIAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND
Tarievenoorlog tusschen Spanje en
Duitschland.
De Engelsche spoorwegarbeiders willen
niet meedoen aan de groote industrieele
alliantie.
De Jouvenel is tot hooge commissaris
van Syrië benoemd.
BINNENLAND.
De Algemeene Beschouwingen over de
Staatsbegrooting voor 1926 (Kamerverslag,
4de blad, en Kameroverzicht, 1ste blad).
De arbeidstijd in broedbakkerijen (Isto
blad).
OMGEVING.
De nieuwe St. Joseph-kerk te Hiliegom,
met photo (2de blad).
De Dienstplichtwet.
Dezer dagen meldde „Het Volk", dat d<
Dienstplichtwet zou worden gewijzigd,
waartoe liet teruggenomen ontwerp thans
bij het Dep. van Oorlog in bewerking was.
Dit is niet juist, zegt „De Maasbode".
Hot wijzigingsontwerp is, om te beginnen,
niot teruggenomen, maar komt onder m».
33 nog steeds voor onder do wetsontwer
pen gereed voor openbare behandeling.
Wel zullen er, zooals bekend, door dezen
minister eenige wijzigingen in hot aan
hangig ontwerp worden aangebracht. Hier
aan wordt thans aan het departement co-
werkt. Dat deze wijzigingen eon reactinn-
nair karakter zouden dragen, valt zeer te
betwijfelen. Hel wijzigingsvoorstel-Van
Dijk had hoofdzakelijk ten dool bezuini
ging, door beperking van do opleiding hij
den Vrijwilligen Landstorm en vérder
stelde het voor de derde herhalingsoefe
ning weer in te voeren
zijnde wijzigingen hebben uitsluitend tan
doel, zoowel do wet zelf, als de vooroefe
ningen voor den Staat zoo goedkoop mo
gelijk te maken. Ook schijnt hel niot uit
gesloten, dat hot voorstel tol invoering vau
de derde herhalingsoefening, waartegen
in de Kamer voel stemmen waren opge
gaan, en waarvan, volgens geruchten, do
vorige regeering, de eerste jaren toch
geen gebruik bad willen maken, zal wor
den teruL'gehnmêu
Arbeidstijd ia brood- nkkerijen.
De Minister van Arbeid. Handel on Nij
verheid heeft onder bepaalde voorwaarden
aan hoofden of bestuurders van brood
bakkerijen, waarin tevens koek-, banket-,
chocolade- en suikerwerken worden ver
vaardigd, in alle gemeenten des Rijks ver
gund, dat in liet tijdvak van 16 November
tot en met 5 December 1925 op werkdagen
en bovendien op 23, 24, 26. 30 en 31 De
cember 1925:
le. de werktijd van de In hun onderne
ming werkzanfb bakkerij-gezellen per dag
met ten hoogste twee uren en por week
met ten hoogsïc twaalf uren wordt ver
lengd;
Je. door de in hunne onderneming worlc
zame jongens van 16 en 17 jaren geduren-
do ten hoogste 10 uren per dag arbeid
wordt verricht.
Het R. D. V. der Spoorwegen.
De conferentie tusschen de directie der
Nederlandsche Spoorwegen en de verte
genwoordigers dor personeelorganisaties
over de wijzigingen in list R. D. V is
Donderdag voortgezet.
Bepaald werd, dat de vergoeding vo-.r
waarneming van een hoogere betrekking
zal worden uitbetaald, indien men slechts
zes dagen in een tijdvak van 14 dagen d:e
fnndic waarneemt. In die gevallen ont
vangt men hot verschil in loon van bride
functies.
Voor stiefkinderen wordt voortaai. lm-
derto.slag verleend; ook voor pleegk in'lo
den wier verzorging men blijvend op zich
heeft genomen en wier ouders overleden
zijn
Voorlaan zal overplaatsingskoslen van
30 dagen loon gegeven worden uun ge
huwden en weduwnaars, "die een eigen
huishouding hebben en aan ongehuvüou
die in een dienstwoning wonen.
Het voorstel om de ziekte-controle nis
vroeger door een controlecommissie mt
het personeel te doen geschieden, werd
door de directie afgewezen.
Omtrent de verlofregeling kon geen
overeenstemming worden bereikt.
Afgewezen werd liet verzoek der drie
samenwerkende organisaties om zeven
dagen vacantic-toeslng aan liet personeel
uit le koeren.
Vastgesteld werden verschillende be
palingen inzake het vrij vervoer. Vrij ver
voer voor kinderen zal worden verleend
voor onderwijs aan scholen van lager,
middelbaar, hoogor en nijverheidsonder
wijs, die met de overtuiging der ouden
1 vvereenstpmmen.