VRIJDAG 16 OCTOBER 1925
No. 5074
17e Jaargang.
3>e Ccicbcfve (Bou/tcmt
De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal.
Bij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal.
Franco per post fl 2.95 per kwartaal.
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor
uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
Zondagsblad 9 ct.
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen I.
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone adverlentlön 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het
dubbele van het tarief berekend.
Kleine a^verlentiën, van ton hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver
huur, koop en verkoop 10.50.
Dit nummer bestaat uit' drie
bladen.
Winst uit baloorigheid.
„Het Volk" publiceert een briefje van
een harer lezers, waaraan het volgende is
ontleend:
„Vrijdag j.l., (26 Sept.) tijdens de her
halingsoefeningen, waarvoor ik onder de
wapens moest komen, was ik zoo brutaal
om als gewoon soldaat een lunch te ge
bruiken in het Oranje-Hotel t.o. het Sta
tion Ermelo-Veldwijk.
Terwijl ik onder het genot van een
kopje koffie een sigaret rookte, kwamen
er ook nog eenige officieren binnen,
vr.o. een groot-majoor.
Tot goed begrip diene. dat er ook nog
eenige handelsreizigers hun lunch ge
bruikten.
Onder den aanroep van: „Psst. vent, hé,
daar! 1 I" werd mij door den majoor
verzocht naderbij aan hun lunchtafel te
verschijnen.
„Zeg kerel, zou je misschien direkt
hiervandaan willen gaan. Een beetje
vlug, hé?"
Op mijn opmerking, dat ik toch het
recht had te eten waar ik wilde, kreeg ik
antwoord: „Niets mede te maken en
1 onmiddellijk vertrekken. Anders zal ik dit
hotel voor verboden terrein voor gewone
soldaten laten verklaren."
En, daar in den dienst eerst een hevel
•moet opgevolgd worden en dan pas ge
reclameerd mag worden, bleef mij niets
over dan te vertrekken.
Dit is het juiste weergegeven relaas."
Js het waar? vraagt „De Tijd." En
„Het Volk" kan toch moeilijk boos wor
den, omdat men aan zoo'n briefje, al is
't dan ook van een „Volk'Mezer, niet zoo
maar dadelijk geloof schenkt. Heeft
die „gewoon soldaat" misschien niet die
officieren geplaagd of getard?
Maar laten wij veronderstellen, dat het
briefje van a. tot z. waarheid bevat. Dan
keuren ook wij natuurlijk! het op
treden van die officieren ten scherpste
af; zulk een handelwijze kan in geen ge
val een „hoogere" passen! Maar ty
peerend is het, dat „Het Volk" die offi
cieren betitelt als onbetaalde propagan
disten!.... Daarmede geeft de heer Klee-
rekooper hij heeft dat briefje ontvan
gen en laat het onder zijn rubriek in „Het
Volk" afdrukken dat het wekken van
een baloorige stemming gelijk is met
let propageeren van de S.D.A.P.I Dat is
niets nieuws. Maar hier is erkenning en
aanvaarding zonder eenig commen
taar en met uitgesproken blijdschap
van dat soort propaganda voor de partij
nog door een harer voormannen.
BUITEHLANID
De Veiligheidskwestie.
DE CONFERENTIE VAN LOCARNO.
Het acccord bereikt.
Het officieele communiqué
De gedelegeerden ter conferentie zijn
overeengekomen over de gistermorgen ge
houden plenaire zitting het navolgend com
muniqué te publiceeren:
„In de plenaire zitting van heden is de
volledige tekst van het ontwerp van en vei
ligheidspact aangenomen.
Vervolgens werd de kwestie der arbitra
ge-verdragen op de agenda gezet. De ver
tegenwoordigers van Polen en Tjecho-Slo-
wakije werden uitgenoodigd, aan do zitting
deel te nemen, om het rapport der deskun
digen over hun werkzaamheden ten -aan
zien der ontwerpen-arbitrageverdragen
tusschen Duitschland en Frankrijk, resp.
tusschen Duitschland en België, mede aan
le hooren. De tekst dezer ontwerpen werd
door de betrokken delegaties aangenomen."
De succesvolle dag
Na onderhandelingen van een luttele
veertien dagen werd gisteren het werk
jan de Conferentie te Locarno met een de
finitief en verstrekkend succes bekroond.
In den ochtend werd het uiteindelijk ont-
van hot Veiligheidspact door aile
gedelegerden aanvaard. Nadat deze belang
rijke stap ondernomen was. werden de ver
tegenwoordigers van Polen en Tsjecho-
Btowakije uitgenoodigd aan de bijeenkomst
«eel te nemen en de verklaringen aan te
hooren van de juristen inzake de arbitrage-
Jerdragen tusschen Duitschland en Frank
rijk en België, waarvan de ontwerpteksten
oor de onderscheidene delegaties aanvaard
zijn.
De vertegenwoordigers van Polen en
i «h "o-Slowakije legden daarna reken-
•j .aP yan de vorderingen hunner on-
t'ondclingen met de vertegenwoordigers
duitsche regeering, met betrekking
net ontwerpen van de arbitrageverdra-
«"j tusschen Duitschland en Polen eener-
tnderz!"d^U'<SC'l'an(* eQ ^sjec*10"^0Tva^e
Een weinig later op den dag werd bpkend
gemaakt, dat deze beide verdragen, bene
vens do Westelijke arbitrage verdragen en
bet Rijnpact hetwelk voortaan officieel
„het verdrag van Locarno" zal heetenl
Zaterdagmorgen geparafeerd zullen worden
De datum van publicatie van al deze do
cumenten zal in een latere bijeenkomst der
gedelegeerden worden vastgesteld.
Naar vernomen wordt zal een bijzondere
Assemblée worden bijeengeroepen voor de
installatie van Duitschland als lid van den
Volkenbond, en zal het worden voorge
steld als Permanent lid van den Raad. De
eerstvolgende bijeenkomst van den Volken-
bondsraad zal in December a.s. gehouden
worden en het is niet uitgesloten, dat de
bijzondere Assemblée terzelfder tijd zal
plaats hebben.
De o n der t eekening
uitgesteld.
Ondanks het gunstig verloop der confe
rentie zal de wereld nog eenigen tijd moe
ten wachten, alvorens precies te vernemen,
wat de inhoud der overeenkomsten van
Locarno is.
De delegaties zijn overeengekomen voor-
loopig nog niets openhaar te maken, ter
wijl to Locarno ook nog geen definitieve on
der teekening, doch slechts een parafeering
der stukken zal plaats vinden. De onder-
leekening zal zoo spoedig mogelijk te Lon
den geschieden, nadat de delegaties de do
cumenten eerst nog aan het geheele kabi
net zullen hebben voorgelegd. Niemand
beeft echter eenigen angst, dat dit korte
uitstel bedenkelijke gevolgen zal kunnen
hebben.
Een vredesfeest.
De internationale vereeniging van vol
kenbondsjournalisten had waarlijk geen
beteren dag dan gisteren kunnen uitkiezen
voor het persdejeuner ter eere van de te
Locarno aanwezige leiders der delegaties.
Twee honderd gedelegeerden en journa
listen waren in het Grand Hotel Palace
aanwezig op het dejeuner, dat in de we
reldgeschiedenis bekend zal blijven als de
eerste gemeenschappelijke feestmaaltijd na
den oorlog van de leiders der buitenland-
sche politiek van Frankrijk, Duitschland
eD Engeland.
Naast den voorzitter der vereeniging
van volkenbondsjournalisten De Frqnch uit
Argentinië zat rechts op de eereplaats de
Duitsche rijkskanselier Luther. links
Chamberlain. Door een Amerikaansch jour
nalist gescheiden, volgde op Luther
Briand, terwijl een Fransch en een
Duitsche journalist den schakel vormden
tusschen Chamberlain, Scialoja en Strese-
raann. Ook Vandervelde, Benes en Skrzyns-
kij behoorden tot de gasten, evenals de
burgemeester van Locarno. Rusca.
Behalve De Franch en Rusca heeft al
leen Chamberlain het woord gevoerd. Hij
sprak uit aller naam en wel in het Fransch,
wat hem zichtbaar moeite kostte, maar
Chamberlain verontschuldigde zich met
de verklaring, dat alle ministers hier in
de veertien dagen op een voet van volko
men gelijkberechtigdheid allé talen gerad
braakt hadden.
Chamberlains rede maakte een uiterst
sympathieken indruk en zijn stellige ver
klaring, dat wij thans het einde der con
ferentie naderen en dat dit einde zoo zal
zijn, als men in optimistische oogenhlikken
wel een gedroomd had, doch dat thans in
de volheid van het verkregen succes voor
ons stond, moest den Iaatsten twijfelaar
aan het succes van Locarno bekeeren.
Sympathiek was ook Chamberlains be
toog, dat de overeenkomsten van Locarno
aan alle delegaties in gelijk mate te dan
ken zijn en dat geen land kan zeggen de
overwinnaar te zijn geweest. Anders, zeide
Chamberlain terecht, zou men in waarheid
niet van een accoord, doch van oen des-
aceoord moeten spreken.
Mussolini aangekomen
Kort na afloop van het pers-dejeuner is
Mussolini te Locarno aangekomen. Hij
ging terstond naar een villa, vlak in de
buurt van het Grandhotel Palace, die hij
voor enkele dagen gehuurd heeft. Weldra
bracht Chamberlain aan Mussolini een
beleefdheidsbezoek, terwijl na afloop daar
van Mussolini naar het Hotel Esplanade
ging om den Duitschen Rijkskanselier Lu
ther een bezoek te brengen.
Volkenbond.
De intellectueele samenwerking
In zijn dezer dagen te Parijs gehouden
vergadering heeft de raad van beheer van
eet instituut voor intellectueele samen
werking de onderdirecteuren van de sec
ties benoemd.
Onder do acht benoemden is een Neder
lander, baron De Vos van Steenwijk te
Oegstgeest, die adjunct-directeur zal
worden van de sectie van wetenschappe
lijke en bibliografische documentatie, van
welke de Duitsche hoogleeraar, prof.
Schulze-Gaevernitz reeds in een vorige
vergadering tot directeur benoemd werd.
Ouitscbland.
Het Roergebied volledig ontruimd.
De laatste man over de brug.
Do laatste vreemde soldaat in het sanc-
tiegebied is Woensdagavond 10 uur de
Rijnbrug bij Duisburg overgegaan en in
de "richting Homberg vertrokken. In den
loop van den middag waren reeds de meu
belen en andere eigendommen der In ter-
geallieerde Rijnlandcommissie opgeladen.
Ook uit Ruhrort is liet laatste detachement
vertrokken.
In het geheele gebied zijn thans nog
vier burgerlijke autoriteiten over, die
evenwel geen militaire bevoegdheid heb
ben.
Duitschland en Oostenrijk.
,Een betooging. voor de
aansluiting.
Het vereenigde Duitsche post- en tele
graafpersoneel heeft te Berlijn een betoo
ging gehouden voor de aaneensluiting van
Duitschland en Oostenrijk. Een gedele
geerde van de Oostenrijksche collega's gaf
de verzekering, dat de idee van de aan
sluiting in Oostenrijk nooit gerust had.
Nooit zou het denkbeeld in Oostenrijk
kunnen worden verslikt, vooral niet, om
dat deze aangelegenheid geen partij
kwestie is, maar een program van het ge
heele Duitsche volk.
Na verschillende redevoeringen werd
met algemeene stemmen een motie aange
nomen, waarin wordt verklaard, dat men
met leedwezen moet vaststellen, dat nog
steeds buitenlandsche politieke krachten
bezig zijrr de aansluiting van Oostenrijk
bij Duitschland te verhinderen. Verder
wordt geconstateerd, dat een dergelijk
verbod in 'strijd is met het zelfbeschik
kingsrecht, terwijl do aanwezigen zich
vastbesloten verklaren ook in de toekomst
met alle krachten te ijveren voor de aan
sluiting.
Engeland.
Da terugkeer van den Prins van Wales.
Er zijn op omvangrijke schaal voorbe
reidingen getroffen, om den prins van
Wales bij zijn terugkomst te Londen van
daag hartelijk welkom te heeten.
De „Repulse" wordt kort voor den mid
dag to Portsmouth verwacht. Do Hertog
van York en prins Henry zullen aan boord
gaan, voordat de officieele verwelkoming
te Portsmouth plaats heeft.
Te Londen wordt de prins aan het sta
tion opgewacht door den koning en de ko
ningin en de overige leden van de kon.
familie evenals door den eersten minister
en de andere leden van het kabinet.
De weg yan het station naar 't Bucking-
hampaleis, die feestelijk is versierd, wordt
voor het gewone verkeer gesloten. De po
litie verwacht dat een ontzaggelijke me
nigte zich zal scharen langs den weg, dien
de prins zal volgen.
De prins heeft last gegeven dat de „Re
pulse" zoo snel mogelijk zal varen, dat
deze vandaag vroeger te Spithead zal aan
komen, dan het plan was, teneinde den
marconist, den heer Bramley, in staat te
stellen, de begrafenis van zijn vader bij
te wonen,
Diens vader, de secretaris van den alge-
meenen bond van vakvereenigingen, is de
zer dagen plotseling in Nederland overle
den. Op last van den prins zal een snelle
stoomboot de „Repulse" te Spithead op
wachten, teneinde Bramley onmiddellijk
naar Portsmouth te voeren, zoodat hij nog
tijdig den expresstrein naar Londen zal
kunnen nemen.
Hongarije
De 17e Hongaarsche Katholiekendag.
Geweldige deelname.
Een K.B.-telegram uit Boedapest meldt,
dat do 17de Katholiekendag in de hoofd
stad van Hongarije onder een geweldige
deelname van de Katholieken is gehouden
Aan de Eucharistische processie onder
leiding van den Pauselijken nuntius, den
kardinaal vorstprimaat, de hooge geeste
lijkheid en de wereldlijke autoriteiten,
namen honderdduizend geloovigen deel.
In de redevoeringen der geestelijke en
leeken-sprekers werd de aandacht der toe
hoorders vooral gevestigd op den vrede,
den arbeid en de sociale plichten.
De Pauselijke nuntius Cesare Orsenigo
bracht een groet en zegen over van den
H. Vader en constateerde met vreugde,
dat Hongarije in het Heilig Jaardegroo-
te naties nabijstreefde, daar het ondanks
zijn armoede de geloovigen in zulk een
groot getal aan de bedevaarten naar Ro
me liet deelnemen.
In samenhang met het congres hielden
ook verschillende Katholieke vcreenigin-
gen aparte feestvergaderingen.
Griekenland.
Vrees voor'revolutie?
Voorzorgsmaatregelen der
Regeering.
Naar de Zuid-Slavische bladen uit
Athene melden, treft de Grieksche regee
ring ernstigo voorzorgsmaatregelen, om
om won telingspogingen te Athene te ver
hinderen.
In Piraeus en Phaleron zijn volgens
deze berichten op de meest belangrijke
punten kanonnen opgesteld.
De censuur is zeer streng, zoodat slechts
langs omwegen berichten naar het bui
tenland kunnen worden gezonden.
Do regeering heeft de laatste dagen tal
rijke personen in hechtenis doen nemen
o.a. eenige oud-ministers.
Allo onderhandelingen tusschen de re
geering en de oppositie zijn mislukt. De
oppositie weigert verder te onderhandelen
en heeft verklaard, dat het ook zonder
geweld zal gelukken de regeering ten val
te brengen.
In Macedonië worden ernstige gebeurte
nissen verwacht. Kolonel Balkadschis
heeft oen aansporing tot zijn troepen ge
richt, om tegen Athene op te rukken.
Syrië.
Nog steeds onrust.
Hot bericht, dal Sultan Pasja, de hoofd
man van den Atrasj-stam en leider van
den opstand der Drusen, gewond zou zijn,
wordt tegengesproken. Intusschen wordt
ovenwei gemeld, dat zijn aanhangers wei
geren hem te volgen bij een aanval op de
Franschen. Naar verluidt is Mojdel Sjams
verwoest en hot plaatselijk centrum en de
regooringszctel verplaatst naar Koeneitra.
De christenbewoners van oen dorp, die
door rebellen van alles waren beroofd, zijn
gevlucht naar Beiroet en den Libanon.
Fransch e vliegers hebben in het Noorden
van Syrië een kamp van Bedoeïnen ge
bombardeerd, die een station in brand had
den gestoken.
Te Damaskus is 's avonds na halfacht
alle verkeer op straat verboden.
Honderd bandieten neer gel egd
Bij een zuiverings-operatie in het ge
bied van Damascus zijn honderd bandieten
neergelegd. Van de lijken zijn 24 mee naar
Damascus genomen, om daar op een der
pleinen ten toon te worden gesteld.
Marokko.
De Riffs weer in actie.
Uit Madrid wordt gemeld, dat de Riffs
weer verschenen op de frontlinie der pos
ten, welke Ajdir bewaken en de Spaansche
posten aanvielen. Zij werden door het
vreemdelingenlegioen teruggeslagen, dat
slechts geringe verliezen leed.
BINNENLAND
TWEEDE KAMER.
Overzicht.
In den a aai vang van do vergadering is
een ontwerp betreffende hot kolenveld bij'
Vlodrop afgedaan. Er blijkt in dat veld
niet veel te zitten en. de Staat doot het
weer over aan ten particulier die, naar
de heer Hermans (R.-K.) vertelde, een
gewezen arbeider uit Vlodrop is. inmid-
de's in Amerika millionair geworden!
De socialisten en do communist ver
trouwden de zaak niet en stemden togen.
Toen is men met de behandeling van do
bioscoopwet voortgegaan.
Do lieer dr. De Visser (G. H.). waar
schijnlijk optredend namens heel do Ghr.
Hist, fractie, hoeft een amendement inge
diend, om do oorspronkolijko lezing van
art. 4 Ie herstellen, en dus den gemeentera
den ook voor wat betreft personen hoven
do 18 jaar hot recht van een keuring na
die van het Centraal Rijksorgaan te ver-
leunen.
Pe behandeling is nog niet ten einde.
HAARLEMSCHE HANZEBANK
Een eerste uitkeerinq van 10%.
Naar wij vernemen, zal in den loop van
deze maand door de directie van de N.V.
Hanzebink te Delft een begin worden ge
maakt met een eerste uitkoeri.ng aan cre
diteuren van-de bank. Deze uitkeering zal
10% bedragen.
De commissie van toezicht op de liqui
datie heefi gemeend, dat crediteuren het
meer op prijn stellen reeds nu 10% te ont
vangen, dan te wachten totdat do te ont
vangen baten een hoogere uitkeering zullen
toelaten.
Bossche Hanzebank.
E e ts t e u i t d e e 1 i n g s 1 i j s t.
Naar de Prov. 's-Hert. Grt. vemc-emt,
zal op 21 October as., inzake bot faillisse
ment. der Hanzebank de uitdeeling.slijst
gedeponeerd worden op do Arrondisse
mentsrechtbank.
Volgens de wet moet deze 10 dagen ter
visie liggen. Daarna, dus begin Noyomber,
kan terstond worden overgegaan tot uit
keering van 25 pet.
Een en ander zou reeds eerder geschied
zijn, ware het niet, dat oene particuliere
cessiekwestie eeniige vertraging in de af
wikkeling had veroorzaakt.
HET VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Een succesvolle dag te Lccarno. Een
vredesfeest met de journalisten. Mussolini
aangekomen.
De prins van Wales keert heden in En
geland terug.
Vrees voor revolutie in Griekenland.
BINNENLAND.
Behandeling van de Bioscoopwet in de
Tweede Kamer. (Sta ten-Generaal, 3do
blad en- Kameroverzicht, 1ste blad).
De N.V. Hanzebank te Delft doet een
eerste uitkeering van 10 (lsto blad).
Op het departement van Binnenland-
sche Zaken en Landbouw is een bijeen
komst gehouden van vertegenwoordigers
der regeering met belanghebbenden bij den
eierhar.del inzake het stempelen van eieren
en het bedrog in den cierhandel. (lsto
blad).
De Minister van Arbeid heeft zich tot
verschillende organisaties gewend om in
lichtingen betreffende de uitkeering van
ziekengeld, in verband met de wijziging
van de Ziektewet. (3de blad).
Een rapport betreffende het verkrijgen
van meer eenheid in het Ziekenfondswe
zen (3de blad).
Het Diocesaan Comité der K.S.A. in het
Bisdom Haarlem wcnscht de tegenwoordi
ge organisatie der K. S. A. in groote lij
nen te behouden (3de blad).
OMGEVING.
Een winkelweek te Bodegraven. (Rijn
streek, 3de blad).
Onze Geïllustreerde Panina
De photo-pagina laat o.m. zien: De Java
naar Indië Hot interieur van de dom
kerk te IJl recht Prof. dr. E. v. Slocli te
ren Prof. J. Lindeboom Locarno,
oord van verzoening!
Vragen van Kamerleden.
Circulaire Staatsloterij.
Op de vragcm van den heer Staalman,
betreffende verlenging van den termijn,
bedoe'd in de circulaire van den directeur
der Staatsloterij van 18 September 1.1 in
zake den verkoop van loten door collec
teurs en collect rices onderling, heeft mi-
n:s'er Golijn geantwoord, dat hot hem niet
bekend is, dat de circulaire van 18 Sep
tember 1025, na. 3/1878, door den direc
teur der Nederlandse he Staatsloterij aan
de collecteurs en eollectrices d:or instel
ling gericht, ve'en dezer functionarissen
in groote ongelegenheid heeft gebracht.
Hij meent trouwens, dat d-ie ongo'egen-*
beid niet zeo groot zal zijn, omdat bij dio
circulaire in bepaald, dat genoemde direc
teur gemachtigd is om op verzoek van
collecteurs en collect rees toeslemnunte
vorlcenen om meer dan het bij dao circu
laire toegestane getal van twintig loten
aan ambtgenoolen te verkoopen.
Reeds aan verschillende hunner is d'en-
overeenkomstig hot verkoopen van een
grootcr aantal loten toegestaan, niet al'oon
voor de eerstvolgende, maar ook voor ver
dere loterijen, zoodat to hunnen aanzien
door geleidelijke vermindering van het
aantal aan ambtgenooten te verkoopen lo
ten het met do circulaire beoogde doel zal
worden bereikt.
Ofschoon, zooals uit bet antwoord op de
eerste vraag, blijkt, er voor de collecteurs
en colleolrices gelegenheid beslaat om door
de lm dat antwoord omschreven geleide
lijke vermindering do door bedoelde cir
culaire te hunnen aanzien te rijzen moei-"
lijkhede.n zoovee! mogelijk Ie voorkomen,
is de minister bereid, om de bii die cir
culaire gegeven voorschriften eerst toe to
passen voor de 441ste loterij, indien dit
door een collecteur of collect rice wordt
verzocht. Den directeur der Nederlandsche
Staatsloterij is hiervan mcdedeoling g<H
daan.
Dc sa'arissep van het Rijkspersoneel
Een onderhoud
met do R.-K. Kamerfractie.
Gistermorgen had een onderhoud plaats
tusschen vertegenwoordigers van de R.-K.
Centrale van Overheidspersoneel en oen
vertegenwoordiging van do R.-K. Kamer-*
club, en wel im bet gebouw van de Tweede
Kamer.
Van de R.-K. Kamerclub namen nan.
deze conferentie deel de hoeren Van Sa se
van IJ&selt, Van Schaik, Kuiper en Suring
en mej. Meijer. Namens de Centrale de
heeren Von Frijtag Drabbo, Guit. Van den
Broek en De Broer.
Van do zijde der organisaties werd de
ernst'ge on'sfomming te jennen gegeven,
dio bij het rijkspersoneel bestaat over de
salarispolitiok van de tegenwoordige Re^
gcering, waarhij do door de Regcering zelf
