WQEMSD&G 14 CCT08E*5 1925
No. 5072
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
7e Jaargang.
B0NNEMENTSPR1JS bedraagt bij vooruitbetaling
Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal,
pize Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal.
per post 1 2.95 per kwartaal.
Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
mar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor-
aling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
gsblad 9 ct.
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen
I.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II
-n-nni'wm hpiiih n m i ini__u_.
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertenliën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededcclingen wordt het
dubbele van bet tarief berekend.
Kleine adverientlën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver
huur, koop en verkoop f 0.50.
pummar bestaat uit twee
K. S. A.
K. S. A. is een nuttige instelling ge-
maar zij heeft nu haar tijd gehad."
je meening hoort men nog al vaak
digen. In hel feit, dat deze opvat-
ief strookt met die van vele voor-
inde leiders in de sociale bewe-
laarin ligt nog niet per se een ver
ing; zéker niet. Maar wél is de
eering van deze meening beslist te
I'eelen, als de vertolkers ér van de
A. niet kennen, niet op de hoogte
haar wezen en streven, opper-
oordeelen of eenvoudig maar na-
En kunnen wij niet constateeren,
een kennen van de K. S. A. geen
aus weinig sprake is bij velen der
die toch over baar bestaansrecht
rdeel bout uitspreken en onver-
ken propageeren?
K. S. A. is een nuttige instelling,
beschouwd, maar zij doet feitelijk
linig of niets en daarom moet zij
verdwijnen''. In deze bewering
ens een beschuldiging, al is het
in het adres van personen, dan toch
zichlo van een instelling. En lie
gen mag men toch zeer zeker niet
'volledige kennis van zaken. Of
al die beschuldigers deze kennis be-
wij ineenen, dat twijfel daarom-
liet ten cenenmale ongegrond mag
geacht!.
ieder in de gelegenheid te stellen,
en waf de K. S. A. is en wil en
lot nu toe heeft gewerkt daar-
imen wij in onze courant gaarne
voor oenige artikelen, waarvan
g het eerste van den Warmond-
hooglecraar prof. J. D. J. Aenge-
- Zie het tweede blad van dit num-
fora,
zijn er, die rneenun, dat „Putu»"
rer beslaat, omdat de drukkerij op
nslraal to Leiden is verdwenen,
is echter een heel verkeerde mee-
Futura" is ingekrompen, maar be-
og wel degelijk, geeft o.m. uit het
dit verschijnend dagblad „Het
inkrimping heeft echter, mee-
1 opgehouden te bestaan „Fu-
zooals wij dat kenden, als uitgeef-
we mogen wel zeggen: bijna
?r te lande verschijnendo boeken
gebied der Katholieke sociologie en
der Katholieke staats- en
happij-lcor
at gemis zullen wij nog wel 'ns ge-
op genoemd gebied zich eenig
ïtende lectuur wenscble aan te
n, hij raadpleegde do catalogus
utura" en kon zijn bibliotheek on-
ijk voorzien.
lura" kan bovendien gemakkelijk
tlkoop in de door haar uitgegeven
reclame maken voor" haar sociale
zoodat het bestaan daarvan in
kring bekend werd; wat een
happelijk nut beduidde.
Katholieke boekhandel, die na
atholiekendag te 's-Gravenhage een
digd leven schijnt te zijn begonnen,
lierop wel eens zijn aandacht ves-
Kan de boekhandel niet méér ge-
iseerd en gesystematiseerd werken
reclame, in zijn catalogi en in
dere middelen om zijn verscheide-
javen to publiceeren? Deze vraag
zich bij ons op, als wij de „ver-
(tusschen aanhalingsteekens)
'utura" overdenken.
Oe Veiligheidskwesiie.
CONFERENTIE VAN LOCARNO
0>slvan het Rijnpact aangenomen
enten op instructies uit
B o r 1 ij n.
Parisien" seint uit Locarno,
definitieve tekst van hel Rijnpact
e Dim (sellers en de Geallieerden is
'omen. Luther en Stresemann wil-
j echter raog niet binden alvorens
instructies uit Berlijn zijn aago-
eilendo do arbitrage-verdragen is
sfoeene formule voor de verdragen
P-Butschland en Frankrijk en Bel
anden, terwijl een bijzondere tekst
arbitrage-overeenkomsten met To-
fsjecho-Slowakije uitgewerkt
Eteen
dat te Locarno de
voor do Vereenigele Stalen van
Artikel 16.
"tóe de interpretatie va
van het Volkcnbondspact wordt gemeld,
dat de volgende oplossing gevonden is:
De mogendheden, die het Veiligheids
pact teekenen, met inbegrip van Duitsclï-
land, verklaren, dat de werkelijke beteeke-
nis van dit en van de andere artikelen is,
dal alle leden van den Volkenbond indivi
dueel en colectief moeten samenwerken om
den algemeenen vreda te handhaven. Bij
deze samenwerking moet rekening gehou
den worden met de materieele mogelijk
heden en de geographische positie van
iederen individueelen staat.
Deze formule is nog niet aanvaard door
de Italianen aldus wordt gemeld die
nog besprekingen voeren, teneinde enkele
materieele voordeelen te behalen.
Een tegenspraak.
Ten opzichte van het in ons blad van
gisteren opgenomen Havas-bericht betref
fende de principieele overeenstemming,
welke ter pactconferentie bereikt zou zijn
inzake Duitschlands toetreding tot den
Volkenbond, zegt de bijzondere correspon
dent van het Wolff-bureau te Locarno het
volgende:
„Van een definitieve instemming der
Duitsche delegatie met art. 16 kan geen
sprake zijn. Eveneens onjuist zijn de vol
gens een Havas-bericht opgedoken ge
ruchten over een bedenktijd van 24 uur,
welken do Duitsche delegatie ten behoovo
van deze kwestie gevraagd heeft. Tol het
verkrijgen van zulk een termijn bestond
geen aanleiding".
De neven-kwesiies.
E*en waarschuwing van
B r i a n d.
Do z.g'. neven-kwesties, n.l. de verkor
ting der bezettingstermijnen in het Rijn
land, de ontruiming der Keulsche zone,
de bestuurshervorming van en het eerder
doen plaats vinden- van een volksstemming
in het Saargebied, het verleenen van kolo
niale mandaten aan Duitschland spelen
een groote rol. Kaar men verneemt, moet
de kwestie van het verleenen van kolo
niale mandaten den Italianen aanleiding
hebben gegeven, het probleem van ri"
uiuiwe verdeoling oer Koiomaie manda
ten in het algemeen ter sprake te brengen,
welk probleem evenwel to Locarno onmo
gelijk behandeld kan worden.
Al deze buiten het eigenlijke onderwerp
liggende kwestie.s, hebben Briand aanlei
ding gegeven, zich gisteren tot een aan lal
Fransche journalisten ongeveer als "volgt
te uiten: „Wij hebben hier van het begin
af» er naar gestreefd een goede atmosfeer
in Europa in het leven te roepen door het
tot stand brengen van een definitieven vre
destoestand. Wanneer deze vrede eenmaal
door het afsluiten van het Veiligheidspact
en de daarmee samenhangende arbitrage-
verdragen verzekerd zal zijn, zullen ook de
overige Duitsche wenschen en bezwaren
in den geest van werkelijke verzoening ge
regeld kunnen worden. Wanneer men dio
evenwel opvat als een voorwaarde voor
een grooten schoonmaak in Europa, dan
brengt men daarmee slechts de werkelijke
pacificatie van Europa in gevaar, door
dien men de nationalistische instincten
aan heide zijden opwekt".
Men was gisteren te Locarno veel min
der gtmeigd tot optimisme dan andera
Veel beteekenis behoeft men daaraan ech
ter niet te hechten.
Moskou en de vorderingen van Locarno.
De Sovjet-regeering, die blijkbaar goede
luisteraars te Locarno heeft, legt zenuw
achtigheid aan den dag over den gang van
de conferentie aldaar, en de Sovjet-pers
verhoovaardigt zich thans al minder op
het succes van Tsjitsjerin te Warschau en
Berlijn
Te Moskou loopen geruchten, dat Tsjit
sjerin naar Rome zal gaan om te trachten
de toetreding van Italië tot het pact zoo-
al niet te beletten dan toch te vertragen.
Beweerd wordt, dat Sovjet-Rusland be
reid is, aan Italië ruime economische con
cessies toe te zeggen om dit land buiten
het pact te houden. Of Tsjitsjerin zelf
aan liet succes hiervan gelooft?
Frankrijk.
De schuldenregeling met Amerika.
De Ministerraad tegen de
Overeenkomst.
De gister gehouden ministerraad heeft
zich, naar verluidt, tegen de voorloopige
schuldregeling met Amerika verklaard,
hoewel officieel nog geen beslissing is ge
nomen.
Gaillaux en de andere leden van het
kabinet stelden zich op hel standpunt, dat
de pogingen, om tot een definitieve rege
ling te geraken, terstond moeten worden
hervat.
Gaillaux heeft zijn standpunt en zijn
oordeel over den tegenwoordigen finan-
cieelen toestand ook in de budget-commis
sie van do kamer uiteengezet, waar li ij
wees op het gevaar van inflatie, dat zich
weer zal voordoen, indien de laatste reser
ves uitgeput zijn. Hij drong er op aan,
dat tijdig maatregelen tegen dit gevaar
zullen worden genomen.
Vermoedlijk zal een nieuwe overeen
komst met de bank van Frankrijk worden
gesloten om de voorschotten aan den staat
te verhoogen.
In dit verhand zal de kamer reeds te
gen 27 October worden bijeengeroepen.
De mislukte staking.
80 arrestaties tc Parijs.
Volgens officieele berichten, hebben te
Parijs 80 arrestaties plaats gevonden en
een twintigtal in den omtrek. Zestien
agenten werden gewond.
Berichten uit de 'provincie bevestigen,
dat de staking is mislukt. De door do
communisten te Parijs en in andere groo
te steden georganiseerde bijeenkomsten
zijn zonder noemenswaardige incidenten
verloopen.
Havas verneemt uit Straatsburg, dat al
daar botsingen hebben plaats gevonden
tusschen stakers en de politie. Verschei
dene personen werden gewond. Terwijl
verschillende arrestaties hebben plaats ge
vonden.
Oostenrijk.
Incident in den Nat .Raad.
Een uitval van dr. Mataja.
In do gister gehouden zitting van den
Oostcnrijkschcn Nntionalen Raad, welke
besluiten moest nemen in zake de eischen
van de Financioelo Commissie van den
Volkenbond, heeft een zeer heftig incident
plaats gevonden, uitgelokt door een uitla
ting van den minister van Buitenlandsche
Zaken, Malaja, tegen den soc.-dem. Leuth
nor. Leutliner achtte deze uitlating belee-
digend, terwijl ook de heele oppositie haar
als een grove uitdaging beschouwde. De
zitting moest worden onderbroken om be
sprekingen tusschen do regeeririg en de
partijleiders mogelijk te maken. Men
spreekt over de mogelijkheid van het af
treden van Mataja.
Er werd getracht den minister van Bui-
tdhlandsche Zaken er toe te bewogen, een
verontschuldigingsformule to a ^vaarden.
Pi! SSlfiVs #jfrf0irog''BVi'riait!ti -mrit) ma»
ken, of zij zich indentificeert met de hou
ding van don minister dan wel deze af
keurt.
Italië,
Nieuwe botsingen met Vrijmetselaars.
FarSnacci treft maatregelen.
De fascistische betoogingen tegen vrij
metselaars zijn in Italië nog niet ten ein
de, hoewel de autoriteiten er thans krach
tiger tegen optreden. Zoo drongen fascis
ten in het Paiazzo del Gesu, do plaatselijke
loge te Rome, binnen en namen daar ver
schillende vaandels, welke daar als zege-
teekenen uit den oorlog waren bewaard,
mede. Door de politie werd een charge
uitgevoerd en 9 fascisten zijn gearresteerd
Later beproefden fascisten het Palazzo
Giustiani binnen te dragen, doch zij wer
den door de politie verdreven.
Naar aanleiding van deze incidenten
heeft Farinacci, de secretaris dor fascis
tische partij, Foschi, den hoofdleider der
Romcinsche afdeeling van do partij van
zijn post ontheven.
lïarokko
De beschieting van Tetoean duurt vcort.
Schade in de stad aangericht.
Het bombardement van Tetoean door
artillerie van de R'ffi in het gebergte te
genover de stad opgesteld, heeft Ie Te
toean, einde van 'de vorige week, schade
aangerecht. Een spoorwegstation is ver
schillende malen door granaten geiroffen,
terwijl het kantoor van den stationschef
is verwoest. Er is ook nog andere 'schade
aangericht. Tn die slad zijn verleden week
bovendien enkele soldaten en inwoners het
slachtoffer van het bombardement gewor
den. In de straten van Tetoean is een pro
clamatie in de Spaansche en Arabische
talen aangeplakt, waarin het verlaten van
de stad wordt verboden, op straffe neet
meer te mogen terugkeeren. Ook mag in
het openbaar niet over het bombardement
worden gesproken. Niettemin blijft het
aanhoudend schieten de bevolking zenuw
achtig maken.
Amerika.
Onlusten te Panama.
Amerika a nsche tr oenen als
ordebewaarders.
Te Panama heerscht, naar de „Times"
meldt, een huurdersstaking: de regeering
deed een protestvergadering der huurders
uiteengaan en liet do leiders arresteeren.
Onlusten waren hiervan het gevo'g, waar
op Amerikaansche troepen Maandagmid
dag de stad bezetten en a1^ pol Mae optra
den. Het personeel van de tram. de haven
en andere arbeiders hebben een sympar-
thi es taking geproclameerd om de regee
ring er too te brengen do behandeling der
huurders to wijzigen.
Gemeld wordt nog, dat Zaterdag reeds
28 personen gearresteerd zijn en dat de
Amerikaansche politie in de Kanaalzone
bevel gaf, dat Amerikaansche burgers op
Amerikaansch gebied moesten blijven. Bij
de gevechten op Zaterdag werden door de
politie een persoon gedood en acht ge
wond.
BINNENLAND
TWEEDE KAMER.
Overzicht.
Het begin. Drie interpellates.
Maidenspeechen van twee afgevaardigden
bij hande'sverdraq Nederland en
Hongarije. De Bioscoopwet.
De in do openingsweek aangevraagde
interpellaties werden alle drie toegestaan.
Die van den heer Vliegen betreffende het
afgraven van den Sint-Pietersberg is aan
de agenda toegevoegd, die van den beer
Kleerekoper in zake de Stormramp en van
den heer Lovink omtrent de Duitsche Ta-
riefwet komen op nader te bepalen dag
aan de beurt.
Het eerste"wetsontwerp, dat aan do orde
kwnm, beoogde de goedkeuring van het op
9 December 1924 tusschen Nederland en
Hongarije gesloten handelsverdrag. En de
eerste rede. gehouden over dit eerste' ont
werp op de eerste weekagenda van het
eer.-de zittingsjaar der nieuwe parlemen
taire periode, was een maidenspeech
n.l. van den heer Knottenbelt (V. B.) De
In -r Knottenbelt behoort tol die afgevaar
digden, op wie men hij de verkiezingen
groote verwachtingen heeft gebouwd. In-
(usschen kon hij bij zi:n eerste speech
hroemaal geen aandacht trekken. Er werd
nog al gebabbeld, zelfs aan de rogoerings-
l-nfel, en de leider der. Katholieke Tvanier-
frnct'e, dr Nolens, achtte het noodig, nr-
nisler v. Karnebeek, die in een gesprek
befroken was, een onduhhelzinnigen wenk
te geven, waaraan door deze minister on-
middeTijk gevolg werd gegeven.
De heer Van Rappard (V. BV, die de
enndaqbt der Regeering vroeg voor de
belangen van ben. d:o grduncord z'jn met
ring. dat do Regeeririg Tor'zaMr
TTof handelsverdrag 1 tracht nog een de-
hnntrrdo Loutjedo Visser (C, P) kwam
wat bulderen over hei schandaal, dat de
Rogopring wel een verdrag slu t met een
regeering van f'esschenIrekkers en bloed-
dorsteb'ngen als de Hon gaar solie, dicch
riet. met d6 brave Russische bewindvoer
ders Hierbij vergat d'e geachte afgevaar
digde, dat men reeds vroeger met Rusland
onderhardeMe, doch dat de onderhande
lingen afsprongen door dn aanmatigende
houding van do Sm jet-regéering. Hot
wetsontwerp werd aangenomen zonder
hoofdelijke stemming. L. do Visser was
vc d wenen.
En teen de Bioscoopwet, het wetsont
werp in zake bestrijding der zed-d ik* en
maatschappelijke gevaren van don bios-
ooop.
Hot :,s een Bioscoopwet in derde lezing.
Men her;nnert zich. dat het eerste ont
werp ver worn en wot(1mf,de door I eerloon
-van de chrisloMjk-bistoriscbcn, dl® voor
de films geaneenfel'jke keuring naast de
centrale wcnschten. Het tweede ontwerp,
dat aan de bezwaren der tegenstemmers
tegemoet kwam. brrcht het niet tot open
bare behandeling. En thans is. in Septem
ber, ccn nieuwe wiizic'ng in bef ontwerp
gebracht, waardoor do mogeVikhe d de
lvoscoop aan banden te leggen vergroof is.
En do keuring van films voor volwasse
nen is gebleven.
Wij verwijzen voor heden vovd r naar
het vers'ag.
Vragen van Kamerleden.
Art. 72 der Kieswet.
TTot Tweed" Tvamerbd Kersten heeft don
minister van justitie de volgende vragen
gesteld:
Kan de mil nister mededeeeln:
a hoeveel mannen en hoeveel vrouw®
hij de joncplo verkicz:ngen voor de Tw'eedi
Kamer der Sta ten-Genera al in de verschil
lende kieskringen niet hebben voldaan aan
de verplichting, opgeVgd in art. 72 der
Kieswet;
b. tegen hoevolen (mannen en vróuwen)
wegens overtreding van gennenide Kios-
wet een geroo.hlokjke actie, is Ingcste'd
c. hoeveel mannen en vrouwen een
schikking hebben geiroffen:
d. welke veroordr»-Vagen »n de ver
schillende kb «kringen zijn uitgesproken
door de onderscheiden kantongerechten?
Spaarfonds Bcdemcultuur.
U i t k e e r i n g ongeveer 25 pet.
Naar „De Tijd" verneemt, zal de uitkee
ring in het failli«soment-Bodcmoultuur
ongeveer 25 pet. bedragen.
Uit dc Mijn-industrie. y
De vergadering der contact-
c o m m i s s d e.
G:-leren vergaderde de Gontacl-Com-
ini -ie te Heerlen voor de eindbehandeling
van de voorstellen omtrent dc col tievo
HET VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
De conferentie van Locarno. De tekst van
het Rijnpact aangenomen. Wachten op in
structie? uit Berlijn.
De Fransche ministerraad zou de finan-
cieele overeenkomst met Amerika niet
willen aanvaarden.
Een incident in den Oostenrijkschen Na-
ticnalen Raad.
BINNENLAND.
De Tweede Kamer is met hare werk
zaamheden in openbare zitting begonnen
Dc Bioscoopwet is in behandeling. (Ka
meroverzicht, isle blad en Kamerverslag,
2de blad).
De vermoedelijke uitkecring van Spaar
fonds voor Bodemcultuur (1ste blad).
OMGEVING.
Electrificatie der gemeente Voorschoten
arbeid,sovereonkoms| en loonovereenkomst
voor do mijnarbeiders.
De afgevaardigden van den Nederland-
schon, don Neutralen en den Protes-
taulsoh-Cliristclijkon Bond namen mol do
nadere verklaringen genoegen.
Do vertegenwoordigers van den C.liri<|,.,
lijken Bond verklaarden z'oh bereid aan
hun organisatie te adv boeren eveneens dc
voorstelten der directie aan te nemen.
In hol vertrouwen, dat ook de Christe
lijke Bond de arh. i''..sover?enkom.-l zal
onderloekenon, drukte de voorzitter er
zijn voldoening over uil, dat door wedor-
zijd.sclic concessies in deze moeilijke ann-
gelegonhe'd eindel'jlc overeenslennnirg
borciikt.
Besloten werd in do maand November
over to gaan tot bohande'ine van de voor-
stollen der vakbonden tot herziening van
do col'octievo arbeidsovereenkomst, voor
zoover deze door de thans beëindigdo on-
di rhandelbven niet bereids als afgedaan
zijn (e Le»choiiwcn.
Het landelijk contract.
De vakgroep schilders van bovenge-
noemden Bond vergaderde te Utrecht t< r*
bespreking van de voorstellen van hol lan
delijk collectief contract 1 Maart 1026 -
7, onder leiding van den bondsvoorzii lei'
den lieer ,T. Andricssen.
1 afdeelingen \varen vertegenwoor
digd.
Do volgende voor.»a-Hen werden na ge
houden beraadslaging naar de werkgevers
rzondon:
a. Art. 9 der overeenkomst zoodanig io
wijzigen, dat voor-de daarin genoemde
gezellen het verzuim van 1 dag zal wor
den vergoed, eveneens bij huwelijk van
den werknemer.
li. Alinea cl van dat artikel zoodanig to
wijzigen, dal binnen 3 maal 24 uren ken
nis van een ziektegeval aan den werkge
ver moet zijn gegeven.
c. Ten opzichte van het loon wen "lit
men hetere verleidingen met de loonen
der bouwvakarbeiders, hetgeen dus bolee-
kend een gaan in opwaartschc richting,
terwijl ook (le loonverhoudingen Ion op
zichte van de plaatsen in dc onderschei
dene klassen, herziening behoeven
d. Het geven van" voorkeur aan geor
ganiseerde gezellen bij liet aanstellen d r
werkkrachten.
e. Betaling van regonverzuim tot -en
bedrag van 70 pet. van het loon geduren
de een bepaald aantal dagen.
f. .Medezeggenschap der organisai-c
als er overgewerkt moot worden en dit
overwerk laftger dan O dagen duurt.
g. Een betere rechtspraak, waardoor
dc uitspraken van de arbitrage-commissie
zonder den gewonen rechter ten uitvoer
kunnen worden gelegd
li. Vorming van plaatselijke commis
sies, welke toezicht houden op het nab-
ven der overeenkomst en de doorvoering
bevorderen.
j. Een vacantieregcling en een rege
ling van kindertoeslag op den grondslag
van fondsvorming.
j. Een tariefregeling, waaromtrent
voorstellen van de werkgevers tegemoet
worden gezien.
Het bestuur heeft voorts de vergadering
nog toegezegd, dat slappen zullen worden
gedaan om ten opzichte van een goedo
leerlingregeling hier en daar verbeterin
gen aan te brengen alraiedc om op te In
den waar noodig in geval personeel in
Rijl dien I na volbrachten arbeid ecnU-
derswerk voor particulieren gaat verrlcn*
ten.
Het Mctaalconflict te Rotterdam.
De Rijksbemiddelaar doet een
voorstel.
Aan het slot van do gistermiddag door
den Rijk.sbemiddelnnr gehouden b'J.on-
kornsl met de partijen, betrokken hij if'
conflict aan do schoei--.werf van P.
Jr., heeft de Bijksbeiuiddelaar het volgei
- de voorstel gedaan:
Smit
