17e Jaargang. DONDERDAG 8 OCTOBER 192S No. 506/ 3)eCeidóehc (Sou/ta/nt De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week 12e50 per kwartaal. Py onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal. Franco per post f 2.95 per kwartaal, get Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver- krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen I. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone adverlenilën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. Kleine adverlentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver huur, koop en verkoop IO.50. qit nummer bestaat uil twee feilden. Naar aanleiding van een congres. De grootste verdienste van den eersten pis van het congres van den R. K. Midden standsbond is, dat de aandacht gevestigd is, en wel op boel bijzondere wijze, op bet in (Iruk verschenen prae-advies van dr. Beurden over „overheidsbemoeiing en liddenstandsbedrijf". Als dat prae-advies wordt gelezen en pokend niet alleen in middenstandskringen zelf, maar ook door hen, die bestuursmacht hebben, dan kan het niet anders, of het zal er veel nut' afwerpen, direct en indirect. Nuttig is ook, ongetwijfeld, do lezing van .jt prae-advies van den heer Stulemeijer; jyaarin de groote beginselen omtrent ver houding fusschen overheid'en middenstand ziju aangegeven beginselen, die steeds ;cherp voor oogen moeten staan, zoowel den üiddenstaiid zelf als de Overheid. Dit prae- idvies blijft echter o. i. wel wat te veel in iel abstracte en vat bedoelde beginselen sl wat te algemeen of te vaag op. Ook in zijn toelichting bleef de heer Stu lemeijer als met opzet op een eerbiedigen ifsland staan van de practijk. Buitengewoon jammer was het, dat dr. Beurden door familie-omstandigheden [erliinderd was zijn prae-advies zelf nader oe te lichten. Mr. v. Hellenbcrg Hubar, die inverwachtsvoor deze taak was gesteld, fpd het heel goed, maar kon toch niet zijn gehoor aan zich binden. De over de prae-adviezen gevoerde dis- ussies vandaag wordt de discussie over st prae-advies van dr. v. Beurden voort ui wezen er meermalen op, dat men vilde praten om het praten zelf een kwaal, waaraan wij zoo langzamerhand illen schijnen te gaan lijden: op gewone 'orgaderingen, in gemeenteraden en ook al op congressen. Meermalen bleek een ipreker het woord to vragen niet om iets Ie zeggen, dat bet prae-advies z. i. kon ver- beleren of aanvullen, maar dm een thuis pgeschreven mooi speech je „af te draaien"; zoo een spreker wèl iets te zeggen had, on deze meermalen niet van zich verkrij- en dat kort en bondig te doen, maar ge lelde bii zich gedrongen, blijk te geven, et ten eenenmale van oratorisch talent «token te zijn. Van het houden van n „oratio prodomo" waren ook niet allen ifkeerig! Wij maken deze opmerking, niet omdat jiet Middenstandsongres daartoe méér lanleiding zou geven, dan vele andere con ussen, maar omdat bet ons goed lijkt, iet eens 'n keer te zeggen. Een praat-belasting, speciaal voor ver keringen enz., kan moeilijk worden in- ■Yoerd helaas. Maar de mensehen oeslen zelf zoo verstandig zijn, om zich n hun praten paal en perk te stellen, als tijd, waarop zii beslag leggen, niet van m alleen is. BUTF(<UND De Veiligheidskwestie. DE CONFERENTIE TE LOCARNO. De plenaire zitting van gisteren. Een nieuw voorstel van Frankrijk. De gistermiddag gehouden plenaire zit- ng van de conferentie te Locarno, heeft ilechts één uur geduurd. Omtrent het ver- oop is het navolgende officieele communi- fi'é gepubliceerd: ,In de beden gehouden zitting der con- erentie werden in de eerste plaats de alge mene debatten hervat, terwijl daarna ennis werd genomen van het rapport der uridische deskundigen over de in den loop er eerste zitting aan hen overgedragen edactionneele werkzaamheden. Aangezien ienwe voorstellen zijn gedaan, is het nood- akelijk gebleken, de juridische commissie Puieuw met de bestudecring daarvan te [elasten. In verband hiermede werd aan juridische deskundigen verzocht, een lanvullend rapport op te stellen, dat in een store zitting der conferentie zal worden 'ilgobracht." De eerstvolgende plenaire zit ling der con ventie zal hedenmiddag om halfdrie 'laats- vinden. Naar wordt vernomen, betreft het hier voorstel van Frankrijk betreffende de keslie van de garandeering der Oostelijke irbiirage-verdragen, waarvan de bebande- 'pg bet voornaamste punt der beraadsla gen van de heden gehouden zitting heeft Nnud. Do Fransche delegatie, die blijft vast- oucloH aan het recht van Frankrijk, om de ^lelijke arhitrageverdragen te garandee- fn, zou hebben .gedaan weten te krijgen, «e juristen nogmaals opdracht zullen JUgen, een formule te zoeken, die ook voor i'ifscfe'and aannemelijk zou zijn en toch garantie van bedoelde verdragen zou P bostaan. Luther en Briand. Gisterenmiddag om twaalf uur hebben Briand en do Duitsche Rijkskanselier Lu ther een streng vertrouwelijk onderhoud onder vier oogen gehad te Ascona, een plaatsje aan het Lago Maggiore, even ten Zuiden van Locarno. Omtrent het verloop van dit onderhoud, dat bijna een uur duurde en omtrent de daardoor verwekte indrukken wordt begrij pelijkerwijze de grootste geheimhouding bewaard. Sovjet-Rusland en het Oostelijk pact. De diplomatieke medewetkar der „Daily Telegr." zegt, uit diplomatieke kringen te vernemen, dat het Oostelijk arbitragevraag- stuk op het oogenblik in een geheel nieu wen vorm wordt overwogen. Graaf Skrzyns- ki zal nl. te Locarno voorstellen, Sovjet- Rusland door de ter conferentie vertegen woordigde mogendheden in dezen te laten raadplegen. Dit voorstel vindt steun bij de Duitsche delegatie en dr. Benesj moet ook tot steun hebben besloten, of schoon hij betwijfelt of deze-stap succes zal hebben. Briand en Berthelot hebben geen vertrouwen in Rusland's vrede lievendheid, maar in het Fransche kabinet en het parlement is een sterke strooming ten gunste van Rusland's deelneming aan het Oostelijk pact. Het gestolen ontwerp. Waarom de pers indiscr e$$ werd. De pactconferentie is ten prooi gewor den aan allerhande geruchten. De oorzaak daarvan is gelegen in het feit. dat alle of ficieele inlichtingen aan de pers worden onthouden. Een communiqué bijv., waarin alleen wordt medegedeeld, dat discussies hébben plaats gehad, en dat deze voort gezet zullen worden, is belachelijk. Men kon zich er derhalve kwalijk over verba zen, dat zekere personen, wier onderne mingsgeest verder gaat dan hun scrupu les, de officieele stilzwijgendheid schaak- mal trachtten te zetten door een lezing te publiceeren van het ontwerp-pact, waar van in zijn onvolledgen vorm verschedene lezingen bestaan. Het bewuste document bevond zich In handen van ecnige Italiaansche journa listen en werd, tegen varieerende prijzen, openlijk te koop aangeboden. Het is nog onbekend, hoe dat document in zekere handen kwam, maar de bezitters er van kenden blijkbaar hun markt, want gister ochtend werd te Locarno vernomen, dat althans een der bladen te Rome het be wuste document gepubliceerd had, niette genstaande des nachts pogingen gedaan waren, om die publicatie te verhinderen. Nauwelijks was de opwinding over de voorbarige publicatie van het ontwerp door de Italiaansche pers eenigszins ge luwd, of er ontstond opnieuw opwinding, thans over een mededeeling van het „Zwitsersch Telegraaf agentschap". Dit heeft namelijk gistermorgen een tamelijk uitvoerig verslag gegeven over de zitting der ministers van Buitenlandsche Zaken van den vorigen dag, welker besprekingen waren gewijd aan de Duitsche Reserves ten aanzien van artikel 16 van het Vol- kenbondsstatimt en de kwestie der Fran sche garantie van de Oostelijke arbitrage- verdragen. Wellicht dat de ervaringen dezer eerste dagen er toe zullen bijdragen, dat de de legaties een betere opvatting krijgen van het bewaren van diplomatieke geheimen. Engeland. Baldwin. Ontevredenheid over zijn beleid. Volgens de „Westminster Gazette" lieerscht er in de kringen-der conserva tieve partij groote ontevredenheid over de leiding van Baldwin en wordt de vraag, of een andere leider op de a.s. conferentie der conservatieve partij zal worden geko zen, openlijk besproken. De Mosoel-kwestie. Volkens den diplomatieken medewerker van de „Daily Tel." zou in de kabinets- zilfing van gisteren beraadslaagd worden over de mogelijkheid om met Turkije een compromis te sluiten inzake Mosoel. Koning Faical, die op het oogenblik nog te Londen is, zal Vrijdag vertrekken. Volgens do „Daily Express" zal hij voor zijn vertrek nog een verklaring met be trekking tot Irak afleggen. Naar verluidt, moet de konfng zich ongerust maken over de mogelijkheid, dat Engeland, wellicht zijn mandaat over Mesopotamië zal opge ven. De werkloosheid. Het aantal werkloozen bedroog op 29 September 1.336.100, hetgeen 24.142 meer was dan een week te voren en 136.384 meer dan een jaar geleden. De onlusten te Limmerïck. Aanvallen op Duitschei arbeiders. Eergisteren is het te T.immeriok voor de tweede maal in enkele dagen tot vrij ern stige ongeregeldheden gekomen, toen Duitsche mechaniciens voortgingen met het ontladen van hel Duitsche stoomschip „Arabia", dat een lading voorraden en machinerieën aan boord had voor de elec- trificatiewerken van de Shannon, die on dernomen worden door de Berlijnschn fir ma Semen Schuckert. De plaatselijke dokwerkers hadden ge weigerd de lading te behandelen als pro test tegen de loonep, welke door de Duit sche aannemers aan Iersche arbeiders worden aangeboden. Militairen met bajo netten op het geweer hielden toezicht bij de lossing van liet'schip en burgerwach ters waren op verschillende punten langs het dok geposteerd. Gedurende de werkzaamheden werd een Duitsch mechanicien aangevallen, toen hij het dok binnenkwam en hij moest onder medische behandeling worden gesteld. Een deputatie, welke den bond van oud strijders vertegenwoordigde, waarvan eenigen hebben aangenomen om tegen 50 shilling per week te werken, kwam het bureau van den transportarbeidersbond, waartoe de dokwerkers behooren, binnen om een verklaring af te leggen ter recht vaardiging van hun houding, doch zij werden gedwongen het gebouw in allerijl weder te verlaten. Buiten werden zij op gewacht door een vijandige menigte en alleen door tusschenkomst van de be stuursleden van don bond werd voorko men, dat tot gewelddadigheden werd .over gegaan. Do Duitsche firma zelf beklaagt zich over de terreur, waarvan haar personeel het slachtoffer is. Vier van haar beamb ten zouden naar een stille straat zijn ge voerd en daar met knuppels zijn aange vallen. Ondertusschen beginnen ook de Iersche autoriteiten in te zien, dat zii te ver gaan mei hun anti-Britsche actie. Opdracht was verstrekt aan een Deenscho firma voor het bouwen van een inrichting voor do zuivelindustrie. Deze opdracht is thans ingetrokken en zal verstrekt worden aan een Engolsch'c firn..., daar Engeland de eenige afnemer van Iersche zuivelproduc ten is. Italië, Tegen de vrijmetselaars. Ongeregeldheden te Florence. In Italië schijnen do fascisten den laat- sten tijd weer danig to keer te gaan tegen de vrijmetselaars, zoodat de regeering ge dwongen zal zijn krachtige maatregelen daartegen te nemen. In verschillende plaatsen zijn fascisten de huizen van vrij metselaars binnengedrongen. Te Florence werd een persoon gedood. De uitgever van de socialistische „Avan li" te Milaan en de vroegere socialistische afgevaardigde Pilatli, moeten levensge vaarlijk gewond zijn. Uit Milaan wordt gemeld: Ingevolge de jongste onlusten, te Flo rence voorgevallen, heeft de grootmeester van de Italiaansche vrijmetselaars beslo ten, alle loges in die provincie te ontbin den en alle daar wonende vrijmetselaars uit de orde te bannen. Wegens de strenge Italiaansche censuur blijft de ware stand van zaken verborgen voor het buitenland. Beweerd wordt, dat reeds 18 personen te Florence gedood zijn. De fascisten gaan voort met huiszoekin gen, zijn geheel buiten den band gespron gen en richten hun aanvallen hoofdzake lijk tegen vrijmetselaars. Alle winkels te Florence zijn gesloten. Turkije. Anti-Britsche demonstratie te Constantinopel. De fez verdwijnt. Dinsdag is te Constantinopel de tweede verjaardag van de aankomst van Moesta- fa Kemal's troepen te Constantinopel ge vierd. Er werden optochten en een parade gehouden. Een troep studenten hield een demonstratie voor do Britschc ambassade onder de kreten: „Wij moeten Mosoel heb ben. Het is altijd van ons geweest, Weg met Engeland!" Andere incidenten hadden niet plaats. Men zag slechts weinig fezzen dragen. Men vreesde n.l., dat de studenten, die zelf hoeden droegen of blootshoofds wa ren, ze zouden afrukken en vernielen. Syrië. Een bandieten-overval. Gemeld Wordt, dat de bandieten in het Noorden van Syrië zich opnieuw gaan roeren. Iu de nabijheid van Aleppo zijn vijf ambtenaren van het departement van Openbare Werken aangevallen. Een aan nemer is gedood en een ander gewond. Een boot met Fransche troepen is van Beyroelh naar Alexandrelte vertrokken. De troebelen te Haman. Bij de troebelen te Haman hebben de bevolking en de Bedoeinen uit de omstre ken de openbare gebouwen aangevallen. Het schijnt, dat de plaatselijke politie door de muiters werd ontwapend zonder veel tegenstand te bieden. Een peloton cavalerie dreef de muiters terug; nader hand aangekomen versterkingen levorden slag met de muiters, van wie er 30 op het slagveld bleven. De orde is thans hersteld. Marokko De regen. Vertraging der operaties. Uit do berichten iu de Fransche bladen blijkt, dat do regen reeds zijn invloed doet gelden op de Fransche krijgsbedrijven. Tn den oostelijken sector werden do operalies er door vertraagd; in liet gebied ten noor den van Rifane wisten de Franschen en kele doeleinden te bereiken in weerwil van de overvloedige regens. Een andere operatie moest wegéns den regen worden uitgesteld China. Toenemende verwarring in China. Weer dreigende burgeroorlog. Uit Hongkong wordt gemeld: De troepen van generaal Tsjang-Kal- tsjelc trekken op ten strijde legen do troe pen van generaad Tsjeng-Tsoe-min, dio naar Svvatau zijn teruggekeerd voor een aanval op Kanton. Tsjek ontvangt steun van uit de provincies en ook van dat ge deelte der Gbineesche vloot, dat reeds lang te Amoy is gestationneerd. Bovendien beweert bij een telegram uit Peking te hebben ontvangen, «waarbij bom steun wordt toegezegd. De positie van Tsjeng is verzwakt door de arrestatie van zijn me destander, generaal Hsoeng in Sz-tsjocan. Ook wordt er aan getwijfeld, of men voor de onderdrukking van Tsjek's pogingen kan rekenen op den steun van do gouver neurs van Joean en Hoenan. De stakers te Kanton hebben gebrek aan winlcrkleeren. Teneinde inkomsten lo verkrijgen, heeft de regeering zich genood zaakt gezien, opnieuw toestemming te ver- leenon to* bet opiumschuiven. BIMMEHLAKP R.-K. MIDDENSTANDSCONGRES. Overheidsbemoeiing met het Midden- standsbedrijf. Na bet openingswoord van den voorzit ter kwamen in behandeling de prae-ad viezen van den zeereorwaarden heer Dr. J. van Beurden, prof. te Hees wijk en den lieer II. Stulemeijer, Burgemeester van Bergen op Zoom, over het onderwerp: „Overheid en Middenstand." Prof. Dr. J. van Beurden heeft in zijn prae-advies, eerst de beginselen aange geven, waarnaar do verhouding tussclien do burgci'lijke overheid en de economische werkzaamheid der onderdanen behoort le worden geregeld Daarbij heeft hij behandeld de maat schappelijke waarde van den midden stand. Een,lang hoofdstuk heeft hij vervolgens gewijd aan do toepassing der beginselen waarbij hij in het licht stelt den plicht en de taak der overheid. De conclusies van den prae-adviseur op dat punt komen hierop neer, dat z.i. de overheid om principieele en practische redenen gehouden is de vrijheid en zelf standigheid van het particuliere bedrijfs leven te eerbiedigen. Alleen het algemeen welzijn der betrokken gemeenschap ver mag een ingrijpen door de overheid te rechtvaardigen. Na opgesomd te hebben wanneer dit ingrijpen in onderscheiden mate en in meerderlei vorm kan geschie den, concludeert de prae-adviseur, dat „de overheid en overheidsbedrijven ver plicht zijn, zich te onthouden van maat regelen, die bet eene stelsel van productie en distributie, of de eene groep van dis- Iribuanten en producenten, bevoorrechten boven andere stelsel of groepen, en die daardoor het concurrentievermogen der eerste versterken ten nadeele van dat der laatste." Ten slotte beeft prof. Van Beurden aan de „plicht en de laak van den Midden stand" een beschouwing gewijd, waaruit hij do navolgend© conclusies heeft afge leid: 1. Hot is de socialo laak en de sociale plicht van don Middenstand zijn econo mische functie zoodanig to verrichten, dat daardoor het gemeene welzijn des volks op do beste en meest doeltreffende wijze wordt gediend. 2. Daarom moet hij zelf het initiatief nemen ,om in en door organisatie van be- drijfsgenooten krachtig te bestrijden de fouten en misstanden, die, zoowel zijn be drijf, als het gemeente belang schaden. Zoo le doen wordt niet alleen geëischt door zijn welbegrepen eigenbelang, maar wordt evenzeer door het belang der ge meenschap gevorderd. 3. Indien do betrokken Middenstands- groepen, wegens den onwil van sommige bedrijfsgenooten, niet bij machte zijn, een goede bedrijfsrcgelng practiscb door to HET VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. De geheimzinnigheid der conferentie te Locarno heeft reeds tot pers-indiscreties aanleiding gegeven. Fascistische aanvallen laars te Florence. i de vrijmetse- BINNENLAND Het Congres van den R.-K. Midden standsbond. Hoe het staat met de R.-K. Radio-uit zending. voeren, hebben zij* zich te wenden tot do burgerlijke overheid om met haar aan- vulleuden steun en haar aanvullende me dewerking tot het beoogde doel te komen; althans voor zoover en voor zoolang do betrokken organisaties zelf niet beschik ken over de bevoegdheid, om onder toezicht der overheid regelingen lo treffen, dm voor alle bedrijfsgenooten bin dend zijn. Do lieer H. Stulemeijer, Burgemeester van Bergen op Zoom, heeft in zijn prae- advies de vólgende conclusies verdedigd: 1 De overheid heeft tot taak de bur gers, zoowel individueel hls in groepen volgens hun stand vereentgrl, te bescher men en hun rechten te handhaven. 2. Do Middenstand, als een der voor naamste standen in onzen maatschappij- vorm, ja, als onontbeerlijke stand, hoeft in de huidige omstandigheden meer nog dan voorheen, zoowel in zijn belang als in be lang der andere standen, aanspraak op steun en bescherming der Overheid. 3. Op haar beurt heeft de Overheid liet recht, om bij voortduring van den Mid denstand te vorderen eerbied, steunen van haar gezag, stipte naleving van de door de Overheid uitgevaardgdo wetten en voorschriften. 4. De R. K. Middenstand moet krach tens zijn christelijke beginselen blijven voortgaan een voorbeeld te zijn, daar waar het er op aan komt de overheid to eerbiedigen, te steunen en bij te. staan De Voorzitter deelde mede. dat dr. Van Beurden nog niet aanwezig was. Praeadvics-Stulemeycr. De heer Stulemeyer lichtte nu zijn con clusies toe. Men zij ervan doordrongen, dat er vol gens de katholieke staatsleer grenzen voor do staatswerlczaamfieid zijn. De katholieke middenstander moet niet zooveel mogelijk schuiven op den rug van den staat, niet zooveel mogelijk vragen van don sto.it, doch eerst zelfstandig nagaap, of hel goed, dat men voor heeft, ligt op den weg van den staat. Overal waar de kmchten der burgers, ook vereonigd in vak- of stand- organisatie, te kort schieten, vindt de staat oen uitgebreid veld om helpend op te lie den. Onze Christelijke Overheid stelde zi"h cp het standpunt van von Hertling, die schreef, dat het behoud van den midden stand de voornaamste taak is eener wijze, socialo staatkunde, door de instelling van den middenslandsraad. Naar aanleiding van dit prae-advies vroegen de hoeren de "Wolf (Piirmercnd), Borghols (Den Haag), Rijken (Amersfoort) het wo8rd. De heer do Wolf betreurt, dat de Rijks overheid geen voldoende macht heeft om verhinderend op te treden, als do gemeen ten maatregelen nemen, die groote groe pen burgers nadeelig ziju Ook de mid-* denstandshanken hadden tijdens deze (;ri- sis gesteund moeten worden door de Rijks- overheid, die wel steun verleent aan Kon. Holl. Lloyd, aan eendenhouders en tuin-* houw. In verhand met de tweede'conclusie van den heer Stulemeyer stelt do lieer de Wolf liet volgende, amendement voor: De over- Leid dient van te voren overleg to plegen met den middenstand, alvorens wetten en voorschriften uit te vaardigen. Daarna is liet woord aan den hooi Borghols (Den Haag). De burgerlijke overheid is er ten behoeve der burgerlijke samenleving en de middenstand is do* nuintessens van die samenleving. Geon middel is door de prae-advlseurs g<ven ter genezing van de kwalen waaraan do middenstand lijdt. Wel leest mon' tusschen do regels, dat de wantoestanden de schuld van den middenstand zelve zijn. Welké is de directe oorzaak van de wantoestanden? Die ligt in de overheids- bemoeingen, in het machtsmisbruik der overheid. Hierna werd gepauseerd; in don na middag werd de vergadering voortgezet. Inlusschen was ook nog verschenen mgr. F Stroomer, deken van Amsterdam. In de namiddagvergadoring kreeg de boer Rijken (Amersfoort) liet woord in zake het praeadvies van den lieer Stule- meijer. Het vorige jaar, zoo zeide spr., nam de afd. Amersfoort een .motie aan, bepalend, dat kleine middenstanders, die bet verdienden en* in mooilijko omstandig heden verkeerden, van overheidswege geholpen behoorden te worden. Het. houicl-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1925 | | pagina 1