VilfJO&G 25 SEPTEMBER 1925
16e Jaargang.
No. 5057
9e £eicbeJr&(Bou/fcomt
pe ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
j'oor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal.
P,j onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal,
franco per post I 2.95 per kwartaal.
Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor
uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
Zondagsblad 9 ct.
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen
I
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeolingen wordt liet
dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver
huur, koop en verkoop 10.50.
Pit nummer bestaat uit drie
feladen.
-0" Zij, die zich met I October
op „De Leidsche Courant" wenschen
abonneeren, Ontvangen tot dien
datum de courant GRATIS.
1 De nieuwe Regeering en
Kamer.
Ongetwijfeld is hot begin van het par-
■mentaire leven van het huidige Kabinet
niet gelukkig.geweekt.
Dat de rechterzijde bij de stemming
•er een voorzitter verdeeld was; dat de
3hr. His tori sc li en niet stemden op den
wei' Ruys de Beerenbrouck bet is geen.
rerblijdend, geen koop-gevend feit voor de
lekomsfige samenwerking der rechter
lik en de kracht van het op die samen-
ivfiking steunend Kabinet.
Vanzelf sprekend is bet dus, dat door
3 rechtse he pers daarover teleurstelling
I uitgesproken, en aan die uiting van
teleurstelling ook ©enige beschouwingen
met het oog op de toekomst zijn vastge
knoopt.
Maar een enkele van die beschouwingen
jaat toch inderdaad te ver!
Zoo worden in 'a Katholiek blad, naar
iniile'ding van het gebeurde .bij de Voor
zitters-verkiezing, al veronderstellingen
lemaakt over wat er b.v. in December ge
beuren zal, wanneer de Begrooting van
Bailenlandsebe Zaken aan de orde komt.
daarmede het Gezantschap bij den Paus
Zullen de Chr. Historischen da,n voor
stemmen? Zoo neen, zullen dan de sociaal
democraten het Kabinet moeten redden of
iiillen deze .dan ook tegenstemmen om het
mmis'ere-Colijr^ weg te krijgen? Deze
vragen worden nu al gesteld en over deze
'mogelijkheden wordt reeds uitgeweid.
JYaar toe di en t dat mi—lonli? mil
er nu daarin gelegen?
Volkomen begrijpen wij, dat „HetVolle',
na bedoeld blad geciteerd te hebben, tot de
conc'usie komt: (het Katholieke blad)
schijnt nu al haast te hebben om er een
eind aan te maken" (n.l. een eind aan het
Kabmef-Óolijn).
Wij moeten toch met wat meer vertrou
wen de politieke toekomst afwachten 1
teleurstelling uiten, critiek uitoefenen,
erst dan, als de feiten, die daartoe
■nopeu, er zijn.
.De Katholieke kiezers verwachten o.i.
ik zalk een houding van de pers.
_BUSTENLAtgD_
Volkenbond.
De economische conferentie.
Rede van j lir. Loudon.
•Jonkheer Loudon heeft in de voltallige
bijeenkomst dor volkenbondsvergadering
de volgende rede gehouden ter verdedi-
j van het Fransche voorstel tot het bij
eenroepen eener volkenbondsconferentie
voor economische^ vraagstukken:
Onze gedelegeerde stelde voorop, dat
zonder twijfel bet vraagstuk van veilig
heid en ontwapening nauw verbonden is
aan dat der economische wereldverhou
dingen. De meeste oorlogen schijnen ver
oorzaak te zijn door economische gron
den. De economische afhankelijkheid van
volken van elkander is zoo groot ge
worden, dat deze onder elkander overleg
Weten plegen, teneinde de gevaren van
economische anarchie, die de alge
mene veiligheid bedreigt, te verwijderen.
regeeringen en de volkeren moeten
ïan tijd tot tijd zich rekenschap geven van
economischen toestand in zijn geheel;
zij moeten dan de balans opmaken, den
verwezenlijkten vooruitgang registreeren
en de wenschen voor de naaste toekomst
aanduiden.
Een internationale economische confe
rentie zou ver geef scli zijn, wanneer zij bij-
j eenkwam, voordat de financieele weder
opbouw van de wereld grooten vooruit-
heeft gemaakt. Gelukkig is dit finan
cieel herstel op den goeden weg.
Het wordt tijd, dat de volkenbond thans
8 groote internationale economische
Waagstukken van een algemeen gezichts
punt uit gaat behandelen. Anders dan met
bun financieele herstel 't geval was, hangt
bot economische herstel der wereld groo-
k'ndeels af van de individuen zelf en niet
van de regeeringen. De regeeringen kun-
"8n de individueele pogingen vergemakke-
hjken of belemmeren, zij kunnen niet spon
taan de leiding nemen. De gedelegeerden
op de economische conferentie zullen
baarom de ware vertegenwoordigers van
economische leven moeten zijn.
v e Heer Loudon sprak hierna het ver-
ouwen uit, dat de volkenbondsraad de
oorbereiding der economische conferen
ce onverwijld zal ter hand nemen, 'zooals
J> maar onze gedelegeerde nogmaals met
nadruk opmerkte, ook met betrekking tot
de ontwapeningsconferentie zal moeten
doen.
Op de economische conferentie zullen de
economische moeilijkheden van de wereld
worden besproken en de mogelijke grenzen
van een internationale actie wellicht ook
worden vastgesteld.
Naar de opvatting van jonkheer Loudon
zal de conferentie de uiteenzetting aan-
hooren over den economischen toestand
van ieder land en daarna bespreken de be
ginselen, die tot dat economisch herstel
der wereld zouden kunnen leiden en de ge
varen van economische, den volkenvrede
bedreigende geschillen zouden kunnen ver
wijderen.
De Mosoei-kwestie.
In de gislernamiddag gehouden verga
dering van den Raad van den Volkenhond,
bijeengeroepen op verzoek van de Britsche
delegatie te Genève, is besloten een verte
genwoordiging van den Volkenbond naar
Mosoel te zenden, om een onderzoek in te
stellen naar de beweringen betreffende de
Jncidenten in het gebied, dat grenst aan
de z.g. Brussel-linie.
Een beroep op den Volkenbond.
Emir Schelik Arslan, gedelegeerde der
onafhankelijkheidsbeweging heeft aan den
president der Assemblee, Dandurand, het
navolgend telegram doen toekomen:
„Sultan pasja el Alrasj, de leider van
den Drusen-opstand, draagt mij op, de
aandacht van den Volkenbond te vestigen
op de dagen van willekeur 'tan do man-
daatsmogendheid in Syrië.
Het feit, dat Syrië geen Fransche kolo
nie is, doch onder mandaat staat van den
Volkenbond, maakt dat van den Volken
bond zelf het onderzoek van het conflict,
tusschen de mandaatsniogendheid en de
bevolking moet uitgaan en dat de Volken
bond dienovereenkomstig moet bandelen"
Duitschland.
De pacf-besprekingen.
ïro—TTTrTrinrdT^gTfilTTër
conferentie aanvaaard.
De Duitsche kabinetsraad'is gistervoor
middag om elf uur onder voorzitterschap
van president Von Hindenburg bijeenge
komen, ten einde officieel te beslissen over
de aanneming van de uitnoodiging der ge
allieerden tot de pactsconferentie.
Aan dezen kabinetsraad werd door alle
leden der rijksregeerin'g deelgenomen.
Besloten werd, dat aan de op 5 October
a.s. aanvangende pactsconferentie als Duit
sche onderhandelaars de rijkskanselier,
dr. Luther, en de minister van Buiten-
landsche Zaken, dr. Stresemann, zullen
deelnemen. Do volmachten der beide gede
legeerden zijn niet beperkt. Slechts de
richtlijnen voor de te voeren onderhande
lingen zijn in den kabinetsraad vastgesteld
Deze richtlijnen zijn in overeenstemming
met de Duitsche nota van 20 Juli en' de
daarna afgelegde regeeringsverklaringen,
betreffende de pactspolitiek.
Op dezen kabinetsraad is alleen liet ant
woord op de uitnoodiging der geallieerden
besproken, alsmede de samenstelling der
Duitsche delegaties en de aan haar te ge
ven instructies.
Het staat nog niet vast, of het Duitsche
antwoord een concreet voorstel bevat over
de plaats, waar de conferentie zal worden
géhouden. Het is namelijk mogelijk, dat
deze aangelegenheid langs diplomatieken
weg zal worden opgelost.
De materieele inhoud van het veilig
heidspact zal eerst door het kabinet wor
den behandeld, na de besprekingen met
de minister-presidenten der verschillende
(Duitsche) landen en de rijksdagcommis-
sio voor de buitenlandsche aangelegenhe
den op morgen.
Oud-premier Zeigner.
Volgens ©en van de Saksiche bladen
zou de pas uit de gevangenis ontslagen
oud-Saksische premier Zeigner het plan
hebben opgevat, met vrouw en kind naar
Brazilië te verhuizen, in de hoop daar te
lande als vioolvirtuoos aan den kost to ko
men.
Een heele degradatie voor den oud-pre
mier als het bericht waarheid bevat!
Frankrijk.
De zomertijd.
In den nacht van Zaterdag 3 op Zondag
4 October, zal de zomertijd in Frankrijk
eindigen.
Tsjecho-Slowakije
Een Europeesche douane-entente.
Naar uit Praag vernomen wordt, is do
Tsjech o-Slowaaksohe minister Benesj
voornemens, een plan tot het vormen van
een douane-entente tusschen alle landen
van Europa uit t© werken.
Hongarije
Een Bolsjewistisch complot.
Arrestaties op groote schaal
te Boedapest.
De politie te Boedapest heeft* ontdekt,
dat de vroegere Volkscommissaris Malhias
Rakosi, die in Hongarije tijdens dc lieer-
schappij der bolsjewiki een belangrijke rol
heeft gespeeld en d:e met Bcla Kun na
do ineenstorting van het communisme in
dit land naar Rusland was uitgeweken, se
dert een week onder een valsc-ïïen naam t©
Boedapest, vertoeft, om hier met de groep,
die hier korlgeleden uit de sociaal-demo
cratische partij is getreden, een c-ommu-
ïvst-iöche Troica heeft ingesteld, welke het
plan had, den val der regeering te bewer
ken om vervolgens de dictatuur der
bo'sjewiki in Hongarije uit te roepen.
De politie heeft. Rakpsi gearresteerd,
die een volledige bekentenis a1 legde en
verklaarde op bevel van Moskou naar
Boedapest gezonden te zijn, om in Hon
garije ©en bolsjewistisch én opstand te or
gan iseeren.
De politie heeft alle deelnemers aan de
communislisehe Troica, in het. geheel 44
personen, onder wie 5 vrouwen, in verze
kerde bewaring gesteld.
Marokko.
De strijd met dc Mooren.
De regent ij d b c,g 0 n non.
De correspondent van de ..Matin" meldt
uit Toenat. dat de vijand in dezen sector
groote bodriivigbeid ontwikke11. In Toenat
is thans do voornaamste bas;s voor het
nieuwe Fransche O-ffcnsief gevestigd.
De regent.:jd is reeds beo'nn>ien AM el
Krim hooft daarop gewacht, doch van
Fransche zürle zal men,- zooals een offi
cier van den generalen. staf verzekerde,
zich daaraan niet storen, Hot blad voor
spelt een voortzetting van don Marokko-
vêlrl tocht tot December.
Uit Madrid wOrdt gemeld, dat de Sn&an-
sche troepen'de heuvobs van Morro Nuovo
en Malmoesi hebben bezet, vanwaar de
Riff troepen tot nu toe het Soa arische
kamp van Alluieemas beschoten. De Span
jaarden staan thans 8 K.M. van Adjir.
ParsjfL
Hongeropsfcotjes ie Teheran.
Het parlementsgebouw
bestormd.
Uit Teheran wordt gemeld, dat aldaar
Woensdagmorgen ernstige relletjes heb
ben plaats gevonden. Het volk demon
streerde tegen de graanschaarsclite en te
gen de bakkerijen, die weigerden brood te
verstrekken. Alle winkels werden gesloten
en de menigte stormde naar het Mejliss
(parlemlnsgebouw) en beleedigde de afge
vaardigden. Sommige parlementsleden
werden zelfs'op hun weg naar de zitting
aangevallen en twee hunner vrij ernstig
gewond. Van één der afgevaardigden
werd de auto geheel vernield.
Daarna keerde de woedende menigte
zich tegen het parlemensgebouw zelf. Alle
vensters werden ingeworpen, de deuren
gerammeid. De. hoeren renden het gebouw
binnen en vernielden o.a. de archieven.
Do militaire politie kwam te laat om dit te
beletten.
Het heet dat Rusland had aangeboden
graan te leveren, doch do regeering was
daar tot dusver niet op ingegaan. Dc me
nigte heeft echter het verlangen te ken
nen gegeven, dat onmiddellijk graan zou
worden aangekocht, Ook wordt gezegd,
dat het hier niet alleen om het brood gaat,
maar dat het 'volk zeer ontstemd is over
het feit, dat de Sjah voornemens is, uit
Europa naar zijn land terug te keeren en
hot bewind weer op zich Ie nemen. Do
meerderheid van het volk wil hem n.l.
niet meer»
China.
Een gevaarlijk diplomatiek koerier
gearresteerd.
Een telegram uit Gharbin meldt, dat
een diplomatieke koerier, die trachtte een
groote hoeveelheid bommen en ontplof
bare stoffen in China binnen to brengen,
te Pogranitsjnaja is gearresteerd.
Australië.
De zeelieden breken dc besprekingen.
Hun voorstellen zonder meer
afgewezen.
De onderhandelingen tot het bijleggen
van de matrozenstaking in Australië heb
ben opnieuw schipbreuk geleden, daar de
vertegenwoordigers der scheepvaartmaat
schappijen de voorstellen der matrozen
zonder meer hebben afgewezen. Naar aan
leiding daarvan hebben de vertegenwoor
digers der zeelieden de onderhandelingen
afgebroken.
BINÜENLAND
WIJZIGINGEN PQSTDIENST.
Porten en rechten (Internationaal
verkeer).
N11 met 1 October een nieuwe regeling
voor den postdienst in werking treedt, wil
len wij hier de voornaamste wijzigingen
memoreeren.
Brieven in liet algemeen internatio
naal verkeer: tot 20 gram 15 rent, voor elk
volgend gewicht van 20 gram 10 cent. (On
gewijzigd).
In het algemeen verkeer met België tot
20 gram 12% cent, voor elk volgend ge
wicht van 20 gram 10 cent. (Ongewijzigd).
Per zeepost naa* Nederland,sch-Indië,
Suriname en Curacao, zoomede in het
grensverkeer met België en Duitschland:
tot 20 gram 10 cent (ongewijzigd), voor" elk
volgend gewicht van 20 gram 5 cent, (on
gewijzigd)
Briefkaarten in het algemeen in
ternationaal verkeer: pér kaart 10 cent.
CDe voorhanden briefkaarten met zegelaf-
druk van 12% cent worden van 1 October
1925 af tegen 10 cent verkocht).
Per zeepost naar Nederlaudsch-Iudic,
Suriname en Curacao, zoomede in liet
grensverkeer met België en Duitschland:
per kaart 1% cent, (ongewijzigd).
Gedrukte s t u k k e n in liet algemeen
internationaal verkeer: per 50 gr. 3 cent.
Per zeepost .naar Nederlandsch-Indië,
Suriname en Curacao: per 50 gram "2 cent
(ongewijzigd).
Monsters in liet algemeen interna
tionaal verkeer: tot 100 gram 6 cent, voor
elke 50 gram daarboven 3 cent.
Per zeepost naar Neclorlandsch-Tndië,
Suriname en Curacao: (ot 1.00 gram 5 cent,
voor elke 50 gram daarboven 2% cent (on
gewijzigd).
Bij vooruitbetaling verschuldigde ex
pres s e r e c h I voor hricfpostpakkcltcn
40 cent, voor briefpostzendingon 30 cent.
Postwissels. Het voor postwissels
verschuldigde recht bestaat uit:
le. con vast bedrag van 15 cent per post
wissel;
2e. een evenredig recht van 5 cent voor
elk bedrag van 10 of restend gedeelte van
10.
Postpakketten. Voor aangifte der
waarde is verschuldigd: een vast recht van
15 cent, vermeerderd voor elk bedrag van
L ijso./xF van f 150 aange
geven waard r»;
a. voor Néderïandseh-Tndië, Suriname
en Curacao per zeepost, met een evenredig
recht van 5 cent;
b. in alle andere gevallen, met een even
redig recht van 10 cent.
-Voor verrekenpakketten is, behalve het
port per pakket een vast recht verschuldigd
van 15 cent, vermeerderd met een evenre
dig recht van 5 pent, voor elke som van
10 of restend gedeelte van 10 van het
verrëkenhedrag.
Perten en rechten. (Binnenl. verkeer).
M 0 n s t e r s voor oen. gewicht van niet
meer dan .100 gram 5 cent voor elk meer
gewicht van 50 gram 2% cent daarboven.
Andere bepalingen.
De briefkaarten voorzien van een zegel-
afdruk van 12% cent worden tot nadere
aankondiging opgebruikt. Na 30 September
1925 worden zij aan de kantoren der Pos
terijen tegen den prijs van 10 cent ver
kocht en slaan zij in waarde geheel gelijk
met de le zijner tijd verkrijgbaar te stellen
briefkaarten, voorzien van een zegolafdruk
van 10 cent. Daarom wordt aanbevolen
vóór 1 October a.s. niet meer briefkaarten
van 12% cent in te slaan, dan ten gebrnike
vóór genoemden datum noodig zijn.
Door middel van een aanteekening op de
adreskaarten (en voor zooveel de pakketten
voor het buitenland bel reft, ook de pakket
ten zelf) zal zijn aan le geven hoe in geval
van onbestelbaarheid van de pakketten
door het kantoor von bestemming zal zijn
(e handelen. Aan de kantoren der Poste
rijen kunnen inlichtingen worden verkre
gen nopens do wijzen van behandeling, die
voor de postpakketten in geval van onbe-
stclbaarheid kunnen worden verlangd. Bij
herdruk worden de adreskaarten (ook die
in tabelvorm) met de gewijzigde bepalingen
in overeenstemming gebracht.
Dc op 1 October 1925 van kracht zijnde
tarieven zijn opgenomen in een nieuwe uit-
gaaf dor lariofbookjes, welke tegen het ein
de van de maand September aan dc kanto
ren der Posterijen verkrijgbaar zullen zijn
tegen 10 cent per exemplaar.
Dn verschillende nieuwe bepalingen be
treffende liet postverkeer zijn opgenomen
in de uitgaaf van den Post- telegraaf- en
telefoongids, welke in de maand October
a.s. verschijnt (Prijs f 1.— per ^xomrlaar).
Aio- Bond van Ft. K. Rijksk'eskrinq-
organisaties.
Vergadering op 7 November.
De Algemeone Bond van R. K. Rijkskios-
kringorgauisaties in Nederland vergadert
op Zaterdag 7 November 1925, des namid-
dags om 1 uur, in het Gebouw voor Kun
sten ca Wetenschappen, Mariaplaats te
Utrecht.
De agenda vermeldt: 1. Opening door
den Bondsvoorzitter. 2. Notulen der
Bondsvergadering van 20 Juni 1925. 8, In
gekomen stukken. 4. Verkiezing van een
Voorzitter, ingevolge art. 6 al. 2 van hot
Bondsreglcment, luidende: „De Voorzitter
treedt telkenmale af in de eerste algemcene
HET VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Jhr. Loudon heeft ter Volkenbondsver
gadering het voorstel van een economi
sche conferentie verdedigd.
Duitschland neemt de uitnoodiging van
een ministerconferentie over het veilig
heidspact aan.
Een bolsjewistisch complot in Hongarije
ontdekt.
Hongeropstootjes te Teheran.
BINNENLAND.
De betaling van belasting op postkan
toren (2de blad).
De Bond van Bloembollenhandelaren
spreekt zich uit voor een Beurs te Hille-
gom (L. en T., 1ste blad).
Onze Geïllustreerde Paoina
Dc photo-pagina geeft o.m. te zien: Ko
ninklijk Bezoek aan don Kruiser „Java"
De nieuwe Minister van Koloniën.
De militaire mauoeuvres.
vergadering 11a een verkiezing van leden
van dc Tweede Kamer der Staten Gene
raal." Mr. A. Baron van Wijnbergen stelt
zich niet meer bierkiesbaar.
Het Bondsbostuur bevoelt eensletmhig
voor deze vacature aan den heer Jhr. Mr.
Gh. Ruys de Beerenbrouck, te 's-Grnven-
hnge. 5. Rondvraag en Sluiting.
Eerste Kamer.
De heer H. A m e 1 i n k benoem a
v 0 r lc 1 a a'r d.
Het centraal stembureau voor de ver
kiezing van leden der Eerste Kamer heeft
gisteren ter voorziening in do vacature,
heer do Waal Malefijt, lot lid van ^Ifo
Eerste Kamer benoemd verklaard don
lieer IJ. Amelink te Utrecht.
Pensioenwet Spoorwegpersoneel.
Op 1 O c 0 b e r.
Naar „Het Volk" verneemt is het thans
zeker, dat de nieuwe Pensioenwet voor do
spoorwegambtenaren op 1 October a.s. in
werking zal treden.
Vergadering Rijkspersoneel.
De s a 1 a r i s-k w e s t i c.
Dinsdag hebben de hoofdbesturen van
dc bij het A. C. V. P. aangesloten organi
saties vergaderd, ten einde onder moer do
houding vast te stollen, die zou worden
aangenomen bij do besprekingen in de
vergadering van de centrale commissie
van georganiseerd overleg in ambtenaars-
zaken d.d. 23 dezer over (le nooduitkce-
ring voor het geheel rijkspersoneel en do
onderwijzers.
Het door de regoering beschikbaar ge
stelde bedrag van 3 millioen werd alge
méén ten eenenmale onvoldoende geacht
om in den nood van het personeel te voor
zien.
De vergadering stelde vast, als grond
slag van overleg den eisch te stollen van
een maand extra salaris met een mini
mum van f00 en een maximum naar
boven, welk voorstel dan ook in dc cen
trale commissiê van overleg als punt van
overleg aan de orde is gesteld.
N.V. Hanzebank te 's-Hertoyenbosch.
De eerste uitkcering in het
midden van October.
De uitdeelingslijst in het faillissement
van de N.V. Hanzebank to 's-Hertogen-
bosch znl binnen 14 dagen ter griffie van
de rechtbank worden gedeponeerd. In liet
midden van October zal de eerste uitkce
ring, welke 25 bedragen zal, plaats
hebben; Aan de crediteuren zal worden
medegedeeld, wanneer zij aan de beurt
zijn haar in ontvangst to nemen, daar de
uitbetaling aan de 24000 crediteuren 3 of
4 maanden in beslag zal nemen.
Neder!. Bond van Autobusdienst-
ondernemers.
Der do algemcene Vergadering
De Noderlandsoh© Bond van Autobus-
dienslondernemers hield 23 dezer te Ain-i
sterdam in Krasnapolsky zijn derde al-"
gemeene jaarvergadering.
Alle afdeelingen uit het geheolo bind
met uitzondering van do afdoclingen Li nu
burg en Brabant waren vertegenwoordigd.
De vergaderng stond onder leiding van
den heer N. Kraak Steemann uit K!<>e-
tinge, tweeden voorzitter der organisatie,
daar de heer H. M. P. van Emmerik, voor-i
zitter, door omstandigheden verhinderd
was de vergadering te presideeren.
Hot verslag over liet tweede Bonds jaar
van den alg. Secr don lieer Dc Jong. bc-t
handelde in hoofdzaak dc onderwerpen.:
Provinciale en gewestelijke k-uringen. DiV
