16e Jaargang. DINSDAG 22 SEPTEMBER 1925 No. 5054 3)e fteidbofaz (Bou/wmt 00 ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal. p,j onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal. Franco per post 1 2.95 per kwartaal, pet Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné'a ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen I. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone adverlentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Medcdeelingcn wordt het dubbele van liet tarief berekend. Kleine adverlentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver huur, koop en verkoop 10.50. g» nummer bestaat uit twea bladen. i0" Zij, die zich met I October 0p „De Leidsche Courant" wenschen te abonneeren, ontvangen tot dien datum de courant GRATIS. Geen paradijs hier. De s ooi a al - demo c i' a i en hebl>en een con fess gehouden deels een huldigingscon gres deels een werkcongres (zie in het tweede blad van dit nummer). Terecht hebben zij hun afgetreden groo- ten leider mr. Trio els tra gehuldigd. En volkomen begrijpelijk is het natuur lijk, dat zij hun actie wenschen aan te passen aan het heden en de toekomst en daartoe een congres beleggen. Dat wij het met veel van wat in deze dagen door hen hesp token en bestolen is, niet eens zijn, spreekt vanzelf, omdat tussdicn ons en de sociaal-democratie een lirecde bcg:,n sol-klove gaapt. Principieel nie't-eens zijn kan bij ons echter keel gogd samen gaan met tot op zekcro hoogte waard eer-en of althans met lipgrijpen van hen, die tegenover ons staan. Dock in de actie van de sociaal-democra ten is feitelijk altijd iets, wat wij niet kunnen waardee r en en wat wij zelfs van vcrstaiidrige on oprechte lei- dors cener massale beweging, zoo zij zich kin zedelijken plicht klaar-bewust zijn, niet kunnen begrijpen. Dat treft ons ook weer zoo, als wij be schouwen den geest van liet nu gehouden congres van de sociaal-democraten. Wij bedoelendat noch mr. Troelstra zelf, noch een der vele sprekers weer met geen woord de massa van. hun volgelingen ct op hebben gewezen, dat sociale en politie- ko actie wel veel verbetering iin verkeerde maatschappelijke toestanden kan brengen, maar dat men daarmede toch op deze we reld niet kan scheppen: een paradij sl En dad móét een leider, die open oog heeft voor wat w e r k e 1 ij k h e i d is, zijn 'in&on voorhouden wil hij niet hun hoofden vullen met een nooit te ver wezenlijken of zelfs maar in de verte te benaderen wazig ideaal en in hun harten neerleggen een zware, grauwe ontevreden heid 9 veel steviger gegrond op de werke lijkheid, hoe veel reëeler dus, is wat bij voortduring bij al hun actie door onze lei ders wordt voor gehouden. Wij moeten werken, en zoo hard mogeliik werken, om wat. verkeerd is in de maatschappij te verboteren, om voor al len zoo goed mogelijk maatschappelijke toestanden te verkrijgen maar w ij mogen daarbi* niet vergeten, op deze were'd geen paradijs-toestand kan worden geschapen, dat er veel ver keerds blijven zal, ondanks al onzen ar beid. Eu, wij mogen hieraan dan steunend op de absolute, troostende en heerlijke ze- kerlio'd, die ons, volkom cm redelijk, Ge loof ons schenld, bijvoegen, dat, waar hier geen paradijs is te verkrijgen,, na drt leven al'Vm, die van goeden wil zijn,, wél wacht een paradij®, beter em schooner, dan wij liet ons kunnen indenkent Vergelijk deze Christelijke actie met die der sociaal-democraten en een ieder, dio. Onbevooroordeeld ia, zal moeten ver klaren, dat een Christelijke actie in het stoffelijke evenveel en in het geestelij ke veelmeer kan schenken aan den. mensoh, die verlangend is naar geluk! Oüaeloof. befaamde Vrijdenkersvereeniging „De ad", heeft een buitengewoon con- Ryes te Utrecht gehouden, o m. om een Ww ontwerp artikel 2 in haar statuten ,e doen aannemen, teneinde daarna op hieuw de koninklijke goedkeuring aan te Vragen, Men herinnert zich, dat door den voormaligen minister van Justitie do ko- fl'nklijkc goedkeuring was onthouden om de door dio vereeniging aangenomen wij ding in de oude statuten, op grond van: «dat alzo o de vereeniging, volgens de statuten in hunne gewijzigde redactie be- eotfmde eene van atheïstisch standpunt Da te streven vrije en volledige ontwikke- hng der menschelijke persoonlijkheid, de ln God haar oorsprong vindende normen v°or het leven ter zijde stelt en mitsdien ln beginsel zich richt tegen de goede ze den". fbaus stelde het hoofdbestuur aan het tongres het volgende nieuwe ontwerp arti- m 2 voor, hetwelk nu ook is aangenomen: »Zij stelt zich ten doel de bevordering yr vrije gedachte, tot zuivering en verdie ping van 'smenschen zedelijk en verstan de^ besef. «Zij plaatst zich hierbij op den weten- „^PP^ik-wijsgeerigen grondslag van de uverehiiteit en autonomie der rede. «Mitsdien aanvaardt zij als grondslag voor wereld- en levensleer uitsluitend de normen van hot redelijk en zedelijk be wustzijn en de gegevens der ervaring, on der afwijzing en bestrijding van elk ge loofsdogma of bindend gezag van kerk of persoon, schrift of overlevering". „Het Huisgezin" merkt hierbij op: „Het is lood om oud ijzer! Hoe de ver eeniging haar statuten ook formuleert, het hoofddoel van „De Dageraad" is bestrij ding van alle godsdiensten en bij voorkeur van het katholiek Geloof. En alle middelen, zelfs de laagste, worden daarvoor aange wend". Inderdaad. En wat oen s c h ij n- vertoon van wétenschap en wijsheid ligt er in dit artikel 2! En ook: wat een vrees voor liet Geloof, voor den Godsdienst! Het Geloof, de Gods dienst moesten toch 'ns aan den een of ander van -de Dageraadswenschen blijken, zooals ze zijn: volkomeij redelijk en daarom moeten zij a p r i o r i, te voren reeds, worden afgewezen: „onder afwij zing", enz. Wie zichzelf met blindheid heeft gesla gen verkeert wel in een droeven toestand! - BIHTEMLAMP Volkenbond. Een goede dag voor Nederland. De ontwapeningscommissie. Het is gisteren een goede dag geweest voor de' Nederlandsche voorstellen, betref fende de voorbereiding der ontwapenings conferentie alsmede de toevoeging van specialisten op het gebied der kinder-liy- giëne aan de hygiëue-commissie van den Volkenbond. De subcommissie uit de ontwapenings commissie heeft n.l. gisteren den tekst der resolutie vastgesteld, welke heden in de voltallige vergadering der derde commis sie besproken wordt. Hoewel de redactie van het voorstel van Loudon iets verzwakt schijnt te zijn, zoodat niet meer met zooveel woorden do Raad wordt uitgenoodigd, direct aan te vangen met de voorbereiding der ontwape ningsconferentie, blijkt toch uit de toelich ting der ontwerp-resolutie voldoende, dat de groote meerderheid van de commissie wenécht., dat de Raad terstond niet de voorbereiding zal beginnen. Ook wat betreft de wijziging in de coör dinatie-commissie zal de door jhr. Loudon aangegeven gedragslijn vrijwel geheel worden gevolgd. De tegenstand, van Engelsche zijde, te gen de onmiddellijke voorbereiding der ontwapeningsconferentie, schijnt iels ver minderd te zijn, zoodat de voornaamste oppositie thans nog alleen van Italië schijnt te komen. De kinderhygiëne. De vijfde commissie der volkenbondsver gadering hbeft gistermiddag na lange dis cussie het Nederlandsche door professor Frangois verdedigde voorstel aangenomen omtrent, de wensc.helijkheid, dat het hy giënische volkenbondsconiitè bij de behan deling van vraagstukken betreffende de gezondheid der kinderen zich door bijzon dere specialiteiten op het stuk van kinder hygiëne zal laten voorlichten. Een Nederlandsch rapport. De zesde commissie heeft gisteren het rapport van Graaf van Lynden (Neder land) overgenomen betreffende het Litau- sche minderheden-voorstel. De Veiliqheidskwestie. De a.s. ministerconferentie. Het Duitsche rijkskabinet b ij e n. Het Duitsche rijkskabinet is gistermid dag onder voorzitterschap van den rijks kanselier, dr. Luther,bijeengekomen, ter bespreking der uitnoodiging van de geal lieerden om deel te nemen aan de pacts conferentie. De basis voor deze besprekin gen werd gevormd door het rapport van den Duitschen deskundige op de juridische conferentie in Londen, dr. Gaus, over de aldaar gevoerde besprekingen. Eerst in een tweede zitting, welke door president Hindenburg zal worden voorgezeten, zal door het kabinet een definitieve beslissing worden genomen. Vóórdat de" regeering dit definitief be sluit neemt, hetwelk waarschijnlijk Don derdag zal worden bekendgemaakt, zullen eerst nog de commissie voor de buiten- landsche aangelegenheden en de minister presidenten der verschillende landen wor den gehoord. Naar de „Reichsdienst der deutschen Presse" meent te. weten, is aan de interge- allieerde commissie in den laatsten tijd een aantal feiten bekend geworden, waar uit duidelijk zou blijken, dat de Duitsche autoriteiten er ernstig naar streven, in de kwestie der ontwapening alles te doen wat er toe kan medewerken de in de laatste geallieerde nota opgesomde bezwaren in verband met de ontruiming der Keulsche zone uit den weg te ruimen. Een en ander is van bijzonder belang in verband met de aanstaande internationale besprekingen en de jongste verklaringen van den Britschen minister van Buitenl. 'Zaken, Chamberlain, te Genève, volgens welke de ontruiming der Keulsche zone in geen direct verband staat met de kwestie van het veiligheidspact; doch slechts af hangt van de nakoming door Duitschland van de ontwapeningsbepalingen. Naar arbitrage-verdragen In het Oosten. Tsjech o-S 1 o w a k ij e wil onder handelen. Het Wolff-hureau meldt: De Tsjecho-Slowaaksche gezant te Ber lijn, Krosta, heeft namens zijn regeering aan dèn Duitschen minister van Buiten- landsche Zaken, dr. Slreseïnann, in ver band met de in den laatsten tijd tusschen de geallieerden en Duitschland gewisselde nota's medegedeeld, dat de Tsjecho-Slo waaksche regeering bereid is onclerhande- lingen met Duitschland te openen over het afsluiten van een arbitrageverdrag. j De Berlijnsche „Tag" betoogt, dat mag worden verwacht, dat Polen zich zal aan sluiten bij den door Tsjecbo-Slowakije ge- da nep stap. Volgens berichten uit War schau bereidt Polen reeds een nota voor, doch tot dusverre is nog geen officieel© stap door Polen gedaan. De bladen van rechts staan zeer wan trouwend tegenover het voorstel van Tsjecho-Slowakije. Italië. Scheuring onder de oppositie. Do 22 maximalistisehe socialistische Ka merleden hebben besloten zich af te schei den van de andere groepen, die het. blok van den Aventijn vormen en hun volledige vrijheid: van handelen te hernemen. De „Tiines"-correspondent <e Rome acht dit besluit van bijzonder bofang, daar het fei telijk neerkomt op de erkenning, dat de negatieve politiek van de oppositie niet de verwachte-resultaten heeft opgeleverd. Het blok werd in Juli van verleden jaar gevormd, tpeu zeven politieke -groepen be sloten zich uit het parlement terug te trek ken tot de „moreele quaesties" door hen tegen de fascistische regeering opgewor pen, tot haar bevrediging waren opgelost. De communisten waren de eersten, die uit het blok wegliepen, welks positie hierdoor mtusschen juist versterkt werd. De andere groepen vzullen naar de mee ning van den „Times"-man na het uit treden der maximalisten wel genoodzaakt zijn hun standpunt te herzien. Syrië. Een hevige aanval der I^rusen. Door de F ranse h en, afgeslagen. Uit-Parijs wordt gemeld, dat de Drusen in massa een aanval hebben gedaan, welke gepaard ging met buitengewoon hevige stormloopon, op de Fransche colonne in de versterking Messifrey hij Soeëida. De aan val werd afgeslagen. De verliezen bedragen 500 man. Marokko. Biedt Abd-el-Krim vrede aan? Een nog niet bevestigd bericht. De „Daily News" meldt dat een afgezant van Abd-el-Krim, die Vrijdag jl. te Rabat is aangekomen, den Sultan van Marokko een brief heeft overhandigd van Krim, wel ke vredesvoorstellen zou bevatten op de basis van de voorstellen, die door Spanje zijn aangeboden voor het begin van het huidige offensief. De Amerikaansche vliegers. Uit New York wordt gemeld, dat de elaats-secretaris van~buitenlandsche zaken Kellogg, den diplomatieken vertegenwoor diger te Tanger, Blake, telegrafisch er op opmerkzaam op heeft gemaakt, dat door Jt feit van de deelneming door Amerikaan sche vrijwilligers (vliegers) aan den strijd in Marokko aan Fransche zijde, twee inter nationale overeenkomsten worden geschon den. Het is strafbaar, wanneer Amerika nen deelnemen aan militaire operaties te gen een land, waarmede Amerika in vrede leeft. Verder is bepaald, dat de diplomatie ke vertegenwoordigers, daar, waar zij ex- territorialiteitsrechten genieten, Amerika nen zullen beletten aan zulke operaties deel te nemen. Verraad in de baai van Aihucemas. Volgens Riffi, die onlangs van Ajdir te Tanger zijn aangekomen, schrijft Abd-el- Krim de geslaagde Spaansche landing toe aan verraad, gepleegd door invloedrijke Riffi en ook cloor een deel van Boekoja- stammen, tot welk gebied Moro Nueva, de plaats waar de Spaansche landing plaats vond, behoort. Abd-el-Krim heeft zekere gezaghebbende personen gevangen genomen en strafte op zeer ernstige wijze de omliggende Boekoja- dorpen; bij deelde aan die stammen mede, dat zij bij het volgende gevecht tegen do Spanjaarden in de voorste linies geplaatst zullen worden en dan vlak achter zich le den van Abd-el-Krim's eigen stammen krij gen, die opdracht hebben de Boekoja's neer te schieten, als zij weigeren tegen de Span jaarden te vechten. Do zegslieden verklaren verder, dat het complot om de Spanjaarden te laten landen, verraden is door een Moorschen telefonist, die het hoofdkwartier van Abd-el-Krim opzettelijk verkeerd inlichtte omtrent de plaats, waar de Spanjaarden 9 September landden. J)e telèlonist werd gevangen ge nomen, maar op vrije voeten gesteld en be genadigd, toen hij zijn medeplichtigen ver raadde. Amerika, De onlusten in Bolivia. De regeering van Bolivia, die nieuwe pogingen om de orde te verstoren ontdekt heeft, heeft den slaat van beleg afgekon digd. De maatregel zal worden ingetrokken, zoodra alle gevaar geweken is. De openbare orde is overal gewaarborgd. Zuid-Afrika. De zeeliedenstaking. Ernstige gevolgen. Te Pretoria maakt men zich ongerust over do mogelijkheid, dat de zeeliedensla- king zich in de havens zal uitbreiden tot liet spoorwegpersoneel en aldus een alge- meeno ontwrichting van liet verkeer ten gevolge zal hebben. De positie van de re geering is zeer moeilijk. De welvaart van do Zuid-Afrikaansclic Unie wordt be dreigd, doordat Zuid-Afrika tot een slag veld wordt gemaakt voor de staking. De minister van Justitie beeft besloten om de stakers, die te Durban gevangen zijn genomen, in vrijheid (e stollen. Hij schijnt daarbij gedreven te zijn door de vrees, dat het te werk stellen van onder kruipers een conflict in de haven ten ge volge zou hebben. Vcrdkre telegrammen geven een over zicht van de groote nadoelen, die Zuid- Afrika door de staking ondervindt. Do struisvereniadustrie, die zich juist begon te herstellen, kwam onmiddellijk tot stil stand, zoodra de staking begon. De mais- uitvoër wordt buitengewoon belemmerd, en dat in een jaar, waarin een recordoogst is bereikt. Vruchten rotten, de handel in bunkerkolen is tot bijna niets terugge bracht, hetgeen ernstige finaucieele gevol gen heeft voor Natal. De uitvoer van boter en eieren is eveneens tot stilstand gekomen en de geldelijke verliezen voor de boeren worden groot genoemd. Nadat de wisselkoers gedurende drie maanden slationnair is geweest, is hij thans in liet nadeel van Zuid-Afrika ge wijzigd. Bij het publiek beerscht een zeer onaangename stemming jegens de regee- ring van de Unie, jegens de reeders en voornamelijk tegen de Britscho regeeriug, wier passiviteit men niet "begiijpt. BIKHüENLAWD Koninklijke Besluiten. Post ©n telegrafie. Bij Kon. besluit van 16 September zijn, met ingang van 1 October, benoemd tolt di recteur van het telegraafkantoor te Zwolle M. P. Buys, thans directeur van het post- en telegraaf kam boor te Zwijn- dreoht; tot directeur van het post- en tele graafkantoor te Schagen J. Slingerland, thans directeur van het post- on telegraaf kantoor te Terschelling, en is, met ingang van 16 October, benoemd toit directeur van het po9t- en telegraafkantoor te Siibtard J. J. de Jong, thans directeur van het post- etn telegraafkantoor te Boxtel. Minister Welter in Den Haag aangekomen Gistermiddag met den trein van 5.48 uur is de heer Oh. J. I. M. Welter, die is aan gezicht om als Minister van Koloniën in het tegenwoordige kabinet op te treden, aan het Staabssp o o rstation te Den Haag aangekomen. Op het perron waren ter begroeting aanwezig mevrouw Welter met zoons en dochters, en ©enige vrienden van den heer Woliter, verder Zijn Exc. de Mini ster-pre sident H. Golijn, ad interim Minister van Koloniën, mr. dir. M. S. Koster, secretaris generaal van het Departement van Kolo niën, Th. van Voorthuysem, chef van het kabinet van den Minister van Koloniën, luit-kolonel J. M. v. Gogh, chef van de 8e afdeeling van hot Departement van Kolo- nën, mr. H. G. Hagen, raadadviseur, chef van d© le afdeeling van het Departe ment en verdere belangstellenden. De beer Weiter zag er welvarend uit en maakte een prettige®, on jovialen indruk. Na door zijn familie begroet te zijn', had hij een kort onderhoud met den Minister president, waarna ook die aanwezige de- partements-amblenaren hem verwelkom den. Na voor de persfotografen een oogonbllk HET VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. De Nederlandsche voorstellen bij den Volkenbond hebben toch succes. Een hevige aanval der Drusen in Syrië. De zeeliedenstaking in Zuid-Afrika en haar gevolgen. BINNENLAND. Het Duitsche tarief van invoerrechten (L. en T., 2de blad). Prof. dr. O. Lanz te Amsterdam over de sport (2de blad). Prof. C. Feldmann te Delft over de op leiding tot ingenieur (2de blad). Onze Geïllustreerde Pacha De photo-pagina geeft o.rn. te zien: De consecratie van de nieuwe St. Josephkcrk Eenige sportkiekjes Mr. Troelstra en liet congres der S. D. A. P. en N. V. V. te hebben, geposeerd vertrok de lieer Wel' ter met zij® familie per auto huiswaarts I Arbeidswet 1919. I O v e r w e r k v o t g u n n i 11 g voor I 1 c o li t i n u b e d r i j v e n. 1 De Minister va® Arbeid, IIa®del en NijJ 'verheid heeft aan hoofden of bestuurders 'van onder nemingen, waarin de in artikel :39, onder A of B, va® het Werktijdenbe- "slui't voor fabrieken of werkplaatsen 1923 genoemde arbexl wordt verricht, i® alle gemoen'Uen des Rijks vergund, dat in h mi ne ondernemingen, gedurende het tijdvak 'van 1 October tot e® met 31 Decern hei' '1925, mannelijke arbeiders van 18 jaar of ónder, d'e arbeid verrichten ingevolge het 'bepaalde bij artikel 39 van genoemd 'Werkt'jdenboshiit, voor zoover zulks noo- 'tlig is om in een ©continu werkend® fa briek of werkplaats arbeid in een drie- •ploegenslelsel mogelijk te maken, i® af wijking van het bepaalde bij artikel 24 der Arbe'dswet 1919 aldaar arbeid ver richten: a. gedurende 62 ure® per week, mits niet langer dia® 168 uren in dlrie achtereenvol gende weken; b. in drie achtereen volgende weken ge durende 56 uren, lus®alien 10 uur des na- nrdldags en 6 uur des voorraiddags. Het merken van eieren. Een bespreking o])ba®don ovci een regeling. 13 October zal op het ministerie va® landbouw een bespreking püaafos bobben, waartoe organisaties en bij den cierhan- del bellang hebbende personen zijn uiige- noodi'gd, over oen regeling inzake het mer ken van eieren. Dc intrekking van art. 40 van het Bezoldig'ngsbesluit. Hel Gerechtshof te 's-Gravenhage hoeft de pleidooien in dé procedure van den Gentr. Bond van Ned. Post-, Telegraaf- en Telefoon personeel (aangegaan op naam van A J. M. v. d. Wielen, brieven- en te legrambesteller te Amsterdam) legen den Staat naar aanleiding va® de iuitrekking van art. 40 van hot. Bcwoldjgingsbesluit bepaald op 6 Jan. 1926, des voormiddags le 10 uur. Afvloeiing Rijkspersoneel. Met ingang van 1 Januari 1926 zullem, naar we vernemen, plm. 25 man vast per-» soneel in dienst van 's Rijks Munt worden alge vlo e'd. Onder deze 25 man zijn zoowel ambte naren, behoorend tot beft hoogor als tot hot lager personeel. De buitenlandsche briefkaarten. Voor zooveel b'j hot publiek briefkaarten mot zogolafdruik van 12Vx cent voorban* den zijn, welk© niet vóór 1 October a s. worden opgebruikt, kan den directeur van het betrokken postkantoor worden ver zocht om togen heft tijdstip, waarop de ta-< rLef®verlaging in werking itrcodt, 2% cent per exemplaar terug te om'van gen. De in diening van deze verzoeken behoort met overlegging van do kaarten uiterlijk 30 September plaats te vinden. Te Rotterdam is overled'O® de heer B. 'J. Rich ters, lid van den gemeenteraad, die ve'e jaren in dat lichaam voor de anti-* revolutionaire partij zilk'ng heeft gehndL. Prins Hendrik is voornemens ln het begin dozer week zich voor eenige dagen naar Zwitserland te begeven. De gewonio audiëntie van den minis* ter van Oorlog zal op Donderdag 24 Sep-* tenrber 1925 nieit plaats hebben De gewone audiëntie van don Minis ter van Koloniën zal op Vrijdag 25 Sep* tember a.s. ruiet ploaits hebben.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1925 | | pagina 1