„Be leidsciie Courant''
Tweede Blad
PRIESTER EN HELD.
Zaterdag 19 September 1925
JAN DE BAKKER.
n.
(Slot)'.
Jan. de Bakker oefende m zijn huwe
lijk do priesterlijk© functies niet meer uit.
Door 'bet bakken van brood voorzag hij
in zijn levensonderhoud. Kier van kreeg
.hij zijn naam. M'aar na ©enige maanden,
in ilan voorzomer van '1524, werd iraWoor-
drn een aflaat .alfgekondigd. Nu is het be-
keiuL dat juist oen aflaatverkondiging
aanleiding geweest was tot het eerste op-
ii'cd'cui van Luther. Dat voorbeeld volgde
Jan de Bakker: hij herneemt .zijn priea-
terlijketeadijko functies, waaraan hij geen
Waarde meer !hechtte, ton einde in den
biechtstoel tegen den aflaat te ageer en.
'Deze ba.nidelwijze zal toch zeker niemand
goedkeuren: ze 'is de praktijk van de ver
keerde leer, dat het goede doel de -sleschto
middtflen liei'gt. Ook las hij in dezen tijd
weer de H. Mis.
Maar dit. optreden werd zijn ongeluk.
- D/ocuden kreeg in dóe dagen een nieuwen
pastoor, die van de bestrijding der nieuwe
leer meer werk maakte dan zijn voorgan
ger dat gedaan had. Hij klaagde Jan den
Bakker aan, «eerst bij het stadsbestuur, en,
io'en dtt niet afdoende bleek, b;j de land
voogdes, die in Mecbelen resideerde. Jan
'de IMcker c»a zijn vrouw werden o'p h'aar
hevel 's nachts uit Woerden opgelicht, en
'naai? de gevangenis in den TJaag gebracht.
Dit OKict gebeurd zijn in het begin van
'1525.
Het schijnt e.enige maanden geduurd te
'JiebhöB, eer het proces logen. Pislorius
Voosgoed lïegalü. Begin Juli kwam do in
quisiteur Nicolaas Gopirira do M'Oli'tibus
naar don Haag, vergezeld van ©enige hel
pers. Aan die zittingen niamen .ook deel
'tweo lerten van het Hof van Holland, om
te watkvn, dat de privileges niet geschon
den worden. Deze hoeren hadden de zanik
te o*deraoeken, maar de uitspraak zou
gedaan worden door den voorzitter van
den Cfroolen Raad te M echel en; Mr. Joost
Laurensz.
Reeds bij bet eerste verhoor bleek, dat
de Bakker op de fundamenteel© punten
aanhanger van Lu Uier was: het gezag van
de Kerk erkende hij niet, liet eenig r,©zag
voov hem was de H. Schrift. Een afzon
derlijk priesterschap bestaat er volgens
hem n:et, cle Kerk kan oen priester het
lutwfeïïjfc raie-t verbeden. Vergeefs deden de
inquisiteurs pogingen., om Pistorius tot in
keer fe brengen. Het mocht niet haten, dat
zij zijn vader bij hem toelieten, want deze
Verdedigde het huwelijk van zijn .zoon.
Toen hebbeu zij him loo vlucht genomen
tot strenge middelen. Toi dan toe was
hot verblijf van den aangeklaagde geweest
d'o ïidderkamer van de Gevangenpoort,
waar Irj in gezelschap van lanideren zat,
nu werd hij overgebracht eerst naar een
afzonder1 ijk vertrek, woldra naar d:en
..gireijool", een donker kerkerhol, dat hij
deelde mot twee ter dood veroordeelden, en
waar straks nog tien land'oopers hem tre-
zt'i-aSmp zouden houden. Daar ontvingen
de gevangenen slechts wa'^ I.rood. niet
eens sfroo voor ligging, behalve- wanheèr
milddadige menschen hun als aalmoes
wat bezorgden. De eenige troost was, dat
h ij door een houten beschot kou spreken
niet ffnafeus en de andere gevangenen
gingen een droeve en zware zes
weken voor den Bakker voorbj, waarin
hef niet onlbraik aan poging-en, om hem tolt
ludero gedachten te brengen. Die pogin
gen waven ij del. Als het waar is, wat
Gisatferas ervan vertelt, en er is (ten stotte
Igèun roden., onn daaraan te twijfeilen, dan
/had Jam de Bakker zich zóó ingeleefd in
de iueuwe leerstellingen, die hij aanhing,
dat z'rb bij hem een overtuiging gevormd
had, dm l ij tot den dood meende te moeten
i\ orctejigrn. Kunnen w'e het wel a.nders
ver.-daan, wanneer hii aan den inquisi-
leur, dg hem tot terugkeer vermaant, ant
woordt: „lek wil God nlocb zijn Woord
fliet Joodlienera''? En zijn vader ze.id'e bij
het laatste afscheidt: ,,Ick b'dd'e u mijn
aldcrïiefsle zone. dat ghi van twoort Gods
.niet en wijekt. ick w'l u gaerne opofferen
als ATvMmm zïin souje dM« orM" n sX
FEUILLETON.
Naar het Spaansch van Luis Coloma S.J.
door Th. L. T.
Hoe t in het Katholieke leger toeging
1572.
Toen hij hij cle gracht gekomen was,
hel zich een tweede losbranding der mus
ketiers hooren, de ijverige missionaris
valt aan den kant der gracht neer, rolt
naap heneden en komt op oen hoop lijken
terecht.
De nacht had zijn valen sluier ovor het
droevig tooneel van verwoesting en ver
schrikking gespreid. Intusschen. pater
Fernandez was niet dood. hij was niet
^ens gewond; voorzichtigheidshalve had
•JU zich als dood gehouden, om zoodoende
des (e zekerder de kogels der vijanden te
Qalgaan. Van den stapel der lijken, die
heni tot hoofdkussen heeft gediend, ver
heft hij behoedzaam het hoofd, angstig
luistert hij, of er zich vijanden boven
An?3 aan ^erl £racl,t bevinden.
Als hij 2ich verzekerd heeft, dat er geen
l'JUj staat hij op, rekt zijne leden, door
lang uur van strikte onbeweeglijkheid
Verstijfd, wat uit, en al ronddwalend en
*oekend onder deze reeds koud gewórden
on-c verdriet niet acu." We behoeven
onze bewondering aan dezen moed mi et
te onthouden, al betreuren we liet. dal hij
gesteld werd in den dienst van deze zaak.
Eind Augustus kwam de lanfclvoogd'es
jHargaretha met aanzienlijke personen,
pnder wie ook clo president van den Groo-
iten Raad in den Haager zou een eind aan
lli'rft proces gemaakt worden. Opnieuw
,wercl Pislorius verhoord', opnieuw werden
pogingen gedaan,, oirn hem tot toegeven to
bewegen. Hij- weigerde ook te biechten.
Op den 14 September werd hctm zijn
.terechtstelling tegen den volgenden dag
aangezegd. Den löden was voor de zaal
,van het Hof een stellage opgeriohit, waar
op te negen uur de kerkelijke on burger
lijk autoriteiten, plaalts namen. Jan de
.Bakker werd voorgeleid in vol priesterlijk
-ornaat. De zilt ting begon met een predika
tie van een Franciscaan uiit Leiden, die
nogmaals vergiffenis aanbood, ingeval de
(aangeklaagde zijn dwaling wilde herroe
pen. Na de rede wendde zich de Bakker
tot het volk niet do woorden; ..Broeders
»siet hoe gheweldeliken wort Antichrist
.giheloof nu voor ghostolt."
Daarna voltrok de wijbisschop van
Utredlit. do treurige plechtigheid der de
gradatie: do teekenen van zij'n priester
lijke waardigheid werden Jan. den Bakker
ontnomen), en in plaats daarvan werd hem
,door de beulsknechten aangetrokken een
kort. geel kleed, en oen gele zotskap op helt
hoofd gezet. Pistorius verklaarde, dat het
dragen van het spotkleed hem deel gaf aan
het lijden van Ohristus.
Terstond daarop las de officinal het von
nis voor van den inquisitie raad, waarbij
Pislorius als ketter veroordeeld werd, en
tot het ondergaan van de rechtmatige
straf aan den wereldlijken arm word uit-
gfllieverd. Nr. die uitspraak gingen, alle
geestelijke heeren weg, en het Hof ver
oordeelde Pistorius tot den vuurdood. Hef
vonnis werd onmiddellijk uitgevoerd. De
veraordee'de toonde tolt heit einde een
grooten moed.
Treffend anoet hot moment geweest zijn,
jio'en do man op weg naar de Plaats, waar
de bram (Map el wais -opgericht, langs de
Gevangenpoort kwam, waar zijn medege
vangenen. hom begroeten met de woorden:
j,Broeder s'trijd vromelijk, wij zullen u
volgen", en terstond daarna de kerkelijke
.gezangen aanhieven Te Beum laudaimus
en 0 beaila sanctorum martyrum soGcmnia,
Er ward haast gemaakt mol de ler.ecöit-
steflling. Toen de bead hem volga as gebruik
om vergiffenis woog, antwoordde Pisto
rius: „Broeder '1 is u al vergeven, ik wist
reeds een jaar ge'eden. dat dit liet einde
zou zijn." Dan wordt hem een zakje bus
kruit op de borst gehangen, de brandsta
pel wordt ontstoken, en tegelijkertijd door
de ontplofing van liet buskruit een einde
gemaakt aan het l:j(len v-an Pistorius, die
zijn ziel aan dien Heer aanbeval.
Dit is de geschiedenis van Jan den Bak
ker. zooals wij die kennen door Gnafeus.
Wat ervan te zeggen? Voor hel leven van
den man kan ik moeilijk eenige bewonde
ring hebben, zijn dood maakt, den to druk.
dat hij inderdaad gestorven is voor zijn,
hoe dam ook verworven overtuiging. Wan
neer we de feilen kennen', zooails ze zich
hebben 'toegedragen, danbegrijpen we vol
komen, dat onze piot es (ank/che landgc-
ruo'oben do nagedachtenis van dozen man
in ©ere houden, en zullen wij .er n'tot aan
denken, om htm de feestviering kwaflijk
te nomen. Wij slaan daartegenover afwij
zend, maar begrijpend.
Maar dat feest moet niet uitgebuit wor
den tot anli-papistische propaganda. In
het nummer van 17 September nam De
Le'dscbe Courant uit De Tijd over oen
citaat van de redevoering, die de hoor
Laudy „op den Katholiekendog hie'd.
Daaruit blijkt duidelijk, dat de Katholie
ken betreuren veel, wal er in de zestiende
eeuw in ons land, gebeurd is ter onder
drukking vara het Protestantisme. Inder
daad, wanneer we het recht van de staats
macht in die dagen .om ketters i© straf
fen, verdedigen, dan willen we daarmee
niet zeggen, dat we de methode vair pro
ces-voeren era dam aard van de straffen,
die wordlen toegepast., vrij vinden van,
werblijfeeilem vara de oude barhaarschihe'id.
Maai' we mogen van oraize tegenstanders
vragen, dal zij, ge-lijk wij onus best dlóen,
om Jam don Bakker uit de omstaradrighe-
den te verklaren en gedeeltelijk te veront
schuldigen, op Ijim beurt rekening hoiuden
met de tijdsomstandigheden, wanneer zij
oordedien over mensehen, die met de ver
oordeel img van Jan den Bakker meenden
hun plicht te dnon-
En in deze dagen, zoo vlak na de vie
ring van den groolen Petrus Canishis,
mogen we hot to:h ook wel eens zeggen,
dat. heston In he' licht van de uitkomst.
en verstijfde lichamen, fluistert hij van
tijd tot tijd:
„Zijt gij nog in leven, mijn broeder? Ik
Jxfj pater Juan FernadezJ die gekomen is
om uw biecht te hooren en uwo ziel te
redden."
De meeste keeren ontving hij geen ant
woord; maar menigmaal zeide hem een
benauwde zucht, als een ademtocht zoo
zacht, dat het leven nog niet geheel gewe
ken was, en een arme ziel zijn komst had
afgewacht alvorens haar vlucht naar den
hemel te nemen. Dan sloop hij kruipend
in de richting, vanwaar de verzuchliug
gekomen was, en herhaalde met onder
drukte stem zijn vraag; een tweede ver
zuchting antwoordde hem. Al rondtasten
de in de duisternis bevrijdde hij den ge
wonden soldaat van de lijken, waaronder
hij bedolven was, drukte zijn oor op de
koortsige lippen van den stervende, ont
ving een korte belijdenis zijner zonden-
schuld en gaf hem een laatste absolutie.
Op deze wijze onderzocht hij geheel dit
deel der gracht en hoorde gedurende den
nacht de biecht van twee en veertig ster
venden. Na zijn verheven taak volbracht
te hebben, trok paler Juan Fernandez bij
het aanbreken van het morgenlicht de
gracht weer over, en met bloed en slijk
bedekt, doodelijk vermoeid en afgemat,
zich nauwelijks kunnende voorlsleepen,
kwam hij in de legerplaats terug.
De hoera's van de voorposten, die don
Kavel V met zijn kettervervolging op den
verkeerden weg was: niettegenstaande
brandstapel en Schavot -heeft de hervor
ming het in on-s land het ten slotte gewon
nen, en dat in. denzelfden tijd. toen Petrus
Gan isius Zuid -Du LtscMamfd voor de Kork
behield zonder ©enig geweld, maar door
-die kracht der overtuigiiDg en door to zor
gen, dat de menschen in de van misbrui
ken gezuiverde Kerk weer gingen zien do
onbevlekte Bruid van Ohristus.
Moge het gebed van den nieuwen kerk
leeraar verwerven, dat de oude veefen',
door oude foutera ontstaan, ©toddlijk mo
gen vergeten worden, en ons volk'met zijn
.prachtige eigenschappen tot de Kerk van
Christus terugfkcoro.
Wie roept daartoe in het vervolg iedo-
ron dag onzen vaderlandscbon heilige aan?
Warmond. W. NOLET.
Buitenl. Weekoverzicht.
Laten wij vandaag pons beginnen mot
IT een sprookje te vertellen, een sprookje
van een Oosterschen prins.
Er was eens hel is al meer dan 20
jaren geloden een schoone -prins, die
den naam droog van Ahmed Seifeddin en
een lieftallige zustor had. Daar dit prin
sesje een lieusche prinses'was met allo
edelaardige eigenschappen, die bij prin
sessen passen, nam do koning van Egypte
althans dat zou hij later worden
haar tot vrouw. Nu is een huwelijk ge
woonlijk liet eind van de vertelling; zij
leefden dan verder nog vele jaren in geluk
en voorspoed. Maar hier begint de vertel
ling' pas, want de vorstelijke gemaal leef
de met zijn gemalin niet in pais onde vree.
Het arme prinsesje vergoot heete tra
nen van verdriet en klaagde haar nood
aan haren broeder, prins Ahmed. Zoodra
deze het betraande gezichtje van zijn zus
ter zag. zwoer hij bloedige wraak, kocht
een pistool en schoot op zijn zwager. Tn
gewone sprookjes wordt de „schurk" al
tijd door den „held" gedood Maar hier
gebeurde dat niet. De booze koning stierf
niet, maar liet den heldhaftige» prins
voor gek verklaren en hem opsluiten op
een ver afgelegen eiland.
Dat eiland nu was geen onbewoond
eiland, het heette Engeland en het parti
culiere krankzinnigengesticht was te Tico-
iïurst. Aldaar zuchtte de prins 23 jaar in
ballingschap. Totdat hij dezer dagen wist
te ontvluchten en na veel avonturen einde
lijk behouden terugkeerde in Gons'lanfino-
pél, de stad der khaliefeh (die er ook al
niet meer zijn!)
Dat is hel sprookje van den ontvluchten
prins Seifeddin. dat zich nu eens niet af
speelde in den romantischen tijd van de
,,i00i nacht", maar in onzen hoogst rca-
listischen tijd.
Het feit van cle ontvluchting van den
prins geeft de „Westminster Gazette" in-
lussclien aanleiding, om aan liet adres
van de Kngelsche regeering enkele vragen
te stellen, die doen vermoeden, dat de
prins werd vastgehouden om politieke re
denen.
Het blad vraagt: Waarom werd de prins
als een krankzinnige naar Engeland ge
bracht door een officier van den Engel-
sclien' agent-generaal? Wnt is het Foreign
Office van deze buitengewone zaak be1
kend?
Verder wijst het blad er op dat perso
nen, die hebben meegeholpen lot het veiv-
trek van den prins, door ambtenaren van
de „Special Branch" van Scotland Yard,
die nauw verhonden is met den geheimen
dienst en gewoonlijk zaken van groot poli
tiek gewicht behandelt, werden achter
volgd en ondervraagd. Waarom, vraagt de
..Westminster", werd de „Special Branch"
in den arm genomen om het spoor van
den prins te zoeken en zijn vrienden te
intimidcercn? Is dit op instigatie van het
Foreign Offic-e geschied?
Het blad meent dat op al deze vragen
een antwoord dient te worden gegeven
in verband met de bewering dat do prins
nooit krankzinnig is geweest en met liet
feit dat' do Engelsclie regeering betrok
ken was bij zijn transport en opsluiting.
Het blad deelt ten slotte mede dat de
vrienden van den prins voornemens zijn,
hem door (1e grootste deskundigen van
Europa te doen onderzoeken, en te doen
vaststellen dat hij Turksch onderdaan is.
zoodat zijn vermogen, dat meer dan 36
millioen gulden zou bedragen, niet door
de Egyptische regeering kan worden be
heerd.
De Volkenbond. De stap van
het sprookjesland naar het land der vre-
lerugkeer van don ouverschrokken pater
begroetten, drongen door tot den hertog
van Parma, die juist bezig was in hot
kamp met liet nemen van maatregelen en
het geven van hevelen voor een nieuwe
bestorming. In galop begeeft hij zich Ier
begroeting naar don pater Jesuiet, stijgt
van zijn paard, en in tegenwoordigheid
van de officieren en soldaten, die hem
vreugdevol begeleiden, drukt hij in zijne
strijdensmoede handen een andere hand,
vermoeid van het zegenen en vergeven,
om er daarna eerbiedig zijn lippen op te
drukken.
„Pater" zegt hij vervolgens tot den
missionaris, „neem mijn paard en begeef
u naar mijn tent om een welverdiende
rust te genieten."
Zich vervolgens tot den nieuwen hop
man wendende, voegde hij er bij:
„Alvar do Mirabal", houd voor den pa
ter den teugel en erken, dat het ditmaal
moeilijker en heldhaftiger is geweest, eene
absolutie to geven, dan de wallen van
Maastricht te beklimmen".
Naschrift van den vertaler.
Parma was door den aanvankelijken.
tegenspoed voor Maastricht niet ontmoe
digd. Hij vulde liet getal der gesneuvelden
uit de naaste bezettingen aan en deed
nieuwe mijnen aanleggen, van welke hij in
dit beleg er twee en twintig liet springen.
des-idealcn is op papier gauw gezet. Hot
klinkt ook als een sprookje, te hooren hoe
goede vorderingen liet werk van den vre
de te Genève maakt, zoo kort na den we
reldoorlog. Twee kwesties die in den af-
geloopen week zijn aangeroerd, trekken
vooral de aandacht n.l. die der economi
sche samenwerking en die van de ontwa
pening.
Er liggen 'thans twee belangrijke resolu
ties ter tafel voor het instellen van com
missies van voorbereiding.
Een dezer is het werk van de Fransche
delegatie, die bij monde van den oud-
minister Louchcur den Bond ullnoodigt
op breeden grondslag een commissie van
voorbereiding in to stellen voor de latere
bijeenroeping van een internationale
conferentie, ten einde door het wegne
men van de diepere oorzaken voor oorlog,
bij te dragen tot verhooging van de vei
ligheid. van de wereld. Met nadruk wees
Loucheur daarbij op het groole gevaar,
gelegen in het scherpe nationalisme, het
welk de verschillende landen er toe drijft
hun grenzen te sluiten.
De tweede commissie van voorbereiding
betreft de ontwapening, waaraan do Ne-
derlandsche gedelegeerde jhr. Loudon laai
vasthoudt. In do derde commissie heeft hij
de Nederlandsche denkbeelden nader uil-
gewerkt, waarbij hij er nogmaals op
wees, dat het allerminst de bedoeling is do
ontwapeningsconferentie zélf voorbarig te
doen plaats hebben. Zéér goed toch werd
ingezien, dat, zou men met deze le forcee-
ren zonder dat bepaalde landen het gevoel
hebben van voldoend verzekerde veiligheid
het geheel opeen mislukking moet uil-
loopen. Bedoeld wordt hier op de eerste
plaats Frankrijk en België.
Als om aan de juistheid van dit inzicht
klem bij te zetten, hebben de Belgische ge
delegeerde De Brouckère en diens Fran
sche collega De Jouvcnel met zooveel woor
den verklaard, dat men volkomen bereid
is mede te werken aan do beperking van
de bewapening, mits men éérst de zeker
heid heeft, dat de veiligheid gewaarborgd
is. Hetgeen intusschen allerminst be
hoeft uit te sluiten, dat vast met de voor
bereiding wordt begonnen. Gedachtig aan
het feit, dat verleden jaar in de betrok
ken commissie tevergeefs gepleit is voor
volkomen vrije ineeningsuiling, achtte de
heer Loudon het een eerste vereischto, dat.
hierin wordt voorzien in de te vormen
voorbereid i liftcommissie.
Hel schijnt, dat liet Nederlandsche
voorstel wel kans van slagen heeft, maar
....Engeland is er niet voor cn Engeland
heefI heel wat meer in de melk te brok
ken dan Nederland!
M a r o k k o. In ons vorig overzicht
-spraken wij de meening uit, dat „het"
groole offensief toch werkelijk begonnen
was. Doch deze week bleek dit offensief
nog maar een voorspel te zijn van ..hel'
groole offensief, dat nog komen moet. Al
thans Painlcvé heeft dat zoo gezegd.
Doch op den nuchter opmerkenden buiten
staander maakt deze aankondiging van
dat groole offensief den indruk van een
doekje voor liet Moeden. Hel heeft or allen
schijn van, dat men maar beweert, alle
gestelde doeleinden le hebben bereikt",
terwijl liet offensief inderdaad is vaslgo-
loopen En nu schijnen de Fransehen nog
wel eenig succes te hebben bereikt, maar
den Spanjaarden in liet Noorden gaat het
niet voorspoedig. Ondanks de berichten
van de schil terend geslaagde landing bij
Alliucemas, blijkt achteraf, dat zij op liet
voorgebergte bij Mor O Nuevo aan een
Iroostelooze kust op een kluitje zitten,
wachtend op leeftocht; water en nieuwe
versterkingen ,dio hun wegens den op
nieuw opgestoken ongunstigen wind niet
gebracht kunnen worden, en middelerwijl
1 >ombavdeoren de Rifkabylen hen vooral
's nachts, wat oen cnerveerende uitwer
king op de landingsmacht moet hebben.
Het resultaat van het Fransche offen
sief is dat de Franschon thans in hel be
zit. zijn van de linies, waaruit zij in hel
voorjaar door de Riffs werden verdreven.
De Engelsclie bladen wijden 'bijzonclor
veel aandacht aan dozen strijd in Marok
ko en het is opvallend hoe uit de meeste,
beschouwingen een bedekte toon van twij
fel spreekt. De „Daily News" bijv., die
zich afvraagt of maarschalk Pétain, uit
gaande van dit aanvankelijk succes, in
staat zal zijn don Moorgclien leider een
afdoende nederlaag toe te brengen en den
wedstrijd met liet regenseizoen te winnen,
dat over zes weken de bergpaden in rivie
ren en de riviertjes in woeste bergstroo-
inen zal veranderen, waars cl «nvt. dal men
zich niet' door het vreugdegejuich in
Na vasten voel in do hoofdgracht ver
kregen te hebben, liet hij nogmaals do
stad opeischen en een eerlijk verdrag aan
bieden. „De tijd dor genade", zeide hij,
„was nog daar, maar eenmaal verloopen,
zou zij haren ondergang alleen aan zich
zelve le wijten hebben."
Do belegerden, door een brief van Oran
je, welke hun do verzekering gaf, dat zij
binnen veertien dagen zouden ontzet wor
den, aangewakkerd, weigerden andermaal
do overgave' dor stad. Wel is waar bracht
Oranje een leger bijeen, maar zijn krijgs
macht was te gering om tegen het sterk
verschanste leger der Spanjaarden, onder
bevel van den grootsten veldheer van zijn
tijd, iets te kunnen ondernemen.
Na een beleg van ruim honderd dagen
waren bijne alle vestingwerken in de
macht van Parma, slechts een enkele
muur scheidde do belegeraars van de be
legerden; het uur van ondergang was
voor het rampzalige Maastricht aange
broken.
Op een vroegen morgen geeft Parma be
vel den scheidsmuur te beklimmen; te ge
lijk dringen zijn troepen door een onder-
aardsclien gang heen, en de Spanjaarden
dringen de stad binnen. De wanhopige
tegenstand van soldaten, burgers en vrou
wen in de stralen, en van de kinderen in
do huizen, die uit de vensters en van de
daken steenen en balken op de binnen
storm enden tfenlelden, of wel kokend wa-
Frankrijk en Spanje over het begonnen
offensief moet laten bedriegen. Zelfs in
dien de factor tijd van geringe beteekenis
ware, schrijft het blad, zouden maar
schalk Pétain en de markies do Estella
reeds een buitengewoon moeilijke taak
voor de borst hebben. Maar met slechts
zes weken ter beschikking slaan zij voor
een onderneming, waarvoor zelfs een Na
poleon wellicht ware teruggeschrikt.
Gemengde Berichten
DE STORMRAMP.
Pater Wennekendonk vertelt.
Brusse van de „N. Rott. Crt." is naar
J.angenboom geweest en laat pater Wen
nekendonk nog eens vertollen van do ramp
Wc lezen er o.a volgende treffende bijzon
derheden:
„Pater Wennekendonk vertelde:
't Is eigenaardig, zooals bij het naderen
van den cycloon mensch en dier langs
de wegen en in 't veld zich naar hetzelf
de instinct hebben gedragen. Toen 't zoo
onheilspellend donker werd, nog vóór
do tornado aangcwerveld kwam, hebben
de meesten zich plat op den grond laten
vallen, met T hoofd van de hoos afge
wend. Zoo deden volwassenen, kinderen,
koeien, paarden. Bij sommige heesten
werkte het voorgevoel van het komend
onheil sneller dan bij do menschen. Ik
heb van verscheiden boeren gehoord, dip
aan 't ploegen waren, dat hun paarden
enkele minuten tevoren ophielden met wel
ken, zinnend stil bleven slaan, zich
omkeerend naar don haas, ja, veelal naast
hem kwamen staan, den kop op zijn
schouder.
Een treffend geval word mij verteld: Een
boerenknecht werd door liet noodweer
overvallen en kon nog juist op zijn paard
het erf bereiken. Maar de tijd ontbrak om
den stal binnen te gaan. Hij gaf zijn dier
de sporen en reed in galop de deur van do
keuken in. Hier spoelden vier kinderen.
De ouders waren juist bezig op de deel,
toen. daar opeens de muren scheurden, do
dakpannen neerkletterden. 'In doodsangst
snelt de moeder naar het woonvertrek,
ziet er do ineenstorting, 't nog opstuivend
puin, gilt om haat' jongste: „mennok-e,
meimeke, waar zijt go toch?.
„Ta ta, ta ta...." hoort zij z'n stem
metje vleiend antwoorden. Maar nog ziet
zij niets. Tot dc stofwolk zich neerlegt.
Dan vindt zij haar kinderen terug, ineen
gedoken, mot den kleinste in 't midden
onder den buik van hot paard, ongedeerd
Vijf minuten lang, zoolang als 't tempeest
had geduurd, was het trouwe dier daar
beschermend over ze heen blijven staan.
Een anderen ruiter verging liet minder
fortuinlijk. Die jonge boer werd door de
tornado uit het zadel gelicht, over een
hooischelf, toen over hel dak van een huis
hoengeworpen, waar hij bleef liggen
zonder eenig letsel.
Zoo ovcricwaiYi liet een broeder uil ons
klooster. Hij was juist huilen, wilde het
waschhuis binnenvluchten, werd een
meter hoog van den grond opgezogen, zqg
gelijktijdig den toren over zich been
waaien.... en geen schram, geen spoor
van eenige blessuur.
Drie meisjes met een melkwagentjc wa
ren nog maar honderd pas van huis, toen
zij twee lichte wolken over don grond za
gen aankomen. Do stormzuiging w'u rp
ben neer. Aan elkaar vastgeklemd, wacht
ten zij af.... en toen vertelden zij mij
sloeg dc bliksem uit die wolken: omhóóg
naar de lucht. Een oogenhlik later was liet
slikke-donker.
Hetzelfde, trouwens, heeft c-n vlieger
waargenomen. Op het dreigend moment,
dat dc tornado voorafging, kwam hij uit
rle richting Wanrooy op hel dorp Zeeland
aangevlogen. Verschrikt keerde hij terug,
deed een noodlanding, on vertelde aan do
menschen: hij had hier hoven do streek
een vuurzee zien oplaaien, waar hii niet
doorheen durfde. Kort daarop ging bij
weer de lucht in, vervolgde onvervaard zijn
koers en zag de verwoesting. Maar
aan den rand 'van den weg, dien do cy
cloon heeft genomen, ploegden dc boeren
in liet veld rustig voort. Alleen getuigden
zij later, dat zij de hei in lichtplan te had
den zien staan.
En al is hel offer van twee jonge le
vens. van een jongen en een meisje van
zestien en twaalf jaar, natuurlijk een ver
lies, dat boven alle materieels schade uit
gaat, toch is het oen wonder, dat dit
mateloos natuurgeweld niet meer men-
schenlevens geöischt heeft. Des lo zwaar
der schade, helaas, is er door aangericht
ter, gloeiend zand en andere brandstoffen
op hen wierpen, ontvlamde slechts le
meer do woede der overwinnaars. De
Spanjaarden, die zelvo geduchte verliezen,
leden,.sabelden zonder genade neder wien
in hun bereik viel.
De gewonde Pappin besluit dc voorstad
Wijk aan Parma te betwisten, on laat. lot
dat einde de Maasbrug aan die zijde door
middel van buskruit springen. Voor do
vluchtende Maastrichtenaars was dit al-
lernoodlottigst; door do overwinnende
Spanjaarden vervolgd, vonden velen, die
aan het zwaard ontkwamen, den dood in
de rivier. De voorstad Wijk werd bij over
rompeling genomen cn uitgemoord en
Maastricht drie dagen achtereen geplun
derd on gedeeltelijk aan de vlammen prijs
gegeven.
Het ontvolkte en vernielde Maastricht
werd later door Luikenaars en landslie
den uit den omtrok allengs weder eenigs-
zins bevolkt: maar in het begin der ze
ventiende eeuw getuigden nog do puin—
hoopen, welke verwoestingen vuur, staal
en roof hier hadden teweeggebracht. Aan
zienlijk ook waren dc verliezen door den
overwinnaar geleden. Immers, men be
weert dat veerlienduizend man. waaron
der beroemde bevelhebbers en aanzienlijke
ridders van Parma's leger, voor en in
Maastricht zijn omgekomen.
EINDE. i
