Aanbesteding
PRIESTER EN HELD.
STflTEM-GEKERAftL
EERSTE KAMER.
Vergadering van gisteren.
Be Voorzitter houdt aan het begin
Sder vergadering eén korte rode.
Ingekomen la een bericht van verhin
dering van den heer Arnta wegens een
ongeval met zijn auto.
Voorts Ls ingekomen een brief van den
heer Cramer en één van den heer Sten
huis, houdende mededoeling, dat zij be
danken voor het lidmaatschap dezer Kar-
mar wegens hun benoeming tot lid der
Tweode Kamer. Aangenomen voor kennis
geving.
Ingekomen zijn twee missievon van den
fclaatsvervangenden voorzitter van het
Centraal Stembureau, houdende kennisge
ving van de benoeming van de heeren P.
Banz te Amsterdam en L. M. Hermans te
Arnhem tot lid der Eerste Kamer.
De Voorzitter benoemt tot leden
'der commisie tot onderzoek van de ge
loofsbrieven de heeren Heerkens Thijssen,
yan den Berg en De Zeeuw.
De Voorzitter stelt voor, de Troon
rede in een adres van antwoord te beant
woorden.
Daartoe wordt z. h. e. besloten.
De Kamer gaat over tot het trekken van
Öe afdeelingen en begeeft zich in de af-
deelingen tot benoeming van voorzitters
der afdeelingen, ondervoorzitters en van
vijf leden der commissie van redactie van
het Adres van Antwoord.
Na heropening deelt de Voorzitter
mede, dat tot voorzitters der afdeelingen
zijn benoemd de heeren F ranss en, v. Was-
senaer v. Catwijck, v. d. Maessen de Som-
bref, De Vries en Rink, en tot ondervoor
zitters de heeren Heerkens Thijssen, De
Vlugt, De Vos van Steenwijk, Verheijen
en De Gijselaar.
Tot leden van de commissie van redac
tie voor het Adres van Antwoord zijn be
noemd de heeren Verkonteren. Briët, Haa-
zevoet, Blomjous en v. d. Lande.
De Voorzitter benoemt tot leden
van de commissie voor de verzoekschrif
ten de heeren Heerkens Thijssen, Slote-
maker de Bruine, v. d. Berg, Rup^o en
Briët.
De Voorzitter deelt mede. dat in
de openbare vergadering van morgenmid
dag 2 uur aan de orde zal zün de benoe
ming van leden van de huishoudelijke
bömmissFë én van de gomengdé commissie
voor de stenografie. Na afloop daarvan
zal het Adres van Antwoord ter tafel
worden gebracht en dadelijk worden ver
zonden naar de afdeelingen om daar te
worden onderzocht.
De behandeling van het ontwerp-adres
zal plaats hebben in de openbare verga
dering van Donderdag des v.m. 11 uur.
De vergadering wordt verdaagd tot
morgenmiddag 2 uur.
TWEEDE KAMER
Vergadering van gasteren
Gistermiddag te ruim drie uur is d*
Tweede Kamer voor een korte zitting bij
eengekomen, onder voorzitterschap van
mr. dr. A. van Gijn.
De Voorzitter opende de vergade
ring met een kort woord, waarin hij den
leden het welkom toeriep en er op wees,
dat hij als gevolg van heugelijke en treu
rige omstandigheden tijdelijk het voor
zitterschap van de Kamer bekleedt, heu
gelijke omstandigheden, omdat de Kamer
president, de heer Kooien, tot het minis*
tersambt is geroepen, treurige omstandig
heden, wijl de tweede voorzitter onlangs
is overleden.
De voorzitter deelde voorts mede, dat
alle gekozen leden hun geloofsbrieven
hebben ingezonden en benoemde de hee
ren Ketelaar, Beumer, Van Schaik, Van
ider Waerden en mej. Katz tot leden der
commissie voor het onderzoek der geloofs
brieven.
De minister van Financiën, de heer Co-
lijn, bood daarna de Staatsbegrooling voor
.1920 aan alsmede de nota betreffende
lands financiën.
De voorzitter deelde mede, de Tweede
Kamer opnieuw te zullen bijeenroepen,
wonneer de commissie voor het onder
zoek der geloofsbrieven mnt haar arbeid
gereed zal zijn en rapport zal kunnen uit
brengen.
Daarna werd de zitting gesloten.
LAND- EN TUINBOUW
De waarde van hel gras alt
mestvoer voor varkens
Gras niet in staat om het
meelverbruik te beperken
Het Friesch Landbouwblad bevat het
verslag van een proef, door het Voeder*
bureau der Friesche Maatschappij van
Landbouw genomen, ter bepaling van de
waarde van gras als mestvoer voor var
kens.
Het is een algemeen bekend feit, aldus
het verslag, dat voor de goede ontwikke
ling van jonge varkens eenig groenvoeder
noodig is.» Veelal wordt dit gegeven door
weidegang of door het bijvoeren van eenig
gpmaaid gras. Het is teveos bekend, dat
varkens bij weidegang minder meel noodig
hebben. Men zou daaruit de conclusie kun
nen trekken, dat jong gras door varkens
behoorlijk verteerd wordt en dat ook door
voeren van grootero hoeveelheden gras op
het hok, meel kan worden uitgespaard. In
verband met de hooge meelprijzen meen
de het Voederbureau van de Friesche
Maatschappij, dat het van belang was na
to gaan, of dit Inderdaad het geval is.
Het bureau had de beschikking over 15
biggen van twee worpen, die slechts één
dag in leeftijd verschilden. Zij waren ge
boren op 11 en 12 Februari. De moeders
waren volle zusters, terwijl zij denzelfden
beer tot vader hadden. Op 26 Maart wer
den de biggen van de moeders weggeno
men en daarna tot 7 Mei gelijk gevoerd.
Vervolgens werden twee zoo gelijkmatig
mogelijke groepen van vijf dieren gefor
meerd.
Beide groepen kwamen 7 Mei aan de auto
matische voederbakken. Zij zijn verder
steeds in de gelegenheid geweest zooveel
meel tot zich te nemen als zij wensehten.
Zij kregen gelijke hoeveelheden wei als
drinken. Daarnaast kreeg groep I iederen
dag een kleine hoeveelheid gras, terwijl
groep H zooveel gras kreeg, als die dieren
wilden opnemen. Eenige wegingen toon
den aan, dat die hoeveelheid pl.m. 3 K.G.
per dier per dag bedroeg. Het gras was
jong en steeds versch gemaaid.
Uit wegingen bleek, dat enkele dieren in
de week van 7 tot 14 Mei bijzonder sterk
groeiden. Dit was een gevolg van het feit,
dat zij, nu zij de vrije beschikking over
het meel kregen, te veel voer opnamen;
zij vertoonden dan ook in de volgende
week doorloop-verschijnselen. Dergelijke
verschijnselen treden niet op, wanneer men
de dieren direct na bet afwennen automa
tisch voert.
Overigens groeiden do varkens in beide
groepen geheel normaal, de dieren waren
doorloopend volkomen gezond en zagen er
krachtig en glanzend uit.
Toen de varkens het gewicht van zou
ters bereikt hadden, werden zij geleverd
aan de Coöp. Exportslachterij te Akkrum.
Zij vertoonden een slachtverlies van 18.4
tot 22.6 pet. Typische groepsverschillen
konden niet vastgesteld worden. Do kwa
liteit als zouter bleek niet goed te zijn,
negen werden in de derde en een in de
tweede klasse geplaatst. Dit is zeer zeker
een gevolg van de vrij eenzijdige mais-
voedering gedurende de eigenlijke mest-
periode. De dieren kregen toen naast mais
slechts als eiwitbron een geringe hoeveel
heid diermeel en wei. Dit was echter op
zettelijk gedaan om zooveel mogelijk nut
tig effect te verkrijgen van de stikstof-
houdende stoffen in het gras.
Uit de gewichtsvermeerdering der var
kens, zoowel tusschen twee wegingen als
uit de gemiddelde dagelijksche gewichts
vermeerdering in de vóór- en proefperiode,
alsmede uit de totale gewichtsvermeerde
ring bleek, dat beide groepen zich geheel
gelijkwaardig gedragen hebben. De ver
schillen waren tenminste uiterst gering.
Bovendien is het meelverbruik in beide
groepen volkomen gelijk geweest. De auto
matische voederbakken moesten steeds op
denzelfden tijd weer bijgevuld worden.
Gedurende de proefperiode, dus van 7
Mei tot 29 Juli, is aan meel verbruikt:
1205 K.G. mais, 230 K.G. cocosmeel, 205
K.G. palmpitmeel en 128 K.G. diermeel,
samen 1768 K.G. De <rewichtsverme.erde-
rlng bedroeg In 'die periode 610 K.G. Per
K.G. gewichtsvermeerdering was dus 2.0
K.G. meel noodig.
Voor groep I was dit cijfer 2.94, voor
groep II 2.88. Het verschil ls »oo gering,
dat het zonder bezwaar verwaarloosd kan
worden.
Uit het bovenstaande trekt het Voeder-
bureau de conclusie, dat het gras niet in
staat is geweest het meelverbruik te be
perken. De dieren in groep II hebben wel
veel meer gras verbruikt, maar zonder
nuttig effect.
Het is echter nog zeer wel mogelijk, dat
bij zeer schrale meelvoedering gras beter
tot zijn recht komt.
Het is denkbaar, dat de dieren in groep
II meer voedsel opnamen, dan zij verwer
ken konden en dat daardoor het geheel,
dus ook het meel, minder goed verteerd
werd. Hoe dit ook zij, het wil het Voeder-
bureau voorkomen, dat deze proef wel de
oonclusie rechtvaardigt, dat het voeren
van veel gras bij het mesten van varkens
op het hok, niet voordeeFg ls en dat in
zoo'n geval het toedienen van gras meer
beschouwd moet worden als een middel
om eenige dieetfactoren, voor de goede ge
zondheid der dieron noodzakelijk, aanwe
zig te doen zijn.
vrasenbus
Vraag: "Welke is de kortste weg per
auto van Stompwijk naar Diessen? Hoe
veel K.M.?
Antwoord: S onipwijk, Zoobermcer,
Bieiswa.'k, HdRigersLerg, Rotterdam, IJs-
selmonde, Rijsoord, Zwijndrecht, Dord
recht, W'llemsdorp, Moerdijk, Zevembevg-
sciien hoek, Terheyden, Breda, Dorst, Til
burg, E'iilvarenbeek, Diessen. Afstand 111
KM.
Vraag: Welke is de kortste weg van
Leiden naar Tiol? Hoeveel K.M.?
Antwoord: Lw'deni, Groenendijk, Al
phen a. d. Rijn, Bodegraven, Woerden,
Utrecht, Houten, Schalkwijk. Gulemborg,
BeusiOham, Zoelmond, Aeoh, Buren, Ave-
zaath, Tièl Afstand 88 K.M.
Vraag: Hoe moet ik re'Bem per spoor
van Leidon naar Hoorn? Wat zijn de kos
ten 3e klas?
Antwooird: Vertrek Leiden 7.15 v.m.
(niet op Zondag) aank. Haarlem 7.44,
overstappen aldaar en vertrek 7.50 uur,
aank. Hoorn 9.uur. Reiskosten enkele
reis 8e klasse f 2.85.
Vraag: Wat is de kortste weg_pe-r
spwr van Rr-neKmöi nanr Wycrvsn? Hoe
veel bedragen die reiskosten 3e klassie?
Antwoord: Vertrek R'daim 8.10 v.m.,
aank. Lage Zwaluwe 9.03, vertr. Lage
Zwakiwe 0.13, aank. s' Bosch 10 44, vertr.
'a Bosch 145 u., aank. Wychen 2.44; of
vertr. R'dla:m 10.41 uur, aank. Laige Zwa
luwe 11.30, veria' Lage Zwnhvwe IJ.85,
aank. 's Bosc/h 12.37, 'vertr. 's Bosch 1.45,
aank. Wyohieai 2.44. Reiskosten enkele
reis 3e klasse f3.80.
ST00MV. MIJ NEDERLAND.
JOHAN DE WITT (uitr.) vertr. 14
Sept. van Suez.
KONINGIN DER NEDERLANDEN
(uitr.) vertr. 15 Sept. Sauthampton.
PRINS DER NEDERLANDEN (thulsr)
vertr. 14 Sept. van Sabang.
ROTTI (thuisr.) arr. 15 Sept. te Mar
seille.
SAPAR0EA (uitr.) vertr. 15 Sept. van
Suez
SEMBILAN (uitr.) vertr. 15 Sept. van
Suez.
VONDEL (uitr.) arr. 14 Sept. te Sa-
bang.
KON. NED. STB. MAATSCHAPPIJ.
ADONIS vertr. 15 Sept. van Rotter
dam naar Vigo.
CLIO arr. 15 Sept. van Barcelona te
Genua.
ZEUS arr. 15 Sept. van Lissabon te
Amsterdam.
KON. HOLL. LLOYD.
FLANDRIA (uitr.) vertr. 14 Sept. van
Santos.
MAASLAND (uitr.) vertr. 15 Sept. van
Rio Grande.
HOLLAND-AFRI KA LIJN,
HEEMSKERK (uitr.) arr. 14 Sept. te
Beira.
RIETFONTEIN arr. 14 Sept. van Al-
goabaai te Kaapstad.
HOLLAND—AMERIKA LIJN.
LEERDAM, van Rotterdam naar N. Or
leans, arr. 15 Sept. te Bilbao.
HOLL. WEST-AFRIKA LIJN.
VLIELAND vertr. 15 Sept. van Am
sterdam naar West-Afrika.
ROTTERDAMSCHE LLOYD.
RINPJANI (thuisr.) vertr. 15 Sept. r.
Marseille.
SÏANTAR (uitr.) arr. 12 Sept. te p*
nang.
ROTTERD. ZUID-AMERIKA LIJN.
ALGORAB (uitr.) arr. 14 Sept. te Mon.
tevideo.
ST00MV. MIJ. „OCEAAN".
ELPENOR, van Japan naar Rotter*
dam, vertr. 12 Sept. van Port Said.
PHEMIUS, van Japan naar Rotterdam
vertr. 15 Sept. te Suez.
Gevraagd: begin October of
eerder een eenvoudig flink
DIEN3TIHEISJE
voor den dag of dag en nacht.
Adree: Mej. DUINDAM,
Heerensteeg 17b. 5443b
BREISTER
gevraagd tegen hoog vast loon,
goed bekend met aanbreiwerk,
voor direot. Aanm.' ANT: J.
FALKE, Terweeweg 18,
5431 Oegstgeest.
Voor direct gevraagd: een
NETTE DIENSTBODE,
z. k. w.. voor dag of dag en
nacht, Haarlemmerstraat 119.
5-140b
Door onvoorziene omstandig
heden vraagt Mevr. DUYN6 TEE
-Brantjes Leidsche Straatweg
Oegstgeest, voor direct o! later
een 5437b
NETTE DIENSTBODE,
goed kunnende koken en netjes
werken en v.g.g.v. 5437b
GEVRAAGD
een net Meisje voor dag en
nacht, v. g. g. v. Hoogewoerd
32a. Aanmelden na 8 uur.
5478b
TER5T0N0 GEVRAAGD
wegens ziekte der tegenwoor
dige eon R. K. Dienstbode,
boven de 10 jaar, bij Tb, Re
kelhof, Watertje, Zoeterwori-
de. 11351b
BIEDT ZICH AAN
voor direct, een R.. K. Meisje,
21 jaar, als hulp in de huis
houding. Brieven onder no.
5402b bureau van dit blad.
Er biedt zioh aan een:
NET BURGERMEISJE
als hulp in de huishouding,
goed kunnende naaien, ook
hulpzaara te zijn. Brieven onder
No. 444b, bureau v^xn dit blad.
R.K. MEISJE.
Met 1 of half October biedt zich
aan: een li.K. Meisje voor huis
houdster of hulp in de huis
houding, v. g. g. v., hoog loon
geen vereischte. Brieven bureau
van dit blad onder No. 5435b.
H. H. KAPPERS
Gevraagd nette eerste Be
diende, goed kunnende knip
pen en scheren. Rapenburg
no. 17. 5469b
Er biedt zich aan: een
SCHILDE3SK?1ECHT
(hallwas). Brieven bureau van
dit blad No. 5446b
Een nette R.K. Jongen zoekt
een net
R.K. RO /THUIS,
geen beroepskosthuis. Brieven
met prijsopgaaf bureau van dit
blad No* 5436b.
H.K. BANKETBAKKERS.
Er biedt zich aan een aan
komend Derde Bediende v.g.g.v.
Brieven onder No. 5433b,
bureau van dit blad.
Te koop aangeboden: circa
500 BOEKEN
door de R.K. Leesbibliotheek
te Lisse. Fr. br. aan Fr.BEELEN
Grachtweg Lissetl 5448
JONGE HENNEN.
Te koop: groote witte Leg
horns 5 maanden oud. Boeren-
hennen 5 maanden oud en Witte
Leghorns van 3 maanden, ook
genegen te ruilen voor oude
Kippen, bij A. STRAATHOF,
Leiderdorp a.d. Zijl 38. 545 'b
Aangeboden verschillende
DUITSCHE PIANO'S
gebruikt, dooh in prima staat
kruissnafig en in metaal ge
bouwd. Onder garantie. Te
zien bij L. H. Brijnen, Turf
markt 7, Leiden. 5474
MAG AZIJN KNECHT
biedt zich aan om terstond in
dienst te treden, voor rnagazijn-
werk, liefot banket of ander
levensmiddelen fabriek, oolc ge
negen vooranderbedrijf. Brieven
bureau van dit blad No. 3095.
DE R. K. VERF.ENIGING
van Kraamverzorging zendt
in Leiden en Omstreken gedi
plomeerde kraamverzorgsters
uit voor dag- en nachtverple-
ging; gegft in Leiden ook
Wijkverpleging, d. i. verleent
2 of 3 maal da-ags verzorging
van moeder en kind. Inlichtin
gen aan het Bureau Boerhaa-
vestraat 30. 4774b
LEIDSCH DIERENA3YL
Leiderdorp. Als gij, nu de va-
c-anties voorbij zijn, een hond
of kat. wilt aanschaffen, be
zorg dan aan een oDzer zwer
vers een g*oed tehuis. Aardi
ge dieren verkrijgbaar tegen
billijke vergoeding. 14296b
KALKBEMESTING
Geregeld in voorraad, ge
malen Landbouwlcalk in zak
ken, binnen enkele weken in
lossing een scheepslading pri
ma kwaliteit fijne dubbel-ge-
zeefde Belgische Kalkmergel.
Levering desvcrlangd franco
walbestemming. Gebr. den
Haan, Rijnsburg Tel. 3.
14331
Spiegel - Lijstenmakerij.
Wij maken geen woekerwin
sten.- Daarom zijn wij het laagst
In prijs voor het Omlijsten van
plaatwerk, foto's, enz. Prima
kwaliteit en vakkundige afwer
king, alles onder garantie.
Haarlemmerstraat 62, t/o.het
Volkshuis. Geen filialen. 5434b
OPENBAAR SLACHTHUIS.
Groote afslag 20 ct. per pond.
Zaterdagvoormiddag 10V? uur,
verkoop van een buitengewoon
groote partij gesteril. Rund-
vleesch, Rundvet, Kemel en
Bouillon. 5439b FRANK li
Wilt gij op uw bruilolten,
partijen en feestgelegenheden,
verzekerd ziin van een beschaafd
HUMORIST,
vraagt dan conditiën aan bij
Th. J. WERTER, Pasteurstraat
30, Teleph. 955, Leiden. Zoret
ook voor Duo en Musici in elk
genre. 5428b
P J. PA'JËLEEM,
Kleermakerij - Nieuwkoop
Hebt gij een Winterjas,
Costuum of Pantalon noodig?
Vraag dan miin zeer uitgebreide
Stalen-Collectie ter inzage. Er
is ook zeker voor U iets bij.
5449b Beleefd aanbevelend.
KANARIES f3.50.
Prima zingende Kanarie
mannen vanaf f 3.50. Groote
sorteering koperen, gelakte en
houten Kooien. Grootste Kwee-
kerij, oud en vertrouwd adres,
L. MOENE, De Genestetstr. 31
Haaeweg Leiden. 5454b
ESPERANTO,
Bezoekt de openbare verga
dering in het Volkehuis op
Donderdag 24 September des
avonds 8 uur. Esperanto is
een neutraio taal dus niet in
strijd met Katholieke begin
selen. 5460b
LEVERTRAAN
Medicinale, Lofodinsche
Emulsie, in verschillende soot"
ten. Drogisterij Fa. BRIEJER.
BLEIJS, Noordeinde 24,
5455 b Tel. 1168.
HOEST-
artikelen, alle Dropsooiten los
en verpakt. Hoestsiropen in alle
soorten.
Drogisterij Fa. BRIEJER-
BLEIJS, Noordeinde 24,
54:6b Tel. 1188.
2e HANDS NAAIMACHINES
Saxonia f7.50, Dürkop f 12,50
Singer f15.—Singer f22.50
Holiandia f30. Wilhelmirra
f35. Singer ringspoel f50,-
Nauraann f60. allen me
kast, 3 jaar garantie. Soliedst
adres voor reparatie.
WEST DORP Co., Morsch-
Btraat 56. 5152b
POLKA KNIPPEN
Het beste en goedkooj
adres voor kinderen: Polka
f 0,25, Bobbed f 0.25, Shingled
Hair f 0.40. Jac. Ramak, Ha-
von. 10. 5168b
FASEL,
Rijueveststee.g 12, heeft plaat
sing voor 2 wagens in zijn
pakhuis. 5472
BRIELSCHE BLANKE
Puik best, tien kilo voor 60
cent, per H.L. f 4,franco
thuis, bij W. H. Steenbergen
Jr., Lage Rijndijk 90b naast
café Veldman. 5470b
Leidsche Voorschotbank
Opgericht 1898, Assurantiën.
Credieten, Boekhouding.
Thans geld beschikbaar a 0
pet. rente. 5471b
Eei*3te vvarmonGscrie
Eiectrische Schoenmakerij
Heeren zolen en hakken f 2,—
dames zolen en hakken f 1.50,
Kinderwerk naar grootte. Re
paratie in 1 uur klaar. .Beleefd
aanbevelend, G. Spierings,
"Warmond, tegenover het Post
kantoor. 5165
De Goinmissie van Hein'
over Enr'egeest, Voor~e.?st en
Rhijngeest. zal op Dinsdag
22 Ss^tem&er ®.s.? des
voormiddass te 11 uur, op
het Raadhuis te Leiden, in het
openhaar aanbesteden
lie ieversRss van
levensffilddaïen,
enz. 5480
benoodigd gedurende het 4e
kwartaal 1925, en het le
kwartaal 1926, als: Melk,
Brood, Vleasch, Kruideniers
waren enz., /een en ander
breeder omschreven in de
voorwaarden, die ter lezing
liggen op Endegeest en aldaar
tegen betaling van 35 cent
verkrijgbaar zijn.
De Commissie van Beheer:
AUG. L. REIMERINGKR,
Voorzitter.
J. A. v. d. STOK,
Secretaris.
FEUILLETON.
Naar het Spaansch van Luis Goloma S.J.
door Th. L. T.
Hoo 't in het Katholieke leger toeging
1572.
1)
In het voorjaar van 1579, na zijn ver-
geefsche poging om Antwerpen bij ver
rassing te nemen, belegerde Alexander
Farnesea, hertog van Pajma, 's konings
landvoogd In de Nederlanden. Maastricht.
Maastricht, een sterke vesting aan den
linker Maasoever gelegen, telde destijds
ruim dertig duizend inwoners; een stee-
nen brug verbond den linker- met den
rechter oever en de stad met het vlek
Wijk, dat er, als het ware, een voorstad
van maakte.
Den 8en April de uitnoodlging van
'den landvoogd aan de stad. om den katho
lieken godsdienst to horstellen en terug te
keeren onder het wettig gezag van Span-
Jes koning Filip II was vruohtelooa ge
weest heerschte er in het leger van
Panna, dat aan den linkeroever der Maas
voor de stad gelegerd was, een buitenge
wone levendigheid. DuitscheTs. Boreon-
'diëra, Ieren, Italianen en Spanjaarden,
waaruit Parma's achttien duizend man
sterke strijdmacht was samengesteld, wa
ren allen, in hunne respectieve kwartieren
in koortsachtige en toch ordelijke bedrij
vigheid; blijkbaar werd er aan een alge
meen gegeven bevel gehoorzaamd.
Uit de heide van den tegenover liggen-
den oever bracht de lichte cavalerie strui
ken en heidebrem aan, waarvan een deel
des legers takkebossen maakte, om er de
grachten mee te dempen; een ander deel
hield zich bezig met het maken van
schanskorven, die gevuld met aarde en
klei, moesten dienen ter dekking van do
manoeuvres der artillerie, terwijl ter be
scherming van de loopgraven zakken met
lompen en vodden werden gevuld.
Een klein getal soldaten bracht, door
middel van trekossen het belegeringsge
schut naar de verschansingen en bolwer
ken, die even hoog waren opgetrokken
als de wallen van do belegerde stad. Kort
om, allen werkten met onbezweken ijver
en bereidden zich voor tot een bestorming
der stad, die op den volgenden morgen
bij het krieken van den dag was bepaald.
De uitvoering der verschillende werken
geschiedde onder de persoonlijke leiding
van Parma. De hertog was daarbij onge
wapend en droeg een met marter omzoom
den wijden mantel en een muts met het
zelfde pelswerk versierd. Op een prachtig
vospaard gezeten, omringd en begeleid
door de commandanten van de verschil
lende legerafdeelingen, inspecteerde hij
elk kwartier, onderzocht de verdedigings
werken tot in de kleinste bijzonderheden
en bereidde zijne soldateh voor tot den
op handen zijnden strijd.
Op den achtergrond, op korten afstand
van de legerplaats, zag men de muren
van Maastricht, de ongelukkige stad, te
gelijker tijd door den drievoudigen geesol
van oorlog, hongersnood en ketterij be
zocht.
De protestantsohe bezetting had de ker
ken geplunderd en verwoest, tal van beel
den verbrijzeld en menig heiligenbeeld
naar de wallen gesleept, om het daar bloot,
te stellen aan de kogels der musketiers en
het vuur der kanonnen van het Spaansche
leger.
Een levensgroot beeld van bewonderens
waardige schoonheid, dat de Heilige
Maagd met het kind Jezus in de armen
voorstelde, hadden de soldaten vlak tegen
over de dichtst bij de wallen opgestelde
batterij der belegeraars geplaatst, en ge
kleed in priesterlijke kleederen parodieer
den zij op de vestingwerken de ceremo
niën van onzen heiligen godsdienst.
Deze ergerlijke en heiligschennend© uit
tarting deed in de harten der katholieke
soldaten een diepe verontwaardiging en
een heilige toorn ontvlammen. En nu mo
ge men in onze eeuw van ongeloof en
godsdienstige onverschilligheid maar al
te zeer geneigd zijn dergelijke gevoelens
aan dweepzucht en onverdraagzaamheid
toe te schrijven; inderdaad was de toorn,
waarmee de belegeraars vervuld werden,
een toorn, waarvan de Geest der Waar
heid goedkeurend heeft gezegd: Irascimini
et nolite pee ca re; Toornt, maar zondigt
niet.
Het eerste tromgeroffel was voor de
katholieke troepen het sein, zich in het
kamp terug te trekken; een tweede, bij
het vallen van den nacht, verwittigde hen,
dat zij hun tent hadden te betrekken, die
zij niet konden of mochten verlaten, zon
der in 't bezit te zijn van het wachtwoord.
Middelerwijl greep er in het kwartier
der Tercios, een oud, wegend zijn dapper
heid beroemd infanterie-regiment, een
aandoenlijk tooneel plaala, een in dien
tijd niet zeldzaam schouwspel, maar dat
aan de jeugdige recruten van onze god
vergeten en revolutionaire eeuw meer dan
vreemd zou voorkomen en door hen mei
een minachtend schouderophalen zou be
groet zijn.
In een, in het midden der tenten vrij
gelaten open ruimte, hadden zich d© sol
daten, sommigen zittend, anderen staan
de, in een cirkel geschaard. In hot mid
den van dezen cirkel staat op oen plank,
dwars over een groote trom gelegd, een
man van kleine gestalte en onbeduidend
uiterlijk. HU draagt het eenvoudig kleed
der leden van de Sociëteit van Jesus, en
met een crucifix in de hand bereidt hij
deze verschrikkelijke Tercios tot don dood
voor, door hun aldus den weg te loeren,
die ter overwinning leidt.
En deze oude, Tuwe krijgers, ware me
dedingers der Machabeën, zoo niet in
vroomheid, dan toch in moed, hooren
hom aan met gebogen hoofd, en leenen
een oplettend oor aan de verkondiging
der eeuwige waarheden. Langzamerhand
worden hunne harten geroerd, groote tra
nen rollen over hunne gebruinde wangen
en berouwvol kloppen zij op hunne met
het dikke maliënhemd bedekte borst.
Trouwens, de karaktertrek van dit tijd
perk door velen geprezen en verheer
lijkt, door anderen diep verguisd ken
merkte zich door een geest van vast ge
loof, gepaard aan een grooten eerbied
voor den priester; wat den dienaar Gods
zooveel te meer gezag gaf om het kwaad
te bestrijden en de gebreken te verbeteren.
De gemakkelijke sectewet, die men er in
onze dagen op na houdt, had de beteo-
kenis der woorden: goed en kwaad nog
niet vervalscht. Zij, die een slechte daad
bedrev.en hadden, wisten, dat ze gezon
digd hadden en vreesden eeno openlijke
terechtwijzing; deze kennis en deze vrees
veroorzaakten bij hen schaamte en wroe
ging, die op haar beurt, berouw en een
goed voornemen verwekten, waardoor zij
vergiffenis van schuld verkregen.
Van tijd tot tijd, zag men officieren en
soldaten bij kleino groepen de vereeniging
verlaten, om zich, in alle stilte en geheel
in zich zeiven gekeerd, naar die tenten te
begeven, die bovenop met een kruis voor
zien waren. In deze tenten hielden de pa
ters Jesuieten verblijf, die, gevolg gevend
aan de roepstem van den hertog van Par
ma, waren toegesneld, om den troepen hun
ne geestelijke zorgen te wijden. Deze of
ficieren en soldaten gingen ter biecht.
Een jonge man met edele trekken en
krijgshaftige houding, die juist terugkeert
van de wacht bij een der schipbruggen
over do Maas, nadert. Hij draagt de schit
terende rood-gele uniform der voetknech
ten; gemakkelijk herkent men in hem,
wegens zijn gemis van een borstharnas»
den vaandrig. "Wild en opvliegend van ka
rakter, heeft hij van den godvreezendefl j
geestelijke meer dan eens een vermaning
gekregen, waarover hij zich, ook tbani
nog wel wat geprikkeld voelt. Desniette
min, blijft hij een oogenblik staan, ora
vervolgons plaats te nemen bij de offif'10'
ren, die op fouragekisten gezeten, naar
den prediker luisteren.
(.Wordt vervolgd).
