16e Jaargang. DINSDAG 8 SEPTEMBER 1925 No. 5042 (Bowvmit e ABONNEMENTSPRIJS bödraagt bij vooruitbetaling 'oor Leiden Ï9 cent per week 12.50 per kwartaal. onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal. &hoö per post 1 2.95 per kwartaal, 'et Geïllustreerd Zondagsblad fa voor de Abcnné's ver- rij gb aar tegen beting van 50 ct. per kwartaal, bij voor» itbetaling. Afzonderlijke nummers 5 et., met Geïlluatreerd ondagsblad 9 Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen t. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 s POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewono adverlenliSn 30 cent per regel. Voor lAgezonden Mededeelingen wordt het z dubbele reu het tarief berekend. Kleine advert.ntiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen werden aangeboden of gevraagd, buur en ver huur, koop en verkoop 10.50. lit nummer bestaat uit twee lieden. Geen Katholiek Socialist, De sociaal-democraten wijzen vaak naar Ingeland om den Katholieken hier voor 3 houden, dat daar wèl samenwerking usschen Katholieken en sociaal-democra- en mogelijk is Maar geheel ton onrechte. De Katholieken in Engeland werken amen met de Labour-party. Maar de Labour-party is geen sociaal- lemocratischc partij. Men leze slechts het artikel van J. A. lergineijer in het populair-wetenschappe- ijk bijvoegsel van het Volk (19 Aug. 1925). Daarin wordt oa. verklaard: „Trouwens men vergist zich zeer. als men zich blind staart naar de La bour-party in Engeland, als zou dat nu het meest volkomen instrument zijn in den klassenstrijd. De doorsnee Labour-pariy-man gaat niet hoven een Nederland se 11 W" rk li eden-verbon der uit, en moet niets van het Marxisme - licbben." Kardinaal Bourne heeft vroeger al 'ns verklaard, dat hij legen aansluiting van katholieken bij de labour-party geen be- r,waren maakt. "Waarom niet? Omdat tlcze partij niet socialistisch is en niet in -liijd handelt inw d.c katholieke beginse len. „Labour is iets absoluut anders dan socialisme", zcido do kardinaal in een in terview dat ..De Nieuwe Eeuw" publiceert. En dan vervolgde hij: ..Door de vage wijze, waarop wij Eo- gelschen ons nog al eens uitdrukken, ver daan velen onder „socialisme": sociale .'ervormïngen, verbeteringen, vooruitgang, ontwikkeling. Uitstekende dingen. Maar or is een socialisme Jn den strikten zin en dat is veroordeeld door de Katholieke Kerkklasges;rijd is b.v. niet accep tabel." En te voren had do kardinaal nog ver klaard: „Maar het fundamentoolo feit blijft: dat .geen katholiek loyaal tol de Kerk kan be- hooren, wanneer hij lid cener partij is, die vast omlijnde principes leert, welke met ie der Kerk absoluut in strijd zijn" Natuurl ijk is ook de geslelijkheid, in Engeland er van overtuigd, dat geen Katholiek socialist zal zijn! En met de geestelijkheid alle leeken, die socialisme kennen en hegrijnen. De vereenzelving van S. D. A. P in ons land en Labour-party in Engeland, door de socialisten lii.r te lande vaak gemaakt om gemakkelijk te doorgronden propagan distische beweegredenen, i<= door en door valscb! BUITENLAND Volkenbond. DE ALGEMEENS VERGADERING GEOPEND. Rede van Painlevé. 54 landen ver te ge n - - - digd. De. minister-pres id ent van Frankrijk, Painlevé, heeft beden de zesde akgemejene vergadering van d. n Volkenbond geopend. In zijn opening-rede heette Painlevé do vertegenwoordigers der vior-en-vijft'g lan den welkom, die in Genève bijeen zijn ge komen, om eendrachtig samen te werken aan de meest groot-cue onderneming, wel ke men ooit beproefd heeft. Hi'j wees op do groeiende omwikkeling van de auiorin tót van den Volkenbond, en zijn onver moeibare activiteit voor hot werk Van den algemeenen vrede. Painlevé keriimnerda dan aan dien arbeid van de laatste alge- meeno vergadering en somde de tragische» problemen o'p, die do oorlog heeft nagela- 'ten en die onmiddellijke oplossing ver-1 eischten. .Voor alle versebilicn, aldus con stateerde spreker, die in oenage plaats tea* 'wereld den vrede zouden kunnen bedrei-i 8'en. heeft de Vo'krmfljomid zijn objectieve nïetbod^ toegepast en wetensch'n.ooe»- lijke ervaring en technische commissies frr ton dienste van gesteld. Alle kwesties z:jn echter ondergeschikt aan het gewichtige probleem van de vei ligheid. Indien het protocol van Genève voor de vreedzame regeling van interna tionale geschillen nog niet in werking is geüred'en. omdat het nog n et de aidhaesiö beeft verkregen van alle betrokken regee- rineen, dan mag men dn rover verwon derd, noch ontmoedigd zijn. Een zoo gran diose arbeid kan alleen met behulp v-atol don tijd worden voltooid en door voortge-< zette geduldige pogingen. Maar tegelijkertijd verzekeren de onder- bandelingep lussölien de mogendheden!, tb® hM, meest bij het veiihgheidisproibliex betrokken zijn, voor hef tot stand brengen ^an eon a'ccoord aanga on-de arbitrage-ver dragen overeenkomstig hot Voilkenbomids- •tatnut. de handhaving van den vrede. Hot probleem der ontwapening kan nïet in vollen omvang worden geregeld .a!s niet eerst de veiligheid verzekerd is. daarna komt de ontwapening, dat is de noodzake lijke gang van zaken. De volgorde om draaien .zou zijn den vrede aan die groot ste gevaren bloot stellen. Dat zal het schit terende work zijn, dat alleen de garan ties van zekerheid zal geven, dat men cle» diepe oorzaken van den oorlog doet ver dwijnen. Uw te-chivscbe commissies, aldus Pain levé, hebben lot taak onmiddellijk een moeilijk en langdurig werk O'P zich te na me n. n.l. 'n goede en nuttige reglementee- ring van het internationale economische leven. Vi-rvolgens zo:de Painlevé. dat de Vol kenbond kon roken ene op de absolute, on voorwaardelijke medewerking van Frank rijk. Het is bereid, allo mbdali teilen en alle convents?? te bestudeeren. welke zoo- wiel aan cle kleine als aan de groote naties het recht waarborgen op een werkzaam en eervol beslaan, waordo'or de volken, dio langon tijd geknecht zijn. of uit elkaar gescheurd en verontrust wat lum zoo moeilijk verworven vrijheid betreft, ge* rusl.gesteild wérden. Alile combinaliieis, die ten doel hebben den vrede te handhaven, /zullen dan ook nóót van eenige pvaclóscble waarde-zijn, wanneer z'j niet don Voilken- bond tot doel hébben., en d'o Assemblee zail zich ongetwijfeld met den Raad ver.Eeni gen in den .oprechten wensch, Dui-tschlaaid te zien deelnomen aan de werkzaamheden van den Bond en een rol te zien speten in zijn vreedzame organise1 :e, welke in over een stemming a's met de positie, cl!© dit land in het inirnaticmale loven rn'nieemt. - Pa-InWé eindigdlo zijn rede mot deze woorden: „Tk spreek de hoop en de stelli ge verwachting uit, dat deze VaTkenbonds- vergadiering aós riéhtsnlöbr zal némen bij ha.ro wOrkzaa.mh'odenhopen, onderne men en volhouden. Bij do gehouden nro-identsverkiiiez-ing werden 47 s'emme.n n 1'.gebracht, waarvan de eerste Canadecsche gedelegeerde. Dan* durancL er 41 op zich vereentgdé. DuitscWand. Wirth handhaaft zijn besluit Oorlog met d r. L u t h e r Het congres der cenlrumspartij in Ba den heeft een resolutie aangenomen, waar in het verlangen wordt uitgesproken, dat het Centrum zijn onafhankelijkheid zoowel naar rechts als naar links zal bewaren. Aan de aanneming waren langdurige dis cussies voorafgegaan, waarbij Dr. Wirth zijn stap motiveerde. Z\jn redevoering cul mineerde in do verklaring, dat hij den koers van het kabinet-Luther met alle licm ion dienste slaande middelen zal bestrijden Indien het Centrum zich niet houdt aan zijn sociale en democratische tendenzen, zal de oriënteering der politiek naar rechts in de hand worden gewerkt. Ook de voormalige rijkskanselier Dr. Marx gaf uiting aan zijn sceptische opvat ting over de buitenlandsche politiek der Duitsch-nationalen, hoewel hij de criliek van Wirth eenigszins verzachtte. Niette min drong hij er hij Wirth op aan, in de fractie terug ie keeren. Aan een correspondent der „Vossische Zei lung" deelde Wirth mede, dat hij vast voornemens is, op den ingeslagen weg voort te gaan. totdat het Centrum weder om is geworden wat het alleen kan zijn: middenpartij met een sociale, democrati sche en republikeinsche politiek. Dr. Wirth zal eerst in de fractie temgkëeren, als hij zeker er van is, dal hij daarin weder vol komen vrij kan arbeiden voor.de verwezen lijking zijner idealen. De motie van het bestuur werd daarop met algemeene stemmen aangenomen. Na afloop van het congres vertrok Dr. Wirth onmiddellijk naaf Bremen, om zijn aangekondigde studiereis naar Amerika aan te vangen. Frankrijk. Een pacifistische daad Die nict in goede aarde viel Gedurende het wereldcongres voor den vrede stelden en herhaalden eenige Parij- scho bladen met groote letters deze vraag, welke zij meenden dat geestig en sarcas tisch was: „Wanneer zal de heer Löbe een krans gaan brengen op het graf van den onbekenden soldaat?" Löbe antwoordde noch rechtstreeks noch zijdelings, maar een deel der Duitsche delegatie naar het con gres heeft, alvorens Parijs te verlaten, be sloten dit vrome gebaar (e maken en waar schijnlijk spontaan zonder geïnspireerd te zijn door het denkbeeld, door de bladen ge opperd. Zes Duitsche gedelegeerden, vier mannen en twee vrouwen hebben gister morgen een krans van dahlia's met een groot zwart-rood-gouden lint op het graf gelegd. Het lint droeg twee opschriften, in het Fransch en in het Duitsch. In den loop van den dag deed de aan wezigheid van een krans met de Duitsche kleuren de bezoekers verbaasd staan. Men hoorde eenige protesten over liet feit, dat. een Duitsche krans lag op de zerk, welke het overschot dekte van een Fran.-climan, door een Diiitsch" project iel gedood. De po litie werd gewaarschuwd: zij vroeg in structies van hooger hand en besloten werd het lint weg te nemen. Later werd ook de krans zelf verwijderd. Oud-minister Viviani t Op 62-jarigen. leeftijd is de oud-minister Viviani overleden. Op 30-jarigen leeftijd werd hij als socia list lot lid van de Kamer gekozen. Clémon- ceau nam hem als lid op in zijn in 1906 gevormd ministerie en belastte hem met de toen nieuw gecreëerde portefeuille van Ar beid, welke liij ook in het daarop volgende miiiisterie-Briand tot 1910 heeft behouden, doch vóór den aanvang van den oorlog had 'Viviani Doumerguc als voorzitter van den ministerraad opgevolgd. In Juni 1914 heeft hij Poincaré naar Petersburg bege leid. Hij was het, die in Augustus 1914 dc Fransche (roepen eenige kilometers van do Duitsche grens deed terugtrekken, waar mede Ir ij zijn wensch naar vrede demon streerde. In de maand Augustus 1914 heeft Viviani zijn ministerie tweemaal gewij zigd. In October 1915 werd hij doorBriand opgevolgd. Na liet sluiten van den vrede hield hij een propaganda-missie: in 1920 en 1921 vertegenwoordigde hij Frankrijk in de ver gadering van den Volkenbond. De grootste gave van Viviani was zijn buitengewone welsprekendheid; als staats man miste hij de noodigc leiderscapaciteit Ten gevolge van ziekte heeft hij de laatste jaren geen rol meer gespoeld. Een nieuwe phase in de bankstaking Nu een solidariteits staking Het bankconflict is wederom in een nieuwe phase getreden. Het heeft zich eigenlijk naar een ander terrein verplaatst en is een solidariteitsslaking geworden. De bankdirecties willen namelijk niet allo stakers terugnemen, terwijl de stakers slechts dan wederom aan het werk willen gaan, als zii allen, zonder uitzondering, het werk kunnen hervatten. Op deze wijze zouden zij uit het conflict, dat materieel voor hen niet te winnen schijnt, althans nog eenige moreele voldoening overhouden Men hoopt, dat dc bankdirecties althans op het punt van terugneming van slakend personeel zullen toegeven. De Balkan. De Kleine Entente En het Veilig li eidsp'act Uit Genève wordt gemeld: De ministers van Buitenlandsche Zaken van Tsjecho-Slovakijc en Roemenië hebben heden geluncht bij den minister van buiten landschc zaken van Joego-Slavië Ninstjitsj Op deze bijeenkomst werden voorbespre kingen gevoerd voor de dezer dagen alhier te houden conferentie van de staten dor Kleine Entente, waarbij men voornemens is ten aanzien van do kwestie van liet vei ligheidspact, voorzoover Tsjecho-Slovakije daarbij is betrokken, een gemeen .-happe- lijk standpunt te formuleeren. Palen. Honderd communisten te Warschau gearresteerd. Uit Warschau wordt gemeld: Tn den nacht van Zaterdag op Zondag hoeft de politie talrijke communistische leiders ge arresteerd. Volgens instructies uit Moskou zou de communistische jeugd in War schau Zondag groote demonstraties hou den. die echter door de politie zijn ver hinderd. Het aantal der gearresteerde lei ders bedraagt meer dan honderd. Klarokko. De Riffs rukken op. Bedreiging van Tetoean. Wegens de slechte verbinding mot Te- toean konden gisteren geen berichten van die plaats worden ontvangen. Een vloot van 40 Spaansche oorlogs schepen bevindt zich tegenover Wadlau, alwaar do kust door oorlogsschepen wordt gebombardeerd, als voorspel van de troe- pcnlnnding. Men verwachtte dat de ont scheping van troepen eergisteren zou zijn aangevangen te Alhuoomas, waar Spaan sche schepen van Algeciras zouden aan komen. Den geheelen dag echter stond er een hevige oostenwind, die de landing van troepen bezwaarlijk maakte. Naar het Journal" uit Madrid meldt, hebben do i Spanjaarden bij een landingspoging al daar vrij ernstige verliezen geleden. In middels blijkt, dat Moorsche troepen van Djeballa naar het Tetoean-district ver trokken zijn en gemeld wordt, dat groote contingenten door de Spaansche linies in het Anpera-district binnengetrokken zijn met het doel- daar de Spaansche posten en den spoorweg tusschen Geuta en Tetoean aan tc vallen. Uit eep nader bericht blijkt, dat het passagiers verkeer op deze lijn geslaakt is. Havas verneemt uit Fez. dat de ringsoperaties in het gebied van Sofel Kasbas zicli onder bevredigende omstan digheden ontwikkelen. Hol officieele communiqué uit Madrid meldt, dal dc door do Riffs op het Spaan sche front uitgeoefende druk aanhoudt. Met name concentreert de vijand zijn aan vallen op hel bergland van Bonishosmar, doch niet mot dc hevigheid dpr vorige da gen en zonder dat eenig resultaat werd bereikt. Australië. De zecliedenstaking. R e ch ts v erv o1g i u g legen stakers. Naar uil Adelaide wordt gemold, zijn reeds 350 dagvaardingen uitgebracht tegen de zeelieden, die geweigerd hebben aan *t werk te gaan. De stakers zullen Woensdag voor het gerecht verschijnen. De stewards van de „Ascanius" blijven hun arbeid nog vervullen maar er worden pogingen ge daan om hen te bewegen ook het werk neer te leggen. Ook in Nieuw-Zceland zullen do stakers gerechtelijk vervolgd worden. Te Melbourne is de eerste der stakende zeelieden Zaterdag gearresteerd. Hij zou Maandag voor het gerecht verschijnen, onder beschuldiging van weigering om de bevelen van zijn gezagvoerder op te vol gen. Andore arrestaties van verschillende agitatoren worden verwacht. Eerste Kamer. De h c er e n Cramer en S l e n h u i s nemen ontslag. De heeron ir. Gh. C. Cramer cn R. 'Sten- huis hebben bedankt als lid van de Eer ste Kamer i>u verband mot hun bdnqeming 'tot .lid vain de Tweede Kamer. A.s. Donderdag 10 September des na middags vijf uur"zaü in'liet lokaal van hel gemeentehuis waar voorheen de vergade ringen van den gemeenteraad 'plaats had- dim, door het Centraal stembureau een openbare zll-tönjg worden goh oud on voor de 'benoeming van twee nlLouwo Icdein der Eerste Kamer. Het Eerste-Kamerlid De Waal Malefijt. Het Eers'e-Kamerlid cmd-mie.'Hor 'Do. Waal Malef'jt hoeft aan die „In-d. Post" medegedeeld, dat li ij reeds lang zijn zetel als lid der Eerste Ivamcv had pitijs gege ven, wanneer hij wist dat ziin opvolger een mol 'Indische toestanden bekood verte genwoordiger zou zjn geweer Nu dit niet mogelijk is, nu een yam do anlirovolulio- n&ire mannen ui-I Twen to ai. in-opvolger zal worden, blijft hij, naast zijn burgemees tersambt, zijn krach-ton wijd. in aan don arbeid dor Eer et? Kamer. De verlaagde buitenlandsche posttarievcn, Buiten vcrbo nd m e t de uitkomsten van het bedrijf. Men deelt ome mede, dat de 1 'October in werking I roeiende verlaagde huióonla.nd- sehe posUa-riovon een noch bul reekseh ge volg zijn van de beslissingen van het posi con gros t.o Stockholm 'in 1924 en de vast stelling dier tarieven dus biViHcln de fiiiin'n'- oieele uitkomsten van lieit bedrijf slaan. Koninklijk Bezcek aan Friesland. Gistermorgen ruim half elf zijn de Ko ningin, do Prijis en Prinses Juliana per twin te Leeuwarden aangekomen. Van Leeuwarden ging de tocht over Hardegarijp naar Murnierwoude. Overal langs den weg, waar de stoot passeerde, werd de Koninklijke fg-mili'e hartelijk be groet. Tegen hal f-it waalt kwam zij te Murmor- woud'e aan. Vandaar n'aair Dokknm. In 't versierde Bokkuin was een groote mensehenmassa op de been. Van Dokknm ging do tocht over Niowier wa.ar Melskvwier. Do tocht werd vervolgd over Oosler-Ni.ikerk en Nes naar Wicrura. Van Wierum gönig hot naar Iern&ard. Hier werd de auto voor don gereed- stag,nden trein vcwwi'ssekl, die onder luide toejuich in ".ui afroecl naar Hol werd, van waar de tocht naar Ameland begonnen werd. In don rein word hc noenmaal ge bruik. Per boot werd vervolgens naar Ameland gevaren. Ondanks de stortregens maakte dc Ko ninklijke familie in ©pon rijtuig een rij toer over 11col Ameland, welke rijtoer van morgen weer is voortgezet. De Kon. Familie is te ongeveer 1 uur van Ameland vertrokken, aan boord van de veerboot Waddenzee", uitgeleide ge daan door het gemeentebestuur van Ame land. Tegen 2 uur arriveerde de „Wadden zee" tie Hoiiword. vanwaar per auto over Ferwerd en Sliens naar Leeuwarden wordit gereden. To Ferwerd had een kort oponthoud' plaats. Aan do grens der gemeente T.ocifwnrilcn HET VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. De algemeene vergadering van den Vol kenbond is gisteren geopend met een redo van Painlevé. De Fransche oud-minister Viviani overleden. Het offensief der Riffs. BINNENLAND. De Canisius-feesten te Nijmegen (2<la blad). De Jaarbeurs te Utrecht. Onze Geïllustreerde Pagina De photo-pagina geeft o.a. kiekjes van de Canisius-feesten te Nijmegen: hel zes- bonderjarigrbestaan van Enschedé; do tuinbouwtentoonstelling te Purmerend; do voetbalwedstrijd BelgicHolland. wordt dc Kon. familie verwelkomd door den burgemeester Jlir. Mr. J, M. van Boy- ma. Dan gaat hot langs Siiensor,straatweg en Sliens-erstraalt naar d-en Nonrders'jigel, waar de ge-pavolseerde Leeuwarder jacht- vloot gemeerd ligt. Langs een oomp.n-lo meni£»clionana,ssa gaat het langs Niemvl u- roiv, Voorstreek, WorlriLliaven en Eewal naar heit Hofplein. Op het Hofphiin, voor de woning van don heer Commissaris ir Komngiai, waar H. M. dezen dag zal ver blijven, heeft zich een er-re-wacht gevormd door manschappen van don bijz. vrijwd- ligen Landstorm opecrMd, onder com mando va-n luitenant Hofman. A'ls de Koninklijke auto stil houdt pre senteert de wacht liet geweer on brcwD de inilit-a.ro eerbewijzen. Na dl- wacht geïnspecteerd to hebben .hegeefli do K< n. familie zich.maar do wowing van d-en 'hc Commissaris der Koningin waar men zh'li teriig'lrekt tal kwart voor"vijf. Sfaatspractijkdiploma voor Handel en Administratie. Een novum op examenigebjedl Een exa men, d'-i't alleen schrificlijk wordt afgeno men; een examen, wia.arvan de kosten ge heel door 'de cxamiituau-di moeten gedragen wou'dren: dat geeft wel bewijs, dat dal niet is uiilgevonden door liet „Depatlamont" maar door oen frissohen ge ast, die eou beetje kijk op het leven, heeft. Het voornaamste v-am df-t exa-nu-n is ccli-ler, dat aam véle bon-derden can-1 ui t ten voor het middelbaar examen Boekhou den nu een betere on pracli.solver' weg ge wezen wordt om te -komen tot meer nut tige kennis en de officieele rekmning daarvan. De hij-na (luizend, (excusez du nou) slacbtoffeivs, d-ie dit jaar wear voor Boek houd cm M.O. sneu veld em, loonein aan, d vfc de ofschen daarr-nm uitgaan boven het ken nen en 'kunnen van do moeste candidal en. Dit nieuwe examen, dlat naast het exa men Boekhouden M.O. zal staan en niet er onder, zal eohler im zijn éisohen mci-r de jwaclijk in het oog houden en mlmder die theorie; cm. al wordt TWiarwihij-iviljk ren even l-ange on even uMgehreide s-ludie voor hot een zoowel als voor licit a-ndor diploma gevorderd, zoo zal hot nieuwe diplcnniL toch voor velen meetr aantj-ckke'iik en he ter zijn. Velen zal hel daarom wolkom zijn 'o verftemen, dat hoogst-waav.-ehiju.|ijk do R K. L-crga.n"; n te Tilburg reeds dit jaar gelegenheid zullen geven om voor dit exa men te worden opgcVid. Congres Ongcvallengeneeskunde en Beroepsziekten. Het vierde Internationale Congres voor Ongevallengoneeskunde en Beroepsziekten is gistermiddag geopend in don grooton lichthof van het Koloniaal Instituut. Nadat tiet Tuschinsky-orkest, onder leiding van den heer Max Tak, het „oudo Wilhelmus" en de „Academische Fest- ouverture" van Joh. Brahms had gespoeld sprak de congresvoorzitter, dr. P. II. van Eden, een begroetingsredo uit in do Fran sche taal, en daarna een openingsrede, waarbij spr. zich bediende afwisselend van do Fransche, Engelsche, Italiaanscho en Duitsche talen en daarna in liet Ncder- landsch voortging. Minister Kooien opende daarna liet Congres met een in de Fransche taal ge houden rede. DE Xlllde NEDERLANDSCHE JAARBEURS. Minder gunstige vooruitzichten voor handel en nijverheid dan in Maart J.l. Lichtpunten. Voor dc opening der XHIdo Nederland-, sche Jaarbeurs, dio gelijk mon weet van daag in Utrecht begonnen is, had gisfra-en in het Jaarbeursgebouw do gebruikelijke persbijeenkomst plaats, waarop do senre- l;iii -generaal, de lieer W. Graad t van Roggen ons ook thans weer tal van nv

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1925 | | pagina 1