16e Jaargang.
ZATERDAG 5 SEPTEMBER 1925
No. 5040
De ABONNEMENTSPRIJS bedreegtbij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal.
Bij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal.
Franco per post I 2.95 per kwartaal.
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaüng van 50 ct. per kwartaal, bij voor
uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
Zondagsblad 9 Sit.
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen II.
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT, ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 r POSTBUS No. II
BEES
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT'.
Gewone ad verten tiën 30 cent per regel.
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het
s dubbele van het tarief berekend. s
Kleine advertontiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en veiv
huur, koop eu verkoop 10.50.
Dit nummer bestaat uit wijf
bladen, waaronder het Geïl
lustreerd Zondagblad.
CANISIUS' BETEEKENIS VOOR
NEDERLAND.
Prof. Blok lieeül in. zijn rede over ..Be
Jezutefeinr' GaniLsLus' naam met ccrc ge
noemd. Hij spreekt ook over den Ncder-
lalndea? Ca'nisias en met recht. Wan!t niet
enkel was deze Duilselie apostel Neder
lander van geboorte, maar zijn leven lang
i> -hij Wijven belangstellen in de .shad on
hot kstd, vanwaar hij kwam. Walt deze
groote moge beleekeud hebben voor de
Keilk, voor Biwlsohland. Ooslonvijk en
Zwitserland en voor de orde, waarvan huj
een zoo uitstekend l'icl is geweest, met wei
nig moeite" kan worden aangewezen, hoe
groot inderdaad ook voor ons land zijn
beieekenis i-s. Inlossc-hen stellen wc dan
eerst mei recht een onderzoek in naar
datgene, wat hij voor ons is geweest, als
het er ons om te doen is, beter te weten
wat wöj hem schuldig zijn.
k het ons kils waard, dal gearbeid
werd aan het behoud va'n den godsdienst
en aan den vooriiiit-gang van godsdienst en
beschaving in ons eigen land? W elnu,
Oanfarae heeft gewerkt aan het godsdien
stig gehalte ontzo lage landen Ihij heeft
het ar'$*e gedaan voor kuituur en onlwik-
ki'liioig van ons vaderland.
Vooreerst immers: Ga'nis'-us heeft zi'a
aandoe! gehad in don «strijdt, dien li el ka-
lliolidfce Heulen moest voeren lefien zijn
protestant'!seercandeai aartsbisschop Her
mann von Wied, en zoo mklldielSHjlc ervooï'
gezorgd, dat Gelderland voor een groot,
deel Katholiek bleef. Hier immer-s was
niet eskel het gevaar, dat die lierder ge
slagen we-rd en zoo die „schapen verstrooid,
maar t£e herder -zeif zou z'jn. kudde uileen
h'ehbeift gejaagd. Velen toch. die destijds
in Gelderland en Nijmegen lot de welen-
schappelijk ontwikkelden behoorden, za
gen op maar Keulen. Stel, dal Keullen lidt
Roomsche geloof ontrouw ware gewórden,
heel de Ne-d er-Rijn en daarmee Nijmegen
en wad er verder in Gelderland nog katho
liek zVJi noemt, ware 'meegesleurd, 'onlier-
roepe?r?k en -onvoorwaardelijk. Was het
aan Tem "Wied, of liever aan degenen, d>
Von Wied als het werkI uiig gelnJo^lieal
van Inrn plannen, gelukt liet agri6l)'<sdi°m
protertantsch te maken, m^schi^n 7,0U
hierdoor de loop onzer v-a^erlaaiclsclie ge-
schiedwvis héél anders'01'11 geworden. Mét
ernsi kmi zich d ><r,-m L. v. Ranike^ afvra
gen: „Halte -"'cl! Holland wokl ja von
Deufaèhlani gelrervbt, wenn es -e:;ncn pro-
Erzibi.schof \cm Koln gegebesn
halted Maar toen de plicht vergeten kerk
voogd en keurvorst uit zijn waardigheid
was ontzet c-n gebannen, was hiermee be-
re-ik-t, dat hét aartsstift Roomsöli bleef en
een groot gevaar was afgewoe d voor den
ITirerfikchen zetel van Sint Wil'ibrord.
Eewé'ide gevaar had ook voor Kleef
gedreied. Maar weeT danken we hel aan
Camfövs, dat lalnigs dit hertogdom de
nieuwe leer niet. tot Ir'j ons kon doordrin
gen Wel had de machtige hertog van Gu-
lik, K**?ef en Berg, een vorst mot Jozef is-
iisctbe neigingen, aan de geloovigen éigen-
maohivg den leelcenkelk en aan de pries
ter het huwel'-jk toegeslaan, zoodat op
'd' marnier de weg voor hol protestantisme
was vrij gekomen. Toen Canisius dan ook
alls panöeM.iik gezant hem de beslui ten van
hel^ Tren'tschc Gondii c zou komen mede-
de eleo, is het begrijpelijk, dat z'jn bezoek
door den hertog met onrust werd afge
wacht. Het gevolg van hun gesprek ech
ter was, dat Kleef en aangrenzende la-nden
ha thoikeik bleven en alVhvs een 11'caiwê in
valspoort naar Geldlerla'nd gesloten blééf.
Hot mocihlt er i-iitusschen niet bij blij
ven!, dat Ga nis-lus do landen bevestigde in
het geloof. Wat voor Oostenrijk als een.
eisch door hem werd begrepen, gold aks
een wet voor heel Europa. Er moest on
derwegen worden. Zijn KaleclrismuB
Schreef bij daarom tér o-nderWobtihg van.
het voSL om het zoo ,!<n «'in geloof te ver
sterken. Vroeg de tijd naar dit boek, dan
zou bet niet enk-él in Weenen v'erséh ij-non-,
doch ook -elders, v-e-rflaaild en verklaard. En
'er was vraag na-ar. Ook bij ons. Geen boek
Van een Nederlander werd 11a de ..Imita
tie" wel zoo ruim verspreid. Op last van
koning Ferdinand en Filips II komt het
uit. zaodat de sclhri'jvo-r ook in de Neder
landen de officieele katecheet werd. Nu
"kan de Deken van Simt Steven in Nijme
gen in f563 e'lkeii Zandig Catnksius' „Som-
me"' va» den kansel verklaren en wordt
dit op ander? plaatsen nagovefgd. Wensolit
de coiefe dioeesaan-synodc van Den Boseb
in 1571. dat de ikatedhismussen van Cani
sius i* de bibliotheek van geen enkelen
pastoor zullen oailtbreken en voor liet volk
zullen worden uitgelegd. da'n zou met di't
feit al voldoende zijn aa-ngétoond. wélke
■beleefrottl'S Camisi'us' opgang-makend
hoek ook voor ons land beeft gehad.
Hef doet ons vooraf! goed te lezen, hoe
do'heilige innerlijk gc-t nul was tegen
over zijn geboorteland. Zeker, idireet heeft
'liij èn -alk diip'loahaat én oils schrijver, om-
'dat hij in allies apostel bleef, veel gedaan
voor hét gochsdiiienstig liev'en bij ons. Maar
ivi't wat hij deed bij zijn bezoek aan Nij
megen en uiit zijn brieven is allerduide
lijkst op te maken; boe overstelpend zijn
bez' riieden ook waren, ze konden hem niet
er van afhouden de geestelijke welvaart
der Nederlanden steeds in de gedachte te
hébben.
Wat toch gebeurde or, toen lvij voor liet
'laatst een bezoek bracht aan do Karei-
stad? Den 25 Nov. 1565 kwam hi-j aan en
werd hij met veel eerbewijzen door bel
stadsbestuur ontvangen. Toen reeds toon
de men te begrijpen, welke plaats deze
groote stadgenoot innam. Maar uit do wij
ze, waarop Oa-nliisius van zijn invloed ge-
biuik maakte, spreekt heel klaar, wat do
heilige omdroeg in zijn aposte'hart. Al
was zijn verblijf in de vaderstad nog zoo
kort, gesproken werd er voor de leerlin
gen der „Apostolische School", tot twee
maal toe gepreekt in den Sint Steven. Ten
'huize van den burgemeester, waar de raai
bijeen was om den greoten gast Ie vie een,
sprak, tegen het einde der talel, Ganis us
een voor do omstandigheden passend a©
opwekeknd woord. Hoewel, naar gezegd
wordt, de led-en niet allen oprecht kaitho-
liek waren, lieten zij toch, toen Canisius
hen vermaande, in alles naar bet ware ge
loof te bandelen, a'ch dit zonder moede
welgevallen en hoorden -zij bom ze'fs met
genoegen aan. Ook tot de armen der stad
richtte liij in liet gasthuis liefdevolle
woorden. Bovenal merkwaardig echter is,
wat hij een andere bijeenkomst gobcurdte.
Dat feit laat wel het meest zien, wat de
heikgc mot dit bezoek voor had. Gani-sius
nam, zoo verhaalt men, voor liet feestmaal,
door een zijner familieleden aangeboden,
al zijn aanwezige broeders en zusters mot
hun echtgenoot-en, doch ieder echtpaar
.afzonderlijk, in zijn kamer. Daar ver
maande hij ze in roerende woorden, toch
altijd -onwrikbaar vast te houden aan het
katholiek geloof. En allen zonder uitzon
dering «doofden hét Unu -plechtig en pa-
ven -er do hand op, dat zij trouw zouden
blijven aan den voorvaderlijken gods
dienst. Daarna kwamen hun Lweren bin
nen, n-ttens twee. on .«net hen handelde hij
gelijke wijze. E11 geen enkel Hoeft zijn
belofte geschonden. Zoo handelde Caoii-
si-us, de apostel, die vier jaar vroeger van
Augsburg uit aan den kanunnik van Sint
Steven geschreven had: „Voor mij zal er
hier niets aangenamer zijn, dan dat bij
u de l)L'vo1king onbesmet ih het katholiek
geloof en ijverig in het bewaren va'n een
dracht en vrede, als liét ware geen plaats
beseh'kbaar late voor sectarissen en op-
roer'igen." Men zal begrijpen, hoe diep
het hem moet gegriefd hebben, toen in
1555 een z'jnor verwanten, d'e burgemees
ter Wichman van dén Bergh. zich als uit
voerder liad la'en gébruiken va'n ceD
raadsbesluit, door de nieuwcrez: 11 d-c leden
doorgedreven, 0111 d? vestiging der Jczu'e-
ten te Nijmegen op onwaardige wijize te
be'eltsji. Met edele verontwaardiging heeft
toen de lieil'ge een krachtig én fier pro
test neergeschreven. De ziel trilt or in van
den beledigden burpdhiec-s'lerszoon en
van den nr-skenden apostel. „Niet uw rijk
dommen zoeken we", werpt hij Wichman
tegen, maar uw aie'en. En zie toe, dat gij
uit bezorgdheid voor uw gokt niet uw
schatten ook uw ziel niot verliest." Ja, dc
alles voor allen geworden Gala'sius heeft
iets gevoeld voor onze gewesten. Zooveel
bewijzen zouden we nog Jammen aanvoe
ren, om dit uit -te la'len komen. Want e'ke
van zijn velé brieven i.s lekkenend voor z'jn
karakter, getuigt van zijn vroomheid en
ijver, van zijn roorlduronde bela-ngsi-el-
liing in de geloofstrouw zij-nor altijd dier
bare stad'gonooton. AWJd blijkt eruit, hoe
bezorgd de hedlige was voor do belangen
der Kerk in 't algemeen en van kerkelijk
Nijmegen in 't bijzonder.
We moeten kort zijn, en 't is ook n'iet
noodig. Want leeft ziju geest niet onder
ons voort? Is er nog niot bij ons d'e lief
de, wel'ke alén wil trekken tot het eene,
ware geloof, die tccre zachtmoedigheid,
waarmee het gevoelen van hen, die anders
denken dan wij, geëerbiedigd wordt? Eu
die liefde en die zachtmoedigheid, ze wa
ren ju's-t de heerlijkste eigenschappen
van Canisius' zielen-begeerig hart. Een
liefde was het, onbaatzuchtig, omdat zij
voor zichzelf en. voor alle anderen ver
langde het hoogste goed een zachtheid,
die zich overal voelen deed, ook dan zelfg,
'wanneer de strijder naar voren 'kwam.
„Geve God", zoo bad do heilige zelf, „dat
onze liefde voor onze tegenstanders groo-
ter zij dan hun ijver om ons te belasteren.
Zij verdienen bet omwille van het bloed
en de liefde van Christus; daarenboven
zondigen de moesten uit onwetendheid.
Zoo is dan ook zijn Ka-tccliismus. op bet
slagveld geschreven, naar aanleiding van
het protestantisme gemaakt, te bewonde
ren, omdat er liet woord protestantisme
heelemaal niet in voorkomt. Aldus wordt
dit bock geprezen door een Canihus-ver-
corder uit onzen tijd. E11 zoo komt hel,
dat in kerk en school, voor beki-eringsm-lie
en onderwij-sbolaTgcMi, do vereenigi'ng'en
naar hém hé eten, wiens edele geest ook
nu nog leven moet in haar.
Nog meer beteekont GamLshi-s voor ons.
Een onzer groolen is hij. Hij was immers
do Nederkiucler, die aan liet lioofd stond
van een beweging, di'c den stortvloed van
liet protestantisme niet alleen beeft ge
stuit, maar ook over een aanzienlijk ge
bied teruggedrongen. „Gauisius lebte in
ei-ner grossen Zeih und iu dicser grossen
Zoit war er eiuei' der Grbszten. Die Zeiit
war aivgefüllt iniil ge'-slige-n Künipfen und
er kiimpfte a-ls Ri'Ucv obne Furcbt und
Tadel und er gab- aucli nicht o nes Fin
gers Breito von der ka'tliolisetic-n Wahr-
Uei't pih/.s. Lichte .cüiristiiclicr Sa-nftmut
und Liehe." Maar hij was ook een heilige.
En hébben wc onze groote mannen te
eeren en God te -danken, dat ze cms gege
ven zijn, veel hoog er moeten we -altijd nog
opvatten het leven en werk onzer heiligen.
Het begrip heilige is ka-tho1aek. zooa's de
Kerk zelf is. Is daarom de heilige voor
'alle ledc'ii van Christus' Kerk, -dan mogen
Roomsche Nederlanders Canisius' bc'ee-
kenis a'-s zoodanig voor hen niet onder
schatten. Wat we >1 dit opzicht aan Ga;-
ïrsj-us hebben, i? waarlijk niot loulc-r
ideëel. Wamt ons voorbeeld z:jn dc heili
gen en onze voorsprekers bij* God. Neen,
cvenml'n als allé grootcn, zijn dc heili
gen Gods ons gegeven, om zelf dan maar
werkeloos neer te kunnen paan zitten. Wie
begrijpt, dat ieder zélf zijn aandeel zal
moeten leveren in dail-gene, wat hier moet
worden lot stand gebracht, voor hem. zal
de beteekenis van een, d'e voorg'ng, dan
oolc wel het duidelijkst zijn. Al is ieders
trooping anders, z:jn roeping beeft iedér-
ieen. Daarom niet zoozeer gevraagd, of we
teen voorbeohl noodig hebben, -doch meer
terpp leitén, of en waarin Öa-h'sius liet voor
'ons is geweest. Als iedereen moet wer
ken, dan zal een voorbeéd in dit opzicht
voor iedereen zijn aan'trekkelijkhe'-d kun
nen hebben. Nu, Ganis'us wa.s -c-on wer
ker, en al leefde hij voortdurend in een
wereld van idealen, gearbeid li'eeft hi'j en
•gezwoe°d, in een .'crchl van werkelijk
heid. Wi-i: n we da. van bom over
nemen: te ku-nn-ov» ..:-»«"» -- - -iu
en l.oc-3' nog in cms gedachten1even plaats
Over te houden voor iets li-oogeffs?
Oantshis is ook onze voorspreker h'j
God. Canisius, do Nederlander, Pen verte
genwoordiger van ocoss volk b'j O. L. Heer.
Hij zal het zijn a's wo hem er nnöt om
vragen, maar hoeveel meer zal li" 't voor
o'lis zijn, als we eraan Willen denken? Of
wo een voorspreker noodig bobbon? Of wo
dan ntet reelitsLreeks tot God ons mogen
r;clilen? „Zeker moven we dat", antwoordt
Kardinaal Manning, „maar de mennséli
die zegt: -ik vraag niet om het gebed van
anderen, want ik kan ver'trouweia on m'jn
eigen gobed. o vertui.' t zi?bz elven van ver
metelheid. Neen, laat ons de gebeden der
heilagen vragen. Zij, die «d'e liulo vena eb-
tan, z'jn n:«et nederig en bezitten d? rrena-
de van vertrouwen --'n bone niiet." Nu, aks
w'j 00't iets heb?n bc-g-epen van den «af
stand, we'ke ons van bot o-n-r >od>e séhc'dt
zullen wij dan niet wi'Sg d'e hand grii-
pen, die ons rnet zooveel echte l:ordc. tot
onze hulp wordt toegestoken? ZuM-en w'j,
tot bet khidscbo.p boven slavernij vorko
ren. n:-et graag den meerdere erkentoen in
het Gods-gezin? Ja, als Gantsi-us, Gods
heilige, o-ns ook maar één slap nader
mocht brengen (.ol den aligooden V-ader,
dan nog zou waarlijk di'O bol ook en'.s van
hem vow ons de iroo'sle- moeion zijn.
A. DE WILT. SJ.
Inzameling Stormramp 1925
De Penningmeester van het Stormramp
Comité ontving nog de volgende /giften:
Dr. H. Tb. 3.—
Mej. S. J. H. 10.—
Tooneel 't Eerste Leidsche Klucht
en Rpvuegczelschap 10.
M. J. S. 2.—
Th. E.
H. v. d. S. 1.50
Fam. L. 15.—
Prof. Mr. E. M. M. ?5.-
Prof. Dr. A. J. M. 15.-
Een bedrag van 15.000 werd overgi
maakt naar den Penningmeester van liet
Nationaal Steuncomité „10 Augustus
1925, le Amsterdam."
Giften worden nog gaarne aangenomen
bij den Penningmeester, den heer F. Muys
van de Moer, Plantsoen 49, Gironummer
57471.
BUBTF.HLAHP
De Veiligheidskwestie.
De juristenconferentie geëind'gd.
Do besprekingen tusschen de geallieer
de en DuiUclie juristen zijn gisteravond
gerec'd gekomen. In diplomatieke kringen
te Landen verluidt, da-l dé datum, waarop
de ministers" van buitonlonrlsclió zaken
zullen bijeenkomen', nog niet 'is vastge
steld. Volgens dé meeui'ng van aii'derein
zou licit nlie«t onmogelijk zijn, dat oon^
ferönitiie op 20 September té Lausantne
plaaits 'had.
Volkenbond.
De Mossoel-kwestie.
Een kleine commissie van
onderzoek benoemd.
Dc eerste fase van de bchande'ii 11 g van
do Mossoelstrijd vraag in deze zitting valn
den volkenibond is heden algeloopen met
de benoeming van een kleino commissie
van drie leden, die de «aan-eelogen'lieid tus-
t'i-g overwegen en daai'na .den volkenbo-nds-
ïviad een concreet voorstel tent regeling der
Strijdvraag onderwerpen moet.
De Zweedsche minister van buitenland-
fiche zaken, Unden. die reeds rapporteur
over 't Mossoel-vraagstuk was, zal de com
missie presideeren, terwijl do verdere le
den ervan- zijn de Spaanse! 10 diplomaat
Quinones de Leen en do L'mguay-diplo-
niaat Guani.
De Turksöhe diplomatie blijft dezelfde
als tijdens do Lausannees'clic viedesconfe-
renliie. Do Turken speculeeren «op do oor-
lorgsmoelveid van hun tegenpartij en la
ten daardoor een atmosfeer van onzeker
heid 011 oorlogsbeclroiging bestaan, d'e,
naar zij hopen, op den duur de tegenpar
tij tot toegeven zal bewegen. Voor den
volkc«bondsraad is het do gvoolo en
ui'lerst moeilijke vraag, boever 'li-ij bij zijn
bcslkv-.'ng met dit onzekere element van
mogel'jke vredeverstoring Ln 't Oosten,
waianeer een voor Turkije ongunstige bc-
s^iiissing gegvweü wordt-, zal moeien reke
ning hou den.
België.
Een schrijven van 't Episcopaat.
De huid 'i g 0
r c g c 0 r i ïi g s c 0 a 1 i t i 0.
Het Be'g-i.sLóh ep:iiscopaait hoeft tol «do
geloovigctn een herderiijk .schrijven ge
richt, dat betrekking heeft op de bclang-
r:jleste problemen van het oogenblik.
De Imief begint met iecn vorklaning. dal
Ui' Dmvvi-uig, „uu-.v,. D.ipiwi„ l„:o
schappen politiieke strevingen liel>l>on, on
juist is en dat zij zicirinmrr »^ua—
van inmenging ini ünvilcm'aiidscbo aangc-
ïegcnlied-en toekennen, n.l. liet redht om
overal hot evang'oldo te prediken en de
goddelijke réohteoi van de Kerk le hand
haven.
Do socialisten, zoo vervolgt het .schrij
ven, iin vefband met de soc-i-rle lo'ost-an-
dien, doen bot voorkomenalsof wij de
bondgenoot c-n of -de slaven zijn van liet
kapil'atismo en hun liedoél'ng daarlrj is,
om de geestelijke overheid afbreuk le doen
bij de menschen, d:o aan bun beweringen
geloof Tieeblen. Al de socialist'scho loi'dcrs
zooewl in België, aks in Fraukr jt'. Neder
land. Diritschland, Italië, Ru^and, Polen
en Hongarije z'jn an'i-godsdirnsl'g. geen
onke'e van hen heeft zich openlijk een
trouw zoon van do kerk of ren powoon
geloov'ge wil'en vcrk'aren, geen hunner
beeft ooit de bal 1 jke formule van Marx,
,de godsdienst is opium voor liet volk",
die door Len'n in eere werd hors beid, «dur
ven afkeuren.
Naar aanleiding va-h de. buid-ige Kalho-
1 :«ek-socialist'scbe regeerngscoa-lil-io zegt
de brief: Wij vei,oordeo',en dat com prom's
wet. De hvse partijen, d'e «officieel bebbeïi
loeges-teind 0111 zicb in d'e regecring te doen
vci'leponwoo'd pon, hebben verklaard, dal
zij d'e integral!tcr't. van bun respecl-iecvo
programs wen.se li en te han-db-a-von on bij-
gevo'g ook de loer, lie deze programs be
zielt. Het zijn niet do doctrines, d'e in een
regeoriaig togenoirer elkaar staan. Ult-voo-
ronde mach ten «als z:,j z'jn, gaat liet om
belangen, d'e samen kunnen gaan, en die
een -oplossing „zoeken op oen beperkt ler-
re"'n en voor een gewoonlijk kort tijdblre-
stek.
Niet alles is slecht in de -s-oci-alislksche
beweging, vervolgt hot schrijven, evenmin
a's olies goed is b'iiten hot socialisme.
Als in de laatste «eeuw de belangen van
den arbeider zeor -werden miskend, is d-at
de acliuld van b>t libenaVsme, dat 'in do
achttiende .eeuw uit do droomcrijon van
Jean Jaccfues Rousseau is nii-'s'aan. Hét
liberaline nne-t zijn dubbele leer van in-
i dividualisme en «'«ngebovein imedlhold van
1 het niensclulom, is een abberat'e. Het of
fert de zwakken op -aan de -sterken 'en do
armen aan de sVéhto rijken. Het is, zoo
luidt bet vorder, dat liberalisme, waar
door een rzexer gelul Katholieken z'dh
heeft laten misleiden en dut de variant
woordel'jke /verwekker is van de soc ulo
wanorde van -het oogenbliik. Het socialis
me hoeft goed gedaan 'te rcogeeron tegen,
de door liet l'boralisiac gewekte sociale
desorganisatie, maar liet mag nüet die pre-
Icntio «hebben liet mon'opoüe Van deze re
actie voor izicli 'op le e'eehen.
De uitvoerige brief van lu i episcopaat
eindigt met te wijzen op de dringende
noodzaikellijklieid' om een ,e!i.i'-lelijke so-
cia'e staal-uriéliliiig lot stand te brengen,
die ibezVld uioet zijn met .-n geest van
groote Katholieke eendrm ht.
HET VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
De juristenconferentie te Londen is gisV
teren geëindigd.
De Mosoelkwestie naar den Volken-'
bondsconimissie verwezen.
Een herderlijk schrijven van het BeD
gische episcopaat.
De Britsche zeeliedenstaking mislukt?
BINNENLAND.
De wijziging met 1 October in verschil
lende posttaricven.
Het nieuwe staatsdiploma voor handel
cn administratie (4de blad).
Duitschland.
Kleef wordt in October ontruimd.
In aansluiting aan do Ln de bladen er-*
schenen tcgenstrijdigo berichren aangaan-*
de do énliruinii'ng vtin K'cef, kan word'on;
medegedeeld, dat d'e slad «eerst 23 Octo
ber geheel zal worden ontruimd. Rscln
weiler daarentegen is reeds geheel on't-i
ruimd.
Frankrijk.
Toenadering fot Duitschland.
Interview van G a i 11 a u x.
De „Voss'sclie Zdiliing" bevat een inter-*
iow met den Frausöhen ani'niLster van Fi-t
na,nc:ön Gaililaux over de kwostte van de
FranscliDnii.tsche •toGiiiaderimg. IIieraan
o-n'tlcenen wij hot v-olgehele;
GaLllaux ze'de, dla«t de kw-esbie van bet
economische ihors'lcl en het samengaan op
eftoiiomriséli gebied i-n Europa voonrame-
lijk een kwestie der wetenschap is, wamt
die «do grooks'te en slc/rkslc revolutionair
en voel invloed ri jker dam oorlog 011 bolsje
wisme. i
V-oor drie jaar bad DuilseliLund nog ge
brek aan kolen: llians hoeft liet overv'oed
vain kolen. Gaiillaux meent, dat do I»uit-«
sclio taailie-id en .sy.slomntiek en in zal s'la-i
geu liet jirobleem van (Te praUtroi.'o .--.n
vloeibare bna-nd.stof uit Rteonkool op 1c
ree "cud op do wert'ldniar^r^if k'unWiHi' f lp-
froden.
Du'-tschlaud zal etilil n' finianci-eel uü'ot
sterk i-eai-oeg -zijn om aheen dc middelen,
voor de omzeM'.ng van de basis wan bet
economisch U-ven van steenkool op o"c,
waarvoor ti-jd noodl'.g Ls, bijeen te bren-i
gen. Hier ziet Oanllioux een groote pra/ li-i
solie mogelijkheid van «een nauwe econo
mische samen werkin g tus^clien Dui ts- Im
land en Frankrijk, ive'«ke hein belamei1 ker
'oeséhijint «dan ul wat tot dusver boprbofd
en ge.soliie4 is H'er zulhm onde- den
dwang der noodzake'kjkheid kapitaal en
arbeid van beide landen elkander kur-ren
cn moe'en vindon. II'er zal ook geen
strijd «ijm om de 'gnra.ndeering van bet
bu'd'ge bezi't. T)e wil 0111 le geraken tot
e?n economische geiiK-enyli-ap in bet be
lang mi-et vom groepen, maar van de vol-*
ker u, k'.ui iels f-o-s'.-r»li lot stand bron-*
gen.
Engeland
zecüedenstakinq mislukt?
Zelfs geen succes te
S 0 u t li a 111 p t 0 n.
De .daki'n.u.sinoe l'.iklirdon te »SouHia.mp-«
ton, die nu «een 14 dagen geduurd hebben,
schijnen op een c'nd te loooen. De Ka-*
na&Sdicnsten waren g'-steravond weei nor
maal. Wol wft'-on do uitgaande eu inko
mende booten in iSouthnmnom vrijw I al
gemeen le iaat. De nachtboot op Havro
vorirok eerst gistermorgen 10 uur, do
boot voor d.o Kiauaalei land-em vertrok
eoi-st gistcriiii'ddag Lm p'aals van Donder-»
dagavond, torw'jl do booten van Havre
en S-t. Malo ook te laat aa.ukvvamon.
Hoewel i.n «do eeralo twee diagen nog
'alrijke v-acanti-ogamgers op vervoer over
hel Kanaal wachten, hoopt men, d'at a.l'os
riot zal vorloopen.
Afgezien vain deze vertragingen .moet
do 9faking an Soul-hamploni, het bolvv'erk
der s'ukers, dus feitelijk als mislukt wor
den beschouwd.
Ook te Liverpool lieersclit liet gevoel,
dat de slaking mis'ukt is.
•Gisteravond liegen uur Hop de lerie'ju
of, d'e de Soulliemi Rr-iilway aam de zecl'-o-t
den had gestold voor hun teruakcer tot
'hel werk. De pos lende stakes rieden gen
pogingen om degenen, dr'e weer aan liet
werk L'ing-en, lastig le vallen. Toen Ie mid
dernacht een trein mei van eldr-rs koni ui-
do zeebodem do dokken was b'iunen-goro
den, Iradi-tten de stakers dozen zeolirden
den weg le versperren, doch zij werden
door de polit'e uiteengedreven. Z i - r-
Irokkon niot. cl-'. 11 na de w< kvv«IV- 1 lo
liobben u'itgejouwd. Een der leiders va 11 d«>
Marino Workers Union mvindo *lo mo-
11 iglo aan uMeen lo gaan 011 nesten ach I r
Ie InI' 0 waaraan door <lo stakers gevolg
werd co'.'dvc'ii Onee n- «I1. kwnmrti
