16e jaargang.
WOENSDAG 2 SEPTEMBER 1925
No. 5037
Oe ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week 12.50'per kwartaal.
Bij onze Agenten 20 cent per week 12.60 pet kwartaal.
Franco per post I 2.95 per kwartaal.
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor
uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
Zondagsblad 9 "jt.
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT, ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 s POSTBUS No. II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT!
Gewone advertentiën 30 cent per regel.
Voor Ingezonden Mededeclingen wordt het
s dubbele van het tarief berekend. 2
Kleine advertwiiiëiï. van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en vee.
huur, koop en verkoop 10.50.
Gil nummnen» bestaat uit twes
biaiden.
Over apologie.
Prof. de»? J. Witlox schrijft
„De
Maasbal" over het aandeel van de Ka
tholieken aan de cultuur vaü ons land.
Met reden mag, zoo meent hij. worden
betwijfeld, of wij in het heden een aan ons
aantal, aan onzen politieken en socialen
invloed gcëvenredigd aandeel nemen aan
de cultuur van ons land.
E11 verder schrijft hij:
„Men heeft eenvoudig geen oog voor
het overwegend katholiek belang, dat bij
de beoefening der wetenschap door Room-
schen is betrokken.
Nog is tot hen niet doorgedrongen het
woord, door Von Hcrtling als voorzitter
der Görres-Gesellschaft roods Jn 1896 te
Constanz gesproken: „Wat wij thans 1100-
dig hebben, dat zijn niet zoozeer do apolo
geten, als de eigenlijke vakgeleerden, die,
togorusi' met het harnas van het moderne
onderzoek, in zelfstandigen arbeid het ge
bied van bet mcnsehelijk welen trachten
te verbroeden en te verdiepen. En geloof
niet, dat de apologie daarbij te kort zal
komen. Een enkel geleerde, die succesvol
in bet onderzoek ingrijpt, wiens naam met
gulden letter op de bladen der historie
slaat gegrift, en die zich meteen tijdens
zijn leven steeds een trouw zoon der Kerk
heeft getoond, weegt on tegen goheele
banden vol apologie."
Wat ar. Witlox hier zegt met aanhaling
van een citaat van Von Hcrtling waar
in deze, klaarblijkelijk om toch maar te
worden gehoord, naar onze bescheiden
meening, wel wat erg luid spreekt! be
treft de apologetische waarde' van do be
oefening der wetenschap, als zooda-
rig. door Katholieken.
Maar, zi-i liet (lan in 11linder sterke ma-
e, eenzelfde apologetische waarde kan
vonten toegekend aan de Iv-invan
Ie, plichten van staat, die elke Katho
liek in bet maatschappelijke, sociale leven
te vervullen heeft. Ook daaraan wordt wel
'ns te weinig gedacht! Do Katholiek-, die
de plichten van zi»n slaat met plichtsbesef
vervult, dit uitblinkt, in het ver
vullen van zijn maatschappelijke sociale
taak, en „die zich meteen een trouw
zoon der kerk toont", bij is een apologeet!
Ook het tegenovergestelds is. helaas,
maar al te waar! En ook dit wordt vaak
blijkbaar niet ingezien, of niet genoeg be
grepen.
Inzameling Stormramp 1925
Vorig bedrag f 599.50
J L. G. f 5.
Gecollecteerd op een bruiloft f 2.51-J*
Op het zilveren feest
Aan do halte Molenstraat
TTcerscbte een goede geest
En bracht men, heel paraat,
(Voor aanwezigen lang geen
blaam)
Zeven gulden te saam,
Voor geteisterd Zeeland.
Ncordwijk 2 September f 7.
Totaal. T6M.00H
Bij den Penningmeester van bet Storm-
rampeomïté zijn weder de volgende giften
ingekomen:
Opbrengst dancing Zomerzorg.. f 75.
F B f 2.50
Mei. G. Bf 2.50
Ambtenaren ten Stadhuizof 98.
Collecte athletiekdag der L. V. B
op 30 Augustusf 36.41$
Familie Hf 1.75
Mevr. V. v. Kf 10.—
f, P. Vf 10.—
Conscrvenfabr. de Verwachting f 25.
Prof. W. B. KflOO.—
M. Kf 5.—
Prof. Mr. A. S. d. Bf 2.50
Prof. Dr. L. Kf 25.—
N. N. te Lissef 2.50
Giften worden nog gaarne ingewacht bij
den Penningmeester, den heer F. Muys
van de Moer, Plantsoen 49, Gironummer
57471.
BUITENLAND
Volkenbond.
De Volkenbondsraad.
Hot program.
De vergadering van den raad- van den
Volkenbond komt heden bijeen.
Aan de zittingen nemen vertegenwoor
digen van tien staten deel waarvan En
geland, Frankrijk Japan en Italië perma
nent "vertegenwoordigd zijn, terwijl de ver
tegenwoordigers der overige landen ieder
jaar in de algemeene vergadering van den
Volkenbond worden gekozen. Op het
oogi-nblik zijn deze landen Zweden, Span-
jeo, Tsjecho-Slowakije, België, Brazilië en.
Uruguay.
Do agenda bevat 23 punten, waarvan
het voornaamste wel de beslissing om
trent de toekomst van Mossoel is. Voorts
zal de raad den economischen toestand
van Oostenrijk en het vraagstuk van bet
herstel v. Hongarije behandelen. Voor Oos
tenrijk is, behalve de verslagen der beide
deskundigen voor Oostenrijk, ook een uit
voerig verslag van den commissaris-gene
raal Zimmerman ingediend, die, naar ver
luidt, zijn post zou neerleggen.
Het herstel van Hongarije schijnt den
Volkenbond veel minder zorg te baren
dan (lat van Oostenrijk. Het verslag van
den commissaris-generaal van Hongarije
Smith moet zeer gunstig zijn.
Verder zal de raad zich bezig houden
met het vaststellen van de havengrens van
Danzig, waarover de Spaansclic gedele
geerde verslag zal uitbrengen, do aanvul
ling der regeering voor het Saargebied,
waarover de Italiaansche gedelegeerde ver
slag zal uitbrengen, en voorts met een
groot aantal minderheidsvraagstukken.
Zeer talrijk zijn de verschillende com
missieverslagen o.a. voor economie, finan
ciën. verkeer, herstel enz.
De beraadslaging over de verkeerscon
trole in de gedemilitairiseerde Rijnland
zone zal vermoedelijk in verband met de
onderhandelingen over het veiligheids
vraagstuk tot later worden uitgestld.
Het congres tegen het alcoholisme.
J h r. Ruys de Beerenbrouck
voorzitter.
Aan den vooravond van de grootc Sep-
tember-bijeenkomst van Genèvc, zijn giste
ren te Genèvc nog twee andere internatio
nale congressen geopend, dat van de inter
nationale universitaire Volkenbond svereeni
ging en dal van het internationale bureau
tegen het alcoholisme.
Het congres tegen het alcoholisme heeft
bij acclamatie onzen vorigen minister-pre
sident Jlir. Ruys de Beerenbrouck tot voor
zitter gekozen.
De lieer Ruys' de Beerenbrouck heeft het
presidium aanvaard met het uitspreken
eener rede, waarin hij de hoop uitsprak,
dat de Volkenbond, wien een nuttige sa
menwerking (uïschen de regeeringen te
danken is ter bestrijding van het opium
kwaad, op soortgelijke wijze zich met do
drankbestrijding zal willen bezighouden.
Juist om voeling te krijgen met den Vol
kenbond en de belangstelling .van den
bond voor eenige internationale alcohol
vraagstukken te winnen, wordt dit inter
nationale congres in de volkenbondsstad
gehouden.
Drie punten staan op do agenda: le bet
alcoholstelsel in de. koloniën, 2e. de strijd
tegen den smokkelhandel en 3e. geschil
len tus.schen a'lcoholuitvoerende landen en
staten, die gestrenge maal regelen tegen
het- alcoholisme getroffen hebben.
Duitschland.
Völkïscbe relletjes.
Talrijke Völktsche groepen hebben relle
tjes uitgelo1;! in de door de Franscben
ontruimde sleden, waar zij de vervanging
van de republikeinsclie door de monar
chistische vlag eischten. Het kwam op
verscheidene plaatsen-tot botsingen.
Frankrijk.
Het wereldcongres voor dnn vréde.
Bezwaren tegen D u i t s c. h 1 a n d's
deelneming.
Hot wereldcongres voor dan vrede te
Parijs, waarop pacifistische vcreenigingen
van alle landen vertegenwoordigd zijn,
wordt heden plechtig in ds Sorboune ge
opend. Deze plechtigheid wordt met zeke
re belangstelling tegemoet gezien, doch
blijkt niet in alle kringen met groolo vol
doening te worden begroet, daar zij zich
zal onderscheiden door de deelneming van
den president van den Duitschen Rijks
dag, den heer Loebe, naast de heeren Her-
riot en de Monzie van Franschon kant. Men
is van meening, dat de betrekkingen tus-
sclien Frankrijk en Duitschland nog niet
van zulk een vriednschappelijken aard zijny
dat het publiek zonder bezwaren deze
openbare kameraadschap, deze gemeen
schappelijke deelneming aan een vredes-
betooging van den president der Fran-
sclie Kamer en den president van liet Dnit-
sche parlement kan aanvaarden. Ook wordt
er aan herinnerd, dat Loebe onlangs in
heftige bewoordingen de ontruiming van
het Rijksland en Saargebied eischic. Dien
tengevolge, wordt betoogd, is zijn vrede
niet dezelfde vrede van Herriot Nochtans
erkent men algemeen, dat een dergelijke
plechtigheid, die geen precedent heeft
overal een goeden indruk moot maken en
een gunstigen politicken invloed zal heb
ben.
De Parijsche Bankbedienden
blijven staken.
Z ij hebben d e d i r &c t ie v öo r st e 1 len
verworpen.
De stakende bankbedienden van Parijs
hebben gistermiddag, in vergadering bij
een, do voorstellen der bankdirecties ver
worpen. De staking duurt voort.
Het besluit om de staking voort te zot
ten is door do bankbeambten genomen met
4572 tegen 1298 stemmen.
Dreigt er een algemeene
Poststaking?
Het woelt erg in de posterijen, seint men
uit Parijs. Reeds sedert een paar jaar is
er een ernstige agitatie merkbaar voor
salarisverhooging. Lijdelijk verzet bij bet
werk, ernstige betoogingen zijn elk oogen-
blik als dwangmiddelen gebruikt en de
postbeambten hebben lot zekere boogie ver
beteringen van het parlement weten te ver
krijgen.
De postbeambten meenen echter, dat zij
bij de algemeene salarisverhooging van j
1919 zijn aclrlergesteld geworden en zij
verlangen nu, dat de salarisschaal in over
eenstemming zal worden gebracht met die
van sommige anclere publieke diensten.
Tijdens do banks taking- hebben do perso-
neelen van posterijen en telegrafie reeds
geweigerd, de wisesls Me behandelen, die
door de banken aan de postkantoren ter
inning waren toevertrouwd. Vandaag ver
gaderen de syndicalisten. De besturen heb
ben Zaterdag een ondrchoud met den mi--
nisier gehad, die de §alariswijzigingen
overlaat aan do parlementaire commissie
van onderzoek. De beambten en ambtena
ren zijn daar niet mee tevreden en het is
waarschijnlijk, dat na cenigcn tijd van be
sprekingen tot staking zal worden be
sloten.
Enge'and.
De scbuldenrcgeling.
De G r i e k s c li e schulden, aan
Engeland.
Op het departement van dc schatkist te
Londen heeft de Grieksclie gezant Maan
dag een overeenkomst betreffende de oor-
Iogssch ulden van Griekenland' aan .Enge
land geteokend.
Deze conventie hap dolt niet over terug
betaling van oude schulden, maar regelt
verschillende kwesties van boeking on de
procedure, die gevolgd zal worden om tot
een definitieve regeling te komen.
De pers herinnert eraan, dat Griekenland
aan Engeland 23 miilioen pond sterling
schuldig is.
De zeelieden-staking.
Naar meegedeeld wordt, heeft de zee-
iiedenslaking zich thans ook lot de ha
vens van Achter-Indië uitgebreid.
In Sclieepvaartkringen vreest men, dat
alle te Soulharopton liggende groote oceaan
stoomers bij de staking zullen worden be
trokken. Te Southampton wordt het bureau
van do "White Star Line bestormd door
Amerikanen die zich ongerust maken, dat
zij niet tijdig zullen kunnen lerugkeeren.
Ook le Bristol, Hull en Liverpool doet de
stakingsbeweging heer invloed gelden.
Een ontvoerde prins.
Prins Ahmed Seifeddiu, de zwager van
koning Foead van Egypte, die in een par
ticuliere zenuwlijders-kliniek te Tunhridge
vertoefde, wordt vermist. Men gelooft, dat
bij ontvoerd is toen hij een auto-rit maakte.
Nader wordt gemeld, dat de ontvoering
het werk is van zijn moeder, die te Con-
slantinopel woont.
De prins, die per auto naar de zeekust
was gegaan, had een van zijn bewakers
voor een half uur welen te verwijderen,
door hem op te dragen een krans voor
hem te k'oopen. Infusscben beeft bij zich
met don tweeden begeleider, die waarschijn
lijk omgekocht was, ingescheept aan boord
van de „Doveria", die hem naar Boulogne
overbracht, waar een jacht gereed lag om
hem op te nomen. Hij bevindt zich thans
waarschijnlijk onderweg naar Gonslanlino-
pel.
(Men beweert, dat deze prins door zijn
familie in genoemd gesticht gevangen werd
gehouden, nadat men erin geslaagd was
hem ontoerekenbaar te doen verklaren).
Denemarken.
Ook daar zeeiiedenstaking.
Een staking van zeelieden, werkzaam
bij do Deensche zeilscbipreederijen, is gis
teren te middernacht aangevangen on ten
zij een regeling getroffen wordt, zal het
conflict vermoedelijk uitgebreid worden tot
400 schepen en alsdan 2000 zeelieden om
vatten. De bond van kleine zeilschipoigena-
ren heeft zijn leden vrijgelaten en in ver
band hiermede zijn afzonderlijke overeen
komsten gesloten met de bemanningen.
Italië,
Een communistisch complot?
Het blad „II Regno", een fascistisch or
gaan te Turijn, heeft zich uit Parijs een
reeks onthullingen lafen seinen nopens een
communistische organisatie in Italië. Het
Russische gezantschap te Rome zou volgens
deze onthullingen hierbij ook betrokken
zijn. Het zou nl. opdracht hebben om aan
de Communistische Internationale lo Mos
kou de plnltegrouden te verschaffen van
de kazernes, politieburëaux en vliegvelden
te Rome, benevens opgaven over cle sterkte
dor troepen. Do vorming van groepen zou
beoogd zijn en ten slotte een aanval.
MarokKu.
Dc strijd met de Mooren
Brand op een vliegveld
Uit Fez wordt gemeld, dat gisternacht
een brand op bet vliegveld le Fez is uitge
broken. De aangerichte schade is echter
niet belangrijk.
De Spanjaarden pogen
te onderhandelen
De Spanjaarden schijnen pogingen in
het werk te stellen om met cle verschillen
de stammen tot overeenstemming tc komen
Fen Spaansclic commissie, beslaande uit
kolonel Orgaz, directeur van marinezaken
te Tetoean, luitenant-kolonel Asencio en
de majoors Porlillo en Uriarte, hoeft dezer
dagen in Sidi Eyc-mcni, dat tusschen Al
cazar cn de zuidgrens der Tangerzono is
gelegen, getracht onderhandelingen te
openen met de Djebala-stammen, (en einrlo
hen af le houden van den aangekondigden
aanval op de Spaansclic linies in deze ge
bieden en bij Telooan. Doch de besprekin
gen bepaalden zich lot vage hoffelijk-,
heidsrcdovocringen en loverden geen posi
tief resultaat op. De Spanjaarden boden
groote sommen aan om de stammen tot
„inkeer" te brengen, zelfs trachtten zij do
voornaamste chefs van Abd cl Krims lcgOr
1c- „koopen", maar niets de „Times"
vertelt hel mocht balen. De Spaansche
commissie keerde onverrichterzake naar
Tetoean terug.
BI^NE^LABD
Ziekenhuisbouw te Beverwijk,
N i e t-g o e d k e u r i n g gevraagd v an
gemeentelijke subsidie.
Zes raadsleden en een groot aantal in
gezetenen te Beverwijk hebben aan God.
Staten van Noord-Holland verzocht niet
goed to keuren het besluit van den ge
meenteraad om aan het Roode Kruis, af-
deeling Beverwijk, voor 25 jaar ƒ8000
jaarlijksche sugsidie te verlcenen voor een
te stichten ziekenhuis.. Adressanten zijn
van oordeel dat een ziekenhuis te Bever
wijk niet noodzakelijk is.
Een nieuw Koloniehuis
te Egmond aan Zee.
De koslen geraamd op 300.000
De R.-K. Vcrecuiging voor Kindervacan-
(ie- cn herstellingsoorden te Egmond aan
Zee heeft aan de staten van Noord-Hol
land een bijdrage gevraagd uil de provin
ciale kns voor slichting van een dubbel
koloniehuis te Egmond aan Zee, voor 100
jongens en 100 meisjes. De kosten zijn
geraamd op 300.000.
Prof. Mr. W. Zevenbergen, f
Op 41-jhrigen leeftijd is te Rotterdam
overleden prof. mr. "W. Zevenbergen, hoog-
leeraar aan do faculteit dor rechtsgeleerd
heid aan dc Vrije Universiteit te Amster-
-dam.
De teraardebestelling zal Vrijdag a s. to
Den Haag plaats hebben.
Prof. Mr. Willem Zevenbergen werd te
Putfcrshock uit eenvoudige ouders gebo
ren.
Hij studeerde aan de Vrije Universiteit
en promoveerde er 21 Februari 1913 tot
meester in de rechten op een proefschrift
getiteld: „Eenige beschouwingen over liet
strafrechtelijk schuldbegrip". Daarna slu-
deerde hij in Munchen onder Prof. Reh-
ling.
Hij aanvaardde het hoogloeraarsambl
aan de Vrije Universiteit te Amsterdam in
cle Faculteit dor Rechtsgeleerdheid op 23
Februari 1920 mot een inaugurcelo oratie
over „Leemten in do wet", en doceerde er
strafrecht, encyclopaedic en reehtsphiloso-
phie.
De overledene was bezig aan liet schrij
ven van een leerboek van het Nod. Straf
recht, waarnvan nu een paar doelen ver
schenen zijn. In het eerste doel betwistte
bij dat in Genesis 9 de Overheid bet recht
ontving om den moordenaar aan liet loven
te straffen. Prof. Zevenbergen zou bij een
voortgaan der criminaliteit hoogstens op
opportunistische gronden voor wederin
voering der doodstraf zijn. De verschij
ning van dit werk heeft in gereformeerde
kringen eenige beroering veroorzaakt.
In dit verband kon worden gewezen op
de uitvoerige en scherpe critick van den
collega van den overledene, Prof. Dr. H. H
Kuijper in do no.'s van „Dc Heraut" van
1923-'24.
Reeds eenige maanden sukkelend, Is
Prof. Zevenbergen nu in „Eudokia" te
Rotterdam, waar hij verpleegd werd, aan
asthma en longontsteking bezweken.
Dr. Nolens' professoraat ie Amsterdam.
B. en "W. van Amsterdam stellen den
gemeenteraad voor. om dr. W. H. Nolens
HET VOOiFSHAAKiSTE NOEUW^
BUITENLAND
De Volkenbondsraad komt heden bijcefc
Jhr. Ruys dc Beerenbrouck voorzitten
van het congres tegen het alcoholisme t*
Genève.
De Parijsche bankbedienden vurwerpert
dc voorstellen der directies.
De vermiste Italiaansche duikboot ha»
55 man aan boord. Alle hoop is opgegeven
(Telegrammen).
BINNENLAND.
Tweede Jubileum-Congres Groene Kruit
(2de blad.)
Het ernstig auto-ongeluk bjj Valken
burg is veroorzaakt door een dronken
chauffeur. (Gemengde Berichten, 2d*
blad.)
eervol ontslag te verleenon als butengo-*
woon hoogleeraar aan de gemeente-univer
siteit.
Naar men weel, is mgr. Nolens buiten
gewoon hoogleeraar in do arbeidswetge
ving, als onderdeel van het administratief
recht en de staathuishoudkunde.
Pauselijke onderscheiding.
Het heeft Z. H. Paus Pius XI behaagd,
den heer Karei Janssens Eras te Tilburg
to benoemen lot ridder in de Orde van
den H. Gregorius den Grooten.
Provinciale Schietwedstrijden.
De Provincial .Schietwedstrijden dor
Burgerwachten, dit jaar to houden to Rot
terdam, zijn thans vaslgesteld op 5, 9 en
12 September.
De gewone audiëntie van den Minis
ter van Koloniën zal Vrijdag 4 September
niet plaats hebben.
nr?"|(r5irsfip?Q
KATWIJK AAN ZEE.
Koninginnefeest. Reeds vroeg in den
morgen, te 7 uur, (oen eenige ruiters niet
een reveille de feestelijkheden deden aan
vangen teekende do lucht zich roods zoo
danig dat men moeite bad zich to f roos (en
met een „liet zal fhi'-schen nog wel lo^-
loopep." Hel zag er iricl gunstig uit. Toen
te halt tien lange rijen kinderen uit ver
schillende scholen zich formeerden tot een
optocht van 2200 kinderen was de aanblik
al niet zooals deze zou zijn met een mooio
dag, echter hij de aftocht was het droog,
maar guur. Guur vooral in ons zeedorp
waar we hel gure uit de eerste hand krij
gen. Tijdens do optocht kwamen de voor-""
teekenen al voor slecht weer, de porsio
buien kwamen afzetten'. Men hoopte nog
op beter in den namiddag, wanneer do
grootsche dingen gingen gebeuren. To 1.15
uur gecostumeerdo optocht waarvan zeer
veel werk was gemankt, waaraan veel ten
koste was gelegd Men had tevergeefs ge
hoopt. Op dionzotfden tijd kwamen de re
genbuien afzetten, steeds erger en erger.
De optocht moest 'doorgaan. Jammerlijk
om aan le zien, alle kleeren. alle costuums
alle versiering doornat en verregend. To
half vier, na den gocostumeerden opt <eht,
moesten do spelen beginnen. Waarom zou
men daartoe niet doorgaan, men was een
maal doornat Tiet ringrijdon met versier-
de fietsen voor meisjes boven 14 jaar be
gon tegelijk met bet lonslokon voor jon
gens boven 13 jaar. Voor de eersten was
hot slechte weer erger dan voor do twee
den. De nummers werden dus afgewerkt al
ging het niet van harte. Te 8 uur zou do
gecostumeerdo optocht weer plaats hebben
doch dan als liclilsloot. Gehoopt werd weer
op beter weer. Immers le 10 uur zou nog
een mooi vuurwerk ontstoken worden. Al
hoewel eerst twijfelachtig besloot mo^ ge
zien de betere weersgesteldheid want hot
regende maar weinig te ongeveer 8 uur,
om mol dit nummer door to gaan.
En gelukkig, het weer hield zich tamelijk
goed. Men was immers niet verwend. De
weg kon ook nog ingekort worden. Al was
het eeuigszins over tijd, de lichtstoet ging
1 dan toch door. Intusschen waren vele
vreemdelingen per tram aangekomen.
Nauwelijks onderweg of do wolken sche
nen zich weer te willen onllaslen boven
ons feestvierend dorp. Het duurde niet
lang of de regen viel in stroomen en voor
do 2de maal waren de deelnemers (loor-
Avoekt. Velen konden fromvens al niet meer
aan den stoet deelnemen. Lampions waren
niet aaii te houden. Men besloot inmiddels
hot vuurwerk niet te laten doorgaan. Do
stoot werd ontbonden. Van verdere feest
vreugde was geen sprake. Het feest Avas in
het water gevallen. De tram die den gc-
heclen middag met extra Avagens reed had
toen geen of weinig menschen vervoerd.
Jammer voor de Oranjcvereeniging met
haar bestuur dat zich zooveel moeite
troost h l om liet feest (e doen slagen.
voor de deelne
slers