16e Jaargang.
VRIJDAG 14 AUGUSTUS 1325
No. 5022
3)e Seicbclie 6ou^a/nt
9 ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
xir Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal.
onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal,
rineo per post f 2.95 per kwartaal,
et Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver-
ijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor
tbetaling. Afzonderlijke nurojnera 5 ct., met Geïllufltreerd
jodagsblad 9 'A.
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen L
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT, ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 S POSTBUS No. II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Oawona advartantlSn 30 cant per regel.
Voor Ingezonden Medeilcelingen wordt het
a dubbele van het tarief berekend. a
Kleine advertenliën, van ten hoogste 80 woorden, waarin
betrekkingen wwden aangeboden of gevraagd, huur en vei.'
huur, koop en verkoop 10.50.
nummer bestaat uit vijf
laden, waaronder het Geïl.
utreerd Zondagblad.
Morgen, feestdag van Maria
welvaart zal „DE LEIDSCHE
OURANT" niet verschijnen.
zameling Stormramp 1925
Het druppelt met grootero en kleinere
appels. Maar 't zijn nog slechts enkelen,
kun gift voor de noodlijdende mede-
rgers stortten.
ffij kunnen niet aannemen, dat de
hok van ontroering, die allen bij het
rnemen van do onheilspellende berieh-
door de leden voer, reeds niet meer
",oeld wordt.
Haar als men dan werkelijk meeleeft,
il dit zich dan uiten in hulp, in giften.
Wij zullen ze gaarne in" ontvangst
de kring Leiden van het R.-K.
liisvestingscomité is gaarne bereid gel-
in te zamelen. Offert men dus niet
ons, men kan het ook doen bij boven-
laenid bestuur:
Kapelaan TH. BLOM,
Oude Vest 223, giro 65680
G. J. VAN DEENE,
Breestraat 12, giro 31553
Mevr. TH. WILMER—Koelman,
Breestraat 32a.
J. VAN DER HEIJDEN,
Haarlemmerstraat 220.
Mej. A. VAN DER HORST,
Oude Singel 230a.
Mej. M. VAN DER MEER,
Nieuwe Beestenmarkt 30
Wij ontvingen de volgende giften:
Vorige opgave110.75
-T. Engels 10.
N. Tilburg
X. Steentje R.-K. Kerk Borculo 1.
X. ten algemeenen nutte 1-50
t liefde Gods van Jopie 1.
te "Warmond 1-
j. te Leiden 1-
rzameld op den aanleeken-
avond van A. R. en J. B, 2.
S. uit dankbaarheid 2.—=
10.—
P. 10
(ollecteerd op de bruiloft van
Iraus en Kees 2.10
Ier eere van het Onbevl. Hart
I Maria van Moeder en Doch-
voor de stormramp 3-
En van Vader 2.
Totaal.... 162.35
Men deelt ons het volgende mede:
„De Nationale Bankvereeniging en de
Uerdarnsche Bankvereeniging hebben
j al hunne kantoren hun kassen openge-
'11 voor stortingen van bedragen tot
ciging van de stormschade in Borculo.
•ze bedragen worden gratis gegireerd
ar liet kantoor van de Nationale Bank-
reeniging te Borculo en zullen in de
*>le dagbladen verantwoord worden.
De Hoofddirectie van de Nationale
•akvereeniging heeft de lijst geopend
een gift van f 1000.
BUITENLAND
De Veiligheidskwestie.
Briands reis naar Londen.
Do Franscihe nota aan
D u i t s c Ji 1 a n d.
ïojgens de „Times" zal de Fransche
'i waarschijnlijk in het begin van de
bende week te Berlijn worden overhan
gt! en daarna gepubliceerd.
t blad merkt op, dat naar verluidt, de
a der nota zeer verzoeningsgezind is en
'ït daarin de nadruk wordt gelegd op het
K dat het voorgestelde pact zoowel vol-
de opvatting der Ëngelsche als der
ransche regeering wederkeerig moet zijn.
k alles goed gaat, bestaat de mogelijk
er dat voorloopige besprekingen met
'i'tschland nog voor het einde van deze
aand, dus voor de vergadering van den
i'kenliond plaats vinden.
D® diplomatieke medewerker van de
Westminster Gazette" schrijft, dat de op-
ttingen van Engeland en Frankrijk over
gevallen, waarin Frankrijk het recht
hebben om tengunste van zijn geal-
■^rden te rntervenieeren, nog steeds uit
:;,aar loopen. De regeling van deze kwestie
'ih aan toekomstige besprekingen voor
houden. en bet vraagstuk kan slecht9
,:'rden opgelost, als ook Duitschland ge
pleegd is. Do Engelsche opvatting orn
aat hot recht van Engeland om elk geval
Onderlijk te onderzoek waarin van
aanval kan worden gesproken, is on-
1 v:ig --rlvfHu i der En
gel :c lie regeering is over eventucele geval
len door den volkenbond te laten beslissen,
terwijl Frankrijk daarentegen wenscht de
zweep over Duitschland te zwaaien.
Ontevredenheid in Frankrijk.
De gewone verplichte uitdrukking „vol
ledige overeenstemming" bevredigt lo Pa--
rijs niemand. Van alle zijden worden tal
rijke bezwaren, geopperd. De overeenstem
ming schijnt onvolledig, daar de voor
naamste quaes ties: cvenlueele schendingen
van grondgebied, do veiligheid van den
Rijn en de Fransch-Poolsche en Fransch-
Tsjechische waarborg verdragen, zijn ver
daagd. Men wijst er op dat Frankrijk het
voordeel van art. 44- van 'het Verdrag van
Versailles, hetwelk elke schending van het
gemilitariseerde Rijnland voor alle geal
lieerden een casus belli doet zijn. prijs
geeft, de beperkte interpretatie van „fla-
granten aanval" aanvaardt, en Engeland
het recht laat óin te beoordeel en of zulk
een aanval al of niet flagrant is.
Er zal een gemeenschappelijk antwoord
aan Duitschland worden gezonden, doch
dit antwoord stelt Engeland nog in de ge
legenheid op alle punten, die speciaal.
Frankrijk en zijn kleine ..geallieerden be
lang inboezemen, te marebandeeren.
Men vreest nieuwe Fransch-Engelsche
meeningsverschillen, wanneer bet oogen-
1)1 ik der rechtstreekscho besprekingen mot
Duitschland komt en de toenadering van
het JBritscke en Fransche standpunt nog
niet voldoende is. Het „Journal" zegt dat
de herziening van het Verdrag van Ver
sailles voortgaat, da^r art. 44 is aangetast.
De ..Echo de Paris" verklaart dat de be
sprekingen over het Veiliglieidspact van
Frankrijk van conferentie tot conferentie
verloopen, gelijk met.de besprekingen over
de schadevergoeding is geschied. Do fan
tastische cijfers der Dnitsche betalingen
verminderen gestadig tot m de bescheiden
verhoudingen van het plan-Dawes. Thans
vermindert do intergeallieerde solidariteit
eveneens en Frankrijk gaat voort steeds
iets van zijn veiligheid prijs te geven.
Be meening te Berlijn.
De Fransche anlwoord-nota over het
veiligheidspact wordt te Berlijn einde der
volgende week verwacht. Naar vernomen
wordt, zal de uihioodiging van Duitsch
land om aan een conferentie deel te nemen,
in de nota niet direct vervat zijn, doch
men neemt aan, dat deze uihioodiging zal
worden gedaan door een tweeden diploma-
tieken stap van Frankrijk en Engeland te
Berlijn.
Het oorspronkelijk denkbeeld, de juridi
sche adviseurs van de ministeries van Bui-
tenlandsche Zaken te laten :;eenkomen
om de juridische en volkenrechtelijke
kwesties tot opheldering te brengen, Hoeft
men laten vayen, daar men tot de conclu
sie is gekomen, dat het pact een politieke
en geen juridische aangelegenheid is. Ook
het voornemen, eerst een bijeenkomst der
drie ministers van Buitenlandsche Zaken,
Chamberlain, Briand en Stresemann, in
Geneve te arrangeeren. zal, naar vernomen
wordt, niet uitgevoerd worden, aangez:en
zulke belangrijke beslissing- als het aan
vaarden van het veiligheidspact, toch niet
door de ministers van Buitenlandsche Za
ken alleen genomen kunnen worden.
Derhalve bestaat bet plan om, zonder
een voorbereiding van een conferentie van
juristen of ministers van Buitenlandsche
Zaken, onmiddellijk over te gaan lot hot
houden van een groote conferentie der bij
de pacthesprekingen belanghebbende mo
gendheden.
Aan deze conferentie zullen uitsluitend
Duitschland, Engeland, Frankrijk en Bel
gië deelnemen. Van de deelneming van
Polen en Cechoslovakije is tot dusver geen
sprake. De Italiaansche regeering zou zich
door een officieuzen waarnemer laten ver
tegenwoordigen, terwijl dè Amerikaauscho
regeering haar gezant te Londen, Hough
ton, naar de conferentie zon zenden.
Omtrent het tijdstip der conferentie Is
nog niets bepaald. De Engelsche regeering
zou deze zoo spoedig mogelijk, reeds in de
laatste week van Augustus, hetzij to Lon
den Uan wel te Ostende, willen doen bij
eenkomen, opdat de onderhandelingen
over het veiligheidspact reeds geëindigd
zullen zijn, wanneer de Volkenhonds verga
dering te Genève aanvangt.
België.
Hat Belgische Koningspaar naar
Britsch-lndië.
Hei Belgische koningspaar zal over en
kel dagen de hoofdstad verlaten, om een
vacantiereis naar Erigelsch-Indië f-- onder-
ii omen.
Duitschland.
Ernstiee botsingen te Berlijn.
Twee dooden; zeer veel
gewonden.
Gisteravond hebben in het Noorden en
Oosten van Berlijn ernstige botsingen
plaats sehad tusschen communisten en di
po, waarbij 2 commun iën wenlei
gedood en een groot aantal, ton dooie zeer
ernstig, werden gewond.
Het bestuur der Communistische Partij
had voor gisteravond vijf massa vergade
ringen in de open lucht in verscheidene
deelen van Berlijn bijeengeroepen als pro-
tost tegen de tarief- en belastingpolitiek
der regeeriug. Tien communistische Rijks
dagafgevaardigden waren als sprekers
aangekondigd en op elk der verzamel
plaatsen waren verscheidene honderden
communisten bi j een gok o men
Op grond van de nieuwe verordening van
den Polizeiprasident, die ook demonstra
tieve optochten dor Hakenkreuzler in do
Saaiste dagen had verboden, was een groo
te politiemacht op de been. De vergadern-
gen zelf verliepen op de gebruikelijke wij
ze. Toen evenwel na de vergadering te Ge-
sundhrunnen ongeveer 600 communisten,
deels leden van den Roten Fronlküiupfer-
bund, met vaandels en insignes een optocht
door de hoofdverkeer&slraten van hot
noorden wilden houden, kwam de politie
tusschen beide.
Daar de communisten n:et vrijwillig uit
eengingen, greep do Sc lm no onmiddellijk
krachtig in. Eerst werd een charge met do-
g'ummistok uitgevoerd, waarna waarschu
wingsschoten in de lucht werden afge
vuurd. Daar de communisten evenwel nog
steeds niet uiteengingen, loste de po-litie
een salvo met scherp. Hierbij werd een
vijftigjarig arbeider gedood en talrijke
andere demonstranten gev end Het aantal
gewonden kan niet worden vast esteld,
daar de eelToffenon onmiddellijk door hun
kameraden weggebracht werd"" in ver-
scli'Ielnde cafés werden verbonden.
Een tweede ernstige bols'ng had later
plaa'ts in het oosten van Berlijn, in de
Frankfurter Allee, waar eveneens een ster
ke politiemacht een demonstratie van de
communisten trachtte (o verhinderen. Toen
do politieagenten naar hun gummi-knup
pels grepen, werden ook de communisten
handtastelijk. Er ontstond een ontzaggelijk
handgemeen, waarbij talrüke personen
worden gewond. Een arbeid-» werd gedood
agenten werden door messteken en stoksla
gen ernstig gewond.
Ongeveer 50 communisten zün bij de
botsingen gearresteerd.
Tot in den laten avond was een grooto
menigte op de been op het tooneel der bot-
s'ngen en de opstopning was zóó groot,
dat het steeds weer tot kleinere botsingen
kwam en de politie moest ingrijpen
Engeland.
De Fransche schulden
aan Engeland.
Vermindering der Britsche
e i s c h G n?
De Engelsch-Fransche schuldenkwestie
is, naar de „Evening Standard" meldt,
toch nog tijdens het bezoek van Briand
aan Londen in niet-officieele besprekin
gen geregeld. Het publiek dat dieuaangaan
de voortdurend met démenti's uit het bin
nen- en buitenland is overstelpt, is thans
ten zeerste verrast. Bij deze onderhande
lingen met Briand heeft Engeland in uit
zicht gesteld een vermindering der door
de Engelsche financieele experts opge
stelde eischen in de kortgeleden gehouden
conferentie met de Fransche financieele
experts.
Waarschijnlijk zullen thans binnen en
kele dagen de Fransche financieele ex
perts opnieuw in Londen aankomen, ten
einde het compromis in financieel-tech-
nisclie vorm in te kleoden. Volgens geruch
ten heeft Engeland het oorspronkelijk ver
langde jaarlijksche bedrag van twintig
millioen pond op dertien millioon pond
sterling teruggebracht.
Noorwegen.
Loonconflict in de Noorsche
papierindustrie.
In de Noorsche papierindustrie de
belangrijkste exportindustrie van het land
is een loonconflict uitgebroken, daar de
arbeiders in verzet zijn gekomen tegen het
voornemen der werkgevers om met het oog
op de sterke stijging van de Noorsche
kroon de loonen te verlagen. Er schijnt
weinig kans op bijlegging van het conflict
to bestaan.
Italië.
Het Vaticaan en het fascisme.
Sedert een paar weken voert de „Osser-
vatore Romano" een campagne tegen do
onafgebroken reeds gewelddaden uit „po
litieke" motieven. Deze campagne heeft
verontwaardiging gewekt bij de fascis
tische bladen, die o.a. de veronderstel
ling uitten, dat zij niet door den Paus zou
zijn geïnspireerd.
Dat het Vaticaan de gewelddaden even
wel ten sterkste afkeurt, blijkt thans uit
een schrijven van den kardinaal-secreta
ris namens den Paus, waarin het gebruik
maken van geweld wordt genoemd „het
laatste hulpmiddel voor de handhaving
der orde, als de moreele kracht heeft op
gehouden invloed te hebben." Eenige bla-
den hebben op de be* tk^uis dezer verkla
ring zoo duidelijk gewezen, dat zij in be
slag zijn genomen.
Marokko.
De strijd tegen dc Moorsn.
Een Fransch succes.
Havas meldt uit Fez: In het centrum
is de streek van Kela-des-Lcss en van
Aim Aisja van vijanden gezuiverd, waarbij J
eenige gevangenen werden gemaakt.
Tengevolge van do aankomst van ver
sterkingen langs het heele front nemen
alle oproerige stammen do wijk naar liet
Noorden, waarbij zij de kudden meevoeren
S a t r a u t opvolger van L y a u t ey?
De „Paris Soir" meent te welen, dat Al-
bert Sarraut, thans gezant van Frankrijk
te Angora, benoemd zal worden tot civiel
resident-generaal in Marokko, in plaats
van maarschalk Lyautey.
Syrië.
De opstand der Drusen.
Medodcolingen dor Fransche
r o g e e r i n g.
Een nota van den Franschen premier
herinnert eraan, dat do opstand der Dru
sen het noodzakelijk maakte, twee kleine
colonnes naar het bedreigde gebied te
zenden. De eenie diende tot versterking
van het garnizoen te Soeweida ten einde
de pro-Fransche Druscri te beschermen,
die daar een toevlucht hadden gezocht,
terwijl de tweede colonne het dreigend fa
natisme der Drusen moest kalmeeren.
Deze laatste colonne, bestaande uit 7
officieren en 166 manschappen, werd ver
rast en omsingeld. Zij verdedigde zich
wanhopig, maar slechts 70 man slaagden
erin naar Soeweida te vluchten, waar do
andere colonne den volgenden dag onbe
lemmerd aankwam.
Een colonne onder generaal Michaud,
sterk 3000 man, waarbij 63 officieren en
840 Fransche minderen, vertrok daarop
om Soeweida to ontzetten. Zij veroverde
oase "Éi iViV'ZVah oti'/Uiiu m6kvpi« eeu •y.V*
vooi met levensmiddelen en andere voor
raden vooruit. Dit werd door de Drusi-
sclic ruiterij aangevallen en geplunderd,
en de collonnè moest, daar de munitie op
was, na een heftig gevecht, naar haar
basis terugkeeren.
De vijand, die geducht geteisterd was,
zag van verdere aanvallen af.
Het garnizoen van Soeweida, dat voor
zien is van levensmiddelen, water en mu
nitie en dat dagelijks door vliegtuigen nog
wordt geravitailleerd, biedt aan de zwak
ke pogingen der Drusen gemakkelijk
weerstand en telt slechts weinige gewon
den.
De colonne-Michaud telt 385 gewonden
waarvan 23 officieren. Het aantal dooden
is moeilijk to schatten; er zijn er slechts
14 geïdentificeerd. Van de 432 vermisten,
meerendeels Syriërs, zijn verscheidene in
handen der Drusen gevallen, terwijl an
deren Daar Transjordanïö vluchtten, van
waar de Engelsehen hen weer naar de
FranSclien zenden.
De gebeurtenissen vormen slechts een
volkomen op zichzelf staand, door verras
sing veroorzaakt échec, dat geen groolen
omvang heeft aangenomen. Generaal Sar-
rail acht slechts het zenden van geringe
versterkingen noodzakelijk, en deze zijn
onmiddellijk naar Syrië gestuurd.
Soeweida door de Franschen
heroverd.
Volgens do laatste ontvangen inlichtin
gen zijn do Franschen weder geheel mees
ter van Soeweida, welke plaats onlangs
door de opstandige Drusen was ingeno
men, hoewel het plaatselijk garnizoen
zich nog in do citadel heeft gehandhaafd.
In verhand met het werpen van bommen
op dorpen der Djebel Druso zijn de non-
combattanten naar Ezra gevlucht. Ont
kend wordt, dat Arabische Bedoeïnen hulp
aan de Drusen verleenen. Dit zou door hen
zijn geweigerd omdat ook de Drusen tijdens
den opstand der Bedoeïnen in 1920 dezen
geen hulp verleenden.
Amerika,
De Belgische schuld aan de Ver. Staten.
He Amerikaansche tegen
voorstel verworpen.
Hot Amerikaansche tegenvoorstel tot
regeling van de Belgische oorlogsschuld
is door de Belgische commissie verwor
pen. Men gelooft, dat er belangrijke mce-
ningsverschillen bestaan tusschen de twee
commissies. Er werd geen bezwaar ge
maakt tegen een korte moratorium-pe
riode. Het voornaamste meeningsverschil
betreft België's betalingscapaciteit.
HET VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Het Fransche antwoord aan Duitsch-
land.
Ernstige botsingen met communisten Co
Berlijn.
De Belgische schuld aan de Ver. Stalen
Belangrijke meeningsverschillen.
Bij Amiens is een ernstig spoorwegon-
geluk gebeurd. 10 dooden, 50 gewonden.
(Buitenlandsche Berichten).
BINNENLAND.
Het bezoek der Koningin aan Borculo.
De steunverieening. (Vierde blad.)
Het 25-jarig bestaan van den Grafi-
schen Bond. (Eerte blad.)
De jaarvergadering der N.V.. Kanshan-
delmij. „Gouda." (Fin. Ber. Tweede blad.)
De auto der Koningin aangereden; geen
persoonlijke ongelukken. (Gom. Her. Twee
de blad.)
Onze Geïllustreerde Paoina
Onze i»!-o ,a iS^vauAjag geheel
gewijd aan de ontzetleijdM^erwoostingen
die iu het Oosten des lands zijn aange
richt.
BIMWEWLflKP
DERDE R. K. PAEOAGOGISCHE WEEK
TE TILBURG.
De Derde „Week" van het Psycholo-
pisc PaedatfoeiSch Instituut der R. K
Leergangen nadert onder zeer gunstige
voorteekenen.
Alle ondorwijs-organisaties in het land
zonder eenige uitzondering hebben
propaganda gemaakt onder hunne leden
en in grooten getale zullen deze de vol
gende week naar Tilburg komen, om in
wetenschappelijke onderlinge gedachten-
wisseling hun inzicht in onze eigen katho
lieke paedagogiek te verbroeden en lo ver
diepen
00 ïaaisój tmgtn .in»?iïc<gc',Y" 'pu
stands en demonstratieruimte, en allo be
schikbare plaats in hot ruime Beursge
bouw is tot den Ia etsten centimeter inge
nomen door een veertigtal binnen- en bui
tenlandsche firma's, die het nieuwste op
onderwijsgebied zullen toonen, terwijl eon
complete verzameling van R. K. jeugdlec
tuur zal bewijzen, dat wij daarvoor geen
1 centje-buur meer behoeven te spelen hij
de neutrale uitgevers.
Voor eiken belangstellenden bezoeker
zal er op 17, 18 en 19 Augustus te Tilburg
veel leerrijks te zien en te liooren zijn.
Niemand behoeft zich ook af te laten
schrikken door de kosten, want een ijve
rige commissie draagt zorg, dat de kosten
voor logies en voor verblijf zoo gering mo
gelijk zullen zijn
Dogenen, die nog inlichtingen wensehon,
kunnen die bekomen bij de administratie
der R. K Leergangen. Bosscheweg 95,
waar ook kaarten en programma's kunnen
worden aangevraagd, ófiiro 62804, tele
foon 1073.)
MINISTER KOOLEN EN DE LGONRAAO
Wij lozen in Het Rechte Spoor, orgaan
van St. Raphaël:
De voorzitter van den Loom i ui mr. dr.
D .A. P. N. Kooien is benoemd tot minis
ter van Arbeid, en houdt dus op voorzitter
van den Loonraad te zijn.
In mr Kooien verliest don Loonraad
een eminent voorzitter, iemand die inder
daad alle kwaliteiten in zich vereenigdo
om een goed voorzitter te kunnen zijn.
Gaarne en hartelijk zeggen wij dr. Koo
ien dank voor hetgeen hij in den Loonraad
in het belang eener goede loonregeling
voor het spoorwegpersoneel hoeft gedaan.
Moge minister Kooien, onder Gods ze
gen, nog veel goeds tot sand brengen voor
land en volk.
Het 25-iarig bestaan van den
R. K. Gre.fischen Bnnd.
Ter gelegenheid van het 25-jarig be
slaan van den Ned. R. K. Grafischen Bond
dat op 15 en 10 Aug. te Utrecht zal wor
den gevierd, is bij „Het Orgaan" van den
Bond een feestnummer verschenen.
Het bevat bijdragen van den Geestelijk
Adviseur, Kapelaan Th. v. Wijk, van den
oud-Adwur, Pastoor A. J. Weijonborg,
van de Redactie, van den lieer Henri "V il
leins, van den heer A. (T. de Bruijn, van
den Voorzitter van den Ned. Christ. Graf.
Bond, den heer J. Hofman, van B. L., win
don heer G. Jong, van den Voorzitter van
do afdeeling Utrecht, den heer A. v. d.
Hulst, van den Amsterdarnschen Voorzit
ter, J. J. Bonfrer, van Fiat Lux. en van
den hoer G. D. Kaïnstra, terwijl in het ge
wone weekblad nog bijdragen zijn ge
plaatst van de hoeren Hooghiemstra, F.
Gilbers enz enz., terwijl eenige medewer
kers hun bijdrage in versvorm hebben g<H
goten.
Het wel en wee van den R K. Grain
cel w. I30,ul wordt er breedvoerig in