"stadsnieuws
lamp-" en tuinboutiü
kerknieuws
GEMEENTERAAD.
De Gemeenteraad van Leiden vergadert
op Maandag 3 Augustus, des namiddags
Ie 2 uur.
Te behandelen onderwerpen:
lo. Prae-aiTvies op bet verzoek van dc
ftederlandsche Vereeniging van Gestichts-
jrlsen, in zake verhooging van de bezol
diging van den geneesheer van het ge-
ilicht „Voorgeest".
2o. Benoeming van een 2den geneesheer
Ban de gestichten „Endegeest, Voorgeest
en Rhijngeest".
Voorgedragen worden de hoeren lo. G.
ft. Munk, geneesheer Provinciaal Zieken-
iuiis, te Medemblik; 2o. dr. W. J. Ver
baart, assistent hij de psychiatrische kli
niek te Utrecht.
3o. Benoeming van eene leerares in de
Eagelsche taal- en letterkunde aan de
Hoogere Burgerschool 'voor Meisjes, voor
den cursus 19251926.
4o. Benoeming van een lperaar in hand-
er. lijnt eekenen aan de Hoogere Burger-
6. kool met 5-jarigen cursus voor den eur-
ius 1925—1926.
5o. Benoeming van een amanuensis le
klasse aan de Hoogere Burgerschool voor
Meisjes, voor het tijdvak 1 September
19251 September -1926.
Voorgesteld wordt de drie tijdelijke be-
poeiningen voor een jaar te veidengen.
6o. Voorstel tot overplaatsing van:
a. den onderwijzer G. Meulenberg, van
de school Duivenbodestraat A naar de
Biliool aan de Heewnslraat;
b. de onderwijzeres Mej. A. A. M. van
Parrecrcn, van de Jongensschool voor U.L.
0 naar de school Maresingel B;
c. de onderwijzer G. Boetje, van dev
«chool Zuidsingel A naar de school Bui-
ïenbodestraat A:
d. de onderwijzeres Mej. G. J. Wissen-
burgh, van de chool Zuidsingel B naar de
school Zuidsingel A;
e. den onderwijzer H. van der "Werff,
Tan de school Haverstraat A naar de
Eciiool Maresingel B.
7o. Prae-advies op het verzoek van Mr.
E Schotman, om ontslag als lid van het
Bestuur der Vereeniging tot bevorderig
ran den bouw van Werkmanswoningen.
8o. Prae-advies op het verzoek van C.
F. L. Crop, om eervol ontslag als leeraar
aan le Hoogere Burgerschool met 5-jari-
gen cursus.
9o. Bal insen en Verlies- en Winstreke-.-
Dingen, d enst 1924, van do Stedelijke Fa
brieken van Gas en Electriciteit.
iOo. Balans en Verlies- en Winstreke
ning, diepst 1924, van de Gemeentelijke
Buik van Leening.
llo. Suppletoire staat van begrooting,
dienst 1924, van bet Openbaar Slachthuis.
12o. Balans en Verlies- en Winstreke
ning, dienst 1924, van het Openbaar Slacht
huis.
13o. Balans en Verlies- en Winstreke
ning, dienst 1924, van het Vleesch- en
Visehbedrijf.
14o. Balaxsen en Verlies- en Winstre
keningen, dienst 1924, van den Bèmigings
fa Outnmèttingsdlenst
15o. Suppletoire staat van bègrooiing,
dienst 1924, van de ges4 ic'reu „Endegeest,
Voorgeest, en Rhijrigeesi".
IOq Balc.ns ,en Verlies- cm instreken
n;».g. dienst 1924, van de gestichten „En-
degecst, Voorgeest en Rh iji;geest"
17c. Rekening, dienst 1924, van Jen Ar-r
menraad.
18o. Suppletoire staat van begrooting,
dienst 1924, van de Stedelijke Werkinrich
ting.
39o. Rekening, dienst 1924, van de Ste
delijke Werkinrichting.
2Üo Begrooting van den Keuringsdienst
?an Waren voor hel district Leiden, dienst
1926.
21o. Voorstel:
a. toi het aanbrengen van eenige wijzi
gingen (van administratieven aard) in de
op 4 December 1924 vastgestelde bègroo
iing voor 1925;
b. tot opnieuw vaststelling van die be-
grootig.
22o. Voorstel tot overname in eigendom
en onderhoud bii de gemeente van den
grond langs en vóór de in aanbouw zijnde
ïes woonhuizen én één winkelhuis aan de
Hanscnslraat, Sectie K, No. 3757 ged
23o. Voorstel tot het verleenen van een
bijdrage ad 100.in de kosten van een
door de zwem vereeniging „de Zijl" te or-
ganiseerrn volkszwemfeest.
B. en W. stellen voor dit verzoek in te
Filligen.
24o. Voorstel tot beschikbaarstelling van
gelden voor het aanbrengen van eenige
veranderingen in het schoolgebouw der
leerschool aan de Oude Vest, ten behoeve
tan de vestigiging van de Centrale School
toor het 7e leerjaar in de vrijgekomen lo
balen dier schooL
Deze kosten bedragen 2350 gld.
2óo. Voorstel tot beschikbaarstelling
gelden ten behoeve van het aanbren
gen ran verschillende veranderingen in
de inrichting van het voor bijzondere la
gere school bestemde gedeelte van het
Bckoolgebouw aan het Plantsoen en het
aanvullen van den voor die school bestem
den inventaris.
Deze kosten bedragen voor veranderin
gen en herstellingen 7750 gld., voor aan
vulling inventaris 4223 gld. te zamen
ïond 12.000 gld.
26o Voorstel tot beschikbaarstelling van
gelden voor de vernieuwing en verbetering
'an de stookinrichting van het Volks- en
fchoolbad aan de Van der Werfstraat.
27o. Beantwoording van de interpellatie
'aji de heeren Sijtsma en Verweij, in zake
de niet-toelating van leerlingen tot de 6e
Üasse der opleidingsschool voor U. L. O.
Bezoldiging geneesheer Gestichten.
B. en W. kunnen zich geheel en al ver
enigen met het advies van de Commissie
van Beheer over de Gestichten „Ende-
feest", „Voorgeesl" en „Rhijngeest' op het
'«rzoek van het bestuur van de Neder-
•ndsche Vereeniging van Gestichtsartsen
tot verhooging van de bezoldiging van den
fcneesheer van het gesticht „Voorgeest",
'lens jaarwedde is 50006000 gld.
Aan dat advies ontlcenen wij bier het
volgende:
„Na 1920, het jaar, waarin de salaris
sen van het gemeentepersoneel in verband
met den hoogeren levensstandaard en in
onderlingen samenhang aanzienlijk verbe
terd zijn,-en zeker niet na 1922 zijn de le
vensomstandigheden zoodanig gewijzigd,
dat zij thans een verhooging van wedde
over de geheele linie en uit den aard der
zaak nog minder van een bepaalde groep
zouden wettigen".
„Men kan van oordeel zijn, dat de we
tenschappelijke ambtenaren, vergeleken
met de handswerklieden, te laag worden
bezoldigd, doch de geneesheeren hebben, in
vergelijking met andere wetenschappelijke
ambtenaren, die de gemeente in haren
dienst heeft, daarover zeker allerminst re
den te klagen.
„Dat de geneesheer van „Voorgeest" een
zware en leidende positie heeft, achten
wij met den Geneesheer-Directeur een uit
spraak, die van ernstige overdrijving niet
is vrij te pleiten: zijne betrekking is als
die van eiken anderen afdeelingsgenees-
heer in het algemeen zóó zwaar als' hij
haar zelf, natuurlijk met inachtneming van
zekere grenzen, wil doen wegen".
„Dat voorts voor dezen geneesheer een
lagdurige speciale voor-opleiding in de
psychiatrie en paedologie noodig zou zijn,
acht de Geneesheer-Directeur eveneens
onjuist en overdreven. Waar tegenwoor
dig de psychiatrie aan de Universiteiten
een leer- en examenvak is, is zijns inziens
een assistentschap van een of twe? jaren
meer dan voldoende, terwijl bovendien een
paedoloog niet wordt gevraagd; de heirek
king van geneesheer aan „Voorgeest" biedt
daarentegen wel een goede gelegenheid «om
paedoloog te worden."
„Wat het argument betreft, dat andere
geneesheeren, zooals huis- en fondsartsen
zonder speciale vooropleiding vaak meer
verdienen dan gesticht sgeneesh eer en, dit
doet den Geneesheer-Directeur denken
en hiermede typeert hij naar onze meening
zeer juist" de waarde van dit argument
„aan dien marine-arts in een van Pierre
Loti's hoeken, die bij' de maandelijksché
uitbetaling steeds vond, dat hij te weinig
kreeg, als hij dacht wat sommige bproem-
de collega's in Parijs verdienden". Boven
dien wettigt de van deze geneesheeren ge
vorderde lichaamsinspanning, gevolg van
het dag en nacht in touw zijn, een booeer
salaris dan van de gestichtsgeneesheerea"
Overname grond.
In verband met de-aan de Leidsche Ex
ploitatie Maatschappij van Onroerende
Goederen te verleenen vergunning voor den
bouw van 6 woonhuizen en 1 winkelhuis
•aan de Hansenslraat, is liet noodig dat de
tusschen die perceelen en de openbare
straat gelegen grond, deel uitmakende van
het perceel, kadastraal bekend gemeente
Leiden, Sectie' K. No. 3757, in e: gendom
aan de gemeente overgaat.
De eigenares van dien grond is tot de
overdracht, zonder eenige kosten voor de
gemeente, bereid.
B. en W. steden voor, daartoe te beslui
ten.
Stookinrichting Volks- en Schoolbad
v. d. Werfstraat.
Gebleken is de noodzakelijkheid van het
aanbrengen van eenige vernieuwingen en
verbeteringen in de stookinrichting van
het Volks- on Schoo'.had in de Van der
Werfstraat.
Nu mogen de door den Directeur der
Gemeentewerken voorgestelde vernieuwin
gen het gevo'g zijn eensdeels van overbe
lasting door toeneming van liet gebruik
van het badhuis, anderdeels door ondes-
kund:ge w'jze van stoken, te betreuren valt
het en wij £eele>n, aldus B. en W in
deze geheel het gevoelen van de Commissie
van Fabricage en van die voor den Ge
neeskundigen Dienst dat deze vernieu
wingen reeds na een nauwe'ijks driejarig
bestaan avn het badhuis noodig blijken.
B. en W. geven den Raad aJsnu in over
weging een bedrag van f4000.beschik
baar te stellen ten behoeve van de kosten
van vernieuwing en verbetering van de
stookinricht'ng van het - Vo'ks- en School-
bad aan dc van der Werfstraat,
B. en W. deelen ten slotte nog mede, dat
het hun voornemen is om, ter voorkoming
van verdere eventualiteiten, de Directie dér
Lichtfabrieken uit te noodigen de perio
dieke controle op de exploitatie der ver-
warnrngsindustrie van het badhuis op zich
te nemen.
Het fokken van kuikens.
Wanneer de kuikens zoo ver zijn, dat
zo de warmtebron der kunstmoeder of de
kloek kunnen missen, dan denken vele
kippenhouders dat de tijd van groote zorg
voorbij is.
Niets is echter minder waar dan dat
Ja, van koude zullen ze nu wellicht niet
meer dood gaan, doch er zijn een massa
andere factoren, dan de warmte, die op
den groei van het kuikenlichaam inwer
ken. Laat ons het daar eens over hebben,
want het opfokken van kuikens is zoo'n
duur werk, dat men er wel terdege z'n volle
aandacht aan mag blijven wijden.
„Op den leeftijd van 4, 5 of 6 weken,
och dan hebben ze zoo'n duur voer niet
meer noodig", hoort men aanhoudend.
Maar ik zeg je. dat op dien tijd juist nog
heel veel krachtvoeders beslist noodzake
lijk zijn. Het beenderstelsel ontwikkelt zich
dan sterk en het veerenpak moet verder
voltooid worden.
Het gewone graan is daartoe niet vol
doende in staat. Op dien leeftijd hebben de
kuikpns groote behoefte aan phosphor, aan
kalk, ook aan eiwit en vet. Kortom niets
kan gemist worden. Groenvoer natuurlijk
van zelf niet, doch wij gaan van de veron
derstelling uit, dat dit op de boerderij,
waar het in overvloed voorradig is, ook
volop verstrekt wordt.
Wij geven steeds malsch. jong. groen en
voor kuikens in ramen wordt dit héél, héél
kort geknipt. Anders blijven kropziekten
niet uit. Voor kuikens zijn die nog véél
gevaarlijker dan voor volwassen hoenders.
Verder blijven wij doorgaan met opfok-
vcer, zeker tot ze den leeftijd van 8 tot 10
weken gekregen hebben. Denk nu asje
blieft piet, dat dit geld weggegooid is. In
den vorm van véél meer dure hoender
eieren komt het in 't laadje terug.
Want eerstens gaan krachtige opgefok
te kuikens eerder aan den leg, maar bo
vendien krijgen ze ook een grooter weer
standsvermogen, wai ze in het ongure sei
zoen uitstekend te stade komt.
De stoffen die de kuikens, bij het in de
veeren komen, vooral noodig hebben vindt
men rijkelijk in.
ontvet vischmeel
gedroogde garnalen
ruwe levertraan en,
droge gist.
Waar de kuikens los loopen In een
boomgaard met gras, daar kunnen lever
traan en gist desnoods wel achterwege blij
ven, doch de andere stoffen (vischmeel en
garnalen) raad ik u ten sterkste aan.
Aan de pakhuizen van onzen A. B. T. B.
zijn, op aanvrage, steeds ontvet vischmeel
en gedroogde garnalen of garnalenmeel te
bekomen.
Wij geven 2 a 3 maal in de week aan 12
kuikens van 5 tot 7 weken telkens één
handjevol fijngewreven gedroogde garna
len tusschen het opfokvoer.
Kosten zijn er niet aan verbonden, daar
gedroogde garnalen zoo licht zijn als een
veer en daardoor goedkooper dan welk
ander voer ook.
Het ontvet vischmeel mengen wij onder
meelsoorten (gerstemeel en gemalen haver
de doppen er uitgezeefd, maismefl, tarwe
zemelen. grondnolenmeel, van alles onge
veer evenveel); hierbij gaat 20 pet. ontvet
vischmeel.
Dit voer wordt droog verstrekt. We laten
ze er den gansehen dag van eten, alleen
tegen den avond krijgen ze een portie hard
voer.
Je zult eens zien. beste vrienden, wat
de kuikens dan stPrke boften krijgen en
mooi gelijkmatig en vlug in de veeren ko
men.
Wie het opfokvoer van eene vertrouwde-
firma of eigpn pakhuis betrekt, kan het
vischmeeLachterwege laten, omdat in goed
opfokvoer heel wat fosfor zit. Maar de ge
droogde garnalen moet u in elk geval ne
men.
Toe, probeert het eens, je zult de kui
kens nog nooit zoo vlug hebben zien op
schieten Met een paar kilo kun je al lang
toe.
Nu iets over het bi.i eik-aar in de ren
plaatsen van kuikens, die de kloek voort
aan missen. Verschillen 7<* noe al wat in
leeftijd dan geraken dp nesten hoe langer
hoe meer achter. Dat moeten we zien te
voorkomen en daarom liever eén rennet je
bijcremaakt.
Kuikens van verschillenden leeftijd in
een en dezelfde kunstmoeder haalt niets
uit. Alleen de eerstgeborenen groeien vol
doende door. Doch ook later hooren ze niet
Liieen, die veel in ouderdom van elkaar af-r
wijken.
De haantjes zou gauw de laan uit als u
kent. Of. ze anders maar apart ge
zet, soort bij soort, zegt het spreekwoord
niet ten onrechte.
Hebt u nooit'gemerkt, dat de hennetjes
wondervlug doorgroeien, als ze de haan
tjes niet meer bij zich hebben?
Hef kau later wel een maand in don leg
schelen!
Hoe langer de jon^e kuikens tusschen
de oude hennen uit blijven, hop beter.
Ik weet wel, het gaat op de boerderij
vaak lastig, om alles gescheiden le houden,
maar ik zou u toch in overweging willen
geven, er de volle aandacht aan te
schenken. Al is. het uilloopterrein nu niet
zoo reusachtig groot voor kuikens, dat is
nog niet zoo erg, als dat ze te vroeg tus
schen dp oude dieren moeien verblijven.
Een andere kwestie van belang is ook
Tic" het laten roesten of niet.
Zijn er véél kuikens bijeen, dan moot
men ze niet al te lang op den grond laten
overnachten, want hef wordt nu broeierig
weer en als er dan zoo'n grooten hoop bij
mekaar zijn, zitten de binnenste van het
zwtkkie veel te warm. ja kan zelfs stil ken,
vooral wanneer er veel verschil in leef
tijd is
Op smalle zitstokken is eebfor ook niet
aan te raden. Zelfs de roesten (Pr oude
hoenders, ter breedte van 5 of 6 c.M
deugen niet.
Aan te bevelen is, kuikens van 21'' a 3
maanden te laten roesten op z.g. zit plan
ken, ter breedte van 10 c.M.. niet te boog
van den grond af.
De rustende kuikens zitten dan naast
mekaar en krijgen allemaal voldoende fris-
scbe lucht.
Van verbroeien is alzoo geen "sprake en
ze zitten nooit te warm.
Ook rust het lichaam veel beter op die
breedere gelegenheid en zal men dus wei
nig of g«':'n kuikens krijgen met kromme
of ingedeukte borstbeenen.
Wanneer do kuikens heel lang op de
zelfde plaats blijven roesten, dan krijgt
men daar ten sloffe een onfrisscho plek
met kans on veel ongedierte.
Al betrekkelijk vroeg doet men de kui
kens pootringen aan, nl. als ze 3 5 4 maan
den oud zijn. Noodig is, flinke wijde te np-
men, opdat ze later het loopbeen niet te
vast omknellen.
Hoeveel kippen loopen later kreupel
vanwege te smalle pootringen! Natuurlijk
is bet ten slotte zoo erg. dat de kip haast
niet meer verder kan. En dan wordt de
ring er afgenomen, maar vpor dien tijd is
de leg gaandeweg minder geworden, om
eindelijk geheel on te houden.
Vanwege de pijn, dag en nacht, natuur
lijk!
Men moet een "solied soort nemen
Schrijft maar eens naar „De Hoenderteelt
Ajam" te Haarlem om alluminiumdrand-
ringen en geeft dan meteen op, voor welk
ras ze bestemd zijn.
Dan zenden ze u daar wel, wat u noodig
heeft. Deze ringen laten nooit los. zijn
onverslijtbaar en kunnen dus naderhand
wéér gebruikt worden.
Een bezwaar lijkt bet, dat ze van alln-
minium, dus van één kleur zijn. Doch dat
geeft feitelijk niets.
Hoogstens laat men de kippen 8 jaar
oud worden. Ik zou zeggen, ruim ze tegen
den 2en rui reeds op. Maar ook voor drie
jaar kan ze dienst doen: 't eerste jaar aan
den linkerpoot, het 2e jaar aan den .rech
ter, het 8e jaar zonder ring. Daar ze nim
mer los laten is dat geen bezwaar. Hoe
ouder kippen, hoe minder wintereieren, dus
cok, hoe minder winst.
„Boeren- en Tuindersblad."
Een leeuw in de Missie.
Uit de Missie van Oeshiromho wordt
aan de Annalen der Afrikaansche. Missiën
verhaald:
De nacht is somber, stilte heersch over
al. Evenwel slapen onze zwarten nog niet;
voorzichtig in hunne hutten opgesloten, zit
ten zij aan den haard te keuvelen. Sommi
gen vertellen van de heldendaden van den
leeuw, di£ den vorigen avond ongemerkt
in het aorp gekomen is; anderen zitten
angstig naar de huisdeur te staren, alsof
de gevreesde bezoeker plotseling zal ver
schijnen; en, om allen te bemoedigen ver
tellen de beter ingelichten, dat do missio
narissen een val hebben ^ge-zot op de bin
nenplaat, die door het ondier bezocht
werd en waar dit zeker zal tereug keeren
en hoe het daar gevangen en. gedood zal
worden. Evenwel blijft men angstig. Men
kan nooit weten welko list de koning der
wildernis den mensch kan spelen.
Het .is pas 7 uur, als plotseling een
noodkreet weerklinkt en iedereen doet' be
ven. De dorpsehef antwoordt onmiddellijk
door tromgeroffe', om versterking te vra
gen en al het manvo'k loopt te samen, om
het in noodverkeerend gez!n bij te staan
dat slechts door oen dunnen wand van den
vijand gescheiden is.
Twee missionarissen van de statie, met
geweren gewapend, staan aan het hoofd
van oeD kleine troep, voorz'en van lansen,
pijlen en lantaarns. Daar zij geen deel
kunnen nemen aan den nachtelijken tocht
snellen de zusters naar de kapel en wach
ten daar onder vurig gebed angstig het
e nde af van den strijd, die dreigt ver
schrikkelijk te zullen zijn.
Ik laat verder het woord aan Jan, onzen
dapperen dienaar, die na het einde van
den strijd ons er al de wisselingen van
mededee'dé.
Ik zat in vrede neder bij het vuur met
Clafa. mijn vrouw en onzen zieke Euge-
nius, die toen lrj gisteravond in de Missie
kwam, door een hev»ge koorts werd over
vallen en diien ik verp'epen wilde.
Plotseling hoorei) wij: „Hou, hou, houi,
hou. hou, höui!"
Met één sprong was ik overeind en grijp
mijn lans. De tro n roept om hulp. Mijne
vrouw zegt:
„Waar gaat g j heen? Blijf hier: z'e naar
uw zoon! Wilt gij ons alleen laten? Maar
ik antwoord haar: Hoe, hier blijven en
niet ter hulp snellen? Nooit van mijn le
ven!
„Ik ga mijn lans slijpen, terwijl mijn
vrouw blijft lamenteren. In allerhaasi be
geef ik mij naar Anton'us Hij staat nok
gereed en wij snellen naar de Missie, waar
in een oogenblik allen verzameld zijn.
„Wij trekken op. Tn de nabijheid van
den lc'uw gekomen, blijven wij een oogen-
b'ik slaan. Eenigen z'jn bang: dit zijn de
herde:ien; zij keeren naar huis terug Maar
wij. Christenen, h-riivkee en? Dat nooit!
Wij zouden onze Missionarissen, onze va
ders a hen laten? Dan liever sterven!
Met fierheid en moed naderen wij «n
ondervragen van bui'on deeenen, d'e zich
in liet bedre gde hu:s bevinden.
Waar ia het ond er? Op de werf of op
het maniocveld?
Op de werf zelf. hij z:t in de val.
Gord. hl'jft binnen, wij zullen u bevrij
den. Piet, een tier onzen, wil zich op den
leeuw wreken eu werpt een pijl Hel w ide
beest antwoordt door een ontzettend gelend
en met één sprong vernield! h:j (le zwakke
omheiivng en raakt met oen poot verward
tusschen dc pelen, die de deur omringen.
Pater Overste wil op hef dak k'immen, om
van daav uit te schieten: doch z'jn voel
glijdt uit, lrj moet nederdalen Daarna
kan lrj, ondanks onze lantaarns, niet vol
doende z en, om zeker te treffen.
Daar mijn geduld was uMgenut, greep ik
een bos stroo en na ze (e hebben aangesto
ken. smeet ik ze in de omheining. Terstond
pan! pan! pan! v er keerl
O, Moeder, ik verzeker je, dat zij niet
ham? zijn, onze paters! Ziï zain all'-jd de
eersten, om z ch aan 't ge aar bloot Ie
stellen, als het er op aankomt hunne kin
deren bij le staan.
Na eenige'oogenblil.ken treedt Melehior
de omheining b'nncn W j roepen bom toe:
„Wees voorzYhfig! A's hij niet dood is
zal hij i° wonden!" Maar «le Paters had
den goed gem'kt. Wij laten tromfkre en
hooi'.n en roepen de vrouwen, d'e vn ve--
re staan en ons signaal wachten. Zii ant
woorden door ren lmd: You! You! Dip
b'nden wij onzen buit op stevige s'okken,
en wij, ik met drie kamerad-u, dragen hem
zeeevierend naar de Missie.
Waarlijk een nioo: gezYht. Alle mannen
de wapens in de hand, eaan voorop en vol
gen den kon'ng dcr wi'dernis. terwijl zij
op maat or de handen slaan en victor e
zingen, terwijl de vrouwen ons onder
vreucdezangen feg#noet treden, het hart
vol dank jegens den goeden God, die ons
zoo goed bewaard heeft.
Wetenschappelijke Berichten
Het yraf van Toetankhamen.
Daar de berichten over de eens zoo
geruchtmakende archaeologische werk
zaamheden in Egypte sinds geruimen tijd
schaarsch zijn in de nieuwsbladen, aldus
Pater J. Kroon S. J. van Maastricht, in
de ,,Msb.?' wordt van meerdere zijden de
vraag gesteld, of <fe opgravingen roö1
goed gestaakt rijn, of ook, zooala torn*
migen het ulfdrukken la meer ooncretea^
vprm: hoe Toetankhamen het tegenwoor*
dig maakt.
Als antwoord diene het volgende:
Den 25sten Januari van dit jaar is hel
graf van den welbekenden Pharo weder-«
om geopend, nadat het negen maanden
gesloten geweest was. Het vorig jaar was
het complex van onderaardsche vertrek
ken tot en met den sarcophaag onder
zocht en een flinke voorraad merkwaar
digheden naar de oppervlakte gedragen.
Do koninklijke sarcophaag, waarin het
lijk neergelegd is, in den ouden tijd. bleek
'ingesloten in vier groote houten kielen,
die ieder op zichzelf kostbaarheden vor
men en daarom maar niet zonder moer
stukgeslagen en verwijderd konden worden
Geheel de oppervlakte toch dier lijkkis
ten is overdekt met teekeningen en af
beeldingen van godsdienstigen en symbo
lische» aard, welke voor de wetenschap
kostbaarder zijn dan de goudplaatjos, die
er eveneens opgevonden worden.
Vooral de tweede kist wekte bewonde
ring, daar dit houten gevaarte nog om
geven was door een fijnen, beschilderden
doek, welke aan vier kanten langs de kist
afhangt. Op elke der vier hoeken bevinden
zich beschermgeesten met uitgestrekte
vleugels, als om don overledene te bescher
men.
Wat den vorm betreft, vertoont deze
kist dus een zekere overeenkomst met de
Ark des Verbonds, welke de Joden op
Gods bevel in de woestijn vervaardigden
en waarin de tafels der Wet neergelegd
werden. Deze gelijkenis geeft natuurlijk
aanleiding tot velerlei vragen en beschou
wingen.
Volgens het boek Exodus moeten we
ons de Ark des Verbonds een geschik
ter benaming hiervoor zou zijn: d^ Kist
des Verbonds, zooals de Hcbreeuwscho
naam luidt volgenderwijzo voorstellen:
„Epii kist van acaciahouf. waarvan de
lengte 2's el bedraagt* dc breedte 1 U el
en de hoogte evenzoo. Gij zult ze met
allerzuiverst goud overtrekken.,,. Ook
zult gij twee cherubijnen maken van gedre
ven goud aan weerszijden van hot verzoen
deksel. Beide zijden van liet verzoendeksel
moeten zij bedekken, terwijl zij de vleuge
len uitbreiden en het deksel overdekken."
Exodus XXV. 10 vel
Hadden de Joden tijdens hun verblijf irt
Egynfe wellicht dereoliiko „Kiften des
Verbonds" loeren kennen?
Uit vroegere oudheidkundige vondsleri
stond reeds vast, dat de oude Egvptena-
ren, vóór en tijdens de inwoning der Jo
den aldaar, zich bij hun godsdienstige
plechtigheden soms bediendenvan een
bouten maaksel, dat aan de ark des Ver
bonds doet denken, vooral ook, omdat zij
deze kist niet de bijzondere bo*eh«rming
hunner codep in verhand'brachten
Het plan en den vorm der Verbonds
ark kunn«m de Joden ontleend hebben aan
Egyptische gebruiken en plechtigheden,
waarvan ze getuigen waren.
Waar God door Mozes aan Zijn volk
last geeft de Ark te vervaardigen, vor
dert de tekst geenszins, dat we donken aan
een maaksel, waarvan de Joden nooit ge-
Jioord of gezi' n hadden. Hoofdzaak is, dat
Jahwe hun opdroeg een voorwerp te ma
ken, vanwaar „Tk alios tot t\ spreken zal,
wat ik door u aan de kinderen van Israël
zal bevelen",
Een heiligdom dus in den vorm eoner
kist van edel hout als boven beschreven,
welke dc Joden in hooge pero moesten hou
den als een toeken van het Verbond mot
God, als een onderpand Zijner b. her-
ming, en daarom als bet heiligste voor
wen) in hun bezit
Nooit hebben de Joden gemeend, zoon
als de Egyptische heidenen van Imu ..ver
bondskist" schijnen geloofd te lebben,
dat de godheid in die ruimte opg - loten
was, of dal die ark een bestanddeel der
Godheid was.
Niettegenstaande de an ihidding van het
gouden Iel'' en andere afgodische prac-
tijken Van voorbijgaande!) aard en korten
duur. bele(h'i) de I.-i\ië!.'olon ook in do'
woestijn evenals hun vaderen in Egypto
land het zui\re inonotlieï-ino en bijgevolg
de onstoffelijkheid Gruis. Van een aan
bidding der Ark is nooit sprake geweest.
Wel wilde Gód bij de Ark bijzonder aan-*
gebeden orden
Al zou bet p!::ii van er u Ark, zoóals God
beval te maken, ook al vroeger aan da
Joden bekend geweest zijn, dan volgt daar
uit nog geenszins, dat de Joden hun
Arkceremoniën ook aan de Egyptonarcii
onltoond zouden hebben. De Bijbeltekst
bewijst het tegendeel.
De eigenlijke sarcophaag van Toetank-
ham> n was nog ongeschonden en vertoon
de afbeeldingen van beschermgeesten op
elk der vier hoeken. Na het oplichten van
hel steenen deksel werd dc mummi zicht
baar. goed -bewaard rn in ontelbare liiw
(i-n en handen ingepakt.
Dit alles is reeds lief vorige jaar ge-*
eonstateerd Tal van antiquiteiten uit «lo
grafknmt r, zooals zetels, vazen, kiste»,
enz., bobben een plaats gevonden in het mu
seum van Cairo.- Dc- werkzaamheden, wel
ke in Januari van dit jaar horvat zijn,
slaan- wederom onder rle wetenschappe
lijke h-iding van Carter, maar niet minder
onder nauwkeurig toezicht der Egypti
sche regeering.
Nabij liet graf werden een aantal sch 'in
jp.s gevonden 'an uiterst kunstzinnige b<H
Merkwaardig in dit verband is een op-
schrift, dat I.egrain vroeger reeds ont
dekt had in den Amnn-trmpe] van Karnak
en handelend over Toetankhamen. Daar
op wordt eveneens gewag gemaakt van
schepen: „De Koning liet schepen vervaar
digen om te dienen bij de processie tor
core der goden op de rivier. Voor (laf doel
liet hij acaciahout van de kusten der Rondo
Zee en het beste hout van de streek Negau.
aanvoeren, deze booten waren ingelegd
met goud en de fakkels verlichtten geheel
de rivier." De hierhedoelde schepen ..waan-
van in hef graf de miniatuur-nfbee!dingei|j
teruggevonden werden, hebben dienst ge^
daan hij dcnplechtigen optocht te walci^
