VRIJDAG 17 JUL! 1925
No. 4998
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
Onze Geïllustreerde Pagina
16e Jaargang.
]0 ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
oor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal,
j onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal,
ruoo per post f 2.95 per kwartaal,
et Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver-
riigbaar tegen betaüng van 50 ct per kwartaal, bij voor-
jtbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
ndagsblad 9
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen I.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II
nummer bestaat icit twee
liden.
Vooruitgang.
1 Januari 1911 bestonden er in on3
87 collectieve arbeidsovereenkom-
waarbij betrokken waren 1100 on-
■nemingen en 23000 werknemers. Op
[uni 1924 bestonden er 809 collectieve
eidsovereenkomsten, waarbij 16500 on-
ncmingen en 285.200 arbeiders bet rok
waren. Hot aantal landelijke collec-
contraclen steeg van 3 op 1 Januari
1 tot 17 in 1924. waarbij rcsp. 30 en
ondernemingen en 206 en 156300 ar-
'S betrokken waren. Op 1 Juni 1924
voor 86 pet. van het totaal aantal
eiders - in collectieve arbeidsovereen-
islen de uitkeering van het loon in ge-
van ziekte dor arbeiders geregeld. Van
pet. der arbeiders was een vacantie-
fling vastgesteld en van 90 pet. een
ding betreffende de oplossing van ge-
illen door een scheidsgerecht.
ooruitgang? vraagt misschien
een of ander. Is dat vooruitgang,
die regelingen voor de arbeiders, welke
zoovele belemmeringen zijn voor de
jlicid van den arbeid?
a dat is vooruitgang; een
rnitgang, die wij van harte toejuichen
waarover wij ons ten zeerste verheugen,
regelingen zelf zijn natuurlijk niet
volmaakt, misschien zijn er zelfs on
slecht moeten worden genoemd,
aar in het algemeen genomen hebben
collectieve drbeids-overeenkomsten den
lid gezet althans dat streven ligt er
ten grondslag op do plaats, waar
bekoort; op de plaats, waarop hij
tos zijn maatschappelijk nut en zijn
te beteekenis gezet moet worden. In
tlgemeen genomen, is door die collec-
arbeids-over eenkomsten beter dan tot
oe tot uitdrukking gekomen de waar
den arbeider als menseb, met zijn
^h^fa'rasrïrraa uit het
j tijdperk van het oeeonomiseh libe-
j«r. beteekenrtc maar al te dikwijls een
.slavernij voor den arbeider.
daarom: liet bovenstaand statifl-
v zegt ons dat van 1911 tot 1924 op
gebied van den arbeid de Christelijke
ïaving, zich hier Tiitend in de begin-»
i der Christelijke rechtvaardigheid, is
litgegaan!
t wij deze-beginselen verder mogen
uitwerken! Wij moeten verder gaan op-
in dezen zelfden geest, in
zelfde richting, krachtig en
tewust, in verstandige en gezonde
uilstrevendheid. Dit wil natuurlijk
dat do in de collectieve ar-
övereenkomsten en in de wetgeving
uitwerking van de recht-
ligheidsbeginselen in alle gevallen
en gewenscht is Natuurlijk met.
die beginselen zelf "moeten worden
raktijk gebracht in het oeconomische,
Dciale leven, zoo goed mogelijk.
ESUSTEHLAÏID
De Veiligheidskwestie.
Het antwoord van Berlijn op de
Entente-nota.
Iets uit den inhoud,
de gister gehouden Rijksdagzitting
a de Rijkskanselier dr. Luther en de
iter van Buitenlandsche Zaken dr.
emann de leiders van alle partijen
uitzondering der Volkischen en com-
sten ontvangen en hun den tekst der
oord-nota aan de Fransche xegeering
gedeeld.
parlementaire kringen wordt verze-
dat de vertegenwoordigers van alle
on in het algemeen met den gedach-
ng en de formuleeringen der nota ac-
gingen. Tegenwerpingen van ern-
i aard werden van geen enkele zijde
aki.
nota is oen uitvoerig document, dat
tere pagina's beslaat, in drie afdec-
t gesplitst is en de Fransche nota
i voet volgt.
u vreet al een en ander uit den in-
der Duitsche antwoordnota te ver
beent men te weten, dat deze zal
dat Duitschlarid bereid is tot
Volkenbond toe te treden onder de
aarden, die in het Duitsche memo-
ui van verleden jaar zijn genoemd.
P wordt in de eerste plaats nog eens
r';l! op de onmogelijkheid voor
P'-Iand art. 16. dat over het deelne-
'D strafexpedities en het doorlaten
pen handelt, mede te onderteeke-
l'öorts moet het bezette gebied wor-
Iruimd in overeenstemming met het
'aS van Versailles.
"rout de nieuwe punten, door Brian!
jrake gebracht sancties en garan-
agon wil de Duitsche nota ge-
uappelijkp besprekingen houden.
Verwacht, 4a t de nota aanleiding
zal geven tot nieuwe besprekingen tus-
schen Frankrijk en Engeland. Het is
daarom weinig waarschijnlijk, dat als ant
woord op deze Duitsche nota liet voorstel
van een internationale conferentie zal
volgen. Men neemt te Berlijn aan, dat on
geveer (wee maanden zullen verloopen, al
vorens het conferentie-plan actief wordt.
Had men aanvankelijk de conferentie in
Augustus verwacht, thans gelooft men, dat
deze eerst in Octobei" zal plaats vinden.
kien kan liet als vaststaand beschouwen,
dat Duitschland voor de Yolkenbondsver-
gadering in September aanslaande geen
verzoek tot toelating zal indienen.
Men neemt aan, dat bij de groote poli
tieke debatten, die volgende week Woens
dag in den rijksdag zullen worden ge
voerd dr. Stresemann de inleidende rede
zal houden.
Duitschland.
Het valcrisatie-ontwerp aangenomen.
Hindenburg in c.en lastigparket
Het wetsontwerp inzake de hypotheken-
valorisatie is in de eindstemming ten
slotie met 230 stemmen van de regeeïlngs-
parlijen tegen 197 van de dem., de soc.-
clem., de Volkischen en de communisten
aangenomen.
De soc.-dem. steunden echter een voor
stel der rechts-radicalen de wet eerst over
twee maanden af te kondigen, wat hun
-door een bepaling in de grondwet werd
mogelijk gemaakt. Doordat het vereischte
1/3 deel van het aantal stemmen er vóór
bleek, was dit voorstel aangenomen.
De regeeringspartijen antwoordden ech
ter onmiddellijk met' een tegenstoot, even
eens op de' grondwet berustend, door de
wet dringend te.verklaren wat kort te
voren in verhand hiermede ook reeds door
den Rijksraad was geschied zoodat nu
de rijkspresident binnen een maand zal
hebben te beslissen of de wet zal worden
afgekondigd, dan wel of het volk zal be
slissen.
ellenlange redevoeringen en de amende
menten der oppositie. Bovendien lieten de
vleugelpartijen in zeer lange verklaringen
mededeelcn, dat zij de verantwoordelijk
heid voor deze Valorisatie van de hand
wezen.
De verrassing van de volksbeslissing
maakte een korte pauze noodzakelijk om
den fracties gelegenheid te geven daarover
te beraadslagen. Na de pauze waren de
debatten stormachtig. De democraten ver
zetten zich legen de vólksbeslissing, waar
door volgens hen de Rijksdag de fout zou
begaan de verantwoordelijkheid op den
rijkspresident af te wentelen, die de Rijks
dag zelf behoort te dragena
Intusschen kan men nu verwachten, dat
de rijkspresident ten gunste van een on
middellijke afkondiging der wet zal heslis
sen.
Oe Poolsche betrekkingen niet Danzig
De verdeeling der
douaneontvangsten.
Volgens een bericht uit Warschau zijn
de onderhandelingen tusschen Polen en
Danzig inzake de verdeeling der douane
inkomsten afgebroken", daar men onmoge
lijk tot overeenstemming kon komen. De
zaak zal thans aan de arbitrage van den
Volkenbond worden voorgelegd.
De economische onderhandelingen
met Polen.
Tot September verdaagd.
De Duitsch-Poolsche onderhandelingen
inzake het sluiten van gen handelsverdrag
zijn tot September verdaagd.
De Poolsche delegatio heeft op het jong
ste schrijven der Duitsche gevolmachtig
den van lO Juli, waarin Duitschland de
Poolsche eischen onaannemelijk noemt, tot
dusver geen zakelijk antwoord gegeven.
Do economische oorlog kan slechts wor
den bijgelegd, wanneer Polen aanzienlijke
concessies doet.
België.
De staking in de Belgische Metaal-industrie
Opnieuw aanzienlijke
uitbreiding.
Bij den aanvang der staking in de Bel-
gische machinefabrieken waren meer dan
40.000 arbeiders bij bét conflict betrokken.
Geleidelijk groeide het aantal stakers tot
48.000 tot lieden. De metaal-arbeiders van
de provincie Luik zijn heden eveneens in
staking gegaan, waardoor opnieuw 20.000
arbeiders in het conflict zijn getreden. De
stakers houden overal rustige bijeenkom
sten. Van communistische zijde worden
pogingen gedaan om ook in de staalin
dustrie van het Luiksche de- werkstaking
te doen uitbreken.
De nationale commissie der metaalar
beiders vergaderde heden "te Brussel. Er
zou sprake zijn, de vrijwilligers der Bur-
gerunie een vervoerdienst zouden inricht
ten in de fabrieken van Cockerill te Se
ra ing. In dit geval zal de nationale com
missie het uitroepen der algemeene sta
king in voornoemde fabrieken overwegen,
waardoor 3000 arbeiders het werk zou
den neerleggeu.
Oe regeling der buitenlandsche schulden.
Amerika's houding tegenover
België.
Vernomen wordt, dat de Amerikannsche
regeering waarschijnlijk het voorstel, dat
Duitschland aansprakelijk wordt gesteld
voor oorlogsschulden van België aan de
Vereenigde Staten, tocli zal opnemen. Er
wordt op gewezen, dat het Belgische betoog
te dezer zake gedurende de onderhandelin
gen .>yw het plan-Dawes werd afgewezen.
Engeland.
Het conflict in de mijnen.
De regeer-ing zet h a.a r
bemiddelingspogingen voort.
De regeering was eenigszins verrast
door de houding der mijnwerkers, die, zoo
als men weet, we;rden aan liet hof van
onderzoek mee"te werken. Verklaard wordt
dat slechts een misvei'stand daarvan de
oorzaak kan zijn geweest en de regeering
lieeft dan-ook verklaard, dat het hof van
onderzoek de feiten in Juin geheel moet
onderzoeken en niet alleen de arbeids
voorwaarden, die de werkgevers hebben
voorgesteld. Bridgeman, de Minister van
Marine, heeft zijn pogingen hernieuwd om
de mijnwerkers en mijneigenaars tot elkaar
to brengen en de heden gehouden kabinets-
raad heeft zich natuurlijk opnieuw met den
toestand bezig gehouden. Men verwacht,
dat wanneer de leiders der mijnwerkers
uit Scarborough naar Londen terugkee-
ren, zij een onderhoud met Bridgeman zul
len hebben, "evenals met de vertegenwoor
digers der werkgevers. Heden reeds wor
den Herbert Smith, do voorzitter, en Cook,
de secretaris der mynworkersfed oratie,
evenals andere leden - van het Federatie
best uur te Londen verwacht.
Het hof van onderzoek zal heden zijn
arbeid aanvangen en was reeds voor den
hof In t t W™ va" ,iet
l 1.1 V.-.
wijze vast te stellen.
sfel'pn Tie werk-
E e n g e v,c c h t tusschen sta k e n d e
mijnwerkers e n p o 1 i t i e.
Tn. Glamorgan heerscht op het oogen-
hlik een slaking in de kolonindustrie, waar
verscheidene duizenden «arbeiders bet werk
hebben neergelegd, terwijl nog vijfhonderd
arbeiders aan liet werk zijn. Een menigte
van 5000 stakers trok met muziek voorop
naar de mijn om do vijfhonderd nog wer
kende arbeiders er uit te balen. De politie
kwam echter lusschonbeide en legde een
prikkeldraadversperring aan om den
demonstranten te beletten, de mijn té be
treden. Er ontstond een gevecht doc.h na
vijf minuten slaagde de politic er in de
stakers op de vlucht te drijven. Twintig
arbeiders werden gewond, zestien van de
arbeidsAvilligen en vier poli lier-agenten.
Een Rouler-telegram meldt nader, dat
na bet gevecht tusschen de slakende mijn
werkers en politie, te Glynneath, de ar
beiders, die nog in do mijn waren blijven
werken, volgens het Reuterhericht ten ge
tale van zevenhonderd, het werk verlieten.
Nationalisatie der mijnen
gevraagd.
Het congres dor Federatie van mijnwer
kers nam niet algeemoene stemmen een
resolutie -aan, waarbij liet zich opnieuw
uitspreekt voor nationalisatie van de mijnen
Perzië,
Turksche intriges.
In Engelsche diplomatieke kringen
wordt beweerd, dat de regeering te Angora
in het geheim de jongste onlusten in Per
zië steunt. Zij vindt voor haar houding
steun in do Turksche statistiek, volgens
welke in Perzië vier millioen Turken en
Turkomanen wonen. Do Turksche propa
ganda is tegen de Perzische dynastie ge
richt, die ervan wordt beschuldigd, op aan
sporing van Engeland haar bevolking te
„verper/.c-n".
China.
De troebelen in China.
Verbetering in den toestand
te Hongkong.
De „Times" verneemt het volgende uit
Hongkong:
Do werkstaking alhier verzwakt meer
en meer. Vele stakers keeren tot hun vroe
ger werk terug. De vrijwillige uittocht
hield op, terwijl de politie doorgaat met
huiszoekingen en deportatie van woelige
elementen.
Volgens berichten uit Kanton kregen
do daarheen uitgeweken stakers thans
verlof naar Hongkong terug te keeren, te
gen een storting,van 20 dollars per hoofd
in het stakingsfonds. Do scheepseigenaars
zeggen dat er thans Ghineesche beman
ning voor de opgelegde booten beschik
baar is, maar er zijn geen vrachten om
vooralsnog de vaart te hervatten. Ook be
staat er nog y#ees, dat het Ghineesche
scheepsvolk in andere havens weer zal de-
sertoeren. Slechts enkele overzee-booten en
op Britscli-Indië varende schepen zijn ver
trokken mei Indische koelies als beman
ning, maar een algemeene aanmonstering
van Indiërs wordt niet waarschijnlijk ge
acht. Ten einde de volgestapelde pakhui
zen te Hongkong (o ontlasten, wordt over
wogen om scheepsladingen naar Sjanghai
te zenden.
Volgens berichten uit Kanton wordt al
daar ijverig een boycot op Brilsclié goe
deren toegepast. Die stad is nog niet veilig
voor vreemdelingen, behalve voor Russen,
Duitscliers en Amerikanen die et een bij
zondere behandeling genieten.
Te Swalau duurt de slaking togen
vreemdelingen voort, zelfs het Ghineesche
kantoorpersoneel weigert voor lien to wer
ken. In een vergadering van stakers werd
do Ghineesche voorzitter beschuldigd door
scheepvaart-maatschappijen to zijn omge
kocht om het vertrek van haar booten toe
to laten. De voorzitter werd mishandeld en
daarop in optocht door do stad gevoerd.
Twee Ghineesche huisknechten, die voor
hun Europeesche meesters voedsel hadden
gekocht, moesten eveneens door de stralen
trekken ieder met een groolen witten hoed
op met het opschrift: Honden van vreem
delingen. Swatau staat zoowel onder be
heer van troepen van Kanton als van
Tsjeng tsjoeng ming. De laatslen dreigden
streng tegen rustverstoorders to zullen op
treden. Maar do talrijker Kanton neezen
moedigen het bycolten van vreemdelingen
ijverig aan.
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentlën 30 cent per regel.
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het
s dubbele van het tarief berokend. s
Kleine advort«tn8iën( van ten hoogste 30 woorden, waarfn
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, buur cn ver»
huur, koop en verkoop 10.50.
BINNENLAND
DE RIJKSINKOMSTEN IN JUNI.
De rijksinkomsten hebben in Juni be
dragen 38.259.047.67 (Juni .1924
34.538.615.64) en die over 't le half
jaar 1925 227.856.403.81 (1924
208.063.163.22 en raming 208.971.000)
De Rijwiel belasting over de
maand Juni.
miTtfioïon oVer ao iirdtfnu «Am.,
opbrengst van do Rijwielbelasling over de
maand Juni 225.702, tegen J 422.724 in
Mei. Gedurende de eeisto zes maanden
van dit jaar bedroeg de gohoelo opbrengst
dezer belasting 6.258.882.
Van 29 Augustus 1924 af. don dag waar
op zij werd ingevoerd, tot en met 31 De
cember d.a.v., bracht de rijwielbelr.sling
5.300.031 op (dit is een bedrag voor
1.766.677 rijwielen.)
De opbrengst over de eerste zes maan
den van 1925 is dus betaald voor 2.086.294
rijwielen.
Mr. Baron van Wijnbergen.
Naar de „U. Ct." bericht, zou mr. Baron
van Wijnbergen niet in aanmerking wen-
sclien te komen voor een herbenoeming als
voorzitter van den Algem. Bond van R. K.
R ijksk ieskringo rgan isat ies.
Bij informatie bleek „Do Bsb.", dal de
heer Van Wijnbergen inderdaad' een der
gelijk voornemen hooft te kennen gegeven
cn dat het in de bedoeling ligt om jl«r. mr.
Ruys de Bc-erenbrouek, den tegenwoordi-
gen premier, hem te doen opvolgen.
Loonraad bij de Ned. Spoorwegen.
Naar het „U. D." verneemt, is bet voor
stel, dat is ingediend in den Loonraad bij
de Ned. Spoorwegen, tot het verbieden
van publicaties over den Loonraad in de
pers, van welk voorstel dezer dagen mel
ding is gemaakt, reeds verworpen in een
van de laatste vergaderingen van den
Loonraad.
Het conflict bij de „Nieuwe Waterweg."
In verband met de staking van de me
taalbewerkers te Schiedam, vergaderde
gisteravond het personeel van de Rotter-
damsche Droogdok-Mij. ter bespreking van
de vraag of het werk wat van de „Nieuwe
Waterweg" komt, moet wordëh gemaakt
of niet.
De bestuurdoren Oostervoorn, Van Ab-
beveen en Hordijk zetten de oorzaak van
het conflict uiteen cn bespraken vervol
gens de onderhandelingen niet de direc
ties van M. B., alsmede die tussehea de
organisaties en den Rijksbeniiddelaar en
die van de directies van R. D. M. Tn het
bijzonder behandelde de heer Oostervoorn
de kwestie van het misverstand omtrent
de loonen.
Een vertegenwoordiger van de fabrieks-
vereenrping van de R. D. M. deelde mede,
dat hij dezen middag een bespreking had
gehad met den directeur Dijkstra, waarin
laatstgenoemde had medegedeeld, dat het
werk aan de ,Labyto" geen besmet werk
was. Bovendien had de directeur de ar
beiders gewaarschuwd niet te staken.
Nadat de sprekers beantwoord waren,
werd tot stemming overgegaan. Bij op
staan werd met grooto meerderheid beslo
ten, het werk dat van de ..Nieuwe-Wa-
terweg" komt, niet nf te maken. Hij droeg
1 het bestuur op verdere maatregelen te ne-
HET VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Er is iels bekend van den inbond van
het Beriijnsche antwoord op de Enoelseho
nota.
De yalorisatiewet is met een kleine meer
derheid aangenomen.
BINNENLAND.
De plechtige consecratie van de Kapel
van het Klein-Seminarie te Heemstede
(Kerknieuws, 2de blad).
De Rijksmiddelen in Juni.
Er bestaat kans, dat de kilometerhoekjes
bij de spoorwegen zullen terugkeeren (2do
blad).
De Verzekeringsmaatschappijen „Holda"
en „Nederlandsche Mij. van Levensverze
kering en Lijfrente" onder noodregclinfi
geplaatst. (Financieele Berichten, lsU
blad).
Vakbondsvergadering van het R.-K.
Werkliedenverbond en adres aan de Twee
de Kamer door het R.-K. Werkliedenver
bond. (2de blad).
De schiidersstaking in Den Haag is op
geheven 1.2de blad).
Het conflict in de bouwvakken te 's-Gra-
venhage.
De photo-pagina goefl o.m. eenige mooie
photo's van liet Klein-Seminarie lfageveld
De ernstige boschbrand
nabij Den Hang Het concours-hippiqtie
te Hoofddorp.
om aan het besluit uitvoering te
f-
's-Gravenhage.
In de gisteren gehouden gecombineerde
Uoofd'besturenvergadering van de bij het
conflict in de bouwvakken betrokken ar
beidersorganisaties is besloten liet pa-
Iroonsvoorstcl, dat door lusschenkomst van
den Rijfeebemiddelaar aan de organisaties
is gedaan, af le wijzen.
Echter zal den R'-jksbenvddelaar b'richt
worden, dat de besturen bereid zijn de .sla
king op te heffen, mits to voren de pa
troons op een nader te omschrijven basis
zich bereid verklaren om binnen, vi
ken na opheffing dor stakin een
regeling te ontwerpen.
Ncd. Middenstandsbond.
Jaarvergadering.
De voorzitter, de lieer Ed Schürmaiin,
heropende gisterenmorgen om 10 uur hot
congres. Hij sprak een woord van welkom
lot den Gominissnris dor Koningin in do
provincie Drente, mr. «T. Th. Linthorst.
Homan, den burgemeester van Assen, mr.
L. Lobman, don vertegenwoordiger van
den Minister van Binnenlandschc Zaken,
mr. K. F. Frederiks, don voorzitter der
Kamer van Koophandel in Drente, den
hoor G. T.uneigh Meyer, den oud-burge
meester van Dresden, dr. Eberlé met do
Duitsche gaston en den .wethouder van
Amsterdam, den heer De Miranda.
Daarop hield Prof. N. J. Polak, rector-
magnificus der Nederlandsche Jtandels-
hoogeschool, een inleiding over de laak
der gemeentebesturen in verband niet de
belangen van den middenstand.
Tot overhcids-exploitalie leenen zich do
bedrijven, die technisch een monopolie ver-
oiscben zooals lichtfabrieken e. d. Bij hot
nagaan der bedrijven, die vooral voor
overhcids-exploitalie in aanmerking ko
men, vestigt spreker er de aandacht op,
dat ook de overheid niet steeds kan voort
gaan mot bedrijven aan zich to trekken.
Er komt van zelf een grens en deze wordt
reeds zeer spoedig bereikt. Machtsmidde
len plaatsen weliswaar de overheid in
een zeer bijzondere positie. Zij kon allo
behoeften bevreding concentreeron en
daardoor de voordeeion van het groot
bedrijf in iiooge male genieten. 1 och
werkt de overheid in vele gevallen on-
voordeoliger dan de particulier in hol vrije
bedrijf. In dit verband wijst spr. op hot
niet werken van den prikkel van het
belang, do moeilijkheid om sloc.hto ele
menten uit het overheidsbedrijf to verwij
deren en de bureaucratie. Dit zijn All* na
doelen dit aan hel overheidsbedrijf kleren
,j.| bet in zijn groei helwni a Het
grootste nadeel is intussei.en vul -.1o on-
zekerheidsfaotor van liet bedrijf Fr kun
nen zich op de markt grooto schoken en
sclionieling -n voordoen, die voor hot eco
nomisch leven nadcelig zijn. Bij mdcr L-''h
bestaat de neiging geen verlies te^ lijden.
Nu kunnen zij, die bij de slei cii der
i'kt niet gekocht held
prijzen op
en die d<
b-n. do i
rlinlvo geen
dwil
dun
en niet h
id on heb-
inno prij'