VRIJDAG 12 JUUI 1925 No. 9467 Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN Onze Geïllustreerde Pagina 1öe Jaargang. e S^icbelve 0ou/fca/nt ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling lor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal, onze Agenten 20 cent per week 82.60 per kwartaal, nee per pos* 1 2.95 per kwartaal. Geïllustreerd Zondagsblad ia roor de Abonné'a ver- '„baar tegen betaJing van 60 ct. per kwartaal, bij voor- Staling. Afzonderlijke nummers 5 et, met Geïllustreerd 9 1st Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen I. TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003* s POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gowrona advertenllën 30 cent per regel. Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. s Kleine advertenllën, van ten hoogste 80 woorden, waarin betrekkingen w«den aangeboden of gevraagd, huur en ver huur, koop en verkoop 10.50. nummer bestaat uit drie den. de Christelijke zedeleer. et eerste punt in het program van van de Katholieke Staatspartij luidt: landhaving en doorvoering der chris- 8 beginselen in de huwelijkswetge- ie niet ziende blind is kan opmerken, hoe langer hoe meer getracht wordt, uwelijkswetgeving zóó te vervormen, in cle plaats van het op de christelijke n gegrondveste huwelijk, wordt inge- d bet zoogenaamde vrije huwelijk, e bestrijding der Christelijke huwe- beginselen is een uiting van het totale al op zedelijk gebied, dat de huidige (schappij te aanschouwen geeft. Dat al vonden wij dezer dagen op droevi- ivijze tot uitdrukking gebracht in epn iel van den Senaatspresident, hij het siscbe „Kammergerieht" in de „Ber- Lokal Anzeiger", waarin men onder het volgende leest: De moord op uitdrukkelijk verlan gen van den vermoorde is, evenals tot dusverre, met een geringere straf be dreigt en het tot dusverre geldende minimum is uit de wet verdwenen, Wie iemand alleen maar hulp ver schaft bij zelfmoord, of die al dan niet gelukt, blijft, evenals nu buiten ver volging. In strijd met dit principe ovdt aansporing tot zelfmoord vol gens de nieuwe paragraaf -24 straf baar gesteld. Do zelfmoord kan zelfs een zedelijke plicht wezen. Dezelfde waardeering, die de zelfmoordenaar verdient, verdient ook degeen, die hem door uiteenzetting van bovengenoem de zelfmoordmotieven tot zijn daad heeft gebracht. citeeren alleen maar, zonder, inder- overbodig, commentaar, deze weer- okkende woorden van den Senaats- dent van het Pruisisch Kammerge- Is een inderdaad schrikwekkende, welijke theorie, lar wij behoeven niet zoo ver te gaan. r illustratie willen wij hier ook wij- op een uitlating van den heer Wi- enlcele wéken geleden in de Eerste [er. heer Wibaut verklaarde onomwon- dat hij een heiden was,- een erge n. bij verklaarde ook dat lui in het euechtelijk samenleven in bepaalde andigheden niets kwaads zag. oordeelt een socialistisch leider do door de Kerkelijke en burgerlijke ;n' verboden samenleving, elnu, d e r g e 1 ij k e theoriën z u 1 i de wetgeving worden belichaamd, ien in 's lands bestuur de Christe- bcginselen niet meer hun belijders en odigers vinden. en ziet elders reeds de practijkf n daarom, voor do handhaving ei voering der Christelijke zedelijkheids- iiselen in de wetgeving: :mt woensdag 1 juli op lijst No. 23 (KOOLEN). BUITENLAND De Veiligheidskwestie. Het garantiepact. Pe tweezijdigheid van liet pact. e Psrijsche bladen zijn over het alge- teleurgesteld over den inhoud van d!t klaringen, die Bladwin in het Lagerhuis [t afgelegd: 'e „Èclio de Paris'' schrijft, dat men t geleden öp de Quai d'Orsay had ge- d- door bemiddeling van een militaire Ventio een eenzijdige garantie van de c van Engeland te ontvangen. °k uit de laatste nota van Chamberlain t men terstond willen lezen, dat Cham-. lain met vasthoudt aan een tweeledig 'hij dat in zijn rede van 24 art in het Lagerhuis had geschetst, ovendien had men geloofd, uit de gede- [lairiseerde zone een privilegie ten gun- van frankrijk te kunnen maken. ps *3 gezegd, dat men voor het ga- ppact het vredesverdrag van 1919 tot r' moest nemen. .ans>| na de verklaring van Baldwin men deze verwachtingen laten varen, lok W1^0 wij'ze tegengesproken. 1 «Journal" wijst er op, dat men ranscho zijde schijnt aan te nemen, de •p ^'s Waarborgen voor den Rijn riiJ-la^sc^0 garanties voor het Oosten mg zijn. echter in liet Lagerhuis i dat de waarborgen een twee- te n.ri ^ïaëen- t\fen moet de liier- aken gevolgtrekkingen goed onder de oogen zien. Wederkeerighcid wil zeg gen, dat Engeland ook Duitschland tegen over Frankrijk en België waarborgen geeft, en dat het, als het een militaire con ventie met Frankrijk sluit, dit ook met Duitschland moet doen. Deze wederkeerigheid beteekent verder, dat indien Frankrijk, Tsjecho-Slowakije en Polen tegen Duitschland bescherming verleent, het eventueel ook Duitschland te gen Polen en Tsjecho-Slowakije moet be schermen. Wie arbitrage weigert wordt de vijand. Het Fransche antwoord. Onmiddellijk na 'zijn terugkeer uit Ge neve heeft Briand aan de geallieerde regee ring mededeeling gedaan van den definitie- ven tekst van liet Fransche antwoord op het Duitscke memorandum van 24 Fe bruari, waarin het sluiten van een veilig heidspact wordt voorgesteld. Het document zal onverwijld naar Berlijn worden gezon den en daarna tegelijk met de Duitsche nota, waarop het een antwoord is, worden gepubliceerd. Een verklaring van den Australisch en" premier. De Australische premier Bruce heeft medegedeeld, .dat -hij den volledigen tekst heeft ontvangen van het rapport in zake de onderhandelingen tusschen Engeland, Frankrijk en België. Hij gaf te kennen, dat daarover waarschijnlijk discussies in het Australische parlement zullen volgen. Het ia niet juist te zeggen, dat Engeland aan het Australische Gemeenebest advies heeft gevraagd. Uit de verklaringen van het rapport blijkt veeleer, dat Engeland het zijn plicht acht, in deze voor zich vitale aangelegenheid door te zetten. Het zou mogelijk kunnen worden, dat dit een pre cedent is, en de tijd zal kunnen komen, dat Australië zich "gedwongen .yoelt zijn eigen gang te gaan. Volkenbond. De zitting van den Raad. De zitting van den Volkenbondsraad is gisteren gesloten. Men heeft eenige onbe langrijke punten afgedaan en meer belang rijke kwesties zooals de militaire con trole in Duitschland, de postkwestie in Dantzig en de minderhedenkwestie in Roe menië'verschoven tot een latere zitting. De wapenconferenltie. „Verboden zones. De algenieeno commissie van de confe rentie inzake de controle op den wapen handel heeft'zich gisteren bezig gehouden met de kwestie van de zoogenaamde ver boden zones, dat wil zeggen met die gebie den, waarin de handel in wapens absoluut verboden of onder zeer speciale voorzorgs maatregelen geplaatst zal worden, en waar een bijzonder controlestelsel zal worden ingesteld. Tot deze gebieden behooren een groot deel der Afrikaansehe koloniën, enkele gebieden van 't voormalige Turkscke Rijk, Perzië, enz. Een uitvoerig debat ontspon 'zich over de Perzische Golf en de Zee van Oman, daar tegen het opnemen van deze gebieden zich de Perzische gedelegeerde verzette. Hij wees op de noodzakelijkheid van de handhaving van de nationale sou- vereiniteit, maar het Perzische protest werd door de interventie van den Engel- schen en den Britsch-Indischen gedele geerde, die dit punt tot een levenskwestie voor het Britsche Rijk verklaarden en houding van Engeland en Britsch-Indië ten opzichte van de geheele conventie daar van afhankelijk maakten, met 9 tegen 8 stemmen verworpen. Niet minder dan 21 delegaties onthiel den zich van stemming. België. Het nieuwe kabinet. Poullet is er gister in geslaagd, zijn ka binet als volgt samen te stellen: Poullet (katholiek): premier en Econo mische Aangelegenheden. Vandervelde (socialist): Buitenlandsche Zaken. Tschoffen (katholiek) Justitie. Janssen (katholiek): Financiën. Generaal Kerslens: Nationale Verdedi ging. Wan-tens (socialist): Nijverheid en Ar beid. Anseele (socialist): Spoorwegen. Carton (katholiek): Koloniën. Kamicl Huysmans (socialist): Kunst en Wetenschappen. Laboulle (socialist): Binnenlandsche Zaken. De Liedekerke (katholiek): Landbouw. Het ministerie zal zich heden aan de Kamer voorstellen. Nieuwe moeilijkheden. Wie meenen mocht, dat Poullet nu 'de moeilijkheden .te boven-gekomen is, ver gist zich deerlijk. Integendeel schijnen de ergste moeilijk heden nu pas to beginnen. Want thans schijnt de Katholieke partij te willen te rugkomen van haar besluit tot ministe- rieele samenwerking met de socialisten. De meeste Katholieke bladen en vereenigin- gen vallen heftig de combinatie aan, wel ke Poullet tracht te verwezenlijken. De Federatie van Katholieke Bonden en Vereenigingen heeft gisterochtend een spoedvergadering gehouden, ten einde den politieken toestand na te gaan. De verga dering was zeer goed bezocht en heeft met op twee na algemoene stemmen een motie aangenomen, waarin de wensch wordt uitgesproken, dat de Katholieke parlementsleden zullen weigeren hun me dewerking en hun vertrouwen te verlee- nen aan een Katholiek-Socialistisch mi nisterie, Ten gevolge van dit besluit hebben de hoeren De Liedekerke en Carton, die aan Poullet reeds hun medewerking hadden toegezegd, zich weer teruggetrokken. In verband met den plotseling critiek geworden toestand zijn tegen morgen de Katholieken uit Kamer en Senaat hijeen- geroepen. Men weet waarlijk niet, hoe het einde van deze nieuwe crisis zal zijn. Alle gissingen zijn mogelijk, zelfs die van een pari cmentsontbinding. Gisteravond heeft Poullet de pers ont vangen en de volgende verklaring afge legd: „Ik hen in mijn optimisme teleurgesteld. De heeren De Liedekerke en Carton, die mij hun medewerking hadden toegezegd, hebben zich hedenmiddag teruggetrokken, daar zij de katholieke vereenigingen, wier lasthebbers zij zijn, niet tot hun ziens wijze konden overhalen. Ik heb de rechter zijde tegen morgen laten bijeenroepen cn ik geloof, dat ik daar nog op een meer derheid kan rekenen. Morgen zal ik mijn stappen voortzetten." Hier volgt de tekst van de motie, welke gisterochtend door de Katholieke Federa tie is aangenomen: „De vergadering wijst met kracht de vorming af van een katholiek-socialistisch ministerie, dat een ernstige miskenning zou beteckenen van de principes en tra dities der katholieke partij, en een onver geeflijke verzaking van de verplichtingen, aangegaan jegens het kiezersvolk en het land. Zij .spreekt den wensch uit, dat de katholieke parlementsleden hun medewer king en hun vertrouwen niet zullen geven aan een dergelijk kabinet. Zij blijft vast besloten elke compromitterende samen werking met de socialistische partij te bestrijden en, mocht Kamerontbinding volgen, ,een moedige, loyale en ondubbel zinnige verkiezingscampagne te voeren. Zij wenscht haar bestuur ten zeerste ge luk met de energieke houding, welke het heeft aangenomen in de ernstige omstan digheden, welke op .het oogenblik het land en de katholieke partij doormaken." Griekenland. Kabinetswijziging. Do Grieksche Kamer is 48 uur ver daagd, ten einde de reorganisatie van het kabinet mogelijk te maken in verband met hei aftreden van den minister van Bin- nenlandsclie Zaken Kondylis. Rusland. Trotski weder bedreigd met verbanning? Havas vernoemt uit Kopenhagen, dat Trotski, die na zijn terugkeer in de re geering onmiddellijk den stillen verbit terden strijd met Zinowjef weder heeft aangebonden, reeds weer een wenk beeft gekregen, dat bij op deze wijze groote kans loopt, voor de derde maal verban nen te worden. Toen Trotski indertijd weigerde, zijn verontschuldigingen aan Zinowjef, Kame- nef en Boekarin aan te bieden, dreigden zij af te zullen treden, wanneer Trotski volkscommissaris zou worden. De functie van voorzitter der commissie voor cle con cessies, onder toezicht van Djerzinski, is toen speciaal voor Trotski in het leven ge roepen. Aanvankelijk wilde hij voor de eer bedanken, doch ten slotte, is hij nog van inzicht veranderd. ffiarokko. Painlevé in Marokko. Painlevé is te Fez aangekomen. Hij zou gisteren een onderhoud hebben met Primo de Rivera. De Fransche premier acht FranschSpaahsche samenwerking tegen Abd-el-Krim noodzakelijk. China. De troebelen in China. Een Chineesclie nota. Volgens een bericht uit Peking heeft het Ghineesche kabinet de nota goedge keurd, die aan den deken Van het diplo matieke corps zal worden overhandigd als antwoord op de jongste nota der mo- i gen cl lieden. De nota zal waarschijnlijk geen nieuwe gezichtpunten opleveren, doch den wensch te kennen geven, dat het voor het herstel van de orde te Shanghai het beste zal zijn, de aan land gezette troepen weder naar de schepen terug te voeren, zoolang de onderhandelingen duren. Het is de vraag, of de buitenlandsche gezanten daartoe geneigd zullen zijn, hoe wel enkele gezanten wel iets voor dit voorstel schijnen te gevoelen. De zeeliedenstaking breidt zich uit. De zeeliedenstaking te Shanghai breidt zich uit en neemt, een ernstig karakter aan. Do toestand is overigens uiterlijk kalm, doch terwijl het verlangen naar vrede in groote kringen sterker wordt, treden de extremisten steeds heftiger op. Tsjang Sjoé-liang, de zoon van Tsjang Tsolin is te Shanghai aangekomen met 1000 cadetten, die de bloem zijn van Tsjang's leger. Men is in groote spanning ten aanzien van het doel van dit bezoek. De Nederlanders te Shanghai. In antwoord op een desbetreffende vraag is bij het departement van Buiten landsche Zaken te Den Haag ambtelijk bericht ontvangen, dat er voorshands, geen reden bestaat om zich bezorgd te ma- I ken over de veiligheid der Nederlanders te Shanghai of om daarvoor bijzondere maatregelen te treffen. BINNENLAND EERSTE KAMER Overzicht. Bestuursinrichting voor Indië Wijziging Kieswet. Nadat de minister do verschillende aan gevoerde bezwaren en bedenkingen had weerlegd, werd het nieuwo Regcoringsre- glement voor Ned.-Indië mét 27 tegen 10 stemmen aangenomen; alleen de vrijzin- nigijdemocraten en de socialisten stemden tegen. Be de behandeling van het wetsontwerp tot wijziging van de Kieswet, van de Pro vinciale Wet en van de Gemeentewet, nam de heer Mondeis het amendement, waar door do hoeren Wintermans en van Sassê van Ysselt de stemdwang weer in het wetsontwerp hadden binnengevoerd, on der handen. Waarom is de stemplicht niet lieelemaal afgeschaft, vroeg hij. Men zegt wel, publick recht is publieke plicht, maar waarom geldt dit alleen voor den kiezer en niet voor de gekozenen, zooals de Ka mer- en Gemeenteraadsleden, die zich straffeloos aan het hij wonen der vergade ringen, wat toch ook uitoefening van een publiek recht is, kunnen onttrekken? Het beroep, dat de stemplicht noodig zou zijn om bij de evenredige vertegen woordiging een zuiver beeld te hebben van do politieke stroomingen, gaat ook niet op, meende de heer Mendels, want door den strafrechtelijk gesanclionneerden stem plicht jaagt men ook de politiek onver schilligen naar de slembus, waardoor het beeld van do politieke stroomingon wordt vervalsc.il t. Ten slotte had de beer Mendels nog bet bezwaar, dat door de nieuwe regeling een zware taak op de schouders van de burge meesters wordt gelegd, welk bezwaar door den burgemeester van Amsterdam en an dere senatoren volkomen werd gedeeld. Eigenlijk is bet een onmogelijke taak, waardoor do burgemeesters van groote gemeenten, waar tienduizendenn kiezers bun stemplicht niet vervullen, worden ge steld, verklaarde de lieer Mondeis. Minister Ruys was, zooals men zich uit de behandeling van het amendement-Win- termans in de Tweede Kamer nog wel her inneren zal, ook lang niet enthousiast over deze wijziging in zijn wetsontwerp. Hij had er zich echter, hoewel noode, bij neer gelegd, omdat hij de twee andere verbete ringen van ons kiesstelsel, welke dit wets ontwerp bevatte, niet wenschte los te la- ton, n.l. de vereenvoudiging van do wer king van het Centraal Slembureau en den maatregel tegen versnippering van stem men. En intussclien wilde de minister de werking van de nieuwe procedure, door het amendement-Win termans geschapen, nog wel eens aanzien. Laat men de proef er eens mede nomen, zei de premier, als deze procedure ondeugdelijk blijkt, zal de Regeering wel mek een nieuw wijzigings voorstel komen. Deze overwegingen li aalden ook de meerderheid der Kamer over om thans baar stem aan bet. wetsontwerp te geven, dat met 27 tegefi 8 stemmen werd aange nomen. Tegen stemden de heeren de Veer (A.-R.), Arntz (R.-K.), v. NagëU van Amps en (V.B.), v. Wasseneer van Cal- wijek (C.-H.), Mondeis (S.D.A.P.), Rink (V.B.), de "Vlugt (A.R.) en Smeengo (V.B.) Zooals met ziet vogels van diverse plui mage. •Nog een serie kleinere wetsontwerpen passeerde ten slotte zonder hoofdelijke den hamer, waarna de Senaat tot 23 Juni weer buistoe ging. HET VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. He! Fransche anlwoord op de Duitsche veiligheldsvoorstellen zal spoedig worden verzonden. Een merkwaardige verklaring van den Australischen premier. Nieuwe moeilijkheden In België. De Katholieken trekken zich van samen werking met de socialisten terug. De troebelen in China. Geen ongerust* heïd voor Nederlanders in Shanghai. BINNENLAND. De wijziging van de Kieswet in de Eer* sle Kamer. (Kameroverzicht). De Duitsche hulpactie van het R.-K, Huisvestingscomité wordt stopgezet (2do blad). De photo-pagina geeft o.m. to zien: Hot bezoek der Hollanders aan Weenon. De Gardon-Bonnett-bekcrwedslrijd Do persphotograaf heeft ook curiositeitshalve een photo genomen vap de „villa van prin ses Juliana te Leiden". (Men weet dat do „Tel." dit huis in do Oegslgeesterlaan to Leiden met zekerheid als zoodanig heeft aangewezen. Intussclien is reeds tegen spraak gevolgd). De radio in dienst der politieke propaganda Rede baron A. v. Wijnbergen. Op dén vooravond van den verkiezings dag, dus op Dinsdagavond 30 Jlini, zal do voorzitter der R. K. Staatspartij, mr. A. baron van Wijnbergen, van 9,50 tot 10 20 n.m. een polit'oke rede houden op het Rek dio-omroepslation to Hilversum, welke rede draadloos zal worden uitgezonden. Arbeidstijd bloembollen pellerijen. Vorgunniitg overwerk. De Minister van Arbeid, H. en N. heeft aan hoofden of bestuurders van bloembol lenpellerijen in alle gemeenten des Rijks vergund, dal in hun ondernemingen door arbeiders van 16 jaar of ouder, werkzaam bij het pellen der gerooide bloembollen, gedurende hel tijdvak van 15 Juni tot en met J5 Augustus, in afwijking van het be paalde bij art. 24 dor Arbeidswet 1919, JO uren per 'dag en 55 uren per week arbeid wordt verricht, onder voorwaarde, dat cle arbeidstijd van bedoelde arbeiders in zijn geheel is gelogen tusschen 7 uur voor- middags cn 7 uur namiddags Coöperatieve Centrale Raiffeisenbank. Algemeene vergadering. Te Utrecht kwam gisteren de algenieeno vergadering bijeen der Coöp. Centrale Raif feisenbank. Ter vergadering werd verwel komd dr'. Kakebtcko, als vertegenwoordig gor van het departement van binnenland sche zaken en landbouw. Do voorzitter constateerde in zijn openingswoord, dat het afgeloopen jaar een record-jaar mag heeten. In do maand Maart 1924 alleen Icon meer dan 22 millioen voor opnemin gen aan de bank worden onttrokken, zon der dat de hulp der Nederlandsche Bank behoefde te worden ingeroepen. Het aantal aangesloten banken, in 1917: 587, is gestegen tot meer dan 700, terwijl in 10 jaren tijds het. aantal bij de bank aangesloten vereenigingen mot '120 pet. steeg. Vervolgens werd' de balans met do winst- en verliesrekening, sluitende met een winst van 650.939, goedgekeurd en besloten het reservefonds ie verhoogen tot 1.764.214. Vooraf had eenige beraadsla-» ging plaats over de lot nu toe gevoerde bankpolitiek, waarbij men besloot do tot heden gevoerde polilick té blijven volgen. Aan de orde was daarna een advies van bet bestuur in zake een rapport betreffen de de mogelijkheid eenor pensioenregeling voor kassiers dor locale banken, welker advies luidde, dat deze regeling op den weg dor locale banken ligt. Besloten werd na gehouden beraadsla ging, om in ernst bij de locale banken aan te dringen op een regeling niet slechts voor de kassiers, die deze functie als ne ven-, doch ook voor lien, die deze als le vens-functie vervullen. Aangeboden werd een' voorstel van liet bestuur, om de bank zich.in bepaalde ge vallen, ter beoordeeling van het bestuur, garanl te doen stellen ten behoeve dor lo-« tale banken. Daarna word de lieer F. A. R. A. baron van Ittersum herkozen als lid van het be stuur,'cn in den raad van toezicht werden herbenoemd do heeren K. J. A. baron Collot d'Escury, K. Erikfl Azn. en lv Schrage. Tot plaatsvervangende bestuurs leden werden herbenoemd de hoeren 1« i E. van Dilzliuysen cn C. S. van Beunm-» g°Ten slolte hield de heer mr. O. Gezcllo Meerburg een inleiding over de nieuwo

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1925 | | pagina 1