16e Jaargang.
DINSDAG 9 JUNI 1925
No. 4964
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
B1K!t!£9IILAND
ABONNEMENTSPRIJS bodraagj bij vooruitbetaling
or Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal,
onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal,
nco per P03* 2.95 per kwartaal,
t Geïllustreerd Zondagsblad ia voor de Abonné's ver-
ebaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij" voor-
fetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct.s met Geïllustreerd
dagblad 9
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon-sen Feestdagen I.
TEL. INT, ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 n POSTBUS No. II
I nummer bestaat uit twee
idea*
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT!
Gewone advertentiën 30 cenl per regel.
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het
s dubbele van het tarief berekend. s
Kleine adverl«n«iën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen werden aangeboden of gevraagd, huur en ver»
huur, koop en verkoop 10.50.
Niet Socialistisch en niet Liberaal
laar zijn Katholieken, die in hun
clizélf volkomen gegronde afkeer
het socialisme bij hun afwerende kou-
g tegenover deze dwaling zóó scherp
l die éóne zijde kijken, dat zij schijnen
rergelen, dat daar aan den anderen
it nog het liberalisme als een dreigend
aar slaat.
n in hun eenzijdige bestrijding van
socialisme loopen zij zelfs nu en dan
[kelijk de kans door een uitlooper, een
.•post- van het liberalisme te worden
kieesterd en gevangen genomen,
lat is natuurlijk verkeerd. Evenals het
teerd is, zoodanig anti-liberaal te zijn,
men het er maar op schijnt te wagen,
len rooden hoek te worden ingerekend
Vij zijn evenzeer anti-liberaal als
li-socialistisch. Beide stellingen staan
-el onder direcUgodsdienstig als onder
[omisch, sociaal en politiek opzicht
enover ons.
Ie aanslaande verkiezingen gaat
ook niet één Katholieke stem naar een
beide stelsels of een van hun beider
jikeeringen! Dat moet vast staan!
Idzo houding te dien opzichte is ge-
kelijker, aangenamer, dan die van
e geloofgenooten in België,
ij de verkiezingen hebben, natuurlijk,
kdeze alleen en uitsluitend te stem-
op Katholieke candidaten.
aar 11 a de verkiezingen staan de
liolieke gekozenen daar voor de vraag:
Werking met liberalen of met socia-
,'n.
De Katholieken hebben in België
zonder eigen schuld de meerder-
verloren.
een der twee andere partijen er
in België drie groote partijen een
holickc, een liberale en een Belgisch
tkliedenverbond heeft een meer-
ïeid.
„eren, ook niet beide samen met de
tholieken, zooals door een paar Kabi-
len na den oorlog is gebleken en
staan de Katholieken de laatste kee-
na een verkiezing voor de bovenge-
tde moeilijke vraag.
an 1020 tot 1925 hebben de Katholie-
met de Liberalen geregeerd. En, zooals
n in de rubriek Buitenland heeft gele-
is nu een Kabinet gevormd, bestaan-
uit R.-K. en Socialisten.
Wants chap tusschen Katholieken en
iialisten mag men daaruit echter niet
duiten evenmin als het vorig Bel
ch Kabinet gegrond was op verwant-
iaii tusschen Katholieken en Liberalen
schreeuw laten intimideeren, is de partij
misschien zelfs nu nog aantrekkelijker ge
worden dan onder de oude leiding!
En de godsdiengt-kaat wordt er ook ze
ker niet minder op in de partij!
In een der laatste nummers van het
partijblad „De Tribune" wordt voorgezet de
vertaling van een Duitsche persiflage op
het „Onze Vader", zoo ergerlijk, dat wij
het beneden onze waardigheid en die van
onze lezers achten, commentaar d -Top te
geven.
Wij bidden niet:
Vergeef ons onze zonden.
Wij zullen onszelf onz' scliuH v en.
Vergeien zal ons zijn alle schuld
Op libt moment
Dat wij bet mes tusschen de ribben
Van onzen verdrukker zullen hebben
gestoken.
Dan zal de geest van knechtschap in
ons gewurgd zijn.
Enz.
Wie, welke katholiek kan er nog onver
schillig zijn voor den uitslag van de ver
kiezing op 1 Juli, als hij zulke dingen
leest?.Wij denken aan pater Borro-
maeus de Groeve, die in zijn schitterende
verkiezingsrede onlangs te Leiden gehou
den verklaarde, dat alleen reeds do gedach
te aan het godslasterlijke stelsel van het
communsme hem in gloeiende geestdrift
zette voor de verkiezingen, teneinde sterk
te maken de partij, die daar recht tegen
over staat!
BUITENLAND
f Daar en hier.
'ocialislische propagandisten zullen de
[menwerking van Roomsch en Rood in
nu gevormde Belgische Kabinet-Poul-
wel uitspelen, en op hun manier toe-
;sen op de politiek in ons Vaderland.
In het bovenstaande hebben wij. echter
erls duidelijk gemaakt, dat zij daartoe
et liet recht hebben.
Wij worden gelukkig in ons land 8'iet
pr do keuze gesteld om een regeering te
ïmen heizij met liberalen, hetzij met
icialisteu.
Doch daarenboven is bet Bel-
sch Werkliedenverbond geheel anders
an de Nederlandsche S. D. A. P. Zeer
recht merkt „De Tijd" van gisteren dit
in een artikel, waarin het blad o. m.
jhrijft:
i.De Belgische Werliedenpartij is i
D. A. P. In 't verkiezingsprogram der
lelgisclie socialisten is met geen woord
an socialisatie gerept. En van nationale
fcliyaponing zijn de Belgische socialisten
«slist tegenstanders. Zij vragen alléén dat
lc militaire diensttijd, die nu 13 maanden
wordt verminderd. Afschaffing of
Penbaarmaking van het geheim militair
erbond met 'Frankrijk, dat onder socia
listische bewind in 1920 is tot stand geko-
iieu, en vermindering van het legercontin-
.ent, dat in vredestijd 55.000 man per
aar is (in Nederland 10.500), wordt door
'e Belgische socialisten niet gevraagd.
Waarmede wij maar willen zeggen, dat
leiders der S. D. A. P. wel zóó ver-
ilandig zullen zijn, zich niet te beroepen
'P het „voorbeeld" van hun Belgische par-
tigenootou, die straks een oorlogsbegroo-
van plus minus één milliard francs
'aan verdedigen."
balen wij deze feiten goed onthouden!
V Het Communisme.
Er zijn er misschien, die meenen, dat de
j-mnniunisten nu de meer ontwikkelde
<h Van Ravesteyn en Wijnkoop uit de lei-
'n? zijn, en deze is overgegaan aan L. de
v'SSGl; met. t\,en welsprekende bijnaam van
•-'-outjo Bulk" -geen gevaar meer zullen
Ntuoh. Voor velen, die zich door luid ge
Da Veiligheidskwestie.
HET GARANTIE-PACT
Overeenstemming tusschen
Chamberlain en Briand
Het Frans che antwoord zal
zeer spoedig overhandigd
worden
Chamberlain, de Brilsche minister van
imhmi te ueftPve'luer sui
gezeten. Gisteren heeft Chamberlain het
Britsche antwoord op de beide nota's der
Franscbe regeering, welke einde dér vo
rige week naar Londen zijn gezonden,
Overhandigd. Dit antwoord, dat beschouwd
kan worden als het resultaat der tusschen
de beide ministers gehouden besprekin
gen, is door Briand onmiddellijk telegra
fisch en per koerier aan Painlevé door
gezonden.
Briand beeft verklaard, dat de overeen
stemming tusschen de Franscbe en En-
gelsche regeeringen over het aan Duitsch-
land te zenden antwoord op het Duitsche
voorstel inzake het veiligheidspact volko
men is.
De laatste geschilpunten tusschen
Chamberlain en Briand betroffen, naar
men verneemt, inzonderheid de kwestie
van Duitschlands toetreding tot den Vol
kenbond, do rol van den Volkenbondsraad
in het garantiepact en de kwestie van de
beslissing over liet begrip aanvaller in
geval van een conflict tusschen Duitsch-
land en zijn Oostelijke naburen.
Deze laatste kwestie moet bijzondere
moeilijkheden hebben opgeleverd, welke
evenwel, naar gemeld wordt, in principe
zijn geregeld.
Briand heeft gisteravond bij een ont
vangst van* persvertegenwoordiger, die hij
gcmeenscbapelijk met den Britschon mi
nister van Buitenlandsche Zaken hield
do mededeeling over de verkregen over
eenstemming omtrent bet antwoord aan
Dn it schland bevestigd.
De nota zal zeer spoedig, binnen twee
of drie dagen, naar Berlijn verzonden
worden. Briand zeide bet vaste vertrou
wen te koesteren, dat men op de basis
daarvan tot overeenstemming met Duitsch-
land zal komen. Aando Duitsche regee
ring geeft de nota vrijmoedig en loyaal
een gelegenheid mede te werken aan het
vredeswerk, waarvan hij hoonte, dat het
uiterst solide zal blijken te zijn.
Chamberlain verklaarde zich met deze
uiteenzettingen volkomen accoord.
Op een vraag betreffende de rol, die den
Volkenbond in liet. pact is 'toegedacht, ant
woordde Briand met instemming van
Chamberlain, dat het tocli zeer natuurlijk
was, dat aan den Volkenbond een belang
rijken taak wordt toegewezen in een vre
deswerk, welks voltooiing men juist in bot
milioeu van Genève bad tot stand ge
bracht.
Het accoord.
Het. thans tusschen Frankrijk, Engeland
en België tot stand gekomen accoord houdt
in -het formeel© besluit van Engeland, om
de Rijngrens, als vastgesteld in liet verdra'g
van Versailles, te garandeeren. Engeland
zal iedere schending door Duitschland van
de territoriale en militaire clausules be
treffende de Rijngrens als 'n -casus belli
beschouwen. Om deze grens te garandeeren
verbindt Engeland zicli aan Frankrijk en
België het geheel van zijn militaire; mari
tieme en luchtstrijdkrachten ter beschik
king te stellen. Ten aanzien van de oost
grenzen van DuiIschland, verklaart Enge
land nadrukkelijk zijn trouw aan de bepa
lingen en verplichtingen van het verdrag
van Versailles.
D© Poolsche en Tsjechische grenzen
blijven onder de bescherming van bet Vol-
kenbondspact.
Engeland laat aan Frankrijk volkomen
vrijheid, om aan zijn algemeene verpl:ch-
tingen, gemeen aan alle leden van den Vol
kenbond, den vorm to geven, die het 't
meest past in het belang van zijn geallieer
den. Natuurlijk moet daarbij iedere con
ventie in overeenstemming blijven met den
geest en de letter van het Volkenbondspact.
In geval ten slotte zijn bondgenooten in het
Oosten het voorwerp zouden zijn van een
duidelijken aanval, zal Frankrijk het
recht hebben de gedemilitariseerde Rijn-
zone te gebruiken als operatieyeld, ten ein
de-zijn bondgenooten sleun te' verleenen.
De toelating van Duitschland tot den Vol
kenbond zal eerst plaats kunnen hebben
op den dag, dat bet veiligheidspact, geheel
in overeenstemming met de hierboven ge
noemde voorwaarden, door Duitschland
zal zijn onderteekend. Derhalve is Briand
thans in staat gesteld, aan Berlijn den
t'ekst van 't Franscbe antwoord op het
Duitsche voorstel in zake het veiligheids
pact mede te deelen.
De oniwapeningsnota-
Een Amorikaansch oordeel.
De „New York World" schrijft dat de
Entente met haar -eischen vervat in de
ontwapeningsnota, zeer waarschijnlijk wel
bmnen de perken is gebleven van de haar
door het verdrag van Versailles verleende
rechten; zij moet echter niet verwachten,
dat Amerika eenige bewondering of res
pect voelt voor een polit:ek, als die waar-
van.de nota een uiting is. Het blad besluit:
dit is geen politiek van vrede, haar eenige
resultaat in Amerika kan slechts zijn, dat
het gevoel van onzekerheid en onveiligheid
nog grot her wordt.
Het nuTuwc'Üabmet.
Negen ministers reeds
benoemd.
De nieuwe Belgische premier Poullot
beeft gisteravond de parlementaire ver
slaggevers ontvangen:
,,Ik had gehoopt, zeide hij, U heden
avond de samenstelling van mijn ministe
rie te kunnen mededoelen. Op bet oogenblik
zijn 9 van de 11 portefen'l'es toegewezen:
die van Landsverdediging en Koloniën
moeien nog worden toegewezen.''
De Kamers zullen voor 16 dezer worden
bijeengeroenon om de regeringsverklaring
aan te hooren.
De moeilijkheden, waarmede men ie
kampen beeft bij de keuze van den minis
ter van Landsverdediging, spruiten voort
uit de kweslie van den duur van den mili-
ta'ren diensttijd. Generaal Kestens, op
wiens medewerking men had gerekend,
heeft de portefeuille geweigerd.
De minister van Koloniën van het afge
treden kabinet, Carton, weigert deel uit te
maken van de nieuwe combinatie.
Tot dusverre z'jn de volgende porte
feuilles toegewezen:
Poullet (Kafh.) premier en Economi
sche AangelegenhedenVandevelde
(Soc*) vice-premier en Buifenlandschè Za
ken, Tscboffen (Kath.) Justitie; An-
s e o.l e (Soc.) SpoorwegenWauters
(Soc.) Arbeid en Industrie; Janssen
(Kath.) Financiën; Laboulle (Soc.)
Binnenlandsclie Zaken; De L i e d e k e r-
k e (Kath.) Landbouw en Openbare Wer
ken: Huysmans (Soc.) Kunsten en We
tenschappen.
Een gevaarlijke combinatie.
Naar aanleiding van het door d© Ka
tholieke politici genomen besluit om'samen
1© regecren met de socialisten schrijft
Taxander in het R. K. „Handelsblad van
Antwerpen":
„Om al de redenen, die wij hebben doen
kennen in onze vorige artikelen, is het
ons niet mogelijk, ook maar eenige vreugde
aan den dag te leg.gen, over de stemming
van do rechterzijde.
Wij blijven nwenen. dat de meerderheid
oen zeer gewaagd besluit genomen heeft,
hetwelk z'j eens diep betreuren zal, als zij
het niet duur zal moeten bekoopen.
Wij hebben die oplossing bekampt, niet
uit gevoelsredenen, maar omdat wij haar
verkeerd en gevaarlijk achten en met an
deren nu"rv. n„i n„ze partij ntet alleen
de gebroken pollen moet betalen der slech
te kiezingen van 5 April.
"Wij kunnen d" ine el re den oplossing, die
wij als slecht hebben afgeschilderd, onmo
gelijk goed vinden, omdat de meerderheid
ze aannam, te meer nog daar er bij de 73
vqoi'slemmers nog veel zijn, die uit gela
tenheid „ja" hebben gezegd.
Wij hopen, dat do ministerieel® verkla
ring waarmee de nieuwe regeering voor de
•kamer zal komen, aan niemand zijne gela
tenheid zal doen betreuren.
Wij moeten die verklaring afwachten; zij
zal beslissen, of er cene scheuring in de
rechterzijde zal ontstaan.
En zelfs indien zij bevrediging schenkt,
zal men goed doe», een oog in 't zeil te
houden. i
Overigens blijven wij overtuigd, dat de
crisis enkel voor zekeren tijd is verscho
ven en dat zij opnieuw zal uitbreken, wan
neer de ongeduld i gen onder de socialisten
het wachten zullen beu worden.
Intussclien zullen de socialisten al den
tijd gehad hebben, om uit de thans onaf
wendbare combinatie, al bet voordeel te
trekken, dat zij voor hunne partij mee
brengt."
Duitschland.
Generaal von Seeckt.
In tegenstelling met de geruchten, dal
generaal Von Seeckt in verband met de
geallieerde oniwapeningsnota voornemens
zou izijn af te treden, kan thans gemeld
worden dat het r.ijksweerniinislor?e deze
berichten categorisch tegen spreek l
Denemarken.
Het arbeidsconflict geëindigd.
7.000.000 werkdagen verloren.
Na elf weken van strijd werd gisteren de
"arbeid in geheel Denemarken hervat. Zoo
wel arbeiders als werkgevers waren ver
heugd, dat zij den arbeid konden hervat
ten en den langen strijd aan de vergetel
heid overgeven. In de haven van Kopen
hagen is het werk weer in vollen gang en
de schepen worden opjreuw op regelma
tige wijze geladen. In totaal zijn er
7.000.000 werkdagen verloren gegaan, die
meer dan 200.000.000 kr. hebben gekost.
Turkije.
Een complot in Constantinopel.
60 personen g e a r r e s t e e r d.
Volgens een telegram uit Conslanïirfopel
bflfiff .de oqjifie aldaar 60 personen gcar-
suilan. Hun wordt ton laste gelegu ur«c-
hooren tot een monarchistische samen
zwering. welke ten doel beeft, den sulfan
weer op den troon te brengen.
Marokko.
De strijd niet de Mooren.
F o n succes der R i f f s.
Uit Fez wordt gemeld, dat de Riffkahy-
len den voornaamsten top van bel Bibane-
gebergle li ebben bezet.
China.
De onrustige toestand.
Russisch geld.
De Daily mail meldt uit Shanghai:
De verbazingwekkende onthullingen
over den Bolsjewistisch en invloed hebben
oneenigheid teweegebrncht onder de Chi-
neescbe studenten en agitators over de
verdeeling van de Sovjetfondsen. Het is
bewezen, dat een som van 6000 p.st. be
taald is aan de Chinoesche Communisti
sche Partij, blijkbaar als schadelooss!
ling voor de betrekkingen der gedoode
studenten. Een aantal studenten, -lal geen
aandeel ontvangen heeft, beschuldigt de
communistische leiders slechts weinig
Ponden uitgekeerd te hebben en de wst in
eigen zak gosioken te hebben.
De anti-communisten beschuldigen de
communisten de patriottische beweging te
exploiteeren voor eigen geldgewin.
De toestand te Shanghai.
Er is wat de staking betreft geen wij
ziging in den toestand te Shanghai geko
men. De tegen de vreemdelingen verichle
beweging in Shanghai neemt toe; de toe
stand is zeer ernstig.
De .vreemdelingen behelpen zich zelf en
houden den telefoondienst al saw da he'
eleeIricit.eiIsbedrijf in gang.
De toestand te Kanton.
De Times-correspondent te Washington
meld! hot volgende: Weliswaar is voorals
nog de voorstelling overdreven, dat er een
spoedige oorlog tusschen Rusland en Ja
pan dreigt, waartoe de sovjol-regoering
zich zou Bedienen van den christen-gene
raal Feng als werktuig en Japan van
Tsjang-tso-lin, doch te Washington is oen
officieel bericht, ri.l. van den Amcrikaan-
schen consul-generaal te Kanton, luiden
de, dat het binnen anderhalven dag in of
bij'Kanton zal. komen tot een veldslav lus
sch en de troepen uit Joennan en de aan
hangers van de Kóoominglang-parlij. (De
ze laatsten zijn radicalen, die sympathie
hebben voor de sovjets.) Weliswaar zijn de
Koeominglang-strijdors minder in aantal,
doch zij zijn beter bewapend en hebben
kans het te winnen.
Gebeurt dit dan komen Kanton en de
omstreken onder de macht der sovjets.
I-Iet natuurlijke gevolg van een dergelij
HET VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Overeenstemming bereikt tusschen
Chamberlain en Briand over het ant
woord op de Duitsche veiligheidsvoorstel-
len. Het antwoord zal over 2 d 3 dagen
aan Duitschland worden overhandigd.
Negen van de elf ministers van het
nieuwe Belgische kabinet.
Het Dcensche arbeidsconflict is gisteren
geëindigd.
BINNENLAND
Rapport van Curatoren in het Failiisse-^
ment Spaarfonds voor Bodemcultuur. (Fi
nancieel® Berichten, 2de Blad).
De invoer van bloembollen in de Ver*
eenigde Staten. (Land- en Tuinbouw, 2de
Blad).
Onze Geïllustreerde Pagina
De photopagina geeft o.m. (e zien: Zil-
eren jublieum van ïnr. Marcbant als Ka
merlid. Het nieuwe gemeente-ziekenhuis
te Katwijk. Eenige sportfoto's, o.a. van
de roeiwedstrijden te Alphen aan den Rijn.
ke gebeurtenis zou zijn, dat tot in liet
noorden van China komt tot gevechten o i
zóó groote schaal dat zij als een Russiscb-
Japanschen oorlog zouden kunnen worden
betiteld.
De Tweede Kamer-verkiezingen
De candidaten der
R. K. St ;i a I s-P a r 1 ij
Zooals men weel, was hei gisteren uo
laatste dag, waarop gelegenheid bestond
Isi'au'f Sj'i iil'f'jh fCJ.IM11n I i i -
De Huurwetten.
De Haags che Raad tegen
introkking.
Als men nagaat, dat tic Haagsclie l»nad
isicren den gelioolon middag heeft gewijd
„an do bespreking van een advies aan den
minister van Arbeid, inzake opheffing di>r
huurwetten voor de huurgrens van wonin
gen van 500 en meer por jaar, vraagt
men zich af, hoeveel dagen het Parlement
dan wel naar evenredigheid zal moeten
besteden, als het over de verdwijning dezer
eelbestreden en toegejuichte crisiswetlen
zal gaan.
Ook bet college van B. en W. vertoonde
verdeeldheid. Nadat eerst de burgemeester,
Patijn, namens de meerderheid van het.
college, voor afschaffing van de huurwet-
ton voor woningen boven de 100 had ge
pleit, kwam wethouder Vrijonhoek, namens
de minderheid, die rode finaal abreken.
Na lange discussie word het praeadvies
van B. en W. advies tot intrekking der
huurwetten hoven f 400 met 20 tegen 15
stemmen verworpen.
Hierna ontstond nog emig debet over do
vraag of een molie-Droogleever Forluyu
huurgrens tot f 500 nog in stemming ge
bracht moest worden. Hiervan werd echter
afgezien na de mededeeling van den voor
zitter, (lat B. en W. in hun advies aan do
regeering zullen mededeel en, dat de lm ui
zich niet tegen intrekking mot or-ge!mu-
teerde huurgrens heeft verklaard.
Uit het Schildersbedrijf.
De actie.
Men zendt ons het voFend
Dezer dagen vergaderde het Landelijk
Comité van Actie uit do werknemersbon
den ter bespreking van (lo actie in hot
schildersbedrijf.
Allereerst kwam lor sprake het afwijzen
door de Besturen der Schilderspatronns-
bonden van de bemiddeling, aangeboden
door Jhr. Wittert van Hoogland.
Het comité meende hieruit te mogen
eoncludeeren een buitengewone starheid
der besturen, temeer waar de werknemers
organisaties zich bereid hadden verklaaul,
deze bemiddeling te aanvaarden.
Blijkbaar ligt het in de bedoeling <«ev
werkgevers, aldus was do meening van
het Comité, dat deze strijd maar tot het
bittere einde moet worden gevoerd, waar
mode uiteraard de belangen van de bij het
bedrijf betrokkenen en het bedrijf zou,
niet zijn gebaat
Een motiveering dezer afwijzing, zooais
die van de zijde der patroons in de Nieuwe
Rotterdamsche Courant wordt gegeven, is
naar het oordeel van meergenoemd comi
té, allés behalve sterk.
Daarin wordt betoogd dat ongeveer
gezellen individueel® contracten hebben
"oleokencl en dat, zoodat niet was ge-»
schicd, de uitsluiting voor de deur stond,