16e Jaargang. WOENSDAG 13 MEI 1925 No. 4^43 9e ftzidóobd 0ou^omt De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 10 cent per week f 2.50 per kwartaaL Bij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaaL si franco per post I 2.95 per kwartaaL Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaüng van 50 et. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke numjners 5 ct., met Geïlluatreerd Zondagsblad 9 ^t. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen I. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT, ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 z POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: O.won. adv.rlonliën 30 oenl per rsg«l. Voor Ingezonden Mededelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. s Klein, advertwillsn, ran ten hoogste 80 woorden, waarin betrekkingen werden aaDgeboden of gevraagd, huur en ver huur, koop en verkoop 10.50. flit nummer bestaat «eit twee hinden. Paedagogiek. In de rubriek „Uit de Pers" (2de blad) leze men hoe een Ieerares van een neu trale H. B. S. in het liberale „Handels blad" typeert de resultaten van een libera le opvoeding, een z.g. neutrale paedago giek. Zooals zelfs bedoelde geestverwante van hel liberalisme de z.g. neutraliteit op op- voedknndig terrein ziet, is deze opvoeding q in diepste kern zij zegt het zelf: onbe schaafd, en in gevolgen onheilspellend. En neutrale congressen over paedago giek b.v. kunnen daarin wej eenige yerbe- i tering brengen, maar natuurlijk niet met 5 Succes een radicale wijziging voorstellen. Wij willen hier wijzen op een mede- 'deoling, in ditzelfde verhand, die wij he 'd en ontvingen. Verleden jaar werd op 24 en 25 Octo ber te Amsterdam een „Paedagogische Conferentie" gehouden. Bij die gelegen heid werif door do vergadering aan het Bureau en de sprekers der Conferentie opdracht gegeven, om de stappen te doen, welke noodig zijn, om te komen tot „Het Eerste Nederlandsch Paedagogisch Con gres". Als gevolg daarvan werd dezer da gen door. de Commissie van Voorbereiding „aan de besturen van alle vereenigingen in Nederland, welke zich op eenigerlei wijze practisch of theoretisch bezig houden met vraagstukken van opvoeding", een uitnoodiging gezonden voor een voorloo- pige vergadering op Zaterdag 9 Mei 1925. De uitnoodiging, welke vergezeld ging van een concept-Congresplan, aangevende de onderwerpen voor de plenaire zittin gen en de sectievergaderingen, was on- 'derleekend door de Commissie: Pb. Kohn- stamm, Voorzitter, R. Casimir, A. J. Dre- wes, L. Groenoweg, J. H. Gunning Wzn., A. Janse, Mevr. A. Sluis-Slikker, G. v. Veen, Secretaris Ook de -Katholieke ver eenigingen hadden een uitnoodiging ont vangen. Daarin vonden de Zeeréerw. hec- ren Rector J. G. Jansen, Voorzitter der Interdiocesane Jeugdcommissie, en Dr. P. J M. v. Gils, Voorzitter van den Ned. R. K. Schoolraad, aanleiding, om de be sturen dier Katholieke vereenigingen tot een samenkomst uit te noodigen. Ingevolge dozen oproep zijn toen bijeen gekomen de Directeur van. het R. K. Cen traal Bureau voor Onderwijs en Opvoe ding, Dr. Th. Verhoeven, de volgende lieeren: Rector J. G. Jansen voor de In terdiocesane Jeugdcommissie, Dr. P. J. M. v. Gils voor den Ned. R. K. School raad, Rector W. v. d. Hengel voor de St. Ludgerusvereeniging in het Aartsbisdom,^ Prof. T. Brandsma voor den Bond van* besturen voor Middelbaar- en Hooger on derwijs, Ir. V. Jonkergouw voor de R. K. Leerarenvereeniging St. Bonaventura, H. J. Weijtens voor den Bond van R. K. Kweekscholen, H. E. C. Swüste voor de R. K. Muloverceniging, A. J. W. Brugman - voor de Canisiusfederatie van R. Iv. On derwijzersbonden en G. D. Zegers voor bet Centraal Zielkundig Beroepskaiffoor. De vergadering, geleid door den Zeer- serw. Rector J. G. Jansen, kwam een stemmig tot de volgende conclusie: „Wel niemand zal er aan denken, de aanhangers der verschillende levensbe schouwingen uit te noodigen tot een Ne derlandsch Congres, om daar met elkan der over godsdienstige en wijsgeerige pro blemen te beraadslagen. Iedereen ziet on middellijk in, dat zulk een ondernemen lot volslagen onvruchtbaarheid gedoemd zou zijn. Welnu, do paedagogiek staat in allernauwst verhand met de levensbe Schouwing. Dus is de opzet van een „Nederlandsch "Paedagogisch Congres", dat zijn naam mot recht zou voeren, even onmogelijk. En men zal vergeefs trachten, aan deze Conclusie te ontkomen, door te beproeven, om de paedagogische problemen te split sen in twee groepen, waarvan de eene zou moeten omvatten die, welke met de j,speciale beginselen samenhangen en de andere die, welke met die „speciale be ginselen" geen verhand houden. Naar Katholieke overtuiging zouden allo pae dagogische problemen tot de eerste en geen enkele tot de tweede groep gerekend moeten worden. "Wanneer dan ook een „plenaire con- 'greszitling" na een inleiding van een half uur, een uur lang debatteert over een be langrijk paedagogisch probleem, dan zal zij, aangenomen dat de woordvoerders der verschillende richtingen ongeveer op ge lijk wetenschappelijk peil staan en over gelijken spreektijd mogen beschikken, niet verder komen dan tot de conclusie, dat bet onbegonnen werk is naar eenheid van opvatting lo streven. Natuurlijk kan de Katholieke paedago giek er wel bij gebaat zijn, wanneer Ka tholieken onderling zich in een subsectie, naar de Commissie van voorbereiding zich uitdrukt, „op eigen wijsgeerigen grond slag beraden." Maar daarvoor behoeven dezen waarlijk geen gelegenheid te zoeken in een subsectie van een Congres, zooals de Commissie zich denkt. Daarvoor vin den zij in eigen kring overvloedig gelegen heid. Men denko slechts aan de succes volle Katholieke Vacantieleergangen en paedagogische weken. Op vorenstaande gronden besloten de aanwezige Katholieke vereenigingen niet deel te nemen aan het ontworpen Con gres." Dit besluit word, ingevolge opdracht der vergadering, medegedeeld aan alle Ka tholieke vereenigingen, die een uitnoodi ging vanwege „De Commissie ter voorbe reiding van het Eerste Nederlandsch Pae dagogisch Congres" ontvangen hadden. Inderdaad: Een paedagogisch Congres kan zijn nut hebben om eenige verbete ring to brengen in de neutrale paedagogie. W ij gelooven, dat over onderge schikte punten van paedagogisch be lang door personen uit verschillende be ginsel-kringen interessant kan worden ge discussieerd. Maar omtrent de kern-kwesties der paedagogiek heerscht tusschen deze een breede, moest onoverbrugbare klove. BU8TEHLA33D Volkenbond. De wapenccnferentie te Genève. M o o i 1 ij k h e d e n. Op do conferentie in zajke den handel in wapenen enz., is de situatie bedenkelijk ge worden. Een der grondbeginselen van de conferentie, de publicatie van alle wapen- leveranties, wélke de Engelschen on de Amerikaanen nog meer willen uitbreiden, wordt door Italië, Polen en Roemenië van de hand gewezen. Polen en Roemenië ver klaarden. dat met het ook op het niet aan wezig zijn van Rusland op de conferentie, voor de Randstaten* een uitzondering op het algemeene doel der publicatie van de wapchlevcnranties moet worden gemaakt.- heigeen Amerika evenwel verwierp. On danks de door den woordvoeder der dele gatie van de Ver. Staten gedane conces sies, volgens welke de Vereenigde Staten bereid zouden zijn een conventie te onder teekenen, welke -de publicatie van den stand der bewapening in alle landen, dus ook van dio van de wapenproduceerende staten, zou noodig maken, verlangde Roe menië niettemin een uitzonderingsbepa ling voor de Randstalen van Rusland. Het schijnt, zooals uit uitlatingen van de de legaties der Ver. Stalen en verschillende Zuid-Amerikaansche staten blijkt, nage noeg uitgesloten, dat Amerika zal ingaan op dergelijke uitzonderingsbepalingen. De conferentie is in verhand hiermede reeds hij het begin der besprekingen in de com missies voor een harde proef gesteld. Duitschland. De beëediging van Hindenburg. Het verloop der plechtigheden. De beëediging'van Von Hindenburg is gisteren zonder eenig incident, maar ook zonder eenig feestvertoon gelukkig van sta pel geloopen. Om 12 uur begaf de maarschalk zich, ge lijk gemeld, naar den rijksdag, waar hij door Loebo in een zeer vol huis binnenge voerd werd. Ook Ludendorf was sedert lang weer eens tegenwoordig en natuurlijk ook de altijd lachende Von Tirpitz. Bij het centrum en de democraten man teerden meerdere lieeren. De socialisten hadden de knoopsgaten met too de bloeme tjes versierd, de communisten hadden zich in de meest doordeweeksche plunje gesto ken, dio zij hij elkaar konden vinden. Klokslag 12 uur traden de heide reeds genoemde lieeren de eenvoudig versierde zaal binnen en namen plaats achter een ta fel, op welke men de vlag. des lands gelegd had. De communisten schreeuwen hij het bin nenkomen van den maarschalk: Weg met de monarchisten! Leve do radenrepubliek! Hierop verlieten zij ijlings do zaal. Het bleek naderhand, dat Loebe invloed had uitgeoefend om ernstige relletjes lo voor komen. Men zegt, dat hij ook gedreigd had de communisten onmiddellijk door de po litie uit de zaal te laten verwilderen, zoo zij zich als naar gewoonte onbehoorlijk ge droegen. Loebe stelde Hindenburg de eedsformule ter hand, waarop laatstgenoemde zijn trouw aan do constitutie bezwoer. Vorvol- gens'sprak de rijkdagpresident een geluk- wensch uit, welke door Hindenburg met voorlezing van oen tegenspeeeh beantwoord werd. Ziin stem was hard en klaar, maar bijna geheel toonloos en kon met gemak tot in de uiterste hoeken van de zaal ge volgd worden. Na afloop hiervan trad de president met gevolg op het bordes van liet rijksdag- gebouw, dat uitzicht gaf op de Koenigs- P:alz. Luther bracht hier een Hocli op den nieuwen president uit. dat door de duizen den op de Koenigspla'z staande 'belangstel lenden met stormachtig eulliousiasme her haald werd. Ro muziek zette het Doulsch- land-hed in een de duizenden aanwezigen stemden hiermee in. Nadat dit lied door de aanwezigen blootshoofds was aanhoord, nam do president de inspectie van de eere- compa"nie Vaar, begeleid door generaal Von Seeckt on rijkswoerminister Gessier. Hierop betrad hij zijn auto en reed, bege leid door den rijkskanselier en een esca- dron lanciers naar zijn paleis in de Wil- helmslras.se terug Hier werd hij opge wacht door Simons, die hem dadelijk naar zijn werkkamer geleidde om hem de werk zaamheden van hei presidentschap officieel over te geven. Deze overdracht had zonder eenige ceremonie plaats. Om half twee Loden de lieer en mevrouw Simons den fn nar.-vb alk een dejeuner'aan, waaraan ook de rijksregeering deelnam en waar een paar speeches afgestoken wer den, in welke Hindenburg zijn voorganger Ebert om diens verdiensten voor de een heid en het herstel van orde en rust prees. Persstemmen. De Bcrlijnsclie bladen wijden lange arti kelen aan Hindenburgs eedsaflegging. Allo met uilzondering van de „Vor- warts", die in een speciaal nummer giste ren een hoofdartikel publiceerde, dat op straat werd verspreid, waarin Hindenburg de strijd wordt aangezegd wijzen op den indruk, die de plechtigheid maakte. Het liuks-dcmocratiscli „Tageblatt" schrijft: Friscli en groot staat hij een óogenblik daar als een paladijn, als een Roland, als een natuurverschijnsel, alsof het vlietende leven hem niet meer raakt. Naar aanleiding van een bericht in een Luitenlandseli blad. dat noch de Ver. .Sta ten, noch Frankrijk. België of Engeland aan Hindenburg naar aanleiding van zijn ambtsaanvaarding een gel uk wensch tele gram hebben gezonden, schrijft het cen trum-blad „Germania": Het buitenland moet weten, dat do politieke verdeeldheid van liet Duitsehe volk niets heeft uit te staan met 't gegag. dat den nieuwen presi dent ook door de tegenstanders zijner can- didatuur wordt toegekend. Hindenburg is, met of zonder gelukwensohtelegrammen, de opperste vertegenwoordiger der Duitsehe republiek. Do Amerikaansche -bladen leggen den nadruk op het feit, dat de auto, waarin Hindenburg zijn intocht gemaakt heeft, versierd was met de republikciiisohe kleu ren. Zij hopen, dat Hindenburg de grond wet loyaal zal uitvoeren. De Amerikaansche regeering besloot evenals de geallieerden geen telegram van gelukwensoh te zenden. Do gozant te Ber lijn werd gemachtigd naar eigen goed dunken te handelen, als Hindenburg het diplomatieke corps ontvangen zal. Een dagorder aan de weermacht. Aan do weermacht heeft de rijkspresi dent een dagorder gericht, waarin hij mee deelt, door het vertrouwen van het Duit sehe volk aan het hoofd van het rijk te zijn geroepen en het opperbevel over de weermacht te aanvaarden. „Met fierheid en vreugde begroet ik le ger en vjoot. Ik heb de ontwikkeling van de weermacht vanuit het stille Hannover ga degeslagen. Rechtuit en doelbewust geleid, is zij het Duitsehe volk voorgegaan op den weg, waarlangs alleen het herstel bereik baar is: door beproefde discipline en trouw voorwaarts naar bet welslagen. Haar grondslag ligt in de traditioneels betrach ting van plicht en offervaardigheid; haar handelen echter geldt hel heden en de "toe komst. Dienst aan volk en staat, haar eed .en taak getrouw, die de grondwet haar stelt. Liet volkomen vertrouwen reken ik op de Duitsehe weermacht hij mijn arbeid voor de welvaart en den bloei van bet va derland." Do dagorder is mede onderteekend door minister Gessier. Kleine ongevallen. Bij den intocht van den nieuwen rijks president, waaraan circa 300.000 personen hebben deelgenomen, hebben ten gevolge van het hevige gedrang talrijke kleine on gevallen plaats gehad. - Ongeveer vijftig personen werden op straat bewusteloos Er is echter één doode te betreuren. Een 70-jarige arbeider werd door een beroerte getroffen en overleed onmiddellijk. Aan de communistische demonstralie op do Bülowplalz hebben hoogstens 5000 per sonen deelgenomen. Drie communistische sprekers hielden toespraken, waarin zij opriepen tot de scherpste oppositie. Overi gens hebben geen incidenten plaats gehad. Bouwbedrijf-conflict in Rijnland. De algemeene staking geproclameerd. Gisteren heeft lo Busseldorp een confe rentie plaats gehad der West-Duitsclio bouwarbeiders-organisaties. welke de kwestie van den strijd in het Rijnsch- Westfaalsche bouwbedrijf hesprak. Hot af wijzen van de arbitrale uitspraak door de werkgeversorganisaties wordt door de werknemers als een provocatie beschouwd, welke slechts beantwoord ka-n worden door een onmiddellijk aanbinden van don strijd. De conferentie besloot eenstemmig de algemeene staking in het bouwbedrijf in Rijnland en Westfaïen te beginnen met ho- •den te proolameeren. Frankrijk. De plannen van Caillaux In de financieele commissie van do Kamer verklaarde Caillaux, dio, indien do door do Kamer gevoteerde inkomsten door den Senaat worden geschrapt, het gevolg zal zijn, dat de begrooting een te- kori aan inkomsten van 1150 millioen frs. zal aanwijzen, waarbij nog meet worden gevoegd een bedrag van 1240 millioen frs., voortspruitende .uit liet Dawesplau, dat niet op do begrooting kan worden opge nomen, daar inkomsten van dezen aard in de eerste plaats moeten dienen voor den wederopbouw van de bevrijde gebie den en daarna voor de delging der inier geallieerde schulden. Aan den anderen kant is het noodzakelijk, op de begroo ting zekere uitgaven op te nomen, die op het oogenblik op speciale rekeningen slaan De begi'QOting voor 1925, die geheel door belastingen moet worden gedekt, zal dus oen tekort aanwijzen van bijna 4 milliard frs. De regeeriug bereidt een reorganisatie van bet financieele beheer der spoorwe gen voor, om de trouwens zoo laag mo gelijk berekende kostenberekening van de eerste aanleg werken van- spoorwegen to dekken en hun uitvoering mogelijk te ma ken. Als men op deze punten tot oen goed einde is gekomen, zal men. aldus Cail laux, de groole vraagstukken van de schulden en do saneering der valuta on der de oogen kunnen zien. Te dien aan zien is reeds een plan vastgesteld, maar Caillaux acht het nutteloos dit uiteen te zetten voor het evenwicht in de begroo ting is hersteld. Spr. schaf de geconsolideerde schuld' op 150 milliard frs. en dc schuld op korlen termijn op 130 milliard on hij verklaarde, dat het vraagstuk der conversio en der aflossing voorwerp zal uilmaken van zijn voortdurende zorgen; hij zal dit vraag stuk aanvatten zoodra de noodige étappes zijn afgelegd. Om te beginnen zal de regeerjng hel land opnieuw zware offers vragen, welke nadat er zooveel mogelijk bezuinigd is, zullen neerkomen op circa 3500 millioen frs. De regeering zal zich tot do burgers richten, alle bedrog streng onderdrukken en de inkomstenbelasting op eigen aan gifte aanmerkelijk verhoogen, met uit zondering slechts van de salarissen heno den 25000 frs. Zij meent evenwel, dat de algemeene inkomstenbelasting niet kan worden verhoogd. Voorts zal de tabaksbe lasting worden verhoogd. De successie rechten zullen worden horzien en 't tegen gaan van bedrog in dezen zal oen verla ging der rechten mogelijk maken, welke door den minister overdreven boog wor den geacht. Een nationale her verzekeringskas zal worden ingesteld, waarin de verzekerings maatschappijen verplicht zijn minstens de helft van de door haar geinde premies te storten, want de staat behoort, aldus Caillaux, mede te deelen in zekere voor dooien van feitelijke monopolies. In verhand met de vertraging in de be handeling van de loopende begrooting en do belangrijkheid der voorgenomen wijzi gingen, zal overigens nog in .1925 een be roep moeten worden gedaan op de bron nen van inkomsten van de schatkist. Roemenië. Staat van beleg in Bessarabic In verband met do verschillende aan slagen op treinen in Polen vreest de Roe- meensche regeering een oplevende terro ristische actie in Bessarabië en heeft zij besloten, daar den staat van beleg af te kondigen. Bulgarije. De bomaanslag in de Kathedraal Negen doodvonnissen In het proces betreffende do aanslagon op den koning en in de kathedraal wer den door den krijgsraad de volgende von nissen gewezen: de koster Zagorski en dc beklaagden Friedmann, Abadjeff, Stanke, Dimifrof, Ganlscliarof, Pefrini, Kossofski en Koef werden ter dood veroordeeld, Daskalof en Kamboerof werden tot resp. zes en drie jaar gevangenisstraf veroor deeld. Do veroordeeling van Abadjeff, Di- milrof. Gantscliarof, Petrini en Ko- ows- ki geschiedde hij verstek. Rusland. Het Centraal comité van Sovjet-Rusland Het Sovjet-congres hoeft een nieuw j centraal uitvoerend comité der Unie van Russiclie Sovjet-republieken gekozen, be slaande uit 300 leden, waaronder Ka- HET VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND Moeilijkheden op de conferentie inzake den wapenhandel te Genève. De beëediging van Hindenburg. De plannen van Caillaux. Doodvonnissen In Bulgarije. BINNENLAND Tweede Kamer. Verschillende wets ontwerpen. (Kameroverzicht). De onderhandelingen in het bouwbedrijf Overeenstemming in het vooruitzicht. (2d© blad). Vergadering Bondsbestuur R.-K. Werk lieden-Verbond. Verschillende acties. (2de blad). Mededeelingen betreffende de Haaf lemsche Hanzebank. Een autorit van een uit het Huis van Bewaring ontsnapte. (Gemengde Berich ten). lenin, Rykof, Stalin, Zinowjcf, Trofski en Tomski. Marokko. De strijd tegen de Mooren Commercieele pacificatie? De „Daily News" verzekert, dalAbd ol Krim met een consortium, dat in Rogent- street te Londen is gevestigd, door bemid deling van zijn Londenscben vertegen woordiger Hitni was overeengekomen bot door hem bezette gebied te ontruimen, den oorlog to eindigen on het gebied ter be schikking te stellen voor commercieel© exploitatie tegen oen bedrag von £500 000. Twee maanddh geleden zou deze CKvoroon- komst worden geteekend. loon Abri ol Krim plotseling van meening veranderde, nadat oen ïerscli raadgever bom bad ver zekerd, dat hij oen hoogere som kon eiselien. Het consortium wacht thans af tot bij tot andore gedachten zal zijn ge komen en twijfelt er niet aan dat Abd el Krim liet aanbod zal aannemen, dat vol gens bel consortium bel eenige middel is tot pacificatie van bet Rifgebied. De heilige oorlog g c p r oclameord Abd-el-Krim zou naar verluidt den hei ligen oorlog bobben afgekondigd en zijn broeder, Ahmed naar Tsjelsjoean hebben gezonden om onder de Dzjebalaslnnimen troepen te werven. Mexico. Een verijdelde aanslag op president Calles Draadloos wordt gemeld, dat te Mexico City een zekere Mari Luiso Jaurogui is gearresteerd, er van beschuldigd' verschei dene pogingen-to bobben gedaan om pre sident Galles te naderen met bot dool bom to dooden. De gearresteerde, dio zou bob ben hekend, word naar een krankzinnigen gesticht gezonden B8NR3EE9LAND TWEEDE KAMER. Overzicht. Dienstplichtwet. Uitbreiding geldboete. Fa'.llismentswel. Haarlemsche Gouvernementsgebouw. Het voorstel van den voorzitter oio de wijziging der Dienstplichtwet op de agenda lo plaatsen werd verworpen met 27 togen 25 stemmen. Do tegenstemmers: de Linker-' zijde, do A.-R. Duymaer van Twist en de Katholieken Van do Bilt, Van Scliaik, Rui ten, Deckers en Mej. Meyer, zullen het ten deole eens geweest zijn 'met den lieer Van Twist, dio meende, dat voor een rustige be handeling van liet ontwerp geen tijd ge noeg meer zou zijn, en anderdeels met don lieer Ter Laan van oordeel zijn geweest, dat een zoo belangrijk ontwerp met militai- ristisohe strekking niet dient behandeld te worden met een Kabinet, welks dagen ge teld zijn. Er is vervolgens kort gediscussieerd over een wetsontwerp, dat iedereen heel mooi vond: bet wetsontwerp tot uitbreiding van de mogelijkheid van toepassing van de straf van geldboete, in dien zin, dat de voeh-i ter vrijheid zal hebben om, wanrooi' bom dat met bet oog op den persoon of do om- staudigheden van den schuldig© gowonscht voorkomt, bij delicten, waarop geen si ral van meer dan G. jaar gevangenisstraf is gesteld en waarvoor bij tot niet meer-dan 3 maanden hechtenis of gevangen:- traf zou hebben veroordeeld, toeh geldboete op to leggen, ook wanneer op hot feit niet tevens geldboete is gestold, of oen hoogere geldboete op te leggen dan bet in de wel genoemd© maximum, als ili! maximum niet voldoende zou zijn Waarbij da» pi kun nen worden gegaan tot een van

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1925 | | pagina 1