16e Jaargang.
DINSDAG 21 APRIL 1925
No, 49^4
e Scidóelve Goti^amt
De ABONNEMENTSPRIJSbodraagtblj vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaaL
Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal.
Franco per poet I 2.95 per kwartaaL
Pet Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 et. per kwartaal, bij voor
uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
Zondagsblad 9 üt.
Oit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen
I.
Bureaux: RAPENBURG No. 1C - LEIDEN
TEL. INT, ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 n POSTBUS No. II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone adverlentiën 30 cent per regeL
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het
s dubbele van het tarief berekend. s
Kleine advertenliën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen wtwdcn aangeboden of gevraagd, huur en ver
huur, koop en verkoop 10.50.
Dit nummer bestaat uit drie
bladen.
7 De Eenheid der Kerk.
Een niet-Katholiek is op Lot Paasch-
feest in de St. Pieler te Rome geweest,
Leeft daar om half elf bijgewoond do plech
tige Hoogmis, opgedrageu door Kardinaal
Merry del Val, en, onder den indruk daar
van, schrijft hij o. m. aan liet „Handels
blad":
..Reeds om half tien werd het aantal be
zoekers geschat op meer dan 20.000, en
toon om half elf de kardinaal, vorstelijke
verschijning, plechtig naar liet hoofdal
taar schreed, onder aandoenlijk schoon
koorgezang, heeft St. Piot et* een schare
v'ui minstens 50.000 menschen binnen
hare muren omvat. Wanneer men bedenkt,
'dat de oppervlakte meer dan 15.000 vierk
M- bedraagt, verwondert ons dit cijfer niet
Overweldigend is de totaal-indruk bij
het binnentreden. En ik hel) hier nog niet
zoozeer het oog op de afmetingen, watirop
rr.on langs den weg daarheen reeds voorbe
reid was, maar méér nog op de scboono
La rmonie.
En toen ik daar die machtige schare bij
eenzag uit alle doelen der wereld, blijkens
liun spraak en bun uiterlijk, en ik boorde
bet koor de glorie van den Verrezene uit
jubelen, waarboven de serene ongelonstem-
nien, die vertolkt werden door knapen,
schenen te zweven, toen werd ik een oogen-
blik bedroefd, als ik dacht aan al die ver
deeldheid onder ons protestanten, die er
riet behoefde te zijn, als men eenerzijds
elkanders Christelijk inzicht moer. waar
deerde, en anderzijds de vrijheid niet mis
bruikte; en ik dacht, wat zou het heerlijk
zijn, als wij protestanten ook eens iiaclden
als een machtig symbool onzer hoogste een
heid bij alle verscheidenheid, een wereld-
kathedraal.
TTil deze ontboezeming spreekI droefheid
Over de verdeeldheid van het. Protestantis
me ,,die er niet behoefde te zijn" zoo
wordt getroost en op dezen troostgrond
wordt een toekomstbeeld gephantaseerd:
Een beeld, dat gepliantaseerde toekomst
blijven zal....
De eenheid is door Christus als
kenfeeVen gegeven aan Z ij n Kerk.
Dï« eenheid is in de Katholieke Kerk,
wordt ook gezien door anderen,
word» door hen benijd enzo gaan
verder.
Mo«*e de Waarheid eens voor al deze
Seekers lichtend óver den levensweg schij
nen!....
V Geen Index, maar toch....
Prof Hepp, hooglecraar aan do Vrije
Universiteit, vindt dat er tegenwoordig ook
in de protestautsehe gemeente boeken gele
zen worden, die eigenlijk contrabande
moesien zijn.
En hij komt tot de conclusie: „er móet
boekenkeur zijn",
„Dat bevoegden daarbij voorlichting ge
ven is alleszins gewenscht".
..In deze zijn we nog lang'niet, waar we
wezen moeten''.
„Ook de zgn. „Christelijke" leesbiblio
theken hebben dikwijls te ruime mazen".
„Daaraan mocht waarlijk wel meer aan
dacht geschonken worden''.
„Een waarschuwen in het algemeen is
niet voldoende".
„Man en paard, of in dit geval, titel en
schrijver, moeten genoemd van die boeken,
welke men vrijmoedig kan aanbevelen, als
ook van die welke beslist moeten worden
ontraden, terwijl een derde katogorie moet
worden gemaakt van die, welke onder cenig
of onder hot uiterste voorbehoud, maar dan
toch onder voorbehoud kunnen worden go-
l'ec ommandeerd.
Aldus prof. Hepp.
Maar nu schrijft denzelfdo Professor in
«ofzeilde nummer over den Katholieken
index, dien hij afkeurt: „Het op den ker
kdijken index plaatsen laten we aan Rome
aver."
En hij wil hetzelfde als Rome doetl....
De vooroordeelen tegen Rome zijn wol
ïterk, als men, hoowel hetzelfde willend,
iöch zegt dat wat Rome doet met deugt!
V De Zondagviering.
fc In do liberale pers komt verzet tot uiting
«gen den eisch, van Protestantsche zijde
festeld, om den Zondag niet voor de
Ölymplsche spelen te bestemmen. Een ver
let, dat zich uit in spot; dat op laatdun
kende wijze neerziet op de benepenheid
tan hen, die op den Zondag willen uitslui
ten voor openbare, geruchtmakende, wo-
yeld scbe feestelijkheden.
Wij, Katholieken, moeten ons er wel voor
ito eden om de zijde te kiezen van deze laat-
Hen.
Ongetwijfeld, tusscken Protestantsche en
Katholieke opvatting van Zondagsrust
Zondagsheiliging is een verschil.
Wij kunnen niet ontkennen, dat in Pro-
teslautsche kringen deze wel 'ns wat al te
streng, te formalistisch zouden wo willen
zeggen, worden opgevat.
Maar óók kunnen wij niet ontkennen, dat
er onder do Katholieken helaas te veel zijn,
die in deze een veel te „royale" opvatting
hebben, uit wier gedragingen men haast
zou opmaken, dat de Zondag is: louter on
alleen een dag van ontspauning, tenzij dan
voor hen, die ter wille van anderer ont
spanning, dien dag tot den arbeid worden
gedrongen.
Die Katholieken hellen zóó sterk over
naar do practijk van hen, die den Zondag
ontheiligen en ontwijden en er niet meer
aan denken, dat het is: de dag des Heeren.
Gelukkig, er zijn tallooze Katholieken,
wier Zondagsviering, over het algemeen,
geenszins in strijd is met een Christelijke
opvatting. Deze mogen dien auderen, waar
op wij boven doelen, ter voorbeeld zijn!
En 't is tech ten slotte beter: een wat
strenge, dan een te laksche opvatting van
de Zondagsplichten te hebben.
En volkomen stemmen wij in met wat
„Het Huisgezin" opmerkt: „Als wij te kie
zen hebben tusschen de strenge protestant
sche opvatting, die van den Zondag alle
focMverloon en pret en spel bannen wil, en
do liberaal-ongeloovige, die den Zondag als
den dag bij uitstek van vermaak en uit
gaan stempelt, dan kiezen wij zonder aar
zelen de eerste."
BU8TEKLAMP
België.
De kabinetscrisis.
Nog geen oplossing in 't zicht.
De essentieele kwestie in dezen crisis is
die van de bezetting van het premierschap.
De katholieken stellen die als een absolute
voorwaarde voor het vorleenen hunner me
dewerking aan de socialisten. Deze laatsten
van hun kant zijn over het algemeen van
oordeel, dat een der hunnen het v^rzitter-
scliap van den toekomstigen minislerraad
behoort te bekleeden.
Het algemeen bestuur van de socialisti
sche partij heeft gistermorgen vergaderd,
ter bepreking van den toestand. Er werd
een motie aangenomen luidende als volgt:
Het algemeen bestuur van de Belgische
arbeiderspartij, bijeen ten einde kennis te
nemen van de onderhandelingen door Van-
dervëlde, met betrekking tot liet vormen
van een democratische reeeermg, gevoerd
met de democratische elementen van de
liberale en ka'holieke parliien. bronet Van-
dervelde buide voor zijn pogingen en
spreekt zijn volkomen vertrouwen in liern
uit ten opzichte van eventuëele verdere on
derhandelingen. Ten einde te rmrloryoeken
op welke voorwaarden de onderhandelin
gen zullen kunnen worden vnort^ozet, be
sluit bet bestuur, dat een delegatie, be
noemd door ziin bureau en in samenwer
king met Vandervelde, zich onmiddellijk in
verbinding zal stellen met do hnrormv van
de linksche liberalen en de rechterbilde en
op bet congres van Donderdag verslag zal
uitbrengen van deze besprekingen.
Het aleemeon bestuur wil dus, dat de
onderhandelingen wovd-m vnr.vf~o7.et maar
bet wil ook, de discussie heeft dat aan bet
licht gebracht, dat de onderhandel1 -q der
socialisten streng vastbonden aan hun uro
gram, dat onder geen voorwendsel i - wor
den verminderd. Het wil eveneens, dat do
socialisten niet tran«'"envon betreffende do
bezetting van bet promlerarnht. *an bet
hoofd der democratische regeering moet
een socialistische minister staan, vorder
wil men een socialist als minister van ar
beid en industrie. Dn socialisten moeten in
het kabinet inderdaad overlioerscbend
zijn.
Duitschland.
Höfle overleden.
Zelfmoord?
De oud-minister van posterijen dr. Höfle,
die naar men weet in verband met de Bar-
mat-affaire eenige maanden geleden was
gearresteerd, is gistermiddag in het St.-
Hedwigziekenhuis, waarheen men hem de
zer dagen had overgebracht, aan de gevol
gen van een ernstige longontsteking over
leden.
Zijn verdedigers hadden reeds hij herha
ling zijn ontslag uit de voorloopige hechte
nis aangevraagd. In de eerste plaats, omdat
het vooronderzoek geen bezwarend mate
riaal had opgeleverd en voorts omdat de
gezondheidstoestand van dr. Höflo van
dien aard was, dat hij onmiddellijk op vrije
voeten diende to worden gesteld, daar het
anders verkeerd njet hem zou afioopen. De
gevaugenisdoktoren waren echter van mee
ning, dat het zoo'n vaart niet zou loopen en
do verzoeken om invrijheidstelling worden
dan ook alle afgewezen. Dezer dagen nu
verergerde de toestand van den oud-rainis-
ter zoozeer, dat hij onverwijld naar een
ziekenhuis diende te worden vervoerd,
waar hij gistermdidag is overleden.
Er loopt een gerucht, dat dr. Höfle zich
zelf van het leven zou hebben beroofd door
een groole dosis veronal in te nemen. Een
onmiddellijk ingesteld onderzoek beeft aan
liet licht gebracht, dat men hem in bet zie
kenhuis inderdaad veronal heeft gegeven.
Eerst do sectie op bet lijk zal uitwijzen of
veronalvergiftiging inderdaad de doodsoor
zaak is geweest.
Frankrijk.
De regeeringsverklaring.
Wordt beden voorgelezen.
De rogecringsverklariüg, welke beden in
het parlement zal worden voorgelezen, zal
vermoedelijk wijzen op de noodzakelijkheid,
bet vraaestuk van de veiligheid en dat
van de financiën op te.lossen zonder toe
vlucht te nemen tot geïmproviseerde maat
regelen. Verder zal aangedrongen worden
op snel aannemen van do begrooting ten
einde bet begi-ootiugsevenwieht te verze
keren, alvorens nieuwe belastingen in te
voeren. De veiligheid zal verzekerd moeten
worden op de grondslagen te Genève ge
legd door Herriot en Rriand. Voorts zal
gewezen worden op (le noodzakelijkheid
van de nationale eensgezindheid en er zal
op gewezen worden, dat het behoud van
de betrekkingen met het Vatioaan ver-
oeniebaar is met eerbied voor de onaan
tastbare wetten, waarbij kerk en staat ge
scheiden zijn.
In den loop van bol debat zal Briand
nadere uitlegging over de buitenlandse he
politiek van het kabinet. Caiilaux over de
financieel o politiek, Painlevé over de alge-
meene politiek.
De heropening der juridische faculteit
te Parijs.
Do juridische faculteit van de Sorbonno
is gister weer geopend. De intrede van de
studenten verliep in alle kalmte. Men weel,
dat de opening van de rechtsschool een
van de laatste besluiten was, welke door
den minister van Onderwijs Francois Al-
bert werden geteekend, voor hij aftrad.
In studentenkringen verwacht men, dat
ook. do doken Bgrth -h' •- weer i-;... zijn
functie zal worden hersteld. Minister De
Monzie heeft aan Berllielémy verzocht,
met hem een onderhoud to komen voeren
Nader wordt gemeld, dat de minister
van Onderwijs morgen Berlhelénu zal ont
vangen.
Portugal.
De straatgevechten te Lissabon.
30 d o o d o n, 300 gewonden.
Een draadloos bericht meldt dat bij de
nachtelijke straatgevechten te Lissabon 30
personen gedood en ongeveer 300 gewond
zijn.
Een ander bericht maakt melding van
meer dan 100 dooden.
Do president heeft een proclamatie uit
gevaardigd, waarin hij do bevolking ver
zoekt het werk te hervatten.
De troepen en de bevolking worden op
gewekt de regeer ing trouw te blijvon. De
ministerraad besloot onmiddellijk een on
derzoek in le stellen naar den verantwoor
delijkheid aan de revolutie. Het parlement
komt beden bijeen.
Bulgarije.
DE GISTING IN HET LAND.
De rust keert terug.
Mass a-a rrestaties en
executies.
Sofia hoeft sedert liet op Donderdag go-
beurdo weer een normaal aanzien gekre
gen, hoewel de gedrukte stemming van dc
bevolking nog telkens aan het licht treed.
Van vele huizen waait, ondanks de Paasch-
dagen, do zwarte vlag. Alle openbare aan
plakzuilen zijn met tallooze rouwaankondi-
gingen beplakt.. Tot Zaterdag waren allo
winkels gesloten en mocht men zich slechts
op straat begeven met een speciale vergun
ning van den stedelijken commandant. Mi
litaire afdeelingen en gewapende burgers
der nalionalo m'iitie palrouilleeren door de
stad. Do organisatie dezer nalionalo mili-
tio functionneerde voortreffelijk; oen uur
na den aanslag in de kerk hadden allo mili
ciens hun posten bezet. Sedert Zaterdag is
het verkeer in de straten weer geoorloofd,
doch slechts tot 8 uur 's avonds. Alle thea
ters en openbare lokaliteiten zijn gesloten
Reorganisatie der regeering.
Behalve do afgevaardigde Kormanof zijn
ook de afgevaardigden Kreslen en Milanof
uit het centraal comité der regeeringspar-
tijen getreden. De laatste staat op liet
standpunt, dat de regeering moet worden
gereorganiseerd op een broeder basis en
dat eventueel een kabinet moet worden ge
vormd onder leiding van den vroogeren mi
nister-president Milanof.
Door dit uittreden van afgevaardigden
uit de regeeringsmeeiderheid is de krach
tige oppositie, vooral van radicalen en so
ciaal-democraten, tegen de regeer in gsmeer-
derheid nog toegenomen. Volgens de
„Epocha" zal de regeering hierdoor ge
noopt worden af te treden en zal een reor
ganisatie van het kabinet noodzakelijk
.worden,
Do partij voor Nationale Eenheid heeft
logen morgen het partijcongres bijeenge
roepen, waar beraadslaagd zal worden over
den binnenlandschen toestand van Bulga
rije, een eventueole regeeringswisselmg en
de stabiliseering van de binnenlandsche
rust.
De aanslag in de kathedraal.
Een der daders do o-dge.se hot on.
Gistervoormiddag om half elf is do aan
stichter van don aanslag in de kathedraal,
die ook zelf do helsche machine heeft ge
plaatst, do ingenieur en reserve-kapitein
Minkoff, bij oen vuurgevecht tijdens zij'n
achtervolging, doodgeschoten.
Meer troepen.
De Iiitcrgoallieerdo Militaire Commissie
to Versailles (onder maarschalk Foch)
heeft gisteren aan den Gezantenraad haar
tochnkscl» advies doen toekomen, betreffen
de het verzoek van Bulgarije, zijn militie-
troepen met 10000 man uit te breiden.
Naar verluidt zou dit advies gunstig zijn.
De gezantenraad zal waarschijnlijk heden
beslissen. Do inwilliging van het verzoek
van Bulgarije zou eventueel voorloopig z:jn
en slechts tot het herstel van de orde gel
den.
Moskou achter de schermen.
De centrale te Weenen.
De diplomatieke correspondent van dc
Daily Tel. legt don nadruk óp het gevaar
van het Weensclic propaganda-centrum
Dc Oosteurijksche geheime politie is zeer
actief. Zij i.s waarschijnlijk goed op de
hoogte van dc bolsjewistische samenzweer-
derij. „Maar (zegt de schrijver) de Oosten-
rijksche regeering is zoo zwak, dat zij
mogelijk de machtige sovjets niet aan
durft. Toch is het haar duidelijke plicht
menschen die daar samenzweren om in
dc naburige landen onlusten te verwekken
van haar grondgebied te verwijderen. Om
de genoemde reden vraagt zi.i wellicht hulp
om aan haar plicht te voldoen. Van Sofia
en (le mogendheden der Kleine Entente
verwacht man dat. zij afzonderlijk on co.i-_
tocue! oer.sieller. zuilen*dooii'in \VeenVn.
Dan zou liet wonschei ijk kunnen zijn, dat
andere en groolere beschaafde mogendhe
den, zich daarbij in een collectieve démar
che zouden aansluiten.
De veiligheid on do solidariteit dor be
schaafde wereld zijn ten nauwste betrok
ken bij eenige gemeenschappelijke actie"
Wlesonotamië.
Een strafexpeditie.
r i o v 1 i o g in achines
n e cv g e s t o r t.
Gisteren is in Mesopotamia een hn lit-
slraf-exneditie nh^evoerd tegen een stam
hoofd der Jesidi's. die tweemaal gewei
gerd bad een door de repeering belegde
conferentie bij te wonen, waar de geschil
len moesten worden beslecht, tusschen
hem en een ander stamhoofd. Fr was tus
schen dc vhandige groepen reeds gevoch
ten. Hot geweervuur van den Jesisi-slam
bracht een Britsch vliegtuig ten val, dat
geheel verbrandde. De off'cïcr-vlieger en
de mecanicien werden gedood.
Twee andere machines ziin door eep
storm overvallen en verpletterd.
Amerika.
De revolutie in Honduras
Dc hoofdstad bedreigd.
De revolutionnairen naderen de hoofd
stad. De Amerikaanscbo kruiser „Denver"
hoeft 155 officieren en manschappen te
Gei ba aan land gezel ten einde leven cn
eigendommen der buitenlanders le be
schermen.
Zuid-Afrika.
I nboorlingenoostoot jes.
D er p r i n s van Wales wordt
geboycot.
Een opstootje in liet inboorlingenkwar
tier te Bloemfontein liep uit op ernstige
botsingen met de politie; deze moest een
salvo afgeven op een menigte van ongeveer
4000 menschen. Het is niet zeker, hoeveel
slachtoffers er gevallen zijn. De belhamels
zijn gearresteerd. Dc burgerwacht ia op
geroepen.
Nader wordt uit Bloemfontein geseind;
Bij do relletjes zijn 4 inboorlingen ge
dood en 18 gewond. De arbeidersleiders
hebben een staking van 22.000 inboorlin
gen georganiseerd. De communistische
propaganda neemt steeds in kracht toe. In
een massa-demonstratie is besloten, den
prins van Wales te boycotten bij zijn bo-
zoek aan Zuid-Afrika.
Buitenl. Berichten
Onweer en stormen in Amerika.
Verschillende Staten in het
Noord-Oosten g e t e i s t e rd.
Een buitengewoon lievig onweer heeft
1 Zondag gewoed over het gebied do
HET VOORNAAMSTE NIEUWS*
BUITENLAND.
Oe Belgische socialisten blijven op hun
stuk staan. Een oplossing is nog niet ir
zicht
Oud-minister Höfle, die gearresteerd
was in verband met de Barmat-affaire. tf
overleden.
De toestand in Bulgarije. Een der da
ders van den aanslag in de kathedraal van
Soia doodgeschoten.
Inboorlingenopstootje in Zuid-Afrika.
BINNENLAND.
Te Amsterdam hebben B. en W. een
commissie ingesteld ter bestudeering van
het vraagstuk van de verschaffing van
verplegingshulp aan den middenstand •'•Ja
blad).
Oe Holfl. Mij van Landbouw zal in sa
menwerking met prof. De Jong een daad
werkelijke bestrijding van het mond- en
klauwzeer beginnen, (hand- en Tuinbouw.
3de blad).
Dc opbrengst der P. T. en T. over de
maand Maart bedroeg 5.602.253. (In
Maart 1924 was de opbrengst 5.557.632)
(2de blad).
Dc heer Oanime, oud-directeur van ae
Insuiinde-oiiefabrieken te Leiden, zou vol
gens de Bossche Crt. directeur-generaal
der posterijen, telegrafie en telefonie wor
den.
Onze Geïllustreerde Pagina
Do pliotü-pugino geeft o.a. photo's van
den intocht der Holland—Indië-vticgcrs
Do terugkeer van (le R 33 te'Pulliam
(Engeland) Koning Boris van Itwlgu-
rijü.— Fnp vncjlu.
Groote Meren, Lier en daar gepaard met
lievige .regen- cn hagelbuien, ter wijt langs
de Ganadeescho grens van 5 tot 40 c M
sneeuw viel.
In sommige doelen van den sla.nl illinnia
en bet Westen van Pennsylvania .bereikte
de storm de hevigheid van een tornado en
richtte groote verwoestingen aan. waarbij
vele personen gedood en een 40-tal gewond
werden. De mntericelc schade word' ge
raamd op 15.000.000 doll., waarvan alL-en
te Pittsburgh 8.000.000 doll.
In het zakenkwartier van de stad Whee
ling in liet Westen van Virginia word ook
voel schade aangericht, maar wegens dn
Zondagsrust waren de kantoren gesloten
Te Toledo (Ohio) vielen hnoelsloenen van 2
c.M. doorsnee, welke talriike broeikas en
en kappen van auto's vernielden. Vele da
ken werden door Hen wind weggeblazen en
sommige boerderijen vernield.
In het Noorden van don slaaf New-York
kon weer wintersport gehouden worden
BINN ÜILAND
KIESKRING LEIDEN.
Men vraagt ons, of bot noodzakelijk is,
dat do locale Kiesv. do documenten betrek
king hebbende op de stemming Maandag 27
April zelf naar Gouda brengen. want o p
Maandag 27 April moe'ten ze bij den secre
taris zijn, en de post zou wel eens Dinsdag
pas het bericht van den aangeteekendon
zending bij den beer v. Berkel te Gouda
kunnen bezorgen.
Wij zouden daarop willen zeggen: Zendt
de vereisohte documenten M a a n d a g-
ochtend, zoo gauw de gelegenheid open
is, om aangeteekendo stukken to verzen
don.
En, als gij eenige twijfel hebt, of ze op
lijd zullen aankomen, zend dan ook Maan
dagmorgen vroeg bovendien een telegram,
dat u ze verzonden licht.
Natuurlijk is bij twijfel de veiligste
weg, om ze te doen brengen naar
Gouda. Maar wij voor ons zouden 't er toch
wel op durven wagen mot de post.
Hel Po'itiek Advies.
„S t. M i c h a l"-c a n (1 i d a t c n.
Namens het groopscomité III omvallend*
de clubs in Noord- on Zuid-Holland van SI.
Michaël wordt officieel medegedeeld, dat
voor de kieskringen den Haag, Rotterdam,
Amsterdam, Haarlem, Helder de heer G.
P. Bon en voor do kieskringen Leiden en
Dordrecht de beer L. F. Guit candid u
zijn.
Vragen van Kamerleden.
Treinlectuur.
Do beer Deckers, lid van don '1 «o
Kamer, heefl aan den minister van r-
staat de volgende vragen gesteld:
Str jokt bet naar minister meening met