ZATERDAG 28 FEBRUARI 1925
16e Jaargang.
No. 4881
l\j DeA0ONNEMENTSPRIJSbedraagtbijvooruitbetaling
M Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal.
Hfl yOVl eye\1. 1 O Cfk1„_t„
b, O» Leiden ij* cent per weea <>oU per kwartaaL
In onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaaL
inco per post I 2.95 per kwartaaL
iet'Geïllustreerd Zonthtgsblad is voor de Abonné's ver
mijdbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor
uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct.,. met Geïllustreerd
ijrabiad 9 L-t.
(BoU^O/fit
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen II.
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regei.
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het
dubbele van het tarief berekend. n
Kleine adverl.ntfën, van ten hoogst© 30 woorden, waarin
betrekkingen wewden aangeboden of gevraagd, huur en ver
buur, koop en verkoop IO.SO.
git nummer bestaat uit wijf
bladen, waaronder het Geïl
lustreerd Zonriagblad.
90
Een na-beschouwing.
De crediteuren-vergadering
l-l
itoiits
tegei
prijtti
ris
irdijiJei,
10'
laarlemsche Hanzebank, Donderdag te
inJ eiden gehouden, heeft een niet onbevre-
9' jgend verloop gehad.
Er is nu een crediteuren-commissie in-
steld, die bij een minnelijke liquidatie
jze met Directie (en Commissarissen) zal
egelen. Ook als het, onverhoopt, tot een
2f| jillissement zou komen ook dan zou
®!H[éze commissie, meenen we, nog goede
liensten kunnen bewijzen in het belang
Sn crediteuren.
Deze commissie zal hebben na te gaan
rat is het h e d en van de Hanzebank en
at er zal kunnen gebeuren in de to e-
st, en daarover een rapport uit-
lell#reD--en-
Kaast de'ze commissie is nog bestaande
ïf n werkende een reeds eerder ingestelde
Efi oamissie die meer tot haar taak liceft
rapport uit te brengen over bet ver-
dei), over het door Commissarissen en
irectie gevoerde beleid,
p.j. Beide rapporten worden met belang-
ïU oiling tegemoet gezien. Het eerste, om-
at het van zeer veel, wellicht van beslis-
ïnden invloed zal ?ijn voor de vraag, of
dan niet een- faillissement zal worden
Jtgesproken. Het tweede, omdat daar-
lenil oor °PhelderinS zal worden gebraol.it in
ngen, waarover hier en daar wordt ge-
ompeld en gemopperd.
Ter vergadering nu van j.l. Donderdag
de stemming over het algemeene ge-
oedelijk en welgezind waarover men
ch 'volstrekt niet verwondert, als men
denkt, dat critici zich veiliger wanen in
eino kringetjes, dan op zulk een verga
ring; dat m.a.w. dee tot nu toe starre
penstanders van minnelijke liquidatie
jn verzet liever uitvieren, als ze onder
hunnen zijn, dan op een vergadering
lar ter zake kundigen* hen van ant-
iord kunnen dienen.
Zooals gezegd, was de stemming ter
jadering goed tebejammeren was
een tweetal Amsterdamsche ad-
aiYh caten, de heeren Witteman en Schaap-
ld, vrij hoekig waren in hun optreden,
lardoor hun houding nog al afstak bij
Bt van vier aanwezige en het woord-
erende niet-Katholieko advocaten. Te
jammeren niet zoozeer op zichzelf, als
)1 omdat het ging om zaken, die toch
ren van een ondergeschikte beteekenis,
waarover men z'n ontevrednheid pas-
ad in een veel gemoedelijker vorm had
innen uiten.
De hoofd-directeur der Hanzebank, de
er Perquin, was de woordvoerder na
tos Hanzebank en Hanze. De Commis-
rissen der Hanzebank bleven bij deze
legenheid bcscheidenlijk op den ach ter
end, terwijl ook bet hoofdbestuur van
Hanze, sprekend door zijn voorzitter,"
heer Struycken, hèèl weinig aan do
irgadering had mede te deelen. De heer
«rquin was in zijn betoog klaar en rus-
één keer werd bij geïrriteerd'" door
jWB i! neen-schuddend knikken uit een Am-
I irdamsche groep, toen hij zijn meening te
I Banen gaf, dat de commissie van credi
teuren goed zou doen, zich te laten voor
alen door den accountant van de
Ianzebank.
Sympathiek, zéér sympathiek was wat
afgevaardigde van Zeeland, de heer
imons, namens de Zeeuwsche crediteuren
iet aandrang vroeg, n.l. om bij de afwik-
eiing met de debiteuren de Christelijke
laslenliefde niet te veronachtzamen.
as dunkt, dat de aanwezige geest, advi-
,ur van de Hanze, rector Jansen, alleen
ai t a c ti s ch e redenen heeft nagelaten,
't word te onderstreepen.
En wij willen vertrouwen, dat het ook
die tactische redenen zijn ge-
welke den hoofddirecteur, de heer
wquin, min of meer stelling deed nemen
genover deze Ghristelijken wensch van
eeland.
Zaken zijn ^ken maar de Katholieke
Èginselen blijven in alle omstandigheden
a*r eischen stellen voor het zaken-doenI
Men begrijpe ons niet verkeerd en ter
'duidelijking van dien wensch van Zee-
ilfl wij twee opmerkingen maken:
Eerstens, naastenliefde verwarro men
met onberedeneerde goedzakkigheid
onzakelijke teergevoeligheid,
weedens, de plicht der naastenliefde
ringt eerder als men te beschikken heeft
Sold van zichzelf den over geld van
Meren, in dit geval van crediteuren.
vooropgesteld, mag worden veron-
frsteld, moet als zeker worden aangeno-
n> dat bij een minnelijke liquidatie de
^missie, directie en hestuur Hanzebank
den, goed-begrepen, wensch. van Zee-
m *n rek<-ning houden. Zulks betee-
volstrekt niet per se dat de
'ren dan minder zullen ontvangen
RAi
II trdui
ai!
f
if
er '1, U°
|aendiïU1^. aau minder zullen ontvangen
1 «pil zii bij een faillissement zouden
Wn
Eerstens niet, omdat bij een niet le
forsche wijze van optreden meermalen
meer is te bereiken, dan bij een geforceer
de, en vervolgens niet, omdat ook bij een
faillissement een curator niet altijd of over
het algemeen niet een onmensch is zoo
als een der advocaten ter vergadering, mr.
Van Roy het uitdrukte.
Bij een minnelijke liquidatie zullen de
uitvoerders heel goed hebben toe te zien,
wanneer zij voor debiteuren advocaten-
hulp noodig hebben, zij als advocaat kie
zen den juisten man op de juiste plaats
en niet zoo maar dengene, die hun door
de omstandigheden als wordt opgedron
gen. Het zal iemand moeten zijn, die den
naam van procureur, d.w.z. verzor
ger van de belangen der crediteuren, èn
van Katholiek met eere draagt.
Wij hopen deze na-beschouwing spoedig
te kunnen doen volgen door gunstige be
richten over het verloop van de Hanze-
bank-crisis.
BUITENLAND
Duitschland.
PRESIDENT EBERT OVERLEDEN.
Een onverwacht einde.
Naar ons hedenmorgen draadloos uit
Berlijn gemeld wordt, is rijkspresident
Ehert in den vroegen morgen overleden.
Hoewel niet verheeld werd, dat de toe
stand yan den Duitscken rijks-president
Ehert ernstig was de president had na
zijn operatie aan de blindedarm buikvlies-
ontsteking gekregen kwam de tijding
van zijn dood nog vrij onverwacht. Voor
al omdat de ochtendbladen van hedenmor
gen berichten bevatten, dat de toestand
van den president vooruitgaande was. Do
ziekte schijnt evenwel hedennacht een
noodlottigen keer te hebben genomen en
de dood heeft do presidentskeuzc met eeni-
ge maanden vervroegd.
Want 30 Juni van dit jaar zou de ambts
tijd van Ebert verstreken zijn.
Friedrich Ebert werd in Februari 1919
door de Nationale Vergadering te Weimar
tot president van de Duitsche republiek ge
kozen. In de 6 jaar, dat hij president ge
weest is, heeft Ebert zich steeds bescheiden
op den achtergrond gehouden en hoewel
hij sociaal-democraat was, getoond, dat hij
boven de partijen stond.
Een toespraak vhn Hitler in den
Bürgerbraukeller.
Een geweldige toeloop.
Hitier sprak gisteravond voor den eer
sten keer na zijn ontslag uit do vesting
in het openbaar, en wel in een Völkische
vergadering in de Bürgerbraukeller. De
toeloop was zoo geweldig, dat reeds in
den voormiddag een groote menigte in de
zaal aanwezig was Tegen zes uur waren
reeds duizenden in den Keiler aanwezig,
die Kriebel, Esser en Streicher levendig
begrootten toen deze de zaal binnenkwa
men.
Frankrijk.
De modus vivendi met Berlijn.
De voornaamste punten.
In de gistermorgen gehouden minister
raad is de Fransche minister van Han
del, Raynaldy, gemachtigd de onderhan
delingen met de Duitsche delegatie voort
te zetten op de basis, welke is vastgesteld
in de door de heide presidenten der dele
gaties gehouden briefwisseling.
De „Information" doet, met het oog op
den goeden voortgang, die betreffende de
onderhandelingen te constateeren valt,
mededeeling, dat de tekst van het ant
woord, hetwelk Raynaldy, op de laatste
nota van Trendelenburg geven zal, de
grondige verwachting wekt, dat weldra
de vereischte handteekeningen onder het
eerste principieele accoord, dat de grond
lijnen van het voorloopig verdrag stipu
leert, zullen kunnen worden gezet.
Gedurende het provisorium van negen
maanden, waarvan de uitwerking nog
verscheidene weken vragen zal, zal
Duitschland in beginsel aan Frankrijk
toestaan:
le. De clausule van meest begunstiging
van het grootste deel zijner artikelen, met
uitzondering van een beperkte hoeveel
heid bepaalde koopwaren;
2o. Reductie van douanerechten van
een reeds opgestelde lijst artikelen,
waaromtrent een volledig accoord nog
moet bereikt worden;
3e. Opheffing van de verbodsbepalingen
betreffende den invoer' van een zeker
aantal artikelen;
4e. De voorkeurregeling voor producten
uit Elzas-Lotharingen.
Duitschland zal zijnerzijds gedurende
den modus vivendi de garantie van het
verminderingstarief voor een zeker aan
tal producten krijgen en een middentarief
voor een andere serie artikelen.
Wat het dcfintieve verdrag betreft zal
Duitschland eveneens de positio van
meest begunstigde natie krijgen voor ze
kere artikelen. Aan Frankrijk zou in ruil
de algemeene clausule van meest begun
stiging worden toegestaan en tevens ta
riefsverlaging en garantie voor handels
vrijheid, terwijl behouden zal blijven het
voorkeursrecht voor producten uit Elzas-
Lotharingen.
Fransche troepen in Marokko.
Uit het feit, dat in het voorloopig
twaalfde deel der begrooting over Maart
door de Fransche regeering ook een bui
tengewoon crediet van 4,5 millioen francs
wordt verlangd, maken de Parijsche bla
den de gevolgtrekking, dat in verband
met de troepenzendingen, die de laatste
weken naar Marokko hebben plaats ge
had groote militaire operatiën in deze
kolonie te wachten zijn.
Denemarken.
Het dreigende drukkersconflict.
De stakingsorder opgeschort
Nadat de arbeiders het bemiddelings
voorstel in het arbeidsconflict bjj do druk
kerijen, waaronder die der nieuwsbladen,
verworpen hadden, heeft de officieele be
middelaar de partijen wederom bijeenge
roepen; het resultaat der besprekingen
was, dat do stakingsorder is opgeschort.
Indien na een bepaalden tijd geen rege
ling is bereikt, kan de staking binnen 24
uur worden afgekondigd.
Bulgarije.
De onrust in het land.
Belangrijke arrestaties van
communisten.
De politio heeft, op grond van een uit
gebreid onderzoek, den leider van de
Bulgaarschê Tsjeka en twee leden van
het uitvoerend comité gevangengenomen.
Zij bekenden medegewerkt te hebben tot
de dcK>dvonnisseafflHME9Étt laatsten tijd
over politieke, personen zijn uitgesproken,
en betrokken te zijn bij den moord op
Milef.
Het onderzoek duur nog voort.
Krachtige maatregelen der
regeering.
Het ontwerp tot wijziging van de wet
tot beslissing van den staat is gisteren
in eerste lozing door de Kamer aangeno
men. Onmiddelijk na aanneming van de
wet zal de staat van beleg in do aan
Jocgo-Slavië grenzende gebieden worden
afgekondigd en zullen krijgsraden wor
den ingesteld. Ter bestrijding van de
overvallen der gewapende henden heeft
de regeering oen bedrag van 81 millioen
leva uitgetrokken.
Uit het geheime archief van den chef
der communistische Tsjeka blijkt.dat voor
bolsjewistische propaganda 300.000.000
leva te zijner beschikking stonden. Bij
zijn arrestatie werden 35,000 leva en
60.000 dinar in beslag genomen.
Roemenië.
Het conflict met Duitschland.
Verklaringen van minister
Duca.
Uit Boekarest wordt gemeld: De Roc-
meensche minister van huitenl. zaken Du
ca heeft in de commissie voor huitenland-
scho aangelegenheden een rede gehouden
over do buitenlandsche politiek van Roe
menië.
Naar aanleiding van het conflict met
Duitschland wees hij er op, dat Roemenië
er in geen geval op staat, economische re
presailles tegenover Duitschland toe te
passen. De Roemeensche regeering
wenscht nog een politiek noch een econo
misch conflict met Duitschland, doch zij
kan niet toelaten, dat het goed recht van
Roemenië wordt geschonden.
Na deze rede sprak de minister de
persvertegenwordigers, onder wie ook de
Duitsche, toe. Ook tot hen zeide hij, dat
Roemenië gaarne tot een overeenstem
ming bereid is. Het is onjuist, dat Roe
menië een volledige schadeloosstelling
voor de door de Banca Generala uitgege
ven bankbiljetten heeft verlangd. Integen
deel. Het is bereid tot een vergelijk. Het
kan er echter niet in berusten, dat
Duitschland, nadat het reeds vier jaar
over zulk een vergelijk heeft onderhan-
deld, thans plotseling verklaart, dat het
Roemenië niets schuldig is. Als Duitsch
land bij deze opvatting blijft, kan de Roe
meensche regeeriug niets anders doen
dan haar toevlucht nemen tot represailles
%Het „Berl. Tageblatt" heeft deze ver
klaring te bevoegder plaatse in de Wil-
helmstrasse voorgelegd, waar men er wat
het eerste gedeelte betreft een zeer gun-
stigen indruk van heeft gekregen. Men
verheugt zich, dat Roemenië bereid is
tot bijlogging van het conflict, maar wijst
er op, dat Duitschland op grond van de
overeenkomst van Londen niet in staat is
afzonderlijke betalingen aan voormalige
vijanden te doen. Het plan van Dawes
bepaalt, aan welke verplichtingen Duitsch
land in do toekomst tegenover alle geal
lieerde en geassocieerde mogendheden
heeft te voldoen. Daarbuiten kan Duitsch
land niets betalen. Dit is het principe van
het plan van Dawes, de hoeksteen van de
liQele toekomstige lierstelpolitiek, de basis
waarop het heele plan van Dawes is ge
baseerd.
Ook Duitschland is bereid zoo mogelijk
een overeenkomst met Roemenië te tref
fen, doch alleen binnen het kader van het
plan van Dawes. Do Duitsche regeering
heeft zich te dien einde tot de Commissie
van Herstel gewend, wier taak liet thans
is de mogelijkheden van zulk een overeen
komst na. te paan. Te Berlijn hoopt men,
dat Roemenië dit onderzoek der C. v. H.
niet door dwangmaatregelen zal belem
meren.
Polen.
De oorlogsbeqrooling.
Een v c r li o o g i n g met 110
millioen.
In de gehouden zitting der begrotings
commissie uit de Seim schelste de minister
van oorlog in een iange rede den organi-
satorschen arbeid in het Poolsche leger.
Aan het slot zijner verklaringen kwam
de minister met den voor de conmi ssie
verrassenden eisch voor den dag om de
militaire begrooting voor 1925 van 655
millioen zloty te verlioogen tot 765 mil
lioen. Voor 70 van de 110 millioen, die
meer noodig waren, had de minister-pre
ssent volgens Sikorski reeds dekking ge
vonden, zoodat nog slechts 40 nvllioen
door nieuwe belastingen moesten worden -
opgebracht. In geval eener verwerping van
dit voorstel kon hij de verantwoordelijk
heid voor do nationale defensie niet langer
op zich nemen en moest hij daaruit z:jn
consequenties trekken. Daarop werd een
voorstel aangenomen om een der partijlei
ders met den minister van fmanciën om
trent de e:schen van den minister van oor
log in "overleg te doen treden.
Rusland.
De nieuwe verkiezingen.
De verliezen der communisten
Do nieuwe verkiezingen in sovjet-Rus
land hebben een opvallende vermindering
van het aantal communistische afgevaar
digden en een vermeerder1 ng van het aan
tal afgevaard'gden van den beziltenden
boerenstand (Kulaken) opgeleverd. Opmer
ken jk is ook de st jging in 't aantal geko
zen vrouwelijke afgevaard:gden.
In officieele sovjetkringen neemt men
dezen uitslag uiter':jk vrij kaïn op. daar
deze, naar men daar van meen;ng is, de
basis van het sovjelbewind n'et zal onder
mijnen. In do toetreding van onpartijdige
c'ementen uit het volk z en de sovjet-auto
riteiten. naar z j verklaren, een gunstig
verschijnsel; den vermeerderden invloed
van de Kulaken achten zij van. voorbij-
-gannden aard.
Turkije.
Da opstand der Keerden.
Successen der Turken.
Naar de „Tag" uit Angora verneemt,
worden de gewapende henden, die de stad
Kaï-poet bezet hadden, teruggeworpen en
verdreven. De opstandelingen, zoo wordt
verder gezegd, wijken in wanorde terug en
worden kracht:g .vervolgd. Men nam een
zekeren Sjeik Achmed gevangen. De bevol
king nam aan de achtervolging deel, d'o
zich thans uilstrekt over het geheele ge-
b'ed van den opstand.
De „Time§" meldt uit Constant'nopel:
De telegrammen, wo'ke gister te Angora
ontvangen z'jn luiden gunstiger voor de
Turksche regeering. De opstandelingen
z'jn door de inwoners uit Karpoet verdre
ven en tevens wordt gemeld, dat D'arbckir
A'-ehana en Ma'at:a nimmer door de re-
hellen veroverd z jn. Er is sprake van, dat
de dagbladen, d'e aansnrakeMjk zijn voor
deze valsche bereiden zullen gestraft wor
den en men verwacht met belangsfelbng
af. we'ke maatregelen genomen nd'en wor
den tegnn de „Jumsuriet". die de val van
deze 3 plaatsen gemetd heeft
Griekenland.
De kwestie van het patriarchaat.
Het officieele vertrouwen
vermindert.
De „Times" meldt uit Athene, dat het
offic:eele vertrouwen in een spocd'ge op
lossing van het conf,:ct met Turkije inza
ke het patriarchaat thans minder groot is,
aangez'en er aanw:jzingen zijn, dat An
gora do compromis-formule jvet goed
keurt
Amerika.
iniLanen-cpstand in Panama.
San Bias verklaart zich
onaf h a n k e 1 ij k.
In het San Blas-gebied in de buurt van
het kanaal zijn de Indianen in opstand ge-
HET VOORNAAMSTE NIEUWS»
BUITENLAND.
Hedenmorgen is de Duitsche rijkspre
sident Ebert overleden.
De voornaamste inhoud van de modus
vivendi tusschen Frankrijk en Duitsch
land.
De Roemeensche minister Duca over het
DuitschRoemeensch conflict.
De opstand in Koerdistan. Gunstiger
berichten voor de Turken.
Een Indianen-opstand in panama.
BINNENLAND.
De Minister-President heeft in de
Eerste Kamer verklaard, dat d^ Reoee-
rinn niet zal kunnen medewerken aan sa
laris-verbeteringen voor de ambtenaren,
waarmede belangrijke uitgaven gemoeid
zouden zijn.
Wethouderscrisis aan financiën te Rotter
dam, doordat de Raad de voordracht van
B. en W. inzake pensioen-aftrek gemeente
personeel heeft verworpen.
De candidaatstelling voor dc Tweede
Kamer in den Rijkskieskring LeHen. -
komen naar aanleiding van beweerde
wreedheden en andere evressen van do
z:jde der autoriteiten van Panama.
Het bericht doet do ronde, dat de India
nen meer dan twintig inwoners van Pana
ma, onder w c een neef van den gouver
neur van San Bias, hebben gedood.
Do Indianen hebben hun onafliankol'ik-
lieid uitgeroepen en de Vereen;gde Risten
verzocht een protectoraat over hen te aan
vaarden. Do Amerikaanse he kru;ser „Cle
veland" is naar het gebied van den opstand
vertrokken
Senatoren van Indiana „op de v'ucht".
Obstructie tegen een kieswet-
herziening.
Verleden jaar verhinderden cen'ge rc-
publikeinsche loden van do wetgevende
vergadering van New York de doorvoering
van een welsvoorsle', door d'on staal 'o
ontvluchten en z ch net zoo lang in Mas
sachusetts op te houden totdat de z'tt ng'
van het parlement werd gesloten.
Dit voorbee'd hebben Donderdagavond 18
democratische Senaatsloden van Indiana
gevolcd, ten einde een kioswo'herzien
te he'etlen. Zoodra zij de vergadering had
den verlaten, werd hun een deu^waa d*r
achterna gezonden met een mand at van
den Senaat,'strekkende lot hun arros»a'
Te Marion (Tnd'nna) kroeg do deurwaar
der een paard, alsmede hnln van de p'.i.a -
seliike recherche tof opspring vnn de v r-
dwenon senatoren, die innrddols een 'op
vlucht hadden gezo"!»t in den nal»ir:"on
staal Olr'o
Naar gemeld wo dt. z;:n inm dd^'s do
senatoren teruggekeerd, daar hun verze
kerd werd, dat de wet n:et zou worden
aangenomen
fsiur-maiéD
EERSTE KAMER
Overzicht.
Dc lieer S t c nb u i s (S. D h
ren zijn politieke rede vervolgd.
Van hetgeen do socialistische m. ow
Pothuis—Smit over Decnschc wetge
ving had te zeggen, behoeven wo niets te
vertellen.
De heer Blomjous (R. K) hield een
warm pleidooi voot liet behoud der clu'is-
tcl'jko coalitie.
Van den lieer Slotemakcr o
Bruine (C. II) kregen we een best rij-
ding to hooren van ce ontwapening- en
van do socialisatie-lcuze.
De heer W i 11 o r t van Hoogl 1
(R K) nam het nog eens op voor de :^t
Michaëlbeweging, waaraan hij een vrucht
bare werking in de katholieke Staatspartij
toeschreef. Strijd tegen de coalitie of sa
mengaan met de sociaal-democraten is
nimmer het doel van deze. beweging
weest. betoogde hij
Even nog kwam minister R u i j s d ef-
Beerenbrouck aan het woord moar
lang genoeg om de hoop der ambtenaren,
dat hun salarissen zouden verbeterd wor
den, in zooverre, den bodem in te slaan,
dat'zij nu weten, dat de regeering voor
loopig geen wijzigingen wil aanbrengen,
die veel geld kosten In November, aldus
de premier, heeft de regeering meege ecld,
dat het bij een ruimer vloeien der midde
len nit uitgesloten was. dat andere zaken,
dio finaneieele uitgaven vragen, eerder >n
aanmerking kwamen dan de salarissen.
Nu op dit oogenblik de index-cijfers weer
in dalende richting gaan, vinde do regee
ring geen reden om op die verklaring te
rug te komen.
Er zal naar aanleiding van deze mede-
dceling nog wel een woordje in Eerste cn
i in Tweede Kamer worden gesproken.