MODEBLAD.
Voor Huis en Hof
eten geweest, zoodat men erin berustte en
zich behielp, waarbij in 1657 zeer te stade
kwam een uitgave van den Amsterdam-
schen drukker Jan Hendriksz., die bijeen
wist te brengen „Keuren der Stadt Ley-
den, geamplieert ende gerenoveert, imts-
gaders Octroyen, Privilegiën en Hantves-
ten,denzelven Stede gegeven". Hij zal
daarbij stellig uit allerlei particuliere col
lecties van afschriften enz. hebben geput of
een verloren geraakt regenten-exemplaar
hebben benut.
De ontevredenheid bleef intusschen
groeiende, zoodat in het gedenkwaardige
jaar 1672 de burgerij aan- prins Willem III
den eisch stelde: copie van alle Stadsprivi
legiën ter visie voor iederen. Zijne Hoog-j
beid zegde met nadruk inwilliging toe van
dien eisch, doch 75 jaar later moest dit
nog gebeuren. De' oude regentenfamilies
waren vasthoudend van aard, terwijl de
prinsen van Oranje niet altijd evenveel
je vertellen hadden!
Inmiddels taande toch de macht der re
genten en zoo kon het eindelijk in 1759 ge-
echieden nadat van particuliere zijde
reeds een nieuw „Extract" der „keuren en
gerechtigheden" was gepubliceerd dat
door den welbekenden Van Mieris met be
hulp der overheid volledig werden uitgege
ven alle „Handvesten, Privilegiën, Oc
troyen, Rechten en Vryheden, mitsgaders
Ordonnantiën, Resolutiën, Plakkaten, Ver
bintenissen, Gostumen, Instructiën en
Handelingen der Stad Leyden".
In 1759!
Van Mieris' merkwaardig boek is nog al
tijd de bron, waaruit men zoo noodig oude
rechten en plichten opdiept.
Ouderechtspraak.
Privilegiën en keuren vormden gezamen
lijk het wetboek der stad, voor welks toe
passing bij de rechtspraak schout en schepe
nen ook hadden te rade te gaan met hét
onbeschreven recht", zijnde wat „van oudts
allydt voor een gewonte of styl is geweest".
Een en ander hadden zij bovendien te toet
sen aan 't Romeinsche recht, dat de Euro-
peesche samenleving is blijven beheerschen.
De stedeling stond in eersten aanleg te
recht voor schout en schepenen, van wier
uitspraak in civiele zaken hij in beroep kon
gaan bij 't Hof van Holland; in crimineele
zaken vonniste de stedelijke rechtbank ech
ter zonder appèl, zij 't niet dan na beken
tenis. Dat was zoo uit den graventijd af
komstig en is aldus gebleven tot 't einde
der Republiek. Maar toen werd het ook tijd
'dat er verandering in kwam, zoodat de
nieuwè begrippen makkelijk baan konden
breken.
Voor de toepassing van de stedelijke
wetgeving hing natuurlijk veel af van de
meerdere of mindere gestrengheid en ge
zindheid van schout en schepenen; vooral
Tan den eersten, die aanklager en uitvoer
der der vonnissen was. „De namen van
Cchout Bondt en van Corn. Paets zijn in
dat opzicht bij de Leidsche burgerij ln
nadrukkelijke herinnering gebleven", zegt
prof. P. J. Blok, zoodat speciaal eerstge
noemde, die 't ook zoo op de Roomschen
voorzien had, wel een fijn heer zal geweest
zijn.
In 't midden der 18e eeuw was de burge
rij al bijzonder slecht te spreken over de
rechters, die toen dikwijls het recht onder
geschikt maakten aan de vrijgevigheid der
rechtzoekenden, een euvel, waarover in de
17e eeuw ook al werd geklaagd. De sche
penen van den Patriottentijd stonden in
een beteren reuk.
Van de rechtspraak van schout en sche
penen waren drie categoriën van inwoners
der stad uitgesloten: de professoren, doc
toren en magistri, wier rechtbank het Hof
van Holland was; dan de andere leden
der Universiteit, die en velen lieten zich
juist daarvoor als student inschrijven
onderworpen waren aan de Academische
Vierschaar; ten derde de militairen, die
stonden onder jurisdictie van den door
Prins Maurits ingestelden en eerst in 1784
opgeheven Hoogen Krijgsraad in Den Haag.
Deze verschillende jurisdictiën, waarbij
dan nog kwam die van baljuw en mannen
van Rijnland voor het omliggende platte
land, moesten wel tot allerlei conflicten
leiden, vooral als het zaken betreft, waarbij
verschillende dezer categoriën betrokken
waren.
Reden te moer. waarom na den Fran-
schen tijd de rechtshervorming weinig last
had van goede herinneringen uit vervlogen
eeuwen.
AJO.
STEKKEN VAN SIERHEESTERS EN
VRUCHTBOOMEN.
Voor den liefhebber is er niets leuker,
dan in het bezit te zijn van een of meer
planten of boompjes, die hij zelf van den
grond af, heeft opgekweekt Hoe dikwijls
hoort men niet de opmerking: ,,Kijk, deze
kastanje, morel, appel of \tat dan ook, heb
ik zelf gezaaid toen ik nog een kleine
jongen (meisje) was." Heel dikwijls ook
zijn het herinneringen aan hen, die niet
meer zijn. Dan zijn ze ons nog dierbaarder
Nu is het voortkweeken van een of andere
boom- of plantensoort door middel van
zaaien een zeer primitieve manier van ver-
menigvuldigen, die bij vele. nu in onze
tuinen, voortkomende gewassen, niet met
kans op succes kan worden uitgevoerd. Tm-
mers in vele gevallen b.v bij onze vrucht-
boomen; krijgt men niet dezelfde aoort
terug waarvan men zaad won of in weer
andere gevallen b.v. bij vele sierplanten
ontmoet men de eigenaardigheid, dat de
bloomen (die dikwijls dubbel zijn) geen
goed zaad voortbrengen.
In dergelijke gevallen zoekt men naar
een andere (ongeslachtelijke) manier om
die planten of boornen te vermenigvul
digen.
De gemakkelijkste manier om houtach
tige gewassen voort te kweeken is door
middel van Btek in den winter.
Voor zoo'n stek gebruikt men een een
jarige twijg, die van de begeerde struik
of boom wordt afgesneden of, dat is nog
beter, afgescheurd bij een splitsingspunt
van twee twijgen.
Heeft men een twijg afgescheurd, dan
zit onderaan een verdikt gedeelte, dat-
glad afgerond wordt met een scherp mes.
Zulk een# stek noemt men een stele met
een hieltje.
Een afgesneden stek wordt aan het on
dereinde juist onder en aan het boven
einde juist boven een oog (knop) afge
sneden. Een lengte van 25 k 35 cM. is het
meest geschikt Ook de afgescheurde stek
wordt op diezelfde lengte boven een oog
afgesneden. Deze stekken worden op goed
losgemaakten en goed'bemesten grond voor
ongeveer de helft van de totale lengte in
den grond gestoken en eenigszins va-s In
getrapt.
Heb eerste jaar hebben die stekken niet
veel ï'uimte noodig, maar in het tweede
jaar kunnen eommige soorten al aardig
uit de kluiten schieten, zoodat ze dan al
heel wat ruimte ter beschikking moeten
hebben.
Van de vruchtdragende struiken en hoo
rnen kan m'en de volgende heel goed stek
ken: roode en zwarte aalbessen, kruist
bessen, druiven.
Van de sierheesters zijn de meeste oude
bekenden te stekken zooals: roode ribes,
boerenja-smijn, vlier, weigelia, tamarix,
vele spirala's. wilgen, populieren, klimpop
(hedera). wilde wijngaard (ampelopsis),
Buddleüa-, kamperfoelie, aue-uba en nog
vele anderen
Niet gestekt kunnen worden alle groot©
boomen vormende gewassen, die in' ons
land voorkomen (uitgezonderd populieren
en wilgen), dus: kastanje, iep. plataan,
esch, eschdoom, eik. beuk. linde. Deze
worden of gezaaid of afgelegd.
Van de populieren en wilgen, die buiten
gewoon gemakkelijk te stekken zijn,
steekt men dikwijls zg. loten in den grond
ter lengte van ©énige M.; ze leenen zich
uitstekend om als beschutting rondom een
tuin of boomgaard te worden uitgeplanfc,
daar ze niet - buitengewoon veel wortels
vorm©n en dus weinig schade aan onze cul
tuurgewassen doen.
•Jammer voor den liefhebber, maar ge
lukkig voor.den kweeker kunnen veel van
onze mooiste heesters (Rhododendrons,
coniferen, dennen, azalea's, rozen enz.) niet
zoo gemakkelijk door stekken worden ver-
kregem zoodat we die geen concurrentie
kunnen aandoen V. H.
(Vragen op 't gebied van land- en tuin
bouw aan de Redactie van ,,De Leidsche
Courant.")
WAT
DOET ZOO'N KLEIN
TOCH IN DE KERK?
KIND
Men schrijft aan „Het Centrum":
„Schoolkinderen, die gewoonlijk ten
plattelande groote afstanden, hetzij loopen-
de, hetzij, per fiets, tram of trein hebben
af te leggen om de school te bereiken
zoo leest men in het verslag der Tijdcom-
missie onder „Bezwaren voor het gezins
leven moeten des morgens een uur vroe
ger opstaan, wat niet des avonds ingehaald
kan worden. Het is practiscli niet moge
lijk, de kinderen naar bed te sturen, als de
zon nog hoog aan den hemel staat. Het ge
volg is, dat de kinderen, waaronder ook de
jeugdige personen zijn te verslaan, te wei
nig nachtrust krijgen, wat in- het bijzonder
geldt voor de'warme midzomermaanden Dit
is zeer nadeelig voor de lichamelijke en
geestelijke ontwikkeling der kinderen.
Daar komt nog voor katholieke kinderen,
die gewoon zijn voor schooltijd de H. Mis
hij te wonen, of die katechismuslessen ont
vangen, nog bij, dat de., zomertijd hen
dwingt, ofwel het uur van opstaan aan
merkelijk te vervroegen, ofwel de H Mis
of de kalechismusles te verzuimen. Daar
het laatstgenoemde hun godsdienstige vor
ming ten zeerste bemoeilijkt en tegenhoudt,
moet wel het uur van opstaan nog meer
worden vervroegd. Dit is dan ook wel de
voornaamste reden, waarom de katholieke
geestelijkheid ten plattelande zoo hevig te
gen den zomertijd gekant is."
Nu kan misschien de een of ander
denkon of zeggen-. „Wat doen die kinderen
en vooral die kleine kinderen ook in de
kerk?" Antwoord: „Hen wordt iets ge
daan".
Op den Katholiekendag te Bergen op
Zoom, die geheel gewijd was aan het
„Eucharistisch leven", werd het volgende
feitje verhaald van een eenvoudigen land-
houwer in Noord-Brabant, schrijft de
„Volksmissionaris".
Eiken dag kwam hij gewandeld, winter
en zomer, drie kwartier ver, naar de kerk,
om er de H. Mis bij te wonen.
Op een goeden dag had hij zijn vijfjarig
zoontje meegebracht naar de kerk en de
jongen zat niet al te stil naast z'p vader.
Dat beviel heel slecht aan 'n huurman, die,
bij het uitgaan, mopperde: „Wat doet zoö'n
klein kind nu al in de kerk?"
„Wel", antwoordde de vader hét kind
doet er niets, maar hem wordt wel iets ge
daan. Onder de H- Mis stort Jezus Zijn
genade uit over al degenen, die zijn Offer
bijwonen, ook over mijn jóngen. En dat hij
moge opgroeien in 3e genade van J,
Christus, is mijn innigst verlangen."
In het antwoord van dezen eenvoudigen
man leeft het geloof van den doordeesem.
den Christen, die het altaar alet als
voortzetting van Galvarië, waarvan alle
genade den mensch toestroomt.
Laat onze vaders en moeders en onze
onderwijzers en onderwijzeressen in gie,
den en dorpen dit eenvoudig voorbeeld vol-
gen en ook hun jeugdige kinderen reeds
brengen bij Jezus, den goddelijken Kinder,
vriend. Hij zal ze zegenen.
„STRAKS!"
Waarom straks? Waarom oü niet?
Jij zegt altijd straks wanneer je wai
gevraagd wordt. Heb je 't zoo druk?
Nou ja, je hebt- 't wél 'në druk, maar
toch lang niet altijd. En wanneer je !t
niet druk hebt, wanneer je voor je eigen
genoegen wat zit te knutselen, zelfs wan.
neer je luiert., zeg je tóch altijd: ✓straks",
Aan je vrouw, aan je kinderen, je o
geschikten. Wanneer je durfde zou je j
ook aan je superieuren zeggen. Tegen die
zeg je gemeenlijk: „direct, meneer", al i'
denk je, wanneer 't even kan: wacht maar
even, straks.
Of dat zoo erg is? Och nee,
eigenlijk: ja!
't Is 'n schadelijk aanwendsel, 'n typefrï
rend aanwendsel.
'I Verraadt egoïsme, lamlendigheid, g(L
brek aan fut, 'n- zwakke stee in je
karakter.
Je wint niets met je eeuwig uifstellë
integendeel: je verliest altiid, aan span-
kracht, aan moed en aan tijd.
De menschen van „ja, straks", zijn nooit
de-mannen-van-s traks.
Het zijn de menschen die altijd even I#
laat komen.
Hot zijn de menschen die alles half doen
en die niet van aanpakkenweten.
Het zijn menschen die nooit beelemaal
slagen.
Tusschen nu en jouw eeuwig „strata"
ligt 'n eeuwigheid. Je kunt er je ziel in
zalig maken.
„Straks", dat beduidt altijd 'a tel cur
stelling voor je evenmensch, voor jj
vrouw, je kind, je vrind.
Je zult hopeloos verslappen met jt
„straks".
Jouw telkens herhaald „straks" betes-
kent 'n keten van verknoeiden tijd.
Zeg voor mijn part „straks" waar bel
je eigen genoegen geldt, maar nooit waar
je plicht je roept of waar anderen je 'i
dienst, of 'n genoegen vragen.
Vraagt men je iets, of voel je je tot ieli
gedrongen waar je als kerel geen néé oj
moét zeggen, zeg dan niet „straks", maai;
Doe 't nuf dat maakt je sterk en vlo'
van handelen.
Doe 't nu! dat brengt vrede en welvaart
in huis.
Doe 't nu! dat töovert 'n glimlach op i
BESCHRIJVING DER PLAAT.
No. 140. Dit model toont ons een op
merkelijk type der tegenwoordige mode,
die meer en meer tracht den allerstreng-
eten eenvoud in de costuums door te voe
ren. Het is de z.g.n. „masculinisation" in
demode, zooals de Franschen het noemen:
het is het streven naar de soberheid der
heerenkleeding en min of meer uit Enge
land en Amerika afkomstig. Het resultaat
is doorgaans een tamelijk sportieve robe,
bijv. zooals de hier afgebeelde. Zij is ge
maakt van een heel donkere grijsbruine
frweed. Over het midden van de geheele
lengte loopt een opgezete strook vaD wit
eatijn van welke het bovenste deel tot slui
ting dient. Links, en rechts daarvan, over
de borst loopen plooien. De witte strook
gaat over in een eveneens wit kraagje. Om
'do taille een ceintuur van wit leer. Links
alleen een klein zakte voor pochette De
hoed bijpassend in stof en kleur. Kousen
beige, schoenen donker bruin. Patroon
111.35.
No. 141. De* „ruiten-mode" valt niet
toevallig samen met bet sportieve karakter
'der tegenwoordige costuums; de twee hoo-
ren bij elkaar. Dit model is er een voor
beeld van. Men lette op dat de rok van
voren om wat ruimte te krijgen, twee stolp
plooien heeft, beginnend in de taille. Het
lijfje is gegarneerd met een kraagje met
fetrik, welke de kleur hebben gelijk aan de
donkerste streep uit de Schotsche ruit.
Onder de strik kan een knoopsluiting ge
maakt worden. De ceintuur make men van
bijpassende effen stof: de twee buitenste
Btrooken zijn gezet op de breede middel-
ite. Gesp der ceintuur van bijpassend
'galalith, kousen beige en schoenen bruin.
Patroon 1.35.
No. 142. Deze sportjapon bestaat uit
ïwee verschillende stoffen: grijsbruine
kashemir twill voor de rok, en een grijs-
beige zephir -voor het bovengedeelte. De
ïok is in de beide zijden gepliseerd. Het
lijfje heeft een door een breede strook
overdekte knoopsluiting over het midden;
links en rechts een zakje met een leeren
knoop sluitbaar en eindelijk een kraag,
"welke met leer omboord is. De beide
initialen worden geborduurd in zijde van
'den kleur der rok, de mouwen ziet men
Van onderen afgemaakt met een strookje
tan de kashemir twill. De hoed in bijpas
sende kleur vilt, kousen beige en schoenen
bruin. De ceintuur die de aanzet van rok
en lijfje maskeert is van bijpassend bruin
leer. Patroon 1.35.
No. 143. Een charmant; model voor
een eenvoudige wandeljapon, uitgevoerd in
goudbruine ottoman. Het rokgedcelte
heeft van onderen een split in de linker
zijde en het bovengedeelte is sluitbaar
langs den overslag, die vanaf de linker-
flehouder naar de taille loopt. De sluiting
«et zich over de schouder naar de hals
voort, van welke plaats dan tevens het
kraagje los moet zitten, slechts met kleine
drukkertjes aan den binnenkant der japon
bevestigd. Dit kraagje met strik make men
van in thee getinte witte zijde. Zooals de
lezeres zien kan laat men de rips der stof
aan enkele strooken zooals om de
taille, den onderkant, bij den overslag en
onder aan den mouwen in dwarse
richting loopen. Een hoed in bijpassend
bruin satijn, kousen bruin-beige, schoenen
donker bruin. Patroon 1.35.
No. 144. Het rokgedeelle van dit
model is van zwarte kaska en heeft voor
midden een groote stolpplooi. Het lijfje is
van een wit-zwarle wollen ruit, heeft een
sjaal van de effen stof met een vierkant
stuk witte zijde an het eind; dezelfde
witte zijde ziet men onder aan de mouwen
Op de linker borst een zakje en om de
heup een wit leeren ceintuur. Kousen licht
grijs. Schoenen zwart. Patroon 1.35.
V03RJAARS-NIEUWTJES IN
SCHOTSCHE STOFFEN.
Hoe het nlogelijk is om elk nieuw sei
zoen met zooveel nouveauté's voor den
dag te komen, zullen u de Fransche en
Engelsche Modehuizen wel kunnen verkla
ren. Er wordt gedacht en gepeinsd op iets
„nieuws", iets „moois", iets „chiques" en
ziet, er zijn steeds vernuftige ontwerpers,
die ideëen geven, zóó subliem en zóó won
derlijk, dat vooral wij, vrouwen er soms
zóó verrukt van zijn, dat wij ons in die
ontwerpen, bestemd voor onze kleeding,
hullen met een ware koesterende genegen
heid.
Het streelt ons oog om goed gekleed te
zijn en daar schuilt geen kwaad in, om ons
uiterlijk op zijn voordeeligst aan de we
reld te vertoonen
Nu zijn de Schotsche stoffen op zich-zelf
niets nieuws, maar als u al de variaties in
de carreaux eens ziet, zult ge versteld
staan van de verscheidenheid.
Er is zoon groote keuze in dessins en
er zijn zooveel nieuwe motieven te bewon
deren dat onze aandacht voor de „ruiten-
stof" onmogelijk kan kwijnen, ook al za
gen wij ze dezen winter zoo veel.
Er zijn er bij met weinig opvallende des
sins en mat van kleur. Bij deze stoffen is
het ruit-efefet weinig sprekend, doch deze
zijn omgeven door grootere ruitvakken,
waardoor de eerste beter tot hun recht ko
men. Deze vindt ge h§t meest in de wol
len fantasie-stoffen.
Ook zijn er veel onrustig-aandoende stof
fen, met heen en weer loopende streepen
in de reeds groote en opvallende ruitvak
ken, soms zelfs met afwisselend overdwars
en in de lengte loopende blokvormen. Toch
zijn deze soorten, mits niet te zeer de over
hand hebbende, effectvolle stoffen.
Om niet te veel van het „goede" of
eigenlijk van het overdadig-drnkke te krij
gen, werkt men dezen met een effen stof
in de kleur, samen.
In japon-stoffen voor het voorin er ko
men in aanmerking crêpe-marocain en
ottomane, ook wel een heel fijne rips,
welke eveneens het moderne ruit-dessin
heeft. Dan zijn er nog aller-mooiste zijden
crêpes, welke met verrassend-inooie des
sins verrijkt zijn.
Er zijn teekeningen, onder zuiver-Oos-
terschen invloed staande, hijzonder zich
leenend voor de modernecasaque of
tuniek.
Ook voor een geheel toilet zijn deze soor
ten aan te hevelen, daar ze bijzonder-
chique eïefeten verleenen en de zachte soe
pelheid der stof veel charme geeft.
Dus, zoowel voor mantelcostuums als
voor japonnen voor mid<! t
ten zullen wij in alle variaties de Schot
sche stoffen zien heerschen.
A. M. M.
PATRONEN NAAR MAAT.
patronen op maat gemaakt,
kunnen besteld worden onder toezending
of bijvoeging van het bepaalde bedrag
plus 15 cent porto, aan het Comptoir des
Patrons, Molenstraat 4-8 B, Den Haag. De
maten op te geven volgens ondersïfianift
teekening.
