WOENSDAG 25 FEBRUARI 1925
No. 4878
A0ONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal.
Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal.
ioco per post 1 2.95 per kwartaal,
geïllustreerd Zondagsblad ia voor de Abonné's ver-
ebaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor
betaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
F «blad 9 at
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen I.
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentlën 30 cent per regel.
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het
dubbele van het tarief berekend. n
Kleine advertentlën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen wevden aangeboden of gevraagd, hnur en ver
buur, koop en verkoop 10.50.
oummap beetaat «it twee
idea.
jUafËMLAHD
België.
(iln Vlaanderen Vlaamsch".
ouing Albert van België heeft Zater-
J:.L een bezoek gebracht aan Yperen.
J redevoeringen, die zouden worden
esproken, werden als gewoonlijk te vo-
aan zijn secretariaat gezonden. Vol
de bladen was de toespraak van den
eineester in het Fransch gesteld. De
Dg liet deze terugzenden, met verzoek,
laamsche taal te gebruiken,
ij do ontvangst heeft de koning zelf
icsch gesproken.
Üuitschlana.
I ontruiming der Keulsche zone.
Engelsche „Westminster Gazette"
jen hoofdartikel aan do kwestie der
iiiming van de Keulsche zone, waarin
blad vaststelt, dat thans bijna twee
nden zijn verloopen, sedert het besluit
lief-ontruiming werd genomen, terwijl
steeds de bewijzen, waarop dit besluit
nt, niet bekend zijn gemaakt. Slechts
Ie personen te Parijs hebben het ver
der controlecommissie gezien, en
rschalk Focb en bet comité te Versail-
lellen thans bun beschouwingen over
erslag samen.
>t is, naar bet. blad opmerkt, niet zeer
dijk, waarom maarschalk Foch zich
mengen in een aangelegenheid, die
ïoofdzaak Engeland en Duitschland
aat, tenzij mon gelooft, dat men zich
langer om de eer van bet Engelsche
behoeft te bekommeren, welke eer
lauwste betrokken is bij de naleving
het vedrag van Versailles,
is ten hoogste tijd dat aan dezen
l een einde worcle gemaakt, en in-
Tverkelijk ernstige inbreuk is gemaakt
militaire bepalingen van het ver
moeten de bewijzen daarvoor zoowel
het Engelsche volk en nog meer aan
luitsche volk ten minste in hoofdzaak
en geleverd.
Het Tsjeka-proces.
Opgewonden tooneelen.
[de gisteren gehouden zitting van het
a-proces te Leipzig kwam bet her-
lelijk tot opgewonden tooneelen tus-
de verdediger en den pjesident.
n de advocaat Samter een vraag wil-
ellen, waartegen de president bezwa-
naakte, omdat zij critiek inhield op
tjze van behandeling, kwam deze ver-
er herhaaldelijk in verzet tegen de
ikkingen van den president.
Samter wilde zijn voorstel moliveë-
in diende bet ook in.
voorzitter gelastte bom daarop, de
,1c verlaten. Aangezien dr. Samter dit
weigeren, werd bij ten slotte dpor
Schupo's naar buiten geleid.
Jsaac Barmat op vrije voeten.
1 der broeders van Julius Barmat,
Barmat, is gisteren in vrijheid ge-
Hij studeert aan de handelshooge-
I to Weenen, en was slechts, in ver-
Jmet zijn Kerstvacantie te Berlijn,
iii eearresteerd werd.
Frankrijk.
frankrijk en het Vaticaan.
vraagstukdor be trekking en
„Croix" maakt onder voorbehoud
ig van bet volgende Havas-telegram
me:
niddollijk na zijn aankomst te Rome
kardinaal Dubois op het Vaticaan
ngdurig onderhoud gehad,
ttkere kerkelijke kringen schijnt men
ie van de betrekkingen tusschen
hjk en het Vaticaan de volgende op-
g gunstig te overwegen:
den eenen kant zou de keuze van
'ersoon, die als buitengewoon com-
tis met de aangelegenheden van El-
Dtharingen zou worden belast, aan
Emissariaat een buitengewone be-
ikheid en relief verleenen.
den anderen kant zouden de vol-
Q van den commissaris zoodanig
a omschreven worden, dat zij in vol-
e mate uitgestrekt en elastisch zou-
in ten aanzien van alle nuttige doel-
De relletjes te Marseille.
aanleiding van de bloedige onge
leden, welke onlangs na afloop eener
heko bijeenkomst to Marseille heb
rats gehad, beeft de politie aldaar
aid op groote schaal ondernomen,
tonder dan 5236 personen, o.w. 2330
dolingen, werden aan een verhoor
dorpen. Ongeveer 600 werden voor-
Nasigehouden, daar zij wapenen bij
...dogen of op andere wijze inbreuk op
Ikc beDalintron hadden gemaakt.
Zweden.
Branting overleden.
B ij zonder he den ui t zijn
leven.
Naar uit Stockholm gemeld wordt, is
Hjalmar Branting, oud-minister-president
van Zweden en leider der socialistische
partij in dat land, overleden.
Karl Hjalmar Branting werd geboren in
1860. Zijn loopbaan begon in een geheelo
andere richting, dan waarin hij zich nader
hand ontwikkelde. Branting was n.l. inge
schreven als student in de astronomie; bij
was dan ook een korten tijd verbonden aan
de sterrewacht te" Stockholm. Zijn groote
belangstelling voor politieke en sociale
vraagstukken drong hem al heel spoedig in
do journalistiek en het actieve politieke
leven: bij sloot zich aan bij een groepje
sociaal-democraten. In 1886 kreeg hij do
leiding van het orgaan van deze partij,
„Socialdemokraten", dat weldra een dag
blad werd. Zijn artikelen waren scherp
en agressief. Een vervolging bleef dan ook,
niet uit: in 1888 werd hij ten gevolge van
een zijner artikelen tot een korte gevange
nisstraf veroordeeld.
In 1896 trad de overleden staatsman
voor diet eerst in den Rijksdag op, waar
van bij vijf-en-twintig jaren lid was. In
die zelfde jaren speelde bij een groote rol
in de internationale sociaal-democratische
politiek. Op alle congressen der socialisti
sche Internationale liet bij zich als afge
vaardigde-der Zwecdsche sociaal-dem. par
tij hooren, en in den zomer van 1917 was
hij Voorzitter der Nederlandscb-Scandina-
vische delegatie, die te Stockholm met de
delegaties uit de socialistische partijen van
bijna alle oorlogvoerende landen onderhan
delde, teneinde een basis voor gezamen
lijke interventie bij de verschillende regee
ringen op te stellen, ten bate van den vre
de. Deze poging mislukte echter.
Toen in 1920 het liberaal-soc.-democra
tisch ministerie-Eden viel waarin Bran
ting een korten tijd minister van financiën
is geweest werd de thans overleden
staatsman met de vorming van een mini
sterie belast; bij stelde een zuiver sociaal
democratische rogeering samen. Maar in
den herfst van 1920 moest bij reeds weer
aftreden, om in 1922 weer als premier en
minister van buitenlandsche zaken aan het
bewind te komen.
Echter kwam reeds in 1923 de conserva
tieve regeering van Trygger aan bet be
wind; na de nieuwe verkiezingen in 1924
trad wederom een socialistische regeering
onder Branting op. Eenige weken geleden
werd Branting wegens ziekte door Sardier
vervangen.
Zijn groote verdiensten in de internatio
nale vredesbeweging werden erkend door
de toekenning in 1921 van den Nobelprijs
voor den vrede, dien bij te samen met
Lange kreeg. Hij .werd herhaaldelijk door
zijn regeering afgevaardigd naar de verga
deringen van den Raad van den Volken
bond. Zoo in Juli 1920 naar Londen, in
Sept. 1920 naar Parijs, in Jub 1921 naar
Genève. Hij was ook de leider der Zwecd
sche delegatie naar de Eerste vergadering
van den Volkenbond en president van de
zesde commisise, waarin de quaesties der
ontwapening, der blokkade en der manda
ten werden behandeld.
Hongarije,
Een ev. terugkeer der Habsburgers.
Het oordeel van Betblen.
Het te Boedepaest verschijnende soc.-
dem. blad „Nepszava" meldt, dat do Hon-
gaarsche legitimisten zich tot minister
president graaf Bethlen hebben gewénd, tèn
einde zijn oordeel te vernemen ten aanzien
van een eventueelen terugkeer van hot ge
zin van ex-koning Karl naar Hongarije.
Betblen zou hebben verklaard, dat bij
daar niets tegen zou hebben, mits er geen
ernstige complicaties door zouden ont
staan.
Roemenië.
Het geschil met Duitschland.
Ge en inmenging van den V o 1 k e n-
bond gewenscht.
De Roemeensche minister van buiten
landsche zaken heeft aan den correspon
dent van de „Manchester Guardian" te
Boekarest verklaard, dat Roemenië niet
voornemens is het meeningsverscbil met
Duitschland over do bijzondere schade
loosstelling bij den Volkenbond aanbangig
te maken, daar de Duilscbe regecring vóór
zij het plan-Dawes aanvaardde de aan
spraken van Roemenië nadrukkelijk beeft
erkend. De desbetreffende documenten zul
len als bewijsmateriaal worden gepubli
ceerd.
Joego-Slavië.
Grensdorpen door bandieten geplunderd.
Twee gewapende benden, bestaande uit
verbannen Bulgaarsche elementen, zijn de
Joegoslavische grens overgestoken en heb
ben verschillende dorpen geplunderd en ge
brandschat. Een der benden werd door
Joegoslavische politie- en grenswachten in
de pan gebakt.
Rusland.
De hongersnood in Kaukasië.
In bet rapport van den vertegenwoordi
ger van de commissie van Rykof in den
Kaukasus wordt gezegd: De boeren hebben
bier hoegenaamd geen graan meer. Negen
tig percent der bevolking heeft onmiddelij-
ken steun noodig.
In de provincie Kabarda zijn in de eer
ste dagen van Februari 9 gevallen van
hongerdood voorgekomen en 14 gevallen
van zelfmoord ten gevolge van ontbering.
De voorraden, uit midden-Rusland ge
zonden, reikten slechts tot 10 Januari.
Van het werk- en melkvee is 70 pet. ver
loren gegaan. Voor de aanstaande zaai-
campagne zijn 300.000 pond zaaizaad noo
dig. Van de met winterkoren bezaaide op
pervlakte zijn 12.000 desjatien (ongeveer
13.000 II.A.) door misoogst verloren ge
gaan.
Ai'abië.
Twee fanatici.
Volgens ontvangen berichten vinden op
het oogenblik te Mekka besprekingen
plaats tusschen den Sultan van Ncdjd,
Ibn Saoed, den veroveraar van Mekka, en
den leider der opstandige Senoessi, Sidi
Ahmed.
De eerste is bekend geworden door zijn
verovering van de heilige stad, op 13 Oc
tober van bet vorige jaar^ De ander is een
niet minder fanatiek drijver, die geen an
dere begeerte koestert dan Sultan te wor
den van Noord- en Centraal-Afrika.
Na den oorlog intrigeerde hij in Klein-
Azië met Kemal pasja, waarna de Fran-
scben hem uit Syrië verbanden en de toe
gang tot Palestina Jiem werd ontzegd.
Eenigen tijd geleden verdween hij en
thans schijnt hij, door Egypte, Arabië ter
sluiks te hebben bereikt.
De speciale correspondent van de „Dai
ly Chronicle", George Ronwick, wijst er in
een artikel op, dat men in deze conferen
tie mogelijk een' samenzwering moet zien
van deze fanatici, wclko zou kunnen leiden
tot een bedreiging der groote Westersche
machten, Groot-Brittannië, Frankrijk en
Italië.
China
De ex-keizer naar Tientsin.
De Cbineesche ex-keizer heeft zich plot
seling naar Tientsin begeven.
Het Japanscbe gezantschap te Peking,
waar de ex-keizer van China na de bezet
ting van de stad door de troepen van
Feng Yu-sjiang een toevlucht had gezocht,
schrijft zijn plotseling vertrek toe aan
dreigende artikelen in de Cbineesche pers
en gelooft, dat de keizer van plan is in
Tientsin te blijven.
BIHMEMLAHP
TWEEDE KAMER.
Overzicht.
In ue Jachtwet 1923 zijn eenige noodig
gebleken wijzigingen zonder tegenkanting
goedgekeurd. Een poging van m r. Van
Sasse van Ysselt (R. K.) om het
zoeken of rapen van eieren van kemp
hanen, wulpen, scholeksters, grutto's,
tureluurs.» meerkoeten en waterhoentjes
afhankelijk te stellen van de goed
keuring van eigenaar of rechthebbende,
is mislukt, nadat do minister van
Landbouw uiteengezet bad, dat dit in strijd
zou zijn met de conventie van Parijs van
1902 pour la protection des oiseaux utiles
a l'agriculture.
Hierna beeft do heer Wei tkamp
(Chr. H.) een interpellatie gehouden over
den toestand in de Drentsche en Overijsel-
sche venen.
Ofschoon Minister Ruys de Bee-
renbrouck zijn best had gedaan, om
een zoo volledig mogelijk beeld te geven
van betgeen de Regeering deed en zal
doen, was interpellant allerminst tevreden
gestéld. De beer Weitkamp vond, dat
Z.Exc. zich te veel op de vlakte bad ge
houden. „Het kan gaan mezen, maar het
kan ook wel gaan dooien", vond de afge
vaardigde. En bij diende een motie in,
waarbij de Kamer zou uitspreken, dat liet
in hooge male gewenscht is. dat van Re-
geeringswegè al het mogelijke wordt ge
daan, om den moeilijken toestand, waarin
de turfindustrie verkeert, te verzachten.
't Was een zeer tamme motie, waarmede
iedereen het wel eens kan zijn!
Er mengden zich nog meer sprekers in
het debat.
Mevrouw De VriesBruins kon de So
ciaal-democratische spijtigheid, over de
omstandigheid, dat de heer Weitkamp de
veen-interpellatie aan de S. D. A. P. had
afgesnoo.pt, niet geheel verkroppen.
Heden vergadert de Kamer in de sec
ties: o.a. de nieuwe belastingontwerpen;
subsidie Olympische spelen; wijziging
[Dienstplichtwet; militaire pensioenwetten
en vervallen strafrechtelijke sanctie op de
naleving van den stemplicht.
Jhr. De Jonge herdacht.
Een bul de in do Eerste Kamer.
De Eerste Kamer kwam gisteravond bij
een, onder voorziterscbap van Baron van
Voorst tot Voorst. Bij do ingekomen stuk
ken was een kennisgeving van mevr. do
wed. de Jonge, behelzende het overlijden
van haar echtgenoot jhr. W. G. de Jonge,
lid dor Eerste Kamer.
Naar aanleiding hiervan hield de voor-
ziter een rede, waarin bij in bet kort den
levensloop van bet overleden Kamerlid na
ging, zijn lidmaatschap der Tweede Kamer
memoreerende, en er op wijzende, boe hij
in 1923 zijn intrede in de Eerste Kamer
deed.
Met veel aandacht werd bier steeds
naar zijn redevoeringen geluisterd. Met
nauwgezetheid kweet bij zich van zijn taak.
Jhr. do Jonge, zoo besloot de spreker, was
een vriendelijk mensch, wij zullen hem
niet spoedig vergeten.
Na afloop dezer rede, die staande door
de leden werd aangeboord, klonken teeke
nen van instemming.
De vergadering werd vervolgens tot
hedenmorgen 11 uur verdaagd.
Koninklijke Besluiten.
Burgemeester
Bij Kon. besluit is benoemd tot burge
meester te Oirschot jhr'. mr. G. II M. J.
J. van Nispen lot Scvenaer.
Vragen van Kamerleden.
V e r v o 1 g o n d e r w ij s.
De heer Surlng, Ld van de Tweede Ka
mer, heeft aan den minister van onder
wijs, kunsten en Avetenschappen de volgen
de vraag gesteld:
Is de minister gozien liet arrest van
den Hoogen Raad, d.d. 22 Januari 1925, in
zake de aanspraak, die liet hoofd van een
cursus voor vervolgonderwijs krachtens
het Bezoldiigingsbeslir t 1920 had op een
belooning a's zoodanig, indien aan dien
cursus door nicer dan één onderwijzer go-
lijkLjdig onderwijs werd gegeven bereid
(e bevorderen, dat maatregelen worden ge
troffen, waardoor aan hoofden van zoo
danige cursussen, wien op grond van 'n
onjuiste interpretatie van bet woord „ge
lijktijdig" de beloon'ng als zoodanig in de
jaren 1921, 1922 en 1923 is onthouden,
alsnog de hun to-komende gelden suTcn
worden uitgekeerd?
In het Bkakerbedrijf.
De arbeidsregeling.
In een te 's-Gravenhago gehouden hij-
eenkomst van de landelijke besturen der
bakkerspatroonsvereenigingen en dio der
gezellenbonden deelden do vertegenwoor
digers der werkgevers mede, dat er tus
schen de besturen der patroonsorganisa
ties uit de steden Amsterdam, Den Haag
en Rotterdam overeenstemming bereikt is
om de bestaande door alle partijen aan
vaarde arbeidsregeling voor 's-Gravenhage
ook in Amsterdam en Rotterdam toe
passelijk te verklaren Daardoor zou in
die plaatsen uniformiteit b^i\kt worden
wat betreft de arbeidsvoorwaarden, welke
alsdan o.a als volgt zouden zijn:
Meesterknecht-over.ist over 4 of minder
gezellen f 37.
Ovenisten 37.
Deegmakers 3G
Voormannen 35.
Koek- en Banketbakkers, e^ rogge
broodbakkers 34.-r-
Minimum garantieloon voor brood
bezorgers in volledigen dienst 34.
Bakkersgezellen van 17 t/m 19 jaar,
die ten minste 2 jaar bij bet bak
kersvak zijn f 11.0018.50
Bakkersgezellen van 20 jaar 21.50
Bakkersgezellen van 21 jaar ,i 25.
Bakkersgezellen van 22 jaar 28.50
Bakkersgezellen van 22i jaar 31.
Iedere in vasten en volledigen dienst
zijnde arbeider heeft boven en behalve
hierboven vastgestelde loonen voor ieder
bij hem inwonend wettig of natuurlijk er
kend kind beneden den leeftijd van 14 jaart
aanvangende met het derde kind, recht op
een toeslag van een gulden per week.
Ieder arbeider, die op 1 Januari in vas
ten en volledigen dienst eener onderne
ming is, heeft in dat jaar recht op zes
achtereenvolgende vacantieaagen, met be
houd van loon, ler<vijl de arbeiders, die,
hoewel op 1 Januari in vasten en in vol
ledigen dienst zijnde, slechts een gedeelte
van het kalenderjaar in dienst blijven,
voor iedere volle maand diensttijd een hal
ve dag vacantie gegeven zal worden
Iedere arbeider zal, indien hij door ziek
te verhinderd is zijn werkzaamheden le
vervullen, gedurende een termijn van 13
weken een uitkeeriug gegeven worden van
3/4 van zijn weekloon Deze termijn kan
tot 20 weken worden uitgebreid.
Binnen eenige weken zullen partijen op
nieuw bijeenkomen, waarin zal worden
medegedeeld of deze voorstellen zullen
worden aanvaard.
HET VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
De betrekkingen tusschen Frankrijk cn
het Vaticaan.
Branting overleden.
Roemenië wenscht het geschil met
Duitschland niet aan den Volkenbond voor
te leggen.
De hongersnood in Kaukasië.
BINNENLAND.
Een vergadering van het bestuur van
den Algemeenen Bond van R.-K. Rijkskies-
kringorganisaties (2de blad).
De heer W. J. F. Juten heeft ontslag ge
nomen a!s lid van de Tweede Kamer.
Het 0. M. bij de Haagsche Rechtbank
ccr.cludeert tot toewijzing der vordering
van een officier inzake diens op non-acti
viteitsstelling (Rechtzaken).
Verlaging van den melkprijs. (Land- en
Tuinbouw).
Zware aardschokken in Belgisch en Ne-
derlandsch Limburg (Gemengde Berichten)
De Limburgsche Mijn-industrie.
Verlaging van de vracht
prijzen der Ned. Spoorwegen.
Naar het „Limb. Dagblad" uit zeer goe*
do bron verneemI, zul'en tengevolge van
een ingrijpen van den Min'stor, de vracht
prijzen der Ned. Spoorwegen voor hel
vervoer der Limburgsche steenkolen tol een
normaal peil worden verlaagd.
Op 68-jar'gen leeftijd overleed 'o
Amersfoort ra een kortstondige ziokle Jg
heer J. Bolk, notaris aldaar.
KERKNIEUWS
Pdgr. Dr. J. 3lav Smit
Bezoek _aan ons land
Naar het „Gentr." 'verneemt, zal Mgr.
Dr. Jan Olav Smit, Apostolisch Vicaris van
Noorwegen en Spitsbergen, op het feest van
O. H. Hemelvaart te Rome zijn, waarna
Mon seigneur ook Nederland zal bezoeken.
RECHTZAKEH
Is de op, ïicn-activiteit-stelling
rechtmatig?
De v o r de r in g tol betaling
van hel volle salaris
De oficier van Justitie hij de Haagse h p
rechtbank concludeerde, aangezien er z.i.
geen sprake kan zijn van een geheelo of ge
deeltelijke ontbinding van hel leger, lot
toewijzing van de vordering door een ufli-
cier ingesteld wegens zijn op non-activiteit-
stelling. De betrokken officier achtte zijn op
non-activiteitstelling onrechtmatig en vor
derde van den staat do uitbetaling van zijn
vroeger genoten salaris.
De uitspraak werd bepaald op 31 Maart
aanslaande.
LAND- EK3 TÜBjHBOUW
Bond v. Melkveehouders in Zuid-Holland
AI eikprijsverlagingen van 1 ct.
op 25 F e b r. en 9 M r t.
Do Bond van Melkveerhouders in Zuid-
Holland hield gisteren te Rotterdam een
algemeen© vergadering.
De voorzatter, de lieer A. N. Vaandrager,
hield oen korte inleiding, waarin bij een.
terugblik wierp in bet afgcloopen jaar
Voor onze organisatie, aldus spr was het
afjgeloopen jaar niet ongunstig. Een verge-
l'ijk van 1 Januari 1924 met 1 Januari
1925 geeft een stijging te zien van tien
afdeelingen en 500 leden. Het aantal
melkkoeien van de leden was op 1 Ja
nuari j.l. de 28.000 overschreden. Ook het
jaar, dat thans achter ons ligt. gaf voor
de melkveehouderij geen bevredigende re
sultaten. Dit komt geenszins door te lage
melk- en zuivejprijzen, maar wordt ver
oorzaakt door' abnormaal hooge en nog
steeds stijgende productie-kosten.
Aan de orde was do besprek ng van den
melkprijs. De voorzitter deelde mede, dat
de melkhandel wenschle le komen lot een
melkprijsverlaging van twee cent rnet in
gang van 25 Februari. Het hoofdbestuur
kon zich hiermee echter niet vereenigen.
Na langdurige besprekingen gingen beide
partijen ermee accoord een melkprijs-ver-,
laging van 1 cent in to voeren per 25 Fe-<
bruari en een tweeden cent per 9 Maart.
De voorzitter zeide ervan overtuigd te
zijn, dat do positie van poeder- en con-
densfabrikanten den gebecien w'nler allee
behalve bevredigend ia geweest. Daarom ia
