ZATERDAG 21 FEBRUARI 1925 16e Jaargang. ZATERDAG 21 FEBRUARI 1925 No. 4875 9e Séicbelie 0ou/fca/nt j0 ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling foor Leiden 19 cent per week i 2.50 per kwartaal, ii onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal, ranco per pose t 2.95 per kwartaal. Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver- t ijaar tegen betaMng van 50 ct. per kwartaal, bij voor- —itbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd ondagsblad 9 'jt. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen II. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II 1*™ I it numme j nummer bestaat uit vier laden, waaronder het Geil* patrcerd Zondagsblad. De politieke actie. foo langzamerhand is het werk der irloopige candidaatstelling voor de eedo Kamer geëindigd, dan gaan de leden dor Ktescvereeni- stcmnien voor de definitieve lijsten; zullen zij gaan beslissen, hoe de offi- d Katholieke candidatenlijst er. uit •zien. Eu dat stemmen zal geschieden aan de ,nd van het ..politiek advies', met het ij Eet, Advi serend College gegeven ad- als lè'ddraad. ch men misdoet geenszins als men, eerl'jko en weloverwogen overtuiging- j adelend, tracht in dat poliliek advies jzi'ging ie brengen, door oen niet-gead- 1(1 eerde candidaat lussöben de nitver- icuen, do geadviseerden to schuiven. Ijlt n het rapport Bongaorts, vo'gen-s het- Ik len slotte ons kiesreglement is li aangesteld, wordt uitdrukkelijk vastge- I, dat do ..vrije" Candida len, n.l. de jd'idaten, d;e naast het politiek advies niet mogen worden beschouwd een soort oppositie-candidaten. Aan eu moet ook loyaal een kans worden leven. j, als dan zoo, op democratische wijze, e ofrcieele katholieke candidatenlijst imengcstcld. dan gaan-wij do stembus eraoct, met vertrouwen cn met gecst- ITI iaii gaan we onze actie ontplooien ir: Roomsch en nummer één. Maar voor die actie i.s ge'd noodig. Wii cn er dezo week al 'n keer op en w:j orden aan om ook (evenals de S. D. P.) verkiczingsfondsen te vormen. En is de vorming van zidke verkiezinrrs- json door speciaal daartoe gedurende igon ti'd in termijnen gevraagde bc- wel een der moest practische mid- ii, zoo streven we, om de kiezers tot hverkmg te bewegen, lij hebben gisterenavond ter vergade- de Lêddsclio Kiesvercemging tiomen. dat de financieolc toestand vereenig'ng niet gunstig kan ayot- genoemd. Welnu, dat men dan hier ter o iraclite een verkiezingsfonds te men; dat men do loeien der ppesyerceu. 'fgo., K'th le verplichten, om ige- oen zekeren tijd, ayekelijks of mdehiks, een Irjdrago te geven voor verkiezingsfonds. en- igi i»> O Y! g ord« lo Volkenbond. De Volkenbcndsraad. De agenda voor de a s. bijeenkomst, a.s. vergadering van den Volkenbond ion der belanrijkste der tot dusver ge- vergaderingen worden. De kwestie de uitwijzing van den Griekschen pa rch zal ten gevolge van een oplossing van het programma verdwijnen, c zoo juist gepubliceerde voorloopige ïfj ida van de vergadering, welke zal Is hebben onder presidium van het clsche lid van den Volkenbondsraad, een vermoedelijk Chamberlain zijn bevat in de eerste plaats liet proto- 'an Genèvc. Besprekingen daaromtrent echter waiivschijnlijlc tot de in Sep- J>er plaatshebbende vergadering van Volkenbond uitgesteld, worden. Men 5| acht daaromtrent niettemin belang- verklaringen van de Engelsche en asche gedelegeerden alsmede van die laf Japan en italic. atreffencle de kwestie van dc militaire van den Volkenbond in Duitsch- Oostenrijk, Bulgarije en Hongarije. it de agenda vier punten, waaronder ^■elangrijke kivestie of de besluiten om- de rapporten der controlc-cómmissk nalgemeene dan wel bij meerderheid stemmen moeten worden genomen, en westie van de demilitariseering van lijnzone. jjg 'e sancering van Oostenrijk en Honga- «m 2a| aan de hand van de rapporten der commissie eveneens ter sprako In. 1 kiveslic van het Saargebied zal bij cbatten een belangrijke plaats inne- g L dertiende punt op de agenda staal dc tusschcn Danzig en Polen, terwijl ;de brievenkwestie op de agenda staal. Is 18e punt staat dp de agenda het me- •ndum van Duitschland aan den Vol- °®d, doch het wordt niet zeer waar- Wijk geacht, dat dit punt aanleiding teven tot uitvoerige debatten, tc meer ln zako de opgeworpen kwestie ora- W.de uitlegging van het Volkcnbopds- *nict de raad maar slechts dc gèheolo ph°nd 'competent is. Het is zoo good °ker dat de ATolkenbondsraatl eenig [°°rd aan do Duitsche regeering zal pc zenden, waarvan natuurlijk de toetreding van Duitschland tot den Volkenbond zal afhangen. Ten slotte staan cr nog enkele interne aangelegenheden op de agena, waaronder de bouw van een nieuw vergaderingsge bouw, terwijl ook nog de kwestie van dc particuliere wapenindustrie zal worden be sproken. De a.s. vergadering van den Volken bondsraad is niet alleen een der belang rijkste doch zal tevens een der langste ver gaderingen zijn. Men neemt aan, dat de vergaderingen zijn. Men neemt aan, dat de vergadering ongeveer twee weken zal du ren. Duitschland. MARX WEER TEN VAL GEBRACHT. Een kortstondig kabinet. Stemming over de regcerings- verklaring. In den Pruisischen Landdag is gisteren het nauwelijks tot stand gebrachte kabinet- Ma rx met 221 stemmen der rechtsclie par tijen» en de communisten tegen 218 stem men van het Centrum, de sociaal-democra ten en dc democraten ten vol gebracht. De beslissend^ stemming was dij over de verklaring, waarmede de voormalige Rijkskanselier Marx zijn kabinet aan den Landdag had voorgesteld. Onmiddellijk te voren hadden in de zittingszaal storm achtige tooneelcn plaats gehad, toen de so- eïa^l-democratis.he afgevaardigde Heil- mann *de sprckerslribune besteeg om de aanvallen der ree.' '.sehe >arlijen in ver hand met het Barmat-schandaal af lo we ren. Heilmann die zitting had in de raden van toezicht van verschillende Barmal-on- dernemingen, h I Barmat reeds in de com missie van onderzoek, uit den Pruisischen Landdag als ziin vriend verdedigd en de rechtsclie partijen ontvingen hem gister met 'n oorverdoovend kabaal zoodat 't Hoilman onmogelijk was, zich verstaanbaar te ma ken. Vijf minuien lang trachtte do voorzit ter tevergeefs do rust te doen terugkeeren, waarna de zitting moest worden geschorst. Toen Heilmann na de heropening een half um later weaerom net woord kreeg, ging hij tot het offensief over. Hij. hield den Deutsch-Völkisehen voor, dat" de Di- rektor Grülznor, die aan het hoofd had ge staan van de gefailleerde bank der Deutsch Völkischen, wegens 2000 gevallen van be drog door den officier van justitie wordt vervolgd. Aan de DuitscheVolkspartij vroeg hij, of haar leider Stresemann niet van den bekenden spiritus-smokkelaar Webcr belangrijke sommen had gekregen voor partij-doeleinden. Stresemann is vol gens Heilmann ook niet in staat, zijne be trekkingen met den naar het buitenland gevluchten directeur der Depositen und Handelsbank A. G. le rechtvaardigen. Ook de Russische gezant te Berlijn heeft er over geklaagd, dat personen door den minister van Buitenlandsche Zaken wor den aanbevolen, die woekerzaken met Rusland trachten tc drijven. De rechtsclie partyen kunnen op deze aantijgingen1 niets anders antwoorden, dan dat men liet re sultaat van het gerechtelijk onderzoek moet afwachten. Daarna volgde de stemming, waarbij de. regeeringspartijen in de minderheid ble ven. Eenigo hunner afgevaardigden waren ziek, terwijl twee Centrumafgevaardigden niet aan de stemming deelnamen. Do Centrunisfractie besloot daarop met alge- meene stemmen, Aan deze beide afgevaar digden die op den rechtervleugel der par tij slaan te verlangen, dal zij hun man daat neer zullen leggen. Verder heeft de fractie besloten aan de tot dusver gevolg de politiek vast te houden cn Marx bij de nieuwe verkiezingen voor 'n Pruisischen ininister-president opnieuw candidaat .to stellen. Marx heeft zich bereid verklaard, bij deze verkiezing opnieuw een candida- tuur te aanvaarden. Ook de andere coalilje partijen, Avaarop het ten val gebrachte ka- binet-Marx steunde, hebben besloten hem opnieuw tot minister-president (e verkie zen. Waarschijnlijk zal de verkiezing op 4 of 5 Maart a.s. plaats vinden. Bij de rechtsclie partijen is men over tuigd, dat binnenkort nieuwe algemeene verkiezingen zullen plaats vinden. De democratische fractie liceft eveneens een zitting gehouden en besloten, een op roep aan do kiezers to richten, waarin dc crisis in Pruisen aan de houding der Duit sche Volkspartij Avordt toegeschreven. Do oproep sluit met do verklaring, dat dc de mocratische fractie van den Pruischen Landdag vast besloten is, met allo kracht vast te houden aan hare tot dusver gevoer de. politiek on .uil nationale overwegingen den overgang van Pruisische administratie in reactiouajro handen le Avillen voorko men. De Lusltania. Uit Washington wordt genu-'d: De arbi ters van de gemengde Duit-sch-Ameri kaan schc comnvssio inzake de vorderin gen van Amerikaansche burgers. d:e af hankelijk of aanlcomeltegen zijn van Brit- sehe onderdanen, die door het in den grond horen van de „Lusi.lania" den dood hebben gevonden, heeft beslist, dat Duitschland' verplicht is', schadeloosstel ling te geven. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone adverlentiën 30 cent per regel. Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. u Kleine adverlentiën, van ten hoogste 30 woorden, waaria betrekkingen worden aangeboden- of gevraagd, huur en ver huur, koop en verkoop 10.50. Frankrijk. Caillaux' wederoptreden. G e av e 1 d i g c geestdrift. Een feestmaaltijd, welke Caillaux' aan hangers don oud-minvster-presdent heb ben aangeboden, en waarbij deze zijn eer ste politieke rede liceft gehouden, is een grooto triomf voor hem geAvorden. Men noemde .hem de aanstaande Fransche pre mier. op wien men als een redder wachtte. Vooral als redder op het gebied der finan ciën, waarover Caillaux inderdaad in zijn rede veel gesproken heeft. Aan het einde van den maaltijd droeg men Caillaux in triomf naar zijn auto. Enger and. Het vrouwenkiesrecht. Hel Labou r v o o' r s-t el v e r av o r p e n. In het Lagerhuis hadden, gisteren de debatten plaats over liet door de Labour- parlv ingediende voorstel, om aan vrou wen Aan 21 jaar liet kiesrecht voor liet parlement te verleen en op dezelfde 'voor waarden als voor mannen gelden. Op het oogenblik kan de meerderheid der. vrouwen het kiesrecht verkrijgen op 30- jarigen leeftijd. De nrnister van Binnen- landsc-he Zaken Joynsoli Hicks verklaar de, dat de regeering het voorstel der La- bour-partv niet kon aanvaarden op grond dat het vraagstuk een veel' nauwkeuriger onderzoek vere'scht. De regeering zou harerzijds gedurende de levensperiode van dit par'ement een Avetsonhverp indienen Ier nakoming van haar beloften aan vrouwelijke kiezers ge daan, om aan mannen-en vrouwen gelijke rechten le geven. Hel voorstel der Labour- par ly we-rd yeriTOrpen met 220 legen 153 stemmen. Bulgarije. De politekc moorden. 150 Politieke moorden in een verneemt, is in, Bulgarije een ernst:ge po litieke crisis uitgebroken, zoodat een ge welddadige omverwerping van de regeo- ring-Zanhoff elk oogenh'ik verwacht wordt Bovendien zijn de relaltes tusschcn koning Boris en zijn ministers zoodan'g gespannen, dat een breuk onvernvjdelijk schijnt. De algemeen,e overtuiging in goed inge lichte kringen te Belgrado is, dat öf het huidige miirsterie óf de koning ten onder zal gaan in den storm, welke over het land dreigt los to breken. In de laatste maand zijn volgens de of- ficeele gegevens in Bulgarije 1-50 polil'okc moorden en 163 andere moorden begaan. In de kamer deelde de minister van bin- nenlandsclic zaken mede, dat de bedrij vers der aanslagen en moorden van den laalsten tijd alten onder de agrarische communisten (e zooken zijn, een partij, welke' uit terroristische communisten cn extremist'sehe boeren is samengesteld en die systematisch door aans'agen allo lei— dnde persoonlijkheden uit den weg pogen te ruimen. Do regeorinig heeft tegenmaat regelen getroffen. Naar gemeld wordt hebben de autoritei ten een geheime communistische organisa tie ontdekt. Ave'-ke talrijke loden in de stad en de omliggende dorpen heeft. Ongeveer 30 personen zijn gearresteerd. Polen. Duitsche spiomiage. Men me'dt irt Warschau: De ontdekking van een uilgebre:de spionnago ten gunste van Duitschland heeft hier groot opzien gebaard. Reeds langen tijd werd de Russische graaf Toll door de politie nagegaan, Avijl hij hier een huitengCAvoon verkw'slend leven leidde. Toen men eindelijk lol huószoeking bij hem overging, Averd zeer bezwarend materiaal gevonden, waaruit bleek, dat de graaf, die tevens vice-president van de Russische monarchistische organisatie in Polen was, aan het hoofd van een Duilschen spionna- gedienst in Polen stond. Hierop volgde zijn arrestatie. Graaft" Toll was- vóór den oorlog adju dant in buitengewonen dienst van den Russischen gouverneur-generaal in War schau, Station, en is van ouden Russhschen adel. Zijn grootvader kreeg dc-n titel van graaf voor zijn onderdrukking van den Poo'schen opstand in 1831. In verhand met dezen spionnagcd'enst werden nog gearresteerd de Russische vorst Awalof, baron Triëzenhausen, de zoon van den vroede ren directeur der Rus sische staatsbank, alsmede een'go officie ren van het oude Russische leger onder Dcnikin. Estland. ^Russisch bommend "pol or.ltUkl. Volgens berichten uit Reval is op een buitengoed nabij het Peipusmcer een wa pen depot gevonden, bevattende 132 hom men van Russisch systeem. Boeren ontdekten toevallig (lezen voor raad, welke eerst kort geleden moet zijn verborgen. Amerika. De ontwapeningsconferentie. Samenwerking met Engeland. Do politieke medewerker van de „Daily Mail" verneemt, dat de Britsche regeering besloten heeft, met do Vereenigde Staten samen te werken, teneinde een nieuwe in ternationale ontwapenings-conferentie bij een te roepen. Chamberlain zou Kellogg, den nieuwen staatsecretaris gezegd hebben, dat hij be reid zou zijn, dezen zomer ziük een confe rentie bij te wonen, indien overeenstem ming kan worden bereikt met de andere groote mogendheden. De conferentie zal zich waarschijnlijk niet met legerbeperking bezig houden,doch uitsluitend met vermindering van den aan- bouw voor de marine, in het bijzonder van kruisers en duikbooten. De bijeenroeping eëner conferentie dooi de Vereenigde Staten is ook afhankelijk daarvan, dat de andere mogendheden het wat de groote lijnen betreft van tevoren eens zijn over dc voorgestelde beperkingen cn de moeilijkheid doet zich voor, dat Frankrijk niet geneigd is, tot een vermin dering zijner maritieme bewapening, voor al wat de duikbooten aangaat. Volgens een telegram uit Tokio )sou Ja pan in beginsel avpI tot verdere beperking an bewapening bereid zijn, docli liet zal tiet deelnemen aan c-en conferentie, waar op de gedelegeerden van andere mogend heden mochten pogen, speciaal op verdedi gingsmiddelen, waarvan Japan's veiligheid afhangt, beperking in te voeren. Het zal niet toestemmen in een beperking van het .aantal of van de grootte van duikbooten cn torpedojagers. Japan's verdediging steunt hoofdzakelijk op duikbooten, welke onwel niet van offensieve waarde zijn in den Grooïen Oceaan Het besluit van Chamberlain en Kellog was gegrond op onlangs gehouden bespre kingen over de oorïogrschuldcn, ivaaraan Engeland, Frankrijk en de Vereenigde Sta ten deelnamen. HET VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. De agenda van de a.s. vergadering van den Volkenbondsraad. Marx in den Pruisischen Landdag weer ten val gebracht. Het vrouwenkiesrecht-ontwerp in het Engelsche Lagerhuis verworpen. De politieke moorden in Bulgarije. De nieuwe Amerikaansche ontwape-< ningsconferentie. BINNENLAND. Het Centraal Bureau der K.S.A. tc Lei den overweegt de oprichting van een Ned. R.-K. Radio-Vereeniging. De indiening van een wetsontwerp tot re geling van het middelbaar en lager land bouwonderwijs is spoedig te verwachten. OMGEVING. Overleden is de Zeereerw. heer H. Bak ker, Pastoor te Langeraar. TWEEDE KAMER. Overzicht. Vier (lagen lang hebben wij nu algemee-- ne beschouwingen-gehoord over het ont werp, dat het Indische rcgceringsregloment moet maken tot ec-n wet op de Staatsinrich ting van Nederlandsch-Indië; Dc Minister beeft geantwoord op de critische opmerkin gen uit zeer verschillende hoeken van (lc Kamer gemaakt. En er is gerepliceerd Men zal do volgende week aan de behan deling tier artikelen kunnen beginnen. Naar alle waarschijnlijkheid zullen die en de daarop ingediende amendementen nieuwe principieele discussies uitlokken. TEGEN OLYMPIADE-SUBSIDIE. Een pretest van Chr. Sportverenigingen. Hot bestuur van de Christ. Ver. van leer krachten bij het Cyninast iek-onderwijs in Nederland heeft, naar aanleiding van de plannen der Regcering inzake.suhsidieering van hol Comité ter voorbereiding der Olym pische spelen in 1H28. een motie aangeno men. Avaarin hel als zijn oordeel uitspreekt, ..(lat do Olympiade met lïaar op de spits ge dreven mensch- en stof verheerlijking, ge acht moot worden in strijd te zijn met hot Christel Lik karakter dor natie, en als zoo danig uit ons volksleven dient geweert te Avorden." Hot bestuur „protesteert met kracht te gen het voornomen om staatsgelden A'oor dit doel beschikbaar te stellen." CENTRAAL BUREAU K. S. A. Ned. R.-K. Radio-Vereeniging. Men verzoekt ons opname van hot vol gende: Het Centraal Bureau der K.S.A. te Lei den (Stoenschuur 17) meent niet langer te mogen Aveersiaan aan den van vele zijden uilgeoefcnden drang, en het initiatief le moeten nemen tot oprichting eener Katho lieke Radio-Voreeniging. Naar schatting zijn er in Nederland reeds ruim 20.000 ra dio-luisteraars, en het bleek, dat ook in België de uitzendingen b.v. van do ÏÏ.D.O. te Hilversum aandachtig worden gevolgd. Verleden week hebben duizenden, ook Ka tholieken, geluisterd naar de rede van ds. Aran IIoogenhuyzG over Carlyle, en verle den Zondag hebben een zeker niet gerin ger aantal (len kerkdienst in (le Hervorm de kerk van Hilversum, met de preek van "ds. van Leeuwen, afgeluisterd. Dat is niet (e Voorkomen. Doch het lijkt gewenscht, dat ook de Katholieken over oenc combinatie kunnen beschikken, welke ook Katholieke sprekers aan het woord doet komen en Ka tholieke kerkmuziek, enz. ten gehoore doet brengen. Waartoe een geslaagde poging tot vereeniging van alle Katholieke luisteraars in do toekomst nog zal kunnen leiden, is nog niet te voorzien; doch het schijnt een terrein A-an ongekende mogelijkheden te plaatselijke pogingen gedaan tot oprichting iener R.-K. Radio-Vereeniging, en wellicht is reeds elders een of ander initiatief ge- •n, hetwelk tot heden onbekend bleef. Niet om deze mannen in de wielen te rij den, maar" in de overtuiging, dat alleen een algehcele concentratie van 'onze krachten tot oen bevredigend resultaat kan leiden, tracht, het Centraal Bureau der K. S.A. tot eene.volkomen samenwerking to geraken. Het roept daarom alle 'radio- rienden op, om, door toezending van luin naamkaartje te getuigen van hunne in stemming, en noodigt degenen, die wellicht reeds iets doden voor het tot .stand komen eener R.-K. Radio-Vereeniging, uit, daar- an kennis te willen geven, opdat d o or overleg ceue zoo uitgebreid mogelijke organisatie wortlo opgericht. Diït is ahso- /•üfè TOW.vr'Hft.ï'irn:!.®-' lelijke kan wedijveren. Degenen, die het Centraal Bureau tot dit initiatief bewogen,* wezen erop, Avat wij. Katholieken, to hoo- ren en te genieten kunnen geven aan de duizenden luisteraars, b.v. op hot gebied aran kerkelijke kunst, door optreden van zoo velen onzer uitmuntende sprekers, enz. Ondat do ondernomen formatie een snel verloop kunne hebben, wordt men ver zocht spoedig eventueele instemming te be tuigen aan liet adn van I Centraal IJu-. reau. Voor de Vaiicaansche Bibliotheek. Met het oog op de c v. zending hoeken tot aanvulling van do afdeeling „Holland" der Vaiicaansche cónsultaliebihliotheelc le Lo me verzoekt het Centraal Bureau voor tie K.S.A. te Leiden dringend om toezonding van jaargangen van Studiën, De Katholiek, Het Gildeboek en Nod. historische werken en tijdschriften. Middelbaar en Lager Landbouwonderwijs. Spoedige indiening van het wetsontwerp. In de M. v. A. op het voorloopig ver slag van de Eerste Kamer in zake dc Land- bouw-begrooling wordt door don Minister meegedeeld, dat in verband met het sta dium van voorbereiding, waarin do omwer king van liet wetsontwerp lot regeling van het middelbaar en lager landbouwonder wijs thans verkeert, mag worden verwabht, dat bedoeld wetsontwerp nog tijdens (iozo zitting der Staten Generaal zal worden in gediend. Ziekte- en Ongevallenwet 1925. Commissie van voorbereiding. Do commissie van voorbereiding, in wel ker handen do Ziekte- cn Ongevallenwet 1925 is gesteld, hoeft, naar de voorzitter in do lieden gehouden zitting dor Tweede Kamer mcedeeld,?, tot voorz tter aange wezen Mgr. Dr. Nolens en tot onder-voor zitter Mr. Rutgers. Aankoop ambtswoning minister Buitenl. Zaken. Ingediend is hot reeds -aangekondigde wetsontwerp inzake (len aankoop van een villa voor ambtswoning van (len min:, ter van Buitenlandsche Zaken; aangevraagd AA^rdt f 500.000. Uit de Kleedïngindiistric. Het conflict. Omtrent het conflict in de kleedinfindiis- strio kan nog meegedeeld Avorden, dal do uitsluiting zich uitstrekt over 20 firma s te "s-Gravcnhage. Een 300-tal werklieden zijn er bij betrokken. Ook de maatconfeetic-zaken hebben hun werklieden opgezegd. Gisterenmiddag is hot definitieve hisluit van den Christel ijken Bond gevallen. Deze hond handhaaft haar advies, aan de leden gegeven om de collectieve arbeuls-t overeenkomst te aanvaarden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1925 | | pagina 1