MAANDAG 16 FEBRUARI 1925
No, 4870
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
\qq Jaargang.
e£cicbclve0ou/ta4it
ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal,
onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal.
Mto per post 2-95 per kwartaal.
geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
ghaar tegen betaifng van 50 ct. per kwartaal, bij voor-
'betaling. Afzonderlijke numaners 5 ct., met Geïllustreerd
ndaesblad 9 X
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen i.
TEL. INT, ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 n POSTBUS No. II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentlön 30 cent per regel.
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het
dubbele van het tarief berekend. s
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waaria
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver
huur, koop en verkoop IÓ.50.
jt nummer bestaat uit twee
leden.
Een belangrijk regeeringssubsidie
Ia „Dc Nieuwe Eeuw" lezen we in het
arbo'èk van Vinum Cos:
Het Nederlandsch Olympisch Comité
rjlvt een regeeringssubsidie van een
gulden. Een breed gebaar,, dat
sportkringen gewaardeerd zal worden,
it er zeil over denk, zeg ik niet. Al-
m meen ik me te herinneren, dat er in
tlmschappelijke kringen erg geklaagd
ordt [I° bezuinigingen, die bet on-
raoek en de studie ernstig belemmeren,
iiusschen geef ik onmiddellijk toe, dat
i vergelijking niet opgaat. Wetenschap
geen sport."
't Is scherp gezegd!
En: tè scherp?
Ilfij willen ons oordeel opschorten tot-
Kit de regeering meerdere gegevens beeft
fcrstrekt ter verdediging van haar voor-
Bet
Ine memorie van toelichting bij het voor-
I»1 heeft ons nog niet kunnen over-
Epen vari de wenschelijkheid, om i n
Isren tijd zulk een subsidie voor
L internationale sportdemon-
Ijratie te verstrekken.
I Tip) het Nederlandsch Olympisch Comi-
fieen regeerings-subsidie van een miilioen
Men krijg 1 Hikt ons intusschen nog
rl wat Ie positief gezegd. Van de Tweede
inner zijn we vooralsnog in deze met
eker.
BÜBTENLAK3D
België.
Oorlogsherinnering,
Naar uit Brussel gemeld wordt, beeft
iea in de kelders van het Brusselsch
inpantonairc-museum verschillende kis-
«d ontdekt, die beelden, schrijnen en an
tra kunstvoorwerpen bevatten van de tij
lens den oorlog vernielde Sint Martinus'
athedraal van Yperen en de kerk van
oo. Ook het kostbaar reliekschrijn van
liol Martinus werd teruggevonden.
Duitschland.
De schandaal-zaken.
Rijkscommissie van
Onderzoe k.-
Do commissie van onderzoek van den
jfcsdag is thans krachtig begonnen met
iet onderzoek naar de financieele schan-
alen. Een voorstel, om met de Barmat-
agelogénheid te beginnen stuitte op te-
estand van de Duitsch nationalen, die
ïide, dat men toch steeds weer op den
Doden ambtenaar Kruger van het bureau
an den rijkspresident terecht kwam.
Het plan bestaat, om rijkspresident
bert als getuige te hooien.
Naar de officieele Pruisische persdienst
irneemt, is op last van den officier van
stitie de instructie geopend tegen den
gevaardigde Hegemann, wegens aanspo-..
tot ontrouw en bedrog ten nadeele
au 's rijks posterijen en tegen de advo-
ten Werthauer en Engelbert wegens ge-
«nschappolijk gepleegd bedrog.
d sociaal-democraten willen
„zuivering der par lij",
k den boezem van de Duitsche sociaal-
mocratische partij gaan stemmen op
aar een radicale afrekening met alle le-
fu, die door de Barmat-affairo zijn ge-
mpromitteerd. Het bestuur zal heden
morgen vergaderen, om de kwestie te
spreken. Zooals bekend bestaat er reeds
tusschen het hoofdbestuur van de
en de Saksische afdeoling een scher-
tegenstelling^ die dateert uit den tijd,
at de Saksische minister-president Zeig-
!d is gevallen.
van verschillende zijden wordt er bij de
uaal-democralen op aangedrongen, dat
een partijdag zal worden gehouden om
'PMij „te zuiveren van alle vorkeerde
inenten."
Frankrijk.
Herriot naar Londen.
De veiligheidskwestie.
Over den huidigen stand van de kwestie
Logheid geeft de „Observer" de vol-
ade bijzonderheden:
^fit rapport van de geallieerde controle-
I missie over de Duitsche ontwapening
ee2m van deze week overgelegd wor-
£n nierna komt andermaal de kwestie
r 0 bezetting der Keulsche zone door
ngelsche troepen aan de orde.
e? verwacht, dat Herriot binnen veer-
a2en naar Londen zal gaan.
vorschillcnde regeeringen, die het
van Genève onderzoeken, zijn
1°°" c^oen<^e en het wijzigings-
litopn ^ngelsche regeering zal
ia ook nog niet gereed, terwijl
deze regeering toch voor de noodzakelijk
heid staat, wanneer Herriot naar Londen
komt, hem te moeten mededeclen, wat dit
wijzigingsvoorstel behelst, want volgens de
meening van Chamberlain hangt de op
lossing van het voornaamste Europeesche
vraagstuk van dezen tijd daarvan af, dat
Frankrijks eischen inzake de kwestie van
de veiligheid worden ingewilligd. De En-
gelsche wijzigingsvoorstellen voor het
protocol van Genève kunnen natuurlijk
eerst in de eerstvolgende vergadering van
den Volkenbond bekend gemaakt' worden,
doch Engeland moet het daarover eerst
eens zijn geworden met Frankrijk, indien
de door Chamberlain te volgen politiek
tenminste succes zal hebben.
De Amerika ansche regeering zou bereid
zijn, de door haar beoogde ontwapenings
conferentie, die aanvankelijk eerst na de
conferentie te Genève zou plaats hebben,
nog vóór de vergadering van den Volken
bond bijeen te roepen, indien de Engelsche
regeering van meening zou zijn, dat het
eerder bijeenroepen van bedoelde confe
rentie de taak van. de conferentie te Ge
nève zou vergemakkelijken.
Enge'and.
Pacifisme in het Parlement.
Een vredesgroep in het
Lagerhuis.
Verscheidene Lagerhuisleclen, behoorên-
de tot dc liberale partij en tot de Labour
Party hebben zich vereenigd tot een
groep, die zich ten doel stelt dc samenwer
king tusschen de pacifistische elementen
in het Lagerhuis te bevorderen. Men ver
wacht, dat ook een aantal conservatieven
zich bij deze „vredespartij" zullen aanslui
ten.
Het liberale Lagerhuislid Kcnworthy
verklaarde, dat van deze samenwerking
gehoopt wordt dat liberalen en Labour ge
zamenlijk amendementen zuilen indienen
bij cruaesties betreffende oorlog of buiten
sporige bewapening.
De nood in Ierland.
Overdreven berichten.
De Iersche minister van Landbouw,
Hogan, verklaarde, dat ongetwijfeld de
dagbladcorrespondenten den toestand door
hun sensationcele berichten sterk over
drijven. Het land heeft altijd gebrek gele
den thans niet meer dan vroeger. In de
kleine, dichtbevolkte districten is de toe
stand niet erger dan in vorige jaren, in
andere districten zelfs beter. Hongersnood
is alleen mogelijk bij het mislukken van
den aardappeloogst, en met uitzondering
van twee plaatsen is thans dc aardappel
oogst goed.
Rusland.
- De nieuwe kcers.
Als gevolg op do besprekingen van den
centralen uitvoerenden raad in het Krem
lin omtrent de verbreeding van do basis
van het sovjet-regime hebben thans te
Gharkof gelijke besprekingen voor de
Oekraïne plaats gevonden.
De nieuwe verkiezingen, in do Oekraine
uitgeschreven op grond van do nietigver
klaring van de vorige, hebben een groote
vermeerdering van bet aantal vrouwelijke
gekozenen tengevolge gehad.
De immigratie in Rusland.
Volgens bericht uit Moskou heeft in
het afgeloopen jaar de sovjetregeering
verlof gegeven aan 1924 immigranten, om
zich in do sovjet-unie te vestigen. De
meesten kwamen uit de Vereenigde Staten
Het grootste deel der immigranten waren
landboir.varheiders.
Joego-Slavië.
De politieke toestand.
De houding der Kroaten.
Uit Belgrado wordt gemeld: Het Ser
vische blad „Politika" verneemt uit
Agram, dat de Kroatische afgevaardig
den (do aanhangers van Raditsj) de eer
ste zitting van de Skoeptsjina zullen bij
wonen, om op deze wijze Pasilsj te belet
ten, hun verkiezing nietig te verklaren.
Lukt het hun niet, dit te verijdelen, dan
is de geheele oppositie voornemens, de
zaal te verlaten.
Griekenland.
De verbanning van den Patriarch.
Tot aftreden b e r e i cl?
Naar draadloos uit Saloniki wordt ge
meld beeft de uit Konsla.ntinopel verban
nen en naar Saloniki uitgeweken Oecume
nische Patriarch zich bereid verklaard af
te treden als daardoor de Grieksch-Turk-
sche verhouding verbeterd word!.
Turkije.
Wanorde in de Turksche Republiek.
De gewondo afgevaardigde
overleden.
Do Turksche afgevaardigde Halid Pas
ja, die dezer dagen bij een gevecht in de
wandelgangen van de Nationale Vergade
ring te Angora ernstig werd gewond, over
leed ten gevolge daarvan.
Zijn doel bewijst de bandeloosheid,
waarmede de Turksche republiek heeft te
kampen. Daarvan werd gewaagd bij de
behandeling van de begrooting voor Bin-
nenlandscho Zaken; de afgevaardigde van
Erzindjian beklaagde zich er over, dat
zijn kiesdistrict door bandieten is geplun
derd; tevens beweerde hij, dat de politie
aldaar arestanten mishandelt. Andere af
gevaardigden klaagden i.ag over diverse
misbruiken, onder meer dat de autoritei
ten een vrije verkiezing onmogelijk ma
ken.
Maroitk".
Een Engelschman door l if-kabylen gedood
Een Britsch-Indische handelsreiziger,
genaamd Lekhral en in dienst van een
bekende Britsch-Indische firma te Gibral
tar, is op een spoorreis van Tetoean naar
Ceuta doodgescholen door eenige Mooren,
dio uit een hinderlaag op den trein scho
ten.
Egypte.
De moerd cp den Sirtlar.
Volgens de „Daily Tel." zal het onder
zoek naar den moord op den Sindar lei
den tot de ontdekking van achter de
moordenaars staande organisaties en be
zwarende feiten opleveren voor bekende
politieke personen. Door de bekentenissen
der daders heeft men sterke bewijzen in
handen gekregen. In het huis van een lid
der Wafd, een oud-Kamerlid, werd een
geheime bergplaats van wapens en-muni
tie ontdekt.
Arabië.
Djeddah niet gevallen.
Volgens een officieel bericht uit Djed
dah is het bericht van on val dier stad
onjuist.
Japan
Japan, Rusland en China.
Een militair verdrag?
De Berlijnsche „Lokal Anzeiger" publi
ceert uittreksels uit een z.g. Russisch
Japansch offensief en defensief verdrag,
waarbij, naar gezegd wórdt, ook China
zich zal hebben aangesloten.
Volgens dit verdrag zou'Rusland China
met een leger van 200 000 man steunen,
voor bet geval China aangevallen zou-
wovden door Amerika,Engeland of Frank
rijk.
Japan zou hef bezit over het eiland
Sachalin verkrijgen, in ruil waarvoor het
oorlogsschepen voor Rusland zou moeten
bouwen, terwijl "Wladiwostok met steun
van Japan tot een groote maritiemo basis
zou worden ontwikkeld.
In Berlijnsche diplomatieke kringen
koestert men echter in hooge mate twijfel
aan do juistheid van deze onthulling van
de „Lokal Anzeiger".
Do Japansche legatie te Berlijn spreekt
ten stelligste bet bericht tegenover een
geheim militair verbond tusschen Rusland
en Japan, evenzoo do legatie der sovjet-
regeering te Berlijn.
BINNENLAND
De Staatsloterij.
Ongustige ontvangst in de
Kamer.
Naar de „Tel." zegt te welen, is het ont
werp tot afschaffing van de Staatsloterij
in de afdeelingen van de Tweede Kamer
zeer ongunstig ontvangen. Alleen de anti
revolutionairen en christelijk-liistoi'ischen
zullen er voor stemmen.
Directeursbenoeming.
Met ingang van 1 Maart is benoemd tot
directeur van de Staatsloterij te 's-Graven-
hage de heer Th. Sanders, rijksbetaal
meester te Tiel.
De Tweede Kamer-verkiezingen.
Baron van Wijnbergen aLleen
in Gelderland.
In do vergadering der Utrecktschc R.
K. Kiesvereeniging werd Vrijdagavond
een schrijven voorgelezen van den heer
mr. A. baron van Wijnbergen, waarin dezo
meedeelt getrouw te willen blijven aan zijn
tot dusver gevolgde ï^actijk om alleen in
Gelderland een candidatuur te aanvaar
den.
Uit de Bouwvakken.
Het Collectief Contract.
Naar wij vernemen hebben de R. K.
Bouwvakarbeidersbond cn de Chr. Bouw-
arbeidersbond dc voorstellen voor bet
nieuwe Landelijke Collectief Contract aan
vaard, terwijl de Bonsraad van den mo
dernen bond tot aanneming adviseerde.
Door deze voorstellen is weer eenige
verbetering van het contract verkregen,
betgeen na de jaren van neergang niet
zonder betcekenis is.
De Faillissementswet.
Een herziening.
Ingediend is een wetsontwerp tot her
ziening van de Faillissementswet. Aan de
Memorie van Toelichting is het volgende
ontleend:
De wet van 30 Sept. 1893, die, naar een
thans 25-jarige ondervinding heeft ge
leerd, in het algemeen heeft kunnen vol
doen aan de eischen, welke aan een rege
ling van het faijlissementsrecht moeten
worden gesteld, behoeft, blijkens practijk
en jurisprudentie, ten aanzien van enkele
punten van meer ondergeschikt belang
verduidelijking, aanvulling of wijziging.
Zoo beeft de tegenwoordige redactie van
artikel 22 der wet aanleiding gegeven tot
de opvatting dat tractementen, soldijen en
pensioenen slechts dan in. het faillissement
vallen, indien krach lens bijzondere wetten
verbaal daarop uitdrukkelijk is toegestaan;
een opvatting die in strijd is met hetgeen
met het oog op dc belangen der schuld-
eischers wenschelijk moet worden geacht.
Zoo bleef eveneens ongeregeld de in
vloed, welke de homologatie van een ac-
coord uitoefent op de voortzetting der veri
ficatie-procedures.
'Zoo is de regeling omtrent het faillisse
ment eener nalatenschap van dien aard,
dat gelieel in strijd met de belangen der
sehuldeischers, zoodanig faillissement
welhaast nimmer kan worden uitgespro
ken.
De bedoeling van bet wetsontwerp dat
is ontleend aan de voorstellen der Staats
commissie-Limburg, is, ten aanzien van
deze en enkele andere punten, de noodig
gebleken voorzieningen to treffen.
Faillissement „De Hanzebank" te
's Hertogenbosch.
Curatoren hebben een rapport uitge
bracht, waarin zij over verscheidene prac-
fijken van genoemde Bank een afkeurend
oordeel uitspraken,
Als verkeerd bankbeleid meenen cura
toren bijv. te moeten aanmerken liet ver
schaffen van geheel of grootendeels onge
dekte groote credieten aan bestuursleden
den, directie en ambtenaren, waardoor
sterk de indruk wordt gevestigd, (lat ten
aanzien dezer categorieën de zakelijkheid
veyc te zoeken was.
Curatoren kwamen in het bezit van oen
reeds door de bewindvoerders toevallig
ontdekte geheime boekhouding, welke (loor
aanhechting van koperen afsluiting voor
het personeel een in werkelijkheid gesloten
boek was gebleven. In die boeken, betiteld
met de uitheemsche benamingen „General
Ledger", „Adjustment Ledger" en „In
vestment Lodger", waren ondergebracht de
vele groote posten welke de directie als
dubieus beschouwde of (lie zij om haar
moveerende redenen geheim had willen
houden.
Te elfder ure en wel twee dagen voor 't
sluiten der kassen, zijn door de Hanzebank
nog aan de Centrale Boerenleenbank gece
deerd een drietal groote vorderingen mot
alle daaraan verbonden borgtochten. Het
l'eit, dat deze drie vorderingen alle betrof
fen personen, die leidende posities bij de
Bank innamen, gaf aan bedoelde cessie 'n
nog bedenkelijker karaklor en werkte er
uiteraard niet toe mee om den dunk van
curatoren aangaande liet gevoerde bank
beleid tö verhoogen.
Het verlies op gebouwen wordt geschat
cp 4k5 ton; liet verlies ten laste van credi
teuren op 12Li miilioen.
"Wanneer men thans aan 'curatoren de
vraag stelt, welke de vooruitzichten voor
crediteuren zijn, clan zullen zij, al is uit den
aard der ?aak^bij de schatting van te ver
wachten bedragen van debiteuren oen
groote reserve in acht genomen, toch nog
met verrassingen rekening hebben te hou
den, nog afgescheiden van do loopendo
kosten der liquidatie, van procedures enz.
Voor zoover curatoren reeds thans tot het
uitspreken van een opinie kunnen komen,
meenen zij met een cijfer van in totaal
4 5 pet. niet ver van do waarheid te
zijn.
KERKNIEUWS
PASTOOR L. SIMONIS. t
Gisterennacht is plotseling overleden do
Zeereerw heer L Simonis. pastoor te
Aalst
Lambcrlus Johannes Antonius Nicolaas
Simonis werd geboren te Dreumel G De
cember 1871, studeerde aan de Seminaries
van het Bisdom dcn Bosch, on werd pries
ter ge-wijd 12 Juni 1897. Na in 1S98 tot ka
pelaan te zijn benoemd te Geldrop, werd
Z eerw in December 1902 naar do Parochie
der IL Catharina te 's-Bosch verplaatst.
Slechts 3 jaren bleef hij in deze functie
om daarna zijn geheele kracht tc lrunnen
schenken aan de Roomscho Drankbestrij
ding In 1905 werd liij benoemd als Direc
teur van Sobriütas.
Do Zeercerw" heer L. Simonis is lid der
HET VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Men verwacht, dat Herriot zich binnen
14 dagen naar Londen zal begeven.
Volgens een lurschen minister zijn de
berichten omtrent den nood in Ierland
sterk overdreven.
Een geheim militair verdrag tusssbfö
Japan, Rusland en China?
BINNENLAND.
Mededeelingen over het voorstel tot In
voering van een vertcrings-belasting
Wat zijn weelde-artikelen? (2de blad).
De aangekondigde uitsluiting in. het
kledingbedrijf is tot Donderdag opge
schort. (2do blad).
Rapport van curatoren der Bossche
Hanzebank.
Staatscommissie tot ..Drooglegging" van
Nederland.
Het vorige jaar werd Z.cerw. benoemd
tot pastoor te Aalst.
Z. D. H, do Bisschop van 's-Hertogen
bosch heeft benoemd tot Pastoor te Ooij
en Persingen den weleérw. heer W. H A
Smulders, die kapelaan was te Boxtel (H.
Petrus.)
UIT DE OMGEVING
NOORDWIJKERHOUT.
„De Eensgezindheid." Vrijdag j.l.
hield de Tuindersvereeniging ,JDe Eens
gezindheid" een algemeen© vergadering
voor hare leden in het café „De Zwaan."
Te ongevcr half acht opende do Voorz.
de heer E Gostdam Hzn„ de bijeenkomst.
Spr. verwelkomde do aanwezigen on sprak
er zijne teleurstelling over uit, dat de ver
gadering niet zoo druk als andero jaren
was bezocht. Vervolgens geeft spr. een
kort overzicht van wat 1924 zooal voor do
tuinders heeft gebracht. Het vcrlieugdo
spr. do vergadering te kunnen mededeclen
dat de totale omzet in 1921 belangrijk lioo-
ger was dan in 1923, ofschoon tocli do ra
ming voor 1924 niet was bereikt Na do
aanwezigen met linnne gezinnen nog een
voorspoedig 1925 to hebben toegewenschb
gaf spr, het woord aan den secretaris tob
voorlezing der notulen der twee vorige ver
gaderingen Deze werden onveranderd
goedgekeurd.
Vervolgens werd een uitgebreid en over
zichtelijk verslag over 1924 uitgebracht.
Uit dit verslag geven we onderstaande ge
gevens welke liet meest, belangrijk kunnen
worden geacht. De totale inkomsten be
droegen f 1G7G5.72, dat der uitgaven
f 16749,17, alzoo een goed saldo van f 1G.55.
In 1924 is als volgt geveild: 43000 slof
aardbeien, 800 slof 2warte bessen, 585 slof
augurken. 570 zak peulen. 8280 zak dop
erwten, 820 zak witte capucijners. 470 zak
wonders, 13000 zak tuinbooncn, 345 zak
grauwe cap 240 zak raspers, 14284 zak
dubb. booncn, 10919 zak snijbooncn, 5551
zak stok zonder draad, 1770 zak slarn zon
der draad, 20803 zak enkclo met draad, 517
zak witte pronkers en 1318 z.ak bonen In
totaal werd voor f 1S90GG.80 gefeild. Aan
de leden is hiervan tot heden reeds f l7.">noo
ruim uitgekeerd In 1923 is in totaal voor
f 126153,82 geveild. In 1024 dus voor
f G2912,9S meer Het vcilingsperce dage
bedroeg 6
Tot leden commissie, welke dit ver
slag, tevens rekening, zal nazien, wees do
vergadering aan do heeren P. van Emrac-
rick. Alb Koudijs en D. van den Berg
De Voorz klaagde er over, dat het vci-
lingsgcbouw aan Piet-Gijzcnbrug zooveel
to lijden heeft van de vernielzucht der
jeugd. Do post onderhoud van het gebouw,
is bijna geheel noodig om vernielde zaken
te laten reparecren Spr. hoopte dan ook,
dat de omwonende leden meer toezicht op
heb gebouw zouden uitoefenen. erschil-
lcndo vragen over het verslag werden ver
volgens naar genoegen bcantwoord-
Als punt 4 volgde bespreking crwtenteelt
1925 Do Voorz. deelde mede, dat het be
stuur van dc fabrikanten nog geen aanbod
had ontvangen en dat 't daarom het beste
is, dat do aanwezige crwtcnteclers uit
maakten tegen welke prijken zou worden
I gecontracteerd. Na heel wat gedachten-
wisseling kwam men tot het besluit, dat
zeker niet togen een minderen prijs, dan
van '24 nl. 20 ct.kan worden gecontrac
teerd. Dc heer O. Slobbe uit Voorbout
deelde daarop do vergadering mede, dat
bij namens dc fabrikanten to Leiden
moest verklaren, dat in geen geval tegen
denzelfden prijs als vorig jaar zou kunnen
worden gecontracteerd. Doch. ook dezo
spr moest toegeven, dat do erv,-tenteelt
bij een lagcren prijs niet loonend zoudo
i zijn Besloten werd ten slotte, dat liet be
stuur met de fabrikanten te Leiden zou
onderhandelen, doch dat men zich ook met
