16e Jaargang.
DONDERDAG 12 FEBRUARI 1925
No. 4867
ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal,
on» Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal,
co per post 1 2.95 per kwartaal.
Geïllustreerd Zondagsblad ia voor de Abonné'a ver-
»baar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor-
Jetaling. Aizonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
dagsblad 9 ct.
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen II.
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone adverlentiën 30 cent per regel.
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het
dubbele van het tarief berekend. z
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver-'
huur, koop en verkoop f 0.50.
t nummer bestaat isrt twee
Enkele kantteekeningen bij het
Universiteitsfeest.
|o plechtige herdenking van het 350-
rV bestaan der Leidsche Universiteit
it zooals hekend, Maandag plaats ge
in een der Ned. Herv. kerken, de
Kerskerk.
)e plechtigheid was inderdaad mooi:
nvoudig en waardig.^
[aar wij zijn toch niet zóó onder de
ruk kunnen komen, als een redacteur
n ,De Telegraaf", die van minister
eniskerk constateert dat hij met moei-
zijn aandoening bedwingt, in minister
Visser's oogen tranen ziet glinsteren
bij prof. Blok waarneemt, dat hij
fij zijn niet zóó onder den indruk kun-
komen, omdat de plechtigheid zelf
het kerkgebouw, waarin deze plaats
voor ons geheel los van elkander
iden, terwijl wij zoo gowoon zijn ver-
,d te zien tusschen -een kerkgebouw en
'daarin plaats heeft.
Jat verband trachtte ook de rector
gnificus, prof. mr. A. J. Bïok, te leggen,
i ln'j er in zijn oratie aan herinnerde,
van den aanvang af de Univcïsiteits-
iton in de Pieterskerk zijn gehouden.
waar, kistoris'ck onaanvechtbaar.
dr nu, nu er tusschen de Leidsche
versiteit en de Ned. Herv. kerk niet
minste verhand bestaat, officieel noch
eieus, nu maakt op ons de viering-in
Ned. Herv. kerkgebouw den indruk, te
ihiedcn, om een oude èn verouderde
litie te volgen, of om een zeer nuch-
reden, n.l. om over een flinke ruimte
tinnen beschikken.
'aar wij nie* door het korkge-
uw onder den indruk der plechtigheid
imen, omdat wij tusschen beiden elk
>and misten, daar was bet ons toch
voorrecht, de plechtigheid bij te wo-
oratie van prof. mr. A. J. Blok over
ontwikkeling van het strafstelsel in
erland" was een betoog, dat wij met
te belangstelling en voor 'n groot
ook met instemming en waardeering
gevolgd. Terloops zij opgemerkt,
deze oratie ook al niet heel wel
e in een Protestantsch kerkge-
Waar vele Protestantscke theo-
m, vooral orthodoxe, a 1' s z o o-
iiig, zicb principieel voorstan-
verklaren van de doodstraf, daar ver-
rde prof. Blok, staando op de preek-
I, zijn oratie neergelegd op de daar
inde Bijbel: „Het „laat alle hoop
fy behoort door den aardschen rech-
aan geen medeschepsel te worden op-
[d'M
ij hebben voor 'n groot deel, zooals
zeiden, de professorale oratie met in
ning en waardeei'ing aanhoord,
genover de Italiaansche school van
hroso, die den oorzaak van de mis-
alleen zocht, in den misdadigen aan-
n dwang tot misdaad) van den rechts
er nam prof. Blok wél stelling
i' wij hadden hier een duidelijker en
liever uitspraak verwacht. In heel het
hebben we, als we ons niet ver-
!d, niet éénmaal hooren spreken over
vrijen wil of over een wil. Maar tóch
uit bet geheel der Tede wel, dat de
leeraar de wilsvrijheid erkent,
ir sympathiek was ons de in de
5 dominecrende en met warmte door
hoogleeraar verdedigde stelling, dat
veel het mogelijk is binnen
kader van het algemeen preventief
hrikwekkend) karakter van de straf
ten doel moet hebben den mis-
iger te verbeteren. Daaraan
moet meer aandacht worden ge-
Qken, vooral hij jeugdige
"gers. En de Katholieke geleerden
et terrein der rechtswetenschap staan
eze aan de zijde van prof. Blok.
glanspunt van de plechtigheid in
fêrk was de aanbieding, van liet eere-
Draat aan H. M. de Koningin,
klein, héél klein toont zich „Het
als het bïad zich ergert aan het
dat door den burgemeester van Lai-
aan het einde der plechtigheid in de
ii'skerk „Leve de Koningin!" werd
eheven. „Op die wijze", aldus het
-jnaakt men het voor een republiek
pik of onmogelijk als beklceder van
uficieelo functie een dergelijke plech-
'd bij ie onen." Ja, zoo iets is dan
aï heeft ehg!Toch zegt ook „Het
dat het niet wil beweren, dat de
'Dgin ter handhaving van hot recht
den oorlogstijd „niet heeft gedaan,
van haar mocht worden verl'angd."
f'J> die erkennen, dat de Vorstin héél
heeft gedaan in het belang van ons.
■land, wij hebben ons Maandag van
verheugd om de eere, on;'a Lands-
F' Uv-n
BUITENLAND
Volkenbond.
De opium-conferentie.
De eerste conferentie
geëindigd.
De Ghineesche delegatie heeft gisteren
aan den voorzitter der eerste opiumcon
ferentie medegedeeld, dat zij zich ook van
die conferentie terugtrok.
Het was reeds in December voorz:en,
dat China de overeenkomst der eerste con
ferentie niet onder leek enen zou, zoodat
het uit een practisch oogpunt n:et het
minst van bel eekenis was, of deze per
soonlijk mondeling de redenen daarvoor
nogmaals uiteenzette, dan wel dit in een
schriftelijke nota deed.
Verblijdend was daarentegen, dat giste
renavond de Japanscke delegatie zoowel
de in December ontworpen overeenkomst
als het nieuwt» protocol inzake de totale
■onderdrukking van het opiumrookén
uiterlijk binnen vijftien jaar ma beëindi
ging van de ernstigste gevaren van den
smokkelhaudel, ondertcQlcend heeft.
Met de onderteekening van overeen
komst en protocol gisteravond door de
delegaties van N e d er 1 a n d Engeland,
Briïsch-Indië, Frankrijk, Portugal, Japan
en Siam is de eerste conferentie tot een
bevredigend einde gekomen.
Sir Malcolm, Delevigne on minister Da-
ladier dankten onder algemeen applaus
onzen landgenoot, voorzitter van Wettum,
voor zijn goede leiding dezer conferentie,
die ondanks alle moeilijkheden toch stel
lig een nieuw succes voor den Yo'knibond
gewerden is.
Duitschland.
De schandalen in Duitschland.
De zaak H-oefile..
Het arrestatiebevel tegen den voormali-
gen Rijksminister van Posterijen. Hoefle
is bevestigd. Hoefle beeft, naar vernomen
wordt, de ernstige beschuldigingen, die
tegen hem zijn ingebracht, niet kunnen
ontzenuwen.
Naar verluidt betreft het hier liet aan
vaarden van geschenken in geld, n.l.
50.000 mark van de Deutsche Depositen-
lind Handelsbank en 25.000 van de
Amexima.
Het rijksministerie van Posterijen heeft
op de villa van Hoefle een hypotheek ge
vestigd tot waarborg van de eventueel door
Hoefle aan het rijk terug te betalen som
men, ten bedrage van verscheidene hon
derdduizenden mark, zoodat Hoefle over
deze villa, dio het voornaamste deel van
zijn vermogen uitmaakt, niet vrijelijk
meer kan beschikken.
Tegen de zich nog in Duitschland be
vindende* verantwoordelijke bestuursleden
van de Dcpo-siten- und Handelsbank, ia
een proces aanhangig gemaakt, dat uit
sluitsel zal moeten geven mntrent de goud
aar,koopen der bank ten 'behoeve van de
Bijkspostcrijcn en de Rijksspoorwagen.
De directeur Wolpe is naar Letland ge
vlucht en zijn collega Klilcotha naar N e-
d e r 1 a n d.
Getracht zal worden langs diplomatie-
ken weg hun uitlevering te verkrijgen.
In deu Rijksdag liep gisteren bet ge
rucht, dat nog nieuwe arrestaties op han
den zijn, n.l. van. den afgevaardigd®
Lange Hcgermann en van den voor mali-
gen Rijksdagafgevaardigde Fleischer.
De officier van justitie heeft evenwel
nog niet aan den Rijksdag het verzoek
gericht tot opheffing van de immuniteit
van Lange-Hegermann. Deze heeft zijn
mandaat voorloopig neergelegd en aan
den officier van justitie de toezegging ge
daan, om indien deze hem noodig mocht
hebben, onmiddellijk bij den Rijksdag
stappen te doen, zijn immuniteit te doen
opheffen.
Lange Hcgermann was' door Hoefle be
last met de verdeeling van 2 millioen
mark van de Posterijen ten behoeve der
bezelto gebieden. Hij beweert echter, geen
instructie te hébben ontvangen, dat deze
gelden voor de bezette gebieden moesten
worden aangewend, terwijl Hoefle vol
houdt, dat hij dit aan Lange-Hegermann
uitdrukkelijk had opgedragen. Naar ver
luidt moet Lange-Hegermami een deel
van de bewuste gelden hebben aangewend
voor bet verwerven van de meerderheid
van aandeelen in verschillende industrieel©
ondernemingen.
De wei tot bescherming der republiek.
Spoedige opheffing?
Bij de behandeling van de begroot in g
van Justitie in de begrootingscommissie
van den Rijksdag heeft op 10 Februari
j.l. de Duitsche Volkspartij de o'pheffing
gevraagd van do wet tot bescherming van
de Republiek. Namens het Centrum legde
de afgevaardigde -Wegmann een verkla
ring af, dat het Centrum met een spoedige
opheffing van deze wet sympathiseert. De
wet is in het leven geroepen voor zeer bij
zondere toestanden. Deze toestanden zijn
gekalmeerd, zoodat ook het Centrum be-:
reid is, de opheffing der wet in overwe
ging te nemen.
De actie tegen de communisten.
Huiszoekingen in
Mecklenburg.
Op last van den rechter van instructie
bij bet staaisgei'ee-htsbof tot bescherming
van de republiek 't-9 Leipzig zijn die laatste
dagen bij talrijke ambtenaren en leden
van de communistische partij in Mecklen
burgShelitz huiszoekingen gedaaiï,
waarbij voorde C. P. zeer bezwarend ma
teriaal moet zijn gevonden. De communis
ten moeten door dit optreden der justitie
volkomen verrast zijn. De autoriteiten
hadden de noodige «anwijzingen, dat een
Putsch werd voorbereid, hetgeen thans
juist zou zijn gebleken.
Frankrijk.
De ambassade bij het Vaticaan.
De toespraak van den Paus.
Zooals reeds gemeld, heeft de Paus in
een toespraak in de Congregatie der Riten
geprotesteerd tegen de opheffing vain het
Fransche gezantschap bij bet Vaticaan.
Wij laten bieronder een gedeelte van dat
protest woordelijk volgen:
„Wij meenen te mogen zeggen, dat Wij
het recht hebben, een andere behandeling
te verwachten, dan Ons dezer dagen ge
werd. Wij mochten dat zeker verwachten
van een land, dat Ons zóó dierbaar is, van
het land, dat den titel voert van „eerstge
borene" in hel groqte Katholieke gezin.
Alles doen en openlijk allerlei zeggen,
wat mogelijk tot een verbreking zou kun
nen leiden van de betrekkingen met het
Vaticaan, welke men eerst gewild en be
loofd had te zullen hooghouden, en welke
de H. Stoel steeds stipt in acht heeft ge
nomen; de belangrijkheid van die betrek
kingen miskennen, tot smaad niet van On-
izen Persoon, Die onwaardig is, maar
van den H. Stoel, waar in den persoon van
Zijn Onwaardigen. Plaatsvervanger de
Majesteit van Onze1" Heer Jesus Chris
tus zetelt; openlijk dè feiten anders voor
stellen, dan ze in werkelijkheid zijn, en
zulks terwijl de betrekkingen, welke men
wensckt te verbreken, nog voortbestaan,
en terwijl Degene, Wien die smaad wordt
aangedaan, geen andere verdediging heeft
dan die van bet goede recht, neen, dat is
niet rechtvaardig, dat is niet edel, in een
woord: dat is niet Fransch."
De indruk in Frankrijk.
De tekst van de toespraak van den H.
Vader is gisteren te Parijs bekend gewor
den en heeft een diepen indruk gemaakt,
schrijft de „Msbd.". Het waardig protest
wordt niet alleen in de Katholieke kringen
met groote ontroering ontvangen maar ook
in diplomatieke en politieke kringen heeft
liet groot en indruk gemaakt.
De kloeke veroordeeling, die Z. H. ge
legd heeft in de woorden: „Neon, dat alles
is niet rechtvaardig, niet edelmoedig, on
om het in één woord te zeggen, niet
Fransch" is een ontzettende stoot voor
de regeermg, wier prestige er geducht
door gehavend wordt. Het woord van Z.H.
zal door de gelieele Katholieke wereld met
instemming gelezen worden ook door
de Fransche katholieken en in de oogen
van millioenen ontvingen do verantwoor
delijke Fransche bewindvoerders van het
oogenblik een geduchte les.
Anli-kathclieke relletjes.
De opstootjes te Marseille.
De afgevaardigde Blaisot (Union de-
mocr.), had in de Fransche Kamer cene
interpellatie-aanvrage ingediend over de
opstoo'ejs te Marseille.
Hcrriot steldo de kwestie van vertrou
wen, waarop de interpellatie-aanvrage
met 350 tegen 200 stommen voor onbe-
paalden tijd werd verdaagd.
Botsingen te Avignon.
Tijdons een besloten bijeenkomst te
Avignon, belegd door pastoor Doncocur,
werden do ruiten van de deur, welke toe
gang geeft tot de zaal, waar men te zamen
was, verbrijzeld.
De politie en de gendarmerie waren
spoedig ter plaatse, ten einde de orde te
herstellen. Bij het uiteengaan der verga
dering ontstond een vechtpartij tusschen!
de beide partijen. Aan beide zijden werden
verscheidene personen door stoksbigen ge
troffen Een aantal der re - nten
zon - nationale.
Italië.
nï erf de Pa is.
Ia bladen troffen wij liet I ju-
do Reu ter-telegram aan, dat wij omwille
van de curiositeit even vermelden.
„Volgens do Morning Post acht men
het in Engelsclie Rnonischo kringen zeer
waarschijnlijk, dat binnenkort een concor
daat zal worden gesloten tusschen Musso
lini en den Paus, waarna do Paus een
wereldreis zou gaan maken".
„Wij meenen to weten, dat Hollandsche
Roomsch-Katholioke kringen, dit bericht
allesbehalve waarschijnlijk achten.
Portugal.
Ministercrisis.
Motie van wantrouwen
aangenomen.
In de Portugeesche kamer heeft giste
ren een lid der democratische groep een
motie ingediend, waarin de premier werd
beschuldigd het prestige der openbare
nisMit. militaire discipline en de sociale
orde te hehbéü verminderd.
Deze motie van wantrouwen tegen de
regeering werd met 65 legen 45 stemmen
aangenomen.
De premier zal het ontslag van het ka
binet a r:: bieden.
Roemenië.
De Duitsche betalingen aan Roemenië.
'Dwangmaatregelen der
regeering te Boekarest.
De Roemeensche minister van Builen-
landscbe Zaken beeft den Duitschen ge
zant te Boekarest medegedeeld, dat de
Roemeensche regeering besloten beeft te
gen Duitschland dwangmaatregelen te
nemen en in de eerstvolgende zitting van
den ministerraad den datum vast te sleD
len, waarop die maatregelen in werking
zullen treden.
Men spreekt er van. dat de Roemeen
sche gezant te Berlijn zal worden terugge
roepen, wanneer cle Duitsche regeering zal
blijven staan op haar standpunt, dat
Duitschland slechts die betalingen beeft te
verrichten welke opgenomen zijn in het
Daews-pian.
Zuid-Siavië.
De toestand na de verkiezingen.
Gelijk te verwachten was, is de toestand
na de verkiezingen nog allerminst opge
helderd. De meest tegenstrijdige berich
ten zijn in omloop over den feitolijken uit
slag van de verkiezingen. De correspon
dent van de „KÖlu. Ztg." te Belgrado
meldt zelfs, dat het oppositieblad „No-
vosti" beeft verklaard, dat de oppositie
gewonnen heeft, en wel met 30 stemmen.
Dadelijk is het blad in beslag genomen,
daar bet melding had gemaakt van verval-
sching op groote schaal van de verkie
zingsuitslagen in Macedonië en schreef,
dat een onderzoek de vervalschingen wel
aan het licht zou brengen, en dat de ver
kiezingen op deze wijze geen beteekenis
hadden.
De correspondent te Belgrado van de
„Voss. Ztg." zegt, dat waarschijnlijk
getracht zal worden door de regeering om
wijziging te brengen in den uitslag door
het ongeldig verklaren van sommige re
sultaten. Ook wordt gezegd, dat de regee-
ringscoalilie van plan is in de betreffende
commissie uit de volksvertegenwoordi
ging alle door de Radilsjpartij behaalde
successen (de partij veroverde 68 zeicis)
ongeldig te doen verklaren, op grond van
de wet tot bescherming van den staat
- (zooals men weet, is de Kroatische boeren
partij onlangs door de regeering onlbon-
den).
Perzië.
Gespannen toestand in Teheran.
De Perzische troon is in gevaar. De mi
nister-president, de bekendo Sardar-Se-
pah, beeft thans definitief met den Sjah
gebroken. De Sardar verscheen niet op do
receptie van den Kroonprins. Bovendien
stuurde hij een ultimatum aan het parle
ment, welk lichaam voor Donderdag zal
moeten kiezen tusschen den Sjah en hem
(Sardar).
BISK^HUHP
TWEEDE KAMER.
Overzicht.
De-Tweede Kamer heeft het wi r ns
noodig gevonden af te wijken van de lijst
door den Hoogen Raad ter aanbeveling
opgemaakt. De door den Hcogen Raad als
nummer een aanbevolen raadsheer van het
Haagscho Hof, mr. Polvliet, werd nummer
twee op de nominatie, één werd de Amster-
damscbe Raadsheer dr. G. Kirberger, door
den Hoogen Raad in de tweede plaats aan
bevolen. Als w'ij ons niet vergissen, dan is
hij evenals nummer één op die lijst dr.
Polvliet, raadsheer in het gerechtshof te
's-Gravenhage) vrijzinnig, zoodat hier niet
aan politieke concurrentie behoeft gedacht
te worden. Veeleer schijnt er zekere vrees
voor bevoorrechting van Hagenaars in het
spel te zijn geweest, waarvan dan ditmaal
een Amsterdammer geprofileerd heeft.
Na een reeks van stemmingen, herslem
mingen en tusschonstemingen, waarmede
het allergrootste dool van den middag ge
moeid was, wees do Kamer voor do derdo
plaats op de nominatie aan jhr. mr. G. A.
H. Mich iels van K< enich (R.K.) advocaat
ie Roermond-, die bij herstemming met mr.
Tolak 37 stemmen verkreeg.
HET VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
De eerste opiumconferentie van den
Volkenbond is met succes geëindigd.
De schandalen in Duitschland nemen
steeds grooter vormen aan.
Het protest van den Paus tegen de op
heffing der Fransche ambassade bij bet
Vaticaan.
Ministercrisis in Portugal.
Vreeselijk mijnongeluk nabij Dortmund.
(Telegrammen).
SlNNENLAND.
De Raad van Arbeid iè Oouda wordt
opgeheven.
De stormschade te Aalsmeer. (Gemeng
de Berichten).
Nominatie Raadsheer Hooge Raad doe-
de Tweede Kamer. (Karacroverzicht).
LEIDEN
De Keuringsdienst voor Waren werdt
verplaatst.
Mr. Polak had 17 stemmen op zich ver-
eenigd, terwijl op Mich iels één stem was
uitgebracht.
De leden van het slembureau en de hoe
ren Duvs, Ebels, Fruytier en Gerritsen
werden door den president aangewezen om
de nominatie aan H. M. do Koningin aan
te bieden.
De wetsontwerpen in zake den zomer
tijd en de staatsloterij zijn naar de afdce-
lingen verzonden met een aantal andere
ontwerpen, waaronder dat tot toekenning
van een subsidie van oen millioen aan het
N. O. G. voor de Olympische Spelen in
1928.
De Tweede Kamer-Verkiezingen
De R. K. K ie s v e r e e n. te N ij m e g c n
De uitslag van de stemming voor da
aanwijzing van candidal en in de twee ge
houden vergaderingen van leden der 11.
K. Kiesvereeniging Recht voor Allen ta
Nijmegen luidt volgens de „Gold.":
Geldige stemmen waren er 288.
Mr. J. R. H. van Schaick te 's-Graven-
liage 246 stemmen; mevr. S. C. C. Brons
veldVitringa te Hoorn 246 st.G. Bullen
tc Voorhout 236 st.; A. G. F. Conijn te
Doelinchcm te Velp 148 st.; minister Aal-
berse 108 st.; majoor Lambooy, voorzitter
van de A.R.K.O. 55st.; mr. A. I. if. J.
baron van "Wijnbergen te Utrecht 40 st.;
mej. Annie Meijer to Rotterdam 18 st.;
Baron van Voorst tot Voorst, burgemees
ter van BeekUbbergen bij Nijmegen 14
st.; A. H. Smulders te Utrecht g. st.
Men weet, dat de hoeren A. II. Smul
ders te Utrecht en baron van Voorst tot
Voorst verklaard hebben dat zij niet voor
een Kamercandidaluur in aanmerking
wonschen te komen.
Het Tweede Kamerlid
M i c h i e I s e n.
Op de vergadering van de R.-K. Kies
vereeniging te Kakhuizen is, naar het
„N.-H. Dagblad" meldt, een schrijven
voorgelezen van den lieer Michielsen,
waarin deze bericht, dat hij heeft be
dankt als voorzitter van den Raad van Ar-
Prof. Mr. Dr. G. W. J. Bruins
Hij neemt ontslag als hoog
leeraar aan de Neder 1.
Handel shoogosch ooi
Naar wij vernemen, heeft prof. mr. dr
G. W. J. Bruins, die enkele maanden ge
leden de functie aanvaardde van Commis
saris bij do Deutsche Reiclisbank, cn voor
de richtigc uitoefening van zijn toezicht
verlof nam als hoogleeraar aan de Ncder-
landsche Handelslioogcschool, thans defi
nitief besloten zijn professoraat neer te
leggen. Over eenigo weken zal prof. Bruins
zijn afscheidscollege geven.
Naar wij voorts vernemen, "heeft zich
een commisie uit oud-studenten en stu
denten gevormd, om prof. Bruins te dezer
gelegenheid te huldigen.
De nieuwe politieke partij.
In aansluiting met hetgeen wij om'iigs
reeds hebben medegedeeld over de plan
nen tot oprichting van een nieuwe polihe-
ke organisatie, welke o.a. de organ scho
gedachte in onze samenleving wil bevor
deren, vernemen wij nog, dat tot de oyn
richters o.a. behooren het huidige Anli-
Bovolutionnire Tweede Kamerlid Van der
Voort van Zijp, mr. Gerritson. zoon van
het, Tweede Kamerlid, de heer Tori v Du-
wel en prof. Eygoman, Ie Rotterdam.
Hel moet .vooralsnog twijfelachtig goj
noemd worden, of de nieuwe partij, dm
nog definitief moet worden opgerecht, b'j
de as. Tweede Kamerverkiezingen mw
eigen candidaten zal uitkomen. (lel./
