16e Jaargang. ZATERDAG 31 JANUARI 1925 No. 4857 ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling jr Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal, onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal, pnco per post f 2.95 per kwartaal, et Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver rijdbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor- wetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd indagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen II. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT, ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewon# advertenliön 30 cent per regefc Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. u Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waari^ betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en velL huur, koop en verkoop 10.50. jt nummer bestaat uit vijf laden, waaronder het Geï(. ■streerd Zondagblad. De eenheid in de R.-K. Staats partij Ia de rede, waarmede mr. A baron v. 'djuborgen gisteravond tie vergadering ia den Algemeenen Bond van R.-K. ijkskieskringorganisaties te Utrecht pende, wees hij o.m. op de noodzakelijk- pid, dat de Kaïtholieken ook op politiek 4 «iredii de eenheid moeten bewaren. n als voorwaarde en middel daartoe ver jaarde bij, dat. „we vatbaar (moeten) voor onderling overleg, ooi an ook gezamenlijk de vruchten te pluk- van dat. gemeenschappelijk overleg, elegeu in 'het allen bevredigende resul- 'P*Int" En vorder zei de bij: „Alle moeite >ve men zich om te komen tot overcen- JenimHig', lot een allen vrijwel bevredigend IJl bultaat". "Welnu dat „onderling o ver eg" heeft in de moeilijke dagen, die ach- I n ïi' ons liggen, en waarin de eenheid der 'J t.-K. Staatspartij ernstig werd bedreigd, IN ewerkt op een wijze, die allen ande- 11 en part ij en ten voorbeeld zou kan on worden gesteld Hot Bondsbcsluur en bet bes tuur van et Verbond ..St. Michael" en de geheele ids vergadering, zijn gisteravond te 'treekt „tot overeenstemming'' gekomen II ii n bereikt is ongetwijfeld „een allen vrijwel e vredig end resul- taat"! t Alle Katholieken, die de zoo buit on- 11 w o o n groots waarde van de<ze onheid óók op politiek terrein begrijpen, dien zich op bijzondere wijze verhell en over wat er op de bijeenkomst van algemeeue Katholieke kiczersorganisa- lo Utrecht gisteren is geschied En dan k baar zullen wij allen zijn an ben, die hebben medegewerkt, om dat esultaat to bereiken in 't bij'zonder •fd lok aan prof. Aengen'enlU Wij willen op deze stemming van vo-1- icntoïs en bevrediging geen schaduw erpera. Maar toch tóch mogen wij wel onders treepen den wens oh van ijii Wen Bondsvoorzitter dat de uitwerking pan do nu genomen besluiten ook moge lijn in den geest van den bemiddelaar lus- :hcn den Boud en het nu verdwenen ierbond Maar laten wij in deze op- I mistisch zijn er is reden voor en loor geen pessimisme de stemming \;an indaag laten overschaduwen oen bjijde I ii dankbare stemming. Ook de Bondsvergadering verkeerde gis- >ravond 11a de, zonder één woord discus- genomen beslissing, in een zeer ge- en pacifieke stemming. 'tWas-, Is wanneer de lucht opklaart en er wat oraielicht doorbreekt, nadat er langen tijd ontere wolken hebben gehangen in som- tere dreiging! zi Wat bereikt is. Reocls Lij een vluchtige kennisneming an do gisteren te Utrecht genomen be- luilen, kan men constateeren, dat twee eer voorname dingen zijn bereikt gewor- en Eerstens* „St. Michaël" heeft zijn jationale, zijn landelijke organisatie prijs «geven. Vervolgens: De organisatie in b'kskieskringen en Rijkskïeskringgroe- ,(?d zal slechts zijn een organisatie ,,ad !0C", een organisatie voor een bepaald oeL n.l. voor de candidaatslelling. Op de derde plaats: Plaatselijke stu- ieclubs, die wèl permanent kunnen zijn, oliën zich niet in cenig verband kunnen arieensluiteri. bit alles keurt het Bondsbestnur goed och af. Een positieve beslissing mag worden ei'wacht als aan de orde komt de reorga- isatie van den Bond wier voorbereid ong in handen is van een commissie, in tie in deze alle vertrouwen mag worden esteld! BUITENLAND Tot Duitsehland. Euther antwoordt Herriot. innelijke schikking bereid. Rijkskanselier Luther heeft gisteren bij otUTangst van vertegenwoordigers der «ueniandsche pers zijn aangekondigde «e gehouden, welke als antwoord be- is op de jongste rede van Herriot. )aÜ RiJ'kskanselier betoogde, dat de lcSeering de overeenkomst van pnaen nooit uitsluitend heeft beschouwd een göböurtenis van zuiver economi- j en technische beteekonis, maar dat in hi kon<lensche conferentie het he^ naa verwacht van een nieuw tijdperk, m de groote internationale proble- ini anp den weg van vreedzame ovcr- nsten opgelost zouden worden. Het nieuwe 'conflict in verband met de niet-ontvuimjng van de Keidsclie zone zon reeds veel nader tot de oplossing zijn gebracht, indien de geallieerden de behan deling ervan niet hadden ingeleid door een wisseling van nota's, maar waren ovörgegaam tot vertrouwelijke besprekin gen, Daar hot voorbeeld van dc conferen tie van Londen. Vervolgens becritiscerde spr. de bewe ringen van Herriot aangaande de Duil- sclie ontwapening. Dr. Luther verklaarde, dat de Rijksre- geering vast besloten is aan de nalat ig- heden in de ontwapening, welke door de geallieerden kunnen worden bewezen of op andere wijze ter kennis van de Dr.it- sché regcéring komen, een einde te ma ken. Duitsehland heeft op het oogenblik slechts, met het oog op dc communistische beweging, een krachtige politiemacht noo- dig, en zeker een krachtiger organisatie dan vóór <len oorlog. De woorden van Herriot, dal Frankrijk niet gerust kan zijn, zoolang het wapen gekletter van Duitsehland blijft aanhou den, klinken spr. bijna als een hoon in de ooren -voor een land, welks weinige troepen noch te beschikken hebben over zware artillerie, noch over vliegtuigen, nochover tanks, en waarin geen staats bedrijven meer bestaan voor hel vervaar digen van oorlogsmateriaal. De Rijkskanselier stelde aan Herriot de volgende vraag: „Is Herriot voornemens de Noordelijke zone van het Rijnland on middellijk te onlruimgn, nadat eventueel nog te bewijzen nalatigheden van de zij de van DuHsch'and in de kwestie der ont wapening goedgemaakt zullen zijn?" Luther verklaarde vervolgens, dal de Rijksrcgeering tol dusver nog nimmer in de gelegenheid is geweest, de mogelijk heid van een compromis in zake do ont ruiming onder de oógen te zien. Zulk een compromis, waardoor de ontruiming enkele maanden later werkelijk zou plaats hebben, zou de Duilsehe regeering niet zonder meer hebben verworpen en ook thans niet zonder moer van de hand wij zen. De Rijksvcgeerinor js to allen tijde be reid. mot de geallieerden, op dit punt oen regeling te treffen. De door Herriot op den voorgrond ge plaatste kwestie der veiligheid noemde Luther de kern vande politieke proble men van de Londènsphe conferentie. De wereldconventie, welke het protocol van Genèvc beoogt, lijkt aan spreker het eind doel. Wanneer Herriot dit einddoel, namelijk een wereldconventie door overeenkomsten tusschen groepen van staten, wenscht \oor fe bereiden, en daarmede het pro bleem eerst wil oplossen voor die geval len waarin het onmiddellijk acuut wordt gevoeld, dan is de Rijksrceeering bereid, ■hieraan positief mede te werken. De verzoening tusschen de volken kan •echter niet worden bereikt, zoolang oen enkel land aan do mensehheicl wordt voor gehouden als misdadiger. Ook is het voor de samenleving der volken niet. bevorder lijk. wanneer getracdit wordt de binncn- landscjhe politieke tegenstellingen in an dere landen te betrekken in de regeling 'der huitonlandsche politieke vraagstuk ken. Dr. Luther stelde, aan Herriot de vraag, welke aanleiding hol buitenland hoeft, om van de regecving-Lulher een rene tionnai- re politiek lo verwachten, vooral daar deze nieuwe regcering hoeft verklaard, dat de richting der buitenlaudsche politiek in de eerste plaats wordt bepaald door de con ferentie van Londen, aan hel lot stand komen waarvan Luther zelf met alle kracht heeft medegewerkt. De Rijkskanselier besloot zijn rede met de verklaring, dat hij do drie program punten van Herriot: arbitrage, veiligheid en ontwapening, voor Duitsehland aan vaardde. Het succes der coafitie in Pruisen. Braun met al haar stemmen als premier herkozen. De met groote spanning verwachte zit ting van den Pruisiscben Landdag heeft <le verkiezing van den nieuwen minister president gebracht. Daarbij is gebleken, dat het Centrum niet is bezweken voor de van rechts uitge oefende pressie, en dat de oude coalitie, bestaande uit Centrum, democraten en so ciaal-democraten in eeslolen front op trad. Het Centrum had afgezien van het stellen van een eigen candidaat. Alle stemmen der coalitie werden uitgebracht op den minister-president Otto Braun. Hierbij kwam dat een deol van do* Wirt- schafts-partei, n.l. do West-Hannovera- nen, zich van stemming onthield. Het re sultaat was dientengevolge, dat Braun met 221 stemmen (een zeer kleine meer derheid) herkozen werd. Op den gemeen schappen jken candidaat der rcchlsche partijen, V.on Kries, werden 175 stemmen uitgebracht, op den candidaat van de com munisten Pieck, 39 stemmen. Het resultaat werd door do coalitiepar tijen met uitbundig bravogeroep ontvan gen. De verdere ontwikkeling van de crisis hangt thans in hooge mate van de Wirlschafts-partci. Wanneer het gelukt deze partij of althans een deel daarvan er' toe te brengen, een positieve houding feu opzichte van bet kabinet Braun in to nemen, dan. zou de meerderheid, nood-i zakelijk voor den practischen arbeid van' zulk een kabinet aanwezig zijn. Het is derhalve niet uitgesloten, dat een lid van de Wirlschafts-partei opgeno men zal worden in liet kabinct-Braun, in dien de onderhandelingen, welke in deze richting worden gevoerd, zouden misluk ken, dan zou men moeten overgaan tot do ontbinding van den Landdag. De ontruiming van bezet gebied. Tegenspraak. Uit Mainz wordt geseind: Er is vol strekt geen sprake van, dat Wezel, Dorsten en Bochum worden ontruimd. Het betreft slechts de reorganisatie van enkele legereenheden cn de o .erbrenging van troepen naar andere kazernes. 1 De Barmal-affaire. De verhooren voor de BannaIconnnissio leveren niet veel nieuws op. Het blijkt, dat het ministerie van Builenlandsche Zaken mot vrij groote voorzichtigheid tewerk is gegaan, en ook president Ebcrt heeft Bar- mat in geen enkel opzicht gesteund. Wel iswaar heeft Barmat enkele faciliteiten van ondergeschikten aard genoten. Zoo verkreeg hij een aanbeveling voor het passeeren van de grens en heeft hij ook een enkele maal vanuit de kanselarij, van den rijkspresident met Amsterdam getele foneerd, welk gesprek als staalsgesprek was opgegeven, doch dit bleek zonder voorkennis van den rijkspresident te zijn geschied. Barmat heeft dit alleen kunnen doen door de welwillendheid van een ambtenaar, zonder dat deze daarvoor ech ter cenige belooning schijnt te hebben ge noten. Van omkooping van ambtenaren is tot nu toe weinig gebleken. Men bepaal-< de zich lot maatschappelijk verkeer met de Barmats, doch schijnt steeds eenig wantrouwen togeno\er hen le hebben ge koesterd, althans den beginne, daar een archief over de Barmats was aange legd,, dat geregeld werd bijgehouden. Hierbij i.s op te merken, dat de verhoo ren tot nu toe steeds over de voorgeschie denis der Bannat-affaire loopen, en meest betrekking hebben op gebeurtenissen- uit 1919 en 1920. Frankrijk. Bezuiniging. 'De Fr arische rogeeriug is in alle re- gceringstleparteanenten sterk aan het be zuinigen. Het volgende jaar zullen meer dan 9000 ambtenaren, zijn ontslagen. Bin nen enkele maanden zullen reeds, bij ze ventien ministeries desbetreffende maat regelen worden genomen, waardoor een bezuiniging van 30 mitligen francs zal worden verkregen. Het volgende jaar zal dit bedrag tweemaal zoo groot 'zijn. Aan het ministerie van Oorlog zal do afvloeiing, naar gemold wordt, bijzonder groot zijn. Den eersten tijd zal men aan de de partementen geen nieuwe beambten aau- neanen, terwijl niemand, die de leeftijds grens zal hebben overschreden in act'ieven dienst zal worden gebonden. Defze bezuinigingen bij de departemen ten is het werk van Herriot; een en ander stond op -zijn programma, toen hij het be wind aanvaardde. Echter is het een feit, zoo merkt do Parijsche correspondent van do „Daily Telegraph" op, dat de aan ambtenaren toegestane salarisverhoogin- gen in verband met den hoogen levens standaard tezamen een veel grooler bedrag vormen dan hel totaalbedrag, welke uit deze bezuinigingen wordt verkregen. Engeland. De liberale conventie. Een s t r ij d f o t 4 s, van een mill i oen pond. In de vergadering der liberale conven tie deed Vivian Philips gister het voor stel om een slrijdfonds van 1 miillLoen pond sterling bijeen te brengen Dit plan werd met buitengewoon groot enthousias me begroet en onmiddellijk bij acclamatie aangenomen. Nagenoeg alle 2000 gedele geerden verhieven zich van hun zetels luid juichend on zwaaiend met hoeden, zakdoeken en papieren. Bij de bespreking van de vraag hoe dit geld bijeen zou wor den gebracht en op welke wijze het diende le worden besteed, werd het den gedele geerden duidelijk, dat de uitwerking van het plan geen geringe moeilijkheden zal opleveren. Ook over de vraag, hoe -het fonds zou worden beheerd, kon men het c-erst na een lang debat eens worden. Be sloten werd dat do commissie van beheer zal heslaan uit zeven personen, van welke er vier lid van heit parleménl mm ten zijn. Rusland. De Sessarabische kwestie. De gevolgen van Trotski's val Volgens Ehgelscbe berichten zou de l>e- noeming van Frunze tot opvolger van Trots-ki betcekonen, d!at de Russische poli tiek een anti-Roemeensche richting in zal slaan. Er worden door geheel Rusland weder vergaderingen gehouden', waarin, geprotesteerd wordt tegen do annexatie van Bessarabië. Uit Riga koin&n zelfs be richten vaai troepenbewegingen in de rich ting van den Dnjes.tr. Ook de Duitscbo „Vorwaris" meldt uiit Moskou: Frunze, die geboren is in Bossa- rabië, roept overal protest vergaderingen, bijeen tegen hel blijven van Bessarabië bij Roemenië. Uit Zuid-Rusland komen ^berichten over groote troepenverplaatsin gen naar de grens. De Zuid-Russische spoorwegen zijn tengevolge van de Iroc- pen-iransporlen overbelast. Tegelijkertijd worden met koortsachtiger» spoed wegen aangelegd. Do aanhangers van Trotski. Aan ..Poslednia Nowo&tl" wordt gemeld, dat geleidelijk alle aanhangers van Trots- ki zullen worden ontslagen. 82 Trolsbiïs- teai, die verantwoordelijke posten bij het leger bekleedden, izijn met „verlof" gezon den. Hetzelfde lot trof 35 „politieke lei ders" van legerafdoelingen en 18 ambte naren van het volkscommissariaat voor leger en vlo;1 Turkije. De patriarch van Kcnslantincpel. Uit het land gezet De oecumenische patriarch van Kon- s boni in op el is uit Turkije gezet, nadat de commissie voor de uil wisseling van Tur ken on Grieken had uitgemaakt, dat. hij als civiel persoon wel uitwisselbaar was. De patriarch is naar Saloniki in Grieken land vertrokken Uit Athene wordt aan het Excliange- agentscbap gemeld, dat Frankrijk, Enge land cn Italië hij de regeering van An gora tegen d'ezen maatregel hebben ge protesteerd. De Grieksche regeering is voornemens do kwes tie van do uil wi jzing van den patriarch voor to leggen aan het interna tionale gerechtshof (o Den Haag, waar ook de andere Grickseh—Turksdlio pecr-hillou worden b e 1and el d Marokko. De nederlaag van Raisoeli. Uit Tanger wordt gemeld, dat vertrouw de aanhangers van Raisoeli aldaar de zegepraal van Abd-el-Krim bevestigen. Zij verklaarden, dat de loopbaan van hun leider thans wel als- geëindigd moet worden beschouwd. Zij geloofden niet, dat zijn nederlaag hem het leven zal kosten, maar achtten hel onwaarschijnlijk, dat hij zijn vrijheid zal terugkrijgen. Op bittoren toon verweten zij aan Engeland zijn val en liet was hun niet uit het hoofd te praten, dat Engeland do Rif-kabylen materieel steunt. Zij verklaarden, dat Engelsche fi nanciers volgens hun moening de rijke ertsgehieden van het Rif-gebied willen zien te winnen, dat Engeland propaganda heeft gemaakt onder dc bergstammen en dat hun leider daarvan liet slachtoffer is geworden. Volgens deze aanhangers van Raisoeli werden de Rif-Mcoren vanuit En geland met wapenen voorzien. Een Engel- solie maatschappij zou n.l wapenen heb ben binnengesmokkeld. BINNENLAND ALGEMEENE BOND VAN R. K. RIJKS- KIESKRINGORGANISATIES IN NEDERLAND. De vergadering van den Algemeonen Bond werd gisteravond in het Jaarbeurs gebouw te Utrecht om half acht geopend met een rede van den voorzitter, mr. A. baron van Wijnbergen (zie elders in dit nummer). Aan de bestuurstafel had mede plaats genomen prof. J. D. J. Aengenent. Aan wezig waren de Tweede Kamerleden mr. Bonians-, Kuiper. Snring, mr v. Schaik, dr. Deckers, Michielsen. Knigge, Anient, mr. v. Rijckevorsel, Fruytier, Loerakker, v. Voorst lot Voorst, Win termans, Bullen, mevr. Bronsveld-Vilringa, en de Eerste Ka.meric-den Haa.zevoet en Fransen Na zijn rede doet dc voorzitter mede- deeling van telegrammen, gezonden aan H. Al. de Koningin en Z. D. H. den Aartsbisschop. Do voorzitter, stelt vorvolgens allereerst aan de orde: de houding door don Bond aan to nemen ten opzich te v a n „S t. M i c h a 1". De voorzitter zet uiteen wat aicli heeft afgespeeld tusschen het hoofdbestuur van den bond en het hoofdbestuur van „St. Michaël". Het Bondsbes'tuur kon „St. Michaël" ndiët tot de overtuiging brengen, dat haar organdsalde niet mocht worden toegelaten in d:en Bond..Helt overleg is toen afgebro ken. Daarna hoeft prof Aengenent zijn be middeling aangeboden en het. resultaat detr onderhandelingen tusschen prof. Aengenent en ..Si. Michaël" zijn, zooals HET VOORNAAMSTE NIEUWS* BUITENLAND. Antwoord-rede van rijkskanselier Luthefi op de rede van Herriot. 1 De vroegere premier Braun Is weer'toC Pruisisch minister-president gekozen. i De oecumenische patriarch van Korv stantinopel uit Turkije uitgewezen. BINNENLAND. Vergadering te Utrecht van den Alft- Bond van R.-K. Rijkskieskring-organisa-» ties in Nederland. Dp Alg. Bond en he£ Verbond „St. Michaël" zijn tol een- corn* promis gekomen. (Eerste en vierde blad)f Een schrijven van Z. D. H. den Bis-» schep van Breda over het houden der p<M liiiek buiten de Katholieke Sociale vei"; eenigingen. (Vierde blad). Een exemplaar van de Adoro Te-film ir sierkast vcor Z. H. den Paus. (Kom Tweede blad). Hel faillissement in de Maas- en Waal sche Bank uitgesproken. (Fin. Bei-.). Overzicht van de lentoons'.clKrgsplan nen in Heemstede. (Land- en Tuibouw. tweede blad) LEIDEN. Het programma van het 70f '.nstrnr? der Leidsche Universiteit. OMGEVING. Een incident in den gemee:.toraa.il var- Weerden. Te Ocgstgeest is een zwemclub opge richt. Plannen voer de zwcminricht'ug. bekend, neergelegd in een conwnunaiuu •dat, aldus spr., niet aan allen Ion eeuon* mulo duidelijk was. -Het hoofdbestuur heeft Wcemsdag j.l vergaderd en prof. Aongenoui verzoehl. op- nieuw mei „St. Michael'.' overleg (e plo-\ gen. Zulks is hedenmorgen geschied. Ho! resultaat van dit overleg is dezen middae door prof. Aengenent medegedeeld aan •het Bondsbesluur. En hel Bondsbesliiur is loon tot de volgende conclusie gekomen* Het Bond'shesluuv heeft besloten een commissie in Ie stellen om een dergelijke organisatie als in het bovenvermeld oom-- muniqué bedoeld te bes lu deer en cnjlo re sultaten daarvan in een onl\verp-or_';mi- salie aan de Bondsvergadering mei ad\i. van hot Bondsbcsliuix* voor te I -.gen. In diezo commissi o zullen worden ge vraagd -als lid en voorzitter de lioè# M r. Dr. D. Kooien en als loden de hoeren prof. Aengenent, G. F. Bon, prof v. d. Grinten, mr. Leesberg, mr. dr. van Rijcke vorsel en prof. Voraarl. (Dezo li ooren hebben de benoeming bereids aanvaard). Darlegenover neemt liet Hoofdbestuur van liet Verbond „St. Michaël" op zich, op do vergadering van hot Verbond, die 14 Februari Ie Utrecht zal plaats lubben, bet volgende voor lo stellen: Plaatselijke studieclubs kunnen onbe lemmerd blijven bes la.in; en ook elders worden opgericht. In de Rijkskiosk ringed kieskringengroepen kunn beslaan, g.'koeen door clubs Het Verbond in de wordt ontbonden en houdt op te bestaan. Het Bondsbestuur aanvaardt dezo op lossing, zonder daarmede do wenscln-lijk- heid van de oprichting van KiescomiUV.1 to erkennen, en zonder op dit oogenblik ho® bestaan van studieclubs goed of af le kein ren. Het Bondsbestnur stelt aan de !>onds-# vergadering voor te besluiten, dat op de candidaienlijsten der R.-K. Staatspartij geten personen zullen worden geplaatst, die behalve lid der R.-K. Staatspartij, te vens lid zijn van een andore zelfstandige landelijke politieke organisatie. Do voorzitter sckorsehtc de vergadering een kwartier. Daarna vroeg de voorzitter, of de ver gadering zich met do conclusie- van hot Bondsbestnur kan vereenigen ap plaus. Geen der aanwezigen vraagt het woord. Do heer Van Wijnbergen zegt, dat het voorstol 'van het Bonidisbestuur ter goed-* keuring van bet besluit van het Bon ebbe-1 stuur inzake het Verbond „St MichaëL" nu niet meer aan dg orde behoeft to wor-< den gesteld. Spr. gevoelt zich verplicht dank to brengen aan allen, die in do moeilijke maanden, die achter ons liggen, het Bonda* do Rij at-o! ijk» landolijkon vonr. iet Hoofdbestuur

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1925 | | pagina 1