16e Jaargang. DONDERDAG 15 JANUARI 1925 No. 4843 e £cicbelve Gou/to/nt i0 ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling oor Leiden 19 cent per -week 12.50 per kwartaal, ij onze Agenten 20 cent per week S2.60 per kwartaal, ranco per post I 2.95 per kwartaal, [et Geïllustreerd Zondagsblad i3 voor de Abonné's ver rijdbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor- itbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Ai..! 0 ct> Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen J. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS Nó. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advert en II dn 30 cent per regelj Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van bet tarief berekend. u Kleine advertentlën, van ten hoogste 30 woorden, waarin' betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver* buur, koop en verkoop lO.SOo IK nummer bestaat Bit tan il.den. ^BUITENLAND Duitschland. DE REGEERINGSCRISIS. Neg steeds geen oplossing. Tegen de optimistische verwachtingen an eergisteren in heeft Luther nog geen ;abinet gevormd en heeft hij zelfs geen p dracht daartoe van den' president ont- angen. Ben geheelen dag door is er met partij- eiders geconfereerd en in den rijksdag rerd algemeen geloofd, dat het kabinet iog gisteren tot stand zou komen. Gister- ivond is er echter nog geen communiqué jepubliceerd, maar zulks wordt toch elk cnblik venvacht. De Pruisische Landdag. )e kwestie van vertrouw en u i t g e s t e 1 d. Terwijl da'. Luther nog bezig is met zijn igingen om een kabinet bijeen te bren- m en de Rijksdag in eeuwige afwach- ig van een nieuwe rijksregecring aller- ei klein goecl afdoet, is gister do belang stelling voor de zitting van den Pruisi- he Landag buitengewoon groot geweest. Vooral ging het om de vraag of het •ompkabinet-Braun nog in dezelfde zitting ten val gebracht zou worden, wat weer ran groofen invloed moet zijn op de ka- sinels-vorming in het Rijk. Onmiddellijk den minister-president het woord peileend was, verlieten Duitsch-nationalen Duische Volkspartij evenals eenige da gen geleden de zaal om eerst na de rede an Braun daarin terug te keeren. De rede duurde -ongeveer een half uur en bracht geen verrassingen. Toen kwam do stemming over een han ige motie van de regeeringspartijen om 'den Landdag tot Vrijdag te verdagen, wat .natuurlijk ten doel had een ongunstigen ■invloed van een debat over 's ministers [rede en een eventueel votum van wan trouwen op de vorming van een rechtsohe rijksregecring te voorkomen. De opzet der regeeringspartijen gelukte, zij het dan ook op het nippertje. (206 stemmen vóór en ■199 tegen de verdaging tot Vrijdag). Vier ingediende moties van wantrouwen kwa men niet meer in behandeling. Daardoor yordfc de kans van dr. Luther wederom yjilecliter. De DuitschFransche-har.dels- besprekingen. - beschouwingen in de Franse he pers over bet Duitsch-Fransche handelsverdrag over bet DuitschFrasche handelsverdrag worden, naar de Berlijnsche bladen mel den, te Berlijn niet al te tragisch opgeno men. Men wijst er op, dat het verwijk door de Fransche pers gedaan, als zoude Duischland nooit voorstellen hebben in gediend, onjuist is, aangezien gedurende de twee laatste maanden uitvoerig met Pa rijs onderhandeld is juist over Duitsclie ■voorstellen. Men is van meening dat het thans door do Fransche regeering gedane tweede voorstel, dat intusscben nog een. zeker uit voercontingent voor Elzas-Lctha- ringen verlangt, iets aannemelijker is dan het voorstel in December door de Fran- Bchen gedaan. In goed ingelichte kringen gelooft men .dan ook, dat de onderhandclingen zullen iworden voortgezet, waarbij wordt opge merkt, dat aan Duitsche zijde de goede j.wil niet zal onbreken. In dit verband i wordt er aan herinnerd, dat bet Duitsch land zelfs is gelukt met Polen tot een overeenkomst te geraken, zoodat het zeker lOiefc aan Duitschland zal liggen, indien de onderhandelingen met Frankrijk zon der resultaat blijven. i Ook Havas meldt, dat de Duitsclie t&- feen-voorstellon op het eerste gezicht niet onaannemelijk zijn. Besloten is de tarie ven niet te wijzigen zoglan'g de besprehin gen duren. België. De Vlaming De Man strong veroordeeld. De flamingant De Man, die destijds tij dens een Flaminganten-be tooging den i" aalscben Brusselaar Maquet doodde, gister veroordeeld. -.Bij het begin van den derden en laaL sten dag van het proces De Man kwamen r.We® Politiecommissarissen verklaren, dui delijk te hebben gezien, dat de Flamingan ten door fascisten, waaronder zich Maquet bevond, werd aangevallen. ;vNog andere getuigen verklaarden, dat lbo Man niet eerder had geschoten, dan jjt&dat zijn vrienden en hij door de fascie- jten waren aangevallen. VG7l 'Wc33 teerst om acht uur gisTeravond, jg®* ae uitspraak plaats had. De Man werd foordeeld tot drie jaar gevangenisstraf fr°^ manslag, tot honderd wanes boete voor het dragen van verboden wapens en tot het betalen van 50.000 francs schadevergoeding aan de burger lijke partij. Dit strenge vonnis werd zwijgend door de aanwezigen, meest Vlamingen, aange-i hoord, op wie het-een pijnlijken indruk maakte. De reserve-officier' De Man werd daarop geboeid lusschen twee gendarmen weg geleid. Frankrijk. De financieele conferentie. Met goed gevolg beëindigd Zooals gisteren in een gedeelte onzer oplage reeds gemeld, is gistermorgen de financieele conferentie met hooggestemde redevoeringen gesloten. Men weet gewoonlijk niet precies, wat op dergelijke conferenties verhandeld is en het is eerst veel later als in de parle menten do verklaringen aan de orde ko men of een geclhoek wordt uitgegeven, dat men zich juist rekenschap kan geven van de draagwijdte der verschillende beslis singen. Intusschen kan men wel' zeggen, dat wat door velen aanvankelijk verwacht werd is uitgekomen, n.l. clat de conferen tie zich niet verder heeft uitgestrekt dan de oplossing van de onmiddellijk aan de orde zijnde kwesties, n.l. die cler inter- geallieerde schulden. Het geteekende accoord is een vrij lij vig document van tcchnisc'hen aard, waar In alle nog hangende financieele kwesties zijn opgenomen, met betrekking lot het herstel, als de bezettingskosten, de prio- xiteitsbetalingen, las ten, voortspruitende uit het vredesverdrag, enz. Voorts regelt het voor de toekomst de verdeeling der be dragen, welke op grond van het Dawes- plan beschikbaar komen, waardoor ieder der geallieerde mogendheden in staat wordt gestold, te weten, welke bedragen als herstelbetaling van Duitschland kun nen worden verwacht. Dit laatste punt is natuurlijk van groot belang als hulpmid del bij de bespreking van de kwestie der inter-geallieerde schulden. Deze kwestie zal ongetwijfeld op de bijeenkomst in Downingstreet onder oogen worden gezien, aangezien de Fransche regcering, bij monde van haren minister van Financiën, Gléinentel, aan Churchill heeft gewaagd, of de Britsche regeering nog hare verklaringen nopens hare poli tiek ten aanzien der inter-geallieerde schulden 'handhaaft, n.l. dat Engeland als Duitsche herstelbetaling en ter voldoening der geallieerde schulden tezamen slechts een bedrag verwacht te onvangen, gelijk staande aan dat, hetwelk het Vercenigd Koninkrijk op hot oogenblik jaarlijks aan de Vereenigde Staten betaalt. Het feit, dat het vroegere aanbod van Engeland indertijd nóch naar waarde ge schat, nóch aangenomen is, wordt thans blijkbaar meer ingezien. Het is evenwel duidelijk, dat deze kwestie eerst opnieuw door bet kabinet van. alle zijden in oogen- schouw moet worden genomen voordat eenige defmlieve verklaring kan worden tegemoet gezien. De conferentie, welke slechts een week tijds heeft gevorderd en de oplossing dear hangende kwesties in zake de inter-ge- allieerdo financiën ten doel had, heeft zich gekenmerkt door twee karakteristieke bij zonderheden Ten eerste door den goeden wil, welke alle partijen bezielde. In dit verband wordt algemeen huldo gebracht aan de persoonlijke houding van Winston Churchill. Herriot heeft den Britsclien kanselier van de Schatkist afzonderlijk dank ge zegd en hem geprezen om zijn ridderlijke kwaliteiten. De tweede karakteristieke -zijde van deze conferentie was, dat dit de eerste maal na den vrede van Versailles is, dat de Vereenigde Staten 'hun officicele hand- teekening onder een inter-geallieerde re geling gezet hebben. Zoowel Clémentel Churchill hebben hun bijzondere voldoe ning hierover geuit. Amerika werd door de ont vangst van een aandeel der on- br engst van het Daw es-plan bij do werking daarvan geïnteres seerd, zoodat Amerika daar door eigenlijk opnieuw een ge associeerde mogendheid is ge worden. ,.Wij wenschen ons allen geluk, aldus Clémentel', dat bet in toepassing brengen van het Dawes-plan een officieelen verte genwoordiger van de groote Amorikaan- sche republiek in ons midden terugge bracht heeft, en dat niet langer als vriendscliappelijken toeschouwer, maar als handelend persoon." Wat de regeling betreft, zij is de vrucht van een reeks transacties, waarbij elke partij iets heeft moeten toegeven. België is er gunstig afgekomen. Frank rijk beeft erin moeten toestemmen, dat de uitgaven voor de bezettingstroepen van de. Roer slechts in rekening gebracht worden, na de vermindering van do normale kos- 1 ten, welke voor deze troepen in hun bin-- nenlaudsche garnizoenen noodig geweest zijn. Voor zoover er nu nog kwesties mochten rijzen, zal daarvoor geen nieuwe conferen tie noodig zijn, maar kunnen -die worden geregeld door een bijeenkomst van amb tenaren. Polen. Verontwaardiging te Danzig over inbreuken van Polen. De Hooge Commissaris van den Volken bond te Danzig heeft, zooals gemeld, aan den Poolschen vertegenwoordiger een dringend advies doen toekomen, om de onrechtmatig in hot gebied van den slaat Danzig aangebrachte Poolscho brievenbus sen zoo snel mogelijk weer te doen verwij deren. De Hooge Commissaris verklaarde, dat hij anders den Senaat zou aanraden, zelf de brievenbussen te doen verwijde ren. Deze eisch wordt door de Poolsche re dering en pers met. verontwaardiging af gewezen. Het politieke comité van den ministerraad heeft gisteravond besloten, de weigerachtige houding van den Pool schen vertegenwoordiger te Danzi,g volko men te ondersteunen. De plaatsvervan- ende ministerpresident ontving minister Thugutt en vertegenwoordigers van de pers, aan wie hij verklaarde, dat de jong ste berichten uit Danzig slechts tot n;euwe onrust kunnen leiden. i<Zj gewagen van een zekere pressie, welke op den vertegen woordiger van de Paolsche republiek zou zijn uitgeoefend en van bedre:gingeu, die den Senaat van Danzig tot eigenmachtig handelen moet prikkelen. Italië. De politieke crisis. Actie tegen de vrijmetselarij. Do regeering heeft een voorstel bij de Kamer ingediend, waardoor het haar mo gelijk zal zijn de geheime vereen'gin gen, met name de vrijmetselarij, uit te roeien. De Katholieke- pers neemt tegenover de zen maatregel een gereserveerde houding aan. De Katholieke bladen volgen hun oude takfiek van zoo weinig als maar een'gszins mogelijk is over de loge te po- lemiseeren of zelfs maar to spreken. Het groot Oosten hoeft inmiddels reeds de vrijwillige ontbinding van alle Ita lia ansche loges bevolen on wel met onmid dellijker! ingang. Do grootmeester zal ech ter zijn plaats in het Parijscbe r-root- Oosten behouden. geering maatregelen zouden worden geno men tot bestrijding van de werkloosheid. Weer verscheidene w a n o r d e 1 i j k h e de n Uit verschillende plaatsen van J;alio worden nog mm of meer belangrijke inci denten gemeld. Te Boloena is een jonge man, die uit de soriaks'isohe vakyereeni- ging wi'de treden, door 6 andero jongelie den doodgeranseld In een dorp bij Berga mo loste een soc'al'st verscheidene revol verschoten op fascisten van wie er enkelen werden gewon'd. La Ier werd het lijk van den socialist gevonden. Te TJdine hebben 200 huiszoekingen pl&afs gehad. 14 ver- eenigingen z:in aklaar ontbonden terwijl 20 café's vroeg moesten sluiten. TVa Osser- vatore Romana*verneemt nog uit P;sa dat het gebouw van de Mesn.gore. waar ook an dero bladen-worden gedrukt, vernield en in "brand ges'oke.n is. De politie, d o dit moest verhinderen toonde z:eh vrij laks. Baifische Staten. Een conferentie te Helsinnfors. Morgen begint eindelijk de teikpns weer uitgestelde conferentie van de ministers van buifenlandscho zaken van de Bal tl- sche landen. Aan de conferentie wordt bij- zondoro befeeken:s gehecht, omdat het. naar men weet, in de bedoeling zou liggen een soort eenheidsfront legen Moskou te stichten. Lltauen noemt aan de bijeen komst geen deel (daar Po'en, dat het Wilna ontnam, aanwezig zal zijn). Naar do correspondent van de „Frankf. Ztg." meldt, herleeft in Polen liet denkbeeld om aansluiting te zoeken tot een soort Balti- schen bond. Een bezwarende factor voor het welslagen van do conferentie is de wensch van Polen om van Letland zes op den linkeroever van de Duna gelegen ge meenten te krijgen, waartoe Let'and wei nig lust betoont, maar d:e voor oPl"en van bela.ng zijn, omdat daar Poolsc.hr> grond eigenaars groote bezittingen hébben lig gen. De quaesh:e van deze grenswijziging staat wel niet op de agenda, maar z:i zal informeel behandeld worden. Portugal. Bes'rijtling der wcrk'oosheid in Portugal. Het Porlugeesche parlement kwam eer gisteren bijeen. De minister van Landbouw diende een wetsvoorstel in tot onteigening van onbe bouwde gronden. Tweeduizend werkloozen hielden een be tooging voor het parlement en zonden eenige afgevaardigden naar den premier. Him werd medegedeeld, dat door de re-» BINNENLAND Vragen van Kamerleden. Het vooroefenin ga ins tit u ut. Het Tweede Kamerlid Duymaer v Twist heeft den minister van oorlog de volgende rragen gesteld:' 1. Is het juist, dat voor bet jaar 1925 de toelating tot het vooroefeningsinstituut is gesloten, zoodat ook het oprichten van nieuw© klassen dit jaar niet meer moge lijk zal zijn? 2. Zoo deze vraag bevestigend beant woord wordt, wordt deze maatregel dan getroffen op grond van een voorgenomen wijziging van de Dienstplichtwet-, betref fende het aannemen van vrijwilligers bij •ooroefeningen? Zoo ja, loopt in dit geval deze maat regel niet vooruit op de wettelijke voor ziening, waarvan de zekerheid ontbreekt of zij voor 1926 £>&t Staatsblad zal heb ben bereikt? Indien de wettelijke voorziening niet voor 1926 tot stand zal zijn gekomen, be slaat dan niet liet gevaar, dat ten gevolge ran bet sluiten van do toelating, de werk zaamheden bij het. vooroefeniugsinstituut, nit oorzake van gebrek aan leerlingen, in 1926 geheel of ten deele zullen moeten worden stopgezet? De Post-chèque en Girodienst. A fw ij king BezoldigingB- besluit. Onder overweging, dat, teneinde in de leiding van den Post-cheque ©n Girodienst te kunnen voorzien op een wijze, welko voor do heropening en de voortzetting van dien dienst de gewenschte waarborgen eehonk, ©en afwijking wordt vereischt van de bepalingen van de Bezoldigingsbeslui ten Burgerlijke Rijksambtenaren 1920, is bij Kon. Besluit bepaald, dat de ealariee- ring van J Laz onder, van zijn benoeming af in het ambt van directeur van den Postcheque en Girodienst en zoolang hij dit ambt bekleedt, zoodanig zal worden geregeld, dat dgze uit bedeeld ambt een in komen zal genieten tot een vast bedrag, als door do Kroon wordt vastgesteld. Hef Collectief Contract in de bouwvakken. Overleg tusschen de Moderne en Chr. Organisatie-s. Naar de „Tel." verneemt, heefit te Utrecht een bespreking plants gehad tus schen de hoofdbesturen van de Moderne, R.-K. en Chr. organisaties van bouwvak arbeiders in zake de nieuwe collectieve arbeids-overeenkomst. Het resultaat was, dat besloten werd, den patroonsbond als nog eenige loonsverhoogingen voor do steden der 3e en 4e klasse voor te stellen. Wij geven u ernstig in oveerweging, al dus genoemd hoofdstuk, uw voorstellen nog zoodanig to wijzigen, dat voor de der de klasse plaatsen Amersfoort, Almelo. Apeldoorn. Deventer. Enschede, Gouda, Den Helder, Hengeilo, Hillegom, Leeuwarden, L i s s e, Lonneker, Noord- wij k. Noord wij kerhout, Nijmegen. OldenzaaL Oosterbeek, S assenhei m cn Zwolle, benovens vocfr de vierde klasse plaatsen Alphen a. d. R ij n, Middel burg en Wassingen de loonen voor allo groepen met 3 cent per uur zullen worden verhoogd. Mocht u het standpunt innemen dat de huidige klasse-inidcel'ing ongewijzigd dient te worden gehandhaafd, dan geven wij in overweging, de loonen voor deze beide klassen over hot gelieeil met 2 cent per uur to verb oogen. Gaan de patroons daarmeo accoord, dan zullen de vakorganisaties haar leden advi- seeren het nieuwe contract, aldus gewij zigd, te aanvaarden. Van palroonszijde is het volgende over zicht gepubliceerd van de voorsteilen, welke do besturen genegen zijn. voor hun respertievélijke bondsvergaderingen verdedigen: 1. Handhaving van den bestaanden werktijd, waardoor dus het voorstel dor Federatie (8 uren dag) wordt afgowezen; 2. Handhaving van hot bestaande loon, met afwijzing dus van de verlangde loons- verhooging en intrekking van de 5 pGt. loonsverlaging, door onzen bond voorge steld; 3. Sociale bepalingen blijven ongewij zigd, behoudens vaststelling van den duur der ziekteuitkeering op 13 weken voor één ziektegeval (met behoud van 'hot jaarf- maximum van 13 weken); 4. Voor nachtwerk, dat geen overwerk is en ook niet valt onder het twee-plocgen- stelsel, zal 25 pCt. ovcrgcld worden bo- itaald (geen 50 pGt., zooals de Arbitrage Commissie had vastgesteld); 5. Betreffende staking en uitsluiting was de meerderheid der arbeidersbonden wel genegen om afstand te doen van haar stakingsrecht. Men meendo echter, dat er dan een instituut moest zijn om geschillen HET VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. Voortduren der Duitsche regeerings-* crisis. I De financieele conferentie grondig bo* eindigd. Verscherping conflict tusschen de Vrije Stad Danzig en Polen. Een conferentie der Baltische Staten. BINNENLAND. De besturen der bouwvakarbeiders, be-» halve de Federatie, trekken den eisch to* Iconsverhocging gedeeltelijk in. Louis Bouwmeester ontvangt van do gemeente Amsterdam een jaargeld van f 4000, waarbij de Regeering het hare zal voegen. (Letteren en Kunst). Renteverlaging aan de Nederlandscho Bank. (Financieele Berichten). LEIDEN Vergadering van de Kamer van Koop handel en Fabrieken voor Rijnland (Isto blad) De Voorzitter geeft een overzich? over het afgeloopen jaar (2de blad). OMGEVING. Een beschouwing over de kaasmarkt Alphen a. d. Rijn („De Rijnstreek, 2da blad). buiten het collectief contract vallende op to lossen, bijv. wegens znngennamd onge rechtvaardigd ontslag. Hierbij werd ge dacht aan arbitrage. De paitroons-onder- handelaren zullen den bondsvergaderingen thans voorstellen te kiezen tusschen hand having van den bestaanden toestand ot verbod van staking met arbitrage in zako ontslagen enz.; 0. Plaatselijke Commission worden fa cultatief gesteld waarmede dus afgewezen is deze commission verplichtend Ie stellen; 7. De patrconshesturen zullen bevorde ren dat bij liet aanzetten van werkkrach ten de voorkeur wordt gegeven aan geor ganiseerde werklieden; 8. Onze leden zullen aan onderaanno-* mers voorschrijven ook de C. A. O. na te leven en bij in gebreke blijven der laatst® hiervoor zelf aansprakelijk zijn; 9. Do 'klassenlijst blijft zooals deza thans tis. Hierbij is ook afgewezen de toe slag op het klasseloon, dat de arbeiders voor zeer volo plaatsen hadden voorge steld. Ovei*wogen wordt om «te zijner t;j«l na te gaan welke plaatsen in do huidige klasse-indeeling onjuist zijn gerangschikt, zoowel naar boven als naar beneden: 10. Omtrent den omvang der rubrie-lc „ongeschoolden" zal eon nader onderzoek in de verschillende plaatsen winden ge houden. De St.-Michaël-actie- De Cand.idaten Wij hebben een beriebfc overgenomen, volgens, het welk op d© jongst© vergadering van „Sfc. Michaël" in Utrcht de heeren Ver aart, Witterfc van Hoogland, Bon, Mooij- man cn Guit eandidaat waren gesteld voor d© Tweede Kamer. De „Msb." vernoemt thans van het hoofd bestuur van ,,-St Michaël" dat dit geheelo bericht van a tot verzonnen is, daar over eandidaat stel ling in dezen zin geen woord is gesproken en clat namen genoemd wer den van personen, die absoluut niet voor een candidatuur in aanmerking willen ko men. Een vergadering t o Amsterdam, Het verbond „St. Michaël" had tegen gis terenavond in het gebouw Bellevuo ta Am sterdam een veTgadering belegd, waarin twee sprekers het woord hebben gevoerd. De voorzitter, de heer Bonfrer, sprak e' zijn vreugde over uit dat deze eerste open bare vergadering te Amsterdam zoo druk bezocht was. Na do personen die 't woord zouden voeren te liebbpn ingeleid gaf hij het woord aan jhr. .mr E F F F Wittcrt v. Hoogland, lid van d© Eprste Kamer, die sprak over: De St. Michaël-bewoging in de IBoomsch Katholiek© Staatspartij Met groote halsstarrigheid wordt, aldus eprekpr, herhaaldelijk do onjuiste beworing geuit dat het Verbond St. Michaël doot prof Veraart in het leven is geroepen met het doel. eenige persoonlijke desiderata verwezenlijkt to krijgen en dat do bewe ging niet nit het- volk zou zijn voortgeko men. Om dezen fabel te weerleggen wensch- te spreker uit de voorgeschiedenis van het ontstaan van het verbond mede te declcn. dat prof. Veraart met de oprichting niets t© makpn hpeft gehad. De Haacrscho.St. Michaëlclub bestond ge ruimen tijd alvorens prof. Veraart werd uitgenoodigd. deel daarvan uit te maken. Mpn heeft cp'rst spr. uitgenoodigd het voor zitterschap te aanvaarden en t-oen spreker dit weigerde heeft prof. Veraart zich di* benoeming laten welgevallen. Sproke» brengt hem daarvoor hulde-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1925 | | pagina 1