16e Jaargang. WOENSDAG 14 JANUARI 1925 No. 4842 Da ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week 12*50 per kwartaal. Bij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal. Franco per post I 2.95 per kwartaal. Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ck per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ot, met Geïllustreerd ÏZondagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTiE 15 GIRONUMMER 103003 r. POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentlën 30 cent per regety Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het k dubbele van het tarief berekend. a Kleine advcrlentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarf^l betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verfc huur, koop en verkoop 10.50. Pit r.ummsr bestaat vit twee bladen. Over het Adviseerend College. i' ,.De Gelderlander" ran 3.1. Maandag schrijft het volgende: „De afgevaardigden van Gelderland, die tilting bobben in hot Adviseerend College, waren op de vergadering van den Bond van R. K. Kiesvereenigingeai (in Gelder land) aanwezig, om verslag to doen van do besprekingen in dat College gevoerd. iWij doen geen mededeelingen daarom trent. Het Adviseerend College beeft bespre- ikingen gehouden van vertrouwelijken aard en vanzelf is bet daarop volgend verslag eveneens vertrouwelijk. Dat moet in de kiesvereenigingen blijven en mag niet pu bliek worden." Wij waren, zegt ,:De Tijd" naar aanlei ding daarvan, ook van dezo meaning en tot dusver hebben wij de bijzonderheden welke ons ter oore kwamen, niet gepubli ceerd. Maar nu zien wij, dat in do Kamer centrale-Leiden en in do Kamer-centra1© Haarlem mededeelingen zijn gedaan en dat daarvan vrij uitvoerige verslagen ^zijn opgenomen in.,,Do Lcidsche Courant' en 'de ..Nieuw© Haarlemsche Courant". Tot zoover „De Tijd". "Wij mcenen eveneens, dat do besprekin gen van het Adviseerend College to't op zekere hoogte van vertrouwelijken aard zijn geweest en gaan verder dan .,De Gel derlander", als wij meenen, dat er ook, voor zoover zij van vertrouwe lijk e n aard waren, g o o n ver-slag in de Kjesvereeniging van ma,g worden uit gebracht 't Lijkt ons toch wel wat dwaas, om iets als vertrouwelijk" mede te deelen aan een groot aantal afgevaardigden '(waarbi ook niet-afgevaardigden aanwe zig zijn) op een Kringkiesver., van wie ieder, ook weer „vertrouwelijk", 't dan in zijn eigen locale kiesv. zal gaan overver tellen. Voor zulke „vertrouwelijkheden" geven wij niet veel! De aWvanrd'edon, die zitting hebben in Adviseerend College, hebben o.i. uitslui tend of zoo goed als uitsluitend de con clusies mede te deelen vnu de daar ge- voorde besprekingen, welke conclusies z e- ker niet als „vertrouwelijk" behoevenle worden beschouwd; daarvoor is geen en kele reden. En deze conclusies kun nen den ook in de pers worden bekend gemaakt voor do velen, die nu eenmaal de Yorgader'ngpn van de Kiesv. niet bezoe ken en bii wie daardoor, vooi;zoover noo dig, ook be1 angstelling voor de politiek kau worden gewekt. Dal in een Kieskring een afgev. uit het Adviseerend College, naar wij lazen, ging modcdee'en. dat mijnheer B. dit of dat bad gezeed ;s, naar onze moening. een fout van (ben afgevaardigde, welke fout, na tuurlijk, door de plaatsing in het daar ver schijnend dagblad er niet beter op gewor den is. In den K'eskring Leiden hadden wij bet 'voorrecht, prof. Aongonent een verslag van do vergadering van het Adviseerend 'College (p boore.n uitbrengen. En de rdaatsing van dit verslag in de pers, zo o a 1 s wij" dat hebben opgenomen, kan o.i. niet anders dan waardeering wek ken voor het werk van het Adviseerend College en belangstelling voor het vorder verloop van do uitvoering van haar taak. Zoo denkpu niet alleen wij, maar ook anderen hierover. bditenl and Qaitschland. DE REGEER iNGSCR IS IS. TKög steeds geen oplossing. Het kabinet Luther is nog steeds niet gereed, af zijn de kansen van den tegen- woor&igen rijksminister van financien Binds gisteren aanmerkelijk geste^ Gisteren heeft Luther onderhandeld met de politieke leiders van de .verschillende par tijen. De beslissing zou thans bij de Duitsch-nationalen liggen, die gisteravond Slog vergaderden. Luther wl, gelijk bekend, een kabinet samenstellen, waarin elke in aanmerking komende partij door een minister ver tegenwoordigd zou zijn. De Beiersche volkspartij en ook de Duitsche volkspartij zijn het met deze oplossing eens en ook iet centrum schijnt bereid te zijn er zich Sliet tegen te zullen verzetten, dat dr jBrauns de partij als rijksminister van ar beid in bet kabinet vertegenwoordigt, mits jdan echter dr. Gessier, de vertrouwens man van de democraten, in het kabinet Sou blijven. Dr. Géks Ier, de rijksminister van ver dediging, is tot nog toe echter in het ge- Jheel niet door Luther geraadpleegd, maar itfn welingelichte parlementaire kringen 'jkcht men het waarschijnlijk, dat ook deze bewindsman in functie blijft. De vraag is fhiaar of dit met toestemming van de de- Jnocratisohe fractie zal geschieden, t Lulber zou in een dergelijk geval op den steun van allo burgerlijke partijen, met uitzondering van de Duiitsch-na tionalon, kunen rekenen. Deze eïschen voor een der kunnen de portefeuille van binnonland- scke zaken op. en geen andere, maar daar wil het centrum al weer niet van weten. Et zijn dus nog groote moeilijkheden te overwinnen. Het is niet onmogelijk, dat de Duitsch- nationalen met een besluit wachten tot na de stemming over do motie van wantrou wen in den Pruisischen landdag. Een WolKbericht meldt nog, dat de be sprekingen zoover zijn gevorderd, dat men verwacht, dat Ebert dr. Lulher heden met do kabinotsvorming zal belasten. Gisteravond om 10 uur ontving de rijks- president dr. Luther nog voor hot nit- brgen van rapport inzake de tot dusver gevoerde besprekingen. Da Pruisische Landdag De Pruisische regeering zal beden in den nieuw gekozen landdag verschijnen en daarop zal onmiddellijk hot grooto politie ke debat volgen, dat door een groote rede van minister-preesident Braun (soc. dem.) zal worden ingeleid. Deze zal een overzicht geven van hetgeen de groote coalitie «tij dens do drie jaren, dat zij aan liet .bewind was, lieeft verricht, om ten slotte de kwestio van vertrouwen te stellen, die waarschijnlijk wel zal worden aangenomen Een DuUsch-Fransch handelsverdrag Mogolijko verwerping dor Fransche voots lollen Bij het Fransche voorstel inzake een handelsverdrag met Duitschland, zijn de Franscken tot de uiterste concessies ge gaan. Het bestrijkt een periode van 8 tot 10 maanden, geeft de goederen aan., die uit Elzas-Lothar'rngen vrij in Duitschland zou den moeten worden ingevoerd en stelt maximum-tarieven voor mijn-producten vast. Gp die manier hoopte minister Ray- naldy het nog tot de sluiting van het ver drag ite kunnen uitzingen. Twee uur lang heeft Trendelenburg het overwogen, maar men heeft geen hoop, dat het aangenomen wordt. Do Duilschers zullen in dio omstan digheden do rechten aldoor verhoogen. Diit verzet schijnt van de metaalindustrie te komen, do Kculscho kwestie zou maar een voorwendsel zijn. Frankrijk is blijkbaar tot do grens van zijn tegemoetkomingen gegaan. Ingeval van een weigering van Duitsch land van dit accoord op korten termijn (op 810 maanden, waarvan een defini tief verdrag zou kunnen volgen"), zullen de besprekingen worden afgebroken. Frankrijk. De financieele conferentie. De eindzitting is tot heden uitgesneld. Het is niet mogelijk gebleken de redac tie der voorloopigo overeenkomsten, welke bij de officieuze besprekingen tusschen de geallieerde ministers en de Amerikaan vertegenwoordigers zijn bereikt, tijdig te voltooien. Dien tengevolge zal de plenaire slotzitting hedenochtend worden gehou den, als wanneer de onderteekening zal plaats vinden. "Wat betreft do kwestie der intergeal- lieerde schulden, wordt medegedeeld, 'dat het Britsche kabinet de aangelegenheid in het kort zal bespreken, in verband met de inlichtingen, welke Churchill van de Franscho regcering heeft ontvangen en met de besprekingen welke hij te dezer zake in Parijs heeft gevoerd. Gistermiddag is een voltallige bijeen komst der conferentie gehouden. Do tus schen de groote mogendheden tot stand gekomen overeonkomst werd in grooto lij nen aan de vertegenwoordigers der kleine landen meegedeeld, om hun gelegenheid te geven opmerkingen te maken. Alle kwesties zijn nu opgelost. Minister Churchill en do overige leden van do Engolsche delegatie worden heden avond te Londen terugverwacht. In politieke kringen te Londen wordt het rapport van de Britsche delegatie met spanning tegemoet gezien, daar men tot dusver geheel was aangewezen op de pers berichten uit Parij3. Als voornaamste resultaten van do of- ficieelo besprekingen beschouwt men te Londen het feit, dat de Vereerde-de Staten hun aanspraken op een vast bedrag heb ben laten varen en het vervangen van de te Spa vastgestelde percentages door een nieuwe regeling. Men verwacht, dart het gevolg hiervan zal zijn, dat voortaan grootero sommen zullen vloeien in het fonds ingesteld volgens het Dawes-planen dat een en ander in de praktijk zal neer komen op het aanvaarden van de Engol sche voorstellen. In goed ingelichte kringen in.Engeland is men van oordeel, dat do gunstige wen ding, die kwestie van de onderlinge schul den der geallieerden de laatste dagen bij de besprekingen t8 Parijs heeft genomen, te danken is aan Loucheur, wiens mede werking door Herriot werd ingeroepen. Op de vraag, welk standpunt die Britsche regeering ten aanzien va deze kwestie in neemt, heeft Churchill aan de Fransche vertegenwoordigers geantwoord; dat En geland vasthoudt aan de nota van Bal four, hetgeen beloekent, dat de Engelsche regeering zooveel geld wenscht te ontvan gen, als noodig is om Engelands schulden aan de Vercenigde Staten te betalen, doch dat het, wanneer aan dien eisch is vol daan, bereid is de geallieerde schulden te royeeron op voorwaarde, dat de andere geallieerde schulden op gelijke wijze wor den gevoyeerd. De rechtmatigheid der Roerbezetiing. De diplomatieke modewerker van de „Daily Tel." wijst er op, dat de commissie van herstel, dagwaarde van de goederen, die door de Reorbezetting zijn verkregen, opnieuw moet schatten, terwijl officieel de bezetting van het Roergebied nooit ter kennis van deze commissie is gébracht Men heeft dit nagelaten, uit vrees, dat Bradburry dan het vraagstuk der recht matigheid van do bezetting ter sprake zou brengen. Hot blad stolt than3 de vraag, op welke wijze en wanneer officieel kennis kennis zal worden gegeven van de bezetting van het Roergebied. De Parijscho correspondent van do „"Westminster Gazette" seint, dat Engo- land tot op zekero hoogte het Fransch Belgische standpunt heeft aanvaard, ter wijl men het vraagstuk der onrechtmatig heid van de Roerbezctting heeft omzeild door zich tot de besprekingen over de af rekening zelf te bepalen. Velen zouden hierin een stilzwijgende erkenning van de rechtmatigheid zien, doch niemand wenscht dit vraagstuk opnieuw op te werpen. Painlevé voorzitter van de Franseha Kamer. Painlevé is met 313 tegen 24 stemmen tot voorzitter van de Kamer gekozen. De oppositie onthield doi van stemming. Oostenrijk. Inbreuk op het verdrag van St. Germain? Kanonnen te Weenen ontdekt Het „Neue Wiener Journal" deelt onder voorbehoud mede, dat volgens do verkla ring van een betrouwbaar persoon de in- tergeallieerde militaire controle-commis sie, nay aanleiding van een geheimen wenk in een gebouw in Weenen 21 nieuwe kanonnen heeft ontdekt. De hoofdcommissaris van politie Scho- ber beeft den eisch der intergeallieerde commissie, dat deze kanonnen worden uitgeleverd, van de hand gewezen, daar deze zaak volgens hem niet onder hem ressorteert. Daarop heeft de controle-commissie zioh in verbinding gesteld met bet ministerie van Buitenlandsche Zaken, hetwelk de uitlevering van het geschut heeft gelast. Het „Neue Wiener Journal''' merkt hierbij op, dat Oostenrijk volgens het ver drag van St. Germain 20 kanonnen mag bezitten. Ergerlijk optreden der Socialisten In bet parlement In don Oostenrijkscnen Nationalen Raad (het parlement) wordt op het oogen- blik de opheffing van de huurwetten be handeld. Vrijdag begonnen de debatten, en zelden of nooit zal ©en parlementszit- ting zulk een krankzinnig lawaai hebben gebracht, als toen het geval was De zit tingzaal was door de oppositie. die ge zworen had obstructie tot het uiterste te zullen plegen, in een concertzaal herscha pen, waar met ratels en bekkens, trompet ten, autohooms en andere instrumenten composities werden ten gehoore gebracht, welker ^moderniteit" Arnold Schönberg zou hebben doen scheelkijken. Er had zich een heftig debat ontspon nen over de agenda. Den soc.dem. Auster- li tz werd het woord ontnomen, en toen brak de hel los. Do instrumenten kwamen daar nog niet direct bij te pas; de socia listen volstonden enne©, met de vuisten en boeken op de tafels te slaan. De an dere leden verlieten tijdelijk de zaal, maar de soci's hadden voor hun lawaai geen gehoor noodig; ze werkten rustig voort. Hun partijgenoot Forstner ging inmid dels naar een naburigen speelgoedwinkel en keerde daaruit spoedig terug mot een keurcolleotie mirlitons, trompetjes en bek kens Vijf minuten later was het meest futuristische concert aan den gang, en stond het voor het parlementsgebouw zwart van de menpchen. die aan een hek sensabbat th geloofden Forstner zelf was solo-trompettist. Na een uur waren de regeeringspartijen langs muzikalen weg tot de overtuiging ge bracht, dat verdere discussie onmogelijk zou zijn De voorzitter wilde in dier voege concludecren, maar zelfs daarin slaagde hij niet, dank zij de nauwe samenwerking tussoben mirlitons en bekkens. Een andere afgevaardigde kwam het orkest nog ver sterken met een partij linealen en kran- tenleggers. Als desondanks in de verte een tem hoorbaar wondt, haalt Forstner oen bel voor den dag, waarmee te Weenen de vuilnisman loopt. ,,Nu zul je wat hooren", roopfc hij den tegenstanders toe Van dat oogenblik af wordt de bel voortdurend ge luid. Een der.loden slaat met een stoel op de tafel, terwijl do mirlitons „unisono" werken. Afgevaardigde Sever laat oen se cretaresse autohoorns, kindertrommols en opnieuw bekkens meebrengen Austerlitz spreekt door; beweegt althans den mond. De voorzitter ontneemt hem het woord op nieuw; beweegt althans den mond. Een oorverscheurend .tutti" doet de zaal da- veren en galmen. Dan verschijnt de leider der soc.-dem fractie Seitz, die stilte gebiedt. Onmiddel lijk verstomt alles. Seitz onderhandelt met den leider der Christelijk-socialen en met don voorzitter over den verderen gang van zaken; als deze onderhandeling echter mislukt, begint het laatste oordeel opnieuw. Tot één uur 's nachts duurde dit ontzet tend tumult. Toen deelde de voorzitter schriftelijk(l) mede, dat hij de zitting sloot Afgevaardigde Austerlitz, die onaf gebroken had doorgesproken, verklaarde doodkalm, dat hij nog niet klaar was met zijn rede Het Britsche Rijk. De verhouding tot Rusland. Alleen handels- aan gelegenheden. Een telegram uit Londen meld't, dat de Britsche regeer ing van oord cel is, dat oen hervatting der onderhandelingen mot Sov jet-Rusland er geheel van moet afhangen of Moskou er in toestemt allo onmogelijke eischen inzake politieke verdragen en ge waarborgde leemngen te laten varen en zich louter te bepalen tot handelsaangele genheden. Dreigende mijnwerkersstaking In Derbyshire. Niet minder dan 25.000 mijnwerkers van Derbyshire hebben gisteren aan de werk gevers mededeel ing gedaan, in staking te zullen gaan. Zij eischen in verband met do gestegen kosten van bet levensonder houd, dat de in J922 doorgevoerde loons verlaging van 7,5 pet. weer wordt inge trokken. De werkgevers verklaarden zich bereid op deze voorwaarde in te gaan, doch verlangen dan, dat de beslaande overeenkomst in zake de arbeidsvoorwaar den enz. aan een onderzoek van den loon- raad der mijnen zal worden onderworpon. Zuitl-Afrikaansch burgerschap. Naar verluidt, zal minister Malan oen wetsontwerp met betrekking tot de Zuid- Afrikaanische nal-'onaliteit indienen. Naar men aanneemt, is in dit wetsontwerp bet beginsel neergelegd, dat personen in Zir'd-Afrika, d'e als Britsch onderdaan worden genaturaliseerd, daardoor niet te vens Znid-Afr;kaansch burger worden. Door dit ontwerp zal dus, wanneer bot wordt aangenomen, een zelfstandig© Zuid-A frikaansche nationaliteit worden ingesteld. Zeelieden-staking In Australië. De Australische scheepvaart is lamge slagen door een sinking d©r zeebeden. Do regeering van het Gcmeenébest beskot het gorech'sbof te verzoeken de zeebedenunio te verb'Men. De promies Bruce verklaar de. dat de stsoVng een aanval was op de gemeenschap. De leiding over zekere vok- vereen ie ineen was volgens hem in handen van rovo1Utionna:Ten. Gisteren weM^n wederom vier stoom schepen door d© bootwerkers geboycot om dat er soldaten werden gébruikt bii het lossen. Do mabozenibond en do bootwer- kersvereeniging hébben zich sol-'dair ver klaard. Rusland. De Sovjets en hot Buitenland. De Sov'et-gozaurt to Parijs, Krassin, vertrekt heden mar Moskou, tegehik mét Rakofsk'. den Rnssi-schen gezant te Lon- d->n en KresHn-ski, den gezant te Berlijn. Zij zullen alle drie met de Sovjetreeeerng confereeren ove.r het sluiten van handels verdragen met Engeland, Frankrijk en Duitschland. Japan, China en Rusland. Do onderhandelingen tus9chen Japan en Rusland nemen bevredigenden voort gang. Men is het In beginsel eens gewor den over de ontruiming van Chineosch ge- b;ed door de Russische troepen. HET VOORNAAMSTE NIEUWS* BUITENLAND. Nóg gaan oplossing der Duitsche regefri.. ringscrlsis. Heden voltallige slotzitting der finatih cleele conferentie. Inbreuk van Oostenrijk op het verdrag van Trianon? Vreeselljk spoorwegongeluk" te Hernfc (bij Dortmund) Buitenl. Berichten). BINNENLAND. De procedure over de intrekking vart art. 40 van hel Bezoldigingsbesluit (ReohU zaken). LEIDEN Prof. Alberl Verweij heeft hedenmiddag het hoogleeraarschap aanvaard (2de blad), BINNENLAND De „St. Michacl"-Actie. Do bemiddeling van Prof. Aengenont. Naar de Haagsche rodacteur van dé ,Msbd." verneemt, zijn gistermiddag bcj protmgen gehouden tusschen professor Aengenenit en het hoofdbestuur van „St. Micha/H", ten huizo van baron "Wittert vani Hoogland te 's-Gravenhage. Besloten werd over deze conferentie niets te publicooren. Donderdagmiddag zullen de besprekingen- worden voortgezet. Limburg wil zich afscheiden. Naar het „Gtr." verneemt, heeft or gis-* teren te Sil'lard 'n bijeenkomst plaats go-t had van do elf in Limburg bestaande Go- mitó's van het Verbond „St. Michaël". Ter vergadering kwam een zeer ernstige out-* stemm:ng tot uiting over de van boven af opgelegde cand:daten voor de Tweede Ka- merverkiozing. Limburg stelt zich voor bij niet gen-oogdoening zich af te scheiden. Ten aanzen van do gosteldo candidnten Ternemen wij nog in afwijking van het el ders door ons geplaatste bericht, dat ge steld zijn: voor Amsterdam: prof. Veraart; voor Zeeland, de heer Mooyman; voor Limburg dé heer Bon; voor Friesland do heer Guit; voor Gelderland do heer Gonijn. Do ontevredenheid in Limburg loopt over de candidatuur Bon. Daar wil men als candidaat do heer Mans. Uil de R.-K. Kiesvereenigingen. Uit do vele verslagen van kicsvcrccnl- gingen, die wij in doze dagen in de per» aantreffen vermelden wij voor vandaag het volgende: De Bond van R. K Ivies vereen, irt Drenthe sprak zich teT vergadering uit togen een candidatuur van den heer van! Vuuren als no. 1, terwijl do Bond van E. K Kiesvcroen. in Friesland zich juist voor dezo candidatuur heeft uitgospro-< ken In oen roods gedeeltelijk verhopen! vergadering van de R K. Kiesvcroeniging te Delft is met 50 tegen 43 stemmen aan genomen do program-wensch van St. Mi chael betreffende renteloozo staatslccnin- gon. Ook do overigo programmav. cnschcn van dat verbond werden door do nog aan wezige leden aanvaard (do wensch betref fende bedrijfsorganisatie was bereids door den voorsteller, den president van <lo plaatselijke club St. Michael, ingetrokken) Te voren had do vergadering zich vcr- eenigd met voorstellen van het bestuur om aan te dringen op afschaffing \znr 'art 123 Indisch reglement en intrekking van de beperkende artikelen in het B. W. cn in het W. v. S. inzake do prioriteit van heb kerkelijk huwelijk In ©cn tweetal parochiale Kicsvor. te 's-Gravenhago i3 een motio aangenomen, waarin het beleid van den Bondsvoorzit ter wordt afgekeurd. R K .Leergangen. Het Curatorium der R. K. Leergangen heeft benoemd tot docent aan den cursus voor notariaat mr. E. van Spaendonck, candidaatmotaris te Tilburg, en aan^ den cursus Fransch M O. Mcj. J. Berge té 's-Hertogcnbosch Uit het steendrukkersbedrijf. Overeenstemming bereikt. Van werkliodcnzijdo meldt men: In do commissie, bestaande uit vior werkgevers en vier werknemers met mr. J. do riozo als onpartijdig voorzitter, is ovoroenstcm- ming bereikt. Partijen hebben een compromis geslo ten in grooto lijnen hierop neerkomende, dat do oudo collectiovo arbeidsovereen komst gehandhaafd blijft, met dien ver stande, dat do patroons het recht zullen! hebben om een voorstel tot verlaging der, loonen met één gulden aanhangig to ma ken, als do algemoono bcdrijfstocstand, loonsverlaging motiveert.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1925 | | pagina 1