löe Jaargang.
MAANDAG 12 JANUARI 1925
4840
De ABONNEM ENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
tVoor/ Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal.
[Bij onze Agenten 20 cent per week 8 2.60 per kwartaal.
■Franso per post 1 2.95 per kwartaal.
ECet Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor
uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
Zondagsblad 9 ct.
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen I.
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE IC
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. ii
JDit nummer bestaat itit twee
bladen.
i
h;
V Belangstelling voor de politiek.
i Daar zijn er, die schijnen te meenen, dat,
als er maar onder de Katholieken een wa
re, goede, daadwerkelijke belangstelling
,voor de politiek is wij niets meer behoe
ven te vreezen.
'Dezulken overdrijven in "hun eenzijdig in
richt; en overdrijven zéér sterk.
Wanneer onder de Katholieken de be-
langsteUang voor wetenschap en kunst, in
den meest uitgebreiden zin, niet minstens
even groot zou zijn ah die voor de poli
tiek wij zouden in de roeping ons door
do gave van het, heilig geloof opgelegd,
zeer te kort schieten; wij zouden niet de
taak vervullen, welke door de Voorzienig
heid aan de kinderen der Kerk is opgelegd.
Geen overdrijving dus in de waardeering
van de bptepkenis der politiek maar ook
volstrekt geen kleineering!
De politiek is een onontbeerlijk, nood
zakelijk element in ons Katholiek-zijn-
van-de-daad. De Katholieken in ons land.
als geheel cenomen, moeten kennis van en
belangstelling voor de politiek hebben, al
zullen deze kennis pn belangstelling na
tuurlijk individueel, naar gelang van de
ipersoonhike omstandigheden, feitelijk heel
veel knnnen en mogen en moeaen ver
schillen f Maar qt is toch ©en zeker mini
min» van kennis en belangstelling, dat bij
iederen Katholieken kiezer mag worden
verwacht Een zeker minimum, dab voor
al als de verkiezingstij d nadert ge
acht mag worden noodzakelijkte
b'j* 1
Die verkiezingstijd nadert al van heel
dichtbij. En ook daarom hebben wij van
3e vergadering der RK. Kamer-Centrale-
'Leiden, die wij Zaterdag hebben bijge-
tvoond. een vrij uitvoerig verslag gegeven
(zï® ons tweede blad). Ons dunkt: daaruit
kan wg wel "TJ i
èatf nou wel wat kennis worden geput van
de polrripk en door die kennis zal de be-
JairgtelHng voor de politiek dan als van-
teeTf weer. zoo noodig, werden verlevendigd.
BUITENLAND
Duitschlanfl.
I DE POLITIEKE PUZZLE.
Ook aan Luther gelukt het niet.
B 0 houding van het Centrum.
In de kwestie der regeeriingsvorming i»
men nog geen stap verder gekomen. Thans
5s gebleken dat terwijl Marx bij zijn po
gingen tot vorming van een kabinet heeft
Schipbreuk geleden op de houding van
rechts, Luther dergelijke moeilijkheden
heeft met de linksohe partijen. Gister
avond heeft het centrum zijn houding over
een kabinet zooals Luther zich dat heeft
voorgesteld, bepaald. Met algemeen© stern
men besloot de fractie dat de door Luther
afgelegde verklaringen de centrunifractie
niet in 6taat stellen deel te nemen aan. een
'dergelijk kabinet-Luther.
r Door dit besluit is een geheel nieuwe
toestand ontstaan. Het lhijft af te wachten
of Luther, die het rijksdaggeibouw reeds
had verlaten toen dit besluit werd geno
men, daarin aanleiding zal vinden om zich
opnieuw in verbinding te stellen met d©
leiders van het centrum of dat hij nu zijn
missie als mislukt zal beschouwen. Eén
'ding zon echter het gevolg kunnen zijn
ivan bet besluit van het centrum, n.l. dat
nofth Lather noch iemand anders een
uitgesproken rechtsch kabinet tot stand
zal kunnen brengen.
De democraten staan op hetzelfde stand
punt als het Centrum; de 'beslissing lag
echter «iet hij hen, daar ook zonder den
steu* der democratische fractie Luther
een meerderheid had kunnen vormen.
De sociaal-democraten hadden, aan Lu
ther medegedeeld, dat zij tegen 'n rechtsch
kabinet scherpe oppositie zouden voeren.
k-
De „10de Januari" te Berlijn
Dr. Marx over de kwestie
der Keulsche zóne.
De 10de Januari is te Berlijn zoo goed
als onopgemerkt voorbijgegaan. -Slechts
'op de universiteit hing de vlag wegens
i het niet-ontruimen van de Keulsche zóne
balfslok. Ook hier en daar in de voorste
den werd halfstok gevlagd. De Rijks- en
e( regoewngsgebouwen onthielden zich van
deze manifestatie.
Bij den Rijkskanselier verscheen onder
leiding van den burgemeester-van Keulen,
dr. Adenauer, een deputatie uit het Rijn
land, de teleurstelling van dit gebied
over do vertraging in de ontruiming van
de Kenlsche zóne uit te drukken.
De Rijkskanselier antwoordde dr. Ade
nauer met de hoop uit te spreken, dat men
sleohts te doen had met een tijdelijken te
rugslag. Hij verwachtte, dat men weldra
zou terugkeeren tot den geest van verzoe
ning, dié te Londen zulke goede reultaten
had gehad, en die ook voor Rijnland menig
gunstig resultaat heeft opgeleverd.
De onderhandelingen
met F r a n k r ij k.
Omtrent de besprekingen over het han
delsverdrag met Frankrijk te Parijs ver
keert het Berldjnsche publiek in een vol
komen onzekerheid, daar de instructies,
welke aan Trendelenburg door Berlijn
werden medegegeven, geheim worden ge
houden. Uit het feit, dat de Berlijnsche
beurs Zaterdag vast gestemd was, kan
men afleiden, dat niemand zich ernstig on
gerust maakt over deze zoo gewichtige
kwestie. Laat in den avond werd te Ber
lijn bekend gemaakt, dat de Zaterdag te
Parijs gehouden besprekingen tusschen
den voorzitter der Duitsche delegatie Tren
delenburg en den Franschen minister van
Handel, Raynaldy, nog niet tot een resul
taat hebben geleid. De beide onderhande
laars kwamen overeen heden, Maandag, de
besprekingen voort te zetten. Men wijst er
te Berlijn nadrukkelijk op, dat weliswaar
Zaterdagnacht om 12 uur tusschen Duitsch
land en Frankrijk een verdraglooze toe
stand ingetreden ia, maar dat dit geens
zins 'n tol-oorlog of breuk der onder
handelingen beteeketn. Nieuwe Duitsche
onderhandelaars, o.a. velschillende verte
genwoordigers der chemische industrie,
zijn naar Parijs vertrokken, en een voor-
loopige overeenkomst zal ongetwijfeld bin
nen enkele dagen tot stand komen. De
eigenlijke jonderhandelingen zullen nog
minstens een maand duren.
De Barmai-affaire.
Eon commissie van
Da Rijksdag heeft jkkwjto;-
jedlen van een. commissie, welke in de
eerste plaats tot taak zal hebben een on
derzoek in te stellen naar de door do ad
ministratie der posterijen aan het Bar-
mat-concern verstrekt credieten, waarvoor
de tot het Centrum behoorenide minister
Höfle verantwoordelijk is.
Er wordt ernstige critiek uitgeoefend op
de verklaring van den rijksminister van
Posterijen, dat het aan het Barmat-con-
oern verstrekte bedrag door effecten en
wisseldepot is gedekt en dat het bovenr
dien bij binnen- en buitenlandsche verze-
ngsHmaatsehappiijen is verzekerd. Er
wordt beweerd, dat door de administratie
der posterijen zelf zeer ernstige bedenkin
gen rijn geopperd tegen de door Barmat
gestelde - waarborgen.
Aanvallen op EbertL
Zooals gemeld, trachten de Duitsch-
nationalen zooveel mogelijk politieke munt
uit de Barmat-affaire te slaan en trachten
rij verschillende kopstukken van de regee
ring te compromitteeren. Zelfs den rijks
president Ebert. Er zouden betrekkingen
hebben bestaan tusschen den President en
hot hoofd van het Barmat-cnncern, Julius
Barmat. Naar thans uit de Rijkskanselarij
wordt medegedeeld heeft de President van
de Republiek sleohts eenmaal Julius Bar
mat persoonlijk ontvangen, en wel toen
deze tezamen met de afgevaardigden van
andere landen in rijn hoedanigheid van
officieel vertegenwoordiger van de N e -
derlandsohe soclaa 1-d e-
mocratie den president had bezocht.
Andere bezoeken heeft hij niet bij presi
dent Ebert afgelegd.
Een nieuw financieel schandaal.
Terwijl het onderzoek inzake de staats
bank nog voortduurt, is men weder onre
gelmatigheden op het spoor gekomen bij
een andere rLjksonderneming, n.l. de
„Wohnstatten G. m. b. H.", die vnl. met
rijks- en gemeentemiddelen ambtenaars-
woningen bouwde en onder leiding van
twee ambtenaren van bet rijksdepot van
arbeid,werkte. Zij schijnt zeer groote cre
dieten aan een filmonderneming te hebben
verstrekt. De beide ambtenaren zijn on
middellijk geschorst.
Optreden van Polen in Danzig.
Er is weer een nieuwe wrijving tus
schen Polen en Danzig.
Te Danzig heerscht groote opgewonden
heid over de wijze, waarojp Polen zich in
de vrije stad souvereine rechten heeft
trachten aan te matigen.
Zonder eenigo aankondiging, zoo leest
men in do „Frankf. Z." en onder bescher
ming van de duisternis heeft do. Poolsohe
regeering in Danzig Poolsc-he brievenbus
sen, voorzien met het Poolsche wapen,
doen aanbrengen. Daar Polen geacht
wordt niet het minsto rechte te hebben tot
zoo iets, rijn die bussen afgerukt, hetgeen
de Poolsche regeering weer aanleiding
heef gegeven tot een krachtig protest.
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone adverlentiön 30 cent per regelt
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het
dubbele van het tarief berekend.
Kleine adverlentiön, van ten hoog3te 30 woorden, waarfy
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver*
huur, koop en verkoop 10.50.
Eventueel zal de zaal in handen moeten
worden gegeven van den Volkenbond.
Frankrijk.
De finanoieele conferentie.
Aocoord bereikt.
Naar uit Parijs wordt gemelft, lüm de
conferentie van de .geallieerde ministers
van Financiën als geëindigd woTden be
schouwd. De particuliere besprekingen,
welke sinds Donderdag gevoerd zijn tus-
sdhen de voornaamste delegaties, hebben,
geleid tot een serio compromissen, welke
aan ratificaties onderworpen zullen wor
den en tob een voltallige zitting der confe-
rentie op Dinsdag.
Het accoord berust op de volgende
^Dedliauidatie van do inkomsten uit het
Roergebied zal geschieden op den grond-
sla" van bet Fransche plan. De kosten van
exploitatie on bezetting zullen worden af
getrokken van de totale ontvangsten. D
netto opbrengst groot 1 milliard goudmark
zal op rekening worden gebracht van ade
geallieerde mogendheden. Erkend wordt
dat bet Belgische prioriteitsrecht nog niet
geheel is vervallen, aangezien België nog
120 millioen goudmark moet ontvangen.
Bdlgië zal het saldo van zijn prioriteits
recht innen door gedurende twee jaren
pet te ontvangen uit de annuïteiten van
het Dawesplan. Daarna zal dit percentage
verminderd worden tot een nader te bepa
len getal en de rest van de 8 pot. za.1 dan
gelijk gemeld aan Amerika worden toege-
De Amerikaanscke cn Engelsche gedele
geerden kwainen overeen, dat de ven-
eeniigde Staten zullen mogen deelnemen In
de annuïteiten van bet Dawesplan bij vni-
ze van horstel, maar de terugbetaling der
bezetüngskosten der Amerikaansche troe
pen zal over 25j_aren__worden verdeeld,
he^óhouwd werdenals
lingen over wrgaderihg
ontwerp voor de ff iostcmimiugr
°Ust' Blasco Ibanez.
He schrijver zal vervol®*
Mik *di«
FrbaXjk "amfW.
HVn^niW^^
mNaafIanVdmg van een aan klacht door
Qumones d.beontL ten.
801,6 'Ttande PerSrat,W
Hasoo Ibanez. wegens Weedigmg van g.
vreemden souverem, op
dem gepleegd.
Italië.
De poliiieke crises.
Naar aanleidmg van de 'ictjiiuton-
land verspreide offi
Mussolini z™r^°„en en beeft
voornemen aangekondigd
"de demonstratie der fascisten tegon-
WnBned:,gst«ntr m.mlregeTen worde^thans
ten en te M laa afgekon-
f-'n thfOTt vroeger s uitingsuu
cafes een viol li TTnita' heeft
ontvangen mol de a van
Rusland.
De cair.paqne leqen Trolski.
Arrestatie van talrijke
aanhangers.
Hoewel de Russische Sovjet-regecring
voortgaat te ontkennen, dat er represaille
maatregelen tegen Trotski rijn genomen,
wegens zijn critiek op het driemanschap
ZinowjefStalinKamenef, is de Mos-
knusche Tsjelca - naar uit Rusland aan
de Morning Post" wordt bericht 1 sieerta
bezig met de Russische hoofdstad meedoo-
genloos te „zuiveren" vati alle oppositie
en pro-Trotskl-elementon.
Op 27 December werd de eerste groep
van tegenstanders van KamenefStalin
Zinowjef naar het district Tsjerdyn ge
deporteerd. Deze groep omvatte 114 leden
van do ..Arbeiders Oppositie'' en do „Trots-
ki-Partig", die beschuldigd waren van
deelneming aan de anti-Sovjet-demonstra-
ties op 7 November. Op dienselfden dag
kreeg oen bataljon geniemanschappen, dat
in het Kremlin in kwartier lag, plotseling
opdracht om naar de provincie Smolensk
te vertrekken. De reden hiertoe was, dat
zich een opmerkelijke graad van demora
lisatie onder de lagere manschappen had
geopenbaard. Deze soldaten waren feite
lijk allen lid van de Communistische Par
tij eu van den Jong-Oommun'istischen
Bond en hun onrust stond in verband met
het geschil tusschen Trotski en het drie
manschap.
On den "tweeden Kerstdag arresteerde
de Tsjeka in Moskou een militaire orga
nisatie van een der communistische op
positie gr oen en. Ook ontdekte rij een gehei
me bergplaats van vuurwapenen in een
der zomer-verblijven van het Petrofskl-
park, welke wapenen aan de oppositie
groep toebehoorden. Onder de gearresteer
den bevonden rich verscheidene officieren
van het garnizoen to Moskou.
Op 20 December arresteerde de Tsjeika
oen verdere oppositiegroep, bestaande uit
..Trctak'ïstpfn", partijlooze arbeiders, en
leden van de Arbeidersgroep. Onder de ge
vangenen bevonden zich versoberdene offi
cieren en soldaten van het rood© leger.
De Jxdsiewikl rrQven openlijk 'oe, dat de
viinndieheid tegen het Soviet^giom in
<1© dorpen, steedis proo'er wordt. De Praiw-
da van 23 December, dn a do aandacht vea-
enr-
klein aantal weer van de talrijk© m^-oi*den
on Srtvjet-lelderifl, die in de dorpen jdnats
vinden.
Amerika.
M'uister Hughes afgetreden.
Zijn ontslag gaat 4 Maart tn.
Dit Wadhtngton wordt gemeld: De Ame-
mlmaneeho minister ran Buitenlandsche
Zaten, Huglies, heeft met ingang ran 4
Maart zijn ontslag genomen.
BINNENLAND
HET VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND. r'
Ook iIr. Luther slaagt er niet in de Duit*
sche règeerings-puzzle op te lossen.
Aanvallen op den Duitschen rijkspresK?
dont Ebert in verband mft de Barmat*
affaire.
De financieele conferentie te Parijs i(
tot een accoord gekomen.
Nadere bijzonderheden omtrent de cam<
pagne tegen Trotski. i
BINNENLAND.
Een vergadering van de R.-K. Kamer*
Centrale Leiden (2de blad).
Een wetsontwerp, houdende maatrege*
len tot geleidelijke afschaffing van de
Staatsloterij.
Nadere mededeelingen over de herha^
lingsoefeningen in dit jaar (Leger eni
Vloot).
AFSCHAFFING STAATSLOTERIJ.
Een wetsontwerp.
Verschenen is het wetsontwerp, houden
de ma-atregelen tot afschaffing van de
Staatsloterij.
Aan de memorie van toelichting is het
volgende ontleend:
Bij de wet van 6 Juni 190Ö is het aan
leggen of houden van een loterij hier te
lande verboden. Bevatte art. 9 dezer wet
niet de bepaling, dat zij op de Nederland-
sche Staatsloterij niet van toepassing was^
dan zou met heb in werking treden van die
wet deze staatsloterij van zelf rijn afge
schaft Zij werd door den toenmaligen
wetgever alleen gehandhaafd uit overwe
ging, dat deze afschaffing een eigen rege
ling vorderde en daarom bij ©en afzonder
lijke wet moest plaats hebben.
Waar de wetgever zich in 1905 op het
standpunt stelde, dat het beteugelen van
den apeelhartstocht ©en openbaar volks
belang is en dat de exploitatie van dien
liartstocht van overheidswege veroordee
ling verdient, daar valt het te betreuren,
dab het door het toenmalig kabinet voor
bereide voorstel van wet tot afschaffing dor
Staatsloterij, ingediend bij K B. van 6
Juni 1903, den weg van het Staatsblad
niet heeft kunnen voleindigen, doordat
onder een opvolgend kabinet dat wets
voorstel is ingetrokken. Het tegenwoordi
ge kabinet, dat ook bovenomschreven
standpunt inneemt, acht het noodig, ten
einde aan de Loterijwet 1905 hare volledi
ge toepassing te geven, da-t do Noderland-
sche iStaatsloterij wordt afgeschaft.
Heb liefst zou het dio afschaffing zon
der meer zien bepaald, maar het erkent,
dat een dadelijke afschaffing in hooge
male onbillijk zou werken tegenover dien
breeden kring van personen, die in de in
komsten, voortvloeiende uit den verkoop
van loten, oen middel van bestaan vinden.
Deze personen zijn vooral do laatste
jaren voornamelijk gekozen uit ben, dio
niet voldoende inkomsten hadden en dik
werf door anderen arbeid in hun levens
behoeften niet konden voorzien. Hun dit
middel van bestaan rauwelijks to ontne
men, acht de min van financiën niet raad-
zaam.- bh
Hij wil de afschaffing der staatsloterij
in rechtstreeksch verband brengen mot
overlijden of ontslag van die verkoopera
der loten, de collecteurs. Indien ei?
voorzooveT daardoor loten vrijvallen.
wil hij den omvang der staatsloterij in*
perken, in dezer vooge, dat, zoodra dc on
kosten, aan het beheer der staatsloterij
verbonden, onevenredig groot worden in
verhouding tot haar opbrengst, de staats
loterij wordt opgeheven
Dit tijdstip mag geacht worden to zijn
aangebroken, indien het aantal uit to ge
ven loten tot boneden 5250 een vierda
van het tegenwoordig uitgegeven aantal
is gedaald
Vermoedelijk aldus de minister zal
het ©enige verwondering wekken, dat do
heeft voorbereid, waaruij
hat© van ongeveer f 600,000 wordt prijsge
geven. Die verwondering zal echter veiv
dwijnon, indien gelet wordt op geleidolijkei
wijze, waarop de voorgestelde af
schaffing der staatsloterij zal plaats
grijpen. Het geringe offer, dat do rijks
schatkist voorloopig zal brengen, wordt,
naar het oordeel van de regeering, ten
volle gerechtvaardigd door het doel, bet-
welk de afschaffing der staatsloterij be
oogt en dat do Loterijwet 1905 wel in
uitzicht heeft gesteld, maar niet in haat
geheel heeft bereikt
Het voornemen' bealoat cm telkenmale
als door ontslag of overlijden van een col
lecteur een aantal loten vrij valt, dat aan
tal achterwege te laten en om telkens wan
neer dat aantal een veelvoud van 420 licefb
bereikt, den voor elk lot to betalen inleg,
den koopprijs, dien collecteurs eu debilan-
ten mogen vorderen, do in art. 10 lid 2 van
do wet van 1.885 bedoelde teruggaven en
de uit te loven prijzen en premiën tc ver
minderen met inachtneming van do thans
geldende verhouding D© staat zal bij dezo
regeling zijn inkomsten uit do staatsloterij
geleidelijk zien verminderen, om zo eerst
ten volle te missen, indien hot aantal uit
te geven loten tot 5250 is gedaald. liet
totaal bedrag der rijksmiddelen in ccnig
jaar zal daarvan geen invloed van e-cnig
noemenswaardig belang ondervinden Wel
zullen de collecteurs en debitanten bij
deze wijze van afschaffing dor staatsloterij
in den loop der jaren ook in hun inkomsten
worden getroffen, want zij zullon do loten
tegen een la-geren prijs moeten verkoopen
Gesteld, dat 2100 loten zijn vrijgevallen,
dan hebben zij voor éen lot aan den staat
'te betalen f 57.60 en kunnen het verkoopen
voor f64.80, zoodat zij op elk lot f7.20 in-
plaats van f 8, zooals nu, kunnen verdienen
Zijn den collecteur 100 loten toegekend^
dan heeft hij een schade van f 80 por
loterij, dus van f 240.per jaar.
Het Verbond St Michael.
Het hoofdbestuur van St. Michael ver
gaderde Zaterdag met do afgevaardigden
der afdeelingen in een der zalen van Hotel
l'Europe te Utrecht
Do vergadering, waaraan door 16 per30-
ncn werd deelgenomen, werd geleid door
prof. Veraart cn droeg een streng huis
houdelijk karakter.
Omtrent het resultaat der besprekingen,
dio handelden ovct de bemiddeling door
prof Acngencnt. zou wellicht heden van
bestuurszijde mededceling worden ge
daan (Zie eventueel laatste berichten
Naar do ,Msb." ter oore kwam stond
do vergadering sympathiek tegenover heb
voorstel der R. K. Kicsverocniging „Kechb
voor Ajjcn" te Nijmegen tot wijziging van
het concept-program van actie 1925. (khb
voorstel beoogt een zeer kort streng prin
cipieel program voor do Katholicko Staat*
partij te vormen Wij hopen morgen naaf
aanleiding van bedoeld Nijmecgscli voor
stel een en ander od te merken Red.)
